Twee weken geleden is Hynetwork Services, en volle dochter van de Nederlandse Gasunie, begonnen met de aanleg van een openbare waterstofleiding in de haven van Rotterdam. De leiding verbindt de grote producenten langs de kust met bedrijven elders in het havengebied en zorgt voor een aansluiting op de nationale waterstofbackbone, de nieuwe waterstofringleiding door heel Nederland. Maar voor de waterstofleiding er ligt moet projectleider Jan Willem Rongen nog heel wat uitdagingen overwinnen. Want niet overal is zo’n nieuwe pijp eenvoudig inpasbaar.  

“'We leggen 32 kilometer leiding aan tussen het conversiepark op de Tweede Maasvlakte en Pernis”, zegt Jan Willem Rongen. “Uiteindelijk wordt deze waterstofleiding aangesloten op Waterstof Netwerk Nederland. We bouwen de pijplijn zodat verschillende marktpartijen – zowel producenten als klanten – hierop kunnen aansluiten. Het idee is om veel marktpartijen in het Botlek-Europoortgebied aan te sluiten op deze waterstofleiding. Het doel is om eind 2025 de eerste waterstof door de leiding te laten stromen.”

In de haven is veel bedrijvigheid en het aanleggen van zo’n pijp kent enorme uitdagingen. Rongen: “Er zitten nog wat ingewikkelde stukken in het project. In Pernis moet het leidingtracé een spoorlijn en een hek kruisen. Dat is normaal gesproken niet zo uitdagend, maar de beschikbare ruimte is daar zeer beperkt. We hebben te maken met veel kabels en leidingen van andere partijen. Dit traject is niet meer dan 600 meter, maar het is misschien wel de grootste uitdaging van het hele project. Gelukkig zijn we bij Gasunie gewend aan dit soort uitdagingen. We weten hoe we pijpleidingen veilig moeten aanleggen en we kennen het gebied goed.”

Maar ook de schadelijke emissies die worden uitgestoten tijdens de aanleg moeten tot een minimum worden beperkt. “Ook de aanbesteding was stressvol. De vergunningseisen met betrekking tot stikstofdepositie waren zeer uitdagend. Daardoor was er zelfs een tijd dat aannemers ernstige twijfels hadden of ze wel aan de eisen zouden kunnen voldoen. Bovendien hebben we als Gasunie een sterk doel gesteld om de CO2-uitstoot te beperken. Zowel de aannemers als Gasunie moesten op zoek naar innovatieve oplossingen om dit uiteindelijk te realiseren en aan de vergunningseisen te voldoen.”

Het project is een voorbeeld voor duurzaamheid geworden. “Aannemers moeten aan de slag met zero- of low-emissie materieel. En hoe zit het met alle logistiek daaromheen? Denk hierbij aan het opladen van accupakketten of het kopen van waterstof als brandstof voor de apparatuur. Het is mooi om te zien dat de meeste aannemers al bezig waren met verduurzaming. Maar volledig overstappen doe je niet van de ene op de andere dag. Het is heel gaaf dat we als opdrachtgever van dit project de aanjager kunnen zijn van de verduurzaming van de leidingenbouw. Je ziet dat de markt hierachter ook in een stroomversnelling komt. Ze gaan meer emissiearme machines produceren, waardoor ze weer gewoner worden.'

De aannemer aan wie de opdracht is gegund, Visser & Smit Hanab (VSH), beschikt over eigen emissiearm materieel dat hen helpt de uitstoot te verminderen. Het bedrijf werkt met speciale biobrandstoffen om CO2 te reduceren. Tijdens de werkzaamheden monitort de opdrachtgever de CO2-uitstoot en houdt de aannemer aan zijn belofte.

“We hebben het geluk dat we in een pijpleidingcorridor zitten die wordt gecontroleerd door de gemeente Rotterdam. Dat betekent dat we niet te maken hebben met verschillende vastgoedeigenaren. Maar we hebben wel te maken met de industrie in het gebied. Als een van die bedrijven bijvoorbeeld groot onderhoud wil doen, zullen ze de fabriek een paar weken stilleggen en zullen er een paar honderd mensen naar de locatie komen. Dit heeft invloed op de verkeerssituatie rond onze route. Ze verwachten geen vertragingen door onze activiteiten. En aan onze kant kan dit ook voor uitdagingen zorgen. Dat moeten we zien te voorkomen. Daarom hebben we regelmatig contact met partijen in de buurt om alles af te stemmen. Daarbij werken we ook samen met het Havenbedrijf Rotterdam. Het is geweldig om te zien dat iedereen zo gedreven is om dit project tot een succes te maken. Je voelt de euforische stemming nu we echt kunnen gaan bouwen.”

V&SH Pipelines & Industry heeft de opdracht gekregen om het eerste deel van het waterstofnetwerk aan te leggen. Bij de bouw wordt gebruik gemaakt van duurzaam, emissievrij materieel. Het eerste deel van het waterstofnetwerk, een traject van ruim 30 kilometer, loopt in Rotterdam van de Tweede Maasvlakte tot Pernis en is naar verwachting in 2025 klaar voor gebruik. Het landelijke netwerk krijgt uiteindelijk een lengte van 1.200 kilometer en zal voor een groot deel bestaan uit bestaande aardgasleidingen die worden hergebruikt. Het netwerk krijgt verbindingen met grootschalige waterstofproductiefaciliteiten, importterminals in de zeehavens en bedrijven in binnen- en buitenland die waterstof gaan gebruiken om te verduurzamen.

Lees ook: nederland-air-products-bouwt-europa-s-grootste-fabriek-voor-blauwe-h2-in-rotterdam