Nederland: Shell bouwt grootste groene waterstoffabriek van Europa in de haven van Rotterdam

In het havengebied van Rotterdam wordt volop gebouwd aan de voorlopig grootste electrolyzer van Europa. Energiebedrijf Shell realiseert hier een waterstoffabriek van 200 MW en investeert een bedrag van meer dan 1 miljard euro. Het futuristische gebouw krijgt de naam Holland Hydrogen 1 (HH1).

De electrolyzer wordt gevoed met duurzame elektriciteit van het windpark Hollandse Kust Noord, dat Shell samen met Eneco heeft gebouwd. De elektrolysers die in de HH1 op de Maasvlakte worden geïnstalleerd gebruiken de windstroom van de Noordzee om water te splitsen in waterstof (H2) en zuurstof (O2). Omdat er groene stroom wordt gebruikt, is de geproduceerde waterstof ook groen. Tijdens de hele productieketen komt geen grammetje van het broeikasgas CO2 vrij.

Groene waterstof gaat volgens energie-experts een grote rol spelen in de energietransitie. Met name voor de verduurzaming van de chemie, industrie en de zware mobiliteit. Voor toepassingen waar directe elektrificatie lastig of onmogelijk is, biedt waterstof uitkomst. 

Bij veel bedrijven blijft het bij plannen, maar Shell is het enige bedrijf dat een grote groene waterstoffabriek van deze omvang daadwerkelijk aan het bouwen is. Dat is eigenlijk opmerkelijk, want er is een grote hoeveelheid waterstof nodig om de industrie te verduurzamen. In de Europese RED III-regelgeving (Renewable Energy Directive) is vastgelegd dat de industrie in 2030 tenminste 42 procent van zijn waterstofverbruik moet hebben verduurzaamd. Er zijn allerlei uitzonderingen uitonderhandeld, maar de bottom line is wel dat er een markt ontstaat voor groene waterstof. 

Shell gaat de waterstof die straks uit de HH1 komt gebruiken in zijn fabrieken op Pernis. In de raffinaderij worden op dit moment nog grote hoeveelheden grijze waterstof gebruikt. Die waterstof wordt gewonnen uit fossiele bronnen (en reststromen) en is dus niet duurzaam. Raffinaderijen hebben waterstof nodig om hoogwaardige brandstoffen uit ruwe olie te kunnen produceren. Zo is waterstof essentieel om brandstoffen te ontzwavelen.

De HH1 kan straks 60.000 kilogram groene waterstof per dag produceren. Dat klinkt veel, en dat is het ook. Tegelijk is het maar 5 tot 10 procent van het waterstofverbruik van de Shell-fabriek, de grootste raffinaderij in Europa. “We bouwen de grootste waterstoffabriek van Europa, en tegelijkertijd is het een bescheiden begin”, zegt Lydia Boktor, die als waterstof-expert werkt op de afdeling corporate affairs van Shell.  

Om dat te illustreren: 60.000 kilo groene waterstof per dag komt overeen met 20 duizend ton op jaarbasis. In 2030 zou de Europese Unie volgens de ambities van Brussel 10 miljoen ton groene waterstof moeten produceren, en nog eens 10 miljoen ton per jaar moeten importeren. De productie van de HH1, het grootste groene waterstofproject in Europa, is goed voor 0,2 procent van die Europese ambitie. 

Een klein begin dus. Het is niet voldoende om aan de marktvraag te voldoen die voortvloeit uit de RED III-norm. Om aan de Europese productie-ambitie van 10 miljoen ton groene waterstof te voldoen zijn 500 elektrolysers van de omvang van de HH1 nodig. Nog 499 te gaan dus. Afgelopen week kondigde Shell aan de investeringsbeslissing te hebben genomen om in Duitsland een elektrolyser van 100 megawatt te bouwen. Deze Refyne-elektrolyser moet de fabrieken op het ‘Shell Energy and Chemicals Park Rheinland’ helpen verduurzamen, net als de HH1 dat in Rotterdam gaat doen. 

Nieuwe waterstoffabrieken hikken vanwege de inflatie van de afgelopen jaren tegen hogere kosten aan en moeten bovendien een aansluiting op het stroomnet zien te krijgen, wat vanwege netcongestie geen sinecure is. 

Er zijn kortom positieve ontwikkelingen nodig om een goed functionerende groene waterstofeconomie van de grond te krijgen. Daarvoor moeten de vraag- en de aanbodzijde van de waterstofmarkt zich hand in hand ontwikkelen. Dat blijkt in de praktijk lastig. Bedrijven die groene waterstof willen gaan produceren worden geconfronteerd met hoge kosten en onzekerheden op het gebied van marktvraag en regelgeving. En bedrijven die groene waterstof willen gaan gebruiken, zoals staalfabrieken en chemiebedrijven, moeten hun productieprocessen ombouwen en hebben

Voor de waterstoffabriek in Rotterdam levert het Duitse bedrijf Thyssenkrupp Nucera tien alkalische elektrolysers met een vermogen van 20 megawatt per stuk.

Tekst: Missie H2 / Waterstof Magazine

 Lees ook: nederland-3-5-miljoen-euro-investeringskapitaal-voor-nieuwe-h2-stroomgeneratoren-van-watermeln