De Japanse motorenfabrikant Yamaha ontwikkelt een golfkarretje op waterstof. Dochterbedrijf Yamaha Golf-Car Company (YGC), die voertuigen voor op de golfbaan verkoopt in de Verenigde Staten, heeft een conceptmodel ontwikkelt. Het voertuig rijdt met een waterstofverbrandingsmotor. De twee waterstoftanks zit direct achter de achterste zitplaatsen en onder de bestuurdersstoel en hebben elk een inhoud van 25 liter.  

Het model is gebaseerd op Yamaha's Drive2 Concierge4, een golfkar met vier zitplaatsen die voornamelijk in de Verenigde Staten, maar ook over de hele wereld, wordt verkocht. De waterstofmotoren zijn verbrandingsmotoren die gebruik kunnen maken van bestaande technologieën en tegelijkertijd geen CO2 uitstoten tijdens het verbrandingsproces. Om deze reden doet Yamaha onderzoek naar en ontwikkeling van deze technologie, omdat deze het potentieel heeft om zowel het voortgezette gebruik van verbrandingsmotoren als het koolstofarm maken te bereiken.

Of het golfkarretje ook daadwerkelijk in productie wordt genomen, of dat het bij de eerste twee exemplaren blijft, is nog niet bekend.

Lees ook: frankrijk-regionale-spoorbedrijven-gaan-rijden-met-12-nieuwe-waterstoftreinen

Bij het Franse spoorbedrijf Groupe SNCF worden volop voorbereidingen getroffen voor 12 nieuwe treinen op waterstof die vanaf 2026 moeten gaan rijden. Het spoorbedrijf neemt dan 12 dieseltreinen uit de dienstregeling en vervangt deze door waterstoftreinen van fabrikant Alstom. De treinen worden ingezet door regionale vervoerders op spoorlijnen door het hele land. Niet alleen de treinen zijn nieuw, ook de waterstof-tankvoorziening en de levering van groene waterstof moet worden geregeld.

Vier regio’s hebben de treinen inmiddels besteld. Dit jaar rolt de eerste preproductietrein uit de fabriek. Dit voertuig staat model voor de 11 treinen die daarna zullen volgen. De trein krijgt een actieradius van 600 kilometer, kan 220 passagiers vervoeren en heeft een topsnelheid van 160 km/u.

In 2025 en 2026 zullen de treinen in de dienstregeling worden opgenomen. Er zijn drie treinen besteld door de regio Auvergne-Rhône-Alpes, die gaan rijden op de lijn Moulins – Clermont-Ferrand – Brioude en op de lijn Lyon – Roanne – Clermont-Ferrand. In Bourgondië-Franche-Comté gaan 3 treinen rijden op de lijnen Dijon  – Auxerre – Avallon en Dijon – Auxerre – Corbigny. In het noordoosten van Frankrijk zullen waterstoftreinen worden ingezet in de regio Grand-Est op de lijn Straatsburg - Haagnau - Niederbronn-les-Bains en tenslotte in Occitanië, in het zuidwesten, op de lijn Toulouse – Montréjeau – Luchon.

Treinen op diesel zijn in Frankrijk verantwoordelijk voor 77% van de CO2-uitstoot van de regionale treinbedrijven.

Lees ook: usa-grootste-waterstoftankstation-ter-wereld-levert-18-000-kilo-per-dag

Een feestje in Californië. De Amerikaanse keten van waterstoftankstation FirstElement Fuel heeft 's werelds eerste grootschalige waterstoftankstation voor zware vrachtwagens geopend. Het station, gelegen nabij de haven van Oakland, heeft een capaciteit om 200 vrachtwagens per dag te vullen in slechts 10 minuten per vrachtwagen. Er zijn momenteel 30 Hyundai Xcient-vrachtwagens die het tankstation gebruiken, evenals een aantal Nikola waterstof-brandstofcel-elektrische vrachtwagens die in het gebied rijden.

Shane Stephens, een van de oprichters van FirstElement Fuel wil het rijden op waterstof flink stimuleren. “De laatst overgebleven hindernis is de tankinfrastructuur. Daarom hebben we dit bedrijf opgericht om dat probleem aan te pakken”, vertelt Stephens aan bezoekende vakpersmedia. “De afgelopen tien jaar hebben we een leidende rol op ons genomen bij het creëren van commercieel levensvatbare waterstoftankstations. De technologie die er was, kon niet worden geschaald, kon niet voldoen aan de behoeften van het publiek en had niet de betrouwbaarheid om deze levensvatbaar te maken. Wij hebben andere technieken gezocht en gevonden. Het station van Port of Oakland vult vrachtwagens met een druk van 700 bar met een techniek waardoor de tanktijd sterk wordt verkort en het soms wankele elektriciteitsnet van Californië niet wordt belast.”

Hyundai is een officiële partner in het project en levert 30 vrachtwagens, terwijl Nikola-chauffeurs ook kunnen tanken. Twee vrachtwagens kunnen tegelijkertijd worden voorzien van gasvormige waterstof. De nieuwe tankplek voor H2-trucks kan 18.000 kg per dag afleveren en is daarmee momenteel het grootste waterstoftankstation voor commerciële vrachtwagens ter wereld.

Hyundai levert de meeste vrachtauto’s die in Oakland gaan rijden. De Xcient is een 6×4 trekker met opslagcapaciteit voor 68 kg waterstof. De brandstofcellen voeden een batterijpakket van 72 kWh en een motor van 350 kW met een vermogen van 1.650 lb.-ft. koppel, goed voor een actieradius van ongeveer 720 km. Hyundai heeft nog geen formele plannen aangekondigd om klasse 8-vrachtwagens voor de Noord-Amerikaanse markt te produceren, maar is duidelijk geïnteresseerd. "Het is duidelijk dat Noord-Amerika een enorme markt is", zegt Gregeois van Hyundai bij de opening van het tankstation. “Het is de grootste vrachtwagenmarkt ter wereld. We kijken hier scherp naar de prestaties van onze nieuwste emissievrije voertuigen en bestuderen de mogelijkheden in de markt.  

FirstElement koopt biogas om te mengen met het aardgas om waterstof te creëren dat voor meer dan 60% hernieuwbaar is en als 'groen' kan worden aangemerkt. De waterstof wordt geproduceerd door Air Liquide in een nieuwe fabriek nabij Las Vegas, op bijna 900 km afstand.

Lees ook: oostenrijk-mpreis-verduurzaamt-wagenpark-en-centrale-bakkerij-met-waterstof

Bij de Oostenrijkse stad Völs, iets ten oosten van Innsbruck, tankt een vrachtauto groene waterstof bij het distributiecentrum van MPreis. Het voertuig wordt ingezet om de supermarkten van MPreis, die zich hoofdzakelijk in Tirol bevinden, emissievrij en geruisloos van voorraad te voorzien. De supermarktketen heeft een eigen electrolyzer om waterstof uit groene energie te produceren en een eigen tankstation om de trucks te kunnen tanken. De vrachtauto is geproduceerd bij de Europese fabriek van Hyzon in de Nederlandse plaats Groningen en heeft een actieradius van 450 kilometer.

De geproduceerde waterstof wordt ook gebruikt in de naastgelegen eigen centrale bakkerij ‘Therese Mölk’. Daar wordt gebruik gemaakt van een dual-fuel brander die zowel op waterstof als op aardgas kan werken. MPreis gebruikt ook de restwarmte uit elektrolyse voor de eigen productieactiviteiten.

De elektrolyse-installatie van MPreis is zeer efficiënt: in de nieuwe fabriek in Völs wordt 70% van de gebruikte elektrische energie omgezet in waterstof. Van de resterende 30% wordt ruim tweederde hergebruikt als thermische energie via de terugwinning van restwarmte in de MPreis-productie-installaties, bijvoorbeeld voor de verwarming van gebouwen en de bereiding van warm water. Dit betekent dat de algehele efficiëntie van het systeem meer dan 90% bedraagt.

Dagelijks kan MPreis maximaal 1.300 kilogram waterstof produceren. In drie speciale tanks kan ter plaatse 700 kilogram worden opgeslagen.

Lees ook: nederland-studententeam-ontwikkelt-s-werelds-meest-efficiente-waterstofauto

Het worden spannende maanden voor het Eco-Runner Team van de Technische Universiteit van Delft. Eind juni willen de studenten de Nederlandse Elfstedentocht met een waterstofauto maar liefst tien keer gaan rijden. En de focus ligt daarbij op zeer efficiënt brandstofverbruik. De 2.056 kilometer moet worden afgelegd op minder dan anderhalf kilo waterstof. Maar eerst moet het splinternieuwe waterstofvoertuig nog worden goedgekeurd voor het rijden op de openbare weg. Gisteravond werd de emissievrije auto in De Grote Kerk in Den haag aan het publiek gepresenteerd.

‘Gewoon’ kunnen tanken, de motor starten, de auto op slot doen, zijn een paar van de 1301  eisen waar een auto volgens de Rijksdienst voor Wegverkeer aan moet voldoen om legaal de weg op te mogen. “We kunnen niet wachten om straks de weg op te kunnen om een wereldrecord te vestigen om met één waterstoftank  de langste afstand af te leggen op de route van de Elfstedentocht”,  zegt Max van der Werff, van Eco-Runner Team Delft. Het vorige Eco-Runner Team zette in 2023 het wereldrecord scherp op een afgesloten testbaan. Dit jaar laten de studenten zien dat de toekomst met waterstofauto’s mogelijk is met het rijden op de openbare weg.

Om de veiligheid van de auto te verhogen, zodat deze mee kan doen aan het dagelijkse verkeer, hebben de ingenieurs allerlei features aan de auto toegevoegd zoals deze ook in een normale auto te vinden zijn. Zo heeft de auto een verbeterde verlichting, is het waterstofsysteem veiliger gemaakt, heeft hij nu spiegels en een sproeisysteem, en kan voor het eerst met slechts een draai van de sleutel de motor worden gestart. 

Verder heeft de Eco-Runner nu ook een platte voor- en achterkant, waar het nummerbord straks komt te hangen. De studenten hebben echter ook geprobeerd om zoveel mogelijk efficiëntie te behouden, door op elke gram te besparen zodat het totale gewicht van het voertuig slechts 170 kilogram is. Aan de auto is aan de buitenkant een extensie is toegevoegd om de aerodynamica te verhogen.

In de eerdere statische test werd gekeken of er aan de statische eisen voldaan is, zoals de hoogte van de lampen of de grootte van de spiegels. Hierna volgt een waterstoftest, een EMC test en een dynamische test. Bij die laatste zal de auto gaan rijden en wordt onder andere de remafstand, draaicirkel en de maximum snelheid en vermogen getest. En dan kan de waterstofauto, die wordt geregistreerd als een quad, het nummerbord ontvangen.

Eind juni zal blijken of de studenten het meest efficiënte waterstofvoertuig ter wereld, dat mag rijden op de openbare weg, hebben ontwikkeld.

Lees ook: fountain-fuel-ontwikkelt-waterstoftankstation-en-laadplein-in-nijmegen

Tankstationketen Fountain Fuel heeft een overeenkomst getekend met energiebedrijf Engie voor de bouw van een emissievrij tankstation in Nijmegen. Het tankstation, waar elektrische voertuigen kunnen worden opgeladen en waterstof getankt kan worden komt op het Industriepark Waal Energie direct naast de rivier de Waal. Nu de overeenkomst met Engie is gesloten kan een vergunningsaanvraag bij de gemeente Nijmegen worden ingediend.

Het eerste Fountain Fuel tankstation in Amersfoort, waar waterstof tanken wordt gecombineerd met elektrisch snelladen, is inmiddels een jaar operationeel. De uitbreiding met een station op Industriepark Waal Energie in Nijmegen zat al langer in de pijplijn. Stephan Bredewold, directeur bij Fountain Fuel: “Wij bouwen onze stations op locaties waar gegarandeerd vraag is naar waterstof tanken én elektrisch laden – zo ook hier in Nijmegen op TPN West. Door de aanwezigheid van Fountain Fuel op Industriepark Waal Energie dragen we bij aan een emissieloze binnenstad in Nijmegen. Fountain Fuel werkt ook samen met autodealers om de vloot met waterstofvoertuigen te vergroten in de regio’s waar we onze energiestations bouwen. Zo brengen we vraag en aanbod bij elkaar.”

Pim Verstappen, projectontwikkelaar bij Engie is tevreden met de overeenkomst: ““We zijn er trots op dat een partner en pionier zoals Fountain Fuel als eerste bedrijf gaat ontwikkelen op Industriepark Waal Energie. Nu is het mogelijk om samen invulling te geven aan de duurzame ambities voor deze locatie. Dit energiestation draagt straks bij aan verduurzaming en CO2-reductie in de regio. Gezamenlijk zorgen de afnemers die op waterstof gaan rijden voor minder CO2-uitstoot op de weg.” Het energiestation zal in de eerste helft van 2025 operationeel zijn.” Het tankstation komt op het terrein van een voormalige energiecentrale.

Fountain Fuel bouwt aan een netwerk van emissieloze energiestations waarin waterstof tanken en elektrisch snelladen wordt gecombineerd. Het bedrijf richt zich op particulieren en het bedrijfsleven en wil de komende jaren tientallen locaties voor elektrisch laden en waterstof realiseren. De locatie in Nijmegen moet in de eerste helft van 2025 openen.
Afbeelding: het eerste Fountain Fuel waterstoftankstation staat in Amersfoort

Lees ook: nederland-hymove-presenteert-mobiele-laadinstallatie-voor-bev-s-op-waterstof

Het bedrijf HyMove uit Arnhem heeft gisteren de GameChanger 1 gepresenteerd. Dit is een mobiele laadinstallatie voor batterij-elektrische voertuigen die wordt gevoed door waterstof. In een afgesloten aanhangwagen met dubbele assen zijn een brandstofcelsysteem en een batterijpakket verwerkt. Vanuit de drie waterstoftanks wordt H2 in de brandstofcel omgezet in stroom. Het batterijpakket biedt ondersteuning om extra snel te kunnen laden. Het mobile hydrogen fast charging station heeft een vermogen van 120 kW DC en kan twee voertuigen met maximaal 60 kWh laden. De brandstofcel heeft een vermogen van 30 kW

Het eerste mobiele laadstation heeft een bijzondere bestemming. Het gaat in enorme car-carriers, die tienduizenden elektrische auto’s aanvoeren vanuit het buitenland, de voertuigen van stroom voorzien. Om het brandgevaar tijdens de reis over de wereldzeeën te minimaliseren worden de voertuigen met een nagenoeg lege accu verscheept. Op de bestemming in Europa worden ze door de GameChanger 1 aan boord binnen enkele minuten geladen, zodat ze zelfstandig het schip kunnen afrijden en op een truck geplaats kunnen worden. Het gebruik van het eerste mobiele laadstation verklaart ook de hoogte, deze bedraagt de maximale 1,6 meter.

Bij de ontwikkeling werkt HyMove samen met Venema E-Mobility Charge Systems en het Zwitserse bedrijf CleanCity. Dit laatste bedrijf heeft al ervaring met het laden van tienduizenden elektrische auto’s in de haven van Livorno, Italië, de grootste import-haven voor voertuigen met bestemming zuid- en midden Europa. Een zware Italiaans/Zwitserse afvaardiging was bij de presentatie in Arnhem aanwezig.

Clean City en HyMove denken dat er door de netcongestie de komende jaren veel vraag zal zijn naar mobiele laadoplossingen voor batterij-elektrische voertuigen, met de nadruk op vrachtwagens.

Eind 2024 zullen Clean City en zijn partners de ‘GameChanger 2’ presenteren, de eerste mobiele off-grid megawatt charger met een vermogen van 800 kW DC op een trailer, die simultaan vier auto’s kan opladen of één elektrische truck volgens de nieuwe standaard voor Megawat Charging Systems (MCS)  

Lees ook: duitsland-proef-geslaagd-mengsel-van-aardgas-met-30-waterstof-door-de-aardgaspijp

Werken kachels en heaters die zijn ontworpen voor aardgas ook zonder problemen als klimaatvriendelijke waterstof wordt toegevoegd? Netbeheerder Netze BW testte dit de afgelopen jaren in het stadje Öhringen en de eindresultaten zijn positief. Tot 30% van het gasmengsel kan probleemloos uit waterstof bestaan. Projectmanager Heike Grüner is zeer tevreden met de uitkomst van het experiment. “We hebben geen leveringsonderbrekingen gehad en hebben met het project kunnen aantonen dat de aardgasinfrastructuur, zowel aan de kant van het gasnetwerk, als aan de kant van de apparaten van onze klanten, in principe al klaar is voor de toevoeging van waterstof.”

Verwarmen en koken met waterstof lijkt nog heel ver weg. Tegenwoordig is het moeilijk voor te stellen dat klimaatvriendelijk gas een grote rol kan spelen in particuliere huishoudens. Maar uit een experiment van de Duitse netbeheerder Netze BW blijkt dat de toekomst niet zo ver weg is. De dochteronderneming van het energieconcern EnBW, dat elektriciteit en aardgas levert aan huishoudens en industriële locaties, heeft in Öhringen zijn bedrijfspanden en 26 aangrenzende huishoudens afgescheiden van het aardgasnet. Vervolgens werd geleidelijk aan waterstof toegevoegd aan het ongeveer 500 meter lange distributienetwerk waar normaal gesproken puur aardgas doorheen stroomt, tot een aandeel van 30 procent. Het groene gas kwam uit een elektrolyser (foto), die elektriciteit gebruikt om water te splitsen in waterstof en zuurstof.

De conclusies uit de proef: de aangesloten gaskachels andere apparaten, die eigenlijk ontworpen waren om op puur aardgas te werken, werkten ook perfect met het menggas. “De 30 procent toevoeging van waterstof werkte zonder problemen”, zegt Martin Konermann, Managing Director of Technology bij Netze BW. “Er waren geen complexe aanpassingen nodig, noch in de netwerkinfrastructuur, noch bij de huishoudens.”

Met waterstofgas door de huidige aardgasleidingen kan een belangrijke stap worden gezet binnen de energietransitie. Het idee: tijdens piekperioden met wind of zonneschijn kan met overtollige energie waterstof worden geproduceerd. Maar omdat er niet altijd evenveel waterstof beschikbaar is heeft Netze BW in de testfase daarom meer en soms minder waterstof ingevoed. “Ook hier waren er geen problemen”, zegt Heike Grüner. “We hebben geen minuut onderbreking van de aanvoer gehad” Om kortetermijnstoringen als gevolg van ‘kinderziektes in het systeem’ te overbruggen, legde haar team een ​​bypass aan waardoor het waterstofeiland in geval van nood ook van puur aardgas kon worden voorzien. Deze werd echter slechts in 260 van de in totaal 20.000 uur gebruikt. "De afnemers waren zeer tevreden. Ze merkten geen verschil". Inmiddels is de proef afgerond, de 26 huishoudens krijgen inmiddels weer puur aardgas.

Als volgende stap gaan Grüner en haar team het waterstofgehalte in de gasvoorziening in Öhringen geleidelijk verhogen tot 100 procent, te beginnen in het eigen bedrijfsgebouw. Momenteel zijn we bezig om alle apparaten in ons gebouw waterstof-geschikt te maken. Om aardgas in de toekomst volledig te kunnen vervangen, moeten op termijn alle apparaten die draaien op aardgas vervangen worden.

“Het doel is 100 procent waterstof, maar dat zal zeker tot 2032 duren voordat eindverbruikers daadwerkelijk alleen nog maar van waterstof in plaats van aardgas worden voorzien”, zegt Grüner. Ze benadrukt dat tegen die tijd naast waterstof steeds meer huishoudens voor verwarming gebruik gaan maken van warmtepompen of lokale warmtenetten.

Lees ook: nieuw-zeeland-vier-h2-tankstations-langs-belangrijkste-transport-corridors-op-noordereiland

Na jarenlange voorbereiding is het groene waterstofbedrijf Hiringa Energy begonnen met de uitrol van vier waterstoftankstations langs de belangrijkste transportcorridors van Nieuw-Zeeland. Het netwerk met de naam ‘Hiringa Refueling New Zealand’ is opgezet in samenwerking met Waitomo Group (een keten van fossiele tankstations)  en de TR Group, dat zich richt op de verhuur van trucks en trailers.

Als eerste stap zijn drie stations geopend in Wiri (South Auckland), Te Rapa (Hamilton) en Palmerston North, terwijl een vierde station in Tauranga in ontwikkeling is. Het groene energienetwerk is zo gepositioneerd zodat het 95% van de zware vrachtroutes over het Noordereiland te bedienen, inclusief de “Gouden Driehoek” van vrachtverkeer tussen Auckland, Hamilton en Tauranga.

Met de opening van het netwerk kunnen vrachtwagens op waterstof ook daadwerkelijk in gebruik worden genomen, waardoor voor zwaar transport de transitie naar emissievrije alternatieven kan beginnen. De tankstations worden aangedreven door schone, hernieuwbare energie en zullen zware transportvoertuigen op waterstof, waaronder vrachtwagens en bussen, in staat stellen om in 10 tot 20 minuten groene waterstof te tanken. Hyundai heeft inmiddels de eerste trucks op waterstof naar Nieuw-Zeeland geëxporteerd.

“Zwaar transport speelt een cruciale rol in onze economie, maar levert ook een belangrijke bijdrage aan onze nationale emissies”, zegt Andrew Clennett, CEO van Hiringa. “Dit is het eerste netwerk voor zwaar transport ter wereld op waterstof”.

“Groene waterstof biedt een veelzijdige, alternatieve oplossing voor langeafstandsvrachtvervoer en andere zware transportvoertuigen nu Nieuw-Zeeland begint met de overstap naar toekomstige brandstofopwekking”, zegt Simon Parham, CEO van Waitomo Group. “Waitomo voorziet al meer dan drie generaties Kiwi’s van brandstof en we gaan ook deel uitmaken van de brandstofoplossingen voor de toekomstige generaties. Door samen te werken met Hiringa kunnen we die visie waarmaken door de Hiringa-tanklocaties samen te brengen op onze tankstations die regelmatig worden gebruikt door zwaar transportbedrijven.”

Waterstofbedrijf Hiringa is niet alleen actief in Nieuw-Zeeland, maar ook in het nabijgelegen Australië. Daar wordt samengewerkt binnen het Good Earth Green Hydrogen and Ammonia-project, een joint venture met Sundown Pastoral Co. Het project zal de implementatie omvatten van een geïntegreerde zonne-energie-naar-waterstof- en ammoniak-operatie, met als doel een duurzaam energysysteem tot stand te brengen.

Uitvoerend directeur Cathy Clennett van Hiringa gelooft dat de volgende stap om de groene waterstofindustrie in Australië te laten groeien een landelijk waterstoftanknetwerk is. “Australië is sterk afhankelijk van een functionele en betaalbare vrachtsector. Bijna 80% van het binnenlandse vrachtvervoer zonder bulk in Australië wordt vervoerd door vrachtwagens. De toepassing van koolstofarme waterstof binnen de mobiliteit kan de uitstoot van schadelijke stoffen flink verminderen.”

Lees ook: zwitserland-grootste-fabriek-voor-groene-waterstof-opent-in-reichenau-graubunden

Het Zwitserse energiebedrijven  Axpo en Rhiienergie hebben gezamenlijk de eerste groene waterstofproductielokatie in het kanton Graubünden in gebruik genomen. De electrolyzer van 2,5 MW kan ongeveer 350-duizend kilo groene waterstof produceren. De energie hiervoor wordt opgewekt via waterkracht uit een naastgelegen snelstromende rivier.

De bouw van de waterstofhub nabij de waterkrachtcentrale van Reichenau, in het ontspingingsgebied van de Rijn, heeft ongeveer een jaar geduurd. Op de locatie wordt waterstof geproduceerd en onder hoge druk in transportcontainers geperst. Deze worden vervolgens gedistribueerd naar waterstoftankstations en industriële klanten.

“Er moeten nog steeds kritieke problemen worden opgelost, maar we zijn overtuigd van het grote potentieel van H2 als drager van hernieuwbare energie”, aldus Christoph Brand, CEO van Axpo, tijdens de officiële opening van de waterstofhub.

Christian Cappaul, CEO van Rhiienergie, voegt hieraan toe: “Ik ben ervan overtuigd dat groene waterstof een centrale rol zal spelen in onze toekomstige energiemix. Met deze nieuwe fabriek in Domat/Ems hebben Rhiienergie en Axpo een project gecreëerd dat van groot belang is in deze sector.”

Axpo geeft aan dat de geproduceerde waterstof voldoende is om 1,5 miljoen liter diesel per jaar door 100% groene waterstof te vervangen.  

Lees ook: nederland-grootste-project-met-waterstof-in-woningen-in-hoogeveen-kan-van-start

Netbeheerder Rendo kan van start met de waterstofpilot in Hoogeveen. De Nederlandse Autoriteit Consument & Markt (ACM) geeft toestemming om bijna 120 woningen in de wijken Nijstad-Oost en Erflanden via een pijpleiding van 100% groene waterstof te voorzien. Het is het derde en tot nu toe grootste proefproject in Nederland waarin woningen worden voorzien van waterstof. Andere testen lopen in het dorp Wagenborgen in Groningen en Lochem in de Gelderse Achterhoek. In alle gevallen zijn en worden de woningen voorzien van cv-ketels die draaien op waterstof.

Voor Rendo gaat het om een pilot met 80 tot 100 nieuwbouwwoningen in de wijk Nijstad-Oost en maximaal 18 bestaande woningen in de wijk Erflanden. Deze pilot is groter in omvang en met een duur van 15 jaar langer in looptijd dan de lopende waterstofpilots.

Deelname is vrijwillig voor de bewoners van de bestaande woningen. Deze huishoudens hebben ook de mogelijkheid om eerder te stoppen met de pilot en terug te gaan naar aardgas. De nieuwbouwwoningen in Nijstad-Oost moeten nog worden gebouwd en worden gelijk opgeleverd met een waterstofaansluiting. Voor deze nieuwbouwwoningen geldt dat er geen aardgasnetwerk aanwezig is. Huishoudens in deze woningen kunnen dus niet overstappen op aardgas, maar wel op een elektrische warmtepomp.

Voor huishoudens in bestaande woningen is de prijs van waterstof gekoppeld aan die van aardgas. Voor nieuwbouw zijn de kosten gelijkgesteld aan het verwarmen met een warmtepomp en zonnepanelen. De gedachte hierachter is dat deelnemers niet meer betalen dan dat zij anders zouden doen.

De toestemming voor de pilot in Hoogeveen is de derde goedkeuring die de ACM geeft. In oktober 2022 gaf de ACM groen licht voor een pilot met netbeheerder Liander in Lochem. Hier worden al anderhalf jaar 12 woningen verwarmd met waterstof. In juni 2023 gaf de ACM toestemming voor een pilot met netbeheerder Enexis in Wagenborgen. Hier zijn 33 woningen overgezet op waterstof.

De eerste ervaringen bij de pilot in Lochem zijn positief. Dat blijkt onder andere uit de rapportage die Liander over het eerste jaar heeft opgesteld. Een jaarlijkse rapportage over de lessen die met de pilot geleerd worden is een van de voorwaarden voor de toestemming van de ACM. Enexis zal deze zomer over het eerste jaar in Wagenborgen rapporteren.

Waterstof gaat naar verwachting in de toekomst een belangrijke rol spelen in een duurzame energievoorziening - bijvoorbeeld in de industrie -, maar het is nog onzeker of en in welke mate waterstof een rol kan gaan spelen bij de verwarming van woningen. Met deze pilots kunnen netbeheerders ervaring op doen met distributie van waterstof in de gebouwde omgeving. Zo wordt meer duidelijk over het gebruik van waterstof voor de verwarming van woningen.

De ACM staat de pilots toe als bedrijven zich houden aan de regels voor consumentenbescherming uit het ‘Tijdelijk kader Waterstofpilots’ en de veiligheid van projecten goed geborgd is. Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) houdt toezicht op de veiligheid van de distributie van waterstof naar de woningen. SodM oordeelt in haar toezichtrapport dat het proefproject in Hoogeveen aan de veiligheidseisen voldoet. Het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) heeft de veiligheidseisen voor dit soort projecten vastgelegd in richtsnoeren.

Lees ook: waterstofnet-komt-met-succesvolle-hydrogen-academy-naar-eindhoven

Een primeur voor Nederland. De Waterstof Academy van het Vlaams-Nederlandse WaterstofNet organiseert dit jaar voor het eerst een Hydrogen Academy in Nederland. Ervaring leert dat er gemiddeld meer dan 100 personen zich aanmelden voor de zes avonden die eind mei van start gaan. De laatste avond is op 1 juli.

De Belgische succesformule blijft dezelfde. Tijdens de opleidingsavonden vertellen gespecialiseerde sprekers alles over bestaande en toekomstige waterstoftoepassingen en het beleid en regelgeving rond waterstof. Iedere avond heeft een eigen thema. Met onderwerpen als H2 research & development, productie, distributie en opslag, H2 toepassingen industrie en power/heat, H2 toepassingen in transport en op de laatste avond het H2 beleidskader. 

De avonden worden gegeven in het Microlab/Strijp-S, Kastanjelaan 400 in Eindhoven 

Meer informatie en de kostprijs vindt u via deze link 

Lees ook: spanje-onderzoek-toont-aan-dat-woning-via-waterstof-in-eigen-energievraag-kan-voorzien
 

Is het mogelijk een woning compleet van het energienet af te halen en met zonnepanelen van eigen energie te voorzien? Plannen zijn er genoeg, maar onderzoekers in Spanje hebben het nu tot in detail doorgerekend. De conclusie is dat het kan, maar dan moet wel aan heel veel voorwaarden worden voldaan.

De redactie van Waterstof Magazine krijgt over dit onderwerp veel vragen. Nu in Nederland geld moet worden betaald om overvloedige zonne-energie terug te mogen leveren aan het regionale stroomnet, gaan bezitters van zonnepanelen zelf opzoek naar systemen om energie kort of lang op te slaan. Voor korte tijd gebeurt dat in een accu, voor langere tijd in de vorm van waterstof. Beide systemen zijn zo kostbaar dat iedereen de terugleverkosten maar voor lief neemt. Dat zal voorlopig nog wel zo blijven.

Maar in Spanje is dat anders. Daar hebben onderzoekers ontdekt dat het opslaan van energie in batterijen en waterstof wel terdege interessant kan zijn. Huizen kunnen daarmee zelfs geheel zelfvoorzienend worden.

Voor het project is een sociale huurwoning van 80 m2 gekozen in het dorpje Novales in het noorden van Spanje. Het onderzoek begon met het in kaart brengen van de stroomvraag van de woning in de jaren 2022 en 2023. Het verbruik van de woning bedroeg 2.523 kWh per jaar. Op een gemiddelde dag wordt in de woning 6,88 kWh verbruikt. Het gemiddelde verbruik in de winter en herfst bedroeg ruim 7,3 kWh en in de zomer 5,88 kWh/dag.

De volgende stap was om in beeld te brengen hoeveel zonnepanelen nodig zijn om het hele jaar rond aan de energievraag te voldoen. Met in achtneming van de 3398 zonuren in de regio, is gekozen voor 20 zonnepanelen van elk 40 Watt. De energie hieruit wordt zoveel mogelijk direct verbruikt. Wat op korte termijn overblijft wordt opgeslagen in vier accu’s, elk met een vermogen van 2,4 kWh.

De rest van de stroom gaat naar de productie van waterstof. Daarvoor is een waterstoftank met een inhoud van 35 liter geplaatst voor de opslag van zeer zuiver water voor electrolyse. Naast de woning zijn cilinderpakketten geplaatst voor de opslag van waterstof onder een druk van 300 bar. In totaal kan daar 600 liter H2 worden opgeslagen, dit is ruim 12 kilo.

Om zeer efficiënt met de energie uit de zonnepanelen om te gaan, is de systeem-configuratie zo ingesteld dat er eerst energie uit de panelen wordt gebruikt, daarna uit de accu en pas als laatste uit waterstof.

Het onderzoek heeft aangetoond dat het mogelijk is de hele stroomvraag gedurende een jaar zelf op te wekken en zelf op te slaan. Over de kosten van het eigen energieopslagsysteem is niets vermeld. Of een soortgelijk systeem ook elders in Europa haalbaar is moet nog worden onderzocht.

Ook interesse om zelfvoorzienend te zijn? Meer technische gegevens over dit project leest u via deze link

 Lees ook: haven-van-walvis-bay-wordt-eerste-waterstofhub-op-zuid-afrikaans-continent

Een primeur voor het Zuid-Afrikaanse continent. Een vrachtauto van het Belgische bedrijf CMB.tech tankt waterstof bij een nieuw waterstoftankstation in Namibië. Cleanergy Solutions Namibia, een joint venture tussen CMB.TECH en de Ohlthaver & List Groep, presenteerden gisteren met trots de voortgang van de Cleanergy Green Hydrogen project op haar locatie in Walvis Bay, Namibië. Daarbij waren de president van Namibië en de Koning van België aanwezig.

Het waterstoftankstation, dat naar verwachting in het vierde kwartaal van 2024 operationeel zal zijn, is een belangrijke eerste stap om te pionieren op vlak van duurzame energieoplossingen in Namibië. Eén van de hoogtepunten van het bezoek was de ceremoniële eerste vulling van een dual-fuel vrachtwagen bij het waterstoftankstation, in aanwezigheid van Zijne Majesteit de Koning der Belgen en Z.E. Dr. Nangolo Mbumba, President van de Republiek Namibië (foto).

Topman Sven Thieme van de Ohlthaver & List Group reageert enthousiast. “Vandaag is een historische dag, niet alleen voor ons als joint venture, maar ook voor de pioniersgeest van Namibië. Met deze Cleanergy Green Hydrogen site kanaliseren we meer dan een eeuw aan innovatie om een revolutie in hernieuwbare energie te ontketenen. Door de oneindige energie van de zon te benutten, leggen we de basis voor een groenere toekomst en maken we van onze gedurfde visie een inspirerende realiteit.”

De site waar de feestelijkheden plaatsvinden omvat een waterstoftankstation en een productiefaciliteit. Het H2-productieproces gebruikt alleen zonne-energie voor de productie van groene waterstof die zal worden gebruikt voor op waterstof aangedreven vrachtwagens, havenuitrusting, spoorwegtoepassingen en kleine schepen.

CEO van CMB.TECH, Alexander Saverys: "We doen dit omdat we geloven dat vergroening en een verschuiving naar hernieuwbare energie belangrijke trends zijn in de wereldeconomie. We moeten de uitstoot van broeikasgassen verminderen, maar industrieën die moeilijk te vergroenen zijn, zoals maritieme industrieën, havens en mijnbouw, kunnen niet overschakelen op elektriciteit of batterijen. In plaats van elektronen hebben ze moleculen nodig. We zijn van plan om deze moleculen in Walvis Bay te produceren om mobiliteit van schone energie te voorzien.”

Cleanergy gaat ook samen met CMB.TECH, Port of Antwerp-Bruges en Namport, het eerste waterstofschip in Afrika lanceren. Een ander belangrijk onderdeel van de Cleanergy Green Hydrogen site is kennisuitwisseling, wat wordt weerspiegeld door de oprichting van een Hydrogen Academy. Het team van Cleanergy Solutions Namibia, leveranciers, klanten en Namibische & Europese universiteiten & instituten zullen samen Namibiërs bijscholen op het gebied van waterstof en de diverse economische mogelijkheden ervan. Het doel is om van de Hydrogen Academy een toonaangevend expertisecentrum op vlak van waterstof in Namibië te maken.

Lees ook: yamaha-test-eerst-speedboot-met-buitenboordmotor-op-waterstof

De ontwikkeling van de eerste V8-buitenboordmotor op waterstof krijgt een vervolg. De Japanse fabrikant Yamaha gaat deze zomer -ergens op het noordelijk halfrond- het eerste exemplaar in praktijk testen. Yamaha kiest voor een waterstofverbrandingsmotor en niet voor een elektrisch voortstuwingssysteem met een brandstofcel. De buitenboordmotor werd begin dit jaar voor het eerst gepresenteerd op de Boat Show in Las Vegas (foto’s).

Yamaha heeft een waterstofversie van zijn vlaggenschip, de XTO-buitenboordmotor, een offshore V8 met een vermogen van 425 en 450 pk ontwikkelt. Dit is de krachtigste in Yamaha's buitenboordmotorenassortiment. Of de motor op waterstof evenveel vermogen ontwikkelt als de benzinemotor wordt niet gemeld.

Een tweede grote uitdaging is uitzoeken hoe de H2 moet worden opgeslagen en gebruikt om de motor van brandstof te voorzien. Hiervoor is het bedrijf Roush ingeschakeld. Roush heeft tientallen jaren ervaring met waterstofenergiesystemen in verschillende sectoren. “Als je kijkt naar de geschiedenis van Roush met waterstof, varieert deze van snelheidsrecordvoertuigen over land tot ruimtevaartuigen”, legt Matt Van Benschoten, vice-president van geavanceerde engineering bij Roush, uit. “Veel van die kennis die we in de loop der jaren hebben opgedaan, implementeren we rechtstreeks in het waterstofopslagsysteem voor deze buitenboordmotor.”

Roush werkt nauw samen met botenbouwer Regulator Marine bij de integratie van het brandstofsysteem in het prototype van de boot. Regulator is begonnen met een romp van 8,2 meter (26,8 voet) van een 26XO sportvissersboot. Omdat de waterstofboot is ontworpen als een werkend prototype, en niet slechts als een showmodel, was de ontwikkeling gecompliceerd. Regulator moest onder andere schotten rond de grote tanks voor gecomprimeerde waterstof plaatsen. De tanks zijn laag en centraal geplaatst en nemen veel ruimte in beslag.

Yamaha, Roush en Regulator zijn van plan om deze zomer  te beginnen met het testen van de prototypeboot. “Alle drie willen we de haalbaarheid van een waterstofverbrandingssysteem in de maritieme omgeving testen met het oog op de toekomst van de scheepvaart. Als we niet op zoek gaan naar een nieuwe bron, zullen we ook geen nieuwe bron vinden", vat Joan Maxwell, president van Regulator, het project samen.

Lees ook: werkzaamheden-voor-eerste-duitse-waterstofnetwerk-in-volle-gang

Op een akker bij de Zuid-Duitse stad Heilbronn liggen duizenden pijpen klaar voor het toekomstige waterstofnetwerk tussen Mannheim, via  Heilbronn en Stuttgart naar Bissingen. Over een afstand van 250 kilometer gaat de pijplijn in eerste instantie aardgas transporteren om bestaande kolencentrales over te kunnen zetten naar een brandstof die 60% minder CO2 uitstoot. Maar het doel is duidelijk, met grote letters staat op iedere pijp: ‘ready for H2’.

De Zuid-Duitse pijpleiding met de naam SEL maakt deel uit van de plannen voor het waterstofkernnetwerk van minister van Economische Zaken Robert Habeck van de politieke partij De Groenen. In eerste instantie zal de pijpleiding aardgas vervoeren, vanaf 2030 moet dat groene waterstof worden. Naar kritiek van de Duitse milieu-organisatie BUNT wordt niet geluisterd. “Het project is noodzakelijk voor de energievoorziening van kolencentrales die worden omgebouwd naar aardgas en waterstof, zoals in Heilbronn. Dit zal het ook mogelijk maken om de kolengestookte energieopwekking uit te faseren”, verzekert Walker. “De SEL is een belangrijke verbinding zodat energiecentrales groene waterstof kunnen gaan gebruiken. En groene waterstof die wordt geproduceerd met hernieuwbare energie is een klimaatneutrale energievoorziening”.

“Door simpelweg over te schakelen van steenkool naar gas, wordt de CO2-uitstoot door elektriciteitsopwekking met 60 procent verminderd”, benadrukt Katrin Flinspach van netbeheerder en opdrachtgever terranets bw. Op deze manier levert SEL een belangrijke bijdrage aan de klimaatneutraliteit van Duitsland.”

De netbeheerders moeten flink investeren in de energietransitie, waaronder de waterstof-infrastructuur, voordat alle vragen over de beschikbaarheid van waterstof opgehelderd zijn. Zoals Katrin Flinspach van terranets bw uitlegt, zijn het niet alleen elektriciteitscentrales die moeten worden omgezet in waterstof. “Waterstof stelt bijzondere eisen aan de gasleidingen.

Zo zijn de SEL-leidingbuizen gemaakt van een speciaal staal dat geschikt is voor waterstof. Als er voldoende waterstof beschikbaar is, moet ook het huidige aardgasnetwerk worden omgebouwd. We moeten ergens beginnen, want als de infrastructuur niet beschikbaar is, investeert niemand in de waterstofproductie”.

Milieuactivisten vrezen dat aardgas langer door de pijpleiding zal blijven stromen dan gepland door de overheid en netwerkbeheerder. “Vooral groene waterstof is duur en schaars. De benodigde hoeveelheden groene stroom voor een voldoende waterstofvoorziening zijn er nog niet”, zegt Daniel Knoll van de Duitse milieu-organisatie BUND. “In plaats van afhankelijk te worden van onzekere leverancierslanden, is het beter om te vertrouwen op echte klimaatbescherming met windenergie en fotovoltaïsche zonne-energie.”

Het geplande landelijke waterstofkernnetwerk in Duitsland gaat naar verwachting vele miljarden euro's kosten. De netbeheerders vragen  de landelijke overheid op om een ​​deel van de risico's op zich te nemen en de investeringen veilig te stellen. Uiteindelijk moet het groene waterstofnetwerk door de eindconsument betaald worden via netwerkvergoedingen.

Lees ook: china-great-wall-motor-exporteert-eerste-vier-waterstoftrucks-naar-brazilie

De Chinese autofabrikant Great Wall Motor, kortweg GWM, lanceert nog dit jaar een vrachtauto op waterstof op de Braziliaanse markt. Het merk is daar nu vooral bekend van hybride SUV’s. Tijdens de Beijing Motor Show werden de eerste trucks op H2 gepresenteerd aan de internationale journalisten.

De vrachtwagen heeft een motor van 110 kW (wat overeenkomt met 136 pk) en heeft acht tanks voor de opslag van in totaal 40 kilo waterstof. GWM belooft een actieradius van 250 tot 500 kilometer, afhankelijk van de manier waarop er met het voertuig wordt gereden en de wegomstandigheden.

Nog dit jaar worden de eerste trucks geëxporteerd naar Brazilië. Vier dealers zijn inmiddels ik kaart gebracht die de voertuigen gaan leveren aan verschillende transporteurs. Het is de bedoeling dat de vrachtwagens de normale routes van dieselvoertuigen gaan rijden. De eerste truck wordt getest in São Paulo, daarna volgen de steden Campinas en de havenplaats Santos. Al deze plaatsen liggen rond São Paulo en hebben waterstoftankstations.

Great Wall Motor is een van de grootste producenten van SUV’s in China. De voertuigen worden verkocht onder vijf merknamen, dat zijn Haval, WEY, Great Wall Pick-up, ORA en TANK. Met BMW heeft het bedrijf een joint venture Spotlight Automotive Limited. 80% van de verkopen wordt gerealiseerd in China, de overige 20% van de omzet komt uit het buitenland.

Lees ook: autofabrikant-stellantis-begint-met-seriematige-productie-van-h2-voertuigen

Het Europees-Amerikaanse autobedrijf Stellantis is van plan zijn productiecapaciteit voor bedrijfsvoertuigen met waterstofbrandstofcellen aanzienlijk uit te breiden. Jean-Michel Billig, hoofd van het waterstofprogramma van de groep, zei dit afgelopen weekend in de Duitse krant Welt am Sonntag. Billig lijkt daarbij een rasoptimist, de verkoopcijfers tot nu toe zijn echter nog steeds laag.

“Dit jaar starten we met de productie van grotere voertuigen in Polen, en de ontwikkeling in Noord-Amerika zou snel moeten volgen – vooral met de grote RAM 5500 in een brandstofcelversie”, zegt Billig. De nieuwe variant van de pick-up RAM 5500 zal in Mexico worden geproduceerd .

In totaal wil de internationale autofabrikant de productiecapaciteit voor brandstofcelvoertuigen tegen 2030 uitbreiden tot 100.000 eenheden per jaar. “In het komende decennium verwachten we een aanzienlijk marktaandeel voor deze technologie; voor bedrijfsvoertuigen kan dit oplopen tot 40 procent”, aldus Billig.

Stellantis biedt sinds eind 2022 middelgrote bedrijfswagens met brandstofcellen aan. Volgens Billig zijn er tot nu toe 350 van verkocht. De serieproductie gaat nu van start. “Waterstof zal in de toekomst een essentieel onderdeel zijn van CO2-vrije mobiliteit”, aldus Billig. “We willen vanaf 2030 een volledig koolstofvrij productassortiment in Europa aanbieden. Daarvoor hebben we deze technologie ook nodig.”

De groep ziet batterijen en brandstofcellen als technologieën die elkaar aanvullen. Er zal behoefte zijn aan beide technieken, ze dekken verschillende gebruiksscenario's.

Stellantis is dit jaar begonnen met de serieproductie van middelgrote en grote bestelwagens in zijn fabrieken in Hordain (Frankrijk) en Gliwice (Polen). De brandstofcelvarianten van bedrijfswagens zijn gericht op intensief klantgebruik, zo wordt gezegd. Ze zijn gebaseerd op de technologie die wordt gebruikt in de batterij-elektrische versies van de voertuigen. Stellantis noemt korte tanktijden en geen verlies aan laadvermogen als voordelen.

Voor middelgrote bestelwagens zorgt een brandstofcelsysteem van de tweede generatie voor een actieradius tot 400 kilometer en een tanktijd van minder dan vier minuten. Voor grote bestelwagens maakt de toevoeging van brandstofceltechnologie een actieradius tot 500 kilometer en een tanktijd van vijf minuten mogelijk.

Stellantis zal in zijn fabrieken acht brandstofcel-waterstofversies van middelgrote en grote bestelwagens produceren: Citroën ë-Jumpy en ë-Jumper, Fiat Professional E-Scudo en E-Ducato, Opel/Vauxhall Vivaro en Movano, volgens een verklaring eerder dit jaar , Peugeot E-Expert en E-Boxer.Volgens het bedrijf speelt waterstofbrandstofceltechnologie een belangrijke rol in de roadmap voor emissievrij rijden.

Sinds 2023 is Stellantis een gelijke derde aandeelhouder van Symbio, een toonaangevend waterstoftechnologiebedrijf met kantoren in Europa en de Verenigde Staten.

Lees ook: frankrijk-lhyfe-lanceert-online-platform-voor-aan-en-verkoop-groene-waterstof

De Europese producent van groene waterstof Lhyfe zet een digitaal platform op om in een paar klikken groene waterstof te kopen of verkopen. Het bedrijf heeft hiermee een primeur waarmee het de transacties in de sector wil vereenvoudigen.

Het idee achter de digitale marktplaats is om producenten en afnemers van groene waterstof met elkaar te verbinden. Lhyfe benadrukt verschillende voordelen die verband houden met de nieuwe service. In de eerste plaats kunnen afnemers profiteren van een regionaal netwerk tussen producenten en inkopers. Voorlopig beperkt het aanbod zich tot Frankrijk en Duitsland, maar Lhyfe geeft aan dat er hard aan wordt gewerkt om het aanbod van leveranciers uit te breiden naar heel Europa.

Het aanbod op de site is nog beperkt tot een paar honderd ton per maand, maar dat gaat de komende maanden en jaren groeien. Het platform maakt het bovendien mogelijk om de logistieke kosten tijdens het transport te minimaliseren en beter in te spelen op de vraag. Overschotten kunnen zo beter de potentiële kopers bereiken. Lhyfe wil bij voorkeur alleen groene waterstof op het platform aan te bieden. Wat de transactieprijzen betreft, deze worden niet door de marktplaats bepaald en zijn het onderwerp van een contract dat buiten het platform tussen kopers en verkopers wordt ondertekend. Voorlopig is het platform gratis. Om toegang te krijgen, hoeven gebruikers alleen maar de aanmaak van een online account aan te vragen.

De oprichter en CEO van Lhyfe, Matthieu Guesné is blij met deze nieuwe vooruitgang in de sector: “ We zijn erg trots om de eerste groene waterstofmarktplaats te lanceren. In de sector zijn we er allemaal van overtuigd dat we door de krachten te bundelen de transitie naar groene waterstof kunnen versnellen.”

Afbeelding via ai gegenereerd

Lees ook: nederland-kwart-miljard-euro-subsidie-voor-productie-van-groene-waterstof

De Nederlandse regering heeft 7 projecten aangewezen die subsidie gaan krijgen voor de productie van groene waterstof. Afgelopen najaar konden deze bedrijven inschrijven op de subsidieregeling OWE, dat staat voor Opschaling volledig hernieuwbare waterstofproductie via elektrolyse. De 7 geselecteerde projecten zorgen samen voor een electrocapaciteit van 101 megawatt.

De 7 projecten die subsidie krijgen zijn H2 Hollandia (Nieuw-Buinen), Hysolar (Nieuwegein), Groengas asset (Amsterdam), Groengas asset (Groningen), RWE Eemshydrogen (Eemshaven), Van Kessel Olie (Oude Tonge) en VoltH2 (Delfzijl).

Het streven van 100 megawatt is daarmee behaald. De subsidie is voor bedrijven die een elektrolyse-installatie (productie van waterstof met elektriciteit) van 0,5 tot maximaal 50 megawatt bouwen én gebruiken om volledig hernieuwbare waterstof te maken. De overheid heeft bewust gekozen voor meerdere kleinere projecten, zodat ervaring wordt opgedaan met onder meer de technologie en de vergunningsprocedures. Deze kennis zorgt voor versnelling in de ontwikkeling van volgende projecten. In totaal is meer dan € 600 miljoen subsidie aangevraagd.

Van de totaal 101 megawatt toegekende elektrolyse capaciteit is 91 megawatt van de projecten uit de provincie Groningen. De waterstof wordt bijvoorbeeld geleverd aan de chemische industrie of tankstations. Eén project zal de duurzame elektriciteit voor elektrolyse krijgen via een directe lijn met een zonne-installatie. Dit draagt bij aan het verminderen van druk op het stroomnet.

Met de regeling wordt het kostenverschil tussen hernieuwbare en fossiele waterstof gedicht (de onrendabele top). Voor de toekenning van de subsidie heeft RVO de bedrijven gerangschikt op basis van aangevraagde subsidie per megawatt elektrolyse capaciteit. Daardoor is er concurrentie tussen de projecten en krijgen de meest kostenefficiënte projecten subsidie.

Het gemiddelde van de 7 winnende projecten is € 2,5 miljoen subsidie per megawatt elektrolyse capaciteit. De bedrijven hebben tot 2028 om hun elektrolyseproject af te ronden.

Foto: VoltH2 wil een electrolyser plaatsen in Delfzijl in het noorden van Nederland

Lees ook: waterstof-zorgt-voor-100-emissievrije-grondboring-op-bouwplaats

Boren bij een Natura 2000-gebied vraagt om specifieke oplossingen. Om toepassingen waar geen stikstof bij vrijkomt. Voor netwerkbedrijf TenneT reden om in te zetten op groene waterstof, met inmiddels duurzaam resultaat. Want na die boring eerder dit jaar, weten ze nu bij de netbeheerder wat mogelijk is. ‘We zijn van een pilot naar een bewezen technologie gegaan.’

Wanneer het omslagpunt komt weet ook Ruud Meuwissen niet exact. Maar de inzet van groene waterstof op grotere schaal? Dát moment komt eraan, volgens de projectmanager bij netbeheerder TenneT wellicht sneller dan we denken. ‘De markt wil wel, daar ligt het niet aan. Het is vooral aan ons als opdrachtgevers. Een klein zetje, en er komt veel in beweging.’

Meuwissen weet waarover hij praat. Zéker na de grondboring door TenneT, dicht bij Bergen op Zoom en pal naast een Natura 2000-gebied. Daar stikstof uitstoten was een no-go. Emissieloos moest het zijn, via een zo groen mogelijk project. En hoe prettig is het dan, zegt Meuwissen, als je dat kunt uitvoeren met partijen die de belangen begrijpen. Die zich proactief opstellen, en simpelweg snappen dat er een gezámenlijke opdracht ligt. Vandaar ook dat hij ze liever partners dan leveranciers noemt. ‘Ik heb geen moment gevoeld dat wij bij TenneT de kar moesten trekken. Sterker, die kar werd aan alle kanten volop geduwd.

De boring vond begin dit jaar plaats, duurde zo’n twee weken en lag in handen van A.Hak. De aannemer zette zelf een elektrische grondboormachine in. En deed voor de stroomvoorziening een beroep op Genpower, dat onder meer drie waterstofaggregaten en een batterijpack leverde. Die werden parallel gekoppeld, zodat ze samen een piekvermogen van 450 tot 500 kVA boden. Een unieke set-up, zegt Marcel Kwakkel van Genpower. ‘We werken al lang samen met A.Hak en kenden de specificaties. Maar deze opstelling was nieuw, vooral op zo’n grote schaal.’

Genpower testte de opstelling op de eigen locatie, in het Zuid-Hollandse Groot-Ammers. Dat pakte goed uit, technisch gezien zou het wel werken. Maar goed, daarna moest de opstelling richting Bergen op Zoom. En dat in combinatie met een hoeveelheid van 600 kilo waterstof. Geen sinecure, vertelt Kwakkel. ‘Het ging hier om een grote hoeveelheid aan waterstof, verdeeld over meerdere containers. Hoe dat alles op locatie te krijgen?’

Kwakkel stelde diezelfde vraag aan Paul Bombeld, innovatiemanager bij het Gelderse Kuster Energy. Dat bedrijf levert onder meer groene waterstof, maar niet eerder met een omvang als voor de boring bij Bergen op Zoom. Uitdagend was het zeker, stelt Bombeld. ‘Denk alleen al aan de beschikbaarheid. Het leek er lang op dat we toe moesten naar grijze waterstof. Totdat er alsnog voldoende groene waterstof vrijkwam, geleverd vanuit Groningen.’ Dat TenneT daarvoor koos maakt Bombeld enthousiast. ‘Met grijze waterstof was alleen de bouwplaats emissieloos geweest. Nu kijken we terug op een project met een emissieloze keten.’

Het transport naar Bergen op Zoom ging via containers op drie trucks, die zelf reden op biodiesel HVO100. Een duurzame oplossing, benadrukt Bombeld, van CO2-uitstoot was geen sprake. Maar toch, hoelang zou het volgens de innovatiemanager nog duren voordat we voor vervoer grootschalig overstappen op waterstof? ‘De technologie werkt, maar is relatief nieuw. Dat zorgt voor vragen, zo merk ik nog altijd.’

Neem volgens Bombeld alleen al het aspect veiligheid. Hoe zwaarwegend dat is, bleek wel uit de aanvraag voor de benodigde vergunningen, waar veel bij komt kijken. Daarom schakelden de partijen hiervoor waterstofbedrijf Twinning Energy in, wat leidde tot toestemming door de provincie Noord-Brabant. ‘Twinning Energy heeft dat uitstekend gedaan’, vindt Bombeld. ‘Van de andere kant: het is ook aan de overheid om buiten de gebaande paden te denken. Om mee te denken, en ruimte te creëren voor innovatie.’

Gesproken over die innovatie: de ontwikkelingen gaan snel, merkt Marcel Kwakkel van Genpower. ‘Helemaal nu emissieloos steeds vaker een voorwaarde is. Was stroom lang een operationele asset, inmiddels wordt het meer en meer een strategisch onderdeel.’ Wil een project met waterstof succesvol uitpakken, dan vraagt dat volgens Kwakkel in elk geval om gedegen samenwerking tussen alle betrokken partijen. ‘Dat gold ook voor dit project, waarvoor onder meer is geïnvesteerd in materieel. Bovendien is er een opdrachtgever nodig die z’n nek durft uit te steken. En dat heeft TenneT hier absoluut gedaan.’

Zeker, TenneT ondertekende eind 2023 het convenant Schoon en Emissieloos Bouwen. Waarmee de netbeheerder zich committeerde aan het doel om bij te dragen aan de verduurzaming van bouwmaterieel. De boring bij Bergen op Zoom sluit daar naadloos op aan. Maar toch, uiteindelijk is er meer dan alleen het convenant, stelt Ruud Meuwissen. ‘Noem het maar een mindset. Een kwestie van wennen ook, om verduurzaming nóg meer in de genen te laten komen. Bij ons als bedrijf, en zeker ook erbuiten.’

Hoewel de boring succesvol verliep, was dat vooraf niet zeker. ‘We hebben veel opties besproken om dit project zo duurzaam mogelijk uit te voeren’, zegt Meuwissen. ‘Zo kwamen we uit op waterstof, ook al hadden we daar nog nooit mee gewerkt. Dat was dus pionieren, al denk ik dat we de drempel behoorlijk hebben verlaagd. We zijn met de boring van een pilot naar een bewezen technologie gegaan. Een oplossing zoals in Bergen op Zoom is compact en draagt volop bij aan verdere elektrificatie. En we weten nu: het is gewoon maakbaar.’

Paul Bombeld sluit zich aan bij die woorden. Goed, een oplossing met groene waterstof is vooralsnog duurder dan werken met dieselaggregaten. Maar, zo merkt Bombeld op, dat lijkt een kwestie van tijd. Neemt de vraag toe, dan moet schaalvergroting ervoor zorgen dat groene waterstof financieel aantrekkelijker wordt. ‘Daarom hebben we meer showcases nodig. Projecten waarmee we laten zien wat allemaal al kan. En de enige manier om daarvoor te zorgen, is door gewoon aan de slag te gaan. Precies zoals we hier hebben gedaan.’ Meer achtergrondinformatie over dit unieke project leest u via deze link  
Tekst: Jan Broeks MissieH2 / Waterstof Magazine  

Lees ook: zuid-korea-subsidie-voor-zes-waterstoftankstations-voor-vloeibare-h2

Zuid-Korea investeert in tankstations voor vloeibare waterstof. De Koreaanse regering heeft tientallen miljoenen euro’s subsidie beschikbaar gesteld om nieuwe LH2-stations in het hele land te bouwen. Eind volgend jaar gaat een van de eerste station open in Jinju City (foto), nabij de garage van de stadsbussen. Investering: ruim tien miljoen euro.

Het waterstoftankstation dat gebouwd zal worden door Hyosung Hydrogen Co., Ltd, een joint venture tussen Hyosung Heavy Industries en Linde uit Duitsland. Het station heeft een laadcapaciteit van 200 kg per uur en kan 50 waterstofauto's per uur en 16 waterstofbussen per uur opladen. In de toekomst zal het station naar verwachting een belangrijke rol spelen bij het uitbreiden van het aanbod van milieuvriendelijke bedrijfsvoertuigen, zoals waterstofbussen en waterstofvrachtwagens in de stad Jinju.

Ook voor vijf andere steden is er geld beschikbaar voor tankstations voor vloeibare waterstof. Hyosung Hydrogen realiseert ook een LH2-station in Pocheon Geumju. SK Plug Hybus, een joint venture tussen SK E&S en US Plug Power, bouwt er vier in Hwaseong Hello, Daejeon Samjeong, Jeonju Palbok en Asan Shinin.

In Zuid-Korea zijn inmiddels verschillende fabrieken voor vloeibare groene waterstof operationeel. Waterstof wordt vloeibaar bij 252 graden Celsius onder nul. Vloeibaar heeft als voordeel dat er meer energie in de tank meegenomen kan worden. Het nadeel is dat de temperatuur in de tank niet mag stijgen, anders dreigt door uitzetting van waterstofgas explosiegevaar.

Lees ook: grote-energiebedrijven-stellen-investeringen-in-waterstof-voorlopig-uit

Grote internationale energiebedrijven die de afgelopen jaren grote waterstofprojecten aankondigden maken een terugtrekkende beweging. Investeringen in waterstoffabrieken van honderden megawatt’s, die de afgelopen jaren met veel bravoure werden aangekondigd, worden met enkele jaren uitgesteld. Oorzaak: het produceren van groene waterstof wordt door externe factoren aanzienlijk duurder dan gedacht. Op die manier kan het emissievrije gas nooit concurreren met de aanzienlijk goedkopere fossiele brandstoffen. Maar er is ook goed nieuws: de aanleg van het internationale waterstofnetwerk is al in volle gang en gaat gewoon door (foto).

Groningen, Wind meets Gas, oktober 2022. Vanaf een enorm scherm maken duizenden bezoekers kennis met grote waterstofplannen. Twee dagen lang ontmoeten internationale bedrijven die investeren in windenergie op zee de gasleveranciers en energieleveranciers op land. Er is slechts ruimte voor groot, groter en groots. Windmolenparken zijn volop in ontwikkeling, de groeiende vraag naar waterstof wordt de komende jaren enorm en tussen het aanbod en de vraag staan grote electrolysers. Er moet een compleet nieuwe emissievrije energieketen worden opgebouwd. De energie spat vanaf het podium de enorme kerk in. Het internationale publiek is enthousiast. ‘Vanaf vandaag gaan we de wereld een stuk groener maken’.

Maar in de coulissen van het tweedaags event voert Waterstof Magazine een bijzonder gesprek met een van de topmensen in de gaswereld. Voor het zesde jaar wordt het internationale event in Groningen gehouden en voor het zesde jaar knallen grootse plannen de kerk in. Maar wie gaat er nu eens beginnen? Wie bouwt nu een windpark, levert stroom aan een enorme electrolyser en transporteert waterstof richting de afnemers? Na zes jaar zijn er nog geen defdinitieve investeringsbeslissingen genomen. De stemming in de coulissen is somber. Anderhalf jaar later, in 2024, wordt duidelijk dat die beslissingen er voorlopig ook niet gaan komen. De excel-berekeningen laten veel onzekerheden zien, er is geen topman te vinden die de moed heeft om gewoon te beginnen. Niemand wil dat waterstof het eindpunt van z’n carrière is.

Ook Rene Peters, waterstofspecialist bij het Nederlandse kennisinstituut TNO, ziet ook dat het bij plannen blijft. “Het gaat ronduit slecht met de uitvoering van waterstofplannen. Door wereldwijde ontwikkelingen wordt het steeds duurder. De electrolysers die het groene waterstofgas produceren blijken duurder dan gedacht, de prijs van windenergie is verdubbeld en dan stijgt de rente voor investeerders ook nog eens van 0 naar 4%. Kortom, geen bedrijf durft nu deze grote investeringsbeslissingen te nemen”, laat hij weten in de Nederlandse krant Trouw.

Het afgelopen jaar was dat al zichtbaar. Waterstofproductiebedrijf Hycc stelt de investeringsbeslissing voor een grote waterstoffabriek in het noorden van Nederland voorlopig uit, Uniper gaat voorlopig niet bouwen op de Maasvlakte in Rotterdam en het internationale plan van Engie en Shell om grootschalig waterstof te produceren in Portugal en te verschepen naar Nederland ligt stil. Geen enkele afnemer koopt dure groene waterstof als fossiele brandstoffen een stuk goedkoper zijn.

Voormalig waterstofgezant van Nederlands, Noé van Hulst, vindt dat de overheid een rol heeft om de knelpunten op te lossen. “Want zonder groene waterstof in de komende decennia kan een deel van de industrie niet verduurzamen.” Van Hulst is blij dat er in elk geval één groot project wel doorgaat. Voor de productie van veel groene waterstof vanaf 2025, bouwt Shell op de Rotterdamse Maasvlakte een grote fabriek van 200 megawatt, goed voor 5 procent van de groene waterstof die Nederland in 2030 wil gebruiken. Dat het met groene waterstof verder niet wil vlotten, is geen uniek Nederlands probleem, legt Van Hulst in Trouw uit. “Je ziet dat internationaal gebeuren. Er liggen wereldwijd zo’n 1500 plannen voor de bouw van waterstoffabrieken klaar. Overal zie je dat die met tegenwind te kampen hebben. Wereldwijd gaat slechts 4 procent van alle projecten tot uitvoering over.”

Maar ondanks de stagnaties is waterstofexpert Peters niet pessimistisch. “Als de stroomprijzen en rentestanden dalen kan de sfeer weer snel omslaan naar optimisme. En met de vele miljarden subsidie die waterstofprojecten wereldwijd kunnen binnenhalen, kan het financiële plaatje er zomaar anders gaan uitzien.” Peters is ook enthousiast over het internationale netwerk van transportpijpen voor waterstofgas door heel Europa, dat ondanks alles volop in ontwikkeling is. “Er gaan ook heel belangrijke projecten gewoon door.”

Lees ook: h2-tankstationketen-firstelement-fuel-op-lijst-belangrijkste-greentech-bedrijven

Een feestje bij FirstElement Fuel in Californië. Het gezaghebbende weekblad Time heeft FirstElement Fuel op de 36e plaats gezet van een lijst met 250 bedrijven die de impact op het milieu verminderen. FirstElement behoort daarmee bij Amerika's beste GreenTech-bedrijven op basis van criteria als positieve impact op het milieu, omzet en innovatiekracht.

FirstElement Fuel is bij het grote publiek bekend van de tientallen waterstoftankstations in Californië. Het bedrijf noemt zichzelf ‘wereldleider op het gebied van waterstoftankoplossingen’. Het doel van FEF blijft hetzelfde als bij de oprichting in Californië in 2013: het bevorderen van de wijdverspreide acceptatie van brandstofcelvoertuigen, het verminderen van de uitstoot van schadelijke emissies voertuigen en het veranderen van de auto-industrie en de wereld.

FirstElement Fuel heeft zijn leidende positie op het gebied van waterstoftanken deels bereikt omdat het hoofdkantoor en de uitvalsbasis in Californië zijn gevestigd. De 89 waterstofdispensers van het bedrijf van het merk True Zero, zijn strategisch gelegen in heel Californië, van San Diego aan de Mexicaanse grens in het zuiden via de metropool Los Angeles in het midden en de San Francisco Bay Area in het noorden. Een van de manieren waarop de tankstationketen haar missie en de klimaatdoelstellingen van Californië helpt verwezenlijken, is door bij elk van haar waterstoftankstations uitsluitend H2 te leveren dat gecertificeerd is als groene CO2-neutraal geproduceerde waterstof.

Een van de topprestaties van het bedrijf is de opening van ’s werelds eerste waterstoftankstation met hoge capaciteit, die in staat is om vier voertuigen tegelijkertijd van brandstof te voorzien. De volgende maand zal het bedrijf 's werelds grootste waterstoftankstation voor zware vrachtwagens openen, met de mogelijkheid om zware, middelzware en lichte voertuigen van brandstof te voorzien. FirstElement heeft daarvoor een H2-station ontworpen met een unieke architectuur, dat in staat is om gelijktijdig en snel zware voertuigen te vullen met een druk van 700 bar. Dat betekent dat vrachtauto’s 80 kilogram waterstof kunnen tanken in minder dan 10 minuten. Het tankstation kan maximaal 200 trucks per dag van waterstof voorzien.

Bij de tankstations van FirstElement is sinds de oprichting 6,8 miljoen kilo waterstof getankt. Het eendagsrecord bij één station bedraagt 857 kilo.

FirstElement Fuel heeft 89 waterstofdispensers op 40 locaties in Californië en ontwikkelt een netwerk van stations voor zware vrachtwagens op waterstof, te beginnen met het allereerste tankstation met hoge capaciteit in Oakland, Californië.

Lees ook: usa-grote-oplichtingszaak-rond-zeer-innovatieve-waterstoffabriek-in-arizona

Een grote oplichtingszaak rond een waterstoffabriek in de Verenigde Staten. Het bedrijf Rhino Onward International, kortweg ROI, blijkt twee jaar na de oprichting honderden investeerders te hebben opgelicht. Tientallen miljoenen euro’s zouden worden geïnvesteerd in een hoog technologische waterstoffabriek in Arizona, maar in plaats daarvan verdween het in de zakken van de eigenaren Paul Croft en JD Frost (foto). Precies een jaar geleden poseerde partner Paul Croft nog potsierlijk met dure auto’s op Instagram. Nu moeten de twee ondernemers zich verantwoorden voor de rechter, schrijft het Amerikaanse zakenblad Forbes.

ROI werd in 2022 opgericht en beweerde dat het met zijn geavanceerde technologie een belangrijke speler op het gebied van groene waterstof zou worden. De eigenaren overtuigden investeerders dat een ‘eigen proces en technologie’ het bedrijf in een positie brachten ‘om de leidende rol op zich te nemen in de productie van groene waterstof’. Croft en Frost vertelden investeerders dat er een groene waterstoffabriek in aanbouw was in Arizona die binnen vijf jaar ongeveer $530 miljoen waard zou zijn. Na dit fantasieverhaal stroomden ruim 200 investeerders toe. Gezamenlijk legden ze bijna 30 miljoen euro in, waarvan slechts 200.000 euro in het bedrijf werd geïnvesteerd. De rest verdween direct en indirect in de zakken van de twee eigenaren. Om investeerders ervan te overtuigen dat het bedrijf legitiem was, stelden Croft en Frost geavanceerde investeerdersdocumenten samen, vol grafieken en spreadsheets. ROI zou beschikken over gepatenteerde technologieën op het gebied van groene waterstof die binnen enkele jaren veel geld zouden opleveren.

Paul Croft is een 42-jarige ondernemer die in Chicago woont en Frost, een 40-jarige accountant gevestigd in Chattanooga, Tennessee. Het duo investeerde nauwelijks in Rhino Onward International, maar leefde een extravagant leven.

"Geen enkele investeerder kreeg te horen dat de investeringen zouden gaan naar het afbetalen van harde leningen, het betalen voor de ongelooflijke autocollectie van Croft, of het betalen van Frost's 25.000 euro per maand American Express-rekening", aldus de klacht bij de rechtbank van Illinois. Croft lijkt drie Ferrari's te hebben verzameld, één Maserati, één Bentley, waarop het aangepaste kenteken "CROFT" staat, en één Range Rover. “Mijn doel is om 29 voertuigen te hebben en ik zit op zes”, schreef hij onder een foto van zichzelf met een Bentley in november 2022.

Direct na de zomer kwam de waterstofdroom ten einde. Croft en Frost stopten abrupt hun bedrijf op 12 september 2023. Alle medewerkers kregen te horen dat ze met onmiddellijke ingang waren ontslagen. Toen investeerders in ROI informeerden over wat er aan de hand was, kregen ze geen antwoord. Inmiddels staan Croft en Frost voor de rechtbank. Ondertussen staat de website van Rhino Onward International nog gewoon online.

Het hele verhaal over deze oplichters kunt u deze week lezen in het Amerikaanse zakenblad Forbes.  

Lees ook: spoorbedrijf-csx-presenteert-retrofit-locomotief-op-waterstof

Het Amerikaanse spoorbedrijf CSX presenteert de eerste locomotief op waterstof. Het bedrijf noemt dit een eerste belangrijke stap richting duurzaam vrachtvervoer op het spoor. De waterstoflocomotief is een voormalige locomotief op diesel en met behulp van een door partnerbedrijf Canadian Pacific Kansas City ontwikkeld waterstof-ombouwpakket omgebouwd. De ombouw is gerealiseerd in de eigen werkplaats van CSX in Huntington, West Virginia.

CSX is een toonaangevende leverancier van goederenvervoer per spoor in het oosten van Amerika. Het werkgebied loopt van Florida in het zuiden tot over de Canadese grens in het noorden. "Het succesvolle debuut van onze eerste waterstoflocomotief is een bewijs van de uitzonderlijke vaardigheid en toewijding van onze medewerkers bij de CSX", aldus CSX President Joe Hinrichs. “We zijn er trots op om met CPKC samen te werken om deze waterstoftechnologie op te schalen en de weg te helpen vrijmaken voor betekenisvolle duurzame oplossingen voor de toekomst.”

Door een bestaande locomotief om te bouwen tot een emissievrije locomotief van de volgende generatie wordt de levensduur verder verlengd. Het conversieteam hergebruikte verschillende componenten. De baanbrekende locomotief op H2 maakt zijn debuut in minder dan 12 maanden nadat de samenwerking tussen CSX en CPKC in de zomer van 2023 werd aangekondigd .

Als volgende stap zal CSX de nieuwe waterstoflocomotief inzetten voor praktijktesten op het spoor en de prestaties en operationele haalbaarheid ervan verder evalueren.

CSX, gevestigd in Jacksonville, Florida, is een vooraanstaand transportbedrijf dat actief is in het oosten van de Verenigde Staten en de Canadese provincies Ontario en Quebec . De spoorlijn exploiteert ongeveer 21.000 routemijlen (34.000 km) spoor. Het spoorbedrijf heeft toegang tot meer dan 70 oceaan-, rivier- en andere haventerminals langs de Atlantische Oceaan en de Golfkust, de rivier de Mississippi, de Grote Meren en de St. Lawrence Seaway.

Een video van de nieuwe Amerikaanse locomotief op waterstof ziet u via deze link.  

Lees ook: ferrari-dient-patent-aanvraag-in-voor-waterstof-verbrandingsmotor

De Italiaanse autofabrikant Ferrari heeft een patentaanvraag ingediend voor een waterstofaangedreven verbrandingsmotor. Daarmee geeft Ferrari aan dat het bedrijf nog geen afscheid neemt van de ver doorontwikkelde techniek van verbrandingsmotoren, maar wel wil overschakelen naar emissievrije brandstof. De schadelijke uitstoot van H2-verbrandingsmotoren is nagenoeg nul.

In tegenstelling tot brandstofcellen, die elektriciteit opwekken die vervolgens wordt gebruikt om electromotoren aan te drijven, verbranden waterstofverbrandingsmotoren eenvoudigweg waterstof in plaats van benzine, in een proces waarbij geen koolstofdioxide wordt uitgestoten. Het is geen nieuw idee – BMW bouwde begin jaren 2000 een op waterstof aangedreven 7-Serie – maar dit is de eerste keer dat Ferrari er publiekelijk belangstelling voor heeft getoond. De autofabrikant ziet waterstofverbranding als een manier om de uitstoot drastisch te verminderen.

Een waterstofmotor zou geen broeikasgassen en minimale hoeveelheden andere verontreinigende stoffen zoals koolmonoxide en deeltjes genereren, beweert Ferrari in de patentaanvraag, die op 29 februari werd gepubliceerd door het United States Patent and Trademark Office (USPTO), maar door Ferrari al werd ingediend in 2023.

Waterstof heeft niet zo’n grote energiedichtheid als benzine, dus er is een groter opslagvolume aan boord nodig om een ​​gelijkwaardige actieradius te leveren als een benzineauto. Ferrari geeft in de patentaanvraag toe dat een auto met een waterstofverbrandingsmotor "langer en zwaarder zal zijn (voor dezelfde actieradius) dan een vergelijkbare auto uitgerust met een benzine-aangedreven verbrandingsmotor."

Ferrari is niet de enige autofabrikant die onderzoekt of waterstofverbrandingsmotoren een bijdrage kunnen leveren aan emissievrij rijden. Porsche wil met verbrandingsmotoren verder die rijden op synthetische brandstof en Toyota test met een Corolla op waterstof. Vrachtautofabrikanten onderzoeken ook de toepasbaarheid van waterstofverbrandingsmotoren. Deze techniek is een stuk voordeliger in aanschaf dan voertuigen met brandstofcellen.

Lees ook: schiphol-airport-verduurzaamt-met-ground-power-unit-op-waterstof

Deze zomer is er een bijzonder voertuig met waterstof te zien op Schiphol Airport in Nederland. Met een energiesysteem op basis van waterstof zal de H2GPU (Ground Power Unit) vliegtuigen op het platform van emissievrije stroom voorzien. Tot op heden gebeurt dat nog veelvuldig met energiesystemen op diesel.

De H2GPU is ontwikkelt door het Duitse bedrijf Dynell GmbH en bevat een brandstofcelsysteem met een vermogen van 50 kW dat is ontwikkelt door het Nederlandse bedrijf zepp-solutions. Het bedrijf uit Delft ontwikkelde ook het waterstofopslagsysteem waarin 16,8 kilo waterstof kan worden opgeslagen. In combinatie met de ingebouwde batterij van 84 kWh kan de GPU tot 350 kWh aan elektrische energie leveren aan vliegtuigen.

De H2GPU zal worden ingezet op Schiphol door Kes b.v. een bedrijf dat actief is met grondvoertuigen op vliegvelden, zoals vliegtuigtrekkers, transportbanden en bagage-liften.

De luchthaven in Nederland is niet de enige die met de H2GPU aan de slag gaat. Andere demonstratie-locaties zijn Larnaca Airport op Cyprus en Torino Airport in Noord-Italië.
De demonstratie en het testen worden uitgevoerd in samenwerking met Ekinetix, KLM, Fraunhofer IML en SINTEF en maken deel uit van het door de EU gesubsidieerde TULIPS – Green Airports project.

Bijzonder is het wel, maar helemaal uniek is een Ground Power Unit op waterstof niet. Een jaar geleden werd op het regionale vliegveld Groningen Airport Eelde de eerste Ground Power Unit op waterstof onthuld. Dat was een wereldprimeur. Op initiatief van Groningen Airport Eelde is vorig jaar een traditionele dieselaggregaat omgezet naar waterstoftechnologie. Het Groningse bedrijf Holthausen heeft indertijd een groot aandeel gehad in het ombouwen van de diesel-GPU naar waterstof-GPU. Uit onderzoek van de Rijksuniversiteit Groningen blijkt dat GPU’s op diesel verantwoordelijk zijn voor 10% van de totale luchtvaartemissies van grondvoertuigen.

Lees ook: eerste-van-vier-grote-h2-tankstations-in-regio-rhein-neckar-geopend

In de Duitse stad Heidelberg is afgelopen week een groot nieuwe waterstoftankstation geopend. Het tankstation is gebouwd voor gelede-bussen op H2 die vanaf de komende zomer emissievrij door de regio gaan rijden. Het nieuwe openbare waterstoftankstation, dichtbij autosnelweg 5, biedt een capaciteit van ruim 1.000 kg waterstof per dag en heeft drie dispensers voor de afgifte van waterstof aan voertuigen. Eigenaar is H2-Mobility.

De grootste kant van het H2-station wordt de regionale vervoerder Rhein-Neckar-Verkehr GmbH, dat het openbaar vervoer in het gebied verzorgt. Vanaf volgende maand kunnen ook personenauto’s en andere waterstofrijders van het openbare waterstoftankstation aan de Wieblinger Weg 92 gebruik maken. Het waterstoftankstation zal dan ook gebruikt worden door de Heidelbergse afvalinzamelingsindustrie, die sinds maart 2023 een emissievrij voertuig met brandstofcelaandrijving in haar wagenpark heeft. Door de directe nabijheid van de A5 en de stad is het waterstoftankstation gunstig gelegen. 

Bij het busdepot staan ​​inmiddels 27 gelede bussen H2-eCitaro, die Rhein-Neckar-Verkehr GmbH heeft aangeschaft in het kader van het H2Rhein-Neckar-project. Het openbare waterstoftankstation en delen van de infrastructuur worden gefinancierd door het Ministerie van Milieu, Klimaat en Energie via het waterstofdemonstratieproject H2Rhein-Neckar.
Voor Frank Fronzke, Managing Director van H2 Mobility is het een belangrijke mijlpaal: “Een van de belangrijkste tankstationprojecten van het jaar gaat vandaag officieel van start in Heidelberg. Het waterstoftankstation vertegenwoordigt een reeks nieuwe H2-openingen en is het eerste van onze vier nieuwe stations in de regio Rijn-Neckar. Andere openbare waterstoftankstations die H2 Mobility in de regio zal bouwen en exploiteren, gaan tegen de zomer van 2024 open in Mannheim, eind 2024 in Frankenthal en begin 2025 in Ludwigshafen. De omvang en prestaties van de nieuwe stations vertegenwoordigen een nieuwe generatie H2-tankstations. Met behulp van krachtige technologie tanken verschillende voertuigtypes van 350 en 700 bar op dezelfde locatie: bussen, vrachtwagens, lichte bedrijfsvoertuigen en auto's."

De waterstof-bussen van Mercedes-Benz van het type H2 eCitaros gebruiken zowel de accu als de brandstofcel als aandrijving, wat een groter bereik en dus emissievrij busvervoer mogelijk maakt, zelfs op langere en heuvelachtige trajecten, zoals die veel voorkomen in Heidelberg. Voor de ingebruikname worden het brandstofsysteem, de voertuigen en de processen op het nieuwe depot uitgebreid getest en wordt het personeel de komende weken getraind. Het grote waterstoftankstation is samen met de aanschaf van waterstofbussen voor Heidelberg, Ludwigshafen en Mannheim een ​​belangrijke mijlpaal op weg naar klimaatneutraal lokaal openbaar vervoer.

“In Heidelberg hebben we relatief lange buslijnen, in een sterk glooiend landschap”, zegt Christian Volz, commercieel directeur van rnv. “Bovendien gebruiken we om capaciteitsredenen veel gelede bussen in Heidelberg, waar het gebruik van een brandstofcel alleen al vanwege hun gewicht zinvol is. Daarom zal het leeuwendeel van onze nieuwe H2 eCitaros hier worden gebruikt. Om deze reden ben ik blij dat we nu na ruim anderhalf jaar bouwen ons nieuwe depot kunnen openen. Vooral omdat de bouw niet eenvoudig was door de combinatie van twee verschillende infrastructuren en de lastige marktsituatie.”

De bussen voor het openbaar vervoer op waterstof gaan ook rijden in Mannheim en Ludwichshafen.

Lees ook: eerste-retrofitters-van-mercedes-gaan-over-van-diesel-naar-waterstof

In de Franse regio Occitanië zijn de afgelopen week de eerste bussen van Mercedes omgebouwd naar waterstof. Dat gebeurt in de werkplaats van Safra in Albi, in de regio Tarn. De omgebouwde bussen, zogenaamde retrofitters, zijn van het type Mercedes Intouro en reden in het verleden op fossiele brandstof. Deze week zijn de eerste voertuigen officieel gepresenteerd.

Het H2-ombouwpakket bestaat uit een Dana-elektromotor van 350 kW, een NMC-batterij van 71 kW en een brandstofcel van 100 kW. De waterstof ligt opgeslagen in zes H2-tanks die gezamenlijk 35 kg waterstof kunnen opslaan bij 350 bar. De bussen hebben een actieradius tot 500 km.

In totaal gaat Safra 15 streekbussen die de afgelopen jaren reden op diesel ombouwen naar waterstof. Het project maakt deel uit van het Europese Corridor H2-project, dat tot doel heeft het personen- en goederenvervoer massaal koolstofvrij te maken. “Onze revolutionaire technologie maakt het mogelijk om de levensduur van dieselvoertuigen die al in gebruik zijn te verlengen, door hun circulatie volledig koolstofvrij te maken", meldt een van de initiatiefnemers. Na de ombouw stoten de bussen geen schadelijke emissies meer uit.

De eerste twee omgebouwde en emissievrije bussen zullen eind april door de regio Occitanië in gebruik worden genomen op de lijnen die Albi, Saint-Sulpice en Lavaur met elkaar verbinden. Tegen het einde van het jaar zullen de dertien andere waterstofbussen in Occitanië gaan rijden.

De officiële presentatie van de eerste omgebouwde bussen is een Franse primeur. De bussen zijn geen prototypes, maar eerder retrofits van in serie geproduceerde voertuigen. Na de ombouw krijgen de Mercedes Intouro's opnieuw een goedkeuring om de weg op te mogen.

Lees ook: transporterend-nederland-maakt-graag-kennis-met-de-man-waterstof-truck

Voor Paul Kappen, Key Account Manager  MAN Truck & Bus, zijn het bijzondere dagen. Het lijkt of heel Nederland belangstelling heeft voor de eerste truck met een verbrandingsmotor op waterstof. Inmiddels hebben zich honderden transporteurs gemeld die meer informatie willen over de emissievrije vrachtauto.

Kappen vindt het innovatieve voertuig helemaal niet spannend meldt hij op LinkedIn. “De MAN hTGX rijdt als een truck, heeft het geluid van een truck, trekt met 520PK en 2500Nm koppel als een echte truck en het tanken is ook kinderspel. Letterlijk de slang eraan en op het kopje drukken. De waterstofprijzen ontwikkelen de goede kant op dus de case is ook snel dicht te rekenen. Zero Emissie en Zero downsides.”

Een vrachtauto met een waterstofverbrandingsmotor kan een belangrijke tussenstap zijn richting efficiënt en emissievrij vervoer. De verbrandingsmotor bestaat uit een techniek die de afgelopen decennia sterk is geoptimaliseerd en zeer betrouwbaar is. De Nederlandse wet wordt aangepast aan de Europese en dat betekent dat het voertuig wordt gezien als emissievrij en toegang heeft tot de zero-emissie zones. 

Komende 2 weken laat MAN transporterend Nederland kennis maken met deze revolutionaire truck die een prachtige aanvulling is wanneer BEV's niet de beste oplossing bieden. Daarbij moet gedacht worden aan zware inzet, lange(re) afstanden tot wel 600 km op 1 tankbeurt en op plekken waar electrische voertuigen door netcongestie niet kunnen worden opgeladen. En dat worden er steeds meer.
Het tanken van waterstof neemt maximaal 15 minuten in beslag dus meerdere shifts op 1 dag zijn met de waterstof-truck met een verbrandingsmotor geen enkel probleem.

Lees ook: zweden-eerste-onderdelen-voor-fabriek-die-groene-staal-produceert-met-waterstof

Saaie foto’s, maar een belangrijke mijlpaal voor de productie van groene staal in Zweden. Daar zijn gisteren onder een stralende zon de eerste stukken staal aangekomen voor DRI-toren, die nodig is om met groene waterstof op een nagenoeg emissievrije wijze staal te kunnen maken. De staalproductie behoort nu nog tot een van de zwaarst vervuilende industrieën ter wereld, daar moet de nieuwe staalfabriek van H2 Green Steel bij de stad Boden een einde aan maken. Het wordt de eerste groene staalfabriek ter wereld.

Voor de productie van groene staal wordt eerst een 145 meter hoge toren gebouwd op het terrein van de bestaande staalfabriek. Dit wordt de op een na hoogste toren van Zweden.

De proeffabriek komt in het noorden van Zweden, bovenaan de Botnische Golf. In dat gebied is veel groene stroom uit wind, zon en verval van water beschikbaar, zodat er continue groene waterstof geproduceerd kan worden. Het ijzererts wordt in de regio gedolven. Via stroom kunnen onvoldoende hoge temperaturen behaald worden voor de staalproductie, vandaar dat er eerst waterstofgas mee wordt gemaakt.

Het is de bedoeling dat het productieproces eind 2025 van start gaat, met een geplande versnelling in 2026. In de beginfase zal de site 2,5 miljoen ton groen staal produceren en tegen 2030 moet dat zijn opgelopen tot ongeveer 5 miljoen ton. Naar groene staalproducten is nu al uitzonderlijk veel vraag vanuit de automobielindustrie, die zo haar koolstofvoetafdruk aanzienlijk zal kunnen verkleinen.

De alkalische waterelektrolysetechnologie die wordt gebruikt om groene waterstof te produceren voor de directe reductie van ijzer, stelt initiatiefnemer H2 Green Steel in staat de koolstofemissies tot 95% te verminderen in vergelijking met conventionele staalproductie.

Voor de milieufreaks meldt H2 Green Steel nog even dat het staal is gebracht door een hybride vrachtboot.

Lees ook: nederland-missie-h2-bouwt-eigen-hydrogen-inspirience-in-olympisch-parijs

Precies 100 dagen voor de start van het grootste sportieve event ter wereld kijkt MissieH2 vooruit naar de Olympische Spelen in Parijs. In Parc de la Villette, het grootste park binnen de Boulevard Périphérique, verrijst een eigen Missie H2 Hydrogen Inspirience, waar bezoekers worden meegenomen in het verhaal van Nederland als hét Waterstofland 2030. In het park bevindt zich ook de Olympic Club met een restaurant, een auditorium en een atleten lounge. In samenwerking met onze partner NOC*NSF wordt daar een podium geboden aan duurzaamheid in het algemeen en waterstof in het bijzonder.

Missie H2 en de bezoekers juichen daar gezamenlijk voor de sporters van TeamNL. De ambassadeurs Marit Bouwmeester, Melvin Twellaar, Stef Broenink en Corné de Koning zijn daar tijdens de spelen aanwezig.

De samenwerking tussen NOC*NSF en Missie H2 heeft als doel de waterstofbeweging in Nederland verder aan te jagen ten behoeve van de energietransitie. Bovendien helpt Missie H2 het NOC*NSF om de sport in Nederland verder te verduurzamen en de olympische sporters van TeamNL zo duurzaam mogelijk te laten deelnemen aan de Spelen.

Ulco Vermeulen van Gasunie en initiatiefnemer Missie H2 is blij met de samenwerking tussen NOC*NSF en de topsporters: "Sinds de start van Missie H2 in 2019 is er veel gebeurd op het gebied van waterstof. Nu moeten we doorpakken. Daar kunnen we de positieve energie van onze TeamNL-sporters  goed bij gebruiken. Want als we nu gezamenlijk een tandje bijschakelen, kan Nederland Waterstofland tijdens de zomerspelen in Parijs op koers liggen om onze waterstofmarkt vanaf 2030 volledig te laten functioneren."

De 30e editie van de Olympische Zomerspelen worden de komende zomer van vrijdag 26 juli tot en met zondag 11 augustus gehouden in Parijs.

Lees ook: frankrijk-400-mw-waterstoffabriek-nabij-de-belgische-grens-bij-lille

In het noorden van Frankrijk, zo’n vijf kilometer over de grens met België, komt een grote fabriek voor groene waterstof. Het bedrijf H2V gaat bij Valenciennes een electrolyser bouwen met een vermogen van 400 MW, die industriële afnemers in de regio moet gaan ondersteunen bij het verduurzamen van de productieprocessen. In 2028 moet de eerste waterstof geproduceerd worden en in 2031 moet het hele bedrijf operationeel zijn.

H2V investeert, ontwikkelt en bouwt groene waterstoffabrieken van 100 MW of meer om sectoren met een bijzonder hoge CO2-impact koolstofarm te maken, zoals de industrie en de zware mobiliteit. De nieuwste fabriek komt in Saint-Saulve, een gemeente met iets meer dan 10-duizend inwoners, 45 km ten oosten van Lille. De lokatie zal ongeveer honderd directe banen en tussen de 50 en 100 indirecte banen creëren. Er wordt tussen de 450 en 500 miljoen euro geïnvesteerd.

De regio Hauts-de-France in het noordwesten van Frankrijk is een belangrijk energie- en industrieel gebied in Europa. De regio heeft enkele van de meest efficiënte industriële locaties in Europa, maar ook de hoogste uitstoot van broeikasgassen. Het is de Franse regio die de meeste CO2 uitstoot, maar liefst 25% van de industriële uitstoot (exclusief energie) in heel Frankrijk. Industrie, mobiliteit en logistiek zijn verantwoordelijk voor twee derde van de broeikasgasemissies in de regio. Door de productiebedrijven emissievrije waterstof aan te bieden wil de Franse overheid de werkgelegenheid in de regio behouden.

H2V meldt dat een deel van de waterstof wordt geëxporteerd naar klanten in België.

Lees ook: frankrijk-aantal-taxi-s-van-hype-op-waterstof-in-parijs-stijgt-zeer-snel

Het aantal taxi’s op waterstof in de Franse hoofdstad Parijs zal de komende maanden flink toenemen. Het taxibedrijf Hype, dat al met honderden voertuigen op waterstof rijdt, kondigt aan dat in de aanloop naar de Olympische Spelen 2024 in Parijs er ongeveer 500 bijkomen. Eind dit jaar moeten er dan meer dan 1.500 taxi’s op waterstof in Parijs rijden, meldt topman Mathieu Gardies, oprichter en president van Hype aan de Franse website H2 Mobility. 

Hype is vooral bekend van de blauwe gewolkte taxi’s in de Franse hoofdstad, maar houdt zich ook bezig met de ontwikkeling van andere vervoersvormen. Met autoproducent Stellantis wordt gewerkt aan een netwerk van bestelwagens op waterstof, daarvan rijden er inmiddels 50 rond. 

Mathieu Gardies: “We kijken ook naar zwaardere voertuigen, omdat we weten dat vooral in dit segment de waterstofaanpak enorm relevant is. Wij kiezen voor een pragmatische aanpak: niet omdat waterstof relevant is en dat de batterij niet relevant is voor bepaalde vrachtwagens. Maar de mobiliteit van vrachtwagens is een traject dat net iets te lang duurt om er meteen iets mee te kunnen doen.

Hype werkt momenteel heel concreet aan een bus- en touringcaragenda, die meer lokaal wordt aangestuurd. “Besluitvormers zitten hier dichter bij de dagelijkse praktijk. Een van de stations die we momenteel in Buc bij Versailles inzetten, bevindt zich op het terrein van een busmaatschappij die de eerste omgebouwde touringcars gaat exploiteren, zodat wij deze met waterstof kunnen beleveren.” 
   
175 kilometer naar het zuiden, In Le Mans zal Le Mans Métropole haar busvloot op waterstof aanzienlijk uitbreiden. “We werken ook actief samen met onze lokale partners om een infrastructuur uit te rollen om effectief aan deze groeiende vraag naar waterstof te voldoen. Dit zijn relevante en noodzakelijke schakels om de snelle komst van vrachtwagens te garanderen.”

Topman Mathieu Gardies gelooft niet in één oplossing. “Ook op vlak van infrastructuur is er complementariteit: sommige van onze nieuwe tankstations bieden de mogelijkheid om te laden met waterstof maar ook met elektriciteit. We hebben allemaal hetzelfde doel: snel een redelijke emissievrije mobiliteit bereiken die opschaling mogelijk maakt.” 
   
Hype kijkt niet alleen naar toepassingen met een brandstofcel. “We zijn ook zeer actief op het gebied van de waterstof-verbrandingsmotor, omdat we geloven dat deze deel zal uitmaken van het scala aan oplossingen die kunnen bijdragen om het transport koolstofvrij te maken.” 

Lees ook: exclusief-eerste-man-truck-met-waterstofverbrandingsmotor-gearriveerd

Een grote verrassing bij het waterstoftankstation in Leusden. Daar fotografeerde een oplettende lezer van Waterstof Magazine de splinternieuwe hTGX van MAN. Precies één week nadat het Duitse moederbedrijf bekend heeft gemaakt dat het bedrijf vrachtauto’s met waterstofverbrandingsmotoren gaat produceren, staat de eerste vrachtauto al in Nederland. De komende dagen zijn honderden klanten uitgenodigd om de eerste H2-truck te komen bewonderen en bij het waterstoftankstation in de regio een tankbeurt mee te maken.

De MAN hTGX is een TGX-trekker met een waterstofverbrandingsmotor. De fabrikant is van plan om tegen 2025 een gelimiteerde serie van 200 vrachtwagens op de markt te brengen. MAN breidt daarmee zijn aanbod van emissievrije voertuigen uit.

De verwachting is dat de eerste 200 exemplaren van MAN hTGX  truck op waterstof in 2025 zullen worden geleverd aan klanten in Duitsland, Nederland, Noorwegen, IJsland en enkele landen buiten Europa. Het doel is om zwaar transport en andere projecten waar veel energie wordt verbruikt koolstofvrij te maken. De waterstofverbrandingsmotor lijkt voor het overgrote deel op een normale diesel verbrandingsmotor.

In regio’s zonder voldoende BEV-laadinfrastructuur of in markten waar waterstof al in voldoende hoeveelheden beschikbaar is, vormt de MAN hTGX een alternatief voor de batterij-elektrische vrachtwagen. Dat geldt ook voor toepassingen waarbij batterijen onvoldoende energie kunnen leveren.

De H45 waterstofverbrandingsmotor is gebaseerd op de beproefde D38 dieselmotor. De motor wordt geproduceerd in de motor- en batterijfabriek van MAN in Neurenberg. Door gebruik te maken van bekende technologie kan MAN in een vroeg stadium de markt betreden en daarmee een belangrijke impuls geven aan de uitbreiding van de waterstofinfrastructuur.

Friedrich Baumann, directeur Sales en Customer Solutions bij MAN Truck & Bus presenteert de technische gegevens: “De MAN hTGX biedt een maximaal bereik van 600 km in 6x2- en 6x4-chassisvarianten. De H45-waterstofmotor heeft een vermogen van 383 kW (520 pk) en een koppel van 2500 Nm bij 900-1300 tpm. Directe injectie van waterstof in de motor zorgt voor een bijzonder snelle vermogensafgifte. De waterstof wordt opgeslagen in meerdere tanks onder 700 bar met een gezamenlijke inhoud van 56 kilo." MAN belooft dat het voertuig in minder dan 15 minuten kan worden volgetankt.

Met minder dan 1 g CO2/tkm voldoet de MAN hTGX aan de criteria voor een emissievrij voertuig onder de nieuwe Europese CO2-wetgeving.

Lees ook: succesvolle-proef-met-waterstof-tanken-op-bristol-airport

Bristol Airport en luchtvaartmaatschappij EasyJet melden dat een proef met het tanken van grondvoertuigen met waterstof succesvol is afgerond. De bedrijven spreken van de eerste test in zijn soort op een Britse luchthaven. De proef, genaamd Project Acorn, omvat het bijtanken en aandrijven van de bagagetrekkers die EasyJet-passagiersvliegtuigen bedienen, als onderdeel van de dagelijkse activiteiten van de luchtvaartmaatschappij.

De succesvolle eerste testfase is een belangrijke stap in een langdurig proces om de grondvoertuigen op het vliegveld emissievrij te laten werken. In het Verenigd Koninkrijk wordt veel geïnvesteerd in een emissievrije luchtvaart. Er lopen diverse proeven met vliegtuigen op waterstof en nu wordt ook gekeken naar de voertuigen op en rond de platforms.

EasyJet's chief operating officer David Morgan is positief over de mogelijkheden die waterstof biedt: "We twijfelen er niet aan dat waterstof een belangrijke brandstof van de toekomst zal zijn voor de korte-afstandsluchtvaart, zoals blijkt uit de mate van innovatie die we zien. Hoewel de technologie zich in een hoog tempo ontwikkelt, zijn er op dit moment nog geen wettelijke richtlijnen over hoe het kan en moet worden gebruikt. Daarom zijn proeven als deze erg belangrijk.”

Diverse organisaties willen helpen bij het ontwikkelen van industrie-standaarden en regelgevingskaders voor het gebruik van waterstof op vliegvelden en tegelijkertijd begeleiding bieden aan luchthavens, luchtvaartmaatschappijen, lokale autoriteiten en toezichthouders om de technologie effectief te gebruiken. De pilot werd uitgevoerd in samenwerking met Cranfield Aerospace Solutions, Cranfield University, Connected Places Catapult (CPC), DHL Supply Chain, Fuel Cell Systems, het IAAPS Research Institute, Jacobs, Mulag en TCR.

De gegevens en inzichten uit de pilot zullen worden gebruikt door bedrijven die onderzoek doen naar technieken en processen die de sector kunnen helpen bij het verduurzamen..

De Britse minister van Luchtvaart, Anthony Browne, heeft het project met interesse gevolgd: “Project Acorn is een geweldig voorbeeld van hoe de Britse luchtvaartsector de grenzen verlegt van wat technisch gezien mogelijk is, door gebruik te maken van toonaangevende techniek om het koolstofvrij maken van de grond tot aan de vliegtuigen zelf te verwezenlijken. Innovatieve projecten als deze zijn cruciaal voor het bereiken van onze doelstelling, uiteengezet in de Jet Zero Strategie van emissievrije luchthavenactiviteiten in 2040.”

Voor vliegvelden en luchtvaartbedrijven is het traject naar emissievrij bittere noodzaak. De Britse regering heeft verklaard dat zij zal overwegen of er in de toekomst maatregelen nodig zijn om de vraag naar vluchten terug te dringen om de netto-nuldoelstellingen te halen. Dit voor het geval de sector er zelf niet in slaagt de voetafdruk te verkleinen. 

Lees ook: australie-onderzoek-naar-intercontinentaal-waterstoftransport-naar-rotterdam

De Australische groene waterstof-exportspecialist Provaris Energy werkt aan de ontwikkeling van een waterstoftanker voor transport van H2 over de wereldzeeën. Het schip zit nog in de ontwikkelfase, maar inmiddels zijn wel de eerste ontwerpschetsen gepresenteerd. De tanker heeft benedendeks twee enorme stalen tanks waarin waterstof tot een druk van maximaal 250 bar kan worden opgeslagen. De waterstof-pionier kies dus niet voor transport van waterstof via een LOHC of sterk afgekoelde vloeibare waterstof.

Het in Singapore gevestigde energieopslagbedrijf Global Energy Storage (GES) en Provaris Energy hebben hun krachten gebundeld om ook een importfaciliteit voor gasvormige waterstof te ontwikkelen in de haven van Rotterdam. De bedrijven spreken hierbij van een ‘wereldprimeur’.

GES en Provaris gaan gezamenlijk de prehaalbaarheidsstudies voltooien om de technische en economische haalbaarheid van het aanmeren en lossen van  waterstoftankers met gecomprimeerde waterstof van Provaris in de Rotterdamse haven aan te tonen. Er wordt voor Rotterdam gekozen omdat daar inmiddels volop wordt gewerkt aan waterstoftransport pijpleidingen om het gas naar afnemers in het Nederlandse achterland en Duitsland te vervoeren.

Lees ook: vloeibare-waterstof-zorgt-voor-actieradius-van-meer-dan-1000-km

Deze zomer gaar Daimler Truck in Duitsland beginnen met een praktijktest met rijden op vloeibare waterstof. De grootste vrachtwagenbouwer ter wereld is ervan overtuigd dat LH2 een belangrijke rol gaat spelen binnen het internationale transport. Daimler kondigt aan de kennis die wordt opgedaan met de markt te gaan delen. Dat betekent dat de uitrol van trucks op H2 wel eens een stuk sneller kan gaan dan gedacht.

Het is een absolute wereldprimeur. Voor het eerst zal een nieuw tankproces voor vloeibare waterstof, de zogenaamde "sLH2-technologie" (sLH2 = "subcooled" vloeibare waterstof), worden getest bij vijf verschillende klanten De technologie is samen met Linde ontwikkeld en is via een ISO-norm vrij beschikbaar voor alle geïnteresseerde bedrijven. In vloeibare vorm bevat waterstof 3 keer de energiedichtheid dan waterstof onder 350 bar en 1,8 maal de energiedichtheid dan H2 onder 700 bar. Vloeibare waterstof kan in 10 tot 15 minuten worden getankt. Met de inhoud van enkele grote tanks kan de truck meer dan 1000 km rijden.

Om vloeibare waterstof tot een succes te maken delen Daimler Truck en zijn partners openlijk de technische specificaties van de gezamenlijk ontwikkelde sLH2-technologie.

De ontwikkelingsingenieurs van Daimler Truck hebben de GenH2 Truck gebaseerd op de kenmerken van de conventionele Mercedes-Benz Actros langeafstandstruck op het gebied van laadvermogen, actieradius en prestaties. De Mercedes-Benz GenH2 Trucks, die in deze eerste klantentests worden gebruikt, bieden een laadvermogen van ca. 25 ton bij een bruto combinatiegewicht (GCW) van 40 ton. Twee speciale tanks voor vloeibare waterstof en een bijzonder krachtig celcentrisch brandstofcelsysteem maken dit hoge laadvermogen en de grote actieradius mogelijk. De twee roestvrijstalen tanks voor vloeibare waterstof van de GenH2 Truck hebben een bijzonder hoge opslagcapaciteit van 88 kilogram (elk 44 kg), waardoor ze zeer geschikt zijn voor het afleggen van lange afstanden. Het roestvrijstalen tanksysteem bestaat uit twee buizen, de een in de ander, die met elkaar verbonden zijn en vacuüm geïsoleerd zijn.

Het brandstofcelsysteem van de GenH2 Truck levert 300 kilowatt (2 x 150 kW) en de batterij levert tijdelijk 400 kW extra. Met 70 kWh is de opslagcapaciteit van de batterij relatief laag, omdat deze niet bedoeld is om in de energiebehoefte te voorzien, maar vooral om te worden ingeschakeld om situationele stroomondersteuning voor de brandstofcel te bieden, bijvoorbeeld tijdens piekbelastingen tijdens het accelereren of tijdens het volledig beladen bergopwaarts rijden. Tegelijkertijd zorgt de relatief lichte batterij voor een hoger laadvermogen. De batterij wordt opgeladen met remenergie en overtollige brandstofcelenergie. Een kernelement van de uitgekiende bedrijfsstrategie van het brandstofcel- en batterijsysteem is een koel- en verwarmingssysteem dat alle componenten op een geschikte bedrijfstemperatuur houdt en zo een maximale duurzaamheid garandeert. In een voorserieversie zijn de twee elektromotoren ontworpen voor een totaal van 2 x 230 kW continu vermogen en 2 x 330 kW maximaal vermogen.

Lees ook: een-zeer-boeiende-lezing-over-waterstof-boekt-u-direct-op-showbird

Omdat Nederland van het aardgas afgaat raakt het stroomnet op steeds meer plaatsen overbelast. De industrie, de woonhuizen en de mobiliteit doen een zwaar beroep op de beschikbare stroom via een overbelast stroomnet. De problemen worden steeds groter en de groei van de economie komt in gevaar. Maar hoe werken we in Nederland dan verder aan het verminderen van onze CO2-uitstoot? En hoe kan de industrie op een groene manier blijven groeien? Wat Erwin Jongh van Toyota Nederland betreft is het antwoord op deze vraag ‘waterstof’. “Maar, dat niet alléén.”

“Nederland is op wereldniveau een dorp in de energietransitie, we zijn een postzegel”, schetst Erwin. “Maar wél een postzegel met een grote energievraag waar veel als eerste gebeurt. Om Nederland van groene energie te voorzien, is het nodig om de transitie te versnellen. Waterstof is dé manier om gas te geven. Maar, waterstof mag je niet los zien van oplossingen die stroom direct uit het net of batterij gebruiken. We weten uit de geschiedenis dat het nooit goed is om op één paard te wedden. Een gezonde mix van groene stroom houdt Nederland in beweging.”

“Batterij-elektrische auto’s bevatten enorme batterijen. De wereldmarkt daarvan, de grondstoffen en de raffinage, is voor 80% in handen van China. De batterijen in de voertuigen zijn zwaar en er is bovendien een tekort aan grondstoffen. Waterstof-elektrische voertuigen wegen veel minder en worden vrijwel zonder schaarse grondstoffen gemaakt. Daarnaast gebruiken ze het stroomnet niet. De oplossing is om voertuigen met kleine batterijen slim te laden op het stroomnet en grootverbruikers waaronder taxi, bestel- en vrachtwagens van het stroomnet af te halen en op waterstof te laten rijden. Daarnaast leveren zonnepanelen in landen rondom de evenaar 2,5 keer meer stroom op dan hier in Nederland vanwege de zonkracht en -uren. Via waterstof kunnen we die energie vervoeren.”

Erwin vindt de samenwerking binnen Missie H2 zeer waardevol. “Ik vergelijk het graag met sport; je stelt tijdens de Olympische spelen de beste spelers van verschillende clubs op om het beste dameshockeyteam samen te stellen. Dat geldt ook voor Missie H2. Alleen met de gehele keten bouwen we een ecosysteem. Toyota Nederland, of beter gezegd mobiliteit, kan helpen om de transitie te versnellen. De prijs van een kilogram waterstof voor mobiliteit mag even hoog zijn als dat van stroom uit het net. Voor industrie is een lagere prijs nodig. Door vandaag waterstof in mobiliteit te stimuleren, helpen we bij het opschalen voor de industrie.”

Het verhaal van de mogelijkheden, het belang en de noodzaak van waterstof vertelt Erwin graag. “Het komt uit mijn hart. Ik geloof erin en deel graag met bedrijven hoe zij waterstof in kunnen zetten. Daarbij geldt; hoe complexer de vraag, hoe beter. Soms gaat het om feiten waar we mee moeten dealen, zoals wet- en regelgeving, soms gaat het om emotie, maar door goed verandermanagement en door van elkaar te leren, kunnen we veel bereiken.”

Lees ook: frankrijk-tbh2-aquitaine-gaat-met-de-fiets-op-zoek-naar-natuurlijke-witte-waterstof

Een bijzondere foto uit het zuiden van Frankrijk. Uitgerust met een paal van twee meter en een magnetometer zal bodemspecialist Yannick Bouet onderzoek uitvoeren op een 550 km lang traject in de Pyrénées-Atlantiques, op zoek naar natuurlijke waterstofvoorraden. De startup TBH2 Aquitaine heeft de eerste nationale onderzoeksvergunning voor witte waterstof verkregen en brengt als eerste stap de bodem in kaart om een beeld te krijgen waar de kans het grootste is om succesvol naar natuurlijke waterstof te boren.

De start van de “Tour de Sauveterre H2” vond afgelopen week plaats in het dorpje Sauveterre-de-Béarn, aan de voet van de Pyreneeën. De eerste fase van het terrein van 225 vierkante kilometer wordt met de fiets onderzocht. “Meestal worden metingen van het magnetische veld, waarmee gesteenten kunnen worden gelokaliseerd, per vliegtuig uitgevoerd”, zegt Laure Disent, projectmanager van TBH2 Aquitaine. “Wij geven er de voorkeur aan om het op de fiets te doen omdat dit duurzamer is. Het is een primeur in Europa”.

Aangejaagd door de Nationale regering wordt in 43 gemeenten in Pyrénées-Atlantiques naar witte waterstof gezocht. De H2 ontstaat door de werking van zuur water op ijzercarbonaatrijke rotsen en staat bekend als een geologische curiositeit. President Macron heeft ‘enorme’ financiering voor verkenningen toegezegd en denkt dat  Frankrijk een van de pioniers kan worden in deze energie van de toekomst. Een Franse instantie voor de waterstofindustrie beweert dat het gas in 2050 een vijfde van het Franse energieverbruik zou kunnen verzorgen.

De meeste waterstof wordt momenteel wereldwijd nog gemaakt uit aardgas en steenkool, via processen waarbij veel CO2 vrijkomt. Groene waterstof kan worden gemaakt met hernieuwbare energie, maar tegen hogere kosten. Gehoopt wordt dat witte waterstof de productieprocessen helemaal kan uitschakelen. De witte waterstof wordt diep onder de grond gewonnen en continue aangevuld door kortstondige natuurlijke processen. Dit in tegenstelling tot fossiele brandstoffen, die miljoenen jaren nodig hebben om zich te vormen.

Witte waterstof is een kwestie van lange adem. TBH2 Aquitaine zal beginnen met seismisch onderzoek en daarna zal het nog enkele jaren duren voordat de exacte boorlocaties bekend zijn. Uiteindelijk zal het waarschijnlijk tien jaar duren voordat de commerciële activiteiten van start gaan. Momenteel is er in de wereld slechts één veld voor wit waterstofgas in bedrijf, in Mali. Deze reserve werd ontdekt nadat in 1987 bij een mislukte waterboring een gat ontstond waarbij een stroom geurloos gas vrijkwam. Toen een dorpeling een sigaret opstak, explodeerde deze, waardoor hij brandwonden opliep. De waterstof brandde wekenlang voordat een boorploeg het gat afdekte.

Elders in Frankrijk heeft de aardlaag ook een geschikte samenstelling om witte waterstof te kunnen produceren. Onder oude kolenmijnen in de Franse regio Lotharingen kan waterstof op natuurlijke wijze geproduceerd worden. Er wordt in de regio gespeculeerd dat de grootste reserves ter wereld zich daar zouden kunnen bevinden, op een diepte van 3.000 meter. 

Frankrijk is niet het enige land waar naar witte waterstof wordt gezocht. De Verenigde Staten en Australië zijn al verder. Daar zal binnenkort al met de eerste boringen worden begonnen.

Lees ook: voyex-delft-ontwikkelt-unieke-waterstofdrager-voor-veilig-h2-transport

In een laboratorium in de Nederlandse stad Delft wordt in het diepste geheim gewerkt aan de opslag van waterstof in vloeibare vorm. Niet door het gas af te koelen naar 252 graden Celsius onder nul waarbij waterstof vloeibaar wordt, maar door gasvormige waterstof te binden aan een Liquid Organic Hydrogen Carrier (LOHC). De vloeistof met de naam LOHC+ kan zeer veel waterstof bevatten dat vlak voor het gebruikt weer kan worden gesplitst in LOHC- en waterstof. De ontwikkelaars van Voyex denken dat LOHC een belangrijke rol gaat spelen in het transport van waterstof.

Hoofdredacteur Paul Bombeld van Waterstof Magazine ging kijken in Delft, het hele achtergrondverhaal leest u via deze link

De stadsreiniging van de Duitse stad Leipzig is voortvarend bezig met het emissievrij inzamelen van huisvuil. Een derde van de in totaal bijna 50 afvalinzamelingsvoertuigen moet op waterstof gaan rijden. En dat is geen loze belofte, twaalf bedrijfswagens rijden inmiddels op H2 en vier worden er binnenkort nog omgebouwd.  

Elke Franz, commercieel manager van de afdeling stadsreiniging, is tevreden met waterstof. “Voor ons is de overstap een mijlpaal in de geschiedenis van ons eigen bedrijf en een belangrijke bijdrage aan de bestrijding van de klimaatverandering. Het project dat inmiddels volop draait is qua omvang en type uniek in Duitsland. Vooral door de combinatie van een wagenpark met een waterstoftankstation.”  De waterstoftrucks besparen jaarlijks 544 ton CO2 en verminderen ook de fijnstofvervuiling in de stad en de geluidsoverlast voor werknemers en bewoners.

De twee brandstofpompen voor waterstof zijn zo ontworpen dat alle 16 voertuigen dagelijks groene waterstof kunnen tanken. “Voor ons als openbare nutsbedrijf in Leipzig betekent duurzaam handelen het garanderen van de voorzieningszekerheid voor onze stad en het versterken van de klimaatbescherming” zegt Karsten Rogall, algemeen directeur van Leipziger Stadtwerke. “Dit gezamenlijke proefproject is voor ons een belangrijke bouwsteen in het koolstofvrij maken van onze stad.”

De actieradius van de voertuigen bedraagt zo’n 150 kilometer, dat is voldoende om de afvalinzamelingsritten en de aansluitende route naar de inzamelpunten te dekken. De dagelijkse routes zijn voor het afvalbedrijf een cruciaal punt in de beslissing geweest om waterstofaandrijving in te zetten. Vrachtwagens met puur elektrische aandrijving zijn aanzienlijk zwaarder dan de nieuwe waterstofvoertuigen. Als het afvalinzamelingsbedrijf voor puur elektrische voertuigen had gekozen, hadden de voertuigen minder afval kunnen vervoeren en waren meer voertuigen noodzakelijk geweest.

De aankoop van de voertuigen wordt gefinancierd door het federale ministerie van Transport en Digitale Infrastructuur met een totaalbedrag van ongeveer 11,73 miljoen euro als onderdeel van het Nationale Innovatieprogramma voor Waterstof- en Brandstofceltechnologie (NIP).

Lees ook: fukuoka-city-presenteert-een-vuilnisauto-en-een-ambulance-op-waterstof

In de Japanse miljoenenstad Fukuoka City zijn een vuilnisauto en een ambulance op waterstof gepresenteerd. Het gemeentebestuur wil hiermee het gebruik van waterstof en een wagenpark met minder schadelijke uitstoot stimuleren. De voertuigpresentatie is gehouden nabij het stadhuis van Fukuoka, voor het project was veel belangstelling van de lokale en landelijke media.

De compacte vuilniswagen kan op één lading ongeveer 200 km afleggen en maakt minder lawaai dan vuilniswagens die op diesel rijden. Dat is een prettige bijkomstigheid, want in de drukke havenstad wordt ’s nachts het huisvuil ingezameld. Inmiddels heeft de vuilnisauto de eerste nachtelijke diensten succesvol afgerond. Volgend jaar komen er nog twee inzamelwagens voor huishoudelijk afval bij.

De bouw van de ambulance is nog niet helemaal afgerond. De ziekenauto kan al wel rijden, maar alle medische apparatuur is nog niet geplaatst. Vanaf mei zal het voertuig, met een actieradius van 300 km, worden ingezet. Als het een succes wordt is het gemeentebestuur bereid alle ambulances in de stad op waterstof te laten rijden.

Lees ook: frankrijk-mega-fabriek-voor-brandstofcellen-bijna-klaar-opening-voorjaar-2024

Bij het Franse bedrijf HDF Energy (voorheen Hydrogène de France) wordt volop gebouwd aan een grote fabriek voor brandstofcellen. De fabriek komt op het voormalige Ford-industrieterrein in Blanquefort in de regio Bordeaux en moet volgens planning eind mei worden geopend. Het beursgenoteerde bedrijf meldt wel dat de productie met enige vertraging wordt opgestart. “Inmiddels is iedereen weer realistisch. We waren verrast door de door de markt aangekondigde waterstofvolumes, maar dat valt op korte termijn tegen”, zegt Damien Havard, CEO en oprichter van HDF Energy.

Een recente CEA-studie schat de vraag van Europese fabrikanten naar groene waterstof tegen 2030 op 2,5 miljoen ton, acht keer minder dan de vraag uit de markt die Brussel nastreeft om te voldoen aan de noodzaak van het koolstofvrij maken van de economie. “Niet alles zal waterstof zijn”, bevestigt Damien Havard. “Maar zelfs als de doelstellingen naar beneden worden bijgesteld, blijven de volumes groot genoeg”.

Later dit jaar zal HDF Energy de eerste brandstofcellen produceren in de nieuwe 7.000 m² grote fabriek in Blanquefort in Zuidwest Frankrijk. Het wordt de eerste massaproductiefabriek ter wereld voor krachtige PEM-waterstofbrandstofcellen. HDF Energy werkt bij de ontwikkeling samen met Ballard Power Systems in het Canadese Vancouver.

Een brandstofcel met protonenuitwisselingsmembraan zet de energie die vrijkomt tijdens de elektrochemische reactie van waterstof en zuurstof om in elektriciteit en water. De PEM-brandstofcellen onderscheiden zich door goede prestaties bij lagere temperaturen, waardoor ze snel kunnen opstarten en onmiddellijk kunnen reageren op schommelingen in de stroomvraag – een eigenschap die ze bij uitstek geschikt maakt voor zowel mobiele als stationaire toepassingen.

Lees ook: oostenrijk-waterstoffabriek-voor-stadsbussen-in-wenen-officieel-geopend

Een feestje in Oostenrijk. Op het bedrijventerrein Simmering bij Wenen is deze week de eerste fabriek voor groene waterstof in gebruik genomen. De productielokatie gaat H2 produceren voor 10 stadsbussen die in de Oostenrijkse hoofdstad gaan rijden. Volgend jaar zal Wiener Linien lijn 39A tussen Heiligenstadt en Sievering volledig ombouwen naar waterstofbussen. ‘Door de hellingshoeken, korte stopafstanden en hoge passagiersaantallen is dit een van de meest veeleisende lijnen in de stad. Daarom zijn waterstofbussen bijzonder geschikt voor deze routes’, meldt het vervoersbedrijf.

De waterstoffabriek heeft een vermogen van drie megawatt en produceert dagelijks tot 1.300 kilogram groene waterstof. Dit is genoeg om iedere dag 60 bussen of vrachtauto´s van waterstof te voorzien. "Groene waterstof heeft vele toepassingsgebieden: naast mobiliteit kunnen we deze veelbelovende energiebron ook gebruiken in de industrie of bij energieopwekking en -opslag", legt Wien Energie Managing Director Karl Gruber tijdens de officiële opening uit. “Voor de productie van waterstof wordt alleen elektriciteit uit hernieuwbare bronnen gebruikt, zoals zon, wind en waterkracht.” De fabriek is eigendom van Wien Energie GmbH en Wiener Netze GmbH.

Voor vervoersbedrijf Wiener Linien zijn voertuigen op waterstof een belangrijke ontwikkeling. “Waterstof stelt ons in staat om een nieuwe stap te zetten in het koolstofvrij maken van onze busvloot. Via een Europese aanbesteding zijn we op zoek gegaan naar het beste model en hebben we verschillende bussen van verschillende fabrikanten uitgebreid getest.” De winnaar komt uit Portugal, de H2. City Gold van CaetanoBus met een 70 kW brandstofcelsysteem van Toyota. Het is een 12 meter lange gelijkvloerse bus met een totale capaciteit van 78 passagiers. Op het dak liggen vijf waterstoftanks met een gezamenlijke inhoud van ruim 37 kilo en zorgen voor een actieradius van 400 km.

De bussen zullen in de toekomst worden getankt bij het waterstoftankstation van Wien Energie en Wiener Netzen op het terrein van de Leopoldau-busgarage. Het openbaarvervoerbedrijf maakt daar gebruik van de H2-infrastructuur van de Wiener-Stadtwerke Groep, die indertijd met een vooruitziende blik is gebouwd. 

Lees ook: man-komt-met-trucks-op-waterstof-maar-van-liefde-is-geen-sprake

De Duitse bedrijfswagenfabrikant MAN Truck & Bus wordt de eerste Europese vrachtwagenproducent die een kleine serie trucks met een waterstofverbrandingsmotor op de markt brengt. De aanvankelijk geplande serie van ongeveer 200 exemplaren moet al in 2025 aan klanten in Duitsland, Nederland, Noorwegen, IJsland en geselecteerde niet-Europese landen worden geleverd. Dat is opvallend nieuws. Twee jaar geleden liet MAN weten pas tegen 2030 de eerste vrachtauto’s op waterstof te gaan leveren.

"MAN versnelt zijn transformatie en zet grote stappen op weg naar emissievrije aandrijfsystemen”, liet Alexander Vlaskamp, ​​CEO van MAN Truck & Bus in München twee jaar geleden nog optekenen. “Onze focus ligt duidelijk op batterij-elektrische aandrijvingen. Pas als er ruim na 2030 voldoende groene waterstof beschikbaar is plus de bijbehorende infrastructuur, verwachten we H2-trucks voor specifieke toepassingen in te zetten”.

Maar naar nu blijkt heeft MAN de afgelopen twee jaar niet stilgezeten. Achter de schermen is volop aan de ontwikkeling van een truck op waterstof gewerkt. Niet een variant met een brandstofcel, maar eentje met een verbrandingsmotor. “De waterstofverbrandingsmotor H45 is gebaseerd op de beproefde D38-dieselmotor en wordt geproduceerd in de motoren- en accufabriek in Neurenberg. Door het gebruik van bekende technologie zijn we in staat om in een vroeg stadium de markt te betreden en daarmee een beslissende impuls te geven aan de verdere ontwikkeling van de waterstofinfrastructuur. Met de hTGX hebben we nu een aantrekkelijk product aan ons emissievrije portfolio toegevoegd”, zegt Friedrich Baumann, lid van de Raad van Bestuur van MAN Truck & Bus en verantwoordelijk voor Sales & Customer Solution.

De MAN hTGX biedt een hoog laadvermogen en een maximale actieradius tot 600 kilometer in de aanvankelijk aangeboden 6×2- en 6×4-asvarianten. De gebruikte waterstofverbrandingsmotor H45 heeft een vermogen van 383 kW of 520 pk en een koppel van 2500 Nm bij 900-1300 tpm. De directe injectie van waterstof in de motor zorgt voor een bijzonder snelle vermogensafgifte. Met waterstof gecomprimeerd tot 700 bar en een tankinhoud van 56 kg kan het voertuig in minder dan 15 minuten worden getankt. Met minder dan 1 g CO2/tkm zal de MAN hTGX voldoen aan de criteria als een ‘zero-emission vehicle’ onder de nieuwe geplande EU-CO2-wetgeving.

Van heel veel liefde is nog geen sprake. In het persbericht waarin de waterstoftrucks worden aangekondigd staat vermeld: “we blijven ons richten op batterij-elektrische voertuigen om het goederenvervoer over de weg koolstofvrij te maken. Deze hebben momenteel duidelijke voordelen ten opzichte van andere aandrijfconcepten op het gebied van energie-efficiëntie en bedrijfs- en energiekosten”. Daar zal MAN ongetwijfeld gelijk in hebben. Maar energie-efficiëntie is niet het enige dat telt. Lees ons commentaar.  

Lees ook: parker-legt-de-focus-op-emissievrije-systemen-op-water

Netcongestie wordt in Nederland een steeds groter probleem. Bedrijven die willen verduurzamen kunnen vaak geen nieuwe of grotere stroomaansluiting krijgen. Ondanks miljardeninvesteringen duurt nog minstens tien jaar voordat de elektriciteitsnetten voldoende zijn versterkt om de wachtlijsten voor een aansluiting weg te werken. Is waterstof een mogelijke oplossing? Jawel, zo lijkt het, maar verwacht geen snelle oplossing.

Dit is deel 2 uit een drieluik van Missie H2 en Waterstof Magazine. Deel 1 leest u via deze link.

Martien Visser, lector energietransitie aan de Hanzehogeschool in Groningen, volgt het waterstofproject Sinnewetterstof in Friesland, zoals besproken in deel 1, met grote belangstelling. “Er is in Nederland al regelmatig meer aanbod dan vraag van groene stroom”, vertelt hij. “Dat overschot kun je naar Duitsland of Polen willen transporteren, maar daar heb je een zwaarder netwerk voor nodig. Energie uit zon en wind blijft groeien, dus netcongestie zal steeds vaker voorkomen”, voorspelt Visser, die ook manager strategie is bij Gasunie.

Netcongestie is in Nederland een groot probleem. Bijna 10.000 bedrijven staan op de wachtlijst voor een nieuwe of grotere aansluiting. Hoeveel bedrijven er ook precies op de wachtlijst staan, netcongestie zit de energietransitie danig in de weg. Nederland heeft grote ambities om het aandeel duurzaam opgewekte energie te laten groeien. Dit betekent dat er substantiële hoeveelheden windenergie van de Noordzee gaat komen. “Nederland gaat op de Noordzee veel meer windmolens bouwen dan het zelf aan capaciteit nodig heeft.

“In de toekomst zal de elektriciteit ons op landelijk niveau vaak de oren uit komen. Maar ook op regionaal niveau zullen er verschillen ontstaan”, verwacht hij. “In Drenthe staan veel zonneweides, die produceren in de zomer veel meer stroom dan de regio nodig heeft, terwijl er in Amsterdam een tekort is. Moeten we dan elektriciteitskabels gaan trekken van Drenthe naar Amsterdam? Voor zulke korte afstanden is waterstofproductie niet meteen een oplossing, maar grote volumes elektriciteit transporteren over lange afstanden is heel erg duur.”

Wat heet. Om alle windparken op de Noordzee aan te sluiten is volgens Visser tot 2030 een investering van 90 miljard euro nodig. “Dat geld moet worden opgebracht door Nederlandse burgers en bedrijven, die het op hun beurt weer zullen doorberekenen aan de burgers. Die 90 miljard komt overeen met 10.000 euro per huishouden”, rekent Visser voor. “Alleen voor de kabels op zee!” Na 2030 gaat Nederland nog veel meer windparken aanleggen, terwijl er al genoeg stroom is als het hard waait. “Wat gaan we met al die elektriciteit doen? Het is aantrekkelijk om er dan waterstof van te maken.”

De productie van waterstof kan op zee plaatsvinden of aan de kust. Elektrolyse op zee heeft als voordeel dat pijpleidingen meer energie kunnen transporteren dan stroomkabels. Pijpleidingen zijn volgens Visser twintig keer zo goedkoop dan wat stroomkabels zouden kosten. Daarnaast is het ruimtebeslag aan land minder groot, want de converters die de windstroom aan de kust omzetten van gelijkstroom naar wisselstroom nemen veel plaats in.

Punt is wel dat elektrolysers op dit moment ‘nog hartstikke duur’ zijn. “Die technologie moet nog helemaal door de leercurve heen”, zegt Visser. Maar als dat gebeurt, wordt waterstofproductie steeds aantrekkelijker. Ook omdat er steeds meer overtollige - en dus ‘gratis’ - stroom beschikbaar zal komen. “Het aantal uren met negatieve prijzen neemt ieder jaar toe. Als elektrolysers goedkoper worden, en er steeds meer overtollige stroom is, dan krijg je een gunstig plaatje.” Voor de huidige netcongestieproblemen biedt dit geen soelaas. Maar toekomstige windparken waterstof laten produceren voorkomt volgens Visser dat er ‘nieuwe bottlenecks ontstaan’.

Een systeem met variabele en decentrale elektriciteitsopwek vergt een ander netwerk dan het traditionele netwerk met grote regelbare centrales. In 2035 moet de volledige stroomproductie CO2-vrij zijn. Het vermogen zal vooral door zonnepanelen en windturbines geleverd worden. De netcongestie die dat oplevert, vergt enorme investeringen in de verzwaring van de infrastructuur, maar kan dus deels opgelost worden door geen elektriciteit maar waterstof te produceren.
Tekst: Missie H2 / Waterstog Magazine

Lees ook: crematorium-moet-van-het-aardgas-af-is-waterstof-een-oplossing

In Nederland is de energietransitie in volle gang. Alle bedrijven moeten van de fossiele brandstoffen af, met een focus op grootverbruikers. De crematoria horen daarbij, vandaar dat in Twente serieus wordt gekeken naar lijkverbranding op waterstof. “Durven we die pionier te zijn?”

Aan directeur Harriët Tomassen van Crematoria Twente zal het in ieder geval niet liggen. In de regionale krant Tubantia laat ze weten dat haar bedrijf graag emissievrij wil werken, maar dat de overstap van aardgas naar waterstof ook een flinke kostenpost is. Gelukkig draait het crematorium een gezonde winst en zijn de aandeelhouders geen commerciële bedrijven, maar de omliggende gemeenten. Zij voelen als eerste de financiële consequenties, dit jaar zal er geen winst aan de aandeelhouders worden uitbetaalt. Het crematorium in Usselo wil een spaarpotje aanleggen om de energietransitie te betalen.

Opvallend is dat Crematoria Twente de waterstof zelf willen produceren via electrolyse. De stroom die hiervoor nodig is moet worden opgewekt met een zonneveld. Het onderzoek hierna is in volle gang. Inmiddels is de leverancier van de aardgasovens aan het onderzoeken of hierin ook waterstof kan worden gestookt. Uit onderzoek, dat de afgelopen jaren is uitgevoerd, blijkt dat er verschillende kostbare aanpassingen nodig zijn. Vooral de brander, geschikt voor aardgas, voldoet niet om waterstof mee te stoken. Electrische ovens, die ook zijn onderzocht, zijn voorlopig geen optie door de enorme netcongestie in nagenoeg heel Nederland.

Een besluit over investeren in waterstof ligt extra ingewikkeld omdat er dit jaar ook moet worden bepaald of Crematoria Twente geld steekt in resomeren: een techniek waarbij een stoffelijk overschot wordt opgelost in een vloeistof van water en kaliumhydroxide. De op handen zijnde wijziging van de Wet op de lijkbezorging geeft toestemming voor die methode. Directeur Tomassen: „We moeten de vraag beantwoorden of we dit de mensen willen aanbieden. Het is iets heel anders dan cremeren. Het is onduidelijk hoeveel mensen er gebruik van willen maken. Of het mogelijk is om te investeren in waterstof en resomeren moet worden onderzocht.”

Jan Pierik, de voorzitter van de aandeelhouders - elf gemeenten - van Crematoria Twente stelt voor om dit jaar voorlopig geen winst aan de aandeelhouders uit te keren, meldt hij in de regionale krant. Dat geld kan dan worden gereserveerd voor de investering die ergens de komende jaren wordt gedaan. De gemeenten bespreken deze week zijn voorstel.

Lees ook: nederland-het-toepassen-van-waterstof-wordt-een-stuk-eenvoudiger-met-lohc

Wereldwijd brengt het transport en de opslag van waterstof flinke uitdagingen met zich mee. Om een acceptabele hoeveelheid energie te vervoeren wordt waterstofgas daarom flink gecomprimeerd. En in Duitsland lopen proeven met vloeibare waterstof met een temperatuur van 252 graden Celsius onder nul. Een proces dat de energiedichtheid van waterstof flink laat stijgen, maar ook zeer veel extra energie kost. Het jonge bedrijf Voyex in Delft werkt aan een andere oplossing. Door waterstof te binden aan een vloeistof, een zogenaamde LOHC, kan H2 aanzienlijk eenvoudiger worden getransporteerd. Op de plek waar de waterstof gebruikt wordt, worden de vloeistof en de waterstof weer gescheiden.

In de studentenstad Delft wordt door Voyex volop onderzoek gedaan naar de waterstofdrager LOHC. De onderzoekers gaan tot het uiterste, er wordt een vloeistof ontwikkeld die de maximale hoeveelheid waterstof kan opslaan en ook nog eens bij relatief lage temperaturen weer kan afgeven. Op deze wijze ontstaat een efficiënt distributiesysteem. Een normale tankauto met een inhoud van 35-duizend liter kan op deze wijze meer dan 2000 kilo waterstof transporteren. Voor het transport van waterstof zijn dan geen kostbare hogedrukcontainers of zeer goed geïsoleerde tankwagens voor vloeibare waterstof meer nodig.

Het systeem kent wel een nadeel, de lege vloeistof moet weer terug naar de fabriek om opnieuw geladen te worden. Maar volgens Peter Coppens van Voyex is dat geen groot probleem. “Binnen het huidige transportsysteem rijden lege tankauto’s weer terug naar de fabriek om te laden en om de “restgassen” eruit te halen. Bij het gebruik van LOHC zit daar dan de vloeistof zonder gebonden waterstof in. Een extra vrachtbeweging is niet nodig, een tank met een flexibel tussenschot is hierbij een oplossing. Aan de ene kant zit LOHC+ en aan de andere kant LOHC-. Het enige wat de chauffeur moet doen is twee slangen aansluiten.”

Voyex verwacht dat de opslag van waterstof in een waterstofdrager veel zaken een stuk eenvoudiger maakt. “Op een bouwplaats is veiligheid geen issue, onze waterstofdrager is een minder gevaarlijk product dan diesel en er zijn geen extreem hoge of extreem lage temperaturen nodig om het product op te slaan of te ontbinden en het kan opgeslagen worden bij atmosferische druk. De tankstations worden ook eenvoudiger. LOHC kan gewoon als vloeistof worden getankt, pas in het voertuig worden de LOHC en de waterstof gesplitst.”

Lees ook: marokko-investering-van-55-miljard-euro-in-productie-groene-waterstof

Marokko wil optimaal profiteren van de opkomende waterstofeconomie. Het land in het noordwesten van het Afrikaanse continent Marokko is bereid 55 miljard te investeren in de opwek van groene stroom uit wind en zon, grote electrolysers voor de waterstofproductie en de nodige infrastructuur. Vanuit Marokko kunnen tankers waterstof verplaatsen naar andere continenten of het land maakt gebruik van pijpleidingen onder de Middellandse zee. Daar liggen al enorme leidingen die nu nog gebruikt worden voor transport van aardgas naar Zuid-Europa.

Dat bedrag omvat zowel de investeringen van de Marokkaanse overheid als die van de nationale en internationale investeerders, die interesse hebben getoond voor meer dan 400 projecten die verband houden met groene waterstof. De regering heeft anderhalf miljoen hectare grond gereserveerd.

Het land heeft een routekaart opgesteld voor groene waterstof in wil de groene waterstof zowel voor binnenlands gebruik, als voor export naar Europa gebruiken. De Europese Unie steunt de ambities van Marokko met 624 miljoen euro, vanwege de geografische nabijheid tot Europa.

Marokko beschikt over gunstige natuurlijke omstandigheden, zoals veel zon en wind, om groene waterstof te produceren. Bovendien heeft het al ervaring met duurzame energie, zoals grootschalige zonne- en windparken. Volgens een rapport van de Global Wind Energy Council (GWEC) is Marokko een van de landen met een enorm potentieel voor de wereldwijde ontwikkeling van windenergie in het komende decennium.

Eerder heeft de regering laten weten dat Taqa Marokko, AP Moller Capital uit Denemarken, Dahamco Company en Ornx Boujdour uit Marokko en OCP Group, een belangrijke Marokkaanse producent van fosfaten, belangrijke investeerders in dergelijke projecten zijn.

Lees ook: waterstofspecialist-rene-peters-van-tno-ontvangt-waterstof-medaille

Waterstofspecialist Rene Peters heeft deze week een gouden waterstofmedaille ontvangen van Missie H2. Peters werd verrast tijdens  het Nationaal Waterstof Veiligheids Congres dat woensdag in Delft werd gehouden. De aanmoedigingsprijs werd gisteren aan het einde van het congres uitgereikt door Michiel Bal van de Gasunie (links) en Jörg Gigler van TKI New Gas (rechts).  

Peters is blij met het eremetaal, maar stelt zich bescheiden op. Hij ziet de prijs vooral als een verdienste voor het hele waterstofteam van TNO dat onderzoek doet in de gehele waterstofketen, van productie, transport, import, opslag tot eindgebruik. “In PPS programma’s zoals North Sea Energy, HY3, HyDelta , Waterstof Veiligheids Innovatie Programma en platforms SHIPnl en HEROW brengen we met onze partners spelers in de gehele waterstofketen bij elkaar, om samen te innoveren en pilots te ontwikkelen. Ik zie de medaille dan ook vooral als een aanmoedigingsprijs om daar met het team met volle energie mee door te gaan.”

In Nederland wordt doorlopend onderzoek gedaan naar de veiligheid rond het opwekken, transport, opslag en verbruik van waterstof. Gisteren werden in Delft de meest actuele bevindingen gepresenteerd tijdens het eerste Nationaal Waterstof Veiligheids Congres. De belangstelling was groot, het event was ruim van tevoren compleet uitverkocht.

Lees ook: ballard-verkoopt-1000-brandstofcellen-voor-solaris-bussen-in-europa

Het beursgenoteerde bedrijf Ballard Power Systems kondigt een Long Term Supply Agreement aan met de Poolse busbouwer Solaris. Ballard gaat 1000 brandstofcelsystemen leveren voor de waterstofbussen van Solaris die de komende jaren in verschillende Europese steden gaan rijden. Een eerdere bestelling van 300 brandstofcelsystemen wordt verhoogd met nog eens 700. Solaris is de meest succesvolle fabrikant van bussen op waterstof in Europa.

Deze geconsolideerde order is tevens de grootste order voor brandstofcelsystemen in de geschiedenis van Ballard en markeert een belangrijke stap voorwaarts in de relatie met Solaris. De 1.000 eenheden bestaan ​​uit ongeveer 80% FCmove-HD 70 kW en 20% FCmove HD+ 100 kW motoren en worden geplaatst in bussen van 12 en 18 meter. 

In Europa is waterstof binnen het openbaar vervoer aan een snelle opmars bezig. Busbedrijven die nu al op waterstof rijden plaatsen regelmatig nieuwe orders bij de Poolse busfabrikant. De bussen van Solaris rijden inmiddels in 22 Europese steden en dragen bij aan het emissieloze personenvervoer.

“Deze zeer grote order luidt de volgende fase in van de samenwerking tussen Ballard en Solaris om de adoptie van brandstofcelbussen in Europa te versnellen”, zegt Randy MacEwen, President en Chief Executive Officer van Ballard. “Deze bestelling bewijst dat we samen met Solaris  veilige, competitieve, duurzame en emissievrije oplossingen kunnen bieden aan vervoersbedrijven in heel Europa.”

Tot nu toe heeft Solaris bijna 200 bussen op waterstof geleverd. In het orderboek voor de komende twee jaar staan nog eens 500 bussen op waterstof. 

Lees ook: missie-h2-presenteert-de-week-van-de-waterstofkaart

De Waterstofkaart van Missie H2 is in korte tijd uitgegroeid tot de meest actuele en uitgebreide kaart met meer dan 300 waterstofprojecten in Nederland. In samenwerking met TKI Nieuw Gas streeft Missie H2 ernaar dat deze kaart het meest uitgebreide en actuele overzicht biedt van alle waterstofprojecten in ons land en dat alle projecten up-to-date zijn. Maar daar is wel hulp bij nodig. Iedereen kan helpen de kaart compleet te maken en te houden.

Allereerst, ga naar www.missieh2.nl/waterstofkaart en navigeer door de kaart. Staan jouw eigen projecten erop? Mis jij projecten uit je eigen omgeving of ketenpartners? Door de uitgebreide zoek- en filtermogelijkheden is eenvoudig te checken.

De aangevulde en actuele kaart presenteert Missie H2 tijdens de aankomende Olympische Spelen in de Olympic Club van het TeamNL Huis in Parijs aan een selectie koplopers uit de waterstofeconomie. Uw hulp wordt in dank aanvaard, want samen maken we van Nederland hét Waterstofland in 2030. Klik hier direct naar de actuele kaart

Lees ook: kan-waterstof-helpen-om-de-netcongestie-op-te-lossen

Netcongestie wordt in Nederland een steeds groter probleem. Bedrijven die willen verduurzamen kunnen vaak geen nieuwe of grotere stroomaansluiting krijgen. Ondanks miljardeninvesteringen duurt nog minstens tien jaar voordat de elektriciteitsnetten voldoende zijn versterkt om de wachtlijsten voor een aansluiting weg te werken. Is waterstof een mogelijke oplossing? Jawel, zo lijkt het, maar verwacht geen snelle oplossing.

In het Friese Oosterwolde vindt een interessant experiment plaats (foto). In 2022 opent energieprojectontwikkelaar GroenLeven er een zonnepark met een vermogen van 50 megawatt. De 132.000 zonnepanelen zijn een flinke impuls voor de regionale energietransitie. Maar het bijzondere van de installatie is dat Groenleven er samen met netwerkbedrijf Alliander ook een elektrolyser van 1,5 megawatt naast zet: project Sinnewetterstof (Fries voor zonnewaterstof).

Het idee is simpel: als de stroomopwekking op zonovergoten piekuren groter is dan wat het lokale energienetwerk kan wegwerken, gebruik dan de overtollige elektriciteit om groene waterstof te produceren. Als dat in Oosterwolde goed werkt, dan kan dat ook elders toegepast worden. Dat betekent dat het elektriciteitsnetwerk minder vaak verstevigd hoeft te worden om zonneparken of windturbines aan te sluiten. Leg geen dikkere kabel naar een zonneweide of windmolen, maar zet er een elektrolyser naast. Probleem opgelost.

Elbert Huijzer werkt op de strategieafdeling van Alliander en is enthousiast, maar tegelijkertijd is hij voorzichtig met zijn optimisme: “We hebben het project opgezet om te begrijpen wat er allemaal bij komt kijken als je waterstofproductie koppelt aan het opwekken van duurzame elektriciteit.”

De eerste conclusie van Huijzer luidt dat de markt voor het bouwen van zulke complexe installaties er nog niet helemaal klaar voor is. “Je hebt niet alleen een elektrolyser nodig, maar ook een compressor en nog allerlei andere apparatuur”, legt hij uit. “Alles is nieuw. We hebben gemerkt dat de partijen die betrokken zijn bij de bouw niet op elkaar zijn ingespeeld.

Als de lessen van Sinnewetterstof getrokken zijn, is het volgens Huijzer tijd voor opschaling. “Straks zeggen we: okay, we snappen nu hoe het werkt en hoe het allemaal in elkaar grijpt. Laten we een consortium vormen en 50 van dit soort installaties in Nederland neerzetten.”

Dan dienen zich meteen de volgende vragen aan. “Gaan we bij ieder zonnepark een kleine elektrolyser neerzetten? Of plaatsen we bij de onderstations van Tennet een grotere waterstoffabriek? Dan heb je serieuze productie. En gaan we dan rondrijden met vrachtwagens om de waterstof af te voeren? Of leggen we dan een pijpleiding aan?” Kortom, er zijn nog veel vragen.

Marijke Kellner-Van Tjonger, manager energiesysteem bij Gasunie weet in ieder geval dat het energiesysteem ‘in samenhang’ zal veranderen. “Vraag en aanbod, flexibiliteit en opslag, elektronen en moleculen; we zullen integraal de overgang naar een klimaatneutraal energiesysteem moeten realiseren.”

Dit is een samenvatting van het eerste deel van een drieluik over netcongestie en waterstof. Het hele eerste deel leest u op de website van Missie H2 via deze link.

Tekst: Missie H2 / Waterstof Magazine

Lees ook:  hydrogen-academy-van-waterstofnet-komt-naar-eindhoven

Na vier jaar een Waterstof Academy te hebben georganiseerd in België komt WaterstofNet met een Nederlandse editie. Ervaring leert dat er gemiddeld meer dan 100 personen zich aanmelden voor de zes avonden die eind mei van start gaan. De laatste avond is op 1 juli.

De succesformule blijft dezelfde. Tijdens de opleidingsavonden vertellen gespecialiseerde sprekers alles over bestaande en toekomstige waterstoftoepassingen en het beleid en regelgeving rond waterstof. Iedere avond heeft een eigen thema. Met onderwerpen als H2 research & development, productie, distributie en opslag, H2 toepassingen industrie en power/heat, H2 toepassingen in transport en op de laatste avond het H2 beleidskader.

De avonden worden gegeven in het Microlab/Strijp-S, Kastanjelaan 400 in Eindhoven

Meer informatie en de kostprijs vindt u via deze link

Lees ook: wereldprimeur-met-draaiorgel-op-h2-tijdens-de-bloemenmarkt-groningen

Groningen heeft een ‘wereldprimeur’ in Nederland. In de studentenstad in het noorden speelt het eerste draaiorgel op waterstof. Het verduurzamen van het draaiorgel is een gezamenlijk initiatief van de nieuwe orgelman Joris ten Have en waterstofspecialist René Wit van H2Planet. Afgelopen week speelde het orgel 'Pronkjewail' geheel emissievrij de eerste liedjes tijdens de bloemetjesmarkt in de stad.

Waterstofpionier René Wit is zeer tevreden met het resultaat, meldt hij op de regionale omroep RTV Noord. “Deze vorm van stroom opwekken is heel duurzaam, veel ondernemers kunnen er straks mee aan de slag.” Het nadeel is wel dat waterstof aanzienlijk duurder is dan fossiel. Vandaar dat het emissievrij spelen vooralsnog een experiment is. Maar voor orgelman Joris ten Have van het draaiorgel 'Pronkjewail' het is een mooie en duurzame manier om het orgel te laten spelen. “Ik sluit niet uit om hier in de toekomst in te investeren”.

Een draaiorgel is een automatisch spelend pijporgel. Naast orgelpijpen kan een draaiorgel ook andere instrumenten hebben, bijvoorbeeld slagwerk. Vooral in Nederland heerst als enige in Europa nog een straatorgelcultuur, spelende orgels zijn regelmatig in de winkelstraten te zien en te horen.

Het draaiorgel in Groningen werkt op een brandstofcel. Hierin reageert groene waterstof met zuurstof en genereerd op deze wijze stroom. Deze wordt in eerste instantie opgevangen in een kleine batterij die vervolgens het draaiorgel van stroom voorziet. Een waterstofgenerator voor het draaiorgel is voor Wit bijzonder: “Nu zijn we hiermee bezig, maar de mogelijkheden zijn eindeloos. Voor bijna alles wat elektriciteit nodig heeft kan waterstof een rol spelen met een brandstofcel van 20 Watt tot zeker 2 Megawatt. Met kleine systemen, die heel betaalbaar zijn, laten we dat vandaag in Groningen zien.”

Waterstofspecialist René Wit is al jaren bezig met de ontwikkeling van waterstofgeneratoren. Samen met een aantal studenten van de Hanze in Stad werkt hij aan verschillende projecten op het Zernike complex: “De samenwerking met de studenten is erg prettig, we moeten er samen voor zorgen dat de energietransitie spoedig verloopt.”

Op zijn Linkedin-pagina heef René Wit een filmpje geplaatst van het eerste oer-Hollandse draaiorgel op waterstof. Vergeet niet het geluid in te schakelen.

Lees ook: upgrade-voor-waterstoftankstation-op-place-de-l-alma-centrum-parijs

Het waterstofstation van Air Liquide, gelegen in het hart van de Franse hoofdstad Parijs, is een showcase voor het netwerk van H2-stations in Ile-de-France. Het tankstation is deze week na een maandenlange renovatie opnieuw geopend en helemaal klaar voor het grootste sportevenement wereldwijd. Met iets meer dan 100 dagen voor de start van de Olympische en Paralympische Spelen van Parijs 2024 gaat het netwerk van waterstoftankstations in Parijs een vloot van 500 waterstofvoertuigen van brandstof voorzien. In Parijs rijden inmiddels vele honderden taxi’s van het bedrijf Hype op waterstof.

Air Liquide, officieel supporter van Parijs 2024, heeft het station op de Place de l'Alma ontworpen en geïnstalleerd. Het bedrijf gaat groene waterstof leveren om de officiële vloot van Parijs 2024 te kunnen bevoorraden, waaronder 500 Toyota Mirai-waterstofauto's. De snelle oplaadtijden en een grote actieradius zorgt ervoor dat de taxivloot 24-uur per dag zeer efficiënt kan worden ingezet. De tank van de personenauto’s is met waterstof is in ongeveer vijf minuten vol, goed voor een actieradius tot 650 kilometer.

Lees ook: belgische-primeur-met-groene-waterstofketel-port-of-antwerp-bruges

De aansluitingen van woningen op de waterstofpijplijn in Wagenborgen vordert gestaag. Netwerkbeheerder Enexis maakt bekend dat 31 van de totaal 33 woningen in het testgebied inmiddels zijn aangesloten op het nieuwe waterstofnetwerk, dat voor een belangrijk deel bestaat uit voormalige aardgasleidingen. In de woningen wordt de aardgas cv-ketel vervangen door een exemplaar op waterstof.

Wagenborgen is de tweede en tot nu toe grootste waterstofwijk van Nederland. En dat betekent dat een goede samenwerking tussen bewoners, gemeente, toezichthouders en netbeheerders van groot belang is. Enexis spreekt van flink pionieren om alles zonder problemen en veilig te laten verlopen. De waterstof wordt aan het begin van de pijpleiding ingevoerd vanuit een vrachtwagen. In de toekomst moet een electrolyzer de waterstof opwekken. Deze wordt geplaats op een boerenerf in de directe nabijheid.

Waterstofwijk Wagenborgen is het eerste waterstof woonproject van Nederland in een jaren 70 woonwijk. Met deze pilot in een oudere wijk doet Netbeheerder Enexis, samen met deelnemende bewoners en Groninger Huis, Energiewacht, Intergas, Essent, Baas bv en Eelshuis Energie ervaring op met de distributie van waterstof naar woningen door zoveel mogelijk gebruik te maken van de bestaande aardgasleidingen. Het waterstofproject moet inzicht geven of waterstof in combinatie met beperkte isolatie en een hybride warmtepomp op waterstof de woning kan voorzien van verwarming en warm tapwater en daarmee een alternatief is (naast restwarmte, groen gas en all-electric) voor aardgasvrij wonen.

Netbeheerder Enexis heeft samen met woningbouwvereniging Groninger Huis een wijk met veertig woningen uitgekozen, de bewoners persoonlijk uitleg gegeven over het project en wat het voor hen betekent en gevraagd of ze mee willen doen. Daarvan hebben er 33 positief gereageerd. Groninger Huis nam Energiewacht in de arm voor verduurzaming van de woningen naar Energielabel B door dak-, spouw- en vloerisolatie, zonnepanelen, inductiekookplaat en hybride warmtepomp. Intergas levert de waterstof cv-ketels.

Afbeelding: de gearceerde woningen midden in het dorp Wagenborgen gaan van aardgas over naar waterstof

Lees ook: samlesbury-brouwerij-gaat-emissievrij-bier-brouwen-met-waterstof

Een duurzame grondboring onder een spoorlijn over een afstand van meer dan 700 meter. Begin januari was dit de realiteit op een bouwplaats van TenneT in Bergen op Zoom. De netbeheerder vroeg aannemer A.Hak deze klus emissievrij uit te voeren. De aanloop ging met horten en stoten, maar uiteindelijk was het een groot succes. “Dit is absoluut pionieren.”

Het is stil op de bouwplaats als Waterstof Magazine een kijkje komt nemen. Er is geen gedender te horen van dieselmotoren achter het elektriciteitsstation van Tennet aan de zuidkant van Bergen op Zoom. Hier wordt belangrijke infrastructuur aangelegd in de onmiddellijke nabijheid van verschillende Natura2000-gebieden. Maar hier gelden ook zeer strenge stikstofregels. Aannemer A.Hak lost dat creatief op.
Lees het hele verhaal over de emissievrije bouwplaats van TenneT, A.Hak, Genpower en Kuster H2 Energy via deze link    

Lees ook: opening-van-het-eerste-waterstof-tankstation-op-goeree-overflakkee

Helemaal bovenaan de Botnische Golf verrijst een bijzondere staalfabriek. Op nog geen 100 km van de poolcirkel, buiten de kleine Zweedse stad Boden en omgeven door een bos, is een enorme groene staalfabriek in aanbouw. Zoals de planning er nu uitziet zal de fabriek begin 2026 beginnen met het maken van staal voor klanten als Ikea en Mercedes-Benz. Een productieproces zonder schadelijke uitstoot, met waterstof gemaakt van hernieuwbare energie in plaats van steenkool. Tegen het einde van het decennium is de fabriek van plan om 5 miljoen ton groen staal per jaar te produceren.

5 miljoen klinkt veel, maar wereldwijd is het slechts een klein deel. De wereld maakt elk jaar bijna 2 miljard ton staal, voor gebruik in grote gebouwen, windturbines, auto's, wasmachines en strijkijzers. Op dit moment is de staalproductie nog een enorme bron van uitstoot. De staalindustrie is verantwoordelijk voor meer dan 2,6 miljard ton CO2-uitstoot per jaar, bijna drie keer zoveel als de luchtvaartindustrie. Bedrijven als de Zweedse startup H2 Green Steel willen bewijzen dat de industrie kan transformeren.

Geld mag bijna geen probleem zijn. De startup heeft inmiddels meer dan 5 miljard Euro aan nieuwe financiering opgehaald met als doel de oplossing zo snel mogelijk te bouwen. "Anderen hebben ervoor gekozen om te beginnen met operaties op pilotschaal", zegt Karin Hallstan, hoofd communicatie voor H2 Green Steel. "Wij zijn van mening dat snelheid van essentieel belang is en dat de wereld geen behoefte heeft aan nog een pilotfabriek. In plaats daarvan is het tijd voor actie op grote schaal. De technologie is bewezen en volwassen, en we hebben de business case en de vraag naar groen staal bewezen. Daarom gaan we meteen voor grootschalige productie."

Het grootste deel van de wereldwijde staalproductie begint met het gooien van ijzererts uit mijnen in enorme hoogovens. Aan dit proces wordt steenkool toegevoegd om een chemische reactie op gang te brengen en ijzer te maken. "Het is ongeveer net zo vies als je zou verwachten", zegt Hilary Lewis, staaldirecteur bij Industrious Labs, een non-profitorganisatie die zich richt op het helpen van de zware industrie om koolstofarm te worden.

"Elke hoogoven is ongeveer even vervuilend als een kolencentrale." Sommige staalfabrieken hebben meer dan één hoogoven. In de ovens maakt de chemische reactie CO2. De oven moet ook extreem heet zijn en die warmte komt meestal ook van het verbranden van fossiele brandstoffen. Het "ruwijzer" dat uit de oven komt, gaat vervolgens in een ander type oven om het tot staal te verwerken, waardoor er nog meer CO2-uitstoot ontstaat.

Een minder gebruikelijk proces maakt gebruik van een DRI-oven, die op een lagere temperatuur werkt en meestal op aardgas of steenkool werkt, maar ook op waterstof kan werken. H2 Green Steel gaat groene waterstof maken in zijn fabriek, wat betekent dat het hernieuwbare elektriciteit zal gebruiken om water te splitsen in waterstof en zuurstof. Nadat de fabriek ijzer heeft gemaakt met de DRI-oven op waterstof, zal het ijzer worden verwerkt tot staal in een andere oven die volledig op elektriciteit draait. In deze stap wordt een kleine hoeveelheid koolstof gebruikt, maar het totale proces vermindert de uitstoot van de staalproductie met 95%.

De eerste uitdaging: er is vandaag niet veel groene waterstof beschikbaar. Voor het maken van de groene waterstof zijn ook enorme hoeveelheden hernieuwbare elektriciteit nodig, dus er zullen meer hernieuwbare energiebronnen aan het net moeten worden toegevoegd. DRI-ovens hebben ook ijzererts met een hoge zuiverheid nodig, dat niet overal beschikbaar is.

De stad Boden is zeer geschikt voor de technologie: er is een overvloedige hoeveelheid betaalbare hernieuwbare energie in het gebied om waterstof mee te maken. Ook het juiste ijzererts is beschikbaar. Toch is het proces zelfs onder de meest ideale omstandigheden duur. H2 Green Steel rekent haar klanten 25% tot 30% meer aan voor haar staal.

Gelukkig zijn veel klanten voorlopig bereid om een groene premie te betalen. Verschillende grote autofabrikanten hebben contracten getekend waarin ze zich ertoe verbinden om van H2 Green Steel te kopen zodra de productie begint. Het verschil in kosten voor de consument is misschien niet merkbaar. "Het goede nieuws is dat de meeste mensen geen staal kopen", zeggen de initiatiefnemers. "Ze kopen producten die een bepaalde hoeveelheid staal bevatten, zoals een auto." Een auto gebruikt ongeveer een ton staal, maar het gebruik van de groene versie kan betekenen dat consumenten slechts 100 euro meer betalen voor het voertuig. Dat vinden kopers zeker nog acceptabel.”

Afbeelding: artist impression van de nieuwe fabriek bij Boden in Zweden

Lees ook: nederland-a-hak-werkt-in-bergen-op-zoom-met-bouwplaats-op-100-groene-waterstof

Joost Hooghiem is directeur Waterstofnetwerk Nederland bij Gasunie. Samen met zijn projectmanagement team regelt hij de uitrol van het waterstofnetwerk in Nederland en stoomt hij Gasunie intern klaar voor waterstof. “We kunnen niet zeggen: sorry we lopen uit”.
 
“Als ik vroeger vanuit Groningen naar de Randstad ging en vertelde waar ik werkte, had niemand een idee wat Gasunie deed. Dat is nu anders. We spelen een belangrijke rol in de energietransitie. Tot 2030 leggen we bijvoorbeeld ons waterstofnetwerk aan: we verbinden vijf industriële clusters met elkaar, met grenspunten in Duitsland en België, en met opslagplaatsen voor waterstof.
 
Maandelijks starten bij Gasunie zo’n honderd nieuwe medewerkers. Al die nieuwelingen willen bijdragen aan de energietransitie. Ze zijn hard nodig. Voor ons project alleen al werken we samen met driehonderd collega’s. Ik verwacht dat er de komende jaren nog zo’n honderd bijkomen. Het zijn engineers, business developers, maar ook omgevingsmanagers, juristen en ICT’ers. Soms werken ze tijdelijk fulltime voor ons, de andere keer maar een paar uur per week.
 
Als management team zoeken we naar een gezonde mix van ervaren en nieuwe mensen. Waarom? Innoveren is belangrijk, maar we willen ook behouden wat goed gaat. Voor ons netwerk leggen we leidingen aan rondom dorpen en steden, en in agrarisch gebied. Die ervaring hebben we al, met aardgas. We staan erom bekend dat we dit zonder al te veel reuring doen. Dat moet vooral zo blijven.
 
Neem een boer. Voordat we op zijn land aan de slag gaan, moeten we een zakelijke overeenkomst tekenen. We sturen dan liever geen jurist, maar een ervaren omgevingsmanager grondzaken. Veel van die collega’s komen zelf van een boerderij en weten wat een boer doormaakt. We starten bijvoorbeeld nooit zomaar met graven. We schrapen eerst de teelaarde af en we leggen die apart. En als we klaar zijn, laten we alles opgeruimd achter en zorgen we voor een passende compensatie. Het is een werkwijze die bij ons hoort, maar die de nieuwe medewerkers niet altijd kennen. Daarom zijn onze ervaren collega’s zo belangrijk, zodat ze nieuwe collega’s onze best practices leren.
 
De aanleg van ons netwerk door het land is een megaklus. Ik denk dat weinig mensen kunnen voorstellen hoe groot het project is. Het is moeilijk om het met een ander project te vergelijken, al geven de aanleg van de Afsluitdijk of de bouw van de Deltawerken enigszins een indicatie. Er staat ook veel tijdsdruk op. We kunnen niet zeggen: ‘sorry, we lopen uit.’ Andere partijen rekenen op de komst van het netwerk: ze bouwen fabrieken om of ze investeren in waterstofproductieprojecten. De komende jaren zijn dus spannend. Gelukkig ervaar ik geen stress. Ik vind het fantastisch om leiding te geven aan het team. Samen bouwen we aan de Gasunie van de toekomst.”

Dit artikel kwam tot stand in samenwerking met MissieH2
Lees ook: versnelling-in-zoektocht-naar-witte-waterstof-op-verschillende-continenten

Groene waterstof is duurder dan grijze waterstof, maar hoe lang nog? Naarmate de technologie en de markt zich ontwikkelen, wordt groene waterstof goedkoper en krijgt de industrie een alternatief om de productie te verduurzamen. De snelheid waarmee dat gebeurt is afhankelijk van veel factoren en daarom onzeker.  Gevraagd naar de prijsontwikkeling van groene waterstof, reageren experts terughoudend. Niemand weet het, of kan het voorspellen. Onze partner MissieH2 ging op onderzoek uit.

De kostprijs van grijze waterstof wordt bepaald door de prijs van aardgas, de afschrijving en operationele kosten van de SMR, de opslag en het transport van de waterstof, en de kosten van de rechten om CO2 uit te stoten. Een vuistregel in de industrie was lange tijd dat de productiekosten van 1 kilo grijze waterstof op ongeveer 1 euro liggen. Maar door de hoge aardgasprijs is het bedrag de laatste jaren waarschijnlijk meer dan verdubbeld.

Voor de verduurzaming van de chemie, de industrie en het zwaar transport zal de komende jaren eerst naar blauwe waterstof worden gekeken. Net als grijze waterstof wordt blauwe waterstof van aardgas gemaakt. Alleen wordt de CO2 afgevangen en ondergronds opgeslagen.

De productie van groene waterstof een compleet ander procedé, en daarbij hoort ook een ander kostprijsplaatje. Groene waterstof wordt gemaakt door met groene stroom watermoleculen (H2O) te splitsen in waterstof (H2) en zuurstof (O2). Voor de grootschalige productie van groene waterstof worden windparken op zee gepland, inclusief stroomkabels die de windstroom transporteren naar de elektrolysers op land of op zee. Een kostbare aangelegenheid.

Wilt u weten hoe de prijs van grijze, blauwe, roze en groene waterstof is opgebouwd en zich de komende jaren gaat ontwikkelen?

Het Nederlands Instituut voor Publieke Veiligheid (NIPV) heeft twee rapporten gepubliceerd over veiligheid rond waterstof. Hulpverleners in Nederland zullen in de toekomst in de gebouwde omgeving vaker waterstof tegenkomen. Waterstofaggregaten zijn hier een voorbeeld van: ze worden op bouwterreinen en festivals gebruikt om op een duurzame manier stroom te leveren. Maar dit brengt ook risico’s met zich mee. Het Nederlands Instituut Publieke Veiligheid (NIPV) is het publiek kennisinstituut voor crisisbeheersing en brandweerzorg.

Het eerste rapport gaat over waterstofaggregaten en beschrijft de wet- en regelgeving, de risico’s en de mogelijke maatregelen. Het tweede rapport gaat over waterstofincidenten en beschrijft de lessen die hulpverleningsdiensten hieruit kunnen leren.

Bij de inzet van waterstofaggregaten is ook sprake van de opslag van waterstof. En deze opslag brengt risico’s met zich mee. Het NIPV heeft beschreven waaraan waterstofaggregaten moeten voldoen en welke risico’s hieraan verbonden zijn. Zo geeft het rapport aan wanneer een informatieplicht, meldingsplicht of vergunningplicht geldt en zijn verkennende berekeningen gedaan aan waterstofexplosies in een 20 ft. container. Veiligheidsregio’s en omgevingsdiensten kunnen het rapport gebruiken bij hun advisering aan het bevoegd gezag over vergunningaanvragen.

Het tweede rapport gaat over leren van ongelukken. Als een waterstofincident zich voordoet, is een belangrijke vraag hoe het incident heeft kunnen gebeuren. Met die kennis kunnen in de toekomst risico’s beperkt worden en mogelijk andere incidenten voorkomen worden. Maar een aspect dat vaak onderbelicht blijft, is welke lessen hulpdiensten kunnen leren van de inzet bij waterstofincidenten. Een belangrijke les is bijvoorbeeld dat een waterstofincident uit meerdere fasen bestaat en dat de inzet in iedere fase anders is. Het rapport beschrijft de resultaten van het onderzoek dat het NIPV heeft gedaan naar de ervaringen van hulpdiensten bij verschillende waterstofincidenten.

De rapporten kunt u lezen en downloaden via de onderstaande linken:

• Handreiking veilige leefomgeving: waterstofaggregaten
• Lessen uit waterstofincidenten

Foto: op donderdag 25 april 2013 raken op de N49 bij Vrasene (België) twee vrachtwagens bij een ongeval betrokken. Een van de vrachtauto’s vervoerde tubes met waterstof.  

Lees ook: waterstofschip-h2barge-vervoert-containers-naar-duitsland

De Duitse regering heeft nieuw beleid aangekondigd voor de energietransitie. Nu de emissievrije kerncentrales zijn gesloten wordt het komende decennium overgeschakeld op nieuw te bouwen gascentrales. In eerste instantie gaan deze draaien op aardgas, om later te worden overgezet naar waterstof.

Bondskanselier Olaf Scholz (SPD), minister van Economische Zaken Robert Habeck (Groenen) en minister van Financiën Christian Lindner (FDP) zijn het eens geworden over de essentiële elementen van de energiestrategie.

De nieuwe energiecentrales zijn bedoeld om ook in tijden met weinig zon en wind de levering van klimaatvriendelijke elektriciteit te garanderen . Volgens de informatie is het de bedoeling dat de centrales in eerste instantie op aardgas gaan draaien en later zullen worden omgebouwd naar klimaatvriendelijke waterstof. Daarbij wordt rekening gehouden dat deze H2 waarschijnlijk nog lange tijd aanzienlijk duurder is dan aardgas. 

Er is ook een zogenaamd capaciteitsmechanisme gepland. Daarin wordt bepaald dat exploitanten over een paar jaar beloond kunnen worden voor het op peil houden van de capaciteit van de elektriciteitscentrale, bijvoorbeeld op momenten dat er geen elektriciteit uit hernieuwbare bronnen beschikbaar is.

De financiering moet worden betaald uit het Climate and Transformation Fund, een speciaal landelijk energiefonds. Volgens informatie uit coalitiekringen bedragen de kosten de komende twintig jaar zo'n 16 miljard euro. Volgens informatie van opinieblad Der Spiegel zullen de aanbestedingen ter ondersteuning van de nieuwe energiecentrales in de komende drie tot vier maanden worden opgesteld.

Over de gepresenteerde strategie is de energiesector tevreden. “De Gordiaanse knoop in de energiecentralestrategie is nu doorgesneden”, zegt Stefan Kapferer, hoofd van de transmissienetbeheerder 50Hertz . De netbeheerder is een van de vier bedrijven in Duitsland die elektriciteit transporteren via het zogenaamde hoogspanningsnet. Kapferer noemde het akkoord ‘goed nieuws voor de energietransitie en voor een betrouwbare stroomvoorziening voor de toekomst’. De netbeheerder wil wel inspraak bij de locatie-toewijzing van de nieuwe energiecentrales. Door ze op de juiste plekken te plaatsen hoeft het hoogspanningsnet niet overal drastisch te worden uitgebreid.

Het genationaliseerde energiebedrijf Uniper zal naar verwachting deelnemen aan de bouw van de nieuwe energiecentrales. CEO Michael Lewis meldt dat ze “zeer opgelucht” zijn over de overeenkomst. Snelle actie is dringend nodig omdat het goedkeuringsproces en de daadwerkelijke bouw van energiecentrales en opslagfaciliteiten meerdere jaren zullen duren. Uniper gaat ervan uit dat zij een deel van de nieuwe capaciteit voor Duitsland gaat bouwen, aldus Lewis. "Zodra we de details hebben kunnen onderzoeken, beslissen we of en met welke investeringen we meedoen."

De Duitse regering heeft maandenlang moeizaam onderhandeld om tot een akkoord te komen. De FDP, SPD en de Groenen konden het niet eens worden over de strategie richting emissievrij.

Foto: een van de twee turbines van de Maxima Centrale in Lelystad (Nederland) is inmiddels geschikt voor een mengsel van 50% aardgas en 50% waterstof.

Lees ook: toyota-test-waterstofverbrandingsmotor-in-australie-en-japan

Reedyk B.V. heeft een kraan van het type Liebherr LR1200 omgebouwd van diesel naar 100% waterstof. De ombouw heeft een jaar geduurd en is uitgevoerd in samenwerking met de Adrighem Group, wereldleider op het gebied van verhuur en verkoop van zwaar en mobiel materieel. De crawler crane van ca. 210 ton, heeft al een aantal jaren ervaring en is in perfecte staat. Maar de dieselmotor voldeed niet meer aan de huidige uitstootnormen.

De partners hebben de oude verbrandingsmotor in zijn geheel verwijderd en een brandstofcel met alle toebehoren ingebouwd. Eigen software-engineers hebben vervolgens de software ontwikkeld waardoor deze naadloos aansluit op de besturing van de kraan. De crawler crane wordt nu volledig aangedreven met waterstof zonder ook maar enige concessie te doen aan kracht, snelheid of veiligheid. Met 200 ton hefvermogen, markeert dit project een krachtige stap voorwaarts. Met de transitie van deze kraan bewijzen Reedyk en Adrighem dat duurzaamheid hand in hand kan gaan met kracht, efficiëntie en betrouwbaarheid.

De benodigde waterstof kan op iedere locatie geleverd worden in bundels van 16 cilinders. Deze kan de machinist zelf eenvoudig wisselen. Na de ombouw werkt de kraan 100% zero emissie. Er is geen sprake van uitstoot van CO2, fijnstof of stikstof. Er is geen stroom nodig op locatie en de machine werkt zeer stil.

De innovatieve en schaalbare ombouw-technologie is toepasbaar op een grote verscheidenheid zware en mobiele machines.

Lees ook: dats-24-opent-twee-nieuwe-waterstoftankstations-aantal-staat-nu-op-vijf

Met de nodige trots en feestelijkheden heeft de Belgische keten van tankstations DATS 24 twee nieuwe waterstofstations in Erpe-Mere en Herve geopend. Met de twee nieuwkomers staat de teller nu op vijf publieke waterstoftankstations en baat de keten het grootste netwerk van België uit.

Het waterstoftankstation Erpe-Mere ligt op een strategische locatie tussen Brussel en Gent en H2-station Herve ligt vlakbij de snelweg tussen Luik en Aken. De tanklocaties vallen binnen het @H2Benelux-project van WaterstofNet, onderdeel van het Connecting Europe Facility-programma dat als doel heeft  om de bestaande openbare infrastructuur voor het tanken van waterstof en het waterstofvoertuigenpark in de Benelux aanzienlijk uit te breiden.

DATS 24 is een Belgisch bedrijf uit de Colruyt Group, met een onbemand tankstationsnetwerk van 129 stations verspreid over België en zevenendertig in Frankrijk. De naam DATS is een afkorting voor Discount Automatic Tanking Service

• Adres waterstoftankstation Erpe-Mere: Gentsesteenweg 239
• Adres waterstoftankstation Herve: Outre-Cour 37

Een opmerkelijke verschuiving binnen het rijden op waterstof. Het dure en gecompliceerde brandstofcelsysteem krijgt er een gedegen concurrent bij. Het afgelopen jaar maakten een flink aantal vrachtautofabrikanten bekend dat ze zich niet alleen maar concentreren op een brandstofcel, de waterstofverbrandingsmotor is een goed alternatief, schrijft Paul Bombeld, hoofdredacteur van Waterstof Magazine.

De Toyota Corolla-raceauto die momenteel wordt getest tijdens de  Super Taikyu Race evalueert snel, meldt de Japanse autofabrikant. De Corolla is een van de eerste personenauto’s ter wereld die rijdt op vloeibare waterstof en de eerste die meedoet met autoraces. Het afgelopen weekend kwam de nieuwste versie in actie tijdens Round 7 S Endurance Final Fuji 4 Hour Race, de afsluitende race van het seizoen 2023. Toyota gebruikt de zeer populaire race als proeftuin voor nieuwe ontwikkelingen en om waterstof onder de aandacht te brengen van een groot publiek.

De unieke Corolla werd in mei voor het eerst gepresenteerd. Sindsdien is het rendement van het voertuig flink verhoogd. Om een ​​hoog rendement te bereiken moet de vloeibare waterstofpomp een stabiele en hoge brandstofdruk genereren. Door de drukprestaties en de duurzaamheid van de pomp voor vloeibare waterstof te verbeteren heeft Toyota inmiddels hetzelfde niveau bereikt als wanneer de auto was uitgerust met een benzinemotor of met gasvormige waterstof.

Tijdens de eerste Fuji 24 Hour Race die in mei werd gehouden, bedroeg het maximale aantal ronden dat kon worden afgelegd op één tankbeurt nog 16 ronden. Tussentijds zijn er verbeteringen aangebracht, zoals het verbeteren van de nauwkeurigheid waarmee wordt bepaald wanneer de tank vol is tijdens het tanken, is de de warmte-inbreng bij het tanken verminderd en is het verbruik van de hoeveelheid brandstofinjectie wanneer het gaspedaal niet wordt ingedrukt verminderd. Hierbij is 25% efficiëntie behaald en hoeft er minder vaak te worden getankt. Niet meer om de 16 rondes, maar om de 20.

Zonder de focus op veiligheid en beveiliging te veranderen is het gelukt om verschillende onderdelen lichter uit te voeren. Door het gewicht van de tank, veiligheidsklep/boil-off gasklep, rolkooi en hogedrukwaterstofonderdelen te verminderen, is het voertuig 50 kilo lichter geworden en weegt nu 1860 kilo.

Toyota richt zich niet alleen op zero-emissie, maar wil ook koolstof uit de atmosfeer halen. De waterstofmotor van de Corolla maakt daarbij gebruik van de eigenschappen van de verbrandingsmotor, namelijk dat deze een grote hoeveelheid lucht aanzuigt en warmte die wordt gegenereerd door de verbranding. In het motorblok is een CO2-terugwinningsapparaat geïnstalleerd. Concreet wordt er bij de inlaat van het luchtfilter een apparaat geïnstalleerd dat CO2 absorbeert. Deze wordt opgevangen in een kleine tank gevuld met adsorptieoplossing.

Toyota verwacht de komende jaren het waterstofverbrandingssysteem verder te optimaliseren.

Lees ook: acht-woningen-in-wolfheze-krijgen-eigen-energiesysteem-met-waterstof

Er gaan drie nieuwe bestelwagens op waterstof van Renault rijden in Noord-Holland. GP Groot groep, eigenaar van het plaatselijke waterstoftankstation, kondigt aan dat GP Groot inzameling, HB Adviesbureau en NXT Mobility elk een innovatieve Renault Master in gebruik gaan nemen. Deze drie voertuigen markeren een belangrijke stap in de energietransitie van de regio Alkmaar.

De Renault Master Van H2-TECH is een grote bedrijfswagen met een laadvolume van 12 m³ die is uitgerust met een 30 kW brandstofcel, een 33 kWh-batterij en vier tanks voor in totaal 6 kg waterstof. GP Groot behoort tot de eerste groep Nederlandse ondernemingen die de innovatieve voertuigen inzet.

Een waterstofvoertuig is een elektrisch voertuig dat waterstof gebruikt als energiebron in combinatie met een batterij en stoot geen luchtvervuilende emissies of broeikasgassen uit. Het enige restproduct is waterdamp. Waterstofvoertuigen hebben een grotere actieradius dan batterij-elektrische voertuigen en kunnen binnen enkele minuten worden volgetankt.

De auto’s worden voor verschillende doeleinden ingezet. GP Groot inzameling zet het voertuig in voor de doorontwikkeling van een bijzondere dienstverlening: het sorteren van chemisch afval bij en voor klanten. Gonny Schoonhoven, bedrijfsleider Gevaarlijk afval van GP Groot inzameling: “Er bellen regelmatig klanten met de vraag: “Wij hebben chemisch afval, kunnen jullie het ophalen?”. Veel mensen hebben geen idee aan welke wet- en regelgeving het transport en verpakken ervan moet voldoen. Wij sturen dan een ADR-chauffeur naar de klant om het specifieke afval te sorteren en te verpakken. Soms kan het gelijk meegenomen worden en in andere gevallen moet een andere wagen het  komen ophalen. De nieuwe Renault is uitermate geschikt voor dit werk.”

NXT Mobility gebruikt het voertuig als servicebus van haar technische dienst en HB Adviesbureau zet de waterstofbus in bij werkzaamheden in de openbare ruimte zoals veldwerkzaamheden voor (water-)bodemonderzoek en saneringen, het uitvoeren van inspecties en landmeetkundige werkzaamheden. Martijn Burgers, commercieel manager bij HB Adviesbureau: “De specialisten van HB Adviesbureau voegen waarde toe aan elk project op het gebied van biodiversiteit, leefbaarheid, beeldkwaliteit, circulariteit en klimaatbestendigheid. De inzet van een waterstofbus sluit hierbij perfect aan.”

De voertuigen tanken bij de nieuwe waterstof tankinstallatie van de NXT Energy Hub op bedrijventerrein De Boekelermeer in Alkmaar. De tankinstallatie  is gerealiseerd onder de regeling DKTI-transport van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. De Renaults maken deel uit van een pilot om ervaring op te doen met het rijden op waterstof, de pilot vormt de laatste fase voor de publieke openstelling van het nieuwe waterstoftankstation.

Erik Metselaar, directeur van NXT Mobility, licht toe: “Rijden op waterstof is nog volop in ontwikkeling. Daarom testen we met de nieuwe voertuigen wat rijden op waterstof in de praktijk inhoudt. Op die manier openen we de deur naar meer waterstofvoertuigen op de weg. Niet alleen doordat we straks praktijkervaring hebben met rijden op waterstof en onze klanten daarover kunnen adviseren, maar ook doordat we het kip-en-ei probleem rondom rijden op waterstof oplossen.” Metselaar vervolgt: “Zolang er geen waterstoftankstations zijn, worden er geen waterstofvoertuigen verkocht. En als er geen waterstofvoertuigen worden verkocht, worden er geen waterstoftankstations gebouwd. Door de ontwikkeling van ons eerste waterstoftankstation geven we bedrijven in de regio Alkmaar de mogelijkheid om te starten met rijden op waterstof en stimuleren we de transitie naar duurzame mobiliteit.”

Binnenkort kunnen zowel personenauto’s (700 bar) als vrachtwagens (350 bar) waterstof tanken bij de NXT Energy Hub in Alkmaar. De tanklokatie zal binnenkort ook worden uitgebreid met hoogvermogen snelladers voor elektrische vrachtwagens.

Foto: Erik Boschman Fotografie

Lees ook: australie-toyota-en-hyundai-gaan-gezamenlijk-de-waterstofmarkt-ontwikkelen

Het was te verwachten en het is geheel terecht. Professor Ad van Wijk is tijdens zijn afscheidssymposium van de Technische Universiteit van Delft beloond met een waterstofmedaille. Zijn afscheidsrede als professor van het toekomstige energiesysteem legt hij er de nadruk op dat het voor iedereen vooral betaalbaar moet zijn. Van Wijk heeft zich vele jaren ingezet voor de belangrijke rol die waterstof in de toekomst gaat innemen.

In het volle besef dat hij zeer terecht al menig ondernemers- én wetenschapsprijs in ontvangst mocht nemen, is de jury volmondig van mening dat waterstofprofessor Ad van Wijk de Missie H2 Waterstofmedaille ten volle verdient. Van Wijk nam afgelopen vrijdag welliswaar afscheid van de universiteit, maar dat betekent nog niet dat hij de waterstofontwikkelingen aan zich voorbij laat gaan. Missie H2, de organisatie achter de waterstofmedaille ziet de medaille vooral als aanmoediging om door te gaan met het waterstoftraject naar een emissievrije waterstof-samenleving.

Tijdens zijn afscheid werd ook het boek ‘Groene energie voor iedereen’ gepresenteerd. Het boek geeft een nieuw perspectief op een duurzame energievoorziening en is verkrijgbaar in het Nederlands en Engels via de website profadvanwijk.com

Lees ook: ms-antonie-het-binnenvaartschip-op-waterstof-maakt-proefvaart-op-het-haringvliet

In de stad Schwäbisch Gmünd in Baden-Württemberg is het Franse bedrijf Lhyfe begonnen met de bouw van een nieuwe fabriek voor groene waterstof. De productiefaciliteit kan maximaal 4000 kilo waterstof per dag produceren en 1000 ton per jaar, op basis van een geïnstalleerd vermogen van 10 MW. De fabriek wordt de grootste productie-eenheid van Lhyfe buiten Frankrijk en volgens het bedrijf de eerste echte groene waterstoffabriek van Duitsland.

De initiatiefnemers spreken over een belangrijke stap voor de ontwikkeling van de groene waterstofmarkt in Duitsland en demonstreert de toenemende integratie van dit hernieuwbare gas in lokale ecosystemen. De installatie, die zal worden aangedreven door hernieuwbare energie uit waterkracht, wind en zon, moet over een jaar in gebruik moeten worden genomen. De waterstof zal met name bestemd zijn voor industriële afnemers en waterstoftankstations in de regio.  Begin dit jaar tekenden Lhyfe en de joint venture JET H2 een overeenkomst voor de bouw van een nieuw waterstoftankstation in Schwäbisch Gmünd. 

Het waterstofproject in project in Schwäbisch Gmünd wordt gefinancierd door de deelstaat Baden-Württemberg en de Europese Unie en moet een duurzame oplossing bieden voor de industrie. Het groene initiatief krijgt 6,4 miljoen euro subsidie van het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO).

“We zijn erg blij dat de deelstaat en de gemeente Schwäbisch Gmünd een start hebben gemaakt met de ambitieuze doelstellingen voor een waterstofeconomie op basis van hernieuwbare energiebronnen en dat Lhyfe hen in deze dynamiek mag ondersteunen” zegt Luc Graré, hoofd Centraal- en Oost-Europa bij Lhyfe. “Met de bouw van deze waterstofproductie-installatie leveren we een belangrijke bijdrage aan de doelstellingen van de Duitse federale overheid.”

“Met dit soort samenwerking wordt Schwäbisch Gmünd een voorbeeldstad voor de landelijke uitrol van een waterstofnetwerk en tankstations via een regionale waterstofproductiefaciliteit die in staat is om meerdere spelers te bevoorraden”, vult Richard Arnold, burgemeester van Schwäbisch Gmünd aan . “Onze stad maakt al deel uit van de modelregio van de deelstaat Baden-Württemberg en met de voltooiing van deze locatie zal de stad ook de grootste waterstofproducent in de deelstaat zijn. We creëren zo een positieve dynamiek voor de commercialisering van het Aspen-land, waardoor bedrijven kunnen blijven produceren, terwijl ze hun uitstoot en hun impact op het klimaat beperken”.

In 2021 opende Lhyfe de eerste industriële site voor de productie van groene waterstof ter wereld in directe verbinding met een windpark in Frankrijk. In 2022 werd in de haven van de Franse stad Saint-Nazaire het eerste offshore proefplatform ter wereld voor de productie van groene waterstof ingehuldigd. Lhyfe is daarmee het eerste bedrijf ter wereld dat al is begonnen met de productie van waterstof op zee, op basis van een productiecapaciteit tot 400 kg/dag. Het bedrijf heeft in verschillende landen inmiddels meerdere projecten in portefeuille, met een totale opwekcapaciteit van 10,3 GW.

Lees ook: australie-afvalinzamelaar-remondis-presenteert-eerste-vuilniswagen-op-waterstof

De Nederlandse organisatie MissieH2 heeft donderdagmiddag een waterstofmedaille uitgereikt aan Pierre Devillers CEO Engie Nederland. Devillers wordt geëerd voor zijn enorme inzet voor versnelling van de energietransitie. Als voorloper heeft Engie inmiddels een van de twee terminals van de Maxima-centrale in Lelystad omgebouwd naar geschiktheid voor waterstof. Engie ontwikkelt in Eemshaven in Groningen een grote elektrolyser voor de productie van groene waterstof en het bedrijf is met tal van andere projecten koploper binnen de energietransitie. Pierre Devillers ontving de prijs uit handen van drievoudig olympisch zwemkampioen Ranomi Kromowidjojo.

Pierre Devillers’ loopbaan is een internationale Engie-loopbaan, die nadrukkelijk in het teken staat van energie en energietransitie. Het mag dan ook niet verbazen dat Pierre als Country Manager Engie Nederland tevens Vicepresident Group Transformation Office werd bij Engie Group. Waar menig “fossiel bedrijf” zich graag tooit met groene veren, durft Engie het aan de transitiekar vlot te trekken en met lef voorop te gaan in de transitiestrijd. Hierbij bewijst Pierre dat een succesvolle energietransitie alleen slaagt als ambitieuze woorden gepaard gaan met dito daden. De ambitieuze corporate claim ‘Zero Carbon Champion’ past daarmee zowel Pierre, Engie Nederland als ook Engie Group als een jas.

Het eremetaal werd gistermiddag uitgereikt in een bomvolle Martinikerk in de stad Groningen tijdens het internationale waterstofevent Wind meets Gas.

Lees ook: twee-fabrikanten-presenteren-bussen-op-waterstof-met-een-rijbereik-van-1000-km

Plannen voor de bouw van groene waterstoffabrieken volgen elkaar in hoog tempo op. Daarnaast sluit het ministerie van Economische Zaken & Klimaat de ene na de andere deal voor de toekomstige import van groene waterstof. Maar wie gaat die klimaatneutrale brandstof en grondstof straks gebruiken? Welke kansen biedt groene waterstof voor ondernemers om te verduurzamen? In een rondgang zoomen we in op de plannen van drie bedrijven. Welke ideeën en plannen hebben ze met groene waterstof? Welke dilemma’s spelen er en welke obstakels moeten nog overwonnen worden?

Lampen, korfbalmandjes, bakfietsbakken en pizzabezorgkoffers. Het zijn allemaal producten die bij Roto-Art in Tilburg worden gemaakt door middel van ‘rotatiegieten’. Dit leggen we even nader uit. Een holle matrijs wordt gevuld met kunststofpoeder, die in een oven ronddraait totdat het product in de juiste vorm gesmolten is. Na afkoeling buiten de oven is het grote voordeel van rotatiegieten zichtbaar: een product kan in één keer gegoten worden en er zijn dus geen naden zichtbaar. Zo rollen er ieder jaar tegen de 200.000 producten uit de fabriek van Roto-Art, waar 45 mensen werken.

Het productieproces heeft ook een nadeel, namelijk dat de elf ovens warm gestookt worden met aardgas. Cas Oerlemans, eigenaar en directeur van Roto-Art, vertelt dat hij jaarlijks ettelijke honderdduizenden kubieke meters gas nodig heeft. Nog wel, want hij is actief bezig om een duurzaam alternatief te ontwikkelen. Oerlemans heeft 1.600 zonnepanelen op het dak van zijn bedrijfspand liggen. “Als de zon lekker schijnt leveren die 4 tot 5 megawattuur per dag”, vertelt hij.

In theorie zou Roto-Art de ovens, die tot 250 tot 300 graden worden gestookt, ook elektrisch kunnen verwarmen. “Maar dan voldoet mijn huidige aansluiting van 700 kilowatt niet. De ovens moeten snel regelbaar zijn en dat vraagt om hele grote vermogens. Dan heb ik een aansluiting van 4 miljoen kilowatt nodig. Als ik het netwerkbedrijf om zo’n aansluiting vraag, dan ben ik over 5 of 10 jaar aan de beurt, dus dat schiet niet op.”

De chronische filevorming op het elektriciteitsnet, waardoor bedrijven nauwelijks nieuwe of grotere aansluiting kunnen krijgen, is volgens de netwerkbedrijven niet voor 2030 opgelost. Het klimaatdoel om in 2030 55 procent minder CO2 uit te stoten is wettelijk vastgelegd, maar er moet nog veel gebeuren om dat voor elkaar te krijgen. Veel bedrijven kunnen niet wachten totdat het elektriciteitsnet is uitgebreid, en kijken naar groene waterstof in plaats van elektriciteit als alternatief om te verduurzamen.

Oerlemans gebruikt de zonnestroom daarom op een andere manier: hij maakt er groene waterstof van. Roto-Art is nu in het bezit van een eigen elektrolyser, geleverd door het Nederlandse bedrijf Adsensys, met een vermogen van een kleine 20 kilowatt, die water met behulp van de eigen zonnestroom splitst in groene waterstof en zuurstof. Dat stelt het bedrijf in staat om bij één oven 20 procent waterstof bij te mengen.

Dat levert een bescheiden besparing op aardgas en dus CO2-uitstoot op. Investering: 200-duizend euro. “Dat is volgens geen enkele maatstaf rendabel”, zegt Oerlemans. “Als dat het criterium was, had ik er vorige week mee moeten stoppen. Maar ik ga ermee door, want ik wil met de toekomst bezig zijn.”

Nu is het nog behelpen, ook omdat Roto-Art zelf geen waterstof mag opslaan. “Als ik tegen de omgevingsdienst zeg dat ik mijn eigen waterstof maak én het wil opslaan, dan zien ze mij als producent, en dan gelden er strengere eisen.” Dus de zonnestroom die Roto-Art in het weekend opwekt, als de fabriek stilligt, gaat niet naar de productie van waterstof.
In de toekomst, die Oerlemans voor ogen heeft, worden al zijn ovens gevoed met 100 procent waterstof. Maar daarvoor heeft hij elektrolysecapaciteit nodig van meer dan 1 megawatt. Zulke schaalvergroting vereist dan wel een lagere prijs dan wat hij voor de eerste elektrolyser heeft betaald. “Over 3 à 4 jaar zijn de prijzen met 80 procent gedaald, zeggen ze nu. Dan wordt het interessant.”

Een alternatief is dat Roto-Art op termijn een aansluiting krijgt op het waterstofnetwerk dat Gasunie in Nederland gaat aanleggen. “Maar de grootverbruikers zullen eerst een aansluiting krijgen”, verwacht de ondernemer. “Misschien dat we hier op het bedrijventerrein de vraag naar waterstof kunnen bundelen, zodat we eerder aan de beurt komen”, filosofeert hij.

Wat Oerlemans zou helpen is meer duidelijkheid vanuit de overheid en advies over wat wel en niet is toegestaan. “Waar moet je precies aan voldoen als je waterstof wil opslaan? De regelgeving is onduidelijk. De omgevingsdienst weet ook niet hoe ze daar mee om moeten gaan. Die zeggen alleen ja of nee tegen een uiteindelijk voorstel. Ik zou graag aan de voorkant helderheid willen hebben.”

Tekst: Roy op 't veld  |   MissieH2 / Waterstof Magazine

Foto links: Het Nederlandse bedrijf Adsensys heeft het waterstofsysteem geleverd waarmee Roto-Art zelf waterstof produceert

De provincie Noord-Holland heeft er weer een nieuw waterstoftankstation bij. Op het bedrijventerrein De Boekelermeer in Alkmaar is het bestaande tankstation van NXT uitgebreid met een waterstoftankinstallatie. Daarmee is dit het tweede waterstoftankstation in de provincie boven het Noorzeekanaal. Eerder opende Avia Marees in de gemeente Kolhorn een klein waterstoftankstation.

De komende maanden wordt de nieuwe tankinstallatie uitvoerig met eigen voertuigen getest. Na de zomer staat de officiële opening op het programma. Vanaf dan kunnen alle waterstofvoertuigen, zowel vrachtwagens en bussen onder 350 bar als personenauto’s  onder 700 bar waterstof tanken.

De opening van het eerste waterstoftankstation is een belangrijke mijlpaal voor NXT Mobility, dat  onderdeel is van GP Groot, meldt directeur Erik Metselaar. “Hoewel er in Nederland op dit moment ruim 4.100 tankstations zijn, is het aantal plekken waar waterstof getankt kan worden nog zeer beperkt. De realisatie van deze waterstoflocatie is dan ook een belangrijke stap, niet alleen voor ons eigen NXT-concept, maar ook voor de hele regio. Ons doel is om op onze tankstations een verscheidenheid aan duurzame brandstoffen en energie aan te bieden. In die mix speelt waterstof een belangrijke rol.”

Uit recente cijfers van BOVAG (Tankstation in Cijfers 2023) blijkt dat er in Nederland slechts 15 waterstoflocaties operationeel zijn. Het doel van het Ministerie van Infrastructuur & Waterstaat is om in 2025 minimaal 50 waterstoftankstations in Nederland te hebben. Vooral voor zwaar transport – waaronder voor trucks en bussen – is waterstof een interessante optie. Waterstofvoertuigen stoten geen luchtvervuilende emissies of broeikasgassen uit. Het enige restproduct is waterdamp. De actieradius van de trucks en bussen is bovendien aanzienlijk groter dan van batterij-elektrische alternatieven. En het tanken neemt niet meer dan een paar minuten in beslag, wat een aanzienlijke tijdsbesparing oplevert in vergelijking met het opladen van batterijen.

Bij NXT Energy Hub Alkmaar wordt op termijn in de regio geproduceerde waterstof verkocht. Daarvoor heeft NXT Mobility de handen ineengeslagen met HYGRO, dat in de Wieringermeer met behulp van een windturbine groene waterstof gaat produceren.

“Zolang er geen waterstoftankstations zijn, worden er geen waterstofvoertuigen verkocht”, zegt directeur Erik Metselaar. “En als er geen waterstofvoertuigen worden verkocht, worden er geen waterstoftankstations gebouwd. Daarom ontwikkelen wij ons eigen waterstofnetwerk. Zo geven we bedrijven de mogelijkheid om te starten met rijden op waterstof en stimuleren we de transitie naar duurzame mobiliteit.”

Op de tanklocatie zijn naast waterstof onder meer (bio-)LNG en het CO2-arme dieselalternatief Neste MY Renewable Diesel verkrijgbaar. Er komen binnenkort ook snelladers voor elektrische trucks, waarmee het aanbod verder wordt uitgebreid. Het waterstoftankstation is gevestigd op het adres Diamantweg 32, 1812 RC Alkmaar

Foto: de koel- en compressiecontainers worden op hun plek getakeld in Alkmaar

Lees ook: nieuwe-europese-afspraken-over-verduurzaming-luchtvaart-met-waterstof

De Franse producent van groene waterstof Lhyfe begint vandaag met de bouw van een nieuwe fabriek voor groene waterstof in zuidwest Frankrijk. In de plaats Bessières, 20 kilometer ten noorden van Toulouse, wordt een fabriek van 5 MW gebouwd. Via het naastgelegen distributieplein wordt waterstof per vrachtauto de regio ingebracht. De fabriek en het distributieplein komen op een terrein van 8000m2. De waterstofhub moet een belangrijke bijdrage gaan leveren aan het verduurzamen van de mobiliteit.

De nieuwe waterstoffabriek is een belangrijk onderdeel van het H2-Corridor-project van de Franse regio Occitanië, dat is gericht op het verduurzamen van het goederen- en personenvervoer. Occitanië stelt € 5,9 miljoen ter beschikking om de oprichting van de site te ondersteunen, waarvan € 4,1 miljoen als lening en € 1,89 miljoen in de vorm van subsidies. De locatie van Lhyfe Occitanië krijgt een capaciteit van twee ton groene en hernieuwbare waterstof per dag. Dit is gelijk aan een opwekkingscapaciteit van 5 MW. De productielocatie is modulair opschaalbaar.

De Occitanië H2 Corridor maakt deel uit van een groter Noord-Zuid-Europees waterstofproject, dat tot doel heeft het goederen- en personenvervoer op de as tussen de Middellandse Zee en de Noordzee koolstofarm te maken.

Het doel van de regio voor de Occitanië H2 Corridor is om tegen eind 2024 twee installaties voor de productie van hernieuwbare waterstof te hebben, goed voor een totale productie van zes ton per dag. Er moeten zeven waterstoftankstations gebouwd worden die tussen de 600 en 1 200 kg per dag kunnen leveren aan 40 vrachtwagens op waterstof, 62 koelopleggers/-units en 15 regionale streekbussen.  

Carole Delga, President, Region of Occitanië is blij met de start van de werkzaamheden: “Groene waterstof tot een van de energieën van de toekomst. Vandaag de dag is zware mobiliteit een van de grootste uitdagingen van de energietransitie. Daarom heeft het gewest het project Occitanië H2 Corridor opgestart, waarbij industrie en mobiliteit op Europees niveau worden geïntegreerd. Ik ben er trots op dat dit project hier in Occitanië wordt ontwikkeld en dat Lhyfe bijdraagt ​​aan decarbonisatie van onze streek.”

De nieuwe fabriek van Lhyfe in zuidwest Frankrijk moet eind 2023 operationeel zijn.

Lees ook: siemens-heeft-veel-vertrouwen-in-waterstoftreinen-maar-starten-is-moeilijk

Onder de nieuwe Toyota-baas Koji Sato gaat de Japanse autofabrikant Toyota zich steeds meer op batterij-elektrische auto's richten, maar ook waterstoftechnologie blijft een van de speerpunten. Sato wil op het gebied van waterstof vooral breed gaan samenwerken met partners die waterstof produceren, transporteren en verbruiken. De focus ligt op het uitbreiden van de waterstofinfrastructuur en het uitbreiden van industrieën die de brandstof gebruiken. "We willen ervoor zorgen dat waterstof een haalbare optie blijft", aldus Sato.

Koij Sato zal vanaf april de grootste autofabrikant ter wereld leiden. Hij wil de groep meer focussen op batterij-elektrische auto's, maar houdt met meerdere technologieën vast aan Toyota's eerdere strategie. Het bedrijf blijft op grote schaal inzetten op hybride auto's, vergezeld van een offensief met puur elektrische voertuigen en de uitbreiding van de waterstofactiviteiten.

Sato wilde niet in detail ingaan op de doelen met waterstof. "We hebben op dit moment geen specifiek zakelijk doel". Van de waterstofauto Toyota Mirai heeft het bedrijf tot nu toe 22.000 exemplaren verkocht.

Foto: Het Japanse Kumamoto Ziekenhuis en Toyota Motor Corporation hebben de afgelopen jaren succesvol een ambulance op waterstof ontwikkeld. De brandstofcel in het voertuig kan ook stroom leveren aan apparaten in de omgeving.

Lees ook: transporteur-samskip-koopt-eerste-twee-containerschepen-op-waterstof

De gemeenteraad in Den Haag heeft gisteravond (donderdagavond) een motie aangenomen waarin zij het college verzoekt waterstof opnieuw toe te laten bij het vervoer van doelgroepen. De afgelopen jaren werd daarvoor de grootste waterstofvloot van Nederland ingezet. In en rond de hofstad reden meer dan vijftig taxi’s op waterstof. Bij de nieuwe aanbesteding kwam het college met de mededeling dat waterstof niet emissievrij is, omdat er veelvuldig grijze waterstof gebruikt wordt. Batterij-elektrisch was volgens de toenmalige wethouder milieuvriendelijker.

Na hevige protesten en een lobby-campagne van het H2Platform, OR (Orange Gas), waterstofpompstationhouder Kerkhof en de Stichting Bevordering Waterstofinfrastructuur (i.o.) wordt er opnieuw naar de keuze gekeken. Gisteravond heeft de gemeenteraad van Den Haag een motie aangenomen waarin zij het college verzoekt waterstof wederom in de aanbesteding doelgroepenvervoer te overwegen.

De inzet van waterstof bij de CO2-vrije energievoorziening in Nederland is zeer actueel nu deze week is gebleken dat de stroomvoorziening in steeds groteren delen van het land tegen zijn grenzen aanloopt. Dit wordt mede veroorzaakt door de vele oplaadpalen voor elektrische voertuigen die veel stroom vragen. Grote tankstations langs de snelweg die in de toekomst de complete fossiele energiestroom willen vervangen door elektriciteit hebben straks een 25MW elektriciteitsaansluiting nodig.

Het Duits, Thais en Italiaanse waterstofbedrijf Enapter heeft gisteravond in Londen de Earthshot Prize gewonnen. De milieuprijs, een initiatief van ZKH Prins William en The Royal Foundation, heeft tot doel de wereldwijde zoektocht naar de meest inspirerende en innovatieve oplossingen voor de grootste milieu-uitdagingen te stimuleren. In totaal vijf projecten over de hele wereld vielen in de prijzen. Prins William en zijn vrouw Catherine waren aanwezig, net als tal van beroemdheden als voetballer Mo Salah van Liverpool, actrice Emma Thompson en David Oyelowo. Er waren optredens van Coldplay, Yemi Alade, Shawn Mendes en Ed Sheeran. De ceremonie vond plaats in het Alexandra Palace. Enapter ging naar huis met 1,2 miljoen Euro.

Enapter Mede-oprichter Vaitea Cowan (foto rechts) was bij het bekendmaken van de shortlist, medio september, al zeer verrast. "We zijn dolgelukkig om erkend te worden door de EarthShot-prijs. De steun die we krijgen bij het opschalen van de productie van onze AEM-elektrolysers voor groene waterstof zal ons in staat stellen een nog grotere rol te spelen in het groene proces. Onze missie  is om groene waterstof voor iedereen betaalbaar en toegankelijk te maken door de kosten van AEM-waterelektrolyse te verlagen zodat waterstof kan concurreren met fossiele brandstoffen.”

“Onze elektrolysers zijn compacte modules die probleemloos geschakeld kunnen worden om op elke schaal groene waterstof te produceren. Ze zijn eenvoudig te installeren en, belangrijker nog, ze zijn gestandaardiseerd. Deze standaardisatie maakt ze perfect geschikt voor massaproductie, wat schaalvoordelen zal creëren om de kosten van elektrolysers enorm te verlagen en zijn daarmee toegankelijk voor iedere investeerder.”

Enapter bouwt momenteel een campus bij de Duitse stad Münster waar over twee jaar 10-duizend compacte elektrolysers per maand kunnen worden geproduceerd, schreef Waterstof Magazine eerder.

Deze week is HyDelta, een Nederlands onderzoeksprogramma gericht op het veilig inpassen van waterstof in de bestaande infrastructuur voor gastransport en distributie, officieel van start gegaan. De verschillende partners willen barrières voor innovatieve waterstofprojecten wegnemen. Het project loopt tot januari 2022 met een eventuele uitloop naar april. Innovaties die het dichtst bij markintroductie zijn worden als eerste aangepakt.

Veel partijen lopen bij de ontwikkeling in praktijk aan tegen obstakels op het terrein van vergunningen, infrastructuur of veiligheidsvoorschriften. Hierdoor komen innovatieve projecten niet van de grond of er treedt vertraging op. Het HyDelta-programma wil deze obstakels inventariseren en bezwaren wegnemen door vraagstukken te onderzoeken. De verschillende partijen binnen HyDelta richten zich op de financiering, het onderzoek en de uitvoering. De financiering wordt geregeld door de Gasunie, Netbeheer NL en TKI Nieuw Gas. Voor onderzoek en uitvoering zijn DNV GL, Kiwa, TNO en de New Energy Coalition aangesloten. Deze laatste partij zal ook als coördinator optreden.

Geselecteerde onderwerpen zijn: technische aanpassingen in het aardgasnetwerk, veiligheid bij gebruik, metering van waterstof, geur en zichtbaarheid, standaardisering/normering, ontwikkelen van educatietrajecten, de werking van bijmengverplichtingen en de economie van de waterstofwaardeketen. Voor al deze onderwerpen wordt zoveel mogelijk aangesloten bij, of voortgeborduurd op, lopende en geplande internationale onderzoeken en initiatieven.

‘Dit programma is de wegbereider naar de daadwerkelijke toepassing van groene waterstof in de praktijk. Deze stap is noodzakelijk en dringend, om de vele innovaties die zich nu ontwikkelen, te kunnen versnellen en verder te brengen,’ aldus Jörg Gigler van TKI Nieuw Gas, onderdeel van de Topsector Energie.

Ondanks de vele initiatieven bevindt de ontwikkeling van een waterstofeconomie zich nog in een beginfase. Zo staan nog talloze vragen open, variërend van technische vragen rond de productie en de inpasbaarheid van waterstof in het transport- en opslagsysteem, tot vragen rond de economische en juridische aspecten ervan. HyDelta wil deze vraagstukken oplossen.

In Brussel hebben politieke leiders en hoge ambtenaren uit Portugal en Nederland verder gesproken over de realisatie van een enorme waterstoffabriek in Sines. Nabij deze Portugese havenplaats moeten grote zonnevelden komen met miljoenen zonnepanelen voor de productie van groene waterstof. Onder andere de Nederlandse Waterstofgezant Noé van Hulst en Bart Biebuyck, executive director van Fuel Cells and Hydrogen joint undertaking, zitten aan de overlegtafel. ‘We doen echter geen mededelingen over welke bedrijven bij dit initiatief betrokken zijn, dat laten we aan de bedrijven zelf over,’ meldt Van Hulst aan Waterstof Magazine

‘Het doel van de gesprekken in Brussel was om te praten over de vervolgstappen en de wijze waarop dit plan zou kunnen passen binnen de regels van de Europese Unie. Maar het is op dit moment te vroeg om daarover meer te zeggen,' aldus Van Hulst, die daar nog wel aan toevoegt dat een groep bedrijven in Portugal en Nederland al geruime tijd samengewerkt aan het creëren van een waardeketen en handelsroute. De beide regeringen hebben het initiatief verwelkomd.

‘Nederland beschouwt groene waterstof als een noodzakelijke aanvulling op elektrificatie en energie-efficiëntie met het oog op het bereiken van de afgesproken klimaatdoelen voor 2050,’ zegt van Hulst. ‘Onze berekeningen tonen echter aan dat we enorme hoeveelheden waterstof nodig hebben om te verduurzamen. En dan hebben we het over hoeveelheden die onze eigen binnenlandse productiecapaciteit de komende 10 jaar zullen overtreffen, vandaar onze belangstelling voor import,’ laat Van Hulst aan onze redactie weten. De Portugese Minister van Milieu João Matos Fernandes zegt in de media in Portugal dat het plan voor de waterstoffabriek in Sines in april zal worden ingediend. Hij garandeert dat het Portugese bedrijven het project zullen ontwerpen en bouwen.

Na afloop van de gesprekken in Brussel plaatste de Portugese staatssecretaris van Energie João Galamba de bovenstaande foto op social media. Hij staat voor de banier, met rechts naast hem Noé van Hulst en links Bart Biebuyck.

Onder grote belangstelling is woensdagmorgen in Stad aan ’t Haringvliet de eerste waterstofwoning van Nederland officieel geopend. Het hart van het waterstofsysteem is een Solenco Powerbox met een Italiaans design die is opgesteld in de garage. In de Powerbox zit een brandstofcel gecombineerd met een elektrolyser. Deze wordt gebruikt om van stroom -uit de 30 zonnepanelen op het dak- waterstof te maken en op een later tijdstip van dit waterstof weer stroom. De waterstofopslag bevindt zich in de tuin. In een grijze metalen kast ligt in 24 cilinders onder 30 bar maximaal 1200 liter waterstof opgeslagen. Waterstof Magazine was ter plaatse. Meer informatie over dit innovatieve project vindt u hier.