De wereldwijde miljardendans rond waterstof
Om de klimaatdoelstellingen van Parijs te halen moeten landen over de hele wereld miljarden investeren voor de omschakeling van fossiel naar klimaatneutraal. Alleen al in Europa zijn jaarlijks honderden miljarden euro’s nodig. Groene energie is booming, hernieuwbare energiebronnen zijn de snelst groeiende energiebronnen van dit moment en waterstof lift mee. Want al die groene energie uit windparken en zonnevelden is lang niet altijd beschikbaar op momenten dat de energievraag hoog is. CO2-vrije waterstof heeft de meeste potentie voor het grootschalig en langdurig opslaan van duurzame energie. De miljardenmarkt rond waterstof ontwikkelt zich snel, schrijft Paul Bombeld, hoofdredacteur van Waterstof Magazine.
Met de Europese Green Deal als aanjager presenteren steeds meer landen zich op het wereldwijde waterstofpodium. De afgelopen maanden maakten landen als Duisland, Frankrijk en Nederland hun waterstofroutes richting 2050 bekend. Maar de meeste potentie om grootschalig waterstof te produceren zit in het zuiden van Europa.
Spanje behoort tot de landen waar tegen geringe kosten grote hoeveelheden duurzame energie kunnen worden opgewekt. Deze
visie is inmiddels doorgedrongen tot de regeringsgebouwen in Madrid. De Spaanse regering maakte een maand geleden de Green Hydrogen Roadmap voor de komende tien jaar bekend. Met een investeringsbedrag van 10,5 miljard euro wil Spanje een belangrijke positie veroveren bij de opwek van groene waterstof. Terwijl andere landen nog druk zijn met de ontwikkeling van waterstoffabrieken tot 10 megawatt (MW), denkt Spanje over tien jaar al voor meer dan 4 gigawatt (GW) aan elektrolysers geïnstalleerd te hebben. Uiteindelijk denkt Spanje te kunnen voorzien in ruim 10% van de totale waterstofbehoefte van Europa. Deze cijfers lijken afgestemd op de Europese plannen, waar wordt gesproken over 40 GW elektrolyse-capaciteit over tien jaar.
Maar ook buiten Europa zijn de waterstofplannen groot. In Azië trekken Zuid-Korea, Japan en China aan de waterstofeconomie. De drie regeringen hebben allen een Nationale Waterstofplan gepresenteerd. In Zuid-Korea en Japan zijn de sterkste sectoren de automobielindustrie. Bij de Koreanen investeert Hyundai fors in de ontwikkeling van personenauto’s, bussen en vrachtauto’s op waterstof. De waterstofauto de Hyundai Nexo rijdt inmiddels in tientallen landen over de hele wereld en begin oktober zijn de eerste zeven vrachtauto’s op waterstof gaan rijden in Zwitserland (foto). Daarvan heeft het Alpenland er inmiddels 1600 besteld die de komende vijf jaar worden geleverd.
Toyota verovert de wereld vanuit Japan en heeft inmiddels meer dan
10.000 voertuigen van het type Mirai verkocht. De belangrijkste exportmarkten voor voertuigen op waterstof zijn Europa en Californië. Daar wordt veel geïnvesteerd in een compleet nieuwe tankinfrastructuur. In China wordt gewerkt aan waterstofvoertuigen, brandstofcellen, waterstofproductie en een netwerk van waterstoftankstations. Enkele regio’s zijn aangewezen als voorloper, vanuit hier moet de waterstofmobiliteit over het land worden uitgerold.
In het Midden-Oosten bouwt Saoedi-Arabië een enorme fabriek voor groene waterstof in de hypermoderne futuristische stad Neom. Hier moet straks 650.000 kilo groene waterstof per dag worden geproduceerd in een waterstoffabriek van 4 GW. Dit is genoeg om 20.000 bussen op waterstof te kunnen laten rijden. Het totale investeringsbedrag is 4,2 miljard euro.
Australië maakt de grootste kans uit te groeien tot de grootste groene waterstofproducent ter wereld. Er is veel ruimte voor 
zonneparken en windmolens en het allerbelangrijkste is dat de politiek stabiel is. Het is zorgeloos investeren in Australië en dat trekt kapitaalkrachtige partijen aan. Het meest ambitieuze project tot nu toe is de Asian Renawable Energy Hub in Pilbara in West-Australië. Daar wordt gewerkt aan een 6.500 vierkante kilometer groot wind- en zonnepark. Dat moet op termijn meer dan 50 TWh aan schone elektriciteit produceren, waarvan een groot deel naar de productie van waterstof gaat. Het totale investeringsbedrag is 13,5 miljard euro. Als het project er in 2027 staat kan direct op grote schaal waterstof geëxporteerd worden.
Maar investeringen en productie zullen naar verwachting de vraag niet kunnen bijhouden. In een rapport van het Institute of Energy Economics and Financial wordt voorspeld dat het aanbod van groene waterstof van 3 miljoen ton per jaar in 2030, aanzienlijk minder is dan de beoogde wereldwijde vraag naar groene waterstof. Deze zal dan naar verwachting 8,7 miljoen ton per jaar bedragen.
Ondanks de enorme vraag blijft overheidssubsidie noodzakelijk. Als waterstof uiteindelijk in 2050 aan 24% van de Europese energievraag moet voldoen zijn honderden miljarden aan subsidie nodig. De rest moet komen door het reduceren van kosten. Daarbij wordt vooral gekeken naar de kostprijs van zonnepanelen. Sinds 2010 zijn deze met 90% gedaald en in dezelfde periode daalde de prijs van windmolens met 60%. De productie van waterstof heeft dan ook nog een innovatieve weg te gaan.