Op vrijdag 17 juni vindt in Lelystad de 2e editie van de Nationale Waterstofdag plaats. Het event werd in 2020 voor het eerst gehouden (foto) en kwam na een zeer succesvolle start, door de uitbraak van corona, tijdelijk stil te liggen. Nu komt de Wageningen Universiteit & Research met een vervolg, dat wordt gehouden in congrescentrum de Pijler in Lelystrad. Op het programma staan interessante prominenten.

In de ochtend betreden een aantal uiteenlopende sprekers het podium. Diederik Samson, kabinetschef van Vicevoorzitter van de Europese Commissie Frans Timmermans, komt over uit Brussel om de rol van waterstof binnen de energietransitie toe te lichten. Sjaak van de Tak, voorzitter van LTO Nederland praat de bezoekers bij over wat waterstof voor het platteland kan betekenen en Willem Stehouwer van Toyota Material Handling legt de nadruk op schoon en emissievrij intern transport. Daarnaast komen keynote speakers Jop Fackeldey (gedeputeerde Provincie Flevoland), Hyung-Ja de Zeeuw (Rabobank), Wouter van den Akker (Alliander) en Chris de Visser (WUR) aan het woord. 

In de middag kan er gekozen worden uit een divers aanbod aan workshops. Deze gaan over concrete projecten die op het platteland worden ontwikkeld, over de bijdrage die waterstof aan duurzaamheidsdoelen levert en over de verdienmodellen voor ondernemers. Belangstellenden kunnen op excursie naar een unieke testfaciliteit van TNO, WUR en ACRRES.  

De 2e Nationale Waterstofdag staat onder voorzitterschap van Andries Greiner, voormalig gedeputeerde van de Provincie Flevoland en voorzitter van de Advisory Board ACRRES. Er kunnen maximaal 500 bezoekers deelnemen. 

• Datum : vrijdag 17 juni 2022 
• Lokatie: Congrescentrum De Pijler in Lelystad
• Prijs (inclusief koffie, lunch en een borrel): 95 euro excl. BTW 
• Organisatie WUR, Wageningen University & Research 

Direct inschrijven kan via deze link   

Voor meer info www.nationalewaterstofdag.nl 

De redactie van Waterstof Magazine was ook aanwezig bij de eerste editie van de Nationale Waterstofdag. Benieuwd hoe we dat hebben ervaren? Het verslag leest u hier

In het westen van Duitsland komt een van de eerste klimaatneutrale glasfabrieken ter wereld. De fabriek Saint-Gobain in Herzogenrath schakelt de komende jaren volledig over van fossiele brandstoffen naar waterstof. De eerste testen vinden in 2023 plaats, in 2030 moet de hele fabriek volgens zelfopgelegde doelstellingen klimaatneutraal zijn.

Het Franse bedrijf Saint-Gobain produceert vlakglas voor de bouw en voorruiten voor de auto-industrie in Herzogenrath in Nordrhein-Westfalen in het westen van Duitsland. Het energieverbruik van de plant is enorm, ongeveer 459 gigawatt uur, evenveel als het verbruik van een kleine stad op jaarbasis. Voor het productieproces moet kwartszand worden gesmolten bij een temperatuur van 1500 graden. Bij de verbranding van aardgas, nodig voor dit proces, komt jaarlijks 118.000 ton CO2 vrij.

Nu de smeltovens het komende jaar vernieuwd moeten worden, wordt direct gekeken naar een CO2-vrij productieproces op basis van waterstof. De ovens voeden met elektriciteit is geen optie, met stroom alleen kunnen geen temperaturen van 1500 graden worden bereikt. Groene elektriciteit gaat de fabriek in de toekomst nog wel gebruiken, maar dan voor de elektrolyser die op het fabrieksterrein de benodigde waterstof produceert.

Op de regionale omroep WDR licht Stephan Behle, onderzoeksdirecteur van Saint-Gobain de plannen toe: “Het klinkt zo simpel, laten we overstappen van gas naar waterstof. De crux zit in de details. Er is sprake van een heel andere atmosfeer in de smelttank, in de toekomst zelfs met waterdamp."

Een haalbaarheidsstudie met de naam "COSiMa" zal eerst worden gebruikt om te bepalen hoe de omschakeling in de praktijk op grote schaal moet slagen. Naast Saint-Gobain zijn verschillende wetenschappelijke instituten uit Aken en Essen bij het project betrokken, evenals Siemens Energy als fabrieksfabrikant van de elektrolyser.

Het project heeft een pilot-karakter voor heel Duitsland. Enerzijds vanwege de technologische en grootschalige industriële aspecten. Anderzijds als model voor de structurele verandering in het Rijnland dat de komende jaren moet overschakelen van bruinkool naar andere energieoplossingen. “Dat is ambitieuze klimaatbescherming”, zei NRW-premier Hendrik Wüst. Samen met minister van Economische Zaken Andreas Pinkwart gaf hij de afgelopen week in Herzogenrath groen licht voor het project, dat ook op financiële ondersteuning van de overheid kan rekenen. Het rijk stimuleert de omschakeling naar CO2-vrije productie met 3,6 miljoen euro. Saint-Gobain en enkele wetenschappelijke instituten van RWTH Aken en Essen delen het bedrag. Het project heeft een totale omvang van 5,6 miljoen euro.

Vrachtautofabrikant Kenworth is zeer tevreden over het nieuwe technisch centrum in San José, in het hart van Silicon Valley. Vanuit het Paccar Innovation Center aan de Reamwoon Avenue zoekt Kenworth naar emissievrije transportmogelijkheden voor de toekomst. Het onderzoekscentrum van 2500m2 biedt werk aan 14 onderzoekers die de beschikking hebben over vijf truck-opstelplaatsen. In Silicon Valley worden batterij-elektrische en waterstof-elektrische trucks onderzocht. Kenworth profiteert van de dynamiek in de omgeving, waar maar liefst 100 autolabs zijn gevestigd.

Een technisch centrum van Paccar in het hart van Silicon Valley blijkt waardevol, aangezien Kenworth de ontwikkeling van batterij-elektrische en brandstofcel-elektrische commerciële vrachtwagens constructief voortzet. "We gaan bij onze collega’s persoonlijk op bezoek, maken kennis met nieuwe mensen en ontdekken de technologieën die waarde toevoegen aan onze producten", zegt Stephan Olsen, algemeen directeur van het Paccar Innovation Center. “Kenworth doet onderzoek naar batterij-oplossingen voor vrachtauto’s maar komt niet verder dan voertuigen met een actieradius van een paar honderd kilometer. En dan wordt er door de batterijen ook nog meer dan 3000 kilo aan gewicht toegevoegd.”

De vrachtautofabrikant heeft momenteel ook de brandstofcel-elektrische T-680 in ontwikkeling met een rijbereik van 500 tot 800 kilometer. In 15 minuten kan er getankt worden en zit het voertuig weer helemaal vol. Elektrische vrachtwagens hebben daarentegen één tot 16 uur nodig om op te laden, afhankelijk van de capaciteit van de lader. De huidige waterstoftrucks van Kenworth beschikken over 560 pk en een ondersteunend batterijpakket van 12 kW. In de tanks kan 60 kilo waterstof meegenomen worden onder 350 bar.  

De vrachtautofabrikant heeft samen met Toyota 10 vrachtauto’s op waterstof ontwikkelt die nu op proef rijden in de haven van Los Angeles. De staat Californië loopt in de Verenigde Staten voorop bij het terugdringen van de schadelijke uitstoot.  9% van de vrachtwagens en 5% van de tractorverkopen moeten in 2024 emissievrij zijn. Drie jaar later is dat al respectievelijk 20% en 15%. Kenworth ziet dat andere staten dit voorbeeld volgen. 

Kenworth maakt als vrachtwagenfabrikant deel uit van de PACCAR-groep, waar onder andere ook DAF toebehoort. De Amerikaanse fabrikant is gevestigd in Kirkland in de staat Washington en heeft fabrieken in de Verenigde Staten, Australië, Mexico en Canada.

In Namibië wordt volop gewerkt aan een van de grootste waterstofprojecten van Afrika Hyphen Hydrogen Energy gaat in opdracht van de regering het energieproject ontwikkelen. In het nationale park Tsau Khaeb, direct grenzend aan de Atlantische Oceaan, moet de komende decennia jaarlijks 300 miljoen kilo waterstof worden geproduceerd. Duitsland wordt de grootste afnemer, Nederland heeft inmiddels een intentieverklaring voor afname getekend met het land. Als het project op volle kracht draait is er meer dan 8 miljard euro geïnvesteerd. Waterstof zal in de vorm van ammoniak worden geëxporteerd en levert Namibië een enorme economische impuls op.

Als het project eenmaal wordt is ontwikkeld, krijgt de economie van Namibië een belangrijke impuls op het gebied van directe buitenlandse investeringen en het scheppen van banen. 15-duizend banen worden gecreëerd tijdens de eerste vier jaren van de bouw van het project. In de 40 jaar waarbinnen de overeenkomst loopt zijn er permanent 3000 mensen aan het werk. Meer dan 90% van de banen zullen worden ingevuld door Namibiërs.

De eerste fase, moet over vijf jaar gereed zijn. Er is dan al bijna 4 miljard euro geïnvesteerd in de ontwikkeling en de bouw van 2 GW aan hernieuwbare elektriciteitsopwekkingscapaciteit om groene waterstof te maken voor omzetting in groene ammoniak. Rond 2030 is er 5 GW hernieuwbare opwekking beschikbaar voor een elektrolyser van 3 GW.

"Het nationale park Tsau Khaeb behoort tot de top 5 van locaties ter wereld voor goedkope waterstofproductie, ”zegt Marco Raffinetti, CEO van Hyphen. “In dit gebied kunnen we optimaal profiteren van een combinatie van onshore wind- en zon in de buurt van de zee en een haven-infrastructuur voor exportroutes naar andere markten.”

Nangula Uaandja, CEO van de Namibian Investment Promotion and Development Board, is zeer tevreden over de stap richting waterstof. “Dit is een mijlpaalproject dat het land in staat zal stellen gemiddeld vele duizenden banen voor een periode van 40 jaar te creëren.

“We zijn enorm gemotiveerd door de enorme verantwoordelijkheid die met deze prijs gepaard gaat, maar zijn ervan overtuigd dat we de verwachtingen die ons worden opgelegd niet alleen kunnen waarmaken, maar zelfs overtreffen”, zegt Raffinetti, CEO van Hyphen. “We kijken ernaar uit om samen te werken met de regering van Namibië en alle andere belanghebbenden bij het opleveren van het eerste groene waterstofproject op gigawattschaal in Zuid-Afrika.”

Een belangrijke stap voor toeristeneiland Hawaï in de Grote Oceaan, dit jaar worden de eerste drie bussen voor personenvervoer op waterstof in gebruik genomen. De provincie Hawaï County heeft als doel in uiterlijk 2035 het totale openbaar vervoer op het eiland emissievrij te hebben.

Inmiddels is de eerste waterstofaangedreven bus operationeel (foto). Dit voorjaar zal de omgebouwde Ford worden ingezet op drie verschillende routes in de stad Kailuwa-Kona. Het voertuig gaat in eerste instantie zo’n 160 kilometer per dag rijden.

"We zijn verheugd om onze emissie-visie in de praktijk te brengen in termen van duurzame actie op ons eiland", laat burgemeester Mitch Roth weten. “Het verschuiven van onze hele provinciale vloot naar alternatieve brandstoffen en elektrische voertuigen is voor ons een prioriteit.”  Later deze maand is er een ceremonie gepland om de officiële ingebruikname van de waterstofbus te benadrukken.

Hawaï Natural Energy Institute schonk in 2019 de El Dorado Aero Elite, die nu is omgebouwd naar waterstof, aan de Hawaï County Council. In de bus kunnen 21 passagiers worden vervoerd. Binnenkort volgt de levering van twee naar waterstof omgebouwde El Dorado Aero Elite-bussen uit 2012, met ruimte voor 19 passagiers. Deze zijn door Hawaï Volcanoes National Park aan de provincie geschonken. Alle bussen hebben een 40 kW brandstofcel, aangevuld met een A123 lithium-ionbatterij.

In 2017 hebben de burgemeesters van de vier provincies van de staat Hawaï toegezegd de openbaarvervoersvloten richting 2035 om te zetten naar zero-emissie. Als gevolg hiervan begon Hawaï County Mass Transit in november 2020, in samenwerking met Roberts Hawaï, een elektrische bus in Hilo te gebruiken als een eerste stap in plannen om de hele fossiele vloot te vervangen door emissievrije technologie.

De vervoersbedrijven op Hawaï focussen zich de komende jaren op opkomende technologieën om de afgesproken doelstellingen te halen en werken tegelijkertijd aan  financiering voor de aankoop, exploitatie en onderhoud van de emissievrije bussen.

Het Australische bedrijf Incat Crowther zal later deze maand een veerboot op waterstof in gebruik gaan nemen. De Sea Change gaat varen in de baai van San Francisco en is 's werelds eerste emissievrije, door waterstofbrandstofcel aangedreven, hogesnelheidsveerboot voor passagiers. De innovatieve veerboot is mede mogelijk gemaakt door 2,9-miljoen euro subsidie vanuit California Climate Investments, een programma van de staat Californië dat miljarden dollars investeert om de uitstoot van broeikasgassen verminderen, de economie versterken en de volksgezondheid en het milieu verbeteren.

Het schip is uitgerust met een brandstofcelsysteem geleverd door Zero Emissions Industries (voorheen Golden Gate Zero Emission Marine), bestaande uit drie Cummins-brandstofcellen met een gezamenlijk vermogen van 360 kW en Hexagon waterstofopslagtanks met een capaciteit van 246 kg. Dit systeem is geïntegreerd met 100 kWh lithium-ionbatterij geleverd door XALT en een 2x 300 kW elektrisch voortstuwingssysteem geleverd door BAE Systems. Om het schip zo zuinig mogelijk te kunnen laten varen is de romp geoptimaliseerd om zo min mogelijk weerstand te bieden en is rekening gehouden met een laag eigen gewicht.

De veerboot heeft een lengte van 21 meter, kan 75 passagiers vervoeren en bereikt een maximale snelheid van 20 knopen. De maand mei is gereserveerd voor proefvaarten, vanaf juni wordt de veerboot daadwerkelijk in de dienstregeling opgenomen.

Veerboten op waterstof zijn niet nieuw. In de Franse haven van La Rochelle vaart in het seizoen een kleine veerboot op waterstof en in Antwerpen heeft rederij CMB een kleine veerboot met de naam ‘hydroville’ in de vaart. De Nederlandse havenstad Rotterdam krijgt dit voorjaar ook de eerste waterstofveerboot.

In steeds meer steden over de hele wereld zorgen taxi’s op waterstof voor schonere lucht. Taxi’s rijden intensief, in veel gevallen nagenoeg 24 uur per dag. Tijd om een accu op te laden ontbreekt en zou in veel gevallen betekenen dat er tot 20% extra voertuigen moeten worden aangeschaft. Voor de autofabrikanten Toyota en Hyundai zijn taxi’s op waterstof een prima reclamemiddel. Zakenlieden over de hele wereld maken op deze wijze voor het eerst kennis met waterstof binnen de mobiliteit.

In de Koreaanse hoofdstad Seoel heeft de regering een plan gemaakt om de landelijke trots Hyundai te ondersteunen door ruimhartig met subsidie om te gaan bij de overschakeling naar H2 (foto linksboven). In Parijs (foto mideen boven) rijden al een flink aantal jaren taxi’s op waterstof onder de naam Hype. Inmiddels zijn dat er honderden en dat aantal moet de komende jaren nog flink groeien.

In de Deense hoofdstad Kopenhagen loopt een taxiproject onder de naam Drivr (foto rechtsboven) en in Londen rijdt de grootste particuliere taxivloot ter wereld met rond de 50 taxi’s op H2 onder de naam Green Tomato Cars.

En tenslotte nog twee opvallende taxi-meldingen uit Nederland. De havenstad Rotterdam krijgt vanaf volgende maand een heuse taxiboot die gaat varen in de grootste haven van Europa. En dwars tegen alle wereldontwikkelingen in gaat de Nederlandse regeringsstad Den Haag (foto rechtsonder). Daar heeft het gemeentebestuur de meer dan 50 waterstoftaxi uit het straatbeeld verbannen ten gunste van batterij-elektrisch. Argument: waterstof zou niet duurzaam zijn.  

De belangstelling voor voertuigen op waterstof in Duitsland groeit. Verschillende Duitse autofabrikanten maken bekend aan auto's met brandstofcellen te werken. BMW is het verst met de iX5, die afgelopen zomer uitvoerig is getest in de Franse zon en afgelopen winter in de barre kou bij de poolcirkel. Voldoende reden voor de Duitse auto-media om de twee huidige waterstofauto's, de Toyota Mirai en de Hyundai Nexo nog eens aan een nader onderzoek te onderwerpen.

Waterstof Magazine vat de informatie samen en komt tot de conclusie dat het rijden op waterstof in Duitsland al lang geen avontuur meer is. De auto’s zijn perfect en er zijn al bijna 100 waterstoftankstations. Er is slechts een vraag: Hoe krijg je die Duitsers in een Koreaan of een Japanner? Of moeten we eerst wachten op BMW?

Lees hier het hele artikel

Diverse autofabrikanten in Europa plaatsen brandstofcellen in bestelwagens. Peugeot, Citroën, Renault en Opel zijn het verst. Er is nog geen sprake van massaproductie, maar de richting van klein transport op waterstof is duidelijk ingezet. Waterstof Magazine zet de verschillende initiatieven op een rij.

Het afgelopen jaar heeft Renault aangekondigd de bestelwagen Master als waterstofvoertuig te gaan aanbieden. De Franse autofabrikant belooft een actieradius van zo’n 500 kilometer. De eerste wagens die leverbaar zijn, zijn bestemd voor goederenvervoer. In een later stadium volgen busjes voor personenvervoer. Renault denkt dat voertuigen op waterstof alleen goed te verkopen zijn als er een waterstoftankstation in de nabijheid is gevestigd. Vandaar dat de autofabrikant ook daarin wil investeren.

Binnen de Stellantis-groep wordt al flink geïnvesteerd in kleine bedrijfsauto’s op waterstof. Opel is hierin voorloper. Sinds een half jaar wordt in de fabriek in Rüsselsheim, bij Frankfurt a/M, de Vivaro-e als waterstofvoertuig gebouwd. Met een ingebouwde kleine accu kan zo'n 50 kilometer worden afgelegd. Drie waterstoftanks van 700 bar in de bodem, die een brandstofcel van 45 kW van energie voorzien, zorgen voor de resterende ruim 350 kilometer. Daarmee heeft de waterstof-uitvoering een bereik dat 100 km boven die van de batterij-elektrische ligt. Opel denkt in de eerste twee jaar zo’n 2000 H2-wagens aan geselecteerde klanten te gaan verkopen.

Twee andere merken van dezelfde Stellantis-groep zijn ook bezig met de ontwikkeling van waterstofvoertuigen. Dit zijn Peugeot met het  twin-model e-Expert en Ciroën met de e-Jumpy. Beide voertuigen zijn ontworpen als batterij-elektrisch, maar krijgen nu een kleinere accu en een brandstofcel. Die laatste wordt overigens geproduceerd in eigen huis. Stellantis bouwt de brandstofcellen zelf in samenwerking met Symbio, dochteronderneming van Michelin, en onderdelenleverancier Faurecia.

Steeds meer politiekorpsen over de hele wereld kiezen voor surveillanceauto’s op waterstof. H2 blijkt uitstekend te presteren in voertuigen die intensief worden gebruikt. Met een tanktijd van enkele minuten en een actieradius van ruim 650 kilometer voldoet waterstof aan de strengste eisen die worden gesteld.

Precies vier jaar geleden was de Londense politie de grootste met een vloot van maar liefst 11 Toyota’s van het type Mirai (foto linksboven). In de Duitse hoofdstad Berlijn rijden sinds twee jaar ook twee Mirais mee in de dagelijkse surveillance (foto midden boven). Een paar honderd kilometer verderop rijdt de Hamburgse politie met een testauto op waterstof van Mercedes (foto midden onder).

Uiteraard blijft de Japanse politie niet achter met een Toyota Mirai (linksonder) In 2017 was een van de eerste politiewagens op H2 de Hyundai Ix35 Fuel Cell, die werd gebruikt door de Italiaanse politie voor de dagelijkse controle op de Brenner autobaan (foto rechtsboven). In Nederland en Australië zijn H2-voertuigen respectievelijk getest en in gebruik genomen.

Wat waterstof betreft blijft het niet alleen bij auto's. De politie in Londen heeft de afgelopen jaren ook een vloot scooters met een brandstofcel getest. De schone vervoersmiddelen kwamen in beeld toen luchtvervuiling in de Britse hoofdstad een serieus probleem begon te worden.

De eerste waterstof-politieauto die we hebben kunnen vinden was al operationeel in 2007. Vijftien jaar geleden achtervolgde een agent in Detroit een snelheidsduivel. Hij was waarschijnlijk de eerste man ter wereld die een bon kreeg van een politieagent in een waterstofauto (foto rechtsboven).

De Franse taxivloot Hype gaat de komende jaren sterk groeien. Dit jaar moeten er 700 taxi’s op waterstof in Parijs rijden en over twee of drie jaar moeten dat er al 10-duizend zijn. Deze week heeft het bedrijf een flinke uitbreiding van het aantal  waterstoftankstations in de Franse hoofdstad aangekondigd,

In 2015 lanceerde Mathieu Gardies, CEO van Hype, zijn scone emissievrije waterstofvoertuigen in Parijs, waar hij een vloot van taxi's ontwikkelde die werden aangedreven door een brandstofcel op waterstof. De voertuigen presteren uitsteken en zijn 24 uur per dag inzetbaar. Het tanken gebeurt in 5 minuten en de autonomie van de voertuigen is 500 tot 700 km.

Maar meer taxi’s op waterstof betekent ook meer waterstoftankstations. In de regio Ile-de-France wil Hype met samenwerkingspartners tegen juni 2023 een tiental nieuwe H2-stations openen, met een capaciteit van 1000 kilo per dag lokaal geproduceerde groene waterstof. De taxivloot moet dit jaar groeien tot meer dan 700 H2-voertuigen. 

Dat Hype in Parijs juist de komende jaren snel wil uitbreiden heeft direct te maken met de Olympische Spelen die in 2024 in de Franse hoofdstad worden gehouden.  “Sportevenementen zijn min of meer de enige deadlines waarrond we politici en het bedrijfsleven op één lijn kunnen krijgen”, zegt Mathieu Gardies, CEO van Hype. 

De ontwikkeling van Hype past binnen het beleid van de Franse regering. Bedrijven met een vloot van meer dan 100 voertuigen moeten in 2025 minimaal 10% emissievrije wagens hebben. In 2029 moet dat percentage al 35% zijn. Overstappen op schone mobiliteit is voor grote bedrijven in Frankrijk niet meer vrijblijvend.

Ook in andere hoofdsteden wordt constructief gewerkt aan taxivloten op waterstof. In Londen rijdt Green Tomato Cars met een vloot van 50 voertuigen en in Kopenhagen rijdt Drivr met 100 waterstoftaxi’s.  

De eerste stappen om fossiele brandstoffen te vervangen door waterstof zijn langer geleden gezet, dan menigeen denkt. Ruim 20 jaar geleden presenteerde Mini al de eerste auto op waterstof. Absoluut vooruitstrevend. De hele wereld keek begin deze eeuw met veel belangstelling mee.

Het prototype was gebaseerd op de Mini Cooper van die tijd, de derde generatie in de geschiedenis van het model. Het Britse automerk was toen al onderdeel van het Duitse autoconcern BWM, dat gebruik maakte van de technologie van de BMW 7-serie Hydrogen in het compacte voertuig. Het eerste model maakte geen gebruik van brandstofcellen, zoals nu gebruikelijk is in personen- en vrachtauto’s. De Mini Cooper Hydrogen had een conventionele verbrandingsmotor, maar aangepast om waterstof te verbranden. Overigens was de 1,6-liter viercilindermotor dezelfde als de standaardversie van de Mini Cooper, dat wil zeggen de oude 1.6 16V Tritec-motor. Het belangrijkste verschil zat in het injectiesysteem, dat werd aangepast om de efficiëntie te verbeteren door vloeibare, ultra-koude waterstof te verbranden, die in het inlaatspruitstuk werd geïnjecteerd.

Ruimtegebrek in het voertuig was toen al een probleem. De achterbank werd opgeofferd om plaats te bieden aan de cilinders waarin de brandstof werd opgeslagen. Volgens BMW had de op waterstof aangedreven Mini Cooper ongeveer 120 pk en een verbruik vergelijkbaar met het benzinemodel, maar met als voordeel dat hij veel minder vervuilend is.

Vloeibare waterstof, bij een temperatuur van 253 graden onder nul, was uiteindelijk geen succes. Doordat personenauto’s vaak dagenlang stilstaan loopt de temperatuur in de tank op en veranderd de H2 is gasvorm, die uiteindelijk door het veiligheidsventiel wordt afgeblazen. Een paar weken stilstand betekende een lege tank.

De autofabrikanten Toyota en Daimler maken bekend overeenstemming te hebben bereikt over samenwerking op het gebied van brandstofcellen. Toyota gaat een 60kW brandstofcel leveren voor de toekomstige Mercedes eCitaro elektrische bus en deze zal fungeren als een range extender. Toyota werkt op het gebied van brandstofcellen al samen met de Portugese busfabrikant Caetano.

De actieradius van de elektrische bus stijgt naar 400 km dankzij de waterstoftoepassing. Voor een verlengde harmonicabus stijgt de actieradius naar 350 km. Toyota is enthousiast over de samenwerking en praat niet alleen over de levering van brandstofcellen, maar over een compleet waterstofsysteem. "We zijn verheugd om samen te werken met Daimler Buses en zijn verheugd om te zien dat onze verkoop van brandstofcelsysten in Europa blijft groeien", aldus Matt Harrison, President en CEO van Toyota Motor Europe.

Terwijl de traditionele busfabrikanten traag zijn om te investeren in de markt voor waterstofbussen, maken verschillende startups van de gelegenheid gebruik om zichzelf te positioneren. Zo heeft Arthur Bus, opgericht in 2021 en gevestigd in Planegg in de buurt van München, afgelopen maand het allereerste model onthuld. De H2 Zero, onthuld op de Bus2Bus-beurs in Berlijn, onderscheidt zich door zijn bijzonder zuinige brandstofcel die volgens de fabrikant aanzienlijk minder dan 6 kg waterstof verbruikt per 100 km en een bereik van 450 km heeft met een volle tank.

Volgens de website van de fabrikant wordt de bus uitgerust met twee 125 kW elektromotoren en een accu van ongeveer 15 kWh in de basisversie. De configuratie van de brandstofcel kan variëren afhankelijk van de behoeften van de klant met een vermogensbereik tussen 60 en 125 kW.

De energietransitie is in gang gezet. Waterstof als energiedrager krijgt een steeds prominentere rol in die transitie. Het aantal waterstof-elektrische voertuigen neemt toe. De infrastructuur begint zich te vormen. Initiatieven komen op gang. Waterstof biedt kánsen. Die komen helder in beeld tijdens de Hydrogen Opportunities Tour Belgium 2022 op 28 juni in het Havenhuis Antwerpen.

 Het is duidelijk dat waterstof gaat staat bijdragen aan een schone, duurzame energievoorziening. Wat is het belang van waterstof als energiedrager voor de maatschappij? Welke ontwikkelingen kunnen we onderscheiden en wat zijn de uitdagingen? En vooral: welke interessante mogelijkheden biedt waterstof nú aan ondernemers die -nu en in de toekomst- op zoek zijn naar een verdienmodel in waterstof?

 Op 28 juni is het karakteristieke Havenhuis Antwerpen het fraaie décor voor de Hydrogen Opportunities Tour Belgium 2022. Het evenement biedt gerenommeerde sprekers, praktische workshops en een schat aan informatie. Wil je meer weten over de rol van waterstof in de energietransitie? Dan mag je de Hydrogen Opportunities Tour niet missen. Via de site h2rijders.nl kunnen geïnteresseerde ondernemers en organisaties zich vanaf nu inschrijven om aan het evenement deel te nemen. Het aantal plaatsen voor de Tour is beperkt.

 De Hydrogen Opportunities Tour Belgium 2022 wordt georganiseerd door energietransitie-aanjagers Fast Concepts (NL, oprichter van het platform voor waterstof-mobiliteit h2rijders.nl) en Atrimonium (Be). Naamgevende partner van de Tour is het beleggingsfonds Isatis Investment Hydrogen Opportunities. 

Inschrijven voor de Hydrogen Opportunities Tour Belgium 2022 kan via deze link

De Nederlandse waterstofspecialist Ekinetix heeft een bunkersysteem ontworpen voor het efficiënt en veilig tanken van waterstof door schepen. Het onderwerp is actueel door de “Hydrocat”, een dienstschip op waterstof dat vaart naar offshore windparken. Het Ekinetix bunkerprotocol, ontwikkelt in opdracht van CMB.TECH, maakt het snel en veilig vullen van schepen met gecomprimeerd waterstofgas mogelijk. 

Ekinetix ontwierp het bunkersysteem aan zowel de vraag- als aanbodzijde en het waterstofopslagsysteem aan boord. Dit omvat de systeembeschrijving en specificaties. Het bunkerprotocol zorgt voor veilig en snel vullen, met een hoger debiet dan mogelijk is voor (zware) wegvoertuigen. Aanvullend verzorgde Ekinetix het volledige vergunningsproces, de Quantitative Risk Assessment (QRA) en de Hazard and Operability study (HAZOP) voor het gehele systeem. Met toestemming van de aangemelde instantie kunnen de schepen nu op verschillende locaties worden gebunkerd. Ekinetix noemt het vulproces ‘een echte blauwdruk voor spannende dingen die komen gaan’.

Inmiddels de eerste officiële bunkering van het op waterstof aangedreven servicebemanningsvaartuig "Hydrocat" succesvol verlopen met een Truck-to-Ship-bunkering onder 500 bar. De officiële inhuldiging van het vulproces vindt komende  week plaats tijdens de Sustainable Energy Council World Hydrogen Summit 2022 in de gemeente Rotterdam.

Aan de landzijde stelde Ekinetix de blauwdruk samen met Havenbedrijf Amsterdam , milieudienst IJmond,Zeehaven IJmuiden NV / Haven IJmuiden en Veiligheidsregio Kennemerland. Aan de scheepszijde kreeg het bedrijf de officiële toestemming van Lloyd's Register , veiligheidsstudies en scheepscertificering.

Een waterstofschandaal in Italië. Het busbedrijf Riviera Trasporti stopt met onmiddelijke ingang met een project met vijf bussen op waterstof, een onbereikbaaar waterstoftankstation langs een bergweggetje (foto) en een productielokatie. 7,3 miljoen euro gemeenschapsgeld is verdwenen via duistere deals. Dat betekende bijna het faillissement van het regionale vervoersbedrijf. Dankzij het ingrijpen van plaatselijke bestuurders rijden er nog steeds bussen in de regio San Remo, maar wel op fossiele brandstof. Deze week maakte de voorzitter van de raad van bestuur van het busbedrijf Giovanni Barbagallo het einde van het project bekend.

Het project met vijf bussen op waterstof in Italië is uitgedraaid op een complete mislukking. Ruim drie jaar geleden werden in de stad San Remo de bussen feestelijk in gebruik genomen, maar het High V.LO City- project draaide in Italië uit op een financieel drama. Het vervoersbedrijf Riviera Trasporti investeerde vier miljoen, vanuit Europa kwam daar nog eens 3,3 miljoen bij. De afgelopen jaren stonden twee bussen te verpauperen, een is er helemaal verdwenen en twee zijn er nooit gearriveerd. Riviera Trasporti heeft vanuit de regionale overheid de afgelopen jaren extra financiële ondersteuning gekregen, anders was de kans groot dat het bedrijf failliet was gegaan. Eerder deze week is het Italiaanse waterstofdrama helemaal gestopt.

Het verhaal werd enkele jaren geleden als zeer innovatief gepresenteerd. Riviera Trasporti, eigendom van de provincie en de stad San Remo, wilde met goedkeuring van de regio Ligurië vijf vervuilende dieselbussen vervangen. Ruim 7 miljoen euro werd geïnvesteerd. Direct bij de start van het project werden van de vijf geplande bussen er al twee direct teruggestuurd wegens geldgebrek. Voor de overige drie betaalde het vervoersbedrijf 1,2 miljoen euro per stuk. In november 2018 werden de bussen officieel gepresenteerd en een maand later zijn ze in gebruik genomen op de lijn San Remo-Taggia, een traject van 14 kilometer. Nog geen vier maanden later werden de bussen weer uit de dienstregeling genomen. In februari 2020 werd het eindrapport door de Italianen aangeboden aan de Europese subsidieverstrekker FCH-JTU met het verzoek het bedrag over te maken. Volgens het vervoersbedrijf hebben de bussen tot 31 december 2019 meer dan 100.000 km in lijndienst afgelegd. In werkelijkheid stonden ze na zes maanden al stil.

Ook het waterstoftankstation is op een mislukking uitgelopen. In de Armea-vallei een tankstation gebouwd langs een bergweg die al moeilijk te bereiken is voor een gewone personenauto’s (foto). Hier moesten de meer dan 10 meter lange bussen, gebouwd door de Belgische busfabrikant Van Hool, gaan tanken. Het lag in de bedoeling de benodigde waterstof op dit terrein te produceren. Dat onderdeel van het project bleek echter veel te duur. Waterstof is er nooit geproduceerd en het aanvoeren van waterstof door Air Liquide vanuit Frankrijk was zeer kostbaar. In de loop van 2017 werd de bouw van het tankstation voltooid. Er volgde een testperiode van een jaar en in november was het tankstation -volgens opgave richting de Europese subsidieverstrekker- volledig operationeel. Tot deze week er nog ieder jaar 44 duizend euro huur betaald voor deze locatie. Het hek is al langere tijd hermetisch gesloten, het tankstation ligt er verlaten bij.

Extra miljoenen-investeringen van de regio en liefdadigheidsorganisatie Carige Foundation konden ternauwernood voorkomen dat Riviera Trasporti failliet ging op dit waterstofproject. Eind vorig jaar werd bekend dat door financiële chaos bij het bedrijf de lonen van de werknemers niet meer kunnen worden betaald. Deze week is het project definitief gestopt.

De fotogalerij met foto’s van de bussen en het verlaten tankstation vindt u via deze link

De bouw van het eerste waterstoftankstation van Nieuw-Zeeland is deze week begonnen. Het is de eerste van een serie van vier die worden ontwikkeld door de energiebedrijven Hiringa Energy en Waitomo Group. Het eerste H2-station richt zich op zwaar transport en komt te staan op het Noordereiland nabij Palmerston North Airport.

Hiringa Energy en Waitomo Group gaan meer dan 30 miljoen euro investeren in vier waterstoftankstations die het komende jaar worden gebouwd op het Noordereiland. De vergunning voor het tweede tankstation bij de stad Hamilton is inmiddels binnen. De andere twee tanklocaties komen Tauriko en Auckland, hier loopt de vergunningsaanvraag nog. Beide bedrijven streven ernaar het netwerk begin volgend jaar uit te breiden naar het Zuidereiland en hopen in de komende vier tot vijf jaar over 24 tankstations met hoge capaciteit in het hele land te beschikken. Dat wordt dan een van de eerste tanknetwerken voor zwaar transport ter wereld. Hiringa Energy gaat de waterstof leveren, Waitomo is eigenaar van een landelijke keten van tankstations.

Een eerste vloot van 20 emissievrije Hyzon-vrachtwagens op waterstof is inmiddels aangekocht door het vrachtwagenverhuurbedrijf TR Group. De voertuigen hebben een actieradius van meer dan 600 kilometer. Hyundai Nieuw-Zeeland heeft vijf zware vrachtwagens met waterstofbrandstofcellen geïmporteerd.

In Nieuw-Zeeland is zwaar transport verantwoordelijk was voor meer dan een kwart van de totale uitstoot binnen de mobiliteit, terwijl het aantal zware voertuigen slechts 4 procent van het totaal aantal uitmaakt.

In 2023 gaan de bedrijven Schenk Transport, onderzoeksbureau TNO en waterstofleverancier Air Products een waterstoftankstation bij Rotterdam openen speciaal voor zwaar transport. Het project met de naam Project Schone Waterstof en Wegtransport, kortweg CH2aRT, heeft daarvoor DTKI-subsidie gekregen van de Nederlandse overheid. Er wordt een groot waterstoftankstation ontwikkeld en een aantal nieuwe waterstoftrucks.

Het project wordt gerealiseerd in samenwerking met de haven van Rotterdam en heeft als doel om het grootste waterstoftankstation van Nederland te bouwen. Air Products gaat het tankstation in het Botlekgebied bevoorraden en exploiteren en groene waterstof op een efficiënte en veilige manier leveren, terwijl Schenk Tanktransport de H2-vrachtwagens gaat inzetten voor haar dagelijkse logistieke operaties. TNO zal het gehele project monitoren en de verkregen inzichten gebruiken voor de verdere ontwikkeling en toepassing van waterstof in het zware wegvervoer.

De toegekende DKTI-transportsubsidie ​​is bedoeld om projecten voor duurzaam transport te ondersteunen. De subsidie ​​is in het leven geroepen om duurzame innovaties in de transportsector te versnellen. Ook draagt ​​het project bij aan de ambities van HyTrucks, een internationaal consortium van verschillende partijen, dat in de driehoek Rotterdam , Noordrijn-Westfalen en Antwerpen in 2025 met 1.000 waterstofaangedreven vrachtwagens waterstof op grote schaal wil inzetten in het zware wegvervoer. Tot de partijen, die onder een memorandum van overeenstemming werken, behoren niet alleen Air Products, maar ook havenbedrijven, transportbedrijven, tankstation-exploitanten en vrachtwagenfabrikanten.

Boudewijn Siemons , COO Havenbedrijf Rotterdam is zeer tevreden met de innovatieve plannen. "Alle vervoersbewegingen, van scheepvaart tot wegvervoer, moeten in 2050 CO2-neutraal zijn. Waterstof is een schoon, levensvatbaar alternatief voor diesel binnen het goederenvervoer. Maar dan moet er natuurlijk wel getankt kunnen worden. Ik ben verheugd dat Air Products hierin het voortouw neemt door binnen twee jaar het eerste waterstoftankstation voor vrachtwagens in Rotterdam in gebruik te nemen."

Foto: in juni 2021 opende Shell met partners Kenworth en Toyota twee waterstoftankstations speciaal voor zwaar transport in Californië.
Kik hier voor de beelden.

Het Duitse energiebedrijf RWE gaat 30 miljoen euro investeren in de productie van groene waterstof. De proeffabriek komt te staan bij de stad Lingen, 20 kilometer vanaf de Nederlandse grens bij Denekamp. De volgende maand moet de bouw beginnen, de eerste waterstof wordt over ruim een jaar geproduceerd.

RWE spreekt in het persbericht over een proefopstelling. Er komen twee verschillende elektrolysers, een van fabrikant Sunfire uit Dresden met een capaciteit van 10 megawatt en een PEM elektrolyser van Linde met een capaciteit van 4 megawatt. Als de site operationeel is kan er maximaal 7000 kilo groene waterstof per dag worden geproduceerd. Deze kan worden getransporteerd via het toekomstige regionale waterstofnetwerk of worden bijgemengd bij brandstof voor energiecentrales.

Klimaatneutraal geproduceerde waterstof gaat een belangrijke rol spelen in de energietransitie in Duitsland. De deelstaat Nedersaksen financiert de bouw van de testfaciliteit met acht miljoen euro. Het financieringsbesluit van de regionale overheid is deze week officieel overhandigd. 

De minister van Energie van Nedersaksen, Olaf Lies, is zeer enthousiast over de H2-plannen van RWE in Lingen. “Vooral de oorlog in Oekraïne maakt duidelijk hoe hard de energietransitie nodig is. Waterstof wordt een integraal onderdeel van ons energiesysteem en dat hebben we nodig om onze klimaatdoelen te halen. De energietransitie kan alleen slagen met moleculen en elektronen”.

Op de locatie in Lingen wil RWE tegen 2024 ook een elektrolyse-installatie bouwen met een vermogen van 100 megawatt. Tegen 2026 komt daar nog eens 200 megawatt bij. In Lingen staat ook een kerncentrale die de komende jaren moet sluiten.

De Nederlandse bedrijven C-Job Naval Architects en LH2 Europe hebben een tanker ontwikkelt voor het grootschalig transporteren van vloeibare waterstof. Door grootschalig vervoer blijven de transportkosten per kilo laag. Het schip moet gaan varen tussen Schotland en Duitsland.

LH2 Europe specialiseert zich in het transport van vloeibare waterstof en levert aan landen die veel energie nodig hebben. De initiatiefnemers zijn ervan overtuigd dat er alleen voldoende schone energie kan worden aangevoerd als dit grootschalig gebeurt.  

“Waterstof speelt een belangrijke rol in onze energietoekomst. Het is aan ons hoe snel we dat kunnen realiseren. LH2 Europe heeft als doel om een volledige vloeibare waterstof toeleveringsketen in 2027 klaar te hebben,” zegt Dr. Peter Wells, CEO van LH2 Europe. “In de beginperiode zijn we van plan om 100 ton groene waterstof per dag te leveren en we zullen productie opvoeren naar 300 ton per dag binnen een periode van drie jaar, afhankelijk van de vraag. De huidige schepen kunnen waterstof niet leveren op de schaal die wij verwachten die nodig zal zijn om de behoeften van de markt te vervullen,” voegt hij toe.

LH2 Europe heeft in samenwerking met C-Job Naval Architects een initieel ontwerp ontwikkeld voor een waterstoftanker van 141 meter met een capaciteit van 37.500 m3. Daarbij kwamen de initiatiefnemers voor flinke uitdagen te staan. Vloeibare waterstof brengt unieke uitdagingen met zich mee bij het ontwerpen van een schip. LNG-tankers gebruiken ballastwater om genoeg diepgang te creëren om het gewichtsverlies na levering te compenseren. Vloeibaar waterstof heeft voldoende energiedichtheid per eenheid volume voor veel toepassingen, maar is 20 keer lichter dan LNG. Daarom is een unieke oplossing bedacht voor het transport per schip. Er is een trapeziumvormig rompontwerp gemaakt dat voldoende dek-ruimte creëert voor de tanks zonder dat er ballast nodig is.

Het schip zal worden uitgerust met drie opslagtanks voor vloeibare waterstof met een totale capaciteit van 37.500 m3. De tanks zullen een veel lagere boil-off hebben dan de tanks die nu worden gebruikt in de scheepvaart, door het gebruik van een vacuüm voor isolatie. De relatieve kleine hoeveelheden vloeibare waterstof die onderweg verdampen worden opgevangen en direct gebruikt in brandstofcellen aan boord, welke waterstof omzetten in elektriciteit en water. Hiermee wordt direct energie geleverd aan de voortstuwingssystemen van het schip, waardoor er alleen nog water wordt uitgestoten. Hiermee is niet alleen de productie, maar ook het transport van vloeibaar waterstof volledig emissie neutraal.

Het schip zal naar verwachting zes maanden voor de eerste levering van waterstof in 2027 gereed zijn.

De provincie Groningen koopt het waterstofzeilschip Ecolution. De provincie wil de zeilboot, die ligt in de haven van Lauwersoog, gebruiken voor promotiedoeleinden voor waterstof. De Ecolution is gebouwd in opdracht van de in 2014 overleden astronaut Wubbo Ockels en is nu nog eigendom van de stichting WadDuurzaam.  

Hoewel de verkoop nog niet zeker is heeft de provincie al wel 600-duizend euro overgemaakt naar de stichting. Tegelijkertijd zoekt de provincie nog naar andere partijen die willen participeren in het schip.

Bestuurslid Albert Keizer van WadDuurzaam, die ook de baas is van scheepswerf NG Shipyards in Lauwersoog waar de Ecolution ligt, ziet het helemaal zitten. “Met het geld kan de stichting aan al zijn verplichtingen voldoen en een heel klein beetje overhouden om nieuwe activiteiten te ontplooien.”

De Ecolution voer in mei vorig jaar voor de eerste keer, aangedreven door waterstof, de haven van Lauwersoog uit, nadat het was omgebouwd. Daarbij werden de dieselmotoren vervangen door twee elektromotoren met een vermogen van 55 kW. Een accupakket zorgt dat het schip meerdere dagen in een haven kan liggen zonder aan de walstroom te moeten.

De stichting WadDuurzaam merkte de afgelopen jaren dat er veel belangstelling was voor de milieuvriendelijke boot. “Voor dit schip zijn altijd wel liefhebbers in de markt, maar we hebben die steeds buiten de deur gehouden”, zegt Keizer op de regionale omroep RTV Noord. “De laatste tijd werd het steeds serieuzer, de markt voor deze schepen is behoorlijk aangetrokken. Veel mensen zeggen: dat schip ligt daar, zou het te koop zijn? Dan word je benaderd. Het had dus ook gekund dat het naar het buitenland zou verdwijnen, maar dat had niet de voorkeur van de stichting. Al had het ook een particulier jacht kunnen worden of ergens anders in Nederland terecht kunnen komen.”

De Ecolution is een zeilschip dat tussen 2007 en 2010 werd gebouwd in opdracht van oud-astronaut Wubbo Ockels. Het heeft zes waterdichte compartimenten, alle systemen zijn dubbel uitgevoerd, kan door twee personen worden gevaren en vier tot zes gasten meenemen. Sinds 2015 is het jacht eigendom van de stichting WadDuurzaam en heeft een ligplaats bij hun duurzaamheidscentrum in de haven van het Groningse dorp Lauwersoog. Het schip wordt ingezet om de aandacht op duurzaamheidsprojecten te vestigen.

Het jacht werd ontworpen door scheepsarchitect Gerard Dijkstra. Het herbergt innovaties op het gebied van groene energie, moderne zeiltechnieken en comfort. De dekken zijn gemaakt van synthetisch materiaal in plaats van teak.

Tussen 2019 en 2021 werd het jacht omgebouwd voor het gebruik van waterstof. De elektromotoren draaien op stroom die door brandstofcellen wordt geleverd. Als op volle zee de zeilen het overnemen, gaat de scheepsschroef als een soort windmolentje stroom opwekken, die benedendeks in accu's wordt opgeslagen.

Kijk hier naar het waterstofontwerp van de Ecolution

De regionale busvervoerder Regionalverkehr Köln GmbH (RVK) krijgt bijna 34 miljoen subsidie van het federale ministerie van Digitale Zaken en Transport voor de aankoop van 108 bussen op waterstof. Nu al rijdt de vervoerder met 40 bussen met een brandstofcel. In totaal vormen de 160 waterstofbussen in 2025 de grootste H2-busvloot ter wereld.

In de eerste inkoopfase koopt RVK nu 79 normale waterstofaangedreven bussen en in de tweede fase 29 extra lange harmonicabussen. De eerste leveringen zullen plaatsvinden in december 2022. Alle 108 bussen moeten in 2025 in gebruik zijn genomen.  

De RVK, gevestigd in Keulen, verzorgt het openbaar vervoer in de regio Keulen en Bonn. Sinds 2011 heeft het bedrijf bussen met waterstof-brandstofcelaandrijvingen in gebruik, de laatste jaren steeds intensiever. Het huidige waterstof-inkoopproject met 108 bussen is het grootste voor de RVK tot nu toe en wordt gefinancierd in het kader van de bus/rail-financieringsrichtlijnen van het Federale Ministerie voor Digitale Zaken en Transport. Het totale investeringsbedrag is 33,9 miljoen euro.

Bussen op waterstof met brandstofcel scoren in veel opzichten punten: ze veroorzaken lokaal nauwelijks uitstoot. Naast de sterk verminderde geluidsemissie betekent dit: Geen uitstoot van NOx en CO2. Met de 108 nieuwe bussen op waterstof wordt in 2025 9,96 ton NOx en 5777,45 ton CO2 bespaard of vermeden. Het busbedrijf RVK  is ook zeer te spreken over de operationele efficiëntie, vooral in het regionale vervoer, met de zeer goede actieradius en hun korte tanktijd, vergelijkbaar met die van een dieselbus.

RVK-directeur dr. Marcel Frank: “Met in totaal 160 brandstofcelbussen kunnen we straks voor een groot deel van ons verkeersgebied emissievrij openbaar vervoer aanbieden. Onze dank gaat hiervoor uit naar het Bondsministerie.”

Foto: in de regio Keulen rijden inmiddels tientallen bussen op waterstof, geproduceerd door de Belgische busfabrikant Van Hool.

In het ‘Hydrogen Experience Center’ bij E-Trucks Europe in de Nederlandse plaats Westerhoven hebben de eerste tien automonteurs hun waterstoftrainingen succesvol doorlopen. Het opleidingsproject met de titel Waterstof (H2)ReinigingsTrucks, kortweg ‘H2RenT’ bestaat uit een training van twee dagen waarin waterstof, vuilniswagens op waterstof en de onderliggende technieken uitvoerig zijn behandeld in theorie en praktijk. Alle deelnemers zijn geslaagd en hebben het opleidingsinstituut met het certificaat ‘Waterstofvoertuigen Technicus’ op zak verlaten.

De deelnemers waren afgevaardigden van vijf bij het H2RenT-project aangesloten bedrijven, te weten Truckland Amsterdam, Truckland Acht, ESA uit Groningen, Loven uit Helmond en VanTilburg Bastianen uit Breda. De cursus is gegeven en ontwikkeld in samenwerking met RAP Clean Vehicle Technology uit het Gelderse Baak. Voor de opleiding is gebruikgemaakt van twee vuilnisauto’s uit het project H2RenT en een Hyundai Nexo van het Vlaams-Nederlands project Interreg.

Deelnemer Roan van de Hee - Van Tilburg Bastianen DAF in Breda was na de 2-daagse cursus meer dan tevreden. "Ik heb veel geleerd over de energietransitie, zero-emissie voertuigen en vooral waterstof in de toegepaste zin. Zo komen wij als dealerbedrijf in de toekomst niet voor verrassingen te staan.”

Cursusleider Gert-Jan Rap van RAP Clean Vehicle Technology is blij dat er aandacht is voor het opleidingen van vakmensen binnen de waterstofeconomie. “De waterstofvoertuigen die momenteel op de markt komen, zijn gelukkig van hoge kwaliteit en uitgerust met veel veiligheidssystemen. Bij onderhoud en reparatie is het belangrijk dat ook de werkplaatsen en monteurs volledig voorbereid zijn om correct en veilig aan deze voertuigen te kunnen werken. Kennis is daarbij een zeer belangrijk aspect en ik ben blij te zien dat de partners binnen het H2RenT-project dit ook inzien. De deelnemers aan de training waren zeer enthousiast en leergierig om deze nieuwe waterstof-technologie te leren kennen. Ik feliciteer alle deelnemers met het behalen van het certificaat ‘Waterstofvoertuigen Technicus’!”

Binnen het project worden ook de vijf individuele werkplaatsen bij de deelnemende DAF-bedrijven fysiek aangepast. Dat draagt bij aan een landelijk dekkend netwerk van dealers, die service kunnen verlenen aan waterstoftrucks en vuilniswagens. Met de cursus en de aanpassing van de werkplaats wordt ook een serviceprogramma ontwikkeld. Daarna zijn de vijf dealer- en servicebedrijven voorbereid en opgeleid om te mogen werken aan waterstofvoertuigen, in het bijzonder aan trucks. Binnen H2RenT worden zes vuilnisauto’s in verschillende gemeenten getest.

H2RenT staat voor Waterstof (H2)ReinigingsTrucks. Dit project wordt mede mogelijk gemaakt door het Demonstratieregeling Klimaat Technologieën en-Innovatie in Transport (DKTI-Transport ) van RVO (Rijksdienst Voor Ondernemend Nederland) en het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat met als referentie: DKTI119003.
Exclusieve foto: Stefan Neis / WaterstofNet

Na twee corona-jaren krijgt de eerste Nationale Waterstofdag een vervolg. Medio juni staat de tweede editie van dit belangrijke waterstofevent op het programma met een serie zeer interessante sprekers. De Nationale Waterstofdag wordt georganiseerd door de Wageningen Universiteit & Research en wordt gehouden in congrescentrum de Pijler in Lelystad.

In de ochtend betreden een aantal uiteenlopende sprekers het podium. Diederik Samson, kabinetschef van Vicevoorzitter van de Europese Commissie Frans Timmermans, komt over uit Brussel om de rol van waterstof binnen de energietransitie toe te lichten. Sjaak van de Tak, voorzitter van LTO Nederland praat de bezoekers bij over wat waterstof voor het platteland kan betekenen en Willem Stehouwer van Toyota Material Handling legt de nadruk op schoon en emissievrij intern transport. Daarnaast komen keynote speakers Jop Fackeldey (gedeputeerde Provincie Flevoland), Hyung-Ja de Zeeuw (Rabobank), Wouter van den Akker (Alliander) en Chris de Visser (WUR) aan het woord.

In de middag kan er gekozen worden uit een divers aanbod aan workshops. Deze gaan over concrete projecten die op het platteland worden ontwikkeld, over de bijdrage die waterstof aan duurzaamheidsdoelen levert en over de verdienmodellen voor ondernemers. Belangstellenden kunnen op excursie naar een unieke testfaciliteit van TNO, WUR en ACRRES.

De 2^e Nationale Waterstofdag staat onder voorzitterschap van Andries Greiner, voormalig gedeputeerde van de Provincie Flevoland en voorzitter van de Advisory Board ACRRES. Er kunnen maximaal 500 bezoekers deelnemen.

• Datum : vrijdag 17 juni 2022
• Lokatie: Congrescentrum De Pijler | Ketelmeerstraat 90 | 8226 JX Lelystad
• Prijs inclusief koffie, lunch en een borrel: 75 euro. Inschrijven na 13 mei: 95 euro. Prijzen excl. BTW
• Organisatie WUR, Wageningen University & Research

Voor meer info www.nationalewaterstofdag.nl

Direct inschrijven kan via deze link

Het Amerikaanse waterstofbedrijf Plug Power heeft een overeenkomst gesloten met retailgigant Walmart over waterstofleveringen. Plug power gaat 20-duizend kilo waterstof per dag leveren aan verschillende distributiecentra en winkels van Walmart, waar het wordt gebruikt voor de aandrijving van vorkheftrucks. Omgerekend gebruiken de 9.500 heftrucks zo’n 2 kilo H2 per dag.

De groene waterstof die aan Walmart wordt geleverd, wordt gemaakt via elektrolyse en in vloeibare vorm getransporteerd naar de gebruikslocaties. Bij de distributiecentra en winkels komen eigen tankstations. Door de snelle tanktijd kan de retailgigant hetzelfde werk met minder heftrucks doen. Gelijke voertuigen op een accu staan vele uren aan een lader. De distributiecentra en winkels van Walmart zijn 24 uur per dag geopend.

Walmart werkt sinds 2012 samen met Plug Power op het gebied van waterstof. Tien jaar geleden werd een eerste pilotproject opgestart met 50 voertuigen. Deze test is succesvol verlopen, inmiddels heeft het grootste retailbedrijf ter wereld 9.500 voertuigen voor intern transport op waterstof.

"Walmart is al meer dan tien jaar een early adopter van de innovatieve waterstof- en brandstofceltechnologie. Onze waterstofaangedreven oplossingen bieden een hulpmiddel om productiviteit te verhogen en daarmee Walmart's activiteiten te verbeteren", aldus Andy Marsh, CEO van Plug Power. “Dankzij onze groene waterstof kan Walmart nu zijn CO2-uitstoot aanzienlijk verminderen.”

De leveringsovereenkomst is een van de eerste groene waterstofleveringscontracten voor Plug Power. Het bedrijf zal de waterstof leveren met behulp van een nieuwe vloot voertuigen die geschikt zijn voor het transport van vloeibare waterstof bij een temperatuur van 253 graden onder nul. De techniek hiervoor komt van het bedrijf Applied Cryo Technologies, dat recent is overgenomen.

Eenendertig beheerders van gastransportleidingen in bijna alle Europese landen hebben een gezamenlijke website gelanceerd. Op de website EHB.eu worden geïnteresseerden continue op de hoogte gehouden over de ontwikkelingen rond het Europese netwerk voor waterstof. Dat netwerk zal de komende decennia worden uitgerold en bestaat voor een groot deel uit bestaande leidingen voor aardgastransport die nu al in de grond liggen. Het netwerk van de Nederlandse Gasunie en het Belgische Fluxys zijn onderdeel van de H2-backbone.

Het European Hydrogen Backbone (EHB)-initiatief bestaat uit een groep van eenendertig energie-infrastructuurbeheerders, verenigd door een gedeelde visie op een klimaatneutraal Europa. Volgens de netbeheerders gaat waterstof hierin een belangrijke rol spelen. Het initiatief heeft tot doel marktconcurrentie, leveringszekerheid, vraagzekerheid en grensoverschrijdende samenwerking tussen Europese landen en hun buurlanden te bevorderen.

De Europese Waterstof Backbone zal rond 2040 53.000 km lang zijn. De realisatie vereist een geschatte totale investering van € 80-143 miljard, gebaseerd op het gebruik van 60% bestaande aardgaspijpleidingen en 40% nieuwe pijpleidingen. Deze liggen op land, maar ook in de zeebodem en tussen landen onderling. Op drie plaatsen, twee in Spanje en een in Italië, is het netwerk met Afrika verbonden.

Deelnemende bedrijven zijn onder meer Amber Grid, Bulgartransgaz, Conexus, CREOS, DESFA, Elering, Enagás, Energinet, Eustream, FGSZ, FlusSwiss, Fluxys Belgium, Gas Connect Austria, Gasgrid Finland, Gassco, Gasunie, GAZ-SYSTEM, Gas Networks Ireland, GRTgaz, National Grid, NET4GAS, Nordion Energi, OGE, ONTRAS, Plinacro, Plinovodi, REN, Snam, TAG, Teréga en Transgaz.

Download hier het meest actuele rapport over de Europese Waterstof Backbone

SoCalGas in Californië meldt dat het gasbedrijf onderzoek doet naar een vlam-loze brander die wekt op waterstof. Deze brander zonder vlammen is gebaseerd op heterogene oxidatie en maakt gebruik van een katalysator om brandstof te oxideren zonder verbranding. Deze benadering verdeelt energie via infraroodstraling over een groter oppervlak, waardoor lagere temperatuuropties mogelijk zijn dan bij conventionele branders. Lagere temperaturen betekenen veel minder (indien aanwezig) NOx-vorming, meldt Clean Energy Technologie Scout Matt Gregory. Door de temperatuur van het verbranden van waterstof te verlagen, wordt de kans op stikstofbinding nihil. Zo heb je geen last van mogelijke giftige gassen en temperaturen van rond de 1200 graden Celcius.

De brander is nog in ontwikkeling. Het onderzoek wordt uitgevoerd door SoCalGas Research Development & Demonstration (RD&D) in samenwerking met onderzoekers van het Oak Ridge National Laboratory in Tennessee.

SoCalGas, de Southern California Gas Company, is een nutsbedrijf gevestigd in Los Angeles, Californië, en een dochteronderneming van Sempra Energy. Het is de belangrijkste leverancier van aardgas in Los Angeles en Zuid-Californië.

Elektrolysers uit China zijn goedkoop in aanschaf, maar produceren uiteindelijk dure groene waterstof. Dat blijkt uit een rapport dat de Chinese Hydrogen Energy & Fuel Cells Industry Innovation Strategic Alliance (CHEFCIISA) heeft gepresenteerd. De Chinese productiemachines voor waterstof zijn minder efficiënt en betrouwbaar dan vergelijkbare apparaten uit Amerika of Europa en gaan ook nog eens veel minder lang mee.

CHEFCIISA meldt in het rapport dat de in China gemaakte elektrolysers dikkere platen in de elektrolyse-stapels hebben. In het Westen zijn deze ongeveer een halve millimeter dik en in China 1 millimeter. Alleen hierdoor wordt al een lager rendement behaald. In China zijn de platen ook nog eens gemaakt van nikkel van inferieure kwaliteit, terwijl de westerse platen van hoogwaardige legeringen zijn. Het gevolg is dat elektrolysers veel minder lang meegaan en daardoor de kiloprijs voor waterstof sterk stijgt.

China is op dit moment de grootste waterstofproducent ter wereld met een jaarproductie van 33 miljoen ton, voornamelijk geproduceerd uit fossiele brandstoffen. Maar het land wil overschakelen naar grote waterstoffabrieken waar groene waterstof wordt geproduceerd uit hernieuwbare energie. Geschat wordt dat het verkoopvolume van elektrolyseapparatuur in 2022 meer dan 1GW kan bedragen.

De groene waterstof is onder andere nodig voor de sterk groeiende vloot van H2-voertuigen. In de plannen van de Chinese overheid staat dat er dit jaar tussen de 8000 en 10.000 voertuigen moeten bijkomen. Dat moeten ongeveer 1000 waterstofauto’s zijn, 3500 zware vrachtauto’s en 4500 voertuigen binnen het openbaar vervoer.

Een doorbraak voor waterstof in de luchtvaart. De bedrijven HyPoint en GTL melden een zeer lichte waterstoftank voor vliegtuigen te hebben ontwikkeld. De tank heeft geen moeite met waterstof in vloeibare vorm, bij een temperatuur van 253 graden onder nul. Omdat de energiedichtheid van H2 dan met de factor 800 toeneemt, kan het vliegtuig met energie opgeslagen in dezelfde ruimte tot vier keer zover vliegen.

Gewicht is de grote vijand in de luchtvaart. Vliegen op batterijen wordt dan ook niet gezien als een oplossing voor de emissievrije luchtvaart van de toekomst, waterstof in vloeibare vorm wel. HyPoint, gevestigd in Californië aan de Baai van San Francisco, en Gloyer-Taylor Laboratories (GTL) uit de staat Tennessee, claimen de uitvinding van de ultralichtgewicht cryogene tanks, gemaakt van onder meer grafietvezelcomposieten. HyPoint meldt dat vliegtuigen met een brandstofcel in de toekomst tot vier keer zo ver kunnen vliegen met hetzelfde volume waterstof in vergelijking met kerosine. De operationele kosten zijn ook nog eens 50% minder. Geluidsoverlast is verleden tijd en van CO2-uitstoot is geen sprake.

In een persbericht geeft HyPoint het voorbeeld van een typische De Havilland Canada Dash-8 Q300, die met 50-56 passagiers ongeveer 1.558 km vliegt op vliegtuigbrandstof. Op basis van een theoretisch analyse kreeg het toestel een brandstofcel en een GTL-composiettank. Daarmee kon hetzelfde vliegtuig tot 4.488 km vliegen. Dit is de grootste wens van alle vliegmaatschappijen over de hele wereld.

De volgende uitdaging is de tanks verder te ontwikkelen en een certificaat te krijgen van de luchtvaartautoriteit.

Overal op de wereld worden grote fabrieken voor groene waterstof aangekondigd. Grote bedrijven in Nederland, Japan, Frankrijk en Zweden gaan binnen een paar jaar aan de slag. Maar de grootste op de wereld is het project Neom in Saoedi-Arabië, met een investeringsbedrag van 5 miljard euro.

In Europa gaan het Britse Shell en het Japanse  aan de slag met grote waterstoffabrieken. Deze worden gekoppeld aan windparken op zee. Vooral de Noordzee, met geringe diepgang, leent zich voor snelle plaatsing van hoge windmolens. In 2030 moet er al 400-duizend kilo waterstof worden geproduceerd. Een hoeveelheid die oploopt tot 1 miljoen ton in 2040. De opgewekte waterstof zal worden gebruikt voor verwarming, kunstmestproductie en als brandstof voor voertuigen.

Tegen 2030 zal Mitsubishi in totaal 14,63 miljard euro investeren in decarbonisatie van de industrie. Bijna de helft van dit bedrag zal worden geïnvesteerd in de productie van hernieuwbare energie.  Mitsubishi is ook van plan om offshore windparken te ontwikkelen voor de kust van Japan.

Het Franse bedrijf Lhyfe kondigt een nieuw groot waterstof-project aan in Zweden, In de omgeving van het offshore windpark Storgrundet wordt waterstof geproduceerd met een elektrolyser met een vermogen van 600 MW. In 2025 wordt begonnen met de bouw van de waterstoffabriek die uiteindelijk 240 ton waterstof per dag gaat produceren.

Zoals Waterstof Magazine eerder meldde is in Saoedi-Arabië gestart met de bouw van de grootste waterstoffabriek ter wereld. De plant krijgt een productiecapaciteit van 4 gigawatt die uitsluitend gevoed wordt door wind- en zonne-energie. Met dit project wil Saoedi-Arabië de grootste waterstofexporteur ter wereld worden.

Foto: de 10 MW waterstoffabriek Refhyne bij de Duitse stad Köln is voorlopig de grootste in Europa.

Airbus en Kawasaki Heavy Industries hebben een Memorandum of Understanding (MoU) ondertekend om samen te werken bij de ontwikkeling van vliegen op waterstof. Het ontwikkeltraject richt zich op de productie van waterstof, tot aan de levering op vliegvelden aan vliegtuigen die in de toekomst op waterstof gaan vliegen. Dit ontwikkeltraject is niet nieuw, wereldwijd houden meerdere bedrijven zich bezig met vliegen op waterstof.

Het memorandum van overeenstemming werd ondertekend tijdens een ceremonie in Tokio, bijgewoond door Stéphane Ginoux, hoofd van de Noord-Aziatische regio van Airbus en president van Airbus Japan, en Motohiko Nishimura, uitvoerend directeur en plaatsvervangend algemeen directeur van de divisie bedrijfsstrategie Kawasaki waterstof.

Airbus en Kawasaki gaan gezamenlijk een routekaart opstellen om de uitdagingen aan te pakken en een plan opstellen om de behoeften van de op waterstof aangedreven luchtvaart te inventariseren. Een onderdeel van het traject is de ontwikkeling van waterstofhubs op luchthavens.

“We zijn verheugd om samen te werken met Kawasaki, de grootste waterstofleverancier van Japan. Dit partnerschap zal uiteraard de inspanningen van de Japanse regering versnellen en bevorderen om tegen 2050 een koolstofarme en koolstofneutrale samenleving van algemene vliegtuigoperaties te bereiken ”, aldus Stéphane Ginoux. "We zijn er vast van overtuigd dat het gebruik van waterstof - zowel in synthetische brandstoffen als als primaire energiebron voor commerciële vliegtuigen - de potentie heeft om de klimaatimpact van de luchtvaart aanzienlijk te verminderen."

“Waterstof is een schone energie die bij gebruik geen CO2 uitstoot en geschikt is als duurzame brandstof” , aldus Motohiko Nishikura. “Wij zijn gespecialiseerd in de ontwikkeling van infrastructuur voor vloeibare gassen onder lage temperatuur, transport, opslag en transport naar ontvangstterminals en dragen zo bij aan de opbouw en uitbreiding van toeleverketen voor de waterstofmarkt.”

Airbus zal de data van het vliegtuig, het energieverbruik van de vloot en informatie over waterstofaangedreven vliegtuigen voor grondoperaties verstrekken. Kawasaki zal technologie leveren voor de verschillende onderdelen van de toeleveringsketen en tegelijkertijd scenario's voor de implementatie van infrastructuur voor luchthavenbevoorrading ontwikkelen.

Piasecki Aircraft Corp. (PIAC) uit de Amerikaanse staat Pennsylvania meldt de ontwikkeling van een kleine helikopter op waterstof. Het bedrijf heeft een lange geschiedenis in het ontwerpen van experimentele vliegtuigen voor civiele en militaire toepassingen. PIAC ontwikkelt het brandstofcelgedeelte, de helikoper wordt geleverd door het Duitse bedrijf edm aerotec.

Volgens het Amerikaanse Evtop News krijgt de helikoper van het type  CoAC-2D een brandstofcel van 80 kW. De helikopter kan twee personen vervoeren en is geregistreerd als klein vliegtuig bij de Duitse luchtvaartautoriteit.

De twee bedrijven werken samen om de CoAX-2D op de Amerikaanse markt te brengen. Edm aerotec CEO Anja Ernst meldt dat de twee bedrijven de helikopter onafhankelijk van elkaar gaan ontwikkelen, maar waar nodig ook gaan samenwerken. "Beide partners kunnen hun knowhow blijven ontwikkelen en aanvullen - dit is de perfecte voorwaarde voor toekomstige ontwikkelingen", zei hij.

PIAC heeft twee CoAX-2D-helikopters aangeschaft voor engineering en vluchtevaluaties ter ondersteuning van haar onderzoek. Volgens PIAC zal de waterstofversie van de CoAX-2D bestaan ​​uit een batterij, waterstoftank, omvormer, elektromotor, computercontroller, vier koelventilatoren en een zuurstoftank. PIAC-eigenaar Piasecki laat in de Amerikaanse media weten dat de brandstofcel de operationele kosten met 50 procent kan verlagen in vergelijking met conventionele helikopters. Het waterstofsysteem levert  twee keer zoveel vermogen als een standaard batterijsysteem dat nu al wordt gebruikt in conventionele elektrische vliegtuigen voor verticaal opstijgen en landen.

Volgend jaar moeten de eerste proefvluchten met de helikoper op waterstof uitgevoerd worden.

Uit een onderzoek in Zuid-Korea blijkt dat waterstof, geproduceerd uit kernenergie, veel goedkoper is dan waterstof geproduceerd uit zon en wind. Uit het onderzoek blijkt dat de prijs met een factor vijf kan worden verlaagd. Door in te zetten op kernenergie komt de waterstofeconomie dan ook sneller op gang.

De test met groene stroom uit windmolens duurde in totaal 61 dagen. In die periode werd 706 kilo groene waterstof geproduceerd door een elektrolyser die daarvoor 45.443 kWh elektriciteit verbruikte. Dat is 64,3 kWh per kilo waterstof. Met een prijs van 17 eurocent per kWh kost een kilo waterstof 10,93 euro aan elektriciteitskosten, investerings- en exploitatiekosten komen hier nog bij.

Als er gebruikt wordt gemaakt van goedkope energie uit een kerncentrale daalt de prijs van waterstof met de factor vijf. Bij de productie komt dan ook geen CO2 vrij. Het International Atomic Energy Agency (IAEA) geeft aan dat waterstof dan rond de 2,30 euro gaat kosten, het Idaho National Research Institute van de Verenigde Staten komt zelfs nog iets lager uit, omdat de elektrolyser geen last heeft van een schommelend aanbod van energie. Hierdoor kan nog efficiënter worden geproduceerd en daalt de prijs nog eens met 50 cent.

Aangezien waterstofproductie op kernenergie het meest economisch is, stimuleren ook landen als de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk, de productie van groene waterstof door middel van kernenergie.

Onderzoeker Han Moo-kyung in Zuid-Korea is er duidelijk over: "Op dit moment is het gebruik van kernenergie om waterstof te produceren de meest milieuvriendelijke en economische methode. In Korea moeten we de waterstofproductie met kernenergie dan ook actief gaan bevorderen."

Foto: De Zuid-Koreaanse kerncentrale van Wolseong behoort tot de 10 grootsten ter wereld en kan per jaar geheel CO2-vrij meer dan 71-miljoen kilo waterstof produceren

Een samenwerkingsverband tussen de Franse bedrijven Symbio, Michelin en Faurecia gaan in Californië een klasse 8-truck ontwikkelen die gaat rijden op waterstof. Het schone voertuig moet op termijn een oplossing bieden voor het vervuilende regionale transport met dieselvrachtauto’s. De California Energy Commission subsidieert het project met de naam ‘Symbio H2 Central Valley Express’  met een bedrag van 1,85 miljoen euro.

Het primaire doel is om meer gegevens te verzamelen over trucks op waterstof om ontwikkelingen te versnellen. Belangrijke systemen zoals een brandstofcelsysteem, waterstofopslagsysteem en banden met lage rolweerstand zullen op een bestaand chassis worden gemonteerd. Via telemetrie zullen het energieverbruik en gegevens over de prestaties worden verzameld en geanalyseerd.

Tankspecialist Faurecia gaat de vijf hogedruktanks voor waterstofopslag leveren. Opvallend is dat deze geschikt zijn om waterstof op te slaan onder 700 bar. Op de meeste plekken in de wereld rijden vrachtauto’s met opslagtanks van 350 bar.  

Michelin zal banden met een lage rolweerstand leveren die veiligheid, een lange levensduur, milieubescherming en een groter laadvermogen combineren. Deze technologisch geavanceerde banden, aangepast voor zwaar transport, moeten ervoor zorgen dat het voertuig minder energie verbruikt.

Brandstofcelspecialist Symbio ontwerpt, ontwikkelt en integreert de heavy-duty brandstofcelaandrijflijn die geschikt is voor lange afstanden. Symbio is een gezamenlijke dochteronderneming van Faurecia en Michelin. Het bedrijf is een wereldwijde fabrikant van waterstofbrandstofcellen.

GTI, een toonaangevende onderzoeks- en opleidingsorganisatie, zal de subsidieadministratie leiden, technisch inzicht en programmabeheer bieden en gegevens verzamelen. 

Vanaf de tweede helft van 2023 zal de truck gedurende 12 maanden rijden tussen Inland Empire, halverwege Los Angeles en Las Vegas, en San Joaquin Valley nabij San Francisco. De afstand tussen deze twee plaatsen is ongeveer 650 kilometer en bestaat voor het grootste deel uit woestijn. Air Liquide, Shell en Trillium zorgen voor de waterstof-tankinfrastructuur.

Het Waterstof Tiny House heeft een lespakket voor scholen samengesteld. Het pakket met de naam ‘Alles over waterstof & circulair bouwen’, bevat informatie over over hoe waterstof als brandstof in woningen kan worden gebruikt en hoe circulair bouwen in de praktijk werkt. Met het lespakket willen de initiatiefnemers jongeren interesseren voor techniek. Het Waterstof Tiny House is een gezamenlijk initiatief van gemeente Hoogeveen, Alfa-college en Vrienden van Techniek Hoogeveen en maakt onderdeel uit van de Regio Deal Zuid- en Oost-Drenthe.

In het lespakket worden de lessen gedeeld die studenten en bedrijven tijdens de bouw van het tiny house hebben geleerd. Hoe maak je bijvoorbeeld waterstof en welke rol heeft waterstof in de energietransitie? En hoe kun je materialen uit een oud gebouw, hergebruiken voor een nieuw tiny house? Op een laagdrempelige manier gaan de leerlingen aan de slag met het ontwerpen van een eigen tiny house en onderzoeken ze hoe je duurzame waterstof kunt gebruiken.
Het lespakket is geschikt voor basisonderwijs (groep 7 en 8), middelbaar onderwijs (klas 1 en 2) en praktijkonderwijs (klas 1 en 2). De lessen zijn eenvoudig aan te passen naar verschillende niveaus. Het lespakket is gratis beschikbaar via www.waterstoftinyhouse.nl/lespakket

Het Waterstof Tiny House is gebouwd door studenten van het Alfa-college in Hoogeveen, met duurzame en zo veel mogelijk circulaire materialen, in samenwerking met bedrijven uit de regio en onder begeleiding van hun docenten. De studenten zijn in deze hybride leeromgeving bij alle onderdelen van de bouw betrokken, van bouwtekeningen maken tot het uitzoeken van de juiste circulaire en duurzame materialen voor de bouw.
In het tiny house worden twee verschillende waterstofsystemen gedemonstreerd: een waterstof cv-installatie en een zelfvoorzienende installatie die groene waterstof maakt met de elektriciteit van de zonnepanelen op het dak. Het project draagt bij aan de landelijke opgave van de energietransitie en kan laten zien dat waterstof in de gebouwde omgeving een volwaardig alternatief is in de energietransitie. De lessen die gedurende het project zijn geleerd over circulair bouwen en waterstof komen terug in het lespakket.

Vanaf volgend jaar zal de Schiffenendam in het westen van Zwitserland energie gaan leveren voor de productie van groene waterstof. De energiesystemen van de stuwdam zullen twee elektrolysers van H-TEC Systems voor de productie van groene waterstof van energie voorzien. Deze zullen vanaf 2023 bijna 300-duizend kilo waterstof per jaar gaan produceren.

Met water uit de Schiffenensee wordt vanaf 2023 waterstof opgewekt met twee PEM-electrolysers met een gezamelijk vermogen van 2 MW. De waterstoffabriek komt strategisch te liggen tussen de snelweg A12 tussen Bern en Fribourg en de A1 tussen Bern en Lausanne. De waterstof is hoofzakelijk bestemd voor tankstations voor zware mobiliteit.

Een wereldprimeur in Duitsland. Het in Stuttgart gevestigde bedrijf H2FLY heeft een testvliegtuig op waterstof laten vliegen tussen twee verschillende luchthavens. Het vliegtuig steeg op in Stuttgart en landde in Friedrichshafen aan de grens met Zwitserland. De afstand tussen de twee luchthavens is 124 kilometer.

De bijzondere testvlucht vond afgelopen week dinsdag plaats. Een dag later vloog het vliegtuig weer terug en vestigde daarbij een nieuw wereldrecord door te vliegen op een hoogte van 7.230 voet, omgerekend meer dan tweeduizend meter. Geen enkel elektrisch aangedreven vliegtuig heeft ooit zo hoog gevlogen.

De HY4 met vier zitplaatsen is een uiterst succesvol waterstofvliegtuig en heeft inmiddels meer dan 90 testvluchten gemaakt, waarbij het telkens opsteeg en landde in Stuttgart,

“In de meer dan honderdjarige geschiedenis van de luchthaven, is hier voor het eerst een vliegtuig dat vliegt op waterstof geland”, zegt Claus-Dieter Wehr, directeur van Friedrichshafen Airport. “We zijn erg blij dat we mogen bijdragen aan de verdere ontwikkeling en het testen van de waterstof-elektrische aandrijving. Deze projecten dragen bij aan verduurzaming van de luchtvaart en geven nieuwe impulsen aan ons vliegveld.”

Het waterstofvliegtuig is de komende weken te zien op de beurs Friedrichshafen AERO die wordt gehouden van woensdag 27 tot en met zaterdag 30 april 2022. De beurs op het vliegveld trekt meer dan 600 exposanten uit 35 landen en is een van de belangrijkste luchtvaartbeurzen wereldwijd.

Het Italiaanse energiebedrijf Eni heeft een waterstoftankstation geopend in Venetië. Het tankstation ligt aan de Via Orlanda 6/A in het oosten van de stad, aan een belangrijke doorgaande route. Aan de compleet nieuwe tanklokatie is meer dan een jaar gebouwd. Het is het tweede openbare waterstoftankstation van Italië. Het eerste H2 station staat al enkele jaren aan de Brenner autosnelweg bij de afslag Bolzano-sud. De nieuwe waterstoftanklokatie levert waterstof onder 350 bar voor zware voertuigen en bussen en onder 700 bar voor personenauto’s.

De hele metropool Venetië, die bestaat uit 44 gemeenten, heeft 87 miljoen ontvangen uit de subsidiepot ‘corona herstelfonds’ van de Europese Unie. Voor dit bedrag worden tussen nu en 2027 emissievrije voertuigen aangeschaft inclusief de bijbehorende tankinfrastructuur. Er gaan in het gebied 123 nieuwe bussen rijden binnen het openbaar vervoer, waarvan 90 op waterstof en 33 op electriciteit uit een accu. De eerste 17 arriveren in december 2024, de overige 90 in de zomer van 2026.

De gemeente Venetië was enkele jaren geleden ook al pionier in het gebruik van elektrische bussen. Op de eilanden Lido en Pellestrina is de eerste volledig elektrische lijn in Italië  al een jaar in bedrijf. Deze moderne bussen hebben USB-oplaadpunten en gratis wifi.

Hoewel de topman van Volkswagen zich publiekelijk afzet tegen waterstof blijkt het bedrijf in het geheim toch te werken aan een voertuig op H2. Dat blijkt uit een patent dat de automaker heeft aangevraagd op een keramisch membraan in plaats van het gebruikelijke plastic membraan dat concurrenten Hyundai en Toyota in hun waterstofauto’s gebruiken. Volgens Duitse media betekent dit dat personenauto’s op waterstof daarmee een actieradius tot 2000 km kunnen halen. Dit zou een spectaculaire doorbraak zijn.

Het nieuws is opmerkelijk. VW-baas Herbert Diess (foto) heeft in het verleden herhaaldelijk verklaard dat hij brandstofceltechnologie niet toekomstbestendig acht. Met name een tweet van vorig jaar gericht aan prominente politici was daarover duidelijk. “De waterstofauto is bewezen niet de klimaatoplossing. Elektrificatie heeft de overhand in het vervoer. Onzinnige debatten zijn tijdverspilling, luister alsjeblieft naar de wetenschappers.”

Binnen het bedrijf wordt echter gewoon doorgewerkt aan brandstofceltechnologie. VW doet dat samen met het Saksische bedrijf Kraftwerk Tubes GmbH, meldt Business Insider . Directeur Sascha Kühn licht in een recente uitgave de innovatie toe. “Het belangrijkste verschil met de brandstofcellen van Hyundai en Toyota is dat we vertrouwen op een keramisch membraan in plaats van het gebruikelijke plastic membraan. Wij van Kraftwerk Tubes zijn de enige fabrikant van deze technologie die het keramische membraan zo maakt dat de brandstofcel snel opgestart kan worden. Onze voordelen ten opzichte van de “polymeer” brandstofcel zijn enerzijds de lagere productiekosten en het feit dat er geen platina wordt gebruikt.”

Kraftwerk Tubes levert daarbij de kerntechnologie en ontwikkelt deze vervolgens samen met de ingenieurs van de autofabrikant. Aansluitend wordt het geïntegreerd in voertuigen. Volkswagen richt zich daarbij op bestelwagens en personenauto’s.

Waarom publiekelijk afstand wordt genomen van waterstof in voertuigen blijft voor Kühn onduidelijk. “Mogelijk om de concurrent op een dwaalspoor te zetten, maar batterij-elektrisch gaat het waarschijnlijk niet worden. Qua actieradius zou de door ons ontworpen brandstofcel baanbrekend moeten zijn. We kunnen tot 2000 kilometer afleggen op één tank.”

Na een gedegen voorbereiding is netwerkbedrijf Alliander deze maand gestart met de aanleg van een waterstofnetwerk in de wijk Berkeloord te Lochem. De centrale doelstelling van H2L pilotproject is: ‘het demonstreren van waterstof (via de bestaande gasinfrastructuur) als hernieuwbare energiedrager in monumentale panden, met behoud van het monumentale beschermde stadsbeeld. De projectlocatie bestaat in de pilot-fase uit 10 tot 15 woningen.

Deze week is begonnen met een gestuurde boring met een lengte van 185 meter onder de rivier de Berkel (links). Aan de oostzijde van de rivier bevindt zich bij Stijgoord het ontvangststation voor waterstof dat straks met vrachtauto’s wordt aangevoerd. Aan de andere kant van de rivier ligt de wijk Berkeloord met monumentale villa’s. Voor het waterstofproject worden de oude aardgasleidingen gebruikt. Netbeheerder Alliander zorgt ervoor dat huizen die niet meedoen met het project gewoon aardgas geleverd krijgen.

Diverse partijen zijn al enkele jaren bij het project betrokken zoals de gemeente Lochem, de provincie Gelderland, de bewoners, bewonersvereniging BBSB , Alliander, Lochem Energie (de lokale energiecoöperatie), Remeha (waterstof cv-ketels), Kimenai (installatiebedrijf) en OP Oost (subsidieverstrekker van EFRO en React).

In oktober 2022 verwacht Alliander het gehele waterstofnetwerk plus de aanpassingen in de woningen gereed te hebben. Deelnemers krijgen een nieuwe meter die geschikt is voor waterstofgas en een waterstof cv-ketel van Remeha. Deze heeft een vermogen van 24 kW voor verwarmen en 28 kW voor warm tapwater. De bewoners die meedoen met de proef hebben hun historische panden eerst moeten isoleren. Netbeheerder Alliander ziet  het project niet als test. "Een test moemen we dit project niet, testen hebben we al gedaan in onze modelwoning op het terrein van KIWA in Apeldoorn", zegt projectleider Leo Brummelkamp tegen Waterstof Magazine. 

Het H2L-project in Lochem is het eerste waterstofproject in Europa waar langdurig 100% waterstof gebruikt wordt om bewoonde panden te verwarmen. Er is dus geen sprake van het mixen van waterstofgas en aardgas, zoals bij andere projecten elders op de wereld.

De Oostenrijkse supermarktketen MPreis heeft de eigen waterstoffabriek bij het distributiecentrum in Völs bijna klaar. Een paar kilometer ten oosten van Innsbruck gaat een alkalische elektrolyser van 3,2 megawatt groene waterstof produceren voor de naastgelegen centrale bakkerij en de toekomstige vloot van vrachtwagens. De energie voor de waterstofproductie is afkomstig uit verval van water.

Supermarktketen MPreis is met 300 vestigingen marktleider in Tirol. De keten heeft zeer moderne duurzame winkels die te herkennen zijn aan een rode kubus. Al enkele jaren wordt gewerkt aan het EU-project "Demo4Grid", een project waar met een waterstoffabriek de netcongestie op het stroomnet wordt opgelost. In het Tiroolse waterstofproject is totaal 13 miljoen euro geïnvesteerd, waarvan de helft uit subsidies. 

Het onderzoek loopt sinds 2016 en heeft inmiddels resultaat in de vorm van de eigen productiefaciliteit voor groene waterstof. De elektrolyser, die eruitziet als een enorme metalen spoel, staat in een apart deel van een nieuw gebouw bij Völs. Wanneer deze in bedrijf is, mag de ruimte om veiligheidsredenen niet worden betreden. De geproduceerde waterstof wordt onder druk opgeslagen in enorme tanks om te worden gebruikt als brandstof voor de bakkerij. De ovens worden verwarmd met waterstof in plaats van met aardgas. Indien nodig, is het ook mogelijk om weer over te stappen op aardgas. De afgelopen maanden zijn de opslagtanks aangevoerd.

Vanaf de volgende maand zal dan de grootste stap worden gezet. MPreis wil dan starten met het ombouwen van het gehele vrachtwagenpark van zo'n 50 zware voertuigen naar waterstof. Deze ombouw moet in 2027 gereed zijn. Om dit te realiseren is het Tiroolse bedrijf een samenwerking aangegaan met de Amerikaanse fabrikant Hyzon, een van de weinige leveranciers van vrachtwagens op waterstof. De eerste voertuigen worden in mei geleverd. Hiervoor heeft MPreis vorig jaar al een contract gesloten met de eerste Europese Hyzon productielocatie voor vrachtauto’s in Nederland. Een tankstation bij het distributiecentrum is nog in aanbouw. Dit wordt het grootste waterstoftankstation van Oostenrijk.

"Een volle tank is genoeg voor zo'n 500 kilometer", zegt projectleider Perwög in de Oostenrijkse media. “Dit betekent dat ruim 80 procent van alle bezorgingen die dagelijks moeten worden afgelegd, kan worden gedekt. Ter vergelijking: een dieseltruck kan op één tank vol zo'n 1.000 kilometer rijden. Naast het verminderen van de uitstoot hebben waterstoftrucks het voordeel dat ze nagenoeg geruisloos rijden. Dit is een zeer positief neveneffect, vooral wanneer 's ochtends vroeg wordt geleverd aan supermarkten in woonwijken of stadscentra.”

Een ommezwaai bij vrachtwagenbouwer Scania. Iets meer dan een jaar geleden verklaarde de fabrikant niet verder te gaan met waterstof en nu wordt een samenwerking met Cummins Inc aangekondigd waarbij 20 waterstoftrucks op de weg worden gezet. De vrachtwagens vallen binnen het subsidieprogramma HyTruck, een gezamenlijk Nederlands initiatiefproject van Air Liquide en het Havenbedrijf Rotterdam.

De 20 trucks op waterstof zullen worden gebouwd op Scania's platform voor elektrische voertuigen op batterijen en zullen gebruikmaken van Cummins' PEM-brandstofcelsystemen en waterstoftank- en opslagoplossingen. Zodra Cummins brandstofcellen aan de vrachtwagens heeft toegevoegd, zullen de 20 vrachtwagens in 2024 worden geleverd aan HyTrucks.

In een persverklaring schrijft Scania met geen woord over de ommezwaai. “Scania maakt al jaren deel uit van verschillende ontwikkelingsprojecten voor waterstoftechnologieën om inzicht te krijgen. Hoewel er batterijen in elke elektrische vrachtwagen met brandstofcel zitten, blijven volledig op batterijen werkende vrachtwagens de belangrijkste strategie van Scania, omdat ze onze klanten een hogere inzetbaarheid en betere kosten per km of bedrijfsuur bieden.”

“We denken dat batterij-electrisch de beste oplossing is, maar staan  ook open voor wat onze klanten willen met betrekking tot andere oplossingen, zoals waterstof”, zegt Fredrik Allard, Head of E-mobility, Scania. “In sommige operaties en regio's waar batterij-elektrische voertuigen niet optimaal kunnen worden gebruikt, zien we dat brandstofcel-elektrische voertuigen een positie gaan innemen. We onderhouden een nauwe dialoog met onze klanten over wat het beste is voor zowel het kostenaspect als de milieubelasting.”

Scania heeft een dominantie positie op de Europese vrachtwagenmarkt en wil graag weten welke rol groene waterstof kan gaan spelen. Het bedrijf ziet H2 niet als de meest efficiënte oplossing, maar het is vrij van CO2. Daarbij komt het inzicht dat sommige soorten zwaar vervoer op korte termijn nauwelijks emissievrij te maken zijn.

Foto: enkele jaren geleden leverde Scania nog trucks op waterstof aan de Noorse retailer Asko.

Midden in de woestijn, een paar kilometer ten noordwesten van Las Vegas opent Air Liquide een gloednieuwe waterstoffabriek. Eind april gaat de plant, die vloeibare waterstof gaat produceren uit huishoudelijk afval, open. Met de productie wil de Franse energiereus de mobiliteit in het zuidwesten van de Verenigde Staten van waterstof voorzien. Met de nadruk op Californië, hier zijn de ontwikkelingen op het gebied van waterstof het verst.

De waterstof is bestemd voor de mobiliteit. Air Liquide mikt op de groei van voertuigen met een brandstofcel, van personenauto tot vrachtwagen en van vorkheftruck tot bussen en treinen. Per dag zal de fabriek 29.000 kilo waterstof produceren. Er zij 19 medewerkers aangenomen die het bedrijf 24 uur per dag draaiende zullen houden. De totale investering bedraagt 230-miljoen euro.

Vanuit Las Vegas zal de waterstof in vloeibare vorm, over een afstand tot 1000 km, worden getransporteerd naar steden met veel waterstoftankstations zoals de metropolen Los Angeles en San Francisco. Bij de tankstations wordt de waterstof vervolgens omgezet in gasvorm en onder hoge druk door voertuigen getankt. In Californië rijden inmiddels duizenden auto’s, tientallen vrachtauto’s en tientallen bussen op waterstof. Het aantal waterstoftankstations nadert de vijftig. De komende jaren komt er een gelijk aantal bij, deels special gericht op zwaar langeafstandstransport.

De nieuwe waterstoffabriek gaat gas, in de vorm van methaan, als grondstof gebruiken. Deze komt vrij uit huishoudelijk afval en wordt daarna gezuiverd. De waterstof wordt uiteindelijk gemaakt via stoomreforming. Hoewel bij dit proces nog steeds het broeikasgas CO2 vrijkomt, zullen die emissies volgens Air Liquide worden gecompenseerd door de voordelen van het voorkomen dat het methaan wordt uitgestoten door de stortplaats.

Foto: de H2-fabriek in aanbouw met op de achtergrond de miljoenenstad Las Vegas

Markus Ziegler, hoofd technische dienst van de stadsverwarming in de Duitse stad Bamberg, controleert de SOFC, een nieuw apparaat dat vanuit waterstof elektriciteit en warmte maakt. De SOFC, voluit solid oxide fuel cell, is een innovatief apparaat van leverancier Bosch en bevindt zich nog in de proeffase. Een van de testlocaties is een busstation in Bamberg waar stroom aan het net wordt geleverd en aan een bakkerij voor verwarming en warm tapwater. Door de SOFC gebeurt dat nu volledig emissievrij.

De SOFC werkt overigens niet alleen op waterstof, maar kan ook overweg met biogas of gewoon aardgas en is vergelijkbaar met een traditionele stroom-aggregaat op fossiele brandstof. De huidige aggregaten genereren ongeveer 3 kilowattuur per liter brandstof en behalen daarmee een efficiëntie van 30 procent. Het nieuwe apparaat van Bosch heeft een efficiëntie van 60%. Met een SOFC-unit met een vermogen van 10 kW is het mogelijk om te voldoen aan de jaarlijkse stroombehoefte van meer dan 20 huishoudens, bestaande uit vier personen. Meerdere apparaten laten zich moeiteloos via een internetverbinding koppelen.

De SOFC-proeflokatie in het midden van Duitsland is nog maar het begin van grote dingen die komen gaan. Het gemeentelijke nutsbedrijf van Bamberg verwacht dat deze eenheden de energiecentrales van de toekomst gaan worden, omdat stationaire brandstofcellen stil werken met weinig trillingen. Ze kunnen worden aangesloten op een ​​storingsvrij elektriciteitssysteem dat werkt op waterstof uit hernieuwbare energiebronnen. Bosch en Stadtwerke Bamberg hebben de volgende stap al gepland: de stationaire brandstofcel gaat een groot deel van de stroom leveren voor het Lagarde-complex, een woonwijk en cultureel centrum in het oosten van Bamberg.

Een SOFC kan in theorie overal worden geplaatst en staat volledig los van het elektriciteitsnet. Naast het opwekken van elektriciteit kan de SOFC van Bosch ook 3 kilowatt warmte-energie opwekken, tot een temperatuur van 200 graden Celsius.

In vergelijking met de Duitse elektriciteitsmix verminderen SOFC-systemen de CO2-uitstoot met maar liefst 40%, zelfs wanneer ze op aardgas werken. Als er waterstof in de brandstofcel wordt gebruikt, stoot deze helemaal geen CO2 uit.

Inmiddels wordt de SOFC op 50 verschillende locaties getest om over enkele jaren op de markt te kunnen worden gebracht. In 2024 verwacht Bosch met de serieproductie te beginnen. Een prijs is nog niet bekend.

De commissie Economische Zaken en Klimaat debatteert vandaag, woensdag 13 april van 17.00 tot 22.00 uur, over de waterstofstrategie van Nederland. Hiervoor komt minister Rob Jetten van Klimaat en Energie naar de Kamer. In het commissiedebat komen verschillende onderwerpen omtrent waterstof aan bod komen. De regeringspartijen CDA en VVD hebben inmiddels laten weten de ambities met waterstof te willen verdubbelen. Belangstellenden die het debat over waterstof willen volgen kunnen live meekijken via de link onderaan dit artikel.

Een belangrijk onderdeel van de Nationale Waterstofstrategie is de uitrol van de 'waterstof Backbone', een ringleiding door Nederland waardoor de Gasunie waterstof gaat transporteren. Over enkele weken houdt de Gasunie een informatiesessie over deze backbone. Er wordt technische uitleg gegeven en op welke wijze ondernemers een contract met Hynetwork kunnen sluiten. Inschrijven kan via deze link 

In het Nationaal Waterstof Programma staan drie punten centraal als het gaat om de waterstofketen. Ten eerste kan waterstof een belangrijke rol spelen voor de industriesector omdat hiervoor vaak hoge temperaturen nodig zijn. Hoge temperaturen worden nu nog met fossiele brandstoffen bereikt, waterstof kan hiervoor een alternatief zijn. Het produceren van waterstof vergt veel stroom, daarom zal er een grote hoeveelheid duurzame elektriciteit nodig zijn, zoals wind op zee. Ten tweede kan waterstof ook een rol gaan spelen in de transport- en mobiliteitssector. Denk bijvoorbeeld aan vrachtwagens die grote afstanden moeten overbruggen en dit niet op stroom kunnen, hiervoor is waterstof een alternatief. Ten derde gaat het programma in op de randvoorwaarden die nodig zijn voor het ontwikkelen van een waterstofketen. Hierbij gaat het om thema’s als beleid, wet- en regelgeving, en veiligheid.

De waterstofmarkt is momenteel nog in ontwikkeling en heeft ook een internationaal karakter. Er wordt gekeken naar de rol van de overheid bij bijvoorbeeld de opslag en transport van groene waterstof.

Het overleg is in de Groen van Prinstererzaal van de Tweede Kamer. Via de onerstaande link kunt u live meekijken.

Zijne Majesteit de Koning heeft dinsdagmorgen 12 april een werkbezoek gebracht aan de Rotterdamse haven. Het bezoek stond in het teken van waterstof. In Rotterdam komt op jaarbasis bijna drie keer het totale energieverbruik van Nederland binnen. Dat staat gelijk aan dertien procent van de totale energiebehoefte van de Europese Unie.

Als energiehaven van Noordwest-Europa heeft Rotterdam een ambitieuze verduurzamingsstrategie waarin elektrificatie en waterstof een belangrijke rol spelen. Er wordt ingezet op productie van groene waterstof, waterstof op basis van restgassen, infrastructuur voor transport van waterstof via buisleidingen en import en toepassing in industrie en transport. Koning Willem-Alexander kreeg tijdens zijn bezoek een toelichting op de waterstofambities van de Rotterdamse haven.

Tijdens een vaartocht langs de Maasvlakte sprak de Koning onder meer met Allard Castelein, CEO Havenbedrijf Rotterdam, Randolf Weterings, programmamanager Electrification & Hydrogen, en Alice Krekt, directeur klimaatprogramma bij Deltalinqs over de waterstofontwikkelingen in de Rotterdamse haven. Aan de hand van ontwikkelingen op diverse projecten, werd door verschillende bedrijven de waterstofwaardeketen toegelicht: van import en export tot waterstofproductie in de haven, de vraagontwikkeling in industrie en transport van waterstof, tot de aanleg van waterstofleidingen (de zogenoemde ‘H₂-backbone’ door de haven en de ‘Deltacorridor’ verder richting Noordrijn-Westfalen via Chemelot). Het bedrijf ThyssenKrupp Staal belichtte de vraag naar waterstof in Duitsland.
Na de vaartocht volgde een bezoek aan Neste, waar Bart Leenders, vice-president Global Production, een toelichting gaf over hoe Neste werkt aan verduurzaming en welke rol waterstof daarin speelt. Tenslotte deelden vertegenwoordigers van verschillende bedrijven in de haven hun uitdagingen op het gebied van waterstof met de Koning.

Grote foto: Havenbedrijf Rotterdam / Danny Cornelissen  Inzet: foto website Koninklijk Huis

Met de opening van een waterstoftankstation speciaal voor zwarte voertuigen in Zwitserland, is het aantal H2-tankstations op 11 gekomen. Op alle tanklocaties kan groene waterstof getankt worden onder 350 bar voor zware voertuigen en onder 700 bar voor personenauto’s, met uitzondering van de pomp in Sankt Gallen/Gossau die alleen 350 bar levert. Opvallend is dat geen van de internationale merken van tankstations een waterstofpomp hebben, het blijft een Zwitsers project met aanbieders als Coop en Agrola. Een uitzondering vormt Avia waar dealer Martin Osterwalder zich flink inzet om waterstof te promoten.

De tankstations bevinden zich in de noordelijke helft van het land waar de grote transportbedrijven zijn te vinden. Tankstation nummer 12 is in aanbouw en wordt geopend in de stad Chur, in het oosten van het land. De grootste afnemers van waterstof zijn 48 vrachtwagens van Hyundai die op H2 rijden. 

Waterstof aan de pomp kost in het Alpenland 12,50 Zwitsere frank, omgerekend 12,27 euro per kilo.
Afbeelding: Avia Swiss

Drie grote partijen, actief in de Nederlandse energievoorziening, gaan samenwerken om grootschalig waterstof te kunnen invoeren en transporteren. De Gasunie, HES International (HES) en Vopak gaan gezamenlijk een importterminal voor groene ammoniak als waterstofdrager ontwikkelen en bouwen. Nog dit kwartaal wordt begonnen met het basisontwerp van de importterminal. Het streven is dat de terminal op de Maasvlakte, die de naam ACE Terminal zal gaan krijgen, vanaf 2026 operationeel zal zijn. Waterstof kan na verbinding met stikstof in de vorm van ammoniak eenvoudiger en veilig in grotere hoeveelheden worden getransporteerd, opgeslagen en weer worden omgezet naar groene waterstof.

Groene waterstof wordt gezien als een essentieel onderdeel van de toekomstige duurzame energiemix. De vraag ernaar groeit vanuit de energiesector, de transportsector en de petrochemische industrie in zowel Nederland als Duitsland. Een importterminal voor groene ammoniak levert een zeer belangrijke bijdrage aan de import van waterstof, een essentiële schakel in de waterstofketen naast waterstofproductie, -transport en -opslag. Een betrouwbare logistieke keten is belangrijk voor de marktontwikkeling van groene waterstof én voor het realiseren van de klimaatdoelstellingen van 2030 en 2050.

Naast de productie van groene waterstof in Nederland, zal er in Noordwest-Europa ook behoefte zijn aan grootschalige import van groene waterstof om aan alle toekomstige vraag te kunnen voldoen. Groene ammoniak als waterstofdrager zal hierin een belangrijke rol spelen. Waterstof kan na verbinding met stikstof in de vorm van ammoniak eenvoudiger en veilig in grotere hoeveelheden worden getransporteerd, opgeslagen en weer worden omgezet naar groene waterstof. Daarnaast is groene ammoniak ook direct toepasbaar als CO2-vrije brandstof voor bijvoorbeeld de scheepvaart of als grondstof voor bijvoorbeeld de productie van kunstmest.

Op de beoogde locatie op de Maasvlakte in Rotterdam kunnen schepen vanuit de gehele wereld aanleggen om groene ammoniak, en in de beginfase mogelijk ook blauwe, te lossen en kan gebruik worden gemaakt van de bestaande infrastructuur en de logistieke faciliteiten van de Rotterdamse haven. Op het terrein is ook ruimte voor de ontwikkeling van een installatie waar ammoniak weer kan worden omgezet naar waterstof. In de toekomst zal deze installatie worden aangesloten op het landelijke waterstofnetwerk van Gasunie waarmee de toekomstige waterstofmarkt in Noordwest-Europa kan worden bediend.

De bedrijfsactiviteiten van de drie initiatiefnemers sluiten naadloos op elkaar aan. HES beschikt op de Maasvlakte over een strategische locatie met kadecapaciteit en directe toegang vanaf zee. Gasunie heeft een infrastructuur met bestaande opslagtanks en pijpleidingen. Vopak heeft met zes ammoniak terminals over de hele wereld ruime ervaring in het veilig opslaan van ammoniak.

De waterstoftaxi die gaat varen in de regio Rotterdam en Schiedam is bijna klaar. In mei gaat het vaartuig beginnen met de eerste proefvaarten. Momenteel is het Delftse bedrijf Flying Fish bezig met de laatste aanpassingen van het waterstof systeem. Het doel van het bedrijf is slimme en innovatieve oplossingen te ontwikkelen voor een duurzame maritieme sector.

Watertaxi Rotterdam laat de waterstofboot MSTX 22, die plaats biedt plaats aan 12 passagiers, varen tussen de 50 eigen halteplaatsen in het vaargebied. Daarnaast kan de H2-taxiboot worden ingezet op drie vaste veerdiensten in Rotterdam-West, -Oost en -Centrum, en de spitsdienst Hotel New York-Willemskade-RDM/Heijplaat.

Hoewel de boot beschikt over veel nieuwe technieken, is dat nog niet eens de grootste uitdaging. De initiatiefnemers hebben veel tijd moeten steken in het vinden van een betaalbare tankoplossing. Op de Rotterdamse kade komt een eenvoudig waterstoftankstation dat een paar maanden kan blijven staan. Wat daarna de tankoplossing wordt is nog niet bekend.

Watertaxi Rotterdam heeft ook boten op batterijen in de vaart, maar inmiddels is wel duidelijk dat dit beperkingen geeft. Het laden van de batterijen duurt lang, terwijl de waterstofboot binnen enkele minuten is volgetankt. De batterijboot vaart maximaal 16 km per uur, de waterstofboot straks moeiteloos 25 kilometer per uur, zonder dat de actieradius afneemt.

Watertaxi Rotterdam verzorgt al het personenvervoer over water in Rotterdam en Schiedam. Het vervoersnetwerk is uniek in Europa. Jaarlijks maken 700.000 Rotterdammers en bezoekers uit binnen- en buitenland er gebruik van. De taxi’s zijn ook te boeken voor rondvaarten en bijzondere gelegenheden en voor gezelschappen tot 50 personen per boot. De doelstelling van het taxibedrijf is om binnen 10 jaar alle 22 schepen geheel emissievrij te laten varen.

In Zwitserland is het eerste waterstoftankstation, dat zich specifiek richt op vrachtverkeer, geopend. De tanklocatie bevindt zich in het noordoosten van het Alpenland op het industrieterrein van Gossau, vijf kilometer ten westen van de stad Sankt Gallen. Twee vrachtauto’s kunnen hier tegelijkertijd snel tanken. De opening van het H2-station was noodzakelijk, omdat het andere waterstoftankstation van Avia in Sankt Gallen de maximumcapaciteit heeft bereikt. Voor de belangrijkste klanten, de supermarkorganisaties COOP, Migros en Spar, betekent dit dat de waterstofvrachtauto’s ruimer kunnen worden ingezet.

Er zijn nu elf tankstations in de noordelijke helft van Zwitserland die 48 waterstofvrachtauto’s van Hyundai van energy voorzien. Deze voertuigen hebben in de eerste 17 maanden van hun gebruik al meer dan drie miljoen transport-kilometers afgelegd zonder CO2 uit te stoten. Gemiddeld legt een H2-truck rond de 500 kilometer per dag af. Om de vervoersbedrijven nog beter te kunnen bedienen is er inmiddels ook begonnen met de bouw van een nieuw tankstation in de stad Chur.  

Ook bij de aanvoer van waterstof worden vorderingen gemaakt. Deze zomer zal een nieuwe waterstoffabriek nabij Kubel, in Oost-Zwitserland, met de productie van groene waterstof beginnen. Dat scheelt enorm veel transportkilometers, omdat de waterstof momenteel in zeecontainers vanuit centraal Zwitserland moet worden aangevoerd.

In Breda is gisteren een nieuw waterstoftankstation geopend. TotalEnergies heeft het station gebouwd en draagt zorg voor de exploitatie. Twee vuilniswagens op waterstof van de gemeente Breda worden in de beginperiode de belangrijkste afnemers van waterstof. Het waterstoftankstation is gevestigd op het adres Minervum 7001 in Breda, direct aan afslag 15 van de A27. Het station levert waterstof op zowel 700 als 350 bar en heeft een capaciteit van maximaal 300 kilo per dag. De H2-pomp is onderdeel van het Europese Interreg project ‘Waterstofregio 2.0’, dat wordt gecoördineerd door WaterstofNet.

Sinds 21 december is er volop getest, waarbij medewerkers van de tankstationleverancier de eerste periode ter plaatse meekeken en in een later stadium op afstand. De afgelopen weken kon iedereen al tanken, maar gisteren was het officiële openingsfeestje. Total werpt geen belemmeringen op voor klanten, iedereen met een bankpas, creditcard, Multi Tank Card, Travelcard, Total kaart en Berkman kaart is welkom. Betalen gaat bij een tankzuil.

Het station wordt medegefinancierd door Europa (Interreg Vlaanderen-Nederland) en er is een DKTI-subsidie ​​toegekend. Als projectcoördinator van ‘Waterstofregio 2.0’ heeft WaterstofNet de realisatie van het tankstation mede begeleid, in samenwerking met verschillende partners en Interreg.  Ook is WaterstofNet nauw betrokken bij het project rond de vuilniswagens in Breda. Deze zijn onderdeel van het Revive-project en deels gefinancierd door de Europese Unie. 

De Franse treinfabrikant Alstom en Engie gaan samenwerken om goederentreinen, die nu nog op diesel rijden, te vervangen door voertuigen op waterstof. De emissievrije locomotieven moeten worden ingezet op niet geëlektrificeerde spoorlijnen. Alstom wordt verantwoordelijk voor de schone voertuigen en Engie zorgt voor groene waterstof en de tankvoorziening.

Alstom gaat zich bezighouden met een waterstofoplossing op basis van een krachtig brandstofcelsysteem. Dat systeem zal meer vermogen moeten leveren dan de Coradio iLint waterstoftrein die nu al in het noorden van Duitsland rijdt. De bedrijven kennen elkaar al van de test met dezelfde waterstoftrein in het noorden van Nederland in maart 2020. Daar heeft het voertuig meerdere dagen op proef gereden tussen de steden Groningen en Leeuwarden. Engie zorgde daar voor het tijdelijke tanksysteem.

“Onze ambitie is om de adoptie van waterstof in de spoorwegindustrie te versnellen door innovatieve oplossingen te ontwikkelen die helpen bij het vergroenen van zware mobiliteitsactiviteiten, zoals het goederenvervoer per spoor”, zegt Raphaël Bernardelli, Vice President, Corporate Strategy, Alstom. “Om de evolutie van de waterstofspoorsector te helpen stimuleren, moeten we belanghebbenden verzamelen, en dit is precies waarom we hebben besloten om samen te werken met Engie”. 

Voor Engie past dit partnerschap binnen de doelstelling om de zware mobiliteitsmarkten te voorzien van hernieuwbare waterstof, dankzij de eigen beoogde productiecapaciteit van 4 GW tegen 2030. Het bedrijf is een pionier in de ontwikkeling van een waterstofeconomie op industriële schaal. Engie heeft 200 mensen in dienst die zich uitsluitend bezighouden met de ontwikkeling van de nieuwe waterstofeconomie.

Rotterdam presenteert een van de eerste kolkenzuigers ter wereld op waterstof. Na Groningen is het de tweede stad die het reinigen van putten geheel emissievrij uitvoert. De kolkenzuiger is onderdeel van de verduurzaming van het wagenpark van de havenstad. Later dit jaar is Arnhem de derde stad waar een gelijk voertuig op H2 aan het werk gaat.

Helemaal nieuw in het staatbeeld is het voertuig niet. Sinds afgelopen zomer is de truck al regelmatig in het straatbeeld te zien, maar fabrikant Hyzon uit Groningen had nog enkele maanden nodig om de kinderziektes uit het zeer innovatieve apparaat te halen.

Een kolkenzuiger is een vrachtwagen met een zuigsysteem erop, dat de putten in de stad schoonmaakt. Vooral het zuigsysteem vraagt zoveel energie dat dit zelfs met zware accu’s niet te doen is. Daarom worden kleinere accu’s gebruikt die worden aangevuld met energie uit waterstof. Op die manier kan de vrachtwagen langer werken en meer kilometers rijden dan een volledige batterij-elektrische vrachtwagen.
De enige uitstoot die de wagen produceert is waterdamp. Dat is handig, want de waterstofkolkenzuiger mag daarmee straks ook in de zogenoemde Zero Emissie Zone in de stad werken. Dat is het gebied waar vervuilende wagens en machines dan niet meer mogen komen. Hiermee sorteert de gemeente al voor op de toekomstige maatregelen.

Na een lange proefperiode neemt de havenstad de waterstofkolkenzuiger nu definitief in gebruik. ''Soms vragen mensen ernaar'', zegt chauffeur Mitchel. ''Het is ook een opvallende vrachtwagen. In plaats van een lawaaierige diesel, rijdt er nu een stille kolkenzuiger. Het is niet meer dan een sissend geluid als er weer een put schoongemaakt wordt.''

Foto: Gemeente Rotterdam / Jan van der Ploeg

Het Duitse supermarktbedrijf Lidl stapt bij het intern transport over van batterij-elektrisch naar waterstof. De overstap is onderdeel van de duurzaamheidsstrategie voor 2030. Voor de overstap maakt de Duitse discountketen gebruik van de ervaring van het waterstofbedrijf PlugPower die al werkt voor andere retail-giganten waaronder Amazon.

De overstap heeft alleen betrekking op de logistieke centra van Lidl en begint in het Carquefou, bij de stad Nantes in het westen van Frankrijk. Daar maken de batterij-elektrische heftrucks plaats voor voertuigen op waterstof. Inmiddels rijden er ongeveer 100 voertuigen op groene H2, aan het einde van dit jaar zijn dat alle 125 voertuigen die in het distributiecentrum gebruikt worden.

Doordat de discounter de heftrucks binnen enkele minuten kan laden, kunnen ze langer worden ingezet en neemt het aantal uren dat de voertuigen stilstaan flink af. Daardoor zijn uiteindelijk minder heftrucks nodig. Hydrogen Refueling Solutions (HRS) levert de tanktechnologie, terwijl Jungheinrich de vorkheftrucks levert. PlugPower zorgt dat ze probleemloos op waterstof rijden.

Lidl koopt de waterstof in bij de waterstoffabriek van Lhyfe in Bouin, 75 kilometer westelijker aan de kust van de Vendée. Per dag gaan de heftrucks zo’n 75 kilo groene waterstof verbruiken.

"Met de transformatie van het logistieke depot heeft Lidl op indrukwekkende wijze aangetoond dat efficiëntie en duurzaamheid elkaar niet uitsluiten”, zegt Luc Graré, hoofd International Business bij Lhyfe. “Het bedrijf investeert al meer dan 10 jaar in het optimaliseren van de milieunormen. Door opnieuw op te treden als rolmodel onderstreept Lidl deze inspanningen en illustreert de voordelen van het overstappen op hernieuwbare waterstof.”

Waterstofleverancier Lhyfe heeft vestigingen in Duitsland, Zweden, Denemarken, Nederland en Spanje en heeft ongeveer 100 mensen in dienst. Lhyfe heeft tussen 2019 en 2021 70 miljoen euro aan financiering opgehaald en in september 2021 zijn eerste industriële productiefaciliteit voor groene waterstof aan de Franse kust geopend.

Op donderdagmiddag 7 april 2022 wordt het eerste waterstoftankstation in de Nederlandse provincie Limburg officieel geopend. Vanaf dan zal waterstof te koop zijn bij het tankstation van de Vissers Energy Group aan de Stationsstraat 92 in Horst. Het tankstation levert straks waterstof onder 350 bar voor zware voertuigen en 700 bar voor personenwagens.

De opening van het H2-tankstation door Vissers Energy Group is een ondernemersinitiatief, maar past nauwgezet binnen het beleid van de provincie Limburg om waterstof een belangrijke rol te geven binnen de energietransitie. De provincie werkt samen binnen het consortium EMR H2 Booster, dat bestaat uit de regio’s Nederlands en Vlaams Limburg en de regio’s Aken en Luik. Door grensoverschrijdende samenwerking op dit niveau willen de projectpartners de versnelde opkomst van een waterstofeconomie in het gebied faciliteren. Het consortium bestaat uit regionale ontwikkelingsorganisaties, waterstofclusterorganisaties en een kennisinstituut en combineert daarmee ruime ervaring in de waterstofsector met kennis van het lokale midden- en kleinbedrijf (MKB).

De EMR H2 Booster heeft als doel de uitstoot van broeikasgassen te verminderen door een transitie naar waterstof, gecombineerd met een toename van technologische ontwikkeling, economische bedrijvigheid en werkgelegenheid. Het internationale waterstofinitiatief heeft financiering ontvangen van het Interreg Euregio Maas-Rijn programma. Dit programma krijgt steun van het EFRO van de Europese Unie. Daarnaast ontvangen verschillende partners medefinanciering van lokale overheden. De partners in het project zijn Stadt Aachen, LIOF, POM Limburg, Cluster TWEED, SPI, IHK Aachen, Universiteit Hasselt, Waterstof Coalitie Limburg en WaterstofNet die het project coördineren. Als geassocieerd partner ondersteunt Regio Parkstad het project.

Tom Vandeput is gedeputeerde voor Economie van de provincie Limburg en voorzitter van Provinciale ontwikkelingsmaatschappij POM: “Met de ontwikkeling van een waterstofecosysteem wil Limburg zijn ambitie versterken om een ​​voortrekkersrol te spelen op het vlak van duurzame en koolstofarme energie. POM Limburg ziet waterstof dan ook als een interessante transitietechnologie, die de innovatie en verduurzaming van onze bedrijven kan versnellen. Bedrijven en organisaties die vandaag naar waterstof kijken, zijn sneller klaar voor nieuwe technologieën, waarbij met name energieopslag een belangrijke rol gaat spelen. POM stimuleert daarom instanties en bedrijven sterk om hun waterstofambities in Limburg te realiseren en sluit daarmee naadloos aan bij de Europese economische agenda."

In Oosterwolde opende afgelopen week de eerste waterstoffabriek van Nederland die direct gekoppeld is aan een enorm zonnepark met 320-duizen panelen. Hier onderzoeken netbeheerder Alliander en GroenLeven de komende vijf jaar gezamenlijk op welke manier waterstof kan bijdragen aan het efficiënt gebruiken van het elektriciteitsnet. Alliander kijkt of filevorming op het elektriciteitsnet kan worden verminderd of voorkomen en of waterstof een oplossing is om uitbreiding van het elektriciteitsnet te voorkomen. Waterstof Magazine was erbij en noteerde de cijfers achter de waterstoffabriek en presenteert vandaag een serie exclusieve foto’s.

Klik hier voor het achtergrondverhaal.

OG, het voormalige Orange Gas, heeft het eerste waterstoftankstation voor zware voertuigen in Amsterdam geopend. De vulmogelijkheid voor 350 bar is toegevoegd aan het bestaande waterstoftankstation aan de Australiëweg 116 op industrieterrein Westpoort, waar al waterstof onder 700 bar getankt kan worden. De tanklocatie is 24 uur per dag geopend.

Voor Amsterdam is het een uniek waterstoftankstation,omdat er zowel personenauto’s, bestelbussen als vrachtwagens bediend kunnen worden. Het waterstoftankstation is geleverd door NEL Hydrogen uit Denemarken.
 
Joyce van Os de Man, directeur Benelux OG is zeer tevreden met de uitbreiding: “Meerdere partijen hebben al aangegeven op waterstof te gaan rijden met vrachtwagens en afvalinzamelingsvoertuigen in de omgeving. Dit zijn voornamelijk bedrijven in de logistiek en bouwsector. Hier zijn we ontzettend blij mee. Welke dat zijn maken we later bekend.” Naast waterstof kan er op deze locatie ook Bio-CNG, vloeibare Co2 en elektriciteit afgenomen worden. Dit maakt deze locatie een OG Dream station. Een OG Dream station is een locatie waar uitsluitend een mix van diverse schone brandstoffen wordt aangeboden. 

OG heeft naast het station in Amsterdam ook waterstof tanklocaties in Assen en Den Haag en heeft nieuwe locaties in ontwikkeling in Leeuwarden, Borne, Heerenveen, Delfzijl, Breda, op diverse plekken in Drenthe en op Schiphol. In Zweden is onlangs subsidie binnengehaald voor meerdere waterstoftankstations.  

OG is ook betrokken bij de eerste productielocatie van 100% groene waterstof uit zonne-energie uit Nederland. Bij dit project in Oosterwolde, genaamd Sinnewetterstof, wordt een overschot van groene stroom omgezet naar groene waterstof.

In Saoedi-Arabië wordt rond deze tijd begonnen met de bouw van de grootste fabriek voor groene waterstof ter wereld. Uit 4 gigawatt aan elektriciteit, opgewekt uit zon en wind, moet 650-duizend kilo waterstof per dag worden geproduceerd. In de vorm van vloeibare ammoniak wordt deze waterstof verscheept naar landen over de hele wereld. Een optie van een duizenden kilometerslange waterstof-pijpleiding naar Europa wordt verder onderzocht. Totale investering: 4,5 miljard euro.

De enorme waterstofplant maakt gebruik van elektrolysers, ontworpen door het Duitse bedrijf ThyssenKrupp. Iedere elektrolyser is ongeveer 40 meter lang. Er worden in totaal 120 apparaten geplaatst in de woestijn bij de nieuw op te richten stad Neom, in het noordwesten van Saoedi-Arabië, aan de kust van de Rode Zee en de Golf van Akaba. 

De fabriek wordt gebouwd door het Amerikaanse bedrijf Air Products, dat in juli 2020 een overeenkomst voor de realisatie met Saoedi-Arabië heeft getekend. De bouwvoorbereidingen zijn al lang aan de gang, nu de grond geëgaliseerd is zal de komende dagen de daadwerkelijke bouw beginnen.

Naast een productiebedrijf voor groene waterstofmarkt ontwikkelt staatsolieproducent Saudi Aramco ook een plant voor de productie van blauwe waterstof, gemaakt uit aardgas. Saoedi-Arabië bekijkt het zakelijk, de waterstof zal worden verkocht aan degenen die op de wereldmarkt de hoogste prijs biedt. Het land wil uiteindelijk 's werelds grootste exporteur van groene waterstof worden. 

Het project met de naam Helios, wordt geleid door een consortium met onder meer Air Products en ACWA Power International, een Saoedisch nutsbedrijf. In 2026 moet de eerste waterstof geproduceerd worden.

Vandaag openen netwerkbedrijf Alliander en hernieuwbare energieontwikkelaar GroenLeven in Oosterwolde (Friesland) de allereerste binnenlandse waterstoffabriek naast een zonnepark in Nederland. Op deze locatie wordt met zonnepanelen opgewekte elektriciteit omgezet naar waterstof. Alliander en GroenLeven gaan hier onderzoeken op welke manier waterstof een rol kan spelen in gebieden waar de capaciteit van het elektriciteitsnet niet voldoende is om grootschalige opgewekte zonne-energie terug te leveren. gebieden waar de capaciteit van het elektriciteitsnet niet voldoende is om grootschalige opgewekte zonne-energie terug te leveren.

In Oosterwolde onderzoeken Alliander en GroenLeven de komende vijf jaar gezamenlijk op welke manier waterstof kan bijdragen aan het efficiënt gebruiken van het elektriciteitsnet. In het onderzoek kijkt Alliander of filevorming op het elektriciteitsnet kan worden verminderd of voorkomen en of waterstof een oplossing is om uitbreiding van het net te voorkomen. Voor de pilot heeft Alliander direct naast een zonnepark van GroenLeven een waterstofinstallatie gebouwd. Met deze installatie gaat GroenLeven met de elektriciteit uit haar zonnepark water omzetten naar waterstof. Deze 100% groene waterstof wordt vervolgens afgenomen door het lokale taxibedrijf Kort en brandstofleverancier OrangeGas uit Heerenveen. Naar verwachting kan jaarlijks 100.000 kilogram waterstof worden geproduceerd. Goed voor ongeveer 10 miljoen schone kilometer aan autoritten met een personenauto.
Foto: de waterstoffabriek in aanbouw, direct naast het zonnepark

Vorige week bracht Waterstof Magazine het bericht dat BMW in het noorden van Zweden, direct bij de poolcirkel, een BMW X5 op waterstof aan het testen is. Onder barre omstandigheden wordt het voertuig met een brandstofcel aan praktijktesten onderworpen. Autokenners weten dat dit niet de eerste keer is dat het Duitse automerk naar buiten brengt onderzoek te doen naar waterstoftoepassingen. Inmiddels heeft het bedrijf al vier decennia ervaring met de brandstofcel en voertuigen met een waterstof-verbrandingsmotor.

De flirt met waterstof is voor BMW niet geheel vrijblijvend. Het automerk heeft nu eenmaal veel gebruikers die dagelijks lange afstanden afleggen en pittig rijden. Met een voertuig op batterijen is dat onmogelijk. En dan staat de vraag nog open of batterijen goed zijn voor het milieu en of er voldoende grondstoffen te vinden zijn om de wereld op batterijen te laten rijden.

Het rijden op waterstof is voor nagenoeg alle bestuurders zeer herkenbaar. Je rijdt naar een tankstation en vier minuten later kun je weer 600 kilometer vooruit. BMW zag dat 40 jaar geleden al, maar heeft verzuimd echt door te drukken met waterstofontwikkelingen. En dan speelde de tankinfrastructuur ook nog een remmende rol.

Maar de tijden zijn veranderd. In Duitsland zijn inmiddels bijna 100 waterstoftankstations operationeel, vaak gelegen bij belangrijke kruisingen van snelwegen. En in heel Europa komen er de komende jaren in hoog tempo H2-stations bij. In 2022 probeert BMW het daarom opnieuw met waterstof, nu met de BMW X5.

Auteur Willeme van Autoblog heeft zich verdiept in de 40-jarige relatie tussen BMW en waterstof. Een prachtig overzicht, met veel foto’s van waterstofvoertuigen uit een ver verleden, vindt u via deze link.

Onder grote belangstelling heeft startup Nikola de eerste vrachtauto’s op waterstof gedemonstreerd. De twee trucks vertrokken vanuit Phoenix in Arizona naar Ontario in Californië. De testrijders waren de gewone vrachtwagenchauffeurs van Transportbedrijf Biagi Bros, die de voertuigen over een afstand van 579 kilometer over de Amerikaanse wegen stuurden.

De chauffeurs zijn bijzonder positief over de testrit. Een van hen laat na afloop weten dat de Tre FCEV een van de beste voertuigen is die hij ooit heeft bestuurd. Andere chauffeurs zijn onder de indruk van de eenvoud: gewoon het gaspedaal intrappen en de truck doet wat hij moet doen: optrekken, geen versnellingen en meteen koppel.

De video toont het vertrek van de trucks, de tocht over de Amerikaanse snelwegen en het tankproces bij een tankstation van Shell, speciaal ingericht voor zware voertuigen. Nikola meldt dat er 100 kilo waterstof wordt getankt onder 700 bar. De tanktijd bedraagt 10 tot 15 minuten.

Het videoverslag van de eerste tocht ziet u via deze link.

Het is een gewoon rijtjeshuis in een gewone straat in een dorpje in Zuid-Holland. Miljoenen Nederlanders wonen in een soortgelijke woning. Toch is hier iets bijzonders aan de hand. Dit is het ‘inspiratiehuis’ van netbeheerder Stedin. De woning is afgesloten van het aardgas, sinds deze week stroomt er waterstof door de leidingen. In één klap is deze woning geheel CO2-vrij.

Het inspiratiehuis staat niet geheel toevallig in Stad aan ’t Haringvliet op het eiland Goeree-Overflakkee. Het dorp met 600 woningen maakt zich al jaren op om de eerste plaats te worden die volledig overschakelt naar waterstof. Niet in een paar proefwoningen en niet alleen in een nieuwbouwwijk, het hele dorp gaat om. Van woningen uit begin vorige eeuw tot goed geïsoleerde woningen van na het jaar 2000.  Het waterstofproject heeft de afgelopen jaren miljoenen euro’s subsidie ontvangen om deze test uit te voeren. Als het project slaagt, gaan grote delen van Nederland volgen. Over drie jaar moet dat duidelijk zijn. De gemeente Goeree-Overflakkee, Netbeheerder Stedin en een grote groep inwoners werkt samen binnen dit zeer innovatieve project.

De eerste woning gebruikt nog maar een beperkte hoeveelheid waterstof. Dat wordt overigens niet van ver aangevoerd, maar vlakbij via elektrolyse geproduceerd. De volgende stap is een ‘draagvlakmeting’ in de zomer van 2022. Als daaruit blijkt dat minimaal 70 procent van de inwoners, ondernemers en maatschappelijke organisaties in het dorp achter het waterstofproject staan, moet in 2025 ieder gebouw op de waterstofleiding aangesloten zijn.

“Dat wordt nog behoorlijk spannend’’, laat inwoner Koos van Rijn (66) in de regionale media weten. Hij is sinds 2019 betrokken is bij Stad Aardgasvrij. “Het valt of staat met de kosten van waterstof. Nu hebben we nog geen beeld van wat de maandlasten zouden zijn voor iemand die van aardgas overstapt op waterstof. Als het duurder uitvalt, dan kun je het antwoord wel raden.’’ Heel spectaculair is de overstap van aardgas naar woningen niet. De waterstof stoomt door dezelfde leidingen en de waterstof cv-ketel ziet er precies zo uit als een ketel op aardgas. Heel veel bijzonders valt er niet te zien, maar de techniek in de nieuwe cv-ketel is een stuk gecompliceerder.

Stad Aardgasvrij heeft een bijdrage ontvangen van 5,6 miljoen euro van het Programma Aardgasvrije Wijken om het project te bekostigen. 

Waterstof en open innovatie. Een termen die vaak langskomen en die aantrekkelijk klinken; wie wil nou niet putten uit de expertise van vele innovatieve partijen om zo snel baanbrekende technologieën te ontwikkelen? Het past ook in een ideëel beeld van een wereldwijde deeleconomie, waar technologische vooruitgang wordt gedeeld zodat we er allemaal beter van worden. In dat licht zien sommigen bescherming van intellectueel eigendom d.m.v. bijvoorbeeld octrooien als een obstakel, een barrière voor samenwerking. Klopt dat beeld wel? In deze blog gaan Nyske Blokhuis en Anne de Blécourt van octrooibureau EP&C hier dieper op in.

De waterstofindustrie is er een met vele spelers op diverse vakgebieden als productie, opslag, transport en verbruik. Dit vereist expertise uit verschillende hoeken, over bijvoorbeeld elektrode-materialen, koelinstallaties, pompsystemen en brandstofcelontwerpen. Daarnaast is standaardisatie van bijvoorbeeld vulslangen, opslagvormen en transportdrukken wenselijk. Het ligt daarom voor de hand om samenwerkingen op te zoeken met partijen die samen de benodigde expertise voor de gehele waterstofketen bezitten. Hoe u dit regelt leest u op Waterstof Magazine in deze blog.

Investeren in de productie van blauwe waterstof kan voor bedrijven de komende tien jaar al snel uitlopen op een financieel drama. Een kilo blauwe waterstof geproduceerd uit fossiele brandstoffen waarbij de koolstof wordt afgevangen, is momenteel goedkoper dan een kilo groene waterstof. Maar dat gaat tussen nu en 2030 veranderen, schrijft hoofdredacteur Paul Bombeld van Waterstof Magazine.
Het hele achtergrondverhaal leest u op het tabblad 'achtergronden' of via deze link. 

Air Liquide neemt het initiatief om het havengebied van Rotterdam weer een stukje schoner te maken. Tijdens de Hydrogen Port Equipment Day kunnen belangstellen kennismaken met de nieuwste schone transportmiddelen die worden aangedreven met waterstof. Leveranciers van havenmateriaal en de Haven van Rotterdam participeren in het evenement dat een bijdrage moet leveren om van een van de grootste havengebieden ter wereld een duurzaam gebied te maken.

Interesse? De Waterstofhaven Equipment Day is gratis en gericht op iedereen die geïnteresseerd is in nieuwe technische ontwikkelingen, mobiliteit en duurzaamheid in de haven.

Datum & tijd: vrijdag 10 december 2021 van 9.30 tot 12.00 uur

Opgeven via deze link

Thorsten Herbert, directeur bij Nel Hydrogen, geeft een inkijkje in de fabriek voor groen staal in Zweden. De fabriek in Luleå, onderdeel van het Hybrit-project, werd vorig jaar zomer in gebruik genomen en produceert geheel fossielvrij staal met waterstof. De groene waterstof wordt geproduceerd via een grote elektrolyser met een capaciteit van 4,5 MW van Nel Hydrogen (foto). Niet alleen de waterstof, maar ook de benodigde elektriciteit wordt groen opgewekt. Naast de fabriek is momenteel een ondergrondse waterstofopslag in aanbouw van 100m3.

Het belangrijkste doel van het Hybrit-project is om de uitstoot van CO2 te minimaliseren bij de productie van staal. De staalindustrie is verantwoordelijk voor 7% van de wereldwijde  CO2-uitstoot. In Zweden, een land met veel staalindustrie, is dat 10%.

De fabriek in Luleå, dicht bij de Finse grens, maakt deel uit van het bredere gezamenlijke Hybrit-initiatief van staalproducent SSAB, ijzerertsproducent LKAB en Vattenfall met financiële steun van het Zweedse Energieagentschap. Tijdens de testfase, die duurt tot 2024, zal zowel aardgas als waterstof worden gebruikt, zodat de twee brandstoffen kunnen worden vergeleken. Staalproducenten van over de hele wereld kijken met veel belangstelling naar dit project.

Hybrit Development is een joint venture tussen de staalproducent SSAB, het mijnbouwbedrijf LKAB en het energiebedrijf Vattenfall. Het doel van de joint venture is om 's werelds eerste fossielvrije, op erts gebaseerde staalproductieproces te ontwikkelen. Het project ging in het voorjaar van 2016 van start en het doel is om in 2035 een industrieel proces te hebben. Het bijproduct van het gebruik van fossielvrije elektriciteit en waterstof in de staalproductie, in plaats van cokes en kolen, zal water zijn in plaats van koolstofdioxide. Het initiatief heeft het potentieel om de totale CO2-uitstoot van heel Zweden met 10 procent te verminderen. 

Inovyn, een producent van vinylproducten en dochterbedrijf van chemiereus INEOS, gaat samen met het Nederlandse VT Group een bulkschip voor vloeibare chemicaliën ontwikkelen dat op waterstof vaart. Het schip gaat varen in België tussen Antwerpen in Vlaanderen en Jemeppe in Wallonië. De waterstof die het schip verbruikt is als restproduct afkomstig uit een chemische fabriek.

De VT Group zal het bestaand binnenschip ‘Volendam’ uitrusten met waterstoftechnologie en daarbij de traditionele dieselmotor vervangen. Dit zal de jaarlijkse CO2-uitstoot met ongeveer 1.000 ton verminderen. VT zal ook eigenaar en exploitant zijn van dit nieuwe binnenvaartschip.

Wouter Bleukx, Hydrogen Business Manager bij Inovyn: "Vervoer op waterstof zal een cruciale rol spelen binnen het Europese traject naar nul procent CO2-uitstoot. Inovyn ziet zichzelf als belangrijke partner om de uitstoot in de transportsector te verlagen. We zijn reeds een producent van koolstofarme waterstof en hebben een aanzienlijke vraag naar transport."

Niels Groenewold, CEO van VT Group: "Onze sterke relatie met Inovyn heeft ons altijd in staat gesteld om te innoveren. De mogelijkheid om bij te dragen aan een net zero operatie is erg waardevol voor ons en sluit naadloos aan bij de duurzaamheidsambities van ons bedrijf."

ADVERTORIAL |  Wereldwijd neemt het aantal voertuigen dat rijdt op waterstof in hoog tempo toe. In Europa, Azië en de Verenigde Staten rijden inmiddels duizenden auto’s, bussen en vrachtwagens op waterstof en er komen er steeds meer bij. Al deze voertuigen worden onder hoge druk getankt, de zware onder 350 bar en de personenauto’s onder 700. Keller heeft druksensoren die zorgen dat dit proces veilig verloopt.

Keller heeft speciale druksensoren voor waterstof. De piëzo-resistieve sensoren hebben een RVS-scheidingsmembraan om de feitelijke chip, die de druk meet, te isoleren van het medium. De ruimte waarin de drukmeetchip zich bevindt is gevuld met olie. De druk op het RVS-scheidingsmembraan wordt daarmee 1 op 1 op de chip overgebracht. Zonder mitigerende aanpassing zou de toepassing van dit type druksensor kunnen leiden tot problemen door het fenomeen “permeatie”.

Bij permeatie dringen waterstof H+ ionen door de poriën van het rvs heen, waardoor ze zich in de oliegevulde ruimte van de druksensor kunnen ophopen. Hier binden ze zich weer tot H2 moleculen. Bij uitzetting leidt tot een valse drukwaarde.  Als de uitzetting groot genoeg is zou een druksensor zelfs defect kunnen gaan.

Om permeatie te voorkomen wordt het membraan van Keller verguld. De extra goudlaag op het membraan vertraagd het permeatie proces, lang genoeg om geen problemen te veroorzaken. Bij non-corrosieve toepassingen is het vergulden van een RVS316L membraan voldoende voor een levensduur van 10 jaar. Bij corrosieve toepassingen is dezelfde combinatie slechts 3 jaar, maar als een verguld Hastelloy C276 membraan wordt gebruikt is de levensduur ook 10 jaar.

Meer informatie over de innovatieve druksensoren van Keller vindt u via deze link

De Duitse bedrijf Proton heeft een stroomvoorziening ontwikkeld voor een mobiel waterstoftankstation van Shell New Energies. Het systeem bevat een batterij van de Oostenrijkse provider Xelectrix Power, gecombineerd met drie brandstofcellen die gezamenlijk 240 kW kunnen leveren. De ‘HyShelter240’ levert de stroom die nodig is om de waterstof op lokatie te kunnen comprimeren naar hoge druk. Het mobiele tankstation van Shell staat op verschillende locaties waar niet altijd voldoende netstroom beschikbaar is.

De Beierse waterstofbrandstofcelexpert Proton Motor Fuel Cell levert noodstroomvoorzieningen op basis van waterstof voor datacenters, gemeentelijke nutsbedrijven, ziekenhuizen en andere kritieke openbare voorzieningen tot netwerkonafhankelijke oplaadinfrastructuur voor batterij-elektrische voertuigen. De kerncomponenten van de ‘HyShelter 240’brandstofcelcentrale zijn drie PM Frame S43 Proton Motor-brandstofcelsystemen.

Eerder dit jaar leverde Proton al een stroomvoorziening aan de wijk Weitmar in de Duitse stad Bochum. Hier wordt de komende drie jaar onderzoek uitgevoerd naar manieren om de CO2-uitstoot drastisch te verminderen. Voor de stroomopwekking en verwarming in de toekomst, gaan de initiatiefnemers onder meer waterstof gebruiken als opslag, zonne-energie, brandstofcellen en warmtepompen. Met een 36kW brandstofcel, worden 81 appartementen van CO2-vrije energie voorzien.

Aan de truckrally van Dakar in 2022, die zal worden verreden in Saudi-Arabië, zal voor het eerst een vrachtwagen op waterstof deelnemen. Het Franse bedrijf Gaussin komt met een truck op waterstof. In Parijs werd het voertuig in het voetbalstadion van Paris Saint-Germain gepresenteerd.

Over een maand zal het voertuig arriveren in de havenstad Jaddah, aan de Rode Zee. Vanaf daar vertrekken de teams en hun vervolg naar Ha’il, midden in de woestijn. Daar gaat de krachtmeting op nieuwjaarsdag van start. In twee weken tijd rijden de teams via Riyadh terug naar Jeddah aan de kust.  Het parcours leent zich vooral voor twee dingen: zand en mysterie.

Deelname zal in eerste instantie bedoeld zijn als testrit om te zien of de hedendaagse techniek extreme omstandigheden wel of niet kan weerstaan. Het is voor Gaussin een uitgelezen kans om te zien hoe betrouwbaar waterstoftoepassingen inmiddels zijn. In totaal rijden de voertuigen 8000 kilometer. De waterstoftruck heeft een maximale snelheid van 140 km/u en op een volle tank kan 250 kilometer worden gereden.

Het Franse beursgenoteerde Gaussin is al enkele jaren bezig met waterstoftoepassingen. Het bedrijf werkt aan vrachtauto’s met opleggers op waterstof, autonome containertrekkers die worden ingezet op haventerreinen en voertuigen voor emissievrij goederentransport op luchthavens.

De truck die wordt ingezet bij Dakar is niet alleen krachtig, maar ziet er ook indrukwekkend uit. Daarvoor is Gaussin een samenwerking aangegaan met de Italiaanse ontwerpstudio Pininfarina. Eerder deze maand werd het voertuig gepresenteerd in het voetbalstadion van Paris Saint-Germain waar verschillende wereldberoemde voetballers persoonlijk een kijkje kwamen nemen.

De H2-truck is overigens niet het enige emissievrije voertuig dat deelneemt aan de woestijnrally. Ook een batterij-elektrische wagen zal zijn opwachting maken. De zero-emissie voertuigen passen in het beleid van de organisatie van Dakar, in 2030 wil de race emissievrij zijn.

Voor beelden van de H2-truck in het voetbalstation van Paris Saint-Germain klikt u hier

De typisch Nederlandse ‘Dag van de Ondernemer’ is doorgedrongen tot in Zwitserland. InnovaTrain AG, een Nederlands bedrijf in Zwitserland  is door Rick Slettenhaar (rechts op de foto) van de Nederlandse Ambassade in het zonnetje gezet. Het bedrijf levert een belangrijke bijdrage aan de logistiek van waterstof in containers en dus aan emissievrije mobiliteit. Vanmorgen kregen Kristin Kranenberg en Pieter van den Bold, in een prachtig zonnig Zwitserland, een boeket Nederlandse bloemen, als dank voor de bijdrage die zij internationaal leveren aan innovatie, duurzaamheid en welzijn.

Het bedrijf InnovaTrain AG levert laad- en losdocks waarin de 20-voets containers met waterstof kunnen worden geplaatst. Deze docks staan door het hele Alpenland, bij zowel de vullokaties als bij afnemers, zoals de waterstoftankstations.

Via deze link kunt u zien hoe deze docks eruitzien en werken.

De gemeente Den Haag heeft besloten afscheid te nemen van de waterstoftaxi’s in de Hofstad. Voor de komende zes jaar is gekozen voor een bedrijf dat het personenvervoer batterij-elektrisch (BEV) zal uitvoeren. De huidige contracten lopen volgend jaar af, de nieuwe overeenkomst met BEV’s gaat op 1 augustus 2022 in en loopt tot 21 juli 2028. De gemeente houdt de optie open om het contract daarna nog met twee jaar te verlengen.

De bedrijven die inschreven op de vervoersconcessie konden in totaal 30 punten verdienen, waarvan 8 voor duurzaamheid. Waterstof is voor de gemeente niet duurzaam genoeg, rijden op (grijze) stroom wel. In Nederland rijden er momenteel ongeveer 70 taxi’s op waterstof, bijna allemaal in Den Haag. Het voordeel van het rijden op waterstof ten opzichte van elektrisch is een grotere actieradius, snel tanken en het niet hoeven realiseren van eigen laadpleinen.

De taxi’s in Den Haag zijn van het type Toyota Mirai. Erwin Jongh van Toyota Nederland reageert ontstemd op het nieuws. “De kennis over energie-efficiency en kosten-efficiency is nogal verschillend. Juist in Amsterdam starten we met taxi’s op waterstof. En steden als Oslo, Kopenhagen en Parijs zetten er massaal op in. Laten we Den Haag als koploper overeind houden. Het elektriciteitsnet van Den Haag is te zwak om taxi’s met batterijen in deze mate te kunnen opladen.”

Jan Paul Kerkhof van BP Kerkhof levert nagenoeg alle waterstof aan de taxivloot. “De gemeente komt met het argument dat er niet voldoende groene waterstof zou zijn. Maar wij leveren hier gewoon 100% groene waterstof waar we de taxi’s mee kunnen bedienen. Sterker nog, dit doen we al twee jaar lang. Het is vreemd dat grijze stroom wel duurzaam is. Dat een schoon en beginnend product als waterstof, op deze manier in ontwikkeling wordt geremd kan ik niet bevatten. Andere gemeenten stimuleren wel waterstofvoertuigen en de komst van tankstations”, aldus Kerkhof.

OG, het vroegere OrangeGas, is retailpartner van BP Kerkhof in Den Haag. Joyce van Os de Man, directeur Benelux is zeer ontevreden over de invulling van deze aanbesteding. Zo geeft van Os de Man aan dat biobrandstoffen ook steeds vaker geweerd worden uit aanbestedingen omdat er in Nederland tank-to-wheel gemeten wordt (wat komt er uit je uitlaat) in plaats van well-to-wheel (de hele keten). Waterstof is zero-emissie én als het uit groene bronnen wordt opgewekt is het in de keten ook schoon. Zo beschikt OG over een groen waterstofproject in Oosterwolde waar er door middel van een groot zonnepanelenveld met het teveel aan groene stroom, groene waterstof wordt geproduceerd. “We moeten er mijns inziens voor waken dat we geen stekker-elektrisch oogkleppen beleid krijgen door een hele sterke lobby. We hebben alle schone brandstoffen keihard nodig om onze duurzaamheidsdoelstellingen zo snel mogelijk te halen. We zijn overigens niet tegen batterij-elektrisch. Ons bedrijf verkoopt ook gewoon laadpalen.”

Nienke Homan uit Groningen treedt toe tot het bestuur van de Green Hydrogen (GH2). GH2 is een Zwitserse stichting zonder winstoogmerk en krijgt steun van het Australische bedrijf Fortescue Future Industries dat wereldwijd actief is met uiteenlopende waterstofprojecten. De organisatie is gevestigd in Geneve. Homan is een van de grote voorstanders van groene waterstof in Nederland, eind deze maand legt ze haar functie als gedeputeerde in de provincie Groningen voor GroenLinks neer. GH2 omschrijft Homan als duurzaamheidsexpert.

Homan is voorzitter van de Sustainable Hydrogen Club en medeoprichter van SDGproof.org. en pleitbezorger voor waterstof als alternatief voor fossiel gas in de regio, staat in de persverklaring

Nienke Homan: "Ik ben verheugd om toe te treden tot het bestuur van de Green Hydrogen Organization, omdat groene waterstof de ontbrekende schakel is in de energietransitie, en omdat we ervoor moeten zorgen dat de groene waterstofeconomie er komt”.

 GH2 is in september 2021 opgericht en wordt voorgezeten door de voormalige premier van Australië, Malcolm Turnbull.

Het bestuur bestaat verder uit

• Youngcho Chi, President & Chief Innovation Officer van Hyundai Motor Group, Zuid-Korea
• Yun Choi, CEO van Korea Zinc Company, Ltd., Zuid-Korea
• Mevrouw Maria Paz de la Cruz, CEO van H2 Chile, Chili
• Andrew Forrest AO, oprichter van Fortescue Future Industries, voorzitter van FortescueMetals Group & de Minderoo Foundation, Australië
• Frannie Léautier, CEO van Southbridge Capital, Rwanda
• Lord Adair Turner, voorzitter van de Energy Transitions Commission en voormalig voorzitter van de Autoriteit voor financiële diensten, Verenigd Koninkrijk

Vanuit Assen is dit weekend het transport begonnen van een van de grootste waterstoftankstations van Europa. Het tankstation is geproduceerd bij het bedrijf Resato International voor Kuster H2 Energy in Doetinchem. Tien bussen van vervoersbedrijf Arriva gaan gebruik maken van de tankvoorziening.

“Het tankstation behoort bij de grootste openbare tankstations van Europa waar zowel 350 als 750 bar getankt kan worden”, zegt commercieel directeur Jan-Pieter de Wilde van Kuster. “Arriva zal jaarlijks ongeveer 100.000 kilo komen tanken, maar het tankstation is gekocht op groei. Bij een toevoerdruk van 50 bar levert het tankstation 1080 kilo per 24 uur. Maar dit getal gaat in praktijk omhoog omdat de toevoerdruk meestal hoger ligt. De compressoren hoeven dan minder te comprimeren en de hogedrukvaten zijn dan sneller gevuld.”

Het waterstofvulpunt komt bij het bestaande tankstation van Kuster aan de Braamtseweg op industrieterrein Wijnbergen in Doetinchem. Het tankstation is 24 uur per dag beschikbaar, voertuigen kunnen gevuld worden met 350 en 700 bar en er kan betaald worden met alle algemene betaalmiddelen.

Resato heeft ongeveer 4 weken nodig om de installatie operationeel op te leveren en te testen. Half december kan er waterstof getankt worden.

Hiringa Refueling in Nieuw-Zeeland maakt bekend te starten met de uitrol van een landelijk netwerk van waterstoftankstations met een hoge capaciteit. De stations richten zich primair op het zwaar transport. Het bedrijf uit Nieuw-Zeeland heeft daarvoor een overeenkomst getekend met Haskel's Hydrogen Systems Group, een wereldspeler in compressietechniek en waterstoftankstations.

De eerste order omvat vier tankstations die op strategische plekken worden geplaatst op het Noordereiland (afbeelding rechts). De steden Auckland, Hamilton, Tauranga en Palmerston North krijgen als eerste een H2-station.  Deze moeten het komende jaar worden geleverd en in gebruik genomen en vragen een investering van 30 miljoen euro. De volgende leveringen moeten binnen vijf jaar plaatsvinden. Hiringa hoopt dan 24 tankstations, geschikt voor zwaar transport, op het Noorder- en Zuidereiland in gebruik te hebben. Nieuw-Zeeland behoort dan tot de eerste landen ter wereld met een dekkend netwerk dat kan voorzien in groene waterstof voor de transportsector. In 2030 verwacht het bedrijf 100 waterstoftankstations in heel Nieuw-Zeeland te exploiteren.

De TR Group, eigenaar van een van de grootste wagenparken voor zware voertuigen in Nieuw-Zeeland, gaat investeren in 20 trucks op waterstof. Daarvoor krijgt het bedrijf bijna 4 miljoen euro subsidie van de regering.  De TR Group zal de vrachtwagens leasen aan verschillende toonaangevende logistieke bedrijven.

De initiatiefnemers verwachten duizenden nieuwe banen in de nieuwe waterstofeconomie, niet alleen bij de initiatiefnemer zelf, maar ook bij andere bedrijven door het hele land.

Hiringa Refueling is een dochteronderneming van Hiringa Energy in Nieuw-Zeeland. Haskel's Hydrogen Systems Group is een dochteronderneming van Ingersoll Rand, beursgenoteerd in New York.

Op vrijdag 12 november gaat in Nederland de zesde 24-uurs Waterstof Challenge van start. Ongeveer twintig equipes uit Nederland en België starten ’s middags om 13 uur bij de Van der Linden Groep in Waddinxveen. Waterstofliefhebbers kunnen tijdens de start niet alleen veel gewone waterstofauito’s bewonderen maar ook de snelste ter wereld, de waterstofracewagen van Team Forze van de Technische Universiteit Delft. Maar ook de zuinigste waterstofauto, de Eco-runner is te zien in Waddinxveen.

Tijdens de 24 uur in de waterstofauto kunnen de deelnemende teams punten krijgen per gereden kilometer, per tankstop en per bezocht land. Daarnaast verdienen ze punten door specifieke opdrachten op specifieke locaties te verrichten. Tijdens de rit zijn de voertuigen online te volgen: zowel via een portal met een real time puntenstand als via de social media-kanalen.

Het evenement begon ooit als een leuk idee met zes waterstofauto’s in 2017. Al vrij snel kwam er een Duitse editie en afgelopen jaar vond ook de eerste Scandinavische variant plaats.

De groei van het evenement zit daarnaast in de contacten tussen de deelnemers en de partners van dit evenement. “We zijn uitgegroeid tot een groot Europees netwerkevent”, aldus Arjan de Putter, directeur Fast Concepts en initiatiefnemer van de 24 uur Waterstof Challenge. “En juist die verbinding vinden we heel belangrijk,” vult Wim Peels, General Manager Twinning Energy en medeorganisator, aan: “Waterstofmobiliteit realiseren kun je niet in je eentje, je moet elkaar weten te vinden en elkaar helpen.”

De groei van dit evenement heeft ook geleid dat Air Liquide de naamgevende partner is geworden. Air Liquide is de grootste speler in waterstof voor mobiliteit ter wereld. Diederik Luijten is vice-president Hydrogen Energy Air Liquide Europa. “Air Liquide heeft zich verbonden als hoofdsponsor van de 24u Hydrogen Challenge, die reeds voor het 5e achtereenvolgende jaar zal doorgaan. Het doet ons enorm veel plezier om zoveel enthousiaste teams te zien die bereid zijn om 24 uur lang in waterstofauto's te rijden. Belangrijk is dat die helemaal geen schadelijke stoffen uitstoten! “

“Het samenwerken is cruciaal in de Air Liquide 24 uur Waterstof Challenge,” zegt De Putter. “En juist doordat je 24 uur met elkaar in de auto doorbrengt heb je alle tijd om met elkaar in gesprek te gaan. Een van onze deelnemers zei na afloop dat hij het ‘the best teambuilding ever’ vond.”

Door een samenwerking met een tuinfestival en een kwekerij krijgen de deelnemers bij de start een boom en een bijzondere opdracht mee: als ze deze boom planten kunnen ze een fors aantal punten verdienen. “Natuurlijk zit daar een mooie symboliek in,” zegt Peels, “maar ook een stukje trots: als deelnemer kun je daarna volgen hoe jouw boom groeit.”

De organisatie van de Air Liquide 24 uur Waterstof Challenge bestaat sinds 2020 uit een samenwerking tussen Fast Concepts en Twinning Energy. Al eerder organiseerden zij meerdere keren de German 24 hour Hydrogen Rally  vanuit Stuttgart en dit jaar voor het eerst de Nordic 24 hour Hydrogen Challenge die van start ging in Kopenhagen.

Vijf Nederlandse partijen werken vanaf vandaag samen binnen het project DREAMH2AUL om twee vrachtauto’s op waterstof te laten rijden. De trucks worden gebouwd door Zepp.Solutions uit Delft, de transportbedrijven Vos Transport Group en de BCTN Group willen de twee voertuigen binnen de vrachtwagenvloot gaan inzetten en TotalEnergies wil hiervoor een waterstofvulpunt realiseren in Deventer. TNO onderzoekt de praktijkgegevens om deze te kunnen vergelijken met soortgelijke voertuigen.

Zepp.solutions is de komende jaren verantwoordelijk voor de ontwikkeling van de twee waterstof-elektrische vrachtwagens. Dit zullen 's werelds eerste waterstof aangedreven emissievrije trekkers voor opleggers zijn die elke trailer mogen trekken binnen de huidige Europese regelgeving. De trucks zullen een actieradius van meer dan 600 km hebben. Hiervoor zal Zepp brandstofcelsystemen met hoog rendement en een extreem hoge vermogensdichtheid ontwikkelen en inzetten.

De waterstof-aandrijflijn zal worden ingebouwd in twee N3 trekkers, die zullen worden ingezet door Vos Transport Group en BCTN Group voor stadsdistributie, regionaal containertransport en (internationaal) lange afstandstransport. Beide bedrijven zijn al jaren actieve koplopers in het Europese Lean & Green CO2-reductieprogramma en zijn hard op weg om als één van de eerste logistieke bedrijven binnen Europa de 4e Lean & Green Star te behalen. Dit door de diverse CO2 reducerende maatregelen en grote besparingen die de afgelopen jaren al zijn gerealiseerd.

Aan het assortiment van het reeds bestaande tankstation (foto) op industrieterrein A1 in Deventer zal waterstof worden toegevoegd. TotalEnergies is van plan hier uitsluitend groene waterstof aan te bieden.  

Zowel de vrachtwagens als het tankstation zullen naar verwachting halverwege 2023 operationeel zijn. Het DREAMH2AUL-project wordt ondersteund door de Demonstratieregeling Klimaattechnologieën en Innovaties in transport (DKTI) van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat.

Het Duits, Thais en Italiaanse waterstofbedrijf Enapter heeft gisteravond in Londen de Earthshot Prize gewonnen. De milieuprijs, een initiatief van ZKH Prins William en The Royal Foundation, heeft tot doel de wereldwijde zoektocht naar de meest inspirerende en innovatieve oplossingen voor de grootste milieu-uitdagingen te stimuleren. In totaal vijf projecten over de hele wereld vielen in de prijzen. Prins William en zijn vrouw Catherine waren aanwezig, net als tal van beroemdheden als voetballer Mo Salah van Liverpool, actrice Emma Thompson en David Oyelowo. Er waren optredens van Coldplay, Yemi Alade, Shawn Mendes en Ed Sheeran. De ceremonie vond plaats in het Alexandra Palace. Enapter ging naar huis met 1,2 miljoen Euro.

Enapter Mede-oprichter Vaitea Cowan (foto rechts) was bij het bekendmaken van de shortlist, medio september, al zeer verrast. "We zijn dolgelukkig om erkend te worden door de EarthShot-prijs. De steun die we krijgen bij het opschalen van de productie van onze AEM-elektrolysers voor groene waterstof zal ons in staat stellen een nog grotere rol te spelen in het groene proces. Onze missie  is om groene waterstof voor iedereen betaalbaar en toegankelijk te maken door de kosten van AEM-waterelektrolyse te verlagen zodat waterstof kan concurreren met fossiele brandstoffen.”

“Onze elektrolysers zijn compacte modules die probleemloos geschakeld kunnen worden om op elke schaal groene waterstof te produceren. Ze zijn eenvoudig te installeren en, belangrijker nog, ze zijn gestandaardiseerd. Deze standaardisatie maakt ze perfect geschikt voor massaproductie, wat schaalvoordelen zal creëren om de kosten van elektrolysers enorm te verlagen en zijn daarmee toegankelijk voor iedere investeerder.”

Enapter bouwt momenteel een campus bij de Duitse stad Münster waar over twee jaar 10-duizend compacte elektrolysers per maand kunnen worden geproduceerd, schreef Waterstof Magazine eerder.

De eerste waterstof dual power trekker ter wereld komt het komende weekend naar de Achterhoekse Waterstofdagen. Het voertuig kan geheel emissievrij rijden op waterstof en kan -indien gewenst- overschakelen op diesel. De uitstoot van CO2 en NOX is aanzienlijk lager terwijl koppel en vermogen volledig behouden blijft. De tractor is een van de tienallen voertuigen op waterstof die vrijdag en zaterdag te zien zijn bij het voetbalstadion van De Graafschap.

Tijdens de Achterhoekse Waterstofdagen in Doetinchem worden ieder uur lezingen gegeven over waterstof binnen de mobiliteit, de techniek achter waterstofvoertuigen en het waterstofnetwerk van de toekomst. Remeha is aanwezig met de eerste cv-ketel op waterstof ter wereld. Op de parkeerplaats voor het stadion staan tientallen voertuigen op waterstof opgesteld, van auto tot quad en van tractor tot heftruck. Er vliegt een drone op waterstof, er is een kooktoestel op waterstof te zien en de eerste waterstofbakfiets ter wereld.

vrijdag 8 en zaterdag 9 oktober 2021. De toegang is gratis, coronacheck verplicht.

Op de website www.waterstofindeachterhoek.nl staat het hele programma.

De startup Hopium meldt in een persbericht de eerste doelstelling te hebben bereikt. Het Franse bedrijf, opgericht door coureur Olivier Lombard, zegt de eerste 1.000 bestellingen binnen te hebben voor haar waterstof auto Machina. De intekenaars hebben inmiddels de eerste 430 euro als aanbetaling overgemaakt. De liefhebbers moeten nog wel even geduld hebben, pas volgend jaar is het eerste prototype klaar, de uiteindelijke productie wordt rond 2026 verwacht.

Hopium is een nieuw Frans bedrijf opgericht door coureur Olivier Lombard, die in 2011 op 21-jarige leeftijd de jongste klassewinnaar werd op het circuit van Le Mans. De Machina op waterstof werd in oktober vorig jaar voor het eerst aangekondigd en in juni van dit jaar gepresenteerd tijdens de autoshow van Parijs. Het voertuig gaat minstens 120.000 euro gaan kosten.

Kopers krijgen daarvoor een emissievrije waterstofauto met een actieradius van 1000 kilometer, 500 PK  en een topsnelheid van meer dan 200 km/h. Volgens de autobedrijf zit de tank tussen de twee en drie minuten weer vol.

“Door als eerste onze auto te reserveren, hebben de toekomstige gebruikers van de Hopium Machina hun betrokkenheid bij ons project en hun steun voor waterstoftechnologie als aandrijfbron voor de toekomst getoond. We hopen de nieuwe leden van onze gemeenschap een nog nooit vertoonde ervaringen te bieden,’’ zegt oprichter en CEO Olivier Lombard.

De Amerikaanse autofabrikant Ford is bezig met de ontwikkeling van een bestelwagen op waterstof. Het wereldwijde succesnummer Ford Transit krijgt een brandstofcel. Samen met AVL, een Brits bedrijf dat gespecialiseerd is in voortstuwingstests, gaat Ford gezamenlijk een prototype te bouwen. Het project, deels gefinancierd door het Britse Advanced Propulsion Center en de overheid, heeft tot doel de integratie van kennis, techniek en technologie te verbeteren. 

De nieuwe Transit BEV zal in het voorjaar van 2022 in het Verenigd Koninkrijk op de markt komen en heeft een actieradius van 350 km. De aandrijflijn maakt gebruik van een modulair brandstofcelsysteem en vervangt de batterij van de Transit BEV, het model waarop het waterstofvoertuig op is gebaseerd.

Met de Transit op waterstof wil Ford onderzoeken of het voertuig in praktijk voldoet aan de wensen van de klanten op het gebied van rijbereik, snelladen en laadvermogen. Daarbij wordt de H2-wagen vergeleken met de Transit op batterijen.

Op de Automotive Campus in Helmond werkt DENS (Dutch Energy Solutions) aan een oplossing om grote hoeveelheden waterstof te verplaatsen zonder hoge druk of exotische temperaturen. DENS zoekt de oplossing in Hydrozine, ook wel bekend als mierenzuur, een vloeistof waar een grote hoeveelheid waterstof in zit. Op de bouwplaats wordt deze vloeistof gescheiden in waterstof en CO2. Er blijft geen restproduct achter.

Hydrozine is een vloeibare waterstofdrager. Als Waterstof Magazine een kijkje neemt bij DENS in Helmond staan er enkele grote vaten achter het bedrijfspand. Buitenstaanders zouden kunnen denken dat er gewoon water in de vaten zit. Zware compressoren en hogedruktanks zijn voor het aanvoeren en opslaan van waterstof niet meer nodig.

“Het geheim van DENS is de omzetting van Hydrozine naar waterstof”, zegt Max Aerts, een van de oprichters van het bedrijf. “Hydrozine bevat 53 gram waterstof per liter. Het door DENS ontwikkelde apparaat reformt de vloeistof in waterstof en CO2. Toch is het proces CO2-neutraal, omdat de CO2 er bij het productieproces is ingestopt. De waterstof die vrijkomt wordt vervolgens omgezet in stroom in een generator die werkt op waterstof.”

Bouwbedrijf Heijmans heeft inmiddels de schone stroomvoorziening getest op een bouwterrein bij de Technische Universiteit Eindhoven. Een grootschaligere test vindt plaats op een bouwplaats van de snelweg A16 met een ander bouwbedrijf. Daar worden met de schone stroomgenerator een midigraver, een ankerboormachine, een machine voor hogesnelheidspalen en een shovel van 20 ton opgeladen. 

Het tanken van Hydrozine is eenvoudig. Mierenzuur is een vloeibare brandstof die gewoon in plastic tanks op de bouwplaats aankomt. Je hoeft hem alleen maar in de tank van 6000 liter te pompen, die in de 10 voets container zit waar ook de generator in zit. Het apparaat van DENS levert een nominaal vermogen van 20kW en heeft een 60 kWh accu. Door de grote tank heeft het aggregaat een capaciteit van 3.2MWh waarmee je ongeveer 60 Tesla’s kunt opladen.  

Omdat Hydrozine slecht een vijfde van de energiedichtheid van diesel heeft, zijn er heel wat liters van nodig. Elke minuut gaat er bijna een liter mierenzuur doorheen. Van de uitstoot van stikstof, zwaveloxide en fijnstof is geen sprake. Het reformingssproces en de stroomgenerator met een brandstofcel zijn fluisterstil. Een beperking is nog wel. De systemen van DENS kunnen nu 4 kg waterstof per uur produceren en dit moet nog fors omhoog om aan de totale energievraag van de bouwplaats te kunnen voldoen.

Voor de mobiliteit onderzoekt DENS of zware voertuigen ook direct met een Hydrozine-systeem kunnen worden ingericht. Het grote gemak is dat ze dan op traditionele wijze kunnen tanken.

Zuivelcoöperatie FrieslandCampina haalt in de provincie Groningen melk op bij boerenbedrijven met een vrachtauto op waterstof. Een wereldprimeur die te danken is aan Transport Groep Noordwolde, een van de transporteurs die voor de coöperatie werkt. De trekker is gekocht bij Hyzon Europe die in de regio de eerste Europese fabriek voor waterstoftrucks exploiteert. De bedrijven hebben besloten voor Groningen te kiezen omdat daar een tankvoorziening voor waterstof aanwezig is, maar de zuivelgigant wil het emissievrije transport uitbreiden naar andere regio’s als daar de tankvoorziening gegarandeerd is.

De melkwagens van FrieslandCampina worden steeds duurzamer. Zo heeft het zuivelbedrijf de CO2-uitstoot per kilometer van het transport tussen boerderijen en productielocaties het afgelopen decennium al met 18,1 procent verlaagd. Gisteren is een volgende belangrijke stap gezet in de verdere verduurzaming van het melktransport, door de eerste 50-tons melkwagen rijdend op waterstof in gebruik te nemen.  Hans Wieleman, Manager Milk Logistics bij FrieslandCampina: “We blijven onszelf uitdagen en verbeteren, stap voor stap. Ruim vijf jaar geleden is FrieslandCampina gestart met het gebruik van liquid natural gas (LNG) als schonere brandstof voor de melkwagens en hebben we pompstations in heel Nederland – met succes - gestimuleerd om deze brandstof te leveren. Nu proberen we hetzelfde met waterstof mogelijk te maken in nauwe samenwerking met producent Hyzon en vervoerder Transport Groep Noord. Transport is en blijft belangrijk voor de verdere verduurzaming bij FrieslandCampina. Samen met deze betrokken partijen willen we de klimaatimpact van onze melkwagens tot een minimum beperken.”

Het zuivelbedrijf laat met de aanschaf van de waterstoftruck zien dat het bedrijf daadwerkelijk stappen durft te nemen in de verduurzaming, ondanks dat de prijs van een H2-truk nog aanzienlijk hoger is dan de prijs van een vergelijkbare wagen op diesel. FrieslandCampina adviseert andere transportbedrijven om deze mogelijkheid voor CO2-neutraal transport snel uit te breiden en daarmee samen het gebruik van waterstof in het transport te versnellen en daarmee de klimaatverandering tegen te gaan.

Netbeheerder Stedin heeft eind vorig jaar in Uithoorn 14 bestaande woningen succesvol omgezet van aardgas naar waterstof. Uit de test moest blijken of de theoretische berekingingen ook in praktijk realiteit zijn. Stedin voerde dit project samen uit met energie-expert DNV, gemeente Uithoorn, woningbouwvereniging Eigen Haard, installateur Feenstra en ketelleveranciers Nefit-Bosch en Remeha. Vrij snel na de proefperiode kwamen er al positieve reacties naar buiten. Nu ligt er een officieel rapport met de titel ‘Technisch eindrapport ombouwproject Uithoorn’. Waterstofmagazine zet de belangrijkste conclusies op een rij.

De praktijktest kwam tot stand omdat uit diverse studies is gebleken dat het huidige aardgasnetwerk geschikt is om waterstof in te transporteren. Lopende projecten als ‘Rozenburg’, ‘The Green Planet’ en de test in het Schotse Leeds worden uitgevoerd met nieuwe netwerken. Netbeheerder Stedin, met 2 miljoen aansluitingen in het westen van Nederland, wil juist weten wat de mogelijkheden met een bestaand netwerk in huizen van voor de eeuwwisseling zijn. Vandaar dat de test is uitgevoerd in woningen die rijp zijn voor de sloop, aan de Prinses Christinalaan in Uithoorn. De bewoners hebben de woningen voor aanvang van de test verlaten.

Het doel van het project is inzicht te krijgen in de wijze waarop straks miljoenen woningen in Nederland moeten worden omgebouwd van aardgas naar waterstof met zo min mogelijk aanpassingen. Binnen de scope viel het 8 bar druk-reduceerstation, het 100 mbar distributienetwerk en de gasleidingen binnen de woningen. Onderdeel van de proef was het testen van de dichtheid van leidingen met stikstof. Het project moet inzage geven in de ombouwwerkzaamheden per woning in tijd, geld, mensen en middelen.

Tijdens de proef is duidelijk geworden dat alle gebruikte materialen op het gebied van functionaliteit en lekdichtheid geschikt zijn voor waterstof. Vrijwel alle koppelingen, op drie na, waren lekdicht voor aardgas, stikstof, helium en waterstof. De drie koppelingen die lekten zijn nagetrokken en bleven daarna lekdicht. De twee geteste cv-ketels op waterstof van Nefit-Bosch en Remeha functioneerden uitstekend en hebben niet gehaperd.

Het hele gasleidingsysteem is geschikt voor waterstof, slechts de knelkoppelingen vragen aandacht. De ombouwwerkzaamheden wijken nauwelijks af van de aardgaswerkzaamheden die nu al in woningen worden uitgevoerd. Op het gebied van veiligheid zijn er geen onoverkomelijke uitdagingen. Gedurende de hele testperiode heeft zich geen enkele onveilige situatie voorgedaan.

De praktijktest laat zien hoeveel tijd het kost om een woning om te bouwen van aardgas naar waterstof. Gemiddeld is dat één dag. Omdat de ombouw maatwerk is, is het niet te verwachten dat dit -als er meer ervaring is opgedaan- sneller kan. Tijdwinst is nog wel te behalen als niet de totale ketel wordt vervangen, maar alleen het gasblok, de brander en de warmtewisselaar.

In een rapport dat Stedin heeft uitgebracht staat de conclusie dat de ombouw van woningen op aardgas naar woningen op waterstof technisch mogelijk is. Er zijn geen onoverkomelijke technische uitdagingen. De test was echter te kleinschalig, om definitieve conclusies te kunnen trekken zijn aanvullende, grootschalige pilotprojecten nodig. De wet- en regelgeving moet ook worden aangepast.

Voordat de proef in Uithoorn van start ging zijn de omwonenden uitvoerig geïnformeerd. Er zijn dan ook geen negatieve signalen uit de omgeving binnengekomen.

Het hele rapport kunt u hier downloaden:
https://www.stedin.net/-/media/project/online/files/duurzaamheid-en-innovatie/technisch-eindrapport-uithoorn.pdf

Deze week is HyDelta, een Nederlands onderzoeksprogramma gericht op het veilig inpassen van waterstof in de bestaande infrastructuur voor gastransport en distributie, officieel van start gegaan. De verschillende partners willen barrières voor innovatieve waterstofprojecten wegnemen. Het project loopt tot januari 2022 met een eventuele uitloop naar april. Innovaties die het dichtst bij markintroductie zijn worden als eerste aangepakt.

Veel partijen lopen bij de ontwikkeling in praktijk aan tegen obstakels op het terrein van vergunningen, infrastructuur of veiligheidsvoorschriften. Hierdoor komen innovatieve projecten niet van de grond of er treedt vertraging op. Het HyDelta-programma wil deze obstakels inventariseren en bezwaren wegnemen door vraagstukken te onderzoeken. De verschillende partijen binnen HyDelta richten zich op de financiering, het onderzoek en de uitvoering. De financiering wordt geregeld door de Gasunie, Netbeheer NL en TKI Nieuw Gas. Voor onderzoek en uitvoering zijn DNV GL, Kiwa, TNO en de New Energy Coalition aangesloten. Deze laatste partij zal ook als coördinator optreden.

Geselecteerde onderwerpen zijn: technische aanpassingen in het aardgasnetwerk, veiligheid bij gebruik, metering van waterstof, geur en zichtbaarheid, standaardisering/normering, ontwikkelen van educatietrajecten, de werking van bijmengverplichtingen en de economie van de waterstofwaardeketen. Voor al deze onderwerpen wordt zoveel mogelijk aangesloten bij, of voortgeborduurd op, lopende en geplande internationale onderzoeken en initiatieven.

‘Dit programma is de wegbereider naar de daadwerkelijke toepassing van groene waterstof in de praktijk. Deze stap is noodzakelijk en dringend, om de vele innovaties die zich nu ontwikkelen, te kunnen versnellen en verder te brengen,’ aldus Jörg Gigler van TKI Nieuw Gas, onderdeel van de Topsector Energie.

Ondanks de vele initiatieven bevindt de ontwikkeling van een waterstofeconomie zich nog in een beginfase. Zo staan nog talloze vragen open, variërend van technische vragen rond de productie en de inpasbaarheid van waterstof in het transport- en opslagsysteem, tot vragen rond de economische en juridische aspecten ervan. HyDelta wil deze vraagstukken oplossen.

In Brussel hebben politieke leiders en hoge ambtenaren uit Portugal en Nederland verder gesproken over de realisatie van een enorme waterstoffabriek in Sines. Nabij deze Portugese havenplaats moeten grote zonnevelden komen met miljoenen zonnepanelen voor de productie van groene waterstof. Onder andere de Nederlandse Waterstofgezant Noé van Hulst en Bart Biebuyck, executive director van Fuel Cells and Hydrogen joint undertaking, zitten aan de overlegtafel. ‘We doen echter geen mededelingen over welke bedrijven bij dit initiatief betrokken zijn, dat laten we aan de bedrijven zelf over,’ meldt Van Hulst aan Waterstof Magazine

‘Het doel van de gesprekken in Brussel was om te praten over de vervolgstappen en de wijze waarop dit plan zou kunnen passen binnen de regels van de Europese Unie. Maar het is op dit moment te vroeg om daarover meer te zeggen,' aldus Van Hulst, die daar nog wel aan toevoegt dat een groep bedrijven in Portugal en Nederland al geruime tijd samengewerkt aan het creëren van een waardeketen en handelsroute. De beide regeringen hebben het initiatief verwelkomd.

‘Nederland beschouwt groene waterstof als een noodzakelijke aanvulling op elektrificatie en energie-efficiëntie met het oog op het bereiken van de afgesproken klimaatdoelen voor 2050,’ zegt van Hulst. ‘Onze berekeningen tonen echter aan dat we enorme hoeveelheden waterstof nodig hebben om te verduurzamen. En dan hebben we het over hoeveelheden die onze eigen binnenlandse productiecapaciteit de komende 10 jaar zullen overtreffen, vandaar onze belangstelling voor import,’ laat Van Hulst aan onze redactie weten. De Portugese Minister van Milieu João Matos Fernandes zegt in de media in Portugal dat het plan voor de waterstoffabriek in Sines in april zal worden ingediend. Hij garandeert dat het Portugese bedrijven het project zullen ontwerpen en bouwen.

Na afloop van de gesprekken in Brussel plaatste de Portugese staatssecretaris van Energie João Galamba de bovenstaande foto op social media. Hij staat voor de banier, met rechts naast hem Noé van Hulst en links Bart Biebuyck.

Onder grote belangstelling is woensdagmorgen in Stad aan ’t Haringvliet de eerste waterstofwoning van Nederland officieel geopend. Het hart van het waterstofsysteem is een Solenco Powerbox met een Italiaans design die is opgesteld in de garage. In de Powerbox zit een brandstofcel gecombineerd met een elektrolyser. Deze wordt gebruikt om van stroom -uit de 30 zonnepanelen op het dak- waterstof te maken en op een later tijdstip van dit waterstof weer stroom. De waterstofopslag bevindt zich in de tuin. In een grijze metalen kast ligt in 24 cilinders onder 30 bar maximaal 1200 liter waterstof opgeslagen. Waterstof Magazine was ter plaatse. Meer informatie over dit innovatieve project vindt u hier.