Het aantal vrachtauto’s op waterstof in Zwitserland stijgt de komende maanden zeer snel. In de eerste 9 maanden van de uitrol van zeer schone H2-trucks zijn 46 voertuigen bij verschillende bedrijven in gebruik genomen. Met de data uit deze eerste serie voertuigen zijn in Korea enkele verbeterpunten doorgevoerd. Inmiddels wordt het nieuwste voertuig seriematig geproduceerd, Huyndai meldt korte levertijden.

In IJmuiden maakte Hyundai bekend dat er de komende vijf maanden 150 nieuwe Hyundai-trucks gaan bijkomen. Dat betekent dat er eind dit jaar bijna 200 waterstoftrucks op de Zwitserse wegen rijden. In het Alpenland rijden de supermarktketens Migros, Spar en Coop inmiddels met waterstofvrachtauto’s om hun winkels te bevoorraden. Voor bedrijven als Swiss Post, Nespresso en McDonalds rijden inmiddels ook schone en stille H2-trucks. De wagens presteren uitstekend, zowel op koude winterdagen als in de zomer. Bergpassen leveren geen problemen op voor de waterstofvrachtauto’s. De groene waterstof waarop de voertuigen rijden wordt opgewekt via waterkacht.

Door de opschaling in het productieproces komen er ook trucks beschikbaar voor andere Europese landen. Hyundai denk daarbij in eerste instantie aan Duitsland, Oostenrijk en Nederland. De voertuigen kunnen worden ingezet op plekken waar tankstations met hoge capaciteit beschikbaar zijn.

Vanaf deze zomer hebben de vrachtauto’s een update gekregen, dat is al te zien aan het front van de truck. De duurzaamheid van het brandstofcelsysteem en de algehele brandstofefficiëntie van het voertuig zijn verbeterd om beter te voldoen aan de eisen van transportbedrijven. De Xcient is uitgerust met twee brandstofcellen van 90 kW, voor een totale capaciteit van 180 kW. De actieradius bedraagt 400 km, het tanken van een volle tank waterstof duurt ongeveer 8 tot 20 minuten en is afhankelijk van de omgevingstemperatuur. De 350 kW electromotor levert een maximum koppel van 2.237 Nm. Er kan maximaal 31 kilo waterstof worden opgeslagen onder 350 bar in 7 grote hogedruktanks, gestapeld achter de cabine. Drie batterijen met een gezamenlijk vermogen van 72 kWh zorgen ervoor dat er voldoende energie geleverd kan worden tijdens de piekvraag.

Pragma Industries uit de Franse badplaats Biarritz presenteert een nieuwe waterstoffiets. De tweewieler met de naam Apha Neo heeft voortaan de beschikking over een 3 litertank voor waterstof en een 480 watt brandstofcel, aangevuld met een lithiumvrij accupakket. Allen goed voor een stijging van de actieradius van 50%. De waterstoffietsen van Pragma zijn op toeristische plekken en op diverse treinstations in Frankrijk te huur.

Paul Bombeld, hoofdredacteur van Waterstof Magazine, kwam de innovatieve waterstoffiets (niet de nieuwste uitvoering) eerder deze maand onverwachts tegen bij Béziers, in de Languedoc, in het zuidwesten van Frankrijk. Daar zijn de fietsen te huur bij het toeristische informatiepunt bij Canal du Midi, op de plek waar de boten via negen sluizen afdalen naar een lager niveau richting de Middellandse zee. Hoewel Bombeld al in Nederland op de waterstoffiets heeft gereden, greep hij toch de kans deze exemplaren nog eens nader te bestuderen.

Zes weken na de start van de grootste vloot van waterstofbussen in Nederland komen er tevreden berichten uit Groningen. “De innovatieve bussen van Van Hool doen wat is beloofd, de tankploeg, de chauffeurs en de passagiers zijn ronduit tevreden”, meldt Peter Mul, projectleider van OV-bureau Groningen Drenthe aan Waterstof Magazine.

“We merken wel dat we met z’n allen in een steile leercurve zitten”, zegt Mul. “Natuurlijk hebben we te maken met aanloopproblemen. Dat was voorzien en dat is ook precies de reden dat we als overheid samen met de betrokken marktpartijen onze nek uitsteken. We willen dat over een aantal jaren het rijden op waterstof een volwassen techniek is, voor iedereen beschikbaar. Daarin moeten we ons meten met dieseltechniek die in 100 jaar is geoptimaliseerd. Die sprong kunnen we alleen maken als je bereid bent om samen te leren, en dat blijkt razendsnel te gaan”.

Bij de waterstofbussen is alles zeer kritisch beveiligd en de fabrikanten willen op het gebied van veiligheid geen concessies doen. Daardoor leiden soms kleine software- of bedieningsproblemen al tot het afschakelen van de hele bus of het vulpunt. Projectleider Mul heeft ervaring met deze leertrajecten. “We kennen dat ook uit de beginperiode van de elektrische bussen; er moet meer op maat worden ingeregeld dan bij diesel en er moet ervaring worden opgedaan. Dat kan, dat lukt, maar dat vraagt wel aandacht en flexibiliteit van de betrokken partijen. Vervoerder Qbuzz heeft gelukkig inmiddels veel ervaring met de introductie van innovatieve voertuigen. De komst van de 20 waterstofbussen was goed voorbereid en knelpunten zijn snel opgelost.”

Inmiddels rijden er 22 bussen op waterstof in Groningen, 2 voertuigen werden in gebruik genomen in 2017 en 20 nieuwe in juni van dit jaar. Het OV-bureau en Qbuzz zien dat de waterstofbussen in die korte tijd al een snelle ontwikkeling hebben doorgemaakt. De nieuwe voertuigen zijn comfortabeler dan de eerste lichting, ze rijden beter, zijn lichter en makkelijker in onderhoud.  

Op het terrein van de busremise aan de Peizerweg hebben de bussen de beschikking over twee vulpunten. “In het begin was het nog even finetunen: nieuwe bussen, nieuw vulstation en een veel grotere schaal”, zegt Mul. “Zo waren er in de beginperiode communicatieproblemen tussen het vulstation en de bus. Soms vervelend, maar geen enkele partij in het waterstofteam wordt daarvan onrustig. We zijn met z’n allen bezig met zeer innovatieve technologie en dit hoort erbij. Hier in Groningen zijn we met de waterstofbussen zeer tevreden, en we hebben hiermee echt weer een stap gezet in de opbouw van het waterstofecosysteem in Noord Nederland.”

Midden in de vakantieperiode zijn niet alle voertuigen dagelijks op weg. In de studentenstad Groningen is het nu rustig, maar over een maand worden alle waterstofbussen dagelijks in de dienstregeling opgenomen.

Begin volgend jaar volgen in Noord Nederland nog 10 extra waterstofbussen, die getankt gaan worden bij een nog te openen publiek vulstation in Emmen.

In augustus begint gasleverancier Nothern Gas Networks met een proef om woningen en bedrijven in het dorpje Winlaton te voorzien van een mix van waterstof en aardgas. Aan aardgas in het bestaande netwerk zal 205 waterstof worden toegevoegd. Hierdoor zal de CO2-uitstoot bij de eindverbruikers afnemen. Aan de test doen 668 woonhuizen, verschillende kleine bedrijven en een school mee. De proef duurt tot juni volgend jaar.

"Het project zal belangrijke data leveren over de mogelijkheden om waterstof in het aardgasnetwerk in het VK te mengen, als een opstap naar het koolstofarm maken van warmte zonder verstoring bij de aanvoer van energie voor klanten", zegt Tim Harwood, hoofd programmabeheer van Northern Gas Networks en H21-projectdirecteur. “We hebben de afgelopen 18 maanden uitvoerig contact gehad met de gemeenschap van Winlaton en hebben, met de steun van de gemeente, veiligheidscontroles uitgevoerd op alle apparaten om de bewoners ervan te verzekeren dat ze hun gastoestellen normaal kunnen blijven gebruiken.”

Voor de eindgebruikers levert de test financieel gezien ook nog iets op. Voor het waterstofdeel in het aardgas hoeft niets te worden betaald. De apparatuur die draait op aardgas moet het nieuwe mengsel zonder problemen kunnen verwerken. Sinds 1996 vereist de Richtlijn Gastoestellen dat alle gastoestellen worden getest op een mengsel van 23% waterstof voordat ze worden goedgekeurd. Bij eerdere kleine testen zijn geen problemen geconstateerd. Op het gebied van veiligheid is er geen verschil met het bekende aardgas.

Nothern Gas Networks heeft voor Winlaton gekozen omdat de plaats zich dicht bij de locatie van Northern Gas Network in Low Thornley bevindt. Het netwerk rond Winlaton is een gesloten netwerk en zeer typerend voor veel gasnetwerken in het VK, waardoor het een ideale omgeving is om het eerste gemengde gas te testen.

De verwarming van woningen en bedrijven veroorzaakt ongeveer een derde van de CO2-uitstoot in het VK. Het mengen van 20% waterstof in het Britse gasnet zou volgens Northern Gas Networks ongeveer 6 miljoen mt/jaar aan koolstofemissies besparen.

Air Liquide meldt zijn activiteiten in Zuid-Korea snel uit te gaan breiden. Als basis onder dit plan ligt de Koreaanse "Hydrogen Economy Roadmap", waarin de regering aangeeft de komende jaren volop in te zetten op waterstof. Air Liquide is al een sterke partij in het land, heeft 400 mensen in dienst, en is al goed vertegenwoordigd in waterstofleveranties voor industriële partners.

Het beleid van de Zuid-Koreaanse regering is om van het land een leidende speler op het wereldtoneel te maken. Air Liquide is bereid te investeren in de hele waterstoftoeleveringsketen, van productie tot opslag, evenals in distributie- en toepassingsontwikkelingen voor eindgebruikers. Daarnaast wil het Franse concern een tal van nieuwe projecten starten om de waterstofeconomie te versnellen. Met SK E&S, een wereldwijde leverancier van schone energie en oplossingen, is een overeenkomst getekend om 's werelds grootste fabriek voor waterstof te leveren met een capaciteit van 90 ton vloeibare waterstof per dag om de mobiliteitsmarkt te bedienen. Daarnaast hebben Air Liquide en LOTTE Chemical een Memorandum of Understanding ondertekend om samen te investeren in nieuwe waterstoftankstations. 

Air Liquide ontwerpt al meer dan 20 jaar waterstofstations en heeft tot op heden in totaal 8 waterstoftankstations in Zuid-Korea geleverd, nieuwe waterstoftankstations zijn in ontwikkeling. In Zuid-Korea is het aantal elektrische voertuigen met brandstofcel vorig jaar meer dan verdubbeld tot 15.200. Air Liquide Korea helpt ook bij de verdere ontwikkeling van het waterstofecosysteem door deelname aan de twee Koreaanse waterstofmobiliteitsconsortia, HyNet en KOHYGEN, die zich respectievelijk toeleggen op de ontwikkeling van lichte en zware waterstofstations.

Het Amerikaanse bedrijf Transform Materials LLC maakt de overstap naar Europa. Het groene technologiebedrijf opent de eerste vestiging op de Brightlands Chemelot Campus in Geleen (foto). Transform Materials heeft een proces ontwikkelt om waterstof en acetyleen uit te produceren zonder dat daarbij koolstof vrijkomt.

Transform Materials LLC is in 2014 opgericht door wetenschapper en serie-ondernemer David Soane, Ph.D. Na zes jaar onderzoek heeft het bedrijf een baanbrekende technologie ontwikkeld die gebruikmaakt van door microgolven gegenereerd plasma om aardgas van energie te voorzien om acetyleen en waterstof te produceren zonder enige CO2-uitstoot. Het nieuwe systeem van Transform is compact, modulair en gemakkelijk schaalbaar om aan de behoeften van de klant te voldoen. De gepatenteerde technologie zorgt voor een groene revolutie in het gebruik van aardgas, waarbij deze overvloedige hulpbron wordt omgezet in acetyleen en waterstof zonder dat verbranding of energie-intensieve elektrolyse nodig is. 

Methaan is een basismateriaal dat in overvloed aanwezig is, waardoor het goedkoop en gemakkelijk verkrijgbaar is. Methaan, het hoofdbestanddeel van aardgas, staat algemeen bekend als brandstof vanwege zijn neiging tot verbranding. Deze verbranding levert koolstofdioxide op, een bekend broeikasgas. Met een uitgebalanceerde set van vier waterstofatomen rond een centraal koolstofatoom, is methaan notoir stabiel en is het bestand tegen andere chemische transformaties naast verbranding. Transform Materials ontwikkelde een microgolf-aangedreven plasmareactor die methaan activeert zonder verbranding om acetyleen en waterstof te produceren, beiden waardevolle componenten voor energieproductie, industrie en chemische productie.

De microgolfplasmareactor van Transform Materials is ondergebracht in een productiesysteem dat modulair is en kan worden aangepast aan de behoeften van elke klant. Het vraagt aanzienlijk minder energie dan elektrolyse en stoomreforming om waterstof en acetyleen te maken. Het acetyleengas wordt vooral gebruikt bij het autogeen lassen en snijden. Dit gebeurt in combinatie met zuurstof. Deze verhouding dient echter wel juist te zijn om effectief te kunnen werken. Bij het autogeen lassen werkt men met een bijzonder hete vlam waarmee men het werkstuk handmatig last.

Air Products, een van de grootste leveranciers van waterstof wereldwijd, en motorenfabrikant Cummins hebben een memorandum of understanding getekend om mobiliteit op waterstof verder te ontwikkelen. Air Products geeft daarbij het goede voorbeeld en is van plan zijn eigen wereldwijde vloot van vrachtauto’s op waterstof te laten rijden. De proeffase van rijden op waterstof start volgend jaar. Het uitrollen van een waterstof-tankinfrastructuur is onderdeel van het plan.

“We zijn verheugd om met Cummins samen te werken om onze doelstellingen op het gebied van schone mobiliteit te bereiken. Duurzaamheid is de groeistrategie van Air Products en creëert voor ons bedrijf volop groeimogelijkheden”, aldus Seifi Ghasemi, president van Air Products.

"Dit is een nieuw keerpunt voor waterstof en de energietransitie", zegt Tom Linebarger, voorzitter en CEO van Cummins. "Terwijl we de technologieën van morgen ontwikkelen, hebben we het partnerschap van anderen hard nodig om succesvol te zijn. Deze samenwerking met Air Products is de volgende stap op weg naar een emissievrije toekomst." 

“De beste manier om de adoptie van waterstof voor mobiliteit in zware toepassingen te bevorderen, is door voertuigen op de weg te hebben en het goede voorbeeld te geven. Naast andere zware toepassingen is de markt voor semi-vrachtwagens een grote kans voor waterstof vanwege de strenge eisen. Alleen voertuigen met een brandstofcel kunnen de gevraagde actieradius meet een korte tanktijd bieden om de belangrijke transportsector koolstofarm te maken”, zegt Eric Guter, vicepresident waterstof voor mobiliteitsoplossingen van Air Products.  

"We zijn verheugd om met Air Products samen te werken om deze belangrijke stap te zetten in de richting van de overgang van duizenden van hun vrachtwagens naar emissievrije voertuigen met een brandstofcel", aldus Amy Davis, vice-president en president van New Power bij Cummins. “Samen met Air Products zullen we onze uitgebreide expertise op het gebied van waterstof - van productie tot verbruik - combineren met de ervaring uit het verleden. Waterstof is een belangrijke technologische optie voor duurzaam transport, ook voor zware voertuigen.”

De waterstofinnovaties van Cummins maakten deel uit van belangrijke projecten over de hele wereld. Cummins levert de aandrijfsystemen van 's werelds eerste passagierstreinen op waterstof, 's werelds eerste waterstoftankstation dat geschikt is voor schepen, auto's en vrachtwagens in Antwerpen, België en 's werelds grootste PEM-elektrolyser in Becancour, Canada. Het bedrijf heeft tot op heden wereldwijd meer dan 2.000 brandstofcellen en 600 elektrolysers geplaatst.

Universal Hydrogen, een startup uit Venice bij Los Angeles die zich richt op CO2-vrij vliegverkeer, heeft met drie luchtvaartmaatschappijen een intentieverklaring getekend. Samen willen de bedrijven een eerste stap zetten richting een schone luchtvaart. De drie partners zijn Corvus Airlines in Alaska, Air Nostrum in Spanje en Icelandair in IJsland.

Universal Hydrogen richt zich op de ontwikkeling van ombouwkits voor vliegtuigen. "We zijn verheugd om een partner in Alaska te hebben als het eerste Amerikaanse binnenlandse luchtvaartbedrijf dat op korte termijn hun vliegtuigactiviteiten wil decarboniseren", zei Paul Eremenko, medeoprichter en CEO van Universal Hydrogen, in een verklaring. 
Ook uit Spanje komen tevreden berichten. "Iedere dag onderzoekt onze luchtvaartmaatschappij innovatieve oplossingen om een ​​reiservaring te bieden met een minimale negatieve impact op het milieu", zei Carlos Bertomeu, president en chief executive van Air Nostrum, in een verklaring. "Deze samenwerking vertegenwoordigt een unieke kans om vooruitgang te boeken bij het koolstofvrij maken van onze vluchtactiviteiten met de praktische en kosteneffectieve toepassing van groene waterstof." Air Nostrum is een regionale Spaanse luchtvaartmaatschappij met als thuishaven Valencia, Air Nostrum levert diensten als partner van Iberia Airlines. Zij levert vele binnenlandse en buitenlandse vluchten en ook privé charter vluchten.

De ombouwkits van Universal Hydrogen vragen de nodige ruimte in een bestaand vliegtuig. Het aantal zitplaatsen zal bij een toestel met ruimte voor 50 passagiers afnemen met 10. Hoewel het Universal Hydrogen nieuw is in de groene luchtvaartindustrie, heeft het de aandacht van investeerders getrokken. In april sloot het bedrijf een financieringsronde af en haalde daar 17 miljoen euro op om de techniek verder te ontwikkelen.

Een primeur voor Nederland. Gisteren was de Xcien Fuel Cell-truck van Hyundai voor het eerst te zien in Nederland. De vrachtauto was te bewonderen in IJmuiden bij een event van de Nederlandse maritieme beschermingsorganisatie Healthy Seas, waarmee Hyundai een sponsorschap is aangegaan. Waterstof Magazine kreeg een uitnodiging om het voertuig als eerste van dichtbij te zien en om de plannen van Hyundai voor mobiliteit op waterstof in Europa aan te horen.

Het voertuig dat in Nederland te gast was is de nieuwste versie van de H2-truck. Vanaf deze zomer hebben de vrachtauto’s een update gekregen, dat is ondermeer te zien aan het front van de truck. De Xcient is uitgerust met twee brandstofcellen van 90 kW, voor een totale capaciteit van 180 kW. De actieradius bedraagt 400 km, het tanken van een volle tank waterstof duurt ongeveer 8 tot 20 minuten en is afhankelijk van de omgevingstemperatuur. De duurzaamheid van het brandstofcelsysteem en de algehele brandstofefficiëntie van het voertuig zijn verbeterd om beter te voldoen aan de eisen van klanten van commerciële wagenparken. De 350 kW electromotor levert een maximum koppel van 2.237 Nm. Zeven grote waterstoftanks bieden een gezamenlijke opslagcapaciteit van ongeveer 31 kg brandstof. Drie batterijen met een gezamenlijk vermogen van 72 kWh zorgen ervoor dat er voldoende energie geleverd kan worden tijdens de piekvraag.

De updates van de trucks is het resultaat van een testperiode van een half jaar in Zwitserland. Daar rijden inmiddels 46 zeer schone vrachtauto’s op de wegen voor uiteenlopende klanten als Swiss Post, McDonalds, Nespresso en de supermarktketens Migros, Coop en Spar. De vrachtautovloot wordt de komende jaren uitgebreid en loopt gelijk op met de uitbreiding van waterstoftankstations.

De joint venture Hyundai Hydrogen Mobility least de vrachtwagens aan de transportbedrijven. Eén vrachtwagen bespaart meer dan 63 ton CO2 in vergelijking met een gemiddelde dieselvrachtwagen per jaar.

Hyundai kijkt naar andere Europese landen waar het bedrijf de waterstoftrucks kan inzetten. Een goede tankvoorziening is daarbij essentieel.

Foto: Paul Bombeld van Waterstof Magazine bij de compleet geüpdatete waterstoftruck.

Als de laatste fakkeldrager vanmiddag 23 juli om 13 uur de Olympische vlam in het Japanse Nationale Stadion ontsteekt, markeert dit niet alleen het begin van de Spelen, maar ook een nieuw hoofdstuk in het streven van het land naar een duurzame toekomst. Waterstof zorgt er de komende weken voor dat het de atleten en de stadions aan niets ontbreekt. Waar warmte nodig is is waterstof de bron en waar stroom uit windparken en zonnevelden het even laat afweten levert waterstof energie. De Olympische en Paralympische spelen krijgen als bijnaam de Waterstof Spelen.

Tokyo 2020 wordt een grote groene show voor de brandstof van de toekomst. Waterstof is het meest voorkomende element in het universum en veroorzaakt geen CO2-uitstoot. Energieanalisten zijn van mening dat waterstof een van de beste mogelijkheden biedt om de uitstoot van luchtvaartmaatschappijen, scheepvaart en industrie te verminderen of te elimineren. "Met het enorme bereik en zichtbaarheid zijn de Olympische Spelen een geweldige kans om technologieën te demonstreren die kunnen helpen bij het aanpakken van de klimaatverandering", zegt Marie Sallois, directeur Duurzaamheid bij het Internationaal Olympisch Comité. "Tokyo 2020's presentatie van waterstof is slechts één voorbeeld van hoe deze Spelen zullen bijdragen aan dit doel."

Wereldwijde Olympische partner Toyota heeft een vloot van 500 FCEV Mirai-auto's op waterstof geleverd - hetzelfde model dat wordt gebruikt door het Internationaal Olympisch Comité op het hoofdkantoor in Zwitserland. Toyota heeft ook 100 Sora-bussen met een brandstofcel geleverd, ieder  met ruimte voor 79 passagiers. Een vloot vorkheftrucks op waterstof wordt gebruikt om zwaar materieel te vervoeren en er zijn nog eens 35 waterstoftankstations in de stad geïnstalleerd. In de regio Fukushima is een van 's werelds grootste waterstoffabrieken gebouwd. De fabriek in de stad Namie gebruikt tot 10.000 kilowatt zonne-energie om 900 ton waterstof per jaar te produceren.  Het Olympisch Dorp Tokyo 2020 is de eerste volledige waterstofinfrastructuur in Japan. Na de Spelen wordt het omgebouwd tot waterstofflats, een school, winkels en andere voorzieningen. 

In 2017 was Japan een van de eerste landen die een nationale waterstofstrategie aannam. Er wordt jaarlijks voor honderden miljoenen euro’s aan onderzoek gedaan naar de wijze waarop waterstof goedkoop geproduceerd, getransporteerd en efficiënt gebruikt kan worden. De waterstoflobby hoopt op een gelijk effect als in 1964, toen hebben de Olympische Spelen in Tokyo het hogesnelheidstreinsysteem als erfenis achtergelaten. Gehoopt wordt dat zich dat in 2021 met waterstof gaat herhalen.

De Elec City-bus op waterstof van Hyundai was afgelopen donderdag te gast in Nederland. Bij een event dat Hyundai samen met de maritieme beschermingsorganisatie Healthy Seas organiseerde, werd de bus voor het eerst getoond. Scholieren mochten van Healty Seas als eersten een rit maken met het innovatieve voertuig, daarna was het de beurt aan een select gezelschap van genodigden waaronder journalisten uit de truck- en waterstof-wereld. Het voertuig is de eerste Hyundai waterstofbus in Europa en komt uit Duitsland waar het de komende maanden wordt getest door verschillende busbedrijven in de regio München. Opvallend nieuws: de bus kan waterstof opslaan onder 700 bar, dat is het dubbele dan waaronder andere waterstofbussen in Europa kunnen tanken. "De 700 bar is op verzoek van verschillende klanten ontwikkelt", meldt Nabil Nachi van Hyundai Motors Europe aan Waterstof Magazine. "Het zorgt voor een flink grotere actieradius."

De innovatieve bus is uitgerust met een brandstofcelsysteem met een hoge capaciteit van 180 kW. Deze bestaat uit twee 90 kW waterstofbrandstofcellen, voorzien van een duurzame waterstof-diffusielaag en een elektrolytmembraan. Het maximale vermogen van 180 kW zorgt voor voldoende aandrijfkracht, ook op heuvelachtige wegen. In het dak bevinden zich vijf waterstoftanks, waarin in totaal 34 kg waterstof kan worden opgeslagen voor een actieradius van meer dan 500 km. Door fors te investeren in de mobiliteit op waterstof wil Hyundai deze markt snel laten groeien. Het Koreaanse bedrijf meldt dat de beschikbaarheid van H2-voertuigen niet langer een knelpunt is en dat de ontwikkeling van een waterstofmaatschappij dichterbij is dan ooit.

De uitrol van voertuigen op waterstof in Europa wordt vertraagd door de geringe beschikbaarheid van tankinfrastructuur. In verschillende landen binnen Europa, waaronder Nederland, wordt via subsidie getracht deze sneller te laten groeien.

“De unieke AEM-electrolysers van Enapter produceren aanzienlijk goedkoper groene waterstof als alkaline- of PEM-electrolysers.” Dat zegt Thomas Chrometzka, hoofd strategie van Enapter. Het bedrijf bouw momenteel een waterstofcampus en een nieuwe fabriek bij Münster, in het westen van Duitsland. “Onze unieke electrolysers hebben een lagere capex en opex, hebben minder dure grondstoffen nodig en verbruiken minder stroom. De electrolyser van Enapter zijn, als de productie in de nieuwe fabriek volop draait, ongeveer 40% goedkoper dan die van vergelijkbare concurrenten.”

Thomas Chrometzka, doet zijn uitlatingen tijdens een interview met Recharge News. Enapter maakt gebruik van de zeer efficiënte celopstelling van een PEM electrolysers, maar gebruikt minder kostbare materialen. Het bedrijf wil ook geen 1 MW of 5 MW electrolysers produceren, maar juist kleine van 2,4 kW. Voor grote electrolysers worden stacks dan gestapeld. Daar waar mogelijk worden onderdelen gebruikt die al massaal voor andere toepassingen worden geproduceerd.

In Nederland voorzien electrolysers van Enapter de eerste drie waterstofketels in Rozenburg van energie. Voor deze test zijn acht electrolysers modulair geschakeld.

Enapter komt van oorsprong uit Chiang Mai in het noorden van Thailand, het bedrijf is eigendom van de Duitser Sebastian-Justus Schmidt. Enapter heeft een kleine fabriek voor electrolysers in Italië, in de omgeving van Pisa. De nieuwe fabriek in Duitsland moet op termijn 300 MW aan electrolysers per jaar leveren. Bij de fabriek komt een eigen opleidingscentrum, een restaurant en huisvesting voor medewerkers.

Het hele interview met Thomas Chrometzka leest u op Recharge News via deze link

In het noorden van Engeland zijn de eerste huizen geopend die volledig draaien op waterstof. Onder andere het gasfornuis, de geiser voor warm tapwater en de haard brandt op waterstof. Met deze woningen wil Nothern Gaz Networks aantonen dat CO2-vrije waterstof een prima alternatief is voor aardgas binnen de bebouwde omgeving. De officiële opening werd verricht door minister van Energie, Anne-Marie Trevelyan (foto). Geïnteresseerden zijn van harte welkom om zelf een kijkje nemen in deze zeer innovatieve woningen.

De twee geschakelde woningen zijn gebouwd in een samenwerking tussen gasdistributeurs Northern Gas Networks en Cadent en het Department for Business, Energy and Industrial Strategy van de overheid. In tegenstelling tot aardgas, dat verantwoordelijk is voor meer dan 30% van de koolstofemissies, stoot waterstof op het plaats van gebruik geen koolstof uit. De verschillende apparaten op waterstof zitten in een roulatiesysteem, zodat verschillende fabrikanten hun innovaties kunnen laten zien en feedback van gebruikers kunnen vragen. De waterstofketels zijn ontwikkeld door toonaangevende fabrikanten als Baxi Heating en Worcester Bosch, de prototypes van haarden, fornuizen en kookplaten zijn geproduceerd door andere partners.

De waterstofwoningen wordt opengesteld voor groepsbezoeken van scholen, hogescholen en universiteiten met als doel de jeugd voor te lichten over de energiebehoefte van huizen en hoe daaraan in de toekomst aan kan worden voldaan. De huizen moeten ook scholieren interesseren om voor een carrière in de opkomende groene economie te kiezen.

De twee waterstofwoningen passen in het landelijke verduurzamingsplan van de regering. Een volgende stap is een waterstofbuurt en tenslotte een waterstofstad. Deze moet rond 2029 gerealiseerd zijn.

Wilt u het huis bezoeken? Mail: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.

Op de Linkedin-pagina van Northern Gas Networks staat een video van het waterstofhuis

Resato, de enige Nederlandse fabrikant van waterstoftankstations, meldt een complete tankinstallatie te hebben verkocht aan Zweden. Het tankstation komt te staan bij Oazer, een leverancier van op de klant afgestemde waterstofvulpunten, in de stad Umeå. Dit is de meest noordelijke plek waar Resato ooit een tankstation heeft verkocht, het tankstation staat op ‘slechts’ 400 km van de poolcirkel.

Resato heeft de laatste jaren tientallen waterstoftankstations geleverd in Duitsland, Frankrijk, België en Nederland. Onder andere het waterstoftankstation van Kerkhof in Den Haag en van Holthausen in Groningen komt uit de Nederlandse fabriek.  

Hyzon, fabrikant van bedrijfsvoertuigen op waterstof, heeft aangekondigd dat het bedrijf komt met trucks op waterstof van 154 ton, in eerste instantie in Europa. Deze trucks zijn bijna twee keer zo zwaar als de Space Shuttle en vormen een nieuwe mijlpaal in de ontwikkeling van voertuigen op waterstof. “Deze technologische ontwikkeling zal aantonen dat waterstofvoertuigen diesel kunnen vervangen voor zelfs de meest zware toepassingen,” zeg Craig Knight, CEO van Hyzon. Het bedrijf reageert snel op nieuwe ontwikkelingen in de markt. Eerder deze maand maakte Hyzon bekend dat het ook voertuigen die rijden op vloeibare waterstof wil ontwikkelen.

De volledig beladen vrachtwagens, 154 ton naar Amerikaanse maatstaven, worden beschouwd als de zwaarste in de industrie en zullen naar verwachting 480 kilowatt aan vermogen leveren. De voertuigen zijn geschikt voor zwaar transport en hijswerk. Hyzon produceert al de brandstofcel met de hoogste dichtheid op de markt, zoals geverifieerd door externe testinstanties. De nieuwe inzet van vrachtwagens zal naar verwachting voortbouwen op dit bestaande voordeel, waardoor de klanten van Hyzon meer uitdagend industrieel werk kunnen aandrijven met schone waterstofbrandstof.

"Deze technologische ontwikkeling zal aantonen dat voertuigen met waterstof-brandstofcellen diesel kunnen vervangen voor zelfs de zwaarste behoeften", zegt Craig Knight, CEO van Hyzon. Er is veel interesse getoond in de zware vrachtwagens van Hyzon door potentiële klanten in Europa en Australië, zoals mijnbouwbedrijven en bedrijven in andere industrieën die krachtige voertuigen nodig hebben voor gebruik op ruig terrein, over lange afstanden en bij zware industriële activiteiten.

De Spaanse bedrijven Talgo en Repsol hebben een overeenkomst getekend om treinverkeer op waterstof op het Iberisch schiereiland te gaan ontwikkelen. Talgo is een beursgenoteerde Spaanse fabrikant van treinen en is actief in tientallen landen op nagenoeg alle continenten. Repsol is een beursgenoteerde energiegigant, van oorsprong actief in de olie- en gassector. Bij Repsol werken meer dan 24-duizend medewerkers wereldwijd.

Repsol is momenteel de grootste waterstofproducent in Spanje, exploiteert de grootste grijze waterstoffabriek in Europa en rolt tal van projecten uit in de industriële hubs waar het actief is, om een ​​belangrijke producent van hernieuwbare waterstof op het Iberisch schiereiland te worden. Repsol zal zijn logistieke infrastructuur gebruiken om hernieuwbare waterstof aan het spoorwegnet te leveren.  Repsol kondigde in november 2020 in zijn Strategisch Plan aan, dat het een leidende rol wil spelen in hernieuwbare waterstof, om voorop te lopen in de markt op het Iberisch schiereiland. Om doel te halen, wil het bedrijf tegen 2025 een geïnstalleerd vermogen van 400 MW hebben en tegen 2030 meer dan 1,2 GW.

Talgo ontwikkelt treinen op waterstof die het mogelijk maken om spoorlijnen koolstofarm te maken, vooral die van het secundaire netwerk dat niet geëlektrificeerd is. Daartoe is onlangs de Vittal One-trein ontwikkeld, een modulaire oplossing voor middellangeafstands- en forenzentreinen aangedreven door brandstofcellen. Het bedrijf is van plan om in november volgend jaar een eerste trein op het spoor te zetten waarmee het concept kan worden gedemonstreerd en gevalideerd in omstandigheden die vergelijkbaar zijn met die van commerciële exploitatie.

De alliantie tussen de twee bedrijven biedt een allesomvattende oplossing om hernieuwbare treinen op waterstof te realiseren. Talgo zal het ontwerp, de fabricage en de inbedrijfstelling van de nieuwe zelfrijdende treinen voor korte en middellange afstanden voor zijn rekening nemen, terwijl Repsol zijn infrastructuur voor de opwekking van hernieuwbare waterstof en de logistieke middelen van het bedrijf zal aanbieden om het spoorwegnetwerk te bevoorraden. Het bedrijf wil daarvoor in eerste instantie twee elektrolysers met een capaciteit van 100 MW bouwen in Cartagena en Petronor.

In de Spaanse routekaart voor waterstof is vastgelegd dat het land in 2030 twee treinverbindingen op waterstof wil laten draaien.

De van oorsprong Nederlandse Louwman Group is de eerste nationale distributie- en servicepartner in Europa van de Portugese busfabrikant CaetanoBus. Hiermee wordt Louwman leverancier van de innovatieve Caetano waterstofbus. CaetanoBus uit Portgal heeft onlangs een verregaande samenwerking met Toyota uit Japan getekend voor de ontwikkeling van bussen op waterstof. Louwman is importeur van Toyota op de Nederlandse markt.

Louwman Group neemt zowel de sales als de after-sales van de Caetano bussen voor haar rekening. Twee weken geleden maakte Toyota bekend dat op de emissievrije bussen van CaetanoBus voortaan ook het logo van Toyota te vinden is, omdat de brandstofcellen in het voertuig van Toyota zijn. De waterstof-elektrische H2.City Gold is uitgerust met brandstofceltechnologie van de Toyota Mirai, heeft een actieradius van minimaal 400 kilometer en kan in minder dan negen minuten volgetankt worden. Op termijn volgen ook class 2 streekbussen en touringcars van Caetano met Toyota brandstofceltechnologie.

CaetanoBus, onderdeel van Toyota Caetano Portugal en Mitsui & Co, is sinds 1946 een fabrikant van bussen en chassis in Portugal. Het bedrijf heeft een sterk aanbod van voertuigen voor gebruik in steden en op luchthavens. Momenteel zijn er 210 emissievrije voertuigen verkocht in onder meer Duitsland, Frankrijk, Spanje, Portugal, Groot-Brittannië en Saoedi-Arabië.

Louwman Group is een familiebedrijf, opgericht in 1923, en behoort tot de grootste automotive bedrijven in Europa. Louwman wil toonaangevend zijn in mobiliteit, met sterke merken en een breed services pakket rond auto’s, bedrijfswagens, trucks, bussen, motoren, fietsen, zorghulpmiddelen en OV.  Bij het bedrijf zijn ongeveer 3.200 medewerkers actief in Nederland, België, Denemarken, Zweden en Tsjechië.

Ross Brawn, een zeer ervaren voormalig autotechnicus binnen de Formule 1, ziet waterstof als nieuwe brandstof voor racewagens. Dat liet de huidige directeur afgelopen weekend aan journalisten van de BBC weten. “Gezien de uitstoot moeten we in de toekomst naar andere oplossingen overschakelen, waterstof maakt daarbij een grote kans.” De raceauto’s moeten dan wel voor de hele race energie meenemen, het tanken van waterstof in de pitch is verboden.

De Formule 1 heeft zich gecommitteerd om in 2030 klimaatneutraal te zijn, maar een overstap naar voertuigen op batterijen sluit Brawn uit. De organisatie achter de F1 krijgt van milieuactivisten regelmatig het verwijt nog altijd evenveel schadelijke stoffen uit te stoten. Een oplossing wordt tot nu toe gezocht bij compensatie elders. Brawn kent deze kritiek. "We hebben een race van anderhalf uur, we hebben auto's met 1.000 pk, we zijn het toppunt van de autosport. Die knal krijg je niet zonder fossiele brandstoffen.”

Onderdeel van het racespektakel is ook het geluid. Volgens Brawn is dit onlosmakelijk verbonden met de autosport. Hij wijst erop dat de hightech turbohybride-motoren die sinds 2014 worden gebruikt om Formule 1-auto's aan te drijven, tot de meest efficiënte behoren die ooit zijn ontworpen in termen van het percentage brandstofenergie dat wordt omgezet in vermogen - een maatstaf die bekend staat als thermische efficiëntie. F1-motoren hebben een thermisch rendement van ongeveer 50%, terwijl benzinemotoren voor auto's over het algemeen rond de 30% liggen.

Waterstof in raceauto’s is niet nieuw, maar staat nog wel aan het begin van de ontwikkeling. Over drie jaar wil de ‘24 uur van Le Mans’ een eigen waterstofklasse hebben. Diverse autofabrikanten van over de hele wereld zijn al bezig hiervoor voertuigen te ontwerpen. In Nederland wil het Forze-team (foto) van de Universiteit in Delft aan deze race deelnemen. Daarvoor zijn onder andere Hyundai en Shell als nieuwe sponsors aan het team verbonden.

Het Solar Boat Team van de Technische Universiteit in Delft heeft afgelopen week toch nog een prijs gewonnen. Ondanks dat het team de Monaco Energy Boat Challenge door technische problemen niet kon uitvaren, heeft het team nog wel de Nieuwe Generatie Prijs gekregen voor het meest innovatieve schip. Met de vliegende boot op waterstof brengen de Delftse studenten iets compleet nieuws naar de maritieme sector.

De studenten hebben een boot met draagvleugels ontworpen die bij een snelheid van 22 km/h het hele vaartuig van 1000 kilo 40 cm uit het water tilt. Hiermee wordt de weerstand sterk verkleind en vaart de boot aanzienlijk zuiniger. Op de tweede dag klapte het vaartuig onverwachts hard op de golven en raakte de elektronica onherstelbaar beschadigd.

Met de race in Monaco komt er ook een einde aan dit studententeam. De komende week worden de magazijnen bij de universiteit in Delft opgeruimd en na de zomervakantie wordt een compleet nieuw studententeam gevormd dat verder gaat met het project. Daar waar nodig zal het oude team het nieuwe team met raad en daad bijstaan.
Zie het speciale magazine via deze link

De Nederlandse regering trekt 40 miljoen euro uit om dieselbussen te laten vervangen door schone emissievrije voertuigen op accu’s of waterstof.  De provincies en stadsregio’s kunnen vanaf 1 januari 2022 voorstellen indienen. Het maximale subsidiebedrag per bus is 50-duizend euro.

Nederland loopt Europees gezien voorop bij de overstap naar schoon openbaar vervoer. Inmiddels is ongeveer een kwart van de 5.300 bussen in het stad- en streekvervoer uitstootvrij. Alle drukke spoorlijnen zijn geëlektrificeerd en inmiddels rijdt 25% van de bussen in het OV op accu’s of waterstof. Met de subsidie wordt opnieuw een flinke impuls gegeven aan het einddoel om in 2030 alle bussen het openbaar vervoer emissievrij te laten rijden.

Staatsecretaris Van Veldhoven: “Er rijden inmiddels meer dan 1.000 schone bussen in ons land. De gezamenlijke ambitie is om in 2030 helemaal schoon te rijden. Dat is echt iets om trots op te zijn. Maar je ziet ook dat veel OV-partijen op dit moment, door de effecten van corona, aanhikken tegen de benodigde investeringen. Dus extra belangrijk dat in het klimaatakkoord is afgesproken dat het Rijk deze ontwikkeling ondersteunt. Want stillere en uitstootvrije bussen zijn fijn voor de reiziger, de chauffeur en voor omwonenden met schonere lucht en minder herrie.”

Vanaf 1 januari 2022 kunnen de veertien provincies en stadsregio’s die verantwoordelijk zijn voor het busvervoer plannen indienen voor meer schone buskilometers. Bij aanschaf van een elektrische bus of bus op waterstof kunnen zij, afhankelijk van het soort bus en de grootte, tot vijftigduizend euro subsidie per bus krijgen. Voorwaarde is dat er per bus minimaal 45.000 dieselkilometers ingeruild worden voor schone kilometers. Zo wordt de totale busvloot schoner. Plannen kunnen ook tijdens een lopende busconcessie ingediend worden.

De regeling loopt tot en met 2024. Naar verwachting komen er met deze subsidie de komende jaren zo’n 800 tot 1.600 emissievrije bussen bij.

Foto: In het noorden van Nederland rijden sinds begin deze zomer tientallen bussen op waterstof.

Op de Automotive Campus in Helmond werkt DENS (Dutch Energy Solutions) aan een oplossing om grote hoeveelheden waterstof te verplaatsen zonder hoge druk of exotische temperaturen. DENS zoekt de oplossing in Hydrozine, ook wel bekend als mierenzuur, een vloeistof waar een grote hoeveelheid waterstof in zit. Op de bouwplaats wordt deze vloeistof gescheiden in waterstof en CO2. Er blijft geen restproduct achter.

Hydrozine is een vloeibare waterstofdrager. Als Waterstof Magazine een kijkje neemt bij DENS in Helmond staan er enkele grote vaten achter het bedrijfspand. Buitenstaanders zouden kunnen denken dat er gewoon water in de vaten zit. Zware compressoren en hogedruktanks zijn voor het aanvoeren en opslaan van waterstof niet meer nodig.

“Het geheim van DENS is de omzetting van Hydrozine naar waterstof”, zegt Max Aerts, een van de oprichters van het bedrijf. “Hydrozine bevat 53 gram waterstof per liter. Het door DENS ontwikkelde apparaat reformt de vloeistof in waterstof en CO2. Toch is het proces CO2-neutraal, omdat de CO2 er bij het productieproces is ingestopt. De waterstof die vrijkomt wordt vervolgens omgezet in stroom in een generator die werkt op waterstof.”

Bouwbedrijf Heijmans heeft inmiddels de schone stroomvoorziening getest op een bouwterrein bij de Technische Universiteit Eindhoven. Een grootschaligere test vindt plaats op een bouwplaats van de snelweg A16 met een ander bouwbedrijf. Daar worden met de schone stroomgenerator een midigraver, een ankerboormachine, een machine voor hogesnelheidspalen en een shovel van 20 ton opgeladen. 

Het tanken van Hydrozine is eenvoudig. Mierenzuur is een vloeibare brandstof die gewoon in plastic tanks op de bouwplaats aankomt. Je hoeft hem alleen maar in de tank van 6000 liter te pompen, die in de 10 voets container zit waar ook de generator in zit. Het apparaat van DENS levert een nominaal vermogen van 20kW en heeft een 60 kWh accu. Door de grote tank heeft het aggregaat een capaciteit van 3.2MWh waarmee je ongeveer 60 Tesla’s kunt opladen.  

Omdat Hydrozine slecht een vijfde van de energiedichtheid van diesel heeft, zijn er heel wat liters van nodig. Elke minuut gaat er bijna een liter mierenzuur doorheen. Van de uitstoot van stikstof, zwaveloxide en fijnstof is geen sprake. Het reformingssproces en de stroomgenerator met een brandstofcel zijn fluisterstil. Een beperking is nog wel. De systemen van DENS kunnen nu 4 kg waterstof per uur produceren en dit moet nog fors omhoog om aan de totale energievraag van de bouwplaats te kunnen voldoen.

Voor de mobiliteit onderzoekt DENS of zware voertuigen ook direct met een Hydrozine-systeem kunnen worden ingericht. Het grote gemak is dat ze dan op traditionele wijze kunnen tanken.

De eerste waterstoftrein in de Duitse deelstaat Baden-Württemberg is sinds begin deze week realiteit. Op de Zollern-Alb-bahn, tussen de plaatsen Eyach, Hechingen, Gammertingen en Sigmaringen rijdt het komende half jaar een emissieloze trein op proef. Bij de feestelijke ingebruikname beschreef minister van Verkeer Winfried Hermann waterstoftreinen als het moderne antwoord op diesellocomotieven. “Dat de treinen, die alleen waterdamp uitstoten, zonder uitlaatgassen rijden en stiller zijn, is zeer prettig voor bewoners en gebruikers.”

De eerste officiële treinrit, met enkele hoogwaardigheid bekleders, begon met enige vertraging. De Coradia iLint-trein van Alstom arriveerde ruim tien minuten later dan gepland op het bestemmingsstation in Gammertingen, zo’n 60 km ten zuiden van Stuttgart. De moderne waterstoftrein moest wachten op een tegemoetkomende dieseltrein op het enkelsporige traject. De waterstoftrein rijdt naar verwachting tot eind februari op proef. Het ministerie van Verkeer en Waterstaat hoopt hiermee informatie op te krijgen over de dagelijkse inzetbaarheid van treinen met waterstofaandrijving. Na de proef wordt besloten of de iLint definitief wordt ingezet.

"Met de praktijkervaring kunnen alternatieve aandrijvingen verder worden ontwikkeld", zei de minister van Verkeer van Baden-Württemberg, Winfried Hermann, bij de officiële presentatie tegen de regionale pers. “Moderne mobiliteit moet tegenwoordig klimaatvriendelijk zijn. Daarom heeft het rijk een integraal elektrificatieconcept voor het spoor opgesteld. Waar elektrificatie niet mogelijk is, zijn treinwagons met brandstofcellen of batterij-elektrische treinen het moderne antwoord op diesellocomotieven. Twee goede redenen waarom we nieuwe technologieën promoten: ze stoten lokaal geen schadelijke gassen uit en zijn nagenoeg geruisloos.

De H2-trein Coradia iLint kan de komende zes maanden laten zien of het voertuig geschikt is voor het dagelijks gebruik tijdens zowel warme zomerdagen als in het koude winterseizoen. In het gebied de Schwäbische Alb zijn hellingen een extra uitdaging. 

Het proefproject zou eigenlijk in mei al starten, maar is vertraagd door problemen bij de levering van waterstof. Tussentijds is er een alternatieve leverancier gevonden in Air Liquide, die voor het project de levering van groene waterstof en het mobiele waterstoftankstation op station Hechingen Landesbahn verzorgt. 

Zuivelcoöperatie FrieslandCampina haalt in de provincie Groningen melk op bij boerenbedrijven met een vrachtauto op waterstof. Een wereldprimeur die te danken is aan Transport Groep Noordwolde, een van de transporteurs die voor de coöperatie werkt. De trekker is gekocht bij Hyzon Europe die in de regio de eerste Europese fabriek voor waterstoftrucks exploiteert. De bedrijven hebben besloten voor Groningen te kiezen omdat daar een tankvoorziening voor waterstof aanwezig is, maar de zuivelgigant wil het emissievrije transport uitbreiden naar andere regio’s als daar de tankvoorziening gegarandeerd is.

De melkwagens van FrieslandCampina worden steeds duurzamer. Zo heeft het zuivelbedrijf de CO2-uitstoot per kilometer van het transport tussen boerderijen en productielocaties het afgelopen decennium al met 18,1 procent verlaagd. Gisteren is een volgende belangrijke stap gezet in de verdere verduurzaming van het melktransport, door de eerste 50-tons melkwagen rijdend op waterstof in gebruik te nemen.  Hans Wieleman, Manager Milk Logistics bij FrieslandCampina: “We blijven onszelf uitdagen en verbeteren, stap voor stap. Ruim vijf jaar geleden is FrieslandCampina gestart met het gebruik van liquid natural gas (LNG) als schonere brandstof voor de melkwagens en hebben we pompstations in heel Nederland – met succes - gestimuleerd om deze brandstof te leveren. Nu proberen we hetzelfde met waterstof mogelijk te maken in nauwe samenwerking met producent Hyzon en vervoerder Transport Groep Noord. Transport is en blijft belangrijk voor de verdere verduurzaming bij FrieslandCampina. Samen met deze betrokken partijen willen we de klimaatimpact van onze melkwagens tot een minimum beperken.”

Het zuivelbedrijf laat met de aanschaf van de waterstoftruck zien dat het bedrijf daadwerkelijk stappen durft te nemen in de verduurzaming, ondanks dat de prijs van een H2-truk nog aanzienlijk hoger is dan de prijs van een vergelijkbare wagen op diesel. FrieslandCampina adviseert andere transportbedrijven om deze mogelijkheid voor CO2-neutraal transport snel uit te breiden en daarmee samen het gebruik van waterstof in het transport te versnellen en daarmee de klimaatverandering tegen te gaan.

De lucht- en ruimtevaartindustrie in Hamburg bereidt zich voor op het vliegen met waterstof. Daarom is het initiatief genomen voor het opzetten van een nieuw ontwikkelplatform. In de komende twee jaar zal Lufthansa Techniek samen met het Duitse Lucht- en Ruimtevaartcentrum (DLR), het Centrum voor Toegepast Luchtvaartonderzoek (ZAL) en Hamburg Airport uitgebreide onderhouds- en grondprocessen ontwerpen en testen voor de afhandeling van waterstof technologie. Voor dit doel wordt een vliegtuig van de Airbus A320-familie omgebouwd tot een stationair laboratorium.

Vloeibare waterstof (LH2) wordt in de ontwikkelingsafdelingen van grote vliegtuigfabrikanten steeds concreter als een duurzame brandstof voor toekomstige generaties commerciële vliegtuigen. Om de effecten van het gebruik van LH2 op onderhouds- en grondprocessen in een vroeg stadium te onderzoeken, bundelen Lufthansa Techniek, DLR, ZAL en Hamburg Airport nu hun uitgebreide praktische en wetenschappelijke expertise. 

"Hamburg is niet alleen een van de drie grootste luchtvaartclusters ter wereld, vorig jaar ontwikkelde de stad ook de duidelijke visie om een ​​belangrijke waterstofmetropool te worden", aldus Michael Westhagemann, senator voor economie en innovatie van de Vrije Hanzestad Hamburg. “Ik zie het dan ook als een logische en verheugende stap om deze twee kerncompetenties van Hamburg te combineren. De haven, de energiesector, de industrie en de hele mobiliteitssector zijn betrokken en bereiden zich voor op deze grensverleggende technologie. Met dit project zijn we nu ook een essentiële bijdrage leveren aan de transformatie van de luchtvaart naar een klimaat-neutrale mobiliteitsoplossing van de toekomst. Het duidelijke doel is om in Hamburg een waterstofeconomie op te bouwen die internationaal een leidende positie inneemt."   

In de eerste fase van het project streven de partners ernaar om tegen eind 2021 de meest urgente ontwikkelingsgebieden voor nader wetenschappelijk onderzoek te identificeren en op basis daarvan in praktijk te gaan testen. De praktische implementatie van het concept start begin 2022 en omvat de aanpassing van een buiten gebruik gesteld Airbus A320-vliegtuig. Deze zal worden uitgerust met een LH2-infrastructuur om te worden gebruikt als een volledig functioneel veldlaboratorium op de basis van Lufthansa Techniek in Hamburg. 

Een prachtig resultaat voor de stichting Aerodelft van de Technische Universiteit Delft, het Europees Parlement heeft het Project Phoenix verkozen tot winnaar van de Prijs van de Europese Burger 2021. Het doel van de studenten is om de luchtvaart over te laten schakelen van fossiele brandsoffen naar vloeibare waterstof. Het Europees Parlement spreekt van bijzondere prestaties.

Aerodelft is een studententeam bestaande uit ruim 45 studenten van verschillende nationaliteiten en achtergronden. De groep maar één missie voor ogen, namelijk het bewijzen dat vloeibare waterstof een sleutelrol speelt in duurzame luchtvaart en het promoten van vloeibare waterstof als alternatief voor conventionele fossiele brandstoffen in de luchtvaart. Stichting Aerodelft is momenteel bezig met het bouwen van een prototype en een full scale (2 zits vliegtuig) die beide zullen vliegen op vloeibare waterstof. Het prototype is nu klaar voor de testvlucht. Over enkele maanden gaat de bouw beginnen van het full scale model.

Stichting Aerodelft was zeer vereerd met het winnen van de prijs en ze geven graag een persoonlijke boodschap mee. “We zijn een groep studenten die werken aan onze eigen duurzame toekomst en die voor de generaties na ons.”

Europarlementariër Caroline Nagtegaal reageert vol enthousiasme op het nieuws: “Als jurylid was ik erg onder de indruk van het Phoenix project van AeroDelft. Niet alleen omdat transport me na aan het hart ligt, maar ook omdat de groene transitie bij uitstek om innovatieve denkkracht vraagt. Dit team jonge mensen laat zien dat er mooie dingen kunnen gebeuren wanneer je de juiste koppen bij elkaar steekt en over grenzen heen de samenwerking aangaat.”

Stichting Aerodelft ontvangt de bijbehorende medaille later dit jaar. Wanneer de omstandigheden dit weer toelaten wordt de stichting ook geëerd in het Europees Parlement in Brussel of Straatsburg.

De Hyundai Motor Company gaat samenwerken met Hyundai Global Service om brandstofcellen in de commerciële scheepvaart te introduceren. De twee bedrijven hebben afgelopen week een Memorandum of Understanding (MOU) getekend om deze nieuwe toepassing verder te onderzoeken. Hyundai Golbal Service is een Zuid-Koreaanse fabrikant die gespecialiseerd is in elektrische voortstuwingssystemen voor schepen en is een dochteronderneming van Hyundai Heavy Industries Group, en Korean Register. Eind volgend jaar moet het eerste proefschip gaan varen.

De brandstofcelsystemen van de Hyundai Motor Company worden inmiddels toegepast in personenauto’s, vrachtauto’s en treinen, daar komt nu de scheepvaart bij. Het Koreaanse bedrijf spreekt van een nieuwe generatie schone en zeevarende schepen. "We hopen dat onze decennialange ervaring in waterstofbrandstofceltechnologieën, gecombineerd met de expertise van Hyundai Global Service en Korean Register in de maritieme industrie, een nieuw tijdperk van groenere en schonere scheepvaart zullen inluiden", zegt Saehoon Kim, Executive Vice President en Head of Fuel Cell Center bij Hyundai Motor Group

Hyundai Motor zal de brandstofcelsystemen leveren en technische ondersteuning bieden, terwijl Hyundai Global Service de op brandstofcellen gebaseerde aandrijfsystemen zal produceren en commercialiseren. Korean Register zal verantwoordelijk zijn voor het opstellen van normen voor typegoedkeuring, waaraan alle brandstofcel-aangedreven schepen van verschillende afmetingen moeten voldoen om een ​​goedkeuring voor commercieel gebruik te krijgen.

Het samenwerkingsproject heeft tot doel een sprong te maken in de markt voor groene vaartuigen, te beginnen met een klein model in de tweede helft van 2022. Op de middellange tot lange termijn zullen de drie partners zich richten op de ontwikkeling en introductie van voortstuwingssystemen voor grotere schepen. 

In de Duitse stad Wunsiedel, tussen Nürnberg en Dresden aan de Tsjechische grens, is begonnen met de bouw van een van de grootste electrolysers van Duitsland. Hier moet vanaf volgend jaar zomer 1,3 miljoen kilo waterstof per jaar geproduceerd worden in een waterstoffabriek met een capaciteit van 8,75 megawatt. Beierse politici en veel ondernemers waren bij de officiële start van de werkzaamheden aanwezig.

De waterstof in het project met de naam "WUN H2" wordt uitsluitend opgewekt uit hernieuwbare energiebronnen. De belangrijkste afnemers zijn transport en industrie die deels bevoorraad worden via een waterstoftransportleiding en deels via tankauto’s over de weg. De belangrijkste partners zijn Siemens en Riessner Gase, beiden met een aandeel van 45%, en Stadtwerke Wunsiedel met 10% van de aandelen.

Siemens Energy levert de electrolyser die zal worden gekoppeld aan het bestaande batterijopslagsysteem van Siemens. Regionale bedrijven kunnen gebruik maken van restwarmte en zuurstof die bij het productieproces van waterstof vrijkomen. Waterstof wordt geleverd aan bedrijven in het zuidoosten van Duitsland en in het westen van Tsjechië en aan toekomstige waterstoftankstations.

Chili wil een van de belangrijkste waterstofexporteurs van de wereld worden. Het land heeft een van de beste gebieden ter wereld om grote hoeveelheden duurzame energie op te wekken. Met zonneparken in de woestijnen in het noorden en met windmolens in het zuiden wil het 4200 km lange land aan de slag. “We kunnen met gemak 70 keer meer duurzame energie opwekken dan we zelf nodig hebben”, zegt Juan Carlos Jobet, de Chileense minister van Energie en Mijnbouw.

De minister is bezig met een rondgang door Duitsland om bedrijven te interesseren om te investeren in energieopslag in de vorm van waterstof. Chili wil 's werelds leidende waterstofnatie worden. Het windpark dat momenteel wordt gebouwd in Magallanes, in het zuiden van Chili, heeft een capaciteit van 1,6 gigawatt en gaat in de toekomst onder meer 850.000 ton groene ammoniak en 150.000 ton groene waterstof produceren. Het project kost in totaal 2,5 miljard euro. In Duitsland spreekt Jobet met Europese investeerders.

In het noorden van Chili is recent het grootste zonnepark op aarde ingehuldigd, de Cerro Dominador. De windmolens en zonneparken komen voornamelijk in gebieden waar nagenoeg geen mensen wonen. Het land begrijpt dat energie-opslag de sleutel is van de energietransitie. Waterstof speelt daarbij de belangrijkste rol.

De samenwerking tussen Chili en Duitsland is niet nieuw. Met het Fraunhofer Instituut loopt al een jarenlange samenwerking en Siemens is een van de belangrijkste partners op het gebied van energie-opslag. Maar ook vanuit Porsche en BMW neemt de belangstelling voor de waterstofproductie in Chili toe. Linde, Bosch, BASF en MAN zijn zeer geïnteresseerd.

Voor Europa zijn er meerdere zonrijke en dunbevolkte landen interessant. Een breekpunt is daarbij de politieke stabiliteit. In Afrika, een stuk dichterbij, kan ook zeer veel zonnestroom worden geproduceerd, maar het investeren in onstabiele landen is risicovol. De samenwerking tussen Duitsland en Marokko is onlangs door de laatste onverwachts opgezegd. Marokko vond de Duitse kritiek op de mensenrechten onacceptabel. En uitgerekend Marokko wordt gezien als een van de meest stabiele landen van Afrika.

De Open Sea Class onderging zaterdag de het zwaarste deel van de race tot nu toe. Er werden rondes gevaren op een parcours van 3 zeemijl (zo’n 5,5 km), de zwaarste duurtest tot nu toe. De grote afstand moest worden overbrugd op zo weinig mogelijk energie. Uiteindelijk presteerde de waterstofboot Hynova het beste, met vlak daarachter het Candelateam. Het team Tenderworks werd -ondanks het uitstekende resultaat- gediskwalificeerd voor het overtreden van de regels.

De winnaar Hynova 40 is een 12 meter lange boot ontworpen door de Franse Chloé Zaied, oprichter en CEO van Hynova en professionele schipper. Met een capaciteit van 12 passagiers is de Hynova 40 de eerste plezierboot die is uitgerust met REXH2 (Range Extender Hydrogen), een emissievrije, stille en hybride waterstof-elektrische technologie. Het team koos ervoor om deel te nemen aan de Open Sea Class om de maritieme offshore-industrie en de wereld te laten zien wat mogelijk is met waterstofenergie.

Een grote teleurstelling bij de studenten van het van het Hydro Motion-team van de Technische Universiteit in Delft. De vliegende waterstofboot is op de tweede wedstrijddag ernstig beschadigd. Na een harde klap op de golven voor de kust van Monaco is het elektrisch systeem kapotgeslagen. Na uren onderzoek is het team in de nacht van vrijdag op zaterdag tot de conclusie gekomen dat herstel op korte termijn niet mogelijk is. En daarmee komt aan de deelname aan de Energy Boat Challenge in Monaco abrupt een einde, laat Esmée Gajadin zaterdagmiddag vanuit Monaco aan onze redactie weten.

Zoals waterstof Magazine eerder berichtte heeft het studententeam een boot met draagvleugels ontwikkeld die bij een snelheid van 22 kilometer per uur uit het water wordt gelift. Daardoor creëert het 1000 kilo zware vaartuig plotseling veel minder weerstand.

“Het was enorm schrikken, na de harde klap op de golven! Ik wist meteen dat het fout zat”, aldus piloot Gerard Wiegersma. Vervolgens kon de boot niet meer varen door een probleem met de zogenaamde wizard box: dit is een belangrijk elektronica onderdeel dat de spanning regelt. Het is nog onduidelijk waardoor dit gebeurde. De drie bestuurders zijn volgens de standaard veiligheidsprotocollen geëvacueerd door de veiligheidsboten. ”Gelukkig hadden we ons voorbereid op deze situatie, dus konden we snel en veilig uit de boot springen”, aldus derde piloot Daniel van Paassen.

Het innovatieve vaartuig op waterstof is daarna teruggesleept naar de haven waar het team begon aan het technisch onderzoek. “We hebben er alles aan gedaan om het probleem te vinden en op te lossen om de zaterdag alsnog te kunnen starten bij de lange afstandsrace, een onderdeel waarop het team volop heeft ingezet”, aldus hoofd elektronica Julian Sanders. “We hebben tot de late uurtjes doorgewerkt, maar tevergeefs, het elektrische systeem was te erg beschadigd om te repareren binnen één dag. Ongelofelijk jammer”.  

De Monaco Energy Boat Challenge bestaat uit drie verschillende races: de manoeuvreerbaarheid race op donderdag, coastal challenge op vrijdag en de lange afstandsrace op zaterdag. Het team heeft de manoeuvreerbaarheid race succesvol afgelegd, maar moest helaas opgeven tijdens de coastal challenge.

Zie ook: opvallende publiciteitsstunt van Delftse studenten

Het eerste waterstoftankstation in Midden-Nederland is de afgelopen week geopend. Op het terrein van Jos Scholman in Nieuwegein heeft Hysolar/Greenpoint een waterstoftankstations geopend waar personenauto’s, bussen en vrachtwagens probleemloos kunnen tanken. Het tankpunt is tot stand gekomen door een verregaande samenwerking tussen aannemingsbedrijf Jos Scholman, Allied Waters, Van Kessel/Greenpoint en Scholt Energy.

De laatste partij zal de komende jaren zorgen voor een elektrolyser die ter plaatse groene waterstof produceert. De groene waterstof wordt in de toekomst geproduceerd met elektriciteit van het nabijgelegen zonnepark met een vermogen van 9 megawattpiek. De waterstoffabriek van 2MW produceert per jaar 250 ton waterstof in continu bedrijf, voldoende voor 1.000 personenauto’s of 50 OV-bussen. Met tubetrailers kan de groene waterstof ook vervoerd worden naar andere tankstations.

Het tankstation is officieus in gebruik genomen, officiële openingshandeling van het tankstation zal na de zomer plaatsvinden.

ZeroAvia, een jonge startup gevestigd in Londen en Californië, heeft twee Dorniers met 19 zitplaatsen aangeschaft voor de volgende fase van het testprogramma voor waterstofvliegtuigen. De twee nieuwe vliegtuigen zullen de plek innemen van de Piper M die eerder dit jaar crashte. De aankoop laat zien dat door het ongeluk het vertrouwen van het management en investeerders niet is geschaad. Het bedrijf heeft zojuist ook nog eens 11 miljoen euro extra opgehaald om de ontwikkeling van een nieuw waterstofvliegtuig met 50 stoelen te financieren.

Met de twee vliegtuigen wil ZeroAvia de ontwikkeling en vliegtests voortzetten. De kleinere Piper M was voorzien van een 250 kW-motor, de grotere Dorniers worden uitgerust met twee 600 kW waterstof-elektrische aandrijflijnen. De 6-tons toestellen krijgen waterstoftanks die nabij de 100 kg gecomprimeerde gasvormige waterstof kunnen bevatten. Met de grotere tankinhoud gaat het vliegbereik omhoog en wordt geschat op 800 km.
ZeroAvia hoopt dat vanaf 2024 de toestellen voldoende doorontwikkeld zijn en deze kunnen worden aangeboden aan geïnteresseerde bedrijven.

In Duitsland wordt inmiddels ook gewerkt aan de ontwikkeling van vliegtuigen op waterstof. De Duitse start up H2FLY en Deutsche Aircraft hebben een samenwerkingsovereenkomst ondertekend die moet leiden tot de komst van een vliegende waterstof aangedreven Dornier Do-328 in 2025. De Dornier 328 is een Duits tweemotorig verkeersvliegtuig gemaakt door defabrikant Dornier Luftfahrs GmbH. Het model werd gelanceerd in 1991. De capaciteit van het vliegtuig bedraagt 30 tot 34 passagiers.

Hyvia, de nieuwe Joint Venture van Renault en Plug Power, meldt dat eind dit jaar 3 Renaults Masters op waterstof te leveren zijn. Het nieuwe bedrijf richt zich niet alleen op voertuigen, maar ook op de bijbehorende tank-infrastructuur en groene H2. Daarmee levert Hyvia een compleet ecosysteem op waterstof.

“Om de uitdagingen van waterstofmobiliteit aan te gaan, moeten we waterstofvoertuigen bieden die geschikt zijn voor intensief gebruik”, zegt David Holderbach, President van Hyvia. “We leveren complete mobiliteitsoplossingen, van voertuig tot tankstation, maar ook de levering van groene waterstof. We bieden oplossingen die aansluiten bij de behoeften van bedrijven, wagenparkbeheerders en lokale partijen die zijn betrokken bij de energietransitie”.

De Renault Group is sinds 2014 Europees leider op gebied van elektrische lichte bedrijfswagens en een pionier op gebied van lichte bedrijfswagens met waterstofaandrijving. Hyvia biedt tegen het einde van dit jaar drie lichte bedrijfswagens met brandstofcelaandrijving. Als eerste de Master Van H2-TECH, een grote bedrijfswagen geschikt voor commercieel transport van goederen, met een actieradius van 500 km en een laadvolume van 12 m3. De Master Chassis Cab H2-TECH heeft 19 m3 laadruimte en een actieradius van 250 km. Tenslotte komt het bedrijf met een Master Citybus H2-TECH, een minibus voor stedelijk verkeer, ideaal voor bedrijven en openbaar vervoer, geschikt voor maximaal vijftien passagiers en met een actieradius van ongeveer 300 km.

De lichte bedrijfswagens zijn voorzien van een 33 kWh batterij, een 30 kW brandstofcel en waterstoftanks met een inhoud van 3 tot 7 kg, afhankelijk van de uitvoering. Hyvia leunt daarbij op de expertise van Plug Power, beursgenoteerd en wereldwijd actief op het gebied van waterstof. Plugpower heeft meer dan twintig jaar ervaring met waterstoftechniek.

De waterstoftankstations worden geproduceerd in de grootste Renault-fabriek in Frankrijk in de plaats Fins, 40 km ten westen van Parijs. Deze tankstations zijn te huur of te koop.  

Een opmerkelijke oproep van defensie in Nederland. De Koninklijke Marine heeft in het kader van H2 innovatieproject in de toekomst behoefte aan een Mobiel Waterstofproductie Tankstation (MH2PRFS) en zoekt commerciële partijen die dit kunnen ontwerpen en leveren. Ten aanzien van deze behoefte zal een marktconsultatie worden gehouden om te bepalen of de markt aan bepaalde eisen kan voldoen; welke toegevoegde waarde kan worden geleverd bij de levering; en welke commerciële partijen geïnteresseerd zijn in de opdracht of een deel van de opdracht.

“De electrolyser moet zo’n 7,2 kilogram waterstof per dag kunnen produceren”, zegt John Bruijnen, die als expert betrokken is bij het H2 innovatieproject tegen Waterstof Magazine. “Het apparaat willen we in de toekomst ook voorzien van groene stroom uit zonnepanelen. Voor het grootste deel moet de electrolyser vooralsnog aangesloten worden op het stroomnet.”

Omdat de Koninklijke Marine over de hele wereld actief is moet het systeem werken op varende schepen met een stroomvoorziening van 60 hertz, op 110 volt die gebruikt wordt in de VS, op 230 volt in Europa en op 380 volt krachtstroom.

Bruijnen laat weten dat het systeem vooral mobiel moet zijn en makkelijk verplaatsbaar. “We denken dat het hele productieapparaat, het druksysteem, de opslag en de afgifte-dispensers kan passen in een container van 20 voet. Hierin zit een opslagvat van ongeveer 15 kilo waterstof met de mogelijkheid van extra opslag. De dispenser(s) moeten waterstof kunnen afgeven op 300, 350, 500 of 700 bar, afhankelijk van welk apparaat waterstof komt tanken.”

De Koninklijke Marine hoopt op veel reacties zodat een optimale keuze gemaakt kan worden voor het H2 innovatieproject.

Meer informatie over deze tender is te vinden op https://platform.negometrix.com/PublishedTenders.aspx?tenderid=180470

Er kan worden ingeschreven tot 21 juli 2021 14:00 uur (GMT+1).

Dat de 20 studenten van het Solar Boat Team van de Technische Universiteit in Delft niet alleen op technisch gebied heel slim zijn bleek afgelopen week in Nederland. Media door het hele land publiceerden verhalen over studenten -uit het eigen verspreidingsgebied- die meedoen aan de Monaco Energy Boat Challenge. Een zeer professioneel en uitgekiend stuk PR om de toepassingen van waterstof in heel Nederland positief onder de aandacht te brengen.

Zoals waterstof Magazine eerder berichtte heeft het studententeam een boot met draagvleugels ontwikkeld die bij een snelheid van 22 kilometer per uur uit het water wordt gelift. Daardoor creëert het 1000 kilo zware vaartuig plotseling veel minder weerstand. De Delftse studenten hopen daarmee de lange afstandsrace die draait om het meest efficiënte emissievrije vaartuig te winnen. Regionale kranten schreven er massaal over met hun eigen regionale ‘held’ in beeld. Van Castricum tot Zutphen en van Den Haag en Muiderberg tot Steenwijk.

Open Sea Class van de Monaco Energy Boat Challenge start morgen en duurt tot zaterdag. De race wordt gehouden in de Middellandse zee voor de kust van Monaco.

Het nieuwe tankstation voor Febus, de hypermoderne trambussen in Pau, heeft al maanden last van storingen. Bij het tankstation wordt waterstof geproduceerd via elektrolyse, op druk gebracht en daarna in de lange bussen gepompt. Door een storing in de electrolyser wordt er al sinds half april geen waterstof geproduceerd. Dat scheelt 268 kg groene waterstof per dag.

De storing heeft geen gevolgen voor de dienstregeling van de Febus. Alle voertuigen kunnen normaal worden ingezet, omdat ter overbrugging waterstof via de weg wordt aangevoerd in lange buistrailers. De technisch storingen zijn langdurig, de busmaatschappij ondervindt bij het oplossen van de storingen hinder van de maatregelen rond Covid-19. Technische teams uit Engeland, Noorwegen en Oostenrijk mogen niet zomaar het land in om de problemen met de toevoerdruk van de waterstof op te lossen.

Sinds december 2019 rijden 8 trambussen door de straten van de Zuid-Franse stad pau over een speciale busbaan van 6 kilometer met 14 haltes. Over het traject doet de bus 17 minuten. In de nacht worden alle bussen tegelijkertijd langzaam gevuld met een leidingsysteem dat over alle bussen loopt.

De provincie Groningen krijgt in principe 5,8 miljoen euro van de Europese Unie voor de uitrol van waterstoftreinen in de provincie, meldt OOG de omroep voor Groningen. De partijen zijn het in beginsel eens, maar de provincie Groningen laat weten dat de komst van H2-treinen pas definitief is nadat er een overeenkomst is getekend. Dit zal waarschijnlijk niet voor de zomer gebeuren.

Groningen wil als eerste provincie waterstoftreinen inzetten op regionale spoorlijnen en heeft de ambitie om de nieuwe emissievrije voertuigen vanaf eind 2024 op waterstof te laten rijden, tussen de stad Groningen en Stadskanaal en op de aan te leggen ‘Wunderline’ tussen Groningen en Bremen. Geheel nieuw is de waterstoftrein in het noorden van Nederland niet. In het eerste kwartaal heeft er in de nachtelijke uren een trein op waterstof op proef gereden tussen Groningen en Leeuwarden. Passagiers mochten toen nog niet mee.

Eerder dit jaar kreeg Groningen al miljoenen voor de waterstoftreinen van de Europese Investeringsbank. Groningen is één van de 34 projecten die in aanmerking komt voor een lening. Net als het waterstoftreinen-project in Groningen is de lening bedoeld voor de bouw en aanschaf van tank- en laadinfrastructuur voor emissieloze voertuigen, meldt de lokale zender.

Bij een van de grootste olieraffinaderijen van Europa, het Shell Energy and Chemicals Park Rheinland, heeft Shell afgelopen vrijdag de grootste PEM-elektrolyser van Europa in gebruik genomen. De waterstoffabriek zal jaarlijks 1300 ton groene waterstof produceren met een elektrolyser van 10 MW. De waterstof zal voornamelijk gebruikt worden in het raffinageproces. De faciliteit van een Europees consortium is gefinancierd door EU Fuels Cells and Hydrogen Joint Undertaking (FCH JU) en kostte 20 miljoen euro. Er is twee jaar aan gewerkt.

"Nordrhein-Westfalen is een belangrijke waterstofdeelstaat", zei de regionale premier Armin Laschet bij de opening in Wesseling, bij Keulen. “In onze regio is waterstof belangrijk, 30% van de totale Duitse vraag komt van de industrie uit ons gebied. Schattingen gaan ervan uit dat de vraag in 2030 zal verdubbelen. Daarom hebben we innovatieve oplossingen nodig die leiden tot minder CO2-uitstoot. Dit project REFHYNE laat zien duurzaamheid en economie prima samengaan.”

“Het produceren van waterstof via elektrolyse vraagt veel stroom”, zegt Huibert Vigeveno, bestuurslid van Royal Dutch Shell. “Daarom hebben we de hele waardeketen voor ogen; van het opwekken van elektriciteit met offshore wind via het uitbreiden van de capaciteit voor waterstofproductie tot de verkoop van waterstof in alle sectoren.” 

Shell heeft inmiddels ook de 100 MW REFHYNE II in ontwikkeling. Een waterstoffabriek met tien keer zoveel capaciteit als de nu geopende. De energieleverancier wil in Wesseling ook een Energy Campus ontwikkelen. “Hier kunnen bedrijven, start-ups, onderzoeksinstellingen en andere spelers aan de ontwikkeling van technologieën voor de energietransitie werken”, aldus de directeur van Shell Energy and Chemicals Park Rheinland, Dr. Marco Richat.

Bart Biebuyck, uitvoerend directeur, EU Fuel Cells and Hydrogen Joint Undertaking (FCHJU): “Om het doel van klimaatneutraliteit tegen 2050 te bereiken, moeten we ons energiesysteem volledig reorganiseren. Groene waterstof gaat een sleutelrol spelen in de elektromobiliteit en in de industrie. Groene waterstof heeft een groot potentieel om die sectoren koolstofarm te maken waar het directe gebruik van hernieuwbare energiebronnen nog niet mogelijk is. Daarom willen we de marktintroductie van brandstofcel- en waterstoftechnologieën versnellen."

Netbeheerder Stedin heeft eind vorig jaar in Uithoorn 14 bestaande woningen succesvol omgezet van aardgas naar waterstof. Uit de test moest blijken of de theoretische berekingingen ook in praktijk realiteit zijn. Stedin voerde dit project samen uit met energie-expert DNV, gemeente Uithoorn, woningbouwvereniging Eigen Haard, installateur Feenstra en ketelleveranciers Nefit-Bosch en Remeha. Vrij snel na de proefperiode kwamen er al positieve reacties naar buiten. Nu ligt er een officieel rapport met de titel ‘Technisch eindrapport ombouwproject Uithoorn’. Waterstofmagazine zet de belangrijkste conclusies op een rij.

De praktijktest kwam tot stand omdat uit diverse studies is gebleken dat het huidige aardgasnetwerk geschikt is om waterstof in te transporteren. Lopende projecten als ‘Rozenburg’, ‘The Green Planet’ en de test in het Schotse Leeds worden uitgevoerd met nieuwe netwerken. Netbeheerder Stedin, met 2 miljoen aansluitingen in het westen van Nederland, wil juist weten wat de mogelijkheden met een bestaand netwerk in huizen van voor de eeuwwisseling zijn. Vandaar dat de test is uitgevoerd in woningen die rijp zijn voor de sloop, aan de Prinses Christinalaan in Uithoorn. De bewoners hebben de woningen voor aanvang van de test verlaten.

Het doel van het project is inzicht te krijgen in de wijze waarop straks miljoenen woningen in Nederland moeten worden omgebouwd van aardgas naar waterstof met zo min mogelijk aanpassingen. Binnen de scope viel het 8 bar druk-reduceerstation, het 100 mbar distributienetwerk en de gasleidingen binnen de woningen. Onderdeel van de proef was het testen van de dichtheid van leidingen met stikstof. Het project moet inzage geven in de ombouwwerkzaamheden per woning in tijd, geld, mensen en middelen.

Tijdens de proef is duidelijk geworden dat alle gebruikte materialen op het gebied van functionaliteit en lekdichtheid geschikt zijn voor waterstof. Vrijwel alle koppelingen, op drie na, waren lekdicht voor aardgas, stikstof, helium en waterstof. De drie koppelingen die lekten zijn nagetrokken en bleven daarna lekdicht. De twee geteste cv-ketels op waterstof van Nefit-Bosch en Remeha functioneerden uitstekend en hebben niet gehaperd.

Het hele gasleidingsysteem is geschikt voor waterstof, slechts de knelkoppelingen vragen aandacht. De ombouwwerkzaamheden wijken nauwelijks af van de aardgaswerkzaamheden die nu al in woningen worden uitgevoerd. Op het gebied van veiligheid zijn er geen onoverkomelijke uitdagingen. Gedurende de hele testperiode heeft zich geen enkele onveilige situatie voorgedaan.

De praktijktest laat zien hoeveel tijd het kost om een woning om te bouwen van aardgas naar waterstof. Gemiddeld is dat één dag. Omdat de ombouw maatwerk is, is het niet te verwachten dat dit -als er meer ervaring is opgedaan- sneller kan. Tijdwinst is nog wel te behalen als niet de totale ketel wordt vervangen, maar alleen het gasblok, de brander en de warmtewisselaar.

In een rapport dat Stedin heeft uitgebracht staat de conclusie dat de ombouw van woningen op aardgas naar woningen op waterstof technisch mogelijk is. Er zijn geen onoverkomelijke technische uitdagingen. De test was echter te kleinschalig, om definitieve conclusies te kunnen trekken zijn aanvullende, grootschalige pilotprojecten nodig. De wet- en regelgeving moet ook worden aangepast.

Voordat de proef in Uithoorn van start ging zijn de omwonenden uitvoerig geïnformeerd. Er zijn dan ook geen negatieve signalen uit de omgeving binnengekomen.

Het hele rapport kunt u hier downloaden:
https://www.stedin.net/-/media/project/online/files/duurzaamheid-en-innovatie/technisch-eindrapport-uithoorn.pdf

Deze week is HyDelta, een Nederlands onderzoeksprogramma gericht op het veilig inpassen van waterstof in de bestaande infrastructuur voor gastransport en distributie, officieel van start gegaan. De verschillende partners willen barrières voor innovatieve waterstofprojecten wegnemen. Het project loopt tot januari 2022 met een eventuele uitloop naar april. Innovaties die het dichtst bij markintroductie zijn worden als eerste aangepakt.

Veel partijen lopen bij de ontwikkeling in praktijk aan tegen obstakels op het terrein van vergunningen, infrastructuur of veiligheidsvoorschriften. Hierdoor komen innovatieve projecten niet van de grond of er treedt vertraging op. Het HyDelta-programma wil deze obstakels inventariseren en bezwaren wegnemen door vraagstukken te onderzoeken. De verschillende partijen binnen HyDelta richten zich op de financiering, het onderzoek en de uitvoering. De financiering wordt geregeld door de Gasunie, Netbeheer NL en TKI Nieuw Gas. Voor onderzoek en uitvoering zijn DNV GL, Kiwa, TNO en de New Energy Coalition aangesloten. Deze laatste partij zal ook als coördinator optreden.

Geselecteerde onderwerpen zijn: technische aanpassingen in het aardgasnetwerk, veiligheid bij gebruik, metering van waterstof, geur en zichtbaarheid, standaardisering/normering, ontwikkelen van educatietrajecten, de werking van bijmengverplichtingen en de economie van de waterstofwaardeketen. Voor al deze onderwerpen wordt zoveel mogelijk aangesloten bij, of voortgeborduurd op, lopende en geplande internationale onderzoeken en initiatieven.

‘Dit programma is de wegbereider naar de daadwerkelijke toepassing van groene waterstof in de praktijk. Deze stap is noodzakelijk en dringend, om de vele innovaties die zich nu ontwikkelen, te kunnen versnellen en verder te brengen,’ aldus Jörg Gigler van TKI Nieuw Gas, onderdeel van de Topsector Energie.

Ondanks de vele initiatieven bevindt de ontwikkeling van een waterstofeconomie zich nog in een beginfase. Zo staan nog talloze vragen open, variërend van technische vragen rond de productie en de inpasbaarheid van waterstof in het transport- en opslagsysteem, tot vragen rond de economische en juridische aspecten ervan. HyDelta wil deze vraagstukken oplossen.

In Brussel hebben politieke leiders en hoge ambtenaren uit Portugal en Nederland verder gesproken over de realisatie van een enorme waterstoffabriek in Sines. Nabij deze Portugese havenplaats moeten grote zonnevelden komen met miljoenen zonnepanelen voor de productie van groene waterstof. Onder andere de Nederlandse Waterstofgezant Noé van Hulst en Bart Biebuyck, executive director van Fuel Cells and Hydrogen joint undertaking, zitten aan de overlegtafel. ‘We doen echter geen mededelingen over welke bedrijven bij dit initiatief betrokken zijn, dat laten we aan de bedrijven zelf over,’ meldt Van Hulst aan Waterstof Magazine

‘Het doel van de gesprekken in Brussel was om te praten over de vervolgstappen en de wijze waarop dit plan zou kunnen passen binnen de regels van de Europese Unie. Maar het is op dit moment te vroeg om daarover meer te zeggen,' aldus Van Hulst, die daar nog wel aan toevoegt dat een groep bedrijven in Portugal en Nederland al geruime tijd samengewerkt aan het creëren van een waardeketen en handelsroute. De beide regeringen hebben het initiatief verwelkomd.

‘Nederland beschouwt groene waterstof als een noodzakelijke aanvulling op elektrificatie en energie-efficiëntie met het oog op het bereiken van de afgesproken klimaatdoelen voor 2050,’ zegt van Hulst. ‘Onze berekeningen tonen echter aan dat we enorme hoeveelheden waterstof nodig hebben om te verduurzamen. En dan hebben we het over hoeveelheden die onze eigen binnenlandse productiecapaciteit de komende 10 jaar zullen overtreffen, vandaar onze belangstelling voor import,’ laat Van Hulst aan onze redactie weten. De Portugese Minister van Milieu João Matos Fernandes zegt in de media in Portugal dat het plan voor de waterstoffabriek in Sines in april zal worden ingediend. Hij garandeert dat het Portugese bedrijven het project zullen ontwerpen en bouwen.

Na afloop van de gesprekken in Brussel plaatste de Portugese staatssecretaris van Energie João Galamba de bovenstaande foto op social media. Hij staat voor de banier, met rechts naast hem Noé van Hulst en links Bart Biebuyck.

Onder grote belangstelling is woensdagmorgen in Stad aan ’t Haringvliet de eerste waterstofwoning van Nederland officieel geopend. Het hart van het waterstofsysteem is een Solenco Powerbox met een Italiaans design die is opgesteld in de garage. In de Powerbox zit een brandstofcel gecombineerd met een elektrolyser. Deze wordt gebruikt om van stroom -uit de 30 zonnepanelen op het dak- waterstof te maken en op een later tijdstip van dit waterstof weer stroom. De waterstofopslag bevindt zich in de tuin. In een grijze metalen kast ligt in 24 cilinders onder 30 bar maximaal 1200 liter waterstof opgeslagen. Waterstof Magazine was ter plaatse. Meer informatie over dit innovatieve project vindt u hier.