Bijzonder nieuws uit de oliestaat Verenigde Arabische Emiraten. In de straten van Abu Dhabi rijden sinds kort twee bussen van de vervoerder ITC op waterstof om de overstap naar emissievrij te benadrukken. De bussen zijn geleverd door Hyundai UAE via haar lokale distrubuteur Juma Al Majid Co.

De twee h2-bussen zijn onderdeel van het Green Bus Programma van de stad, een initiatief dat gericht is op het testen van de toekomst van schoon openbaar vervoer in de woestijn. De bussen, een Hyundai Elec City FC verzorgt de City Route 65, terwijl de Hyundai Universe FC , de langere Regionale Route 160 verzorgt. De H2-voertuigen zullen tot eind 2025 intensief worden gebruikt, terwijl Abu Dhabi onderzoekt hoe waterstof- (en elektrische) energie het openbaarvervoersnetwerk kan transformeren. Waterstofbussen zijn, met hun snelle tankcapaciteit en grote actieradius, zeer geschikt voor het personenvervoer in de woestijnstaat, maar batterij-elektrische bussen maken ook deel uit van het proefprogramma.

Suliman Al Zaben, directeur van Hyundai UAE , noemt het partnerschap met ITC een ‘transformatieve reis’ naar emissievrije mobiliteit en benadrukte het potentieel ervan: “De levering van deze geavanceerde waterstofbussen aan ITC markeert een nieuw hoofdstuk in onze toewijding aan het promoten van schone energie en baanbrekende technologieën in de regio.”

Overigens rijdt er sinds enkele dagen nog een derde bus, een dubbeldekker, op waterstof in Abu Dhabi. Een verraste voorbijganger maakte afgelopen weekend deze opname. De bus is geleverd door City Bus in Hong Kong, waar er inmiddels vier rondrijden. Het Chinese bedrijf maakte in mei al bekend met het busbedrijf in Abu Dhabi te onderhandelen over de levering van bussen op waterstof.

Lees ook: nederland-vissers-energy-group-bouwt-groot-waterstoftankstation-in-venlo-tegelen

Vissers Energy Group, met de hoofdvestiging in het Limburgse Horst, en haar consortiumpartners hebben bijna € 5 miljoen ontvangen voor de uitrol van een waterstoftankstation bij Venlo en verschillende vrachtauto’s op waterstof. Het consortium waar Vissers deel van uitmaakt krijgt het bedrag uit de subsidieregeling Waterstof in Mobiliteit, kortweg SWIM. 

Inmiddels wordt aan de Venloseweg in Venlo-Tegelen, direct tegenover de afslag van de snelweg A73, hard gewerkt aan een geheel nieuw mobiliteitscentrum. Vissers Energy Group combineert hier in het tankstation van de toekomst alle vormen van mobiliteit. Het mobiliteitscentrum heeft een centrale ligging in Venlo en wordt ook wel ‘de Poort van Venlo’ genoemd. Omdat het daarmee een visitekaartje is voor de Gemeente Venlo wordt veel aandacht besteed aan het aanzien van het complex. 

Bij dit geheel nieuw te bouwen tankstation kunnen klanten naast waterstof ook reguliere brandstoffen, duurzame diesel en groen gas tanken. Ook komt er een laadplein voor elektrische auto’s én komen er (snel)laders voor elektrische vrachtwagens. De nieuwe locatie wordt uitgebreid met een nieuwe, moderne autowasstraat, een lunchroom in het concept Moments & More, een fastfoodrestaurant en een fitness-studio. Ook komt de Giant Bike Store terug op de nieuwe locatie. 

Een deel van de financiering van SWIM zal worden gebruikt om een ​​grootschalig waterstoftankstation in Venlo op te zetten, terwijl € 4 miljoen zal worden besteed aan de aankoop van waterstofvoertuigen voor hun logistieke partners. Het project wordt geleid door een consortium met onder meer de fabrikant van waterstofvoertuigen E-Lions, SJT Venlo BV, Looop Logistics BV, Nijsen Company, Medicura, Connect Autolease en andere vooruitstrevende organisaties. 

Volgens Vissers zorgt de ontwikkeling van een waterstoftankstation in Venlo en de inzet van waterstofvoertuigen voor een versnelling van de energietransitie binnen de mobiliteit in heel Nederland.

Lees ook: nederland-resato-ontvangt-25-000-000-durfkapitaal-voor-ontwikkeling-waterstoftankstations

Goed nieuws voor de Nederlandse fabrikant van waterstoftankstations Resato Hydrogen Technology. Het bedrijf uit Assen heeft 25 miljoen euro durfkapitaal aangetrokken via de Europese Investeringsbank. Resato zal met het geld in de komende jaren haar productiecapaciteit vergroten en het onderzoek en ontwikkeling van de eigen technologie bevorderen. De groeiplannen van Resato streven naar het uitrollen van 1.000 waterstoftankstations in 2030, in lijn met de duurzame en slimme mobiliteitsstrategie van de Europese Unie. Nog dit jaar wil het bedrijf naar een nieuwe locatie in Assen verhuizen om in de nabije toekomst een verdere opschaling van de productie mogelijk te maken.

Resato levert een belangrijke bijdrage aan het reduceren van emissies door de mobiliteit, een belangrijk doel van de Europese Commissie. “Vooruitkijkend zal waterstof zeker een plek hebben in de energiemix”, zegt EIB-vicepresident Robert de Groot. “Voor de groene en energietransitie is het ook belangrijk dat de infrastructuur bestaat die mensen in staat stelt alternatieve brandstoffen de omarmen. De Europese Investeringsbank is blij alweer een hoogtechnologisch Nederlands waterstofproject te ondersteunen. Het geeft ook aan hoe innovatief Europa kan zijn als het de juiste middelen heeft.”

Gezien de beperkingen in de netwerkcapaciteit en de beschikbaarheid van elektriciteit, is de verwachting dat waterstof in verschillende sectoren in de economie een rol gaat spelen bij het vervangen van fossiele brandstoffen. Daarbij kan Resato’s technologie helpen bij het verminderen van de uitstoot in bijvoorbeeld de vervoerssector. Met name voor zwaar transport (bussen en vrachtwagens) en/of langeafstandsvervoer zijn waterstofvoertuigen zeer geschikt vanwege hun grote actieradius.

Rob Castien, CEO van Resato Hydrogen Technology is blij met de 25 miljoen die een snelle expansie mogelijk maakt: “Deze lening van de Europese Investeringsbank is voor ons een hele eer, omdat dit het vertrouwen van de EIB in Resato’s strategie, visie en toewijding aan innovatie benadrukt. Voor Resato is het ook een bevestiging van onze missie als pionier in het ontwikkelen van vooruitstrevende waterstoftankoplossingen. Met deze steun staan we nog sterker om de uitrol van de waterstoftankinfrastructuur verder te versnellen.”

Resato verwacht tussen nu en 2030 te groeien van de huidige 170 medewerkers naar zo’n 500 tot 1.000 mensen. Deze uitbreiding zou dan ook in de regionale toeleveringsketen meer werkgelegenheid kunnen creëren, waardoor het bijdraagt aan de economische ontwikkeling van de regio. Het opschalen van de productiecapaciteit draagt wel de uitdaging van het vinden van technisch geschoold personeel met zich mee. Daarom heeft Resato afgelopen november haar H₂ Academy opgezet, een samenwerking met universiteiten en lokale onderwijsinstellingen waarmee gespecialiseerde trainingsprogramma’s voor een carrière in de waterstofindustrie aangeboden worden.

Met 55 tanklokaties is Resato technologisch koploper in de markt van waterstoftankstations. Het tot nu toe grootste station heeft een tankcapaciteit van 2000 kg waterstof per dag en wordt uitgebaat door Hypion in Neumünster, Duitsland.

Lees ook: frankrijk-brand-in-zeven-waterstofbussen-in-belfort-waarschijnlijk-ontstaan-in-de-accubak

‘De brand die afgelopen week uitbrak bij een openbaarvervoersbedrijf in Belfort in het oosten van Frankrijk is niet veroorzaakt door een mankement in het waterstofsysteem van de voertuigen’. Dat meldt vervoerder Optymo in een persbericht. Er wordt nog wel onderzoek gedaan naar de oorzaak van de brand. Zoals Waterstof Magazine eerder meldde brak er In de nacht van 1 op 2 januari 2025 brand uit, waarbij zeven waterstofbussen vernietigd werden. De voertuigen stonden op dat moment buiten op een parkeerplaats. Nadat er brand was ontstaan in de eerste bus sloeg het vuur snel over naar de andere bussen die vlak naast elkaar stonden geparkeerd.

In een persbericht stelt Optymo : ‘Wat we weten is dat de brand geen verband houdt met waterstof of het gebruik ervan. Uit de eerste analyses blijkt dat het om een ​​brand van elektrische oorsprong gaat. Er moet echter nog worden vastgesteld welke apparatuur oververhit of beschadigd is geraakt en waardoor dit incident is veroorzaakt. Er loopt een onderzoek door onafhankelijke technische en juridische expertise”, aldus Optymo. De verzekeraar werd direct op donderdag 2 januari opgeroepen om “een snelle schadevergoeding te garanderen”.

Uit beelden van beveiligingscamera's blijkt dat de eerste brand zichtbaar werd bij de accubak waarin batterijen zijn opgeslagen met een elektrische energiecapaciteit van 24 kWh. Omdat de bussen naast elkaar geparkeerd stonden, verspreidde de brand zich snel van de ene bus naar de andere. De brandweer had de brand rond 4.45 uur onder controle. Er raakte niemand gewond. Zes waterstof-elektrische bussen werden volledig vernield, één werd door de vlammen aan de rechterkant zo beschadigd dat een reparatie te kostbaar zal zijn. Het betreft zeven Van Hool A12 FC-waterstofbussen, die in de tweede helft van 2023 in gebruik zijn genomen.

De beheerder van het openbaarvervoernetwerk geeft aan dat het productiestation voor waterstof en het waterstoftankstation dat 100 meter verderop staan geen schade hebben opgelopen. “Het brandalarm ging om 02.20 uur af. De brandweer was snel ter plaatse en had de brand rond 08.30 geblust. Alle beveiligingssystemen werkten naar behoren. Alle veiligheidsvoorzieningen, zowel passief als actief, werkten zoals verwacht.”

Het openbaar vervoer in de regio Belfort heeft geen hinder van het wegvallen van de zeven waterstofbussen. Optymo heeft vervangend vervoer geregeld.

Lees ook: zweden-bouw-van-de-grootste-electrolyser-van-europa-gaat-ook-in-de-winter-gewoon-door

In de sneeuw in het noorden van Zweden wordt volop gewerkt aan de bouw van de grootste fabriek voor groen staal ter wereld. Naast de fabriek komt een electrolyser te staan met een capaciteit van 700 MW voor de productie van groene waterstof. Het project is een initiatief van H2 Green Steel dat tegenwoordig opereert onder de naam Stegra.

In totaal is er 6,5 miljard euro subsidie verstrekt om de plannen te realiseren. Bij Stegra werken inmiddels 300 fulltime medewerkers en op de bouwplaats dagelijks 2000 bouwvakkers. De fabriek voor groen staal is de eerste ter wereld en de electrolyser een van de grootsten ter wereld. De waterstof wordt gebruikt om ijzererts om te zetten in groen ijzer. In de groene staalfabriek worden straks inductie- en elektrische kachels gebruikt in plaats van gasgestookte ovens. Door de verschillende stappen in het productieproces op dezelfde lokatie te hebben, van de groene waterstoffabriek tot de koudwalserij, kan Stegra de enrergiestroom optimaliseren voor maximale efficiëntie op schaal. Door steenkool in te ruilen voor groene waterstof en de staalfabriek te elektrificeren, wordt de CO2-uitstoot tot 95% verminderd in vergelijking met traditionele staalproductie.

Stegra werd opgericht in 2020 met als doel de staalindustrie, waarvan de uitstoot moeilijk is te reduceren, te decarboniseren. Voor de bouw van het eerste project is gekozen voor de Zweedse stad  Boden. Daar zit ijzererts in de grond en is veel groene energie beschikbaar. Stegra verwacht ook in 2025 nog flink te groeien. Op de twee lokaties in Boden en Stockholm werken nu nog 300 fulltime medewerkers. Dat moeten er eind dit jaar bijna 1500 zijn.  Het eerste groene staal moet in 2026 worden geproduceerd.

Lees ook:  saoedi-arabie-japanse-autofabrikanten-testen-waterstof-raceauto-hyse-x2-tijdens-dakar

Het zal de echte Dakar liefhebbers deze week niet zijn ontgaan. Aan de rally in de woestijn van Saoedi-Arabië doet dit jaar de waterstof-supercharged viercilinder racer “HySE-X2” mee. HySE staat voor Hydrogen Small Mobility & Engine Technology Association en is een samenwerking van de grote Japanse autofabrikanten als Kawasaki, Suzuki, Toyota, Honda, Yamaha en DENSO. X2 staat voor een flinke update van de X1 die vorig jaar meereed. De bedrijven achter het ontwerp focussen zich op het verbeteren van de waterstofmotortechnologie en het ontwikkelen van de brandstof- en opslagsystemen die nodig zijn voor waterstofvoertuigen. De fabrikanten zien de race door de woestijn als een belangrijke testcase. Het voertuig op waterstof doet mee in de categorie “Mission 1000 ACT2”.

De Dakar Rally van 2025 vindt plaats van 3 tot 17 januari 2025 door de onherbergzame woestijnen van Saoedi-Arabië. De categorie ‘Mission 1000’, die in 2024 voor het eerst werd geïntroduceerd, staat open voor futuristische, koolstofneutrale voertuigen. De deelnemers moeten ruim 1000 kilometer aan uitdagend terrein overbruggen. Dat tart de grenzen van geavanceerde technologie, zoals de waterstofverbrandingsmotoren. De race wordt gereden in verschroeiende hitte, in ruige landschappen en meedogenloze omstandigheden. Vorig jaar behaalde het team de 4e plaats en noteerde het een aantal belangrijke verbeterpunten voor 2025. Met deze kennis en verbeteringen is de volgende generatie HySE-X2 ontwikkeld.

De HySE-X2 komt met verschillende upgrades ten opzichte van zijn voorganger, waaronder een opnieuw ontworpen motor, verbeterd chassisontwerp en een grotere waterstoftankcapaciteit - van drie waterstoftanks in de X1 naar nu vier in de X2. De grotere brandstofopslag van 7,2 kilo is mogelijk gemaakt door slimme aanpassingen aan de chassisindeling en gaat gepaard met gerichte verbeteringen in het motorvermogen bij hoge toerentallen en het brandstofverbruik bij 'middensnelheden'.

De gloednieuwe HySE-X2 wordt bestuurd door Yoshio Ikemachi , een Dakar-veteraan met onderscheidingen in zowel de motor- als de vierwielercategorie. Bijrijder Paulo Marques, ook een ervaren Dakar-coureur, geeft aanwijzingen om de waterstofracer snel en veilig door de gevaarlijke woestijnetappes te loodsen. Als zich tussentijds geen problemen voordoen zal de waterstofauto op 17 januari finishen in de afgelegen woestijnstad Shubaytah in Saoedi-Arabië. Er is dan een traject van 1.162 kilometer door de woestijn afgelegd.

Lees ook: polen-veel-belangstelling-voor-eerste-serie-waterstofbussen-van-mzk-in-provinciestad-konin

Een waterstoffeestje in de Poolse provinciestad Konin. Daar heeft de plaatselijke openbaar vervoersbedrijf MZK drie nieuwe waterstofbussen in gebruik genomen. Het zijn de eerste voertuigen uit een serie van 11 die zijn gekocht met subsidie van het Nationaal Fonds voor Milieubescherming en Waterbeheer en dit jaar en volgend jaar worden geleverd. De bussen gaan een serie dieselbussen vervangen en moeten een belangrijke bijdrage gaan leveren aan de verduurzaming van het vervoersbedrijf.

Alle bussen zijn ongeveer twaalf meter lang, hebben 80 staan- en zitplaatsen voor passagiers en meerdere tanks waarin in totaal 30 kg waterstof kan worden opgeslagen. Daarmee heeft het voertuig een actieradius van 500 km. De bussen zijn geproduceerd door PAK-PCE Polski Autobus Wodorowy, onderdeel van de ZE PAK-groep. De afgelopen week hebben de eerste voertuigen in de dienstregeling gereden. Later dit jaar worden nog twee identieke voertuigen aan de stad geleverd. Met het geld van het Nationaal Fonds voor Milieubescherming en Waterbeheer zullen er in 2026 ook nog vijf gelede voertuigen van Solaris en één batterij-elektrische bus door Konin worden aangeschaft.

“Het vervangen van de busvloot door emissievrije bussen is een van de factoren die bedoeld zijn om de luchtkwaliteit in de Poolse steden te verbeteren. Het is niet alleen comfortabeler en modern vervoer, maar veroorzaakt bovenal minder lawaai en minder vervuiling “, zei Paulina Hennig-Kloska, minister van Klimaat en parlementslid van het kiesdistrict Konin-Gniezno, tijdens de ceremonie op het Wolności-plein in Konin. In de nabije toekomst kunnen in totaal 21 waterstofvoertuigen in de stad gaan rijden. Naast de tien die MZK met steun van het Nationaal Fonds voor Milieubescherming en Waterbeheer gaat aanschaffen en eentje die sinds 2022 in de vloot zit, wil het bedrijf er nog tien kopen met financiering uit het Just Transition Fund.

Brandstof voor de bussen wordt geleverd door PAK-PCE Stacje H2 Sp. z o., een bedrijf dat behoort tot de ZE PAK-groep. Volgens de in december gesloten aanbesteding zal het busbedrijf € 13,18 per kilogram waterstof gaan betalen. Hennig-Kloska schat in dat de prijs van waterstof op de lange termijn kan dalen als het wordt geproduceerd uit overtollige elektriciteit uit hernieuwbare energiebronnen.

Lees ook: europa-duitse-bondskanselier-waarschuwt-voor-te-strenge-eisen-rond-groene-waterstof

De Duitse bondskanselier Olaf Scholz waarschuwt de Europese Commissie dat té strenge eisen rond de energietransitie de concurrentiepositie van Europa aantast. De bondskanselier roept daarom de commissie op de milieu- en industriële regelgeving te herzien, omdat deze een bedreiging vormen voor het economische concurrentievermogen van de Europese Unie. “Europese regelgeving vereist een pragmatisch evenwicht tussen enerzijds het garanderen van werkgelegenheid en een sterke en concurrerende Europese economie, en anderzijds klimaat- en milieudoelstellingen”, schrijft Scholz in een brief die afgelopen week aan Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie, is gestuurd.

Eén van de belangrijkste punten die aan de orde is gekomen betreft de Europese regels rond groene waterstof. Om als ‘hernieuwbaar’ te worden beschouwd, moet deze waterstof worden geproduceerd met behulp van elektriciteit uit hernieuwbare bronnen. Bovendien vereist de regelgeving dat nieuwe groene energiecapaciteiten worden ontwikkeld om aan de toegenomen vraag te voldoen, om de energieopwek van kolen- of gascentrales te verminderen. Volgens Scholz kunnen deze te strenge eisen de ontwikkeling van deze technologie, die essentieel is voor de energietransitie, vertragen. Hij stelt voor deze maatregelen te herzien of uit te stellen om de concurrentiekracht van het Europese bedrijfsleven te behouden. Het afgelopen jaar zijn veel waterstofprojecten in Duitsland stopgezet omdat de regelgeving te ingewikkeld is. Een topmanager verzuchtte dat het in Duitsland eenvoudiger is om een grote chemische fabriek te bouwen dan een grote electrolyser te plaatsen.

Waterstof was niet het enige onderwerp dat door de Duitse bondskanselier werd besproken. Om de auto-industrie een impuls te geven, roept Olaf Scholz op tot extra stimuleringsmaatregelen voor elektrische voertuigen. Hij vraagt ​​Brussel ook om de onderhandelingen met Peking te bespoedigen om een ​​compromis te vinden over de Europese douanerechten die gericht zijn op Chinese elektrische auto's. Een handelsoorlog is volgens de bondskanselier niet de juiste weg om de energietransitie te versnellen.

Lees ook: duitsland-enertrag-kan-onvoldoende-waterstof-leveren-siemens-h2-treinen-staan-tijdelijk-stil

Een moeizame start voor de nieuwe waterstoftreinen van Siemens in het Zuiden van Duitsland. De innovatieve H2 trein Mireo Plus is twee weken na de officiële lancering tot stilstand gekomen. Niet door technische problemen, maar wel door problemen bij de levering van waterstof. Het regionale vervoersbedrijf VBB laat via een persbericht weten dat waterstofleverancier Enertrag in moeilijkheden verkeert. Het waterstoftankstation langs de spoorlijn is nog niet operationeel.

Het tanken van de treinen gebeurt nu nog rechtstreeks vanuit de tube-trailers, maar deze tijdelijke oplossing kent zijn grenzen. “Het tanken van de treinen is een lang en moeizaam proces. Momenteel doen zich echter problemen voor, omdat het gecontracteerde bedrijf Enertrag momenteel niet voldoende waterstof kan leveren”, legt VBB uit in een persbericht. De regionale vervoerder moest daarom de gloednieuwe waterstoftreinen vervangen door een batterijtrein en twee dieseltreinen. “Zodra er meer brandstof in de regio arriveert en er meer treinen kunnen worden afgetankt, kan de dienst direct weer worden opgestart”, vult VBB aan.

De waterstoftrein is een jonge technologie, met nog steeds feilbare processen binnen de keten. Toch wordt H2 gezien als veelbelovend. Het vertegenwoordigt samen met batterij-elektrisch, een van de meest serieuze alternatieven voor dieseltreinen. 20% van het Duitse spoor is niet geëlektrificeerd, in Frankrijk is dat 40% en in heel Europa zelfs 50%. De elektrificatie van deze lijnen met bovenleidingen is echter niet mogelijk, gezien de verhouding tussen kosten en winstgevendheid. Het testen van waterstoftreinen is voor regionale vervoersbedrijven daarom een belangrijk traject richting emissievrij.

Lees ook: nederland-zonnepark-hollandia-in-nieuw-buinen-wordt-uitgebreid-met-5-mw-electrolyser

De bouw van het groene waterstofproject H2 Hollandia bij Nieuw-Buinen gaat door. Vorig jaar hebben de initiatiefnemers de benodigde subsidie binnengehaald en nu hebben de aandeelhouders Novar en Avitec bekend gemaakt dat de definitieve investeringsbeslissing is genomen. Ze verwachten dat de productielocatie in 2026 in bedrijf wordt genomen.

Begin 2023 kregen Novar en Avitec een vergunning voor het project H2Hollandia nadat zij eerder van de provincie al 100.000 euro subsidie kregen om een elektrolyser te installeren bij zonnepark Hollandia, dat 115 megawattpiek aan zonnepanelen telt. “We gaan dit nu écht doen, dit project wordt werkelijkheid”, zegt Jan Martijn Buruma, director Storage, Hydrogen & Smart Grids bij Novar. “Dit is een belangrijke stap voor de Nederlandse waterstofeconomie die hiermee concreet vorm krijgt: H2 Hollandia gaat nu worden gerealiseerd.”

De bedoeling is dat H2 Hollandia jaarlijks 300.000 kilo waterstof produceert met een elektrolyser van vijf megawatt. Dat gebeurt met stroom die wordt geleverd door het reeds gebouwde zonnepark Vloeivelden dat ligt in de gemeente Nieuw-Buinen, op de grens van de provincies Drenthe en Groningen. De koppeling met het zonnepark voorkomt dat de waterstofproductie het stroomnet belast.

Volgens Novar, een ontwikkelaar van grootschalige groene energiesystemen, gaat het om 'een belangrijke stap voor de Nederlandse waterstofeconomie'. Het project wordt gerealiseerd dankzij subsidies van onder meer het Rijk en de provincie Drenthe. De bouwwerkzaamheden beginnen zodra de contracten zijn getekend en zullen worden uitgevoerd door de in Nieuw-Buinen gevestigde aannemer Avitec.

“Aan de realisatie van het project zijn langdurige onderhandelingen vooraf gegaan, om projecten te laten slagen en daadwerkelijke investeringen te kunnen doen, is er van alle partijen in de keten veel vertrouwen en langetermijn-commitment nodig. Als één partij besluit niet in te stappen, komt een project niet van de grond”, meldt Novar in een persbericht.

De groene waterstof wordt op locatie in tubetrailers gevuld. Dat zijn vrachtwagens met cilinders op hoge druk waar de waterstof mee kan worden getransporteerd. De afnemer van H2 Hollandia gebruikt deze trailers om de waterstof naar de eindgebruiker te brengen zoals tankstations voor zwaar transport. “Maar ook voor Avitec als mede-initiatiefnemer van het project is deze groene waterstof essentieel om een verdere invulling te geven aan het verduurzamen van haar materieel in de infra- en bouwsector”, aldus Ben Timmermans van de Avitec Groep.

Lees ook: frankrijk-zeven-waterstofbussen-voor-openbaar-vervoer-in-regio-belfort-branden-uit

Een domper voor het openbaar vervoer op waterstof in het oosten van Frankrijk. Zeven waterstofbussen zijn de afgelopen week uitgebrand. De voertuigen stonden ’s nachts naast elkaar geparkeerd op de busparkeerplaats Optymo in Danjoutin toen de brand uitbrak. Of vandalen de bussen in brand hebben gestoken of dat er sprake is van een technisch mankement wordt nog onderzocht.

Volgens informatie gepubliceerd door L'Est Républicain werden in de nacht van donderdag 2 januari rond 02.30 uur in de verte krachtige explosies gehoord en stegen zwarte rookwolken op. De oorzaak van de explosies werd snel achterhaald: er was brand uitgebroken op het Optymo-depot, hoofdkwartier van het Syndicat Mixte des Transports en Commun (SMTC), de plaatselijke overheidsinstantie die het openbaar vervoerssysteem beheert. Zeven SMTC-waterstofbussen gingen daarbij volledig in vlammen op. Er zijn  geen slachtoffers gemeld. De voertuigen verzorgden het openbaar vervoer in de regio Belfort. Het waterstoftankstation BelHynov, geëxploiteerd door het bedrijf Hynamics, gelegen op ongeveer 150 meter van de plaats van de brand, bleef intact. Net als de naastgelegen waterstofproductielokatie. Belfort, dat ervan droomt de Franse hoofdstad van de waterstofsector te worden, lanceerde in de zomer van 2023 zijn eerste elektrische waterstofbussen voor zijn openbaar vervoer, met als doel tegen 2025 de helft van zijn vloot ermee uit te rusten.

Dankzij de snelle inzet van de brandweerlieden, die tot 8 uur 's ochtends doorwerkten, was de brand snel onder controle. Ook zijn er binnen een straal van 500 meter atmosferische controles uitgevoerd en controles op het waternetwerk om verdere problemen te voorkomen. De brand verwoestte de volledige vloot waterstofbussen van SMTC, waardoor er zeven verkoolde karkassen in het depot achterbleven . De bussen stonden pal naast elkaar geparkeerd. Als een eerste bus brand kan daardoor het vuur snel overslaan.

De kosten van elke bus worden geschat op ongeveer 700.000 euro, met een totaal van ongeveer 4,2 miljoen euro aan schade. De oorsprong van de brand is nog onbekend en wordt momenteel onderzocht door het plaatselijk bevoegd gezag. De autoriteiten hebben inmiddels laten weten dat de regionale waterstofontwikkelingen ook na de brand niet ter discussie staan.

Lees ook: nederland-h2-elektriciteitshuis-van-de-toekomst-bewaart-de-zomerzon-voor-kille-winterdagen

Op het terrein van The Green Village, onderdeel van de Technische Universiteit Delft, vindt deze winter een opvallende test plaats. Onderzoekers proberen in beeld te krijgen of enkele woningen de hele winter geen beroep op het elektriciteits- en gasnet hoeven te doen, als ze aan het begin van het winterseizoen een waterstofvoorraad van 60 kilo hebben opgebouwd. Hiermee kan stroom worden gemaakt en kan de verwarming ongeveer 7 maanden draaien. Onderdeel van de proef zijn zonnepanelen, een electrolyser en 52 gasflessen waarin de waterstof ligt opgeslagen.

Op The Green Village, het fieldlab voor duurzame innovatie, staan drie doorzonhuizen op een rijtje, elk een voortuintje met tegelpad naar de voordeur. Aan de overkant staan nog een paar appartementen. Overal liggen zonnepanelen op de daken. Maar wat de bezoekers niet zien is dat alle woningen via een ondergrondse stroomkabel zijn aangesloten op een waterstofinstallatie. Het nieuwe H2-systeem moet ervoor zorgen dat het overschot aan zonne-energie in de zomer kan worden omgezet in waterstof en op deze manier wordt verplaatst naar de winter. In de koude winterperiode wordt maximaal en direct gebruik gemaakt van de energie uit de zonnepanelen, maar wanneer het nodig is springt de waterstofinstallatie bij.

Het onderzoek is van groot belang voor heel Nederland. Daar zit het stroomnet inmiddels helemaal vol en moeten grootverbruikers vaak 10 jaar op een zware stroomaansluiting wachten. In de zomer, als er veel zonne-energie wordt geproduceerd, worden in Nederland de zonneparken regelmatig uitgezet omdat het aanbod van groene stroom groter is dan de vraag uit de markt. Dit probleem zal de komende jaren verergeren.

De onderzoekers in Delft proberen in beeld te krijgen wat de beste oplossing is om overtollige energie uit de zomer op te slaan tot een koude winter. Daarbij worden verschillende technieken bekeken. Omdat waterstof een haalbare oplossing lijkt, wordt er nu een praktijktest op het universiteitsterrein uitgevoerd. “Als je dat gaat doen, loop je tegen van alles aan, en dat is bijzonder leerzaam”, laat Marjan Kreijns, directeur van The Green Village weten. “Het eerste onderzoek is inmiddels positief afgesloten. In de afgelopen zomer hebben we voldoende waterstof kunnen produceren om comfortabel de winter door te komen.”

De eerste proefinstallatie is groot in omvang, met zijn 30m2. Dat is een gevolg van de mix van grote installaties met de vereiste veiligheidsmaatregelen. Gaandeweg bleken de vereiste veiligheidsafstanden ingrijpend. Dat ligt niet zozeer aan het gevaar. Waterstof is een explosief gas, maar dat is aardgas ook. Het grote verschil tussen de twee is dat waterstof niet eerder is uitgeprobeerd in de bebouwde kom. Ook dat hoort bij pionieren.

De onderzoekers realiseren zich dat zo’n installatie zeker niet bij alle 8 miljoen huishoudens in Nederland kan worden geplaatst. Dat hoeft dan ook geenszins. “In een dichtbevolkt land als Nederland zou je gek zijn om deze opstelling massaal uit te rollen. Er zijn heel veel slimme combinaties die je kunt maken om veel efficiënter te werken. Dit is het baseline experiment, vervolgens kunnen we ermee gaan spelen. Als we zo’n installatie verdelen over meerdere huishoudingen wordt het al een stuk aantrekkelijker”, aldus de onderzoekers.

Of het eerste testjaar succesvol kan worden afgesloten horen we de komende zomer.

Lees ook: nederland-h2-experience-center-van-xintc-met-unieke-schaalbare-electrolyser-geopend

Een uniek project in Nederland. Daar heeft waterstofontwikkelaar XINTC begin deze maand de wereld kennis laten maken met een zeer bijzondere electrolyser. Kleine compacte gasmodules kunnen moeiteloos worden opgeschaald tot een grote electrolyser. En voor de splitsing van water in zuurstof en waterstof zijn geen kostbare metalen nodig. Daardoor is het systeem goedkoper dan alkaline of PEM electrolysers. Tenslotte kan het systeem ook nog eens prima overweg met het voortdurend wisselende aanbod van energie uit zon en wind.

Hoofdredacteur Paul Bombeld van Waterstof Magazine gaat op bezoek bij het H2 Experience Center van XINTC in Kootwijkerbroek dat is gekoppeld aan een zonnepark met meer dan 40-duizend panelen en wil weten waarom dit waterstofproductiesysteem als ‘wereldwijd uniek’ wordt gepresenteerd. CEO Wilko van Kampen van XINTC geeft antwoord.

Het hele verhaal leest u via deze link

Tweeëneenhalf jaar na de opening van de eerste fabriek voor groene waterstof wordt het project gestopt. De pilot Sinnewetterstof in Oosterwolde (Friesland), een samenwerking tussen netwerkbedrijf Alliander en hernieuwbare energieontwikkelaar GroenLeven, wordt beëindigd. Tijdens deze pilot onderzochten beide partijen of productie van groene waterstof een oplossing kan zijn om de drukte op het stroomnet tegen te gaan. Maar het project is mislukt, mede door de enorme energiecrisis. Daarnaast is het niet gelukt de productielokatie op te starten, de onderdelen van het systeem, die bij verschillende leveranciers in binnen- en buitenland werden ingekocht, werkten uiteindelijk niet samen. Netbeheerder Alliander zet de fabriek per direct te koop.

In 2022 opende Alliander in Oosterwolde de allereerste binnenlandse waterstoffabriek met een vermogen van 1,4 megawatt naast een zonnepark met 132.000 zonnepanelen dat is ontwikkeld door GroenLeven. Daarmee wilden beide partijen met een kleinschalige elektrolyser onderzoeken op welke manier waterstof een rol kan spelen in de congestieproblematiek op het elektriciteitsnet. In het onderzoek is onder andere gekeken of filevorming op het elektriciteitsnet kan worden verminderd of voorkomen en of waterstof een oplossing is om uitbreiding van het net te voorkomen. 

Bij aanvang van de pilot was het de bedoeling om jaarlijks 100.000 kilogram waterstof te produceren. Door technische problemen is dit niet gelukt. Toch is in de afgelopen periode met verschillende systeemtesten op beperkte schaal groene waterstof geproduceerd. Dit is echter onvoldoende geweest om antwoord te geven op de oorspronkelijke leerdoelen. De uitgevoerde testen hebben wel meerdere bruikbare inzichten opgeleverd over de wijze waarop een elektrolyser kan functioneren naast bijvoorbeeld een zonnepark. Een belangrijke les is ook dat de toeleveranciers van componenten voor dit soort installaties nog niet optimaal op elkaar waren ingespeeld. Daarnaast was bij de start van de pilot nog veel onduidelijk in de vergunningsprocedure.

Nu elektrolysers steeds meer in opkomst zijn als onderdeel van een nieuw energiesysteem, is het voor Alliander niet langer noodzakelijk een eigen elektrolyser te onderhouden. Daarom is besloten de pilot Sinnewetterstof eerder te beëindigen dan de geplande vijf jaar. 

De komende weken worden de testen door Alliander afgerond. Daarnaast wordt gezocht naar een partij die de waterstofinstallatie wil overnemen. Na een overname is Alliander niet langer meer betrokken en zal dan ook geen testen meer uitvoeren.

Ondanks de tegenvaller blijft Alliander het belang van waterstof onderstrepen. Waterstof gaat volgens de netbeheerder een grote rol spelen in de energietransitie.

In april 2022 was Waterstof Magazine aanwezig bij de opening van de H2-fabriek en publiceerde een uitgebreid verslag met unieke foto’s.  

Lees ook: nederland-rapport-over-33-woningen-op-waterstof-in-wagenborgen-groningen-gepresenteerd

In Nederland zijn sinds 23 april 2024 33 woningen, die gebouwd zijn in de jaren 70, aangesloten op een waterstofleiding. Alvorens de woningen konden overstappen van aardgas naar waterstof zijn er veel onderzoeken doorlopen. De afgelopen week is er een rapport verschenen dat een interessant inkijkje geeft over hoe verschillende processen zijn doorlopen. Gemakkelijk was het allemaal niet, maar dat geldt voor de hele energietransitie, meldt Enexis. Volgens programmamanager Sybe bij de Leij laat Wagenborgen zie hoe je de energietransitie in praktijk waarmaakt. En via een indrukwekkende 360 graden tour laat netbeheerder Enexis iedereen die is geïnteresseerd tot in detail meekijken. En via een zeer toegankelijk rapport kan iedereen van de ervaringen in Groningen leren.

De ombouw van de woningen is in de periode van 31 oktober 2023 tot en met 23 april 2024 gerealiseerd. Vervolgens is het project in de beheerfase gekomen. In het rapport bespreekt Enexis de ervaringen uit de initiatief- tot en met de startfase, die liep van januari 2019 t/m april 2024. De waterstof in de woningen wordt uitsluitend gebruikt voor de centrale verwarming en warm tapwater. Er wordt beschreven wat er is gedaan, welke keuzes er zijn gemaakt en wat er tot nu toe is geleerd. Het rapport leest u via de onderstaande link.

De waterstof voor de woningen wordt aangeleverd bij een ontvangststation: het zogenoemde waterstofplein. Dit plein is in opdracht van netbeheerder Enexis aangelegd op het terrein van melkveebedrijf Eelshuis, een paar kilometer ten zuidwesten van het dorp Wagenborgen en staat links op de afbeelding. Het plein bestaat uit een opstelplaats voor tubetrailers, afgeschermd met betonnen keerwanden en een aarden wal. Uit veiligheidsoverwegingen is het plein zodanig ontworpen dat trailers niet achteruit hoeven in te steken, maar dóór de opstelplaats rijden. In verband met de draaicirkel van de trailers is het plein daardoor maar liefst 40 x 60 meter. Bij wisseling van de trailers worden waterstofleidingen gespoeld met stikstof afkomstig uit een tiental drukflessen. Op het plein staat ook een buffervoorraad van 250 kg waterstofgas in flessen. Deze voorraad garandeert ongestoorde levering bij wisseling van trailers en bij noodgevallen. In principe is deze voorraad genoeg voor minimaal 62 uur.

Het waterstofgas wordt door de tubetrailers geleverd op een druk van circa 200 bar. Op het waterstofplein wordt de druk in twee stappen teruggebracht naar 8 bar. De inhoud van de trailer wordt vastgesteld met een drukmeter. Die laat zien wanneer er een nieuwe lading moet komen. Op het plein krijgt de waterstof ook een geurtje, om lekken op het plein, onderweg in de leidingen en in de woningen snel te kunnen opmerken.

Om de warmtevraag in de 33 deelnemende woningen te dekken is jaarlijks tussen 2.000 en 4.000 kg waterstof nodig, afhankelijk van de weersomstandigheden. In fase 1 van de pilot koopt energieleverancier Essent deze extern in. Een volle tubetrailer heeft een lading van ongeveer 350 kg waterstof. Jaarlijks zijn er zes tot twaalf nodig, voornamelijk in de wintermaanden. De waterstofleverancier heeft zekerheid moeten geven dat ook bij extreme kou, tot veertien dagen gemiddeld -17 °C, voldoende waterstof wordt geleverd.

Er worden in het rapport zes belangrijke leerpunten opgesomd • Individuele en persoonlijke benadering van de bewoners is essentieel. • Bestaande aardgasleidingen zijn geschikt voor veilige distributie van waterstof. Dat geldt zowel voor hoofdleidingen in de straat als voor de gasleidingen in huis. • Monteurs kunnen veilig aan waterstofleidingen werken door eerst te spoelen met stikstof. Dat voorkomt dat er in de leiding een brandbaar mengsel van waterstof en lucht (zuurstof) kan ontstaan. • Verduurzaming van oudere woningen is ingrijpend. De feitelijke omzetting naar waterstofgas en het aanpassen van de installaties zijn veel minder ingrijpend. Dat deel van het werk is per woning in één dag klaar. • Een warmtepomp met een waterstof cv-ketel in een hybride combinatie, maakt het mogelijk om woningen veilig, efficiënt en duurzaam te verwarmen. • Bij de transitie naar waterstofgas zijn veel partijen betrokken. Een goede overeenkomst met heldere doelen helpt om de samenwerking op het spoor te houden. Maar het belangrijkste zijn enthousiasme en betrokkenheid.

Het hele rapport kunt u downloaden via deze link.

Via de website van WaterstofWijk Wagenborgen kunt u middels een ‘360 graden virtuele tour’ tot in detail een kijkje nemen bij het project.

Lees ook: italie-uitstoot-naar-beneden-acht-nieuwe-waterstoftankstations-langs-autostrada-del-brennero

Het aantal waterstoftankstations langs de Brenner Autobahn tussen Oostenrijk en Italië zal vanaf 2026 flink worden uitgebreid. De plannen lagen er al langer, maar nu heeft Autostrada del Brennero definitieve toestemming gekregen van de regio Trentino. De eerste nieuwe waterstoftankstations komen te staan bij de parkings Paganella Oost (foto) en Paganella West die langs de A22 iets ten noorden van de stad Trento liggen. De Brenner is de belangrijkste noord-zuid verbinding van Europa voor vrachtverkeer.

Bij de twee waterstoftankstations zal ter plaatse groene waterstof worden geproduceerd via electrolyse. Bij het tankstation Paganella Est, richting het noorden, kan dagelijks 2.130 kilogram groene waterstof worden gemaakt. Aan de overkant van de weg in zuidelijke richting komt een productieunit van 2.400 kilo per dag. Het verkeer in zowel de noordelijk als zuidelijke richting krijgt de beschikking over vier dispensers, twee met waterstof onder een druk van  350 bar en twee met 700 bar.

“Wij zijn zeer tevreden met dit resultaat,” zegt Roberto Failoni , wethouder voor ambachten, handel, toerisme, bossen, jacht en visserij. “De twee waterstofsystemen die in Lavis door Autostrada del Brennero zullen worden geïnstalleerd, zijn de eerste in Trentino en een van de eersten in Italië. Het is uitstekend nieuws voor de duurzame toekomst van de lokale mobiliteit en een beslissende stap voor de totstandkoming van het Italiaanse waterstoftanknetwerk, waarbij de Brennercorridor betrokken is.”

"Op de aankondiging van deze twee tanklokaties zijn we erg trots”, zegt Diego Cattoni, CEO van Autostrada del Brennero. “Het is voor ons een onderdeel van een brede strategie die Autobrennero al een tijdje implementeert, gericht op het transformeren van de Brenner in een groene corridor met nul uitstoot en nul ongevallen. En daar houden we niet mee op: langs het hele traject zullen de komende jaren nog eens zes waterstoftankstations worden gebouwd.”

 “Autobrennero begon te investeren in deze technologie toen heel weinig mensen er nog in geloofden, en opende tien jaar geleden het allereerste waterstoftankstation van Italië langs de snelweg bij de afslag Bolsano-Sud”, zegt Carlo Costa, algemeen technisch directeur van de Brenner-snelweg. “En het gebeurde heel weloverwogen. Waterstof is de enige manier om zware mobiliteit emissievrij te maken.”

Tegen het tweede kwartaal van 2026 zullen er in heel Italië 36 nieuwe stations zijn, wat overeenkomt met de 36 projecten die zijn goedgekeurd voor financiering vanuit het Europese corona herstelfonds. Langs de Brenner Autobahn komen nog nieuwe waterstoftankstations bij Sadobre Truckparking, Nogaredo Oost en West, Verona Noord Motorway Safety Centre en Campogalliano Oost en West.

Lees ook: frankrijk-onderzoek-naar-drijvende-waterstofterminal-voor-import-in-port-la-nouvelle

De Zuid-Franse haven Port-la-Nouvelle onderzoekt de oprichting van een drijvende terminal voor de import van groene waterstof. De H2 moet worden geïmporteerd uit het Midden-Oosten, Noord-Afrika en Noord en Zuid Amerika. Met de importterminal wil Port-la-Nouvelle, de op twee na grootste Franse haven aan de Middellandse Zee, zich nadrukkelijker profileren als importhaven van schone energie. De drijvende terminal moet tegen 2030 tot 210.000 ton waterstof per jaar te importeren. Port-la-Nouvelle ligt aan de Franse zuidkust tussen Narbonne en Perpignan.

Verschillende regionale partijen en het havenbedrijf werken samen met Hoëgh Evi, een Noorse operator gespecialiseerd in drijvende energie-infrastructuur. Gezamenlijk gaan ze de haalbaarheid en het ontwerp bestuderen van een drijvende infrastructuuroplossing om waterstof voor de kust van de haven te importeren . Volgens Hoëgh Evi-president Erik Nyheim is Port-La Nouvelle ideaal gepositioneerd om een ​​belangrijk toegangspunt te worden voor waterstof en koolstofarme brandstoffen.

Maar niet alle waterstof die door het havengebied gaat zal worden geïmporteerd. Zoals Waterstof Magazine eerder meldde is de bouw van een 10 MW electrolyser inmiddels in volle gang. In de eerste fase zal er 3 miljoen kilo waterstof per jaar worden geproduceerd. In stappen zal de fabriek daarna worden uitgebreid naar 40 MW. In eerste instantie worden klanten gezocht die zich richten op de mobiliteit. De waterstoffabriek moet worden aangesloten op meerdere wind- en zonneparken in het gebied. “We willen van Port-la-Nouvelle het Europese knooppunt voor hernieuwbare energie in het Middellandse Zeegebied maken”, aldus een trotse Carole Delga, president van de regio Occitanië.

Lees ook: afvalinzamelaar-greenwaste-heeft-amerikaanse-primeur-met-vuilnisauto-s-op-waterstof

Enkele maanden na een succesvolle test van een vuilnisauto op waterstof heeft Hyzon de eerste serie voertuigen verkocht. Afvalinzamelaar GreenWaste heeft de Amerikaanse primeur met 12 vuilniswagens met een brandstofcel. De voertuigen krijgen een single-stack 200-kilowatt brandstofcelsysteem (FCS), waardoor Hyzon gestandaardiseerde FCS's seriematig kan produceren voor de commerciële markt. De aankoop volgt op een wekenlange test met vuilnisauto’s op waterstof rond de Baai van San Francisco in steden als San Jose, Atherton, Los Altos Hills en de county Santa Clara.

"We zijn er trots op om samen te werken met markleider in duurzaamheid GreenWaste", aldus Hyzon CEO Parker Meeks. "Het is duidelijk dat de vraag naar op waterstof aangedreven vuilniswagens groeit, die worden aangedreven door Hyzon's krachtige waterstofbrandstofcellen. Onze technologie biedt onze klanten voldoende emissievrije energie die nodig is om de veeleisende uitdagingen van vuilniswagens aan te gaan, zodat ze dag in dag uit presteren." 

De FCEV's van Hyzon zijn de eerste op waterstof aangedreven voertuigen met een brandstofcel voor afvalinzameling die in Noord-Amerika. GreenWaste is het eerste bedrijf in Noord-Amerika dat ze heeft gekocht en dagelijks gaat inzetten. "Zeven jaar geleden schreef GreenWaste geschiedenis door 's werelds eerste grote elektrische zijlaadwagen voor afvalinzameling commercieel te exploiteren. Vandaag bouwen we voort op die mijlpaal met ons plan om de eerste in Noord-Amerika te zijn die waterstofaangedreven voertuigen met nul emissies introduceert bonnen onze inzamelingsvloot," aldus Tracy Adams, CEO van GreenWaste. "Al tientallen jaren lopen we voorop in innovatieve en duurzame terugwinning en recycling van grondstoffen. Deze nieuwste investering in technologie met nul emissie versterkt ons leiderschap binnen de industrie en onze toewijding aan het terugwinnen, recyclen en hergebruiken van afvalmaterialen op de meest innovatieve, milieuvriendelijke en betrouwbare manieren die mogelijk zijn.”

Wanneer de eerste voertuigen in de vloot worden opgenomen is nog niet bekend.

Lees ook: noorwegen-cryovac-ontvangt-goedkeuring-voor-ontwerp-van-tanker-voor-vloeibare-waterstof

Belangrijk nieuws over het transport van vloeibare waterstof over de wereldzeeën. Het Noorse scheepvaarttechnologiebedrijf CryoVac heeft 's werelds eerste LH2 containment-ontwerp  ontwikkeld dat gebruikmaakt van prismatische tanks voor scheepstransport van vloeibare waterstof, waarbij het gepatenteerde CryoPan hexagonale vacuümisolatiepaneel een sleutelrol speelt. Inmiddels is een principegoedkeuring ontvangen van classificatiebureau DNV voor het vacuümisolatiesysteem voor vloeibare waterstof (LH2).

"De principegoedkeuring is een belangrijke mijlpaal voor CryoVac om ons vacuümisolatiesysteem op de markt te brengen en om in contact te komen met scheepseigenaren en scheepsontwerpers die koplopers willen worden binnen het scheepstransport van vloeibare waterstof", aldus Aage Bjørn Andersen, CEO van CryoVac. Het bedrijf maakt gebruik van prismatische tanks voor vloeibare waterstof, waarbij het gepatenteerde CryoPan hexagonale vacuümisolatiepaneel een sleutelrol speelt. “Dit biedt efficiënte isolatie met een zeer lage verdampingssnelheid, zonder de betrouwbaarheid van het constructie in gevaar te brengen", aldus Andersen.

De volgende stap voor CryoVac is het ontwikkelen van een 45.000m2 lange-afstand LH2-carrier bestaande uit drie vrachtruimen met elk een 15.000m2 tank. Het is de bedoeling dat het schip zowel vloeibare waterstof zal vervoeren als op waterstof zal varen, wat emissievrije scheepvaart mogelijk maakt.

“Er is wereldwijd veel belangstelling voor een veilige en kostenefficiënte oplossing voor het transport van vloeibare waterstof. Dit is de technologische kloof die we willen dichten. We gaan in de toekomst in gesprek met scheepseigenaren en waterstofproducenten die de ambitie delen om een ​​wereldwijde toeleveringsketen voor vloeibare waterstof te realiseren,” aldus Andersen van CryoVac.

Lees ook: nederland-koninklijke-nlr-en-zepp-solutions-ontwikkelen-vliegtuig-op-vloeibare-waterstof

Het Nederlands Lucht- en Ruimtevaartcentrum, kortweg NLR, begint een onderzoek naar vliegen op vloeibare waterstof. Het bedrijf dat zicht richt op innovatieve toepassingen binnen de luchtvaart heeft daarvoor een samenwerkingsverband gesloten met zepp.solutions, een bedrijf dat mobiliteitsoplossingen op waterstof ontwikkelt. Zepp gaat het brandstofcelsysteem voor het emissievrije vliegtuig leveren. Voor 2026 staat de eerste vlucht gepland.

Koninklijke NLR gaat zijn elektrisch aangedreven onderzoeksvliegtuig, de Pipistrel Velis Electro, uitbreiden met een waterstof-aandrijflijn. Een cruciaal element is het brandstofcelsysteem, dat zepp.solutions zal gaan ontwikkelen. Zepp, een Nederlandse mkb, heeft jarenlange ervaring op het gebied van waterstof- en brandstofceltechnologie en is gespecialiseerd in het ontwikkelen van brandstofcel systemen. Met deze overeenkomst wordt een belangrijke bijdrage geleverd aan de showcase van het NLR-programma ‘Klimaatneutrale luchtvaart’, dat zich richt op de ontwikkeling van innovatieve en duurzame technologieën met het doel om de luchtvaart uiterlijk in 2050 klimaatneutraal te laten zijn.

Als launching customer in de luchtvaartsector biedt NLR zepp de mogelijkheid om de waterstoftechnologie te demonstreren en verder te ontwikkelen. Het systeem dat zepp zal ontwikkelen, zal worden geïntegreerd in de Pipistrel. Dit kleine elektrisch aangedreven vliegtuig biedt NLR de mogelijkheid om innovatieve technologieën te demonstreren.

Zepp zal niet alleen het brandstofcelsysteem ontwikkelen, maar zal ook betrokken zijn bij de integratie in de Pipistrel en alle testactiviteiten tot aan de demovlucht. Deze aanpak zorgt ervoor dat beide bedrijven optimaal gebruiken maken van elkaars kennis en kunde, waardoor de kans van slagen van de demovlucht wordt vergroot.

Arjen Kloosterman, NLR-projectleider is enthousiast over de samenwerking: “NLR heeft als doel om met dit project kennis en ervaring op te doen met de ontwikkeling en integratie van waterstof-componenten en aandrijflijnen ten behoeve van bemande luchtvaart. De grootste uitdagingen, naast de fysieke integratie, zijn de luchtwaardigheid en veiligheidsaspecten die samenhangen met de introductie van waterstof aan boord van een vliegtuig. Het gehele traject, tot aan de demovlucht die nu in 2026 gepland staat, levert ons waardevolle kennis en inzichten op voor integratie van waterstof-technologie en vormt daarmee een opmaat voor verdere ontwikkelingen en de implementatie van deze technologie in de luchtvaartsector. De samenwerking met zepp is voor ons een essentiële stap en zal een belangrijke bijdrage leveren aan de KLV-showcase van NLR”.

Jan Bot, medeoprichter van zepp.solutions, sluit zich daarbij aan. “Onze brandstofceltechnologie heeft zich al bewezen in diverse sectoren. We brengen veel kennis en ervaring mee als het gaat om de ontwikkeling van efficiënte en compacte brandstofcelsystemen. Wel biedt de luchtvaart weer geheel andere uitdagingen. Deze samenwerking, en om op deze manier van elkaar te kunnen leren, is dan ook ontzettend waardevol. Bij de ontwikkeling van het waterstofsysteem voor de Pipistrel gaan we samen met NLR niet alleen laten zien wat de mogelijkheden zijn van waterstof in de luchtvaart, maar leren we ook lessen die voor deze sector van grote waarde kunnen zijn.”

Zepp.solutions is ook bij diverse andere gesubsidieerde initiatieven betrokken die zich richten op vliegen op gasvormige waterstof.

Lees ook: wereld-nieuw-onderzoek-wijst-op-grote-hoeveelheden-waterstof-in-de-aardbodem

Wetenschappers hebben ontdekt dat slechts een fractie van de waterstof die zich onder het aardoppervlak bevindt, de aarde 200 jaar lang van energie kan voorzien. Waarschijnlijk liggen er biljoenen tonnen waterstofgas begraven in rotsen en reservoirs onder het aardoppervlak, maar onderzoekers weten nog niet precies waar. Eerder publiceerden wetenschappers onderzoeken dat deze witte waterstof zich waarschijnlijk op zo’n 3000 meter diepte in de aardkorst bevindt.

Er schuilt een enorme berg waterstof onder het aardoppervlak. De hoeveelheid is zó groot dat volgens wetenschappers slechts een fractie daarvan ervoor kan zorgen dat we de komende 200 jaar niet meer afhankelijk zijn van fossiele brandstoffen. Nieuw onderzoek suggereert dat de planeet ongeveer 6,2 biljoen ton waterstof in rotsen en ondergrondse reservoirs bevat. Dat is ongeveer 26 keer de hoeveelheid niet gewonnen olie. Maar waar deze waterstofvoorraden zich bevinden, is nog onbekend.

Het grootste deel van de waterstof bevindt zich waarschijnlijk te diep of te ver van de kust om te worden gewonnen, en sommige reserves zijn waarschijnlijk te klein om op een economisch verantwoorde manier te ontginnen, vermoeden de onderzoekers. “De resultaten geven echter aan dat er -zelfs met al deze beperkingen- meer dan genoeg waterstof is om een nieuw energiesysteem mee op te kunnen bouwen”, zegt Geoffrey Ellis , petroleumgeochemicus bij de US Geological Survey (USGS) en hoofdauteur van de nieuwe studie. “Slechts 2% van de waterstofvoorraden die in de studie werden gevonden, gelijk aan 124 miljard ton gas, zou alle waterstof leveren die we nodig hebben om netto nul uitstoot te bereiken voor een paar honderd jaar.” De resultaten van zijn onderzoek werden afgelopen vrijdag 13 december 2024 gepubliceerd in het tijdschrift Science Advances.

Tot voor kort realiseerden onderzoekers zich niet dat waterstof zich ophoopt onder het aardoppervlak. "De theorie gedurende mijn hele carrière was dat waterstof daar weliswaar geproduceerd wordt, maar dat het hele kleine molecuul gemakkelijk door kleine poriën, scheuren in de rotsen kan ontsnappen," legde Ellis uit. “Maar toen wetenschappers een enorme voorraad waterstof ontdekten in West-Afrika en daarna nog een in een Albanese chroommijn, veranderde de visie. Het is nu duidelijk dat waterstof zich ophoopt in reservoirs in de aarde, en de nieuwe studie suggereert dat sommige van die ophopingen aanzienlijk kunnen zijn.”

De voordelen van het aanboren van natuurlijke waterstof zijn dat er geen energiebron nodig is om het te produceren en dat ondergrondse reservoirs het gas kunnen vasthouden totdat het nodig is. "We hoeven ons geen zorgen te maken over opslag, wat wel het geval is met blauwe of groene waterstof”, zegt Ellis. “Met natuurlijke waterstof kun je gewoon een klep openen en sluiten wanneer je het nodig hebt."

De grote vraag die overblijft is waar al die waterstof zich precies bevindt. De onderzoekers hopen dat begin 2025 in beeld te hebben.

Lees ook: duitsland-rwe-gas-storage-bouwt-enorme-waterstofopslag-van-38-miljoen-m3-bij-gronau-epe

Een enorme aandrijving voor een waterstofcompressor zweeft boven de energieopslag van RWE in Duitsland (foto). In Gronau-Epe, twee kilometer over de grens bij de Nederlandse stad Enschede, bouwt Gas Storage, dochterbedrijf van de Duitse energieleverancier RWE, aan een enorme opslagfaciliteit voor groene waterstof. Zo groot als een enorme kathedraal, ruim 1000 meter onder het aardoppervlak.

"De aansturing van de compressor die nu in de lucht hangt weekt maar liefst 16 ton", legt Sandra Hüttemann, projectleider bij RWE uit, "Dit is een kernonderdeel van het systeem. Voordat de waterstof de opslag in gaat, moet deze worden gecomprimeerd, wat betekent dat de druk wordt verhoogd van 50 naar 210 bar.

De eerste waterstof die hier wordt opgeslagen komt per pijpleiding uit de stad Lingen, in de Duitse deelstaat Nedersaksen en zo’n 50 kilometer verwijderd van Gronau-Epe. Daar wordt het in een elektrolyser geproduceerd met elektriciteit uit wind- en zonne-energie, dus groene waterstof. Het is bedoeld voor energie-intensieve bedrijven zoals staalfabrieken of chemische bedrijven in het Ruhrgebied. Maar omdat de zon niet altijd schijnt en de wind niet waait bouwt RWE tussen de productie en eindgebruiker een flinke opslag om de leveringen te garanderen. In Gronau-Epe moet daarom een  reservevolume van maximaal 38 miljoen kubieke meter waterstof aanwezig zijn.

De energieopslag bevindt zich op kilometers diepte in oude zoutlagen. Het zout wordt weggespoeld, waardoor er holtes achterblijven die als opslag dienen. In de zoutcavernes bij Gronau-Epe liggen al enorme hoeveelheden aardgas, olie en helium opgeslagen. Vanaf 2026 komt daar waterstof bij en op termijn zal het aardgas vervangen. Maar tot dan is er nog een lange weg te gaan. Ook de Nederlandse Gasunie maakt al jarenlang gebruik van de opslagmogelijkheden bij Gronau.

In Gronau-Epe krijgt de energietransitie daadwerkelijk vorm. Op de bouwplaats zijn ongeveer 100 mannen en vrouwen werkzaam. Sommigen bouwen het meetgebouw, anderen de verwerkingsfabriek en weer anderen zijn bezig met het aanleggen van de leidingen waar straks de waterstof doorheen moet. Begin 2026 moet het volledige opslagsysteem klaar zijn.

Het duurt dan nog ongeveer een jaar voordat de ondergrondse opslag gevuld is met waterstof. De RWE-dochter Gas Storage verwacht investeringskosten van ongeveer 300 miljoen euro, waarvan bijna de helft afkomstig is via subsidies van de nationale en regionale overheden.

Lees ook: nederland-vier-industriele-clusters-beschikken-in-2030-over-waterstof-via-een-pijplijn

Hynetwork, een dochteronderneming van de Nederlandse Gasunie, heeft de planning rond de uitrol van de waterstofleiding geactualiseerd. De nationale waterstofbackbone zal de komende tien jaar worden gerealiseerd en gaat in eerste instantie de productielocaties van waterstof verbinden met de grootverbruikers. Ook komen er verbindingen met het waterstofnetwerk in de buurlanden Duitsland en België. De eerste vijf jaar ligt de focus op vier industriële clusters, daarna zullen deze onderling worden verbonden.

De nationale waterstofbackbone wordt geen nieuwe gaspijp, maar voor het overgrote deel een bestaande hogedrukpijp van de aardgasleverancier die nu al in de grond ligt. Slechts een klein deel van de infrastructuur zal nieuw zijn. Zoals Waterstof Magazine vorige maand liet weten zal het eerste deel uiterlijk in 2026 in Rotterdam in gebruik genomen worden. Deze pijp is nu al volop in aanleg. In de jaren erna komt voor (of in) 2030 de infrastructuur tussen de industriële clusters langs de Nederlandse kust beschikbaar. Het betreft de regio Eemshaven in Groningen, het westelijk havengebied bij Amsterdam en de industrie in Zeeland. Vanuit Eemshaven komt er ook  een verbinding met de grootschalige waterstofopslagfaciliteit HyStock in Zuidwending in de provincie Groningen. In de Nederlandse provincies Groningen en Drenthe komen verbindingen met Duitsland en via Zeeland loopt er een waterstofpijp naar België.

Van 2031 tot 2033 volgt de oplevering van het netwerk binnen het industriële cluster Chemelot in Limburg en de verbindingen tussen de eerder genoemde industriële clusters, waaronder de Delta Rhine Corridor die loopt van de haven in Rotterdam, dwars door Nederland naar het Duitse Ruhrgebied.

In 2023 is Hynetwork gestart met de aanleg van het landelijke waterstofnetwerk. Door het aanbieden van waterstof wil de overheid industrieën helpen om in Nederland te kunnen verduurzamen. Daarmee blijft Nederland een aantrekkelijke vestigingsplaats en dat is ook goed voor onze economie en werkgelegenheid. Voor de industrie is duidelijkheid over de planning en de beschikbaarheid van het waterstofnetwerk cruciaal.

De fasering in het kort:

• 2026: Rotterdam
• 2026-2030: Noord-Nederland, inclusief de verbinding met HyStock en grensverbindingen met Duitsland; Noordzeekanaalgebied;
  Zuidwest-Nederland, inclusief een grensverbinding met België
• 2031-2033: Limburg; verbindingen tussen de industriële clusters inclusief de Delta Rhine Corridor

Op 17 december 2024 organiseert Hynetwork een online webinar waarin Hynetwork in gesprek gaat over het uitrolplan met een aantal vertegenwoordigers van de waterstofketen. Ook  is er ruimte om digitaal vragen te stellen en feedback te geven. Belangstelling? Meldt u aan via deze link.

Lees ook: ballard-power-systems-levert-brandstofcelsysteem-voor-waterstoftreinen-in-californie

De Canadese fabrikant van waterstofsystemen Ballard Power Systems heeft een meerjarige leveringsovereenkomst getekend met treinfabrikant Stadler US. Ballard gaat de brandstofcellen leveren voor de treinen op waterstof die gaan rijden in Californië. De FCmove-HD+ motoren worden geïntegreerd in Stadlers lijn van emissievrije passagierstreinen, de FLIRT H2. Dit is de eerste door de Federal Railroad Administration (FRA) goedgekeurde passagierstrein met een brandstofcel die in de Verenigde Staten is toegelaten.

Het bedrijf California Department of Transportation, kortweg Caltrans, heeft in totaal 10 waterstoftreinen gekocht om in te zetten op spoorlijnen zonder bovenleiding. "Stadler kijkt ernaar uit om samen te werken met Ballard en Caltrans om toonaangevende emissievrije treinen aan Californië te leveren en de voortgang van hun emissievrije doelen te ondersteunen", aldus Martin Ritter, CEO van Stadler. "De FLIRT H2-trein kan dieseltreinen op niet-geëlektrificeerde of gedeeltelijk geëlektrificeerde spoorlijnen vervangen en zo zorgen voor emissievrij passagiersvervoer. De investering in een kostbare bovenleiding die anders nodig zouden zijn voor elektrificatie, wordt daarmee vermeden." 

Caltrans heeft er veel vertrouwen in dat waterstof een oplossing kan zijn voor emissievrij personenvervoer in Californië. Naast de definitieve bestelling van 10 H2-treinen heeft het vervoersbedrijf er ook nog eens 19 in optie genomen.

Naar verwachting worden de eerste treinen in 2027 in de dienstregeling opgenomen. Deze voertuigen zullen gaan rijden tussen Merced en Sacramento via de toekomstige Valley Rail-dienst. De treinen zullen ook worden ingezet als demotreinen op verschillende corridors in de hele staat Californië. Daarvoor zal worden samengewerkt met verschillende regionale vervoersbedrijven.

Over de actieradius van de trein hoeven de toekomstige eigenaren zich geen zorgen te maken. De waterstoftrein van Stadler legde eerder in Colorado 2.803 km af op één tank brandstof. Daarmee overtreft het het record van 1.175 km die Alstom met zijn waterstoftrein sinds 2022 claimde. Het record werd gevestigd in de Verenigde Staten, op Ensco's testbaan in Pueblo, Colorado. Dit is de tweede keer dat de Zwitserse treinfabrikant Stadler het Guinness Book of Records binnenkomt. Het bedrijf had al een record gevestigd met de batterij-elektrische versie van de Flirt, met een afstand van 224 km in Duitsland.

Lees ook: china-hygreen-energy-levert-25-mw-elektrolysersysteem-om-netcongestie-tegen-te-gaan

In China gaan de ontwikkelingen rond de productie, de opslag en het gebruik van groene waterstof in hoog tempo door. Het bedrijf Hygreen Energyeen, een internationale fabrikant van electrolysers en ontwikkelaar van waterstoftechnologie, bewijst dat met de bijgaande foto. Via wegtransport wordt een elektrolysersysteem van 25 megawatt geleverd aan Huadian Weifang Power Generation. Het systeem is modulair opgebouwd met 5 stacks van ieder 5 MW.

De electrolyser is ontworpen om 3,6 ton waterstof per dag te produceren met een zuiverheid van 99,999%. De productie van waterstof gaat plaatsvinden bij de bestaande elektriciteitscentrale van Huadian Weifang en dient om verspilling van hernieuwbare energie te verminderen, en beter te kunnen reageren op netcongestie-problemen. De waterstof uit Weifang wordt gebruikt voor een waterstoftankstation op locatie en wordt gemengd met aardgas via pijpleidingen voor gebruik door bedrijven en bewoners. Met de installatie van de waterstoffabriek is afgelopen maand gestart. Het project zal naar verwachting in het eerste kwartaal van 2025 worden opgeleverd.

Benny Wang , CEO bij systeemleverancier Hygreen Energy, benadrukt dat dit project een belangrijke ontwikkeling is in de regionale transitie naar hernieuwbare energie en de implementatie van grotere elektrolysersystemen. “Met een omvang van 25 megawatt is deze levering een belangrijke bevestiging van de rol van elektrolysers in grootschaligere waterstofprojecten. Bovendien tonen we hiermee de bewezen technologie van Hygreen Energy aan voor andere projecten wereldwijd. Hygreen Energy blijft haar positie in de waterstofsector uitbreiden, met onder meer een recent contract voor de levering van een elektrolysersysteem van 40 megawatt voor een ander groot project in China.”

Het bedrijf heeft recent aangekondigd ook in Europa verschillende productievestigingen te willen openen. De focus ligt daarbij op Spanje waar een enorm potentieel van hernieuwbare energie beschikbaar is in de vorm van zon en wind.

Lees ook: air-liquide-ontvangt-110-miljoen-euro-subsidie-voor-waterstoffabriek-in-antwerpen

Een belangrijke stap voor de ontwikkeling van groene waterstof in de regio Antwerpen. Het Franse beursgenoteerde bedrijf Air Liquide heeft 110 miljoen euro Europese steun ontvangen om in de Antwerpse haven groene waterstof te produceren uit ammoniak. Daarmee kan de industrie verduurzaamd worden en wordt er jaarlijks meer dan 300.000 ton CO2 bespaard. Het internationale gasbedrijf Air Liquide produceert al op verschillende manieren waterstof en wil in Antwerpen een grootschalige fabriek bouwen die ammoniak kan kraken tot waterstof.

In oktober werd al bekend dat het project Enhance, waarvan Air Liquide deel uitmaakt, als een van acht Belgische samenwerkingsverbanden geld in de wacht had gesleept van het Europees Innovatiefonds. In totaal zat er 4,8 miljard euro in de pot, maar werd nog niet bekend gemaakt hoeveel ieder project zou ontvangen. Nu blijkt dat Enhance 110-miljoen euro krijgt.

Zolang het project op de tekentafel ligt, wil Air Liquide geen verdere details geven over de omvang van de investeringen en de bijbehorende nieuwe banen die gaan ontstaan. Gezien het hoge bedrag van het Innovatiefonds wordt verwacht dat de totale investering minstens enkele honderden miljoenen euro's zal bedragen. Of de waterstof uiteindelijk groen zal zijn is afhankelijk van de oorsprong van de gebruikte ammoniak.

Ammoniak wordt rechtstreeks gebruikt in tal van chemische processen, maar de stof wordt ook gezien als een waterstofdrager om op grote schaal groene waterstof te kunnen importeren vanuit gebieden met een overvloed aan groene energie.

De plannen van Air Liquide bestaan uit het bouwen van een kraakinstallatie om ammoniak te splitsen in stikstof en waterstof en een installatie om waterstof sterk af te koelen zodat het vloeibaar wordt. Het gaat daarbij om een nieuw proces. De fabriek zal de eerste grootschalige productie-eenheid in Europa zijn. Het wordt geen volledig nieuwe fabriek, maar een bestaande locatie die zal worden omgebouwd. De ontwikkeling van een kleine pilotfabriek is inmiddels in volle gang.

Lees ook: bouwend-nederland-presenteert-video-over-emissievrije-bouwplaats-op-waterstof

Bouwend Nederland, heeft een video online gezet over het emissievrij bouwen op waterstof. Bouwend Nederland is de vereniging van bouw- en infrabedrijven en is met ongeveer 4.600 aangesloten bouw- en infrabedrijven de grootste ondernemersorganisatie in de bouw. De totale bouwsector is goed voor zo'n 10% van het bruto binnenlands product en voor een productie van bijna €100 miljard per jaar.

Voor het waterstofproject werd een kijkje genomen in Amstelveen, waar natte aannemer Verboon Maasland werkt aan het uitbaggeren van de Kleine Poel. De plas heeft te maken met hevige algengroei en dat wil het waterschap verminderen door te baggeren en een nieuwe zandlaag aan te brengen. Omdat er tijdens het werk geen emissies mogen worden uitgestoten en er geen netaansluiting beschikbaar is, werkt de aannemer met een 100% emissievrij  waterstofaggregaat van Genpower en waterstofcontainers van Kuster H2 Energy. Alle werktuigen op de bouwlocatie zijn batterij-electrisch en worden in de nachtelijke uren geruisloos opgeladen.

De video van dit project bekijkt u via deze link

Gistermorgen heeft de Minister van Klimaat en Groene Groei, Sophie Hermans, het H2 Experience Centre in Kootwijkerbroek, officieel geopend. In het Experience Center test het Nederlandse waterstofbedrijf XINTC een nieuwe revolutionaire elektrolyser die makkelijk meebeweegt met het fluctuerende aanbod van zon en wind. Door een modulaire opbouw kunnen elektrolysers worden gerealiseerd van 150 kW tot meer dan 100 MW. De ontwikkelaars beloven een systeem dat zeer lang meegaat en H2 produceert tegen de laagste kosten. De waterstof, die wordt geproduceerd met energie uit 42.000 zonnepanelen, wordt in een enorme halve ballon opgeslagen onder lagedruk. Vanuit hier wordt het nog eens extra gezuiverd om tenslotte onder hoge druk in tankauto’s te worden gepompt.

De door XINTC ontwikkelde electrolyser wordt beschouwd als een baanbrekende innovatie. De gasmodule, de zogenaamde stack, elimineert de behoefte aan kritische metalen, membranen en afdichtingen. Deze ontwikkeling maakt de massaproductie van elektrolysers mogelijk en zorgt ervoor dat de gasmodules vrijwel onderhoudsvrij zijn. Hierdoor kan de kostprijs van waterstofproductie aanzienlijk worden verlaagd, wat nieuwe mogelijkheden opent voor de wereldwijde opschaling van waterstoftoepassingen.

XINTC, met het hoofdkantoor in Eerbeek en een wetenschappelijk kantoor in Delft, bevindt zich al meer dan tien jaar aan de voorhoede van waterstoftechnologie-innovatie. Het 100% Nederlandse initiatief wordt vooralsnog gefinancierd door particuliere Nederlandse investeringsbedrijven. Via de DEI+-regeling (Demonstratie Energie- en Klimaatinnovatie) heeft GroenvermogenNL, een Nationaal Groeifonds-programma, zo’n € 1,2 miljoen bijgedragen aan het project. Doel van het H2 Experience Center is om waterstof te produceren met de opbrengst van het zonnepark voor gebruik in mobiliteit. Uiteindelijk is de ambitie de capaciteit op te schalen tot 2,4 MW.

Het H2 Experience Centre in Kootwijkerbroek is ingericht voor test- en demonstratiedoeleinden en mede mogelijk gemaakt door Energeion. Dankzij intelligente elektronica kunnen de gasmodules met een hoge frequentie in- en uitschakelen, tot wel honderden duizenden cycli zonder noemenswaardige slijtage. De ontwikkelaar claimt dat er tot 25% meer waterstof uit zonne-energie gehaald kan worden

Het elektrolyseersysteem van XINTC bestaat uit vier modules, die willekeurig geconfigureerd kunnen worden in termen van productiecapaciteit, opslagvolume, zuiverheid van de waterstof en uitvoerdruk. Alle modules zijn gestandaardiseerd en zijn binnen één dag na installatie operationeel zijn. XINTC richt zich op de wereldwijde middensegment, met systemen van 500 kW tot 100+ MW.

Lees ook: frankrijk-de-zulu-06-het-eerste-franse-vrachtschip-op-waterstof-vaart-in-parijs

De Franse maritieme groep Sogestran heeft afgelopen week de ZULU 06, een vrachtschip op waterstof, in gebruik genomen op de Seine in Parijs.  Het schip is 55 meter lang en heeft een laadvermogen van 400 ton. Het is ontworpen door LMG Marin, een bedrijf dat gespecialiseerd is in scheepsontwerpen. Het energieopwekkingssysteem is geleverd door ABB Marine & Ports en de twee PEM brandstofcellen, ieder met een vermogen van 200 kW, door productiebedrijf Ballard. Als de tanks zijn gevuld met 300 kilo waterstof onder 300 bar kan het vrachtschip 7 dagen onafgebroken varen.

Pascal Girardet, voorzitter en CEO van de Sogestran Group, is enthousiast over het emissievrije schip: "Hoewel de waterstofindustrie zich nog steeds aan het ontwikkelen is, versnelt elke innovatie zoals te zien is bij de ZULU 06. Dit schip is een showcase van technische excellentie."

Valérie Bouillon-Delporte, directeur van het Clean Hydrogen Partnership en een van de financiers van het maritieme project: "De succesvolle integratie van brandstofcellen in de rivierboot ZULU 06, die binnenkort commercieel in het hart van Parijs zal gaan varen, markeert een belangrijke technische en regelgevende mijlpaal. Waterstof voor rivier- en zeetransport zal de luchtkwaliteit verbeteren, geluidsoverlast verminderen en de CO2-voetafdruk van watertransport drastisch verkleinen."

Ook François Durovray, de Franse Minister van Transport, is enthousiast: "Met de lancering van de ZULU 06 zijn we getuige van een grote doorbraak voor riviertransport en de energietransitie in Frankrijk. Dit schip, het eerste in zijn soort dat wordt aangedreven door waterstof in het land, belichaamt de Franse inzet voor duurzame, innovatieve en koolstofvrije mobiliteit. Dit project is een uitstekend voorbeeld van Europese samenwerking en synergie tussen publieke en private belanghebbenden voor groene mobiliteit die zowel lokaal als duurzaam is."

Maar de zoektocht naar waterstof was voor de pioniers een lastig traject. Tijdens de tewaterlating van de Zulu 06 vroegen verschillende spelers zich af waar de waterstof die werd gebruikt voor de aandrijving ervan vandaan kwam. Philippe Boucly, president van de Franse Hydrogène die voor het evenement was uitgenodigd, erkende dat het moeilijk was om waterstof voor het schip te vinden.

Op dit moment is de productie van waterstof door waterelektrolyse zeer beperkt in de regio Parijs en is er absoluut geen sprake van enig overschot: HysetCO produceert 2,5 MW voor zijn waterstoftaxi's; 1 MW bij voertuigfabrikant Hyvia en nog 1 MW bij EDF. De laatste twee uitsluitend voor intern gebruik. De benodigde waterstof voor het schip wordt dan ook vanuit België aangevoerd door Air Liquide. “Maar het is absoluut de bedoeling het vrachtschip zo snel mogelijk op regionale groene waterstof te laten varen”, aldus de initiatiefnemers.

Lees ook: zepp-solutions-bouwt-10-mercedes-actros-dieseltrucks-om-naar-waterstof

Dankzij de SWiM-subsidie worden in de komende drie jaar tien nieuwe waterstofvrachtwagens door in Nederland omgebouwd en op de weg gebracht. De Europa-trucks zijn ontwikkeld door het Delftse zepp.solutions en worden gefinancierd met SWiM-subsidie. De trucks gaan tanken bij de waterstoftankstations van Green Planet in Pesse en Fountain Fuel en TEAL (TotalEnergies en Air Liquide). Zepp.solutions bouwde eerder enkele vrachtwagens om naar waterstof voor Vos Transport in Deventer (foto).

De Europa-trucks zijn gebaseerd op Mercedes Actros dieseltrucks en zijn ontworpen met oog op de eisen van zwaar transport. De waterstofvrachtwagens kunnen op een vergelijkbare wijze worden ingezet als de dieselvarianten. Ze bieden meer dan 700km bereik als 50T combinatie, hebben een slaapcabine aan boord en bieden de mogelijkheid om 45ft containers te trekken op standaard ISO trailers.

De SWiM-subsidie, gericht op het oplossen van de ‘kip-en-ei-problematiek’ in de waterstofsector, ondersteunt de ontwikkeling van voertuigen en tankstations door ze gezamenlijk te subsidiëren. Dankzij deze regeling wordt de adoptie van waterstof in zwaar transport versneld. De regeling had 2024 een beschikbaar budget van 29 miljoen euro.

Fountain Fuel, penvoerder van een van de consortia, benadrukt het belang van deze samenwerking. “Waterstof gaat een belangrijke rol spelen in de toekomst van zwaar transport, maar om daar te komen is het gelijktijdig ontwikkelen van vraag en aanbod essentieel,” aldus Stephan Bredewold, directeur bij Fountain Fuel. “Met de steun van de SWiM-regeling versnellen we samen de transitie naar een duurzaam mobiliteitssysteem.”

Jonas Brendelberger, medeoprichter van zepp.solutions, voegt daaraan toe: “We zijn blij een rol van belang te kunnen spelen in deze transitie met onze Europa-trucks. Elk voertuig vervangt een vervuilende dieselmotor en voorkomt zo jaarlijks honderden tonnen CO2-uitstoot.”

Met de Subsidieregeling Waterstof in Mobiliteit (SWiM subsidie) maakt de Nederlandse overheid het mogelijk om met financiële ondersteuning waterstoftankstations te bouwen en voertuigen op waterstof aan te schaffen. De focus ligt hierbij op zwaar logistiek vervoer. Afgelopen zomer konden  geïnteresseerde partijen hier op intekenen. Voor 2025 heeft het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat aangekondigd dat het subsidieplafond van SWiM verder wordt verhoogd naar 40 miljoen euro. 

Lees ook: duitsland-siemens-en-beierse-regiobahn-testen-trein-op-waterstof-in-de-regio-algau

Deze week gaat een nieuwe waterstoftrein van Siemens in Duitsland rijden. Het voertuig wordt ingezet door Beierse RegioBahn (BRB) op het traject Peissenberg – Füssen. De proefperiode duurt tweeëneenhalf jaar. De trein is geproduceerd door de Duitse treinfabrikant Siemens.

Het gebruik van de waterstoftrein is een pilotproject: technisch gezien is de trein een elektrische trein op batterijen, legt BRB-directeur Arnulf Schuchmann in de regionale media uit. De accu wordt tijdens bedrijf voortdurend opgeladen door een brandstofcel . De trein wordt één keer per dag met 170 kilo waterstof bijgetankt, waardoor hij een actieradius heeft van 1.000 kilometer. Fabrikant Siemens en Deutsche Bahn-dochter DB Energie verzekeren dat de werking met het zeer explosieve gas veilig is en dat de technologie volwassen is. Passagiers gaan geen verschil merken ten opzichte van reizen met elektrische bovengrondse treinen.

Minister van Transport Christian Bernreiter zegt dat het gedurende de testfase tot medio 2027 niet alleen gaat over betrouwbaarheid en exploitatiekosten, maar ook over het tankproces en de levering van waterstof. De waterstof wordt geproduceerd met elektriciteit uit wind- en zonne-energiesystemen, verzekerde DB Energy-baas Florian Reuter. Bij het BRB-depot in het zuiden van Augsburg is een tankinstallatie geplaatst.

Het gebruik van waterstoftechnologie in het spoorvervoer is ambitieus: het spoorwegpersoneel moet speciaal worden opgeleid voor zowel het tankproces als het besturen van de trein boordevol nieuwe techniek. Met waterstof willen de regionale treinenvervoerders in Duitsland diesel uitfaseren en voorkomen dat er dure bovenleidingen voor elektrificatie moeten komen.  

De Beierse Regiobahn gaat de dienstregeling van de waterstoftrein apart publiceren zodat spoorwegliefhebbers gericht kunnen komen kijken. Op koude dagen is de trein extra goed te volgen. Volgens BRB-baas Schuchmann komt dat door een witte wolk waterdamp boven de trein. “Wat dat betreft lijkt het voertuig op een ouderwetse stoomlocomotief”, aldus Schluchmann.

Lees ook: japan-hyse-presenteert-nieuwe-raceauto-op-waterstof-voor-woestijnrace-dakar-2025

De Japanse auto en motorenfabrikanten Suzuki, Kawasaki, Honda en Yamaha doen dit jaar opnieuw mee aan de race Dakar met een voertuig op waterstof. De bedrijven presenteerden de afgelopen week de HySE-X2. De racewagen op waterstof is een initiatief van het onderzoeksconsortium Hydrogen small Mobility & Engine Technology Association (HySE), waarbinnen de vier bedrijven samenwerken om de ontwikkeling naar mobiliteit op waterstof te versnellen. De Dakar Rally van 2025 is een rally-evenement dat in Saoedi-Arabië wordt gehouden.

Van 3 tot en met 17 januari neemt het HySE-X2-prototype deel aan de Mission 1000 ACT2 van de Dakar 2025. Mission 1000 is de nieuwe categorie van de meest extreme rally-raid ter wereld, gewijd aan nieuwe generatie voertuigen die koolstofneutraliteit bevorderen. Voor deelname aan Dakar 2025 ontwierp HySE het prototype met een geavanceerde motor en chassis, klaar om nieuwe technologische uitdagingen aan te gaan dankzij de toename van de efficiëntie bij hoge snelheden, de verbetering van het brandstofverbruik bij gemiddelde snelheden en de toename van de waterstoftankcapaciteit. De nieuwe HySE-X2 die nu meerijdt in de Dakar 2025 is 4 meter lang, 2 meter breed en 1,9 peter hoog. De auto weegt 1.250 kilo en onder de motorkap zit een vloeistofgekoeld, 4-takt,viercilinder-in-lijn, supercharged motor / DOHC met 16 kleppen. Vorig jaar heeft het voertuig gereden met drie tanks, maar door aanpassingen van het chassis is het de ontwerpers gelukt om ruimte te vinden voor een vierde tank. In totaal kan er 7,2 kilo waterstof worden meegenomen.

Door deel te nemen aan een wereldberoemd evenement als de Dakar wil HySe niet alleen de HySE-X2 testen, maar ook de ontwikkeling van waterstofvoertuigen voor duurzame mobiliteit bevorderen. Het Japanse bedrijf is van mening dat om een ​​koolstofvrije samenleving te bereiken een multi-path strategie nodig is om verschillende problemen in de mobiliteitssector aan te pakken, in plaats van ons te concentreren op één enkele energiebron.

“We hebben besloten om met de HySE-X2 aan de Dakar deel te nemen. Het voertuig heeft een zeer een geavanceerde motor en innovatief chassis, vergeleken met die van de HySE-X1”,  benadrukt Daichi Kai, teammanager HySE Dakar 2025. “We willen graag bijdragen aan de ontwikkeling van technologieën voor compacte waterstofmotoren en streven naar nog hogere motorprestaties. Details van onze activiteiten gaan we de komende weken delen via social media.”

Het prototype van de waterstof raceauto zal worden bestuurd door de Japanse coureur Yoshio Ikemachi en de Portugese bijrijder Paulo Marques.

Afbeelding: Het HySE-X2-prototype nog voor deze volledig cosmetisch is afgewerkt.

Lees ook: duitsland-bmw-fabriek-in-regensburg-zet-intern-transport-over-naar-waterstof

De BMW-fabriek in de Duitse stad Regensburg schakelt over van intern transport op batterijen naar waterstof met een brandstofcel. Volgens een van de grootste Duitse autoproducenten maakt de overstap het productieproces efficiënter en duurzamer. “Het telkens wisselen van een zwaar accupakket is dan niet meer nodig”. BMW werkt bij de overstap samen met Toyota.

Vanaf 2026 zullen alle voertuigen voor intern transport, zoals sleepwagens en heftrucks, overschakelen naar H2. Deze transportmiddelen zorgen ervoor dat de perserij, de carrosseriebouw en de voertuigmontage op het juiste moment over de juiste componenten en onderdelen beschikt. Het doel van het project is om de voordelen van waterstofaandrijving optimaal te benutten. “De geleidelijke overstap van elektrische naar waterstofaandrijving draagt ​​bij aan onze BMW iFACTORY, een digitale en duurzame fabriek van de toekomst”, zegt Armin Ebner, hoofd van de BMW Group-fabriek in Regensburg.

“Door in de productielogistiek over te schakelen van elektriciteit naar waterstof, breiden we de energiemix in onze fabriek uit. Tegelijkertijd optimaliseren we de logistieke processen en besparen we waardevolle ruimte”, legt projectmanager Katharina Radtke uit. “Het voordeel van waterstof is dat tanken – net als conventionele brandstoffen – in zeer korte tijd mogelijk is. De benodigde tankstations worden decentraal in de verschillende productieruimtes geplaatst en nemen weinig ruimte in beslag.”

De logistieke vloot van de fabriek in Regensburg is momenteel volledig uitgerust met batterij-elektrische aandrijvingen. De batterijen die binnen het interne transport worden gebruikt, moeten twee keer per dienst worden gewisseld. Het vervangen van de batterij gebeurt handmatig met behulp van een kraan, duurt ongeveer een kwartier en vergt ruimte.

Om in de toekomst een alomvattende waterstofvoorziening te garanderen, zullen begin 2026 in de BMW Group Regensburg een twee kilometer lang pijpleidingennetwerk en zes gedecentraliseerde H2-tankstations worden geïnstalleerd. Deze gaan in de toekomst de logistieke vloot van waterstof voorzien. “Na de volledige ombouw zal ons jaarlijkse waterstofverbruik zo’n 175 ton bedragen”, zegt Radtke. Waterstof wordt met trailers vanuit een productielokatie elders aangevoerd.

De interne logistieke vloot van de BMW Group-fabriek in Regensburg omvat momenteel ongeveer 230 voertuigen. De transitie naar waterstof zal geleidelijk verlopen en in 2030 zijn voltooid.

Lees ook: verenigd-koninkrijk-fabriek-in-wales-draait-volledig-op-zonnepanelen-en-waterstof

Een Europese primeur van het Japanse bedrijf Panasonic. In de plaats Cardiff in Wales  draait een fabriek waar magnetrons worden gemaakt op groene waterstof. De fabriek haalt daarnaast energie uit zonnepanelen die zijn gekoppeld met batterijopslag. Daarmee is het hele productieproces emissievrij.

De 50 jaar oude fabriek in Cardiff, produceert jaarlijks voor 60 miljoen euro magnetrons voor de consumentenmarkt. Vorig jaar gaf Panasonic al aan een fabriek te willen inrichten die 100% van de tijd draait op elektriciteit uit hernieuwbare bronnen.

Masahiro Shinada, president en CEO van Panasonic, is enthousiast over deze Europese primeur. “Wij geloven dat dit de plek is waar we een grote stap richting de toekomst kunnen zetten door Britse en Japanse technologie te combineren. Wij hopen oprecht dat deze faciliteit zal dienen als een showcase om diverse partnerschappen te bevorderen, innovatie te versnellen door de combinatie van technologieën en bij te dragen aan de ontwikkeling van de waterstofgerelateerde industrie in het Verenigd Koninkrijk. Over tien jaar, of zelfs over twintig jaar, hoop ik dat deze faciliteit gezien zal worden als een geboorteplaats van innovatie – waar we hebben geholpen een waterstofmaatschappij op te bouwen en de basis hebben gelegd voor een koolstofvrije toekomst.”

Volgend jaar komt er in Europa een tweede emissievrije Panasonic-fabriek. In welk land en op welke plek is nog niet bekend.

Lees ook: verenigde-staten-orange-county-transportation-authority-koopt-40-bussen-op-waterstof

Goed nieuws voor busfabrikant New Flyer of America. Het vervoersbedrijf  Orange County Transportation Authority  heeft de aankoop van 50 nieuwe emissievrije bussen goedgekeurd, waarvan er 40 gaan rijden op waterstof en 10 batterij-elektrisch. De bussen zijn een belangrijke stap binnen het beleid van het vervoersbedrijf om alle voertuigen uiterlijk in 2040 emissievrij te hebben. Alle bussen gaan rijden in Orange County, een verstedelijkt gebied aan de zuidkant van de metropool Los Angeles.

De overstap naar emissievrije technologie is in lijn met de Innovative Clean Transit Rule van de California Air Resources Board uit 2018 , die voorschrijft dat alle openbaarvervoersbedrijven in Californië hun busvloten vóór 2040 volledig moeten hebben overgezet op emissievrije voertuigen. Volgens de regels moeten vanaf 2023 25% van de nieuwe gekochte bussen emissievrij zijn, oplopend tot 50% in 2026 en 100% in 2029. Alle nieuwe bussen worden uitgerust met een volledig pakket aan technologie en veiligheidsvoorzieningen, waaronder videobewakingssystemen, camera's voor achteruitrijden, brand- en waterstofdetectiesystemen, bestuurdersbarrières en elektronische betaalautomaten.

De eerste offerte voor de 40 waterstofbrandstofcelbussen en 10 batterij- elektrische bussen werd geschat op 80 miljoen euro. Echter, door strategische onderhandelingen, waaronder het benutten van de vrijstelling van de verkoopbelasting voor emissievrije voertuigen in Californië, verlaagde OCTA de kosten tot 74 miljoen. De waterstofbussen kosten 1,5 miljoen euro per stuk. In Europa ligt deze prijs fors lager. De financiering voor deze bussen wordt onder andere verstrekt door staatsfondsen van California Climate Investments.

Busfabrikant New Flyer werd opgericht in 1930 en is nu de grootste fabrikant van transitbussen in Noord-Amerika, met fabricage-, productie- en servicecentra in de Verenigde Staten en Canada. De verwachting is dat de nieuwe bussen eind 2026 in Orange County zullen gaan rijden.

Lees ook: nederland-nefit-bosch-start-met-de-bouw-van-een-waterstofontvangststation-in-deventer

Bij Nefit Bosch in Deventer is de bouw van een waterstofontvangststation gestart als aftrap voor 's werelds eerste open lokale groene waterstofketen voor de industrie. De bouw van het ontvangststation markeert een belangrijk moment in de unieke samenwerking tussen energiebedrijf Essent, industriële afnemer Nefit Bosch, infraspecialist voor waterstof Firan en initiatiefnemer Witteveen+Bos. Binnen het project vallen ook een 17 meter hoge opslagtank voor groene waterstof en een electrolyzer van 2,5 MW om op het industrieterrein groene waterstof te produceren.

De eerste afnemer van waterstof wordt Nefit-Bosch dat in Deventer een R&D centrum voor het langdurig testen van waterstof cv-ketels opent. Momenteel worden er al op beperkte schaal H2-ketels voor verschillende landen getest en wordt waterstof nog aangeleverd via bundels. (Blauwe pijl op de foto). Dat gaat vanaf begin 2025 veranderen. Het nieuwe waterstofontvangststation van Essent bestaat onder meer uit een 17 meter hoge buffertank waar de in eerste instantie met tankwagens aangevoerde groene waterstof wordt opgeslagen. Dat deel van het project moet in februari 2025 klaar zijn. Naast het ontvangststation wordt vervolgens een 2,5 MW elektrolyser gebouwd.

Voor Markus Baumeister, Director Engineering bij Nefit Bosch, is waterstof van groot belang.  “In Deventer openen wij volgend jaar in februari een compleet vernieuwd wereldwijd R&D center, waarbij het duurtesten van nieuwe modellen waterstof cv-ketels een speerpunt vormt. De bouw is inmiddels in volle gang (foto rechts). Afwachten is voor ons geen optie. Daarom is het fantastisch dat wij met alle partners binnen het project echt samenwerken om zo snel en bedrijfszeker mogelijk de onmisbare waterstof aangeleverd te krijgen!”
 Naast het ontvangststation komt de elektrolyser, die uit lokaal en regionaal geproduceerde duurzame elektriciteit groene waterstof maakt. Bas van der Stelt, Hydrogen Business Developer Essent: “Met de elektrolyser completeren wij de waterstofketen, zodat productie, distributie en verbruik lokaal afgehandeld worden. Voor Essent is dit de kickstart van ons portfolio van waterstof voor de industrie.”

Voor Raphaël van der Velde van ingenieursbureau Witteveen+Bos is waterstof het speerpunt binnen het project, maar kijkt zijn bedrijf ook naar hogere rendementen in de hele productieketen. “Naast waterstof is het ook de bedoeling om zuurstof en warmte lokaal te benutten.” Netbeheerder Firan onderzoekt of ook naastgelegen bedrijven aangesloten kunnen worden op het lokale waterstofnetwerk.

Lees ook: nederland-energiebedrijf-equinor-zoekt-afnemers-voor-blauwe-waterstof-in-eemshaven

Het Noorse energiebedrijf Equinor ASA gaat in de maanden december en januari bedrijven in het noorden van Nederland benaderen over hun interesse in blauwe waterstof. Equinor wil in het gebied Eemshaven in Groningen grootschalig waterstof gaan produceren uit aardgas met CO2 afvang. De CO2 wordt vervolgens opgeslagen in oude gasvelden diep onder de zeebodem, de waterstof gaat via een nieuwe pijpleiding naar grote bedrijven in de regio. Equinor werkt binnen dit project samen met het internationale gasbedrijf Linde.

Onder de projectnaam Hydrogen Open Season en roept Equinor partijen op hun interesse te tonen in koolstofarme waterstof uit de H2M Eemshaven. Algemeen directeur Hans Grünfeld van de Koninklijke Vereniging voor Energie, Milieu en Water (VEMW) reageert positief op de plannen. “Wij verwelkomen dit initiatief van Equinor en hopen dat het bijdraagt aan het handelingsperspectief voor bedrijven in de noordelijke regio, waarvoor elektrificatie van hun energievraag geen optie is. Bedrijven zoals Avebe, Eska, Nedmag, PQ Silicas, Smurfit en Solidus Solutions, verenigd in het IndustrieCluster Oost-Groningen, willen hun energiegebruik (ruim 215 mln m3 aardgas per jaar) vergroenen, maar elektrificatie is door netcongestie beperkt. Ook  de fors gestegen netwerktarieven dragen niet bij aan de business case. De ontwikkeling van blauwe en groene waterstof kan mogelijk wel perspectief bieden."

Een voorstudie van New Energy Coalition naar vergroeningsmogelijkheden wijst uit dat waterstofproductie uit de Eemshaven bijdraagt aan een nieuw economisch perspectief voor de industrie in het Noorden. Het nationale waterstofnetwerk, de zogenaamde waterstofbackbone, die vanuit de Eemshaven wordt uitgerold, draagt bij aan een keuze voor de inzet van waterstof.

Het H2M Eemshaven-project is een samenwerking met Linde en bouwt voort op de gecombineerde industriële ervaring van de twee bedrijven. De geplande faciliteit in de Eemshaven gaat - als het meezit  - in 2029 de eerste blauwe waterstof produceren. Meer dan 95 procent van de CO2 zal worden afgevangen en worden opgeslagen in oude gasvelden onder de zeebodem voor de kust van Noorwegen.

Op basis van de informatie die in de registratiefase wordt verstrekt, zal Equinor partijen beoordelen op basis van geplande aansluitbaarheid op het waterstofnet en financiële basisinformatie, en zal het partijen prioriteren met een minimale jaarlijkse afname van 50 MW. In aanmerking komende partijen worden vervolgens uitgenodigd om deel te nemen aan de volgende fase van het Open Season, waar Equinor, onder voorbehoud van een geheimhoudingsovereenkomst, gedetailleerde informatie over het aangeboden product en de contractuele voorwaarden en leveringsvoorwaarden zal delen.

Geïnteresseerde partijen kunnen via een registratieformulier hun belangstelling kenbaar maken. Het registratieproces is open tot 31 januari 2025.

Lees ook: monaco-prins-albert-ii-rijdt-met-race-monster-op-waterstof-door-het-vorstendom

Koninklijk waterstofnieuws uit Monaco. Prins Albert II heeft een rondje door het vorstendom gereden in een heuse waterstofauto. De Pioneer 25 is een race-prototype dat heel milieuvriendelijk rijdt op waterstof. En dat past goed bij de Prins die zich bij verschillende gelegenheden inzet voor een schone toekomst.

De proefrit vond plaats tijdens het jaarlijkse Monaco Hydrogen Forum dat gisteren en vandaag in het vorstendom wordt gehouden. De rit vanuit het Koninklijk paleis is de Prins prima bevallen. Na afloop klonk hij zeer enthousiast. “Het was een genoegen om als eerste een proefrit te maken met deze opmerkelijke racewagen, hier in Monaco. We zijn een land dat er trots op is enkele van de meest iconische autocompetities te mogen organiseren. Waterstof vertegenwoordigt een belangrijke route naar een duurzame toekomst en biedt oplossingen om de uitstoot in veel sectoren te verminderen”.

De Pioneer 25, die afgelopen juli werd onthuld , wordt gepresenteerd als het eerste waterstofracevoertuig van de Extreme H-organisatie. Uitgerust met een door Symbio ontwikkelde brandstofcel, vertoont het prototype indrukwekkende prestaties: 400 kW vermogen, acceleratie van 0 naar 100 km/u in 4,5 seconden en een topsnelheid van 205 km/u.

Lees ook: nederland-regering-geeft-visie-op-de-ontwikkeling-van-verschillende-waterstof-dragers

In een brief aan de Nederlandse Tweede Kamer geven Minister Sophie Hermans en staatssecretaris Chris Jansen aan hoe de Nederlandse regering aankijkt tegen de ontwikkeling van verschillende waterstofdragers. Waterstof kan voor efficiënt transport worden gecomprimeerd of gekoeld, zodat het uiteindelijk vloeibaar wordt, maar waterstof kan ook worden gebonden aan andere stoffen om het transport te vergemakkelijken. In de brief staat hoe het kabinet aankijkt tegen de opslag, het transport en het gebruik van waterstofdragers, met aandacht voor maatschappelijke belangen. “De visie schetst een toekomstbeeld van meerdere waterstofdragers die naast elkaar zullen bestaan”, zegt Jeroen van Bochove, projectleider  van het Ministerie van Klimaat en Groene Groei. Bij de visievorming is intensief samengewerkt met het bedrijfsleven en kennis- en adviesorganisaties.

De Nederlandse regering benadrukt de cruciale rol van waterstofdragers, zoals vloeibare waterstof en vloeibare organische waterstofdragers (LOHC's), in de energietransitie, en streeft naar meer definitieve keuzes voor toepassingen op middellange en lange termijn. De bestaande importhavens voor fossiele brandstoffen moeten worden omgebouwd naar waterstof. Daarmee worden de investeringskosten in logistiek, infrastructuur en energieverlies tot een minimum beperkt.

Uit onderzoek komt naar voren dat het transport van waterstof via een pijpleiding het meest betrouwbaar en duurzaam is. Als dit niet kan is het transport per binnenvaartschip het meest gewenst. Transport van waterstof in ammoniak is ook onderzocht. Hier is al vele decennia ervaring mee opgebouwd, maar nog steeds spelen veiligheidsoverwegingen en milieurisico’s een belangrijke rol. De overheid ziet dan ook graag dat ammoniak alleen wordt toegepast in de havengebieden.

In alle gevallen zijn de verantwoordelijke bewindslieden het meest positief over groene waterstof, opgewekt uit zon en wind.

De Nederlandse regering denkt dat de haven van Rotterdam, de grootste haven in Europa, ook in de toekomst een belangrijke rol gaat spelen bij de import van nieuwe energie. En niet, zoals nu van fossiele brandstoffen als steenkool en olie, maar als importhub van groene waterstof uit alle delen van de wereld.

Het hele document leest u via deze link

Een prachtig voorbeeld van een emissievrije bouwplaats in Nederland. Bij het dijkversterkingsproject Wolferen-Sprok heeft de combinatie ‘De Betuwse Waard’ een belangrijke stap gezet bij het emissievrij uitvoeren van graaf- en bouwwerkzaamheden. De bedrijven Ploegam, GMB en Dura Vermeer, Waterschap Rivierenland en het Hoogwaterbeschermingsprogramma hebben een deel van het werk 100% emissievrij uitgevoerd op waterstof. Daarvoor is een samenwerking aangegaan met adviesbedrijf Energylab, Genpower als leverancier van een waterstofaggregaat en Kuster H2 Energy als waterstofleverancier.

Op de bouwplaats zijn waterstofaggregaten ingezet om batterij-elektrische machines van schone energie te voorzien. Met oplaadpunten op waterstof is aangetoond dat de energievoorziening op de bouwplaats uiterst betrouwbaar en emissievrij kan zijn. “Iedere nacht werd er bij dit project 800 kWh emissievrij opgeladen”, zegt Marcel Kwakkel van Genpower. “Maar als het nodig is zetten we er niet een, maar twee drie, vier of vijf aggregaten bij en leveren we probleemloos grotere vermogens.”

De waterstof is geleverd door Kuster H2 Energie die de beschikking heeft over vier containers waarin waterstof onder 381 bar op locatie kan worden geleverd. “Dat was nog niet het geval bij dit project”, zegt een woordvoerder van Kuster tegen Waterstof Magazine. “De druk-reduceerkasten van Genpower kunnen momenteel maximaal 300 bar aan en ook onze waterstof leverancier kan maximaal 300 bar leveren. Dat betekent dat we nu per vrachtbeweging zo’n 425 kilo leveren. In de toekomst, bij hogere drukken, kunnen we gaan tot 481 kilo. Onze transportcontainers zijn er klaar voor.” Kuster maakt gebruik van 20-voets containers die op de bouwplaatsen makkelijk kunnen manoeuvreren.

Het afgelopen jaar heeft Kuster bij verschillende bouwprojecten samengewerkt met verschillende leveranciers van waterstofaggregaten. Naast Genpower heeft ook Nexus Energy stroomaggregaten beschikbaar. “Het afgelopen jaar hebben we met de verschillende leveranciers telkens de grenzen van de mogelijkheden met waterstof verlegd”, meldt Kuster. “Waterstof op de bouwplaats zien we dan ook niet meer als een experiment. Ervaring leert ons dat we inmiddels kunnen spreken over bewezen emissievrije technologie.”

In de video vertellen de partners meer over dit project langs de rivierdijk bij Andelst in de Betuwe.

Lees ook: bouwbedrijf-ballast-nedam-neemt-nederlandse-waterstofspecialist-ekinetix-over

Het Nederlandse advies en ingenieursbureau Ekinetix is overgenomen door het internationale bouw- en ontwikkelbedrijf Ballast-Nedam. Ekinetix gaat onder de vlag van Ballast-Nedam verder als zelfstandige BV en behoudt haar eigen naam en identiteit. Ekinetix neemt als gespecialiseerd bureau het voortouw in de energietransitie en stimuleert met name projecten voor de opschaling van waterstof en CO2-afvang. Bouwbedrijf Ballast-Nedam voert steeds meer projecten uit binnen de energietransitie. Beide bedrijven vullen elkaar bij deze ontwikkeling naadloos aan.

De toetreding van Ekinetix sluit aan bij de strategische ambities van Ballast Nedam, dat met haar projecten bouwt aan een duurzame leefomgeving. Eerder al leidde samenwerking tot succesvolle projecten. ‘De samenwerking met Ekinetix levert grote synergievoordelen op en vergroot onze slagkracht in de markt voor energietransitie. Zo zijn we nog beter in staat om te bouwen aan duurzame oplossingen voor onze klanten op het gebied van energie, water, stedelijke ontwikkeling, mobiliteit en industrie’, meldt het bouwbedrijf op haar site.

Nieuwe vormen van energieproductie en opslag zijn hard nodig om aan de totale energievraag te voldoen. De betrouwbaarheid van energieleveringen staat daarbij voorop. Ekinetix ondersteunt bedrijven en overheden die zich richten op energietransitie en duurzame mobiliteit. Als advies- en ingenieursbureau brengt Ekinetix de mogelijkheden in kaart en realiseert het concrete oplossingen.

Jaco Reijerkerk, directeur Ekinetix, ziet door de overname nieuwe kansen voor zijn bedrijf dat voortaan onderdeel uitmaakt van een groot bouw- en ontwikkelbedrijf. “Met Ballast Nedam koppelen we brede expertise in projectrealisatie aan specialistische kennis. Daarmee bedienen we onze klanten in binnen- en buitenland, nu en in de toekomst. Met deze samenwerking zetten we een grote stap in het realiseren van de energietransitie, op het gebied van waterstof en CO2-afvang”.  Ekinetix wordt als besloten vennootschap onderdeel van Ballast Nedam. Het bureau behoudt haar eigen naam en identiteit.

Via Ballast-Nedam valt Ekinetix voortaan onder de Rönesans groep, een internationale organisatie die als hoofdaannemer en investeerder actief is in de bouw, vastgoed, gezondheidszorg, energie en petrochemie van Nederland tot het verre Oosten, het Caribisch gebied en Afrika. Bij het van oorsprong Turkse bedrijf Rönesans werken 18-duizend mensen uit 64 landen.

Prachtige nachtelijke beelden van de aanleg van de eerste stukken waterstofleiding door Nederland. In de Rotterdamse haven is Hynetwork, de waterstoftak van de Gasunie, volop aan het werk om binnen enkele jaren waterstofproducerende bedrijven en importterminals te kunnen verbinden met bedrijven die H2 in het productieproces nodig hebben. De pijpleiding wordt aangelegd door hoofdaannemer Visser & Smit Hanab. Bij de haven wordt 24 uur per dag doorgewerkt.

Een paar weken geleden kruisten de vaklieden de Dintelhaven. Hier werd de leiding onder het water doorgeboord met een zogenoemde HDD-boogboring. Een boogboring is een variant van de HDD-boring (een ondergrondse boring) en wordt gebruikt als er te weinig ruimte is om de leiding horizontaal te boren. In 40 uur tijd werd er 350 meter waterstofleiding onder de Dintelhaven doorgetrokken.

Hynetwork ontwikkelt de komende jaren nieuwe waterstofleidingen in de havengebieden Eemshaven, Amsterdam, Rotterdam en Zeeland. Deze moeten gereed zijn rond het jaar 2030. Aansluitend zullen de regio’s via de nationale waterstofbackbone met elkaar worden verbonden.

Lees ook: duitsland-freiburg-im-breisgau-is-wereldkampioen-met-vuilniswagens-op-waterstof

Een bijzonder wereldrecord voor de Zuid-Duitse stad Freiburg im Breisgau. Geen enkele andere gemeente heeft zoveel vuilniswagens die 100% emissievrij rijden op waterstof. 15 rijden er al dagelijks door de straten en er komen er nog 7 bij. En dan rijdt de hele vloot emissievrij en nagenoeg geruisloos op H2.

De stad in het zuidwesten van Duitsland heeft de klimaatdoelen voor het emissievrij ophalen van huisvuil veel sneller bereikt dan gepland. “In eerste instantie ging het stadsbestuur er vanuit dat het in 2030 kon worden gerealiseerd, maar gedurende het project bleek het ook vijf jaar eerder te kunnen, zegt het hoofd van de inzameldienst ASF, Michael Broglin. “In de loop van 2025 zijn al onze huisvuilwagens emissievrij”. ASF is een publiek-private samenwerking tussen de stad Freiburg en afvalbedrijf Remondis.

Chauffeur Gazmend Jupoli is in ieder geval enthousiast, laat hij weten aan de regionale omroep SWR. “Ik ruikt op het werk geen uitlaatgassen meer - althans niet uit mijn eigen voertuig. Sindsdien ik op waterstof rij is de lucht schoner en is het lawaai tijdens het werk minder”. Vroeger had hij na het werk altijd hoofdpijn vanwege het lawaai, tegenwoordig is dat niet meer het geval. Als Jupoli met zijn team door de straten rijdt, hoort de omgeving alleen maar het lichte gezoem van de elektromotor. Hij bestuurt al zes maanden een van de waterstofauto’s van de ASF

De voertuigen stoten in de straten van Freiburg geen emissies uit, maar de hele energieketen is nog niet emissievrij. De vuilnisauto’s rijden nog op grijze waterstof gemaakt uit aardgas. Maar om ervoor te zorgen dat de voertuigen op de lange termijn klimaatneutraal zijn, wordt in 2026 op de voormalige stortplaats Eichelbuck in Freiburg een productiefaciliteit voor groene waterstof gebouwd. Daar wordt ook een waterstoftankstation op het terrein gepland. Momenteel wordt nog getankt bij een particulier waterstoftankstation.

De gemeenteraad van Freiburg heeft inmiddels drie miljoen euro vrijgemaakt voor de waterstoffabriek voor groene H2 aan de Eichelbuck in het noorden van de stad.

Lees ook: nederland-waterstofleiding-blokkeert-aanleg-recreatiepark-in-son-en-breugel

De gevolgen van de aanleg van een waterstofleiding van Rotterdam naar Duitsland zijn merkbaar in de Brabantse plaats Son en Breugel. De bewoners van de wijk Sonniuspark en de gemeente hebben afgesproken dat een park aan de noordzijde een flinke upgrading gaat krijgen, maar dat gaat onverwachts niet door. De reden: het park ligt boven een ondergrondse pijpleiding, onderdeel van de Delta Rhine Corridor en dit geeft bovengrondse beperkingen.

Twee jaar geleden is de laatste kavel in de wijk Sonniuspark verkocht. De ontwikkeling van de nieuwe woonwijk duurde aanzienlijk langer dan gepland, mede veroorzaakt door de internationale financiële crisis. Het huidige park is indertijd met weinig geld aangelegd en inmiddels sterk verwilderd. Nu de wijk klaar is willen de wijkbewoners en de gemeente samen optrekken om het verwaarloosde stukje groen een stuk aantrekkelijker te maken voor recreatie. Het nieuwe plan belooft een ‘speel-, beleef- en doepark’ met twee vijvers, een eilandje, extra bomen, en zelfs een pontje. De vijvers zouden dienen als onderdeel van de klimaatadaptieve waterhuishouding. De betrokkenheid van bewoners zorgde voor enthousiasme en een sterke verbondenheid met het project.

Maar nu de uitvoering steeds dichter bij komt, is het project onverwachts stilgelegd. De reden: het park ligt boven een ondergrondse pijpleiding, onderdeel van de Delta Rhine Corridor. Deze leiding heeft al beperkingen opgelegd aan het gebruik van de grond erboven, maar de leidinggoot wordt aanzienlijk ruimer. Over een strook van 140 meter breed mogen geen bomen, waterpartijen of speeltoestellen worden geplaatst.

De nieuwe beperkingen maken de gezamenlijk ontworpen plannen onuitvoerbaar. Het oorspronkelijke idee om een modern park voor alle inwoners van Son en Breugel te creëren lijkt daarmee voorlopig van de baan.

De Rhine Delta Corridor is een verzameling van meerdere pijpen en leidingen van Rotterdam via Moerdijk en door Brabant en Limburg naar het Duitse Ruhrgebied. De uitbreiding van buisleidingen is nodig voor het transport van waterstof, CO2, ammoniak en meerdere ondergrondse gelijkstroomverbindingen voor de industrie. Doel is de zware industrie in het Duitse achterland te verbinden met de energieopwek via windparken op de Noordzee en de importhaven Rotterdam.

Lees ook: italie-iris-ceramica-group-produceert-eerste-keramische-plaat-met-mengsel-van-h2

Een wereldprimeur voor de Iris Ceramica Group in Italië. In de vestiging in  Castellarano is de eerste grote plaat van 4D-technisch keramiek geproduceerd met een mengsel van waterstof en aardgas. Het doel is om de uitstoot van het bedrijf te verminderen. Ceramica wil het hele bedrijfsproces in 2030 energieneutraal te hebben. De Iris Ceramica Group is een van de wereldleiders in het ontwerp, de productie en de distributie van hoogwaardige porseleinen producten voor residentiële, commerciële en industriële architectuur.

Onder de naam ‘H2 Factory’ is dit het eerste project ooit, dat is ontwikkeld voor het koolstofarm maken van de keramische industrie door middel van groene waterstof. Het project is niet alleen een primeur voor het keramische bedrijfsleven, maar ook voor de hele industriële sector. Het wordt gezien als een belangrijke ontwikkeling waarmee zelfs een energie-intensieve industrie met succes de transitie naar ‘netto nul’ kan ondernemen.

De geproduceerde plaat, met een lengte van 3,2 meter, een breedte van 1,6 meter en een dikte van 12 millimeter, is het eerste tastbare resultaat van een lange testfase om het gebruik van waterstof mogelijk te maken. Het doel van dit experiment is om de productie met groene waterstof te kunnen industrialiseren met de zekerheid van het verkrijgen van dezelfde kwalitatieve, technische en esthetische specificaties die worden verkregen met een proces met fossiele brandstoffen.

De eerste groene waterstof Ceramica-plaat is het resultaat van een onderzoekstraject dat al in 2021 begon, toen Iris Ceramica Group is gestart met het uitrusten van de productiefabriek met de technologieën die nodig zijn om het gebruik van groene waterstof in productieprocessen technisch mogelijk te maken. Een speciale oven is ontwikkeld om te worden aangedreven met een mengsel van waterstof en aardgas. Er is een nieuw leidingnetwerk voor H2 aangelegd en er zijn opslagtanks geplaatst. Waterstof wordt op het eigen bedrijfsterrein gemaakt met energie die wordt opgewekt door zonnepanelen op het dak. Een electrolyzer met een vermogen van 1 MW maakt van hernieuwbare energie en regenwater 132 ton groene waterstof per jaar. In de nieuwe oven kan maximaal 50% waterstof bijgemengd worden. Daarmee wordt ongeveer 500.000 kubieke meter aardgas bespaard. Dit komt overeen met 900 ton CO2 per jaar.

Er zijn direct al voorbereidingen getroffen om op langere termijn naar 100% waterstof te gaan.

Lees ook: europa-40-miljoen-subsidie-voor-eerste-vrachtschip-op-vloeibare-watersto

Een succes voor de initiatiefnemers achter de Franse waterstof catamaran Energie Observer. Het idee om 's werelds grootste op vloeibare waterstof-aangedreven vrachtschip te bouwen, kan worden voortgezet met de steun van het Innovatiefonds van de Europese Unie. Het containerschipconcept, bekend als EO2, is geselecteerd uit 85 subsidie-aanvragen en krijgt 40 miljoen euro om de ontwikkeling van het schip te bevorderen.

Het huidige ontwerp van EO2 is een 160 meter (525 voet) containerschip met een laadvermogen van 1.100 gestandaardiseerde 20 voetcontainers en achterop twee tanks voor vloeibare waterstof. Het doel van de Energy Observer is om een ​​demonstratieschip te ontwikkelen dat 's werelds vrachtschip met de laagste CO2-uitstoot moet worden. De Energy Observer zelf werd in 2017 gelanceerd als een onderzoekscatamaran dat gebruikmaakt van een combinatie van zonne-, wind- en waterkracht, samen met opslagsystemen van batterijen en waterstof om zelfvoorzienend te zijn in energie, met nul emissies, nul fijnstof en nul geluid. Het schip heeft een reis rond de wereld volbracht. Nu richten de initiatiefnemers hun ambities op een containerschip.

"EO2 is een uitzonderlijke uitdaging, waarbij theoretische onderzoeken werkelijkheid moeten worden", aldus Didier Boix, Managing Director van EO Concept. "Het boordvermogen van 4,8 MW is het gelijk aan een vloot van honderd voertuigen op waterstof. Dat betekent dat we onze vaardigheden en het beheer sterk moeten verbeteren. We werken dag en nacht om de technologieën van het schip te integreren, een tanksysteem met vloeibare waterstof in te richten en de medewerkers te trainen.” Om het project goed uit te kunnen voeren wordt een investering van 100-miljoen euro verwacht.

Het nieuw te ontwikkelen vrachtschip op waterstof moet 14 dagen onafgebroken kunnen varen en 1.600 zeemijl (3000 kilometer) kunnen afleggen. Het schip krijgt een elektrisch voortstuwingssysteem dat wordt aangestuurd door brandstofcellen met 12 modules die elk 400 kW kunnen leveren om een ​​gemiddelde snelheidsdoelstelling van 12,5 knopen te leveren. Reservevermogen en boostcapaciteit zouden het schip een maximumsnelheid van 16 knopen moeten geven. De brandstofcellen worden ontwikkeld door EODev en partner Toyota.  Het schip moet de CO2-uitstoot met 112.250 ton verminderen over een periode van 10 jaar.

De planning is dat het schip in 2029 de eerste containers gaat vervoeren tussen Europese havens aan de Atlantische- en Kanaalkust. De initiatiefnemers willen daarmee de technische en economische haalbaarheid van vloeibare waterstof voor maritiem transport op korte trajecten aantonen.

Lees ook: duitsland-dieseltreinen-vervangen-tijdelijk-de-waterstoftreinen-in-hessen

Een flinke domper bij de ontwikkeling van treinen op waterstof in Duitsland. De regionale spoorwegmaatschappij RMV, actief in de deelstaat Hessen, gaat in 2025 de nieuwe waterstoftreinen weer inruilen voor voertuigen op diesel. De treinen op waterstof gaan na een reeks technische storingen terug naar de fabriek voor een grote revisie. Pas daarna komen ze terug op de lijnen van het regionale spoorbedrijf.

De nieuwe emissievrije treinen van RMV hebben al twee jaar lang te kampen met technische storingen. De betrouwbaarheid van de dienstregeling heeft daar onder te leiden. Het vervoersbedrijf meldt dat Alstom, de fabrikant van de waterstoftreinen, het vertrouwen in nieuwe aandrijftechnologieën een slechte dienst heeft bewezen.

RMV, dat treinen exploiteert in de regio Frankfurt-Rijn-Main en een van de grootste vervoersorganisaties in het land is, maakt in een persbericht bekend dat vanaf volgend jaar 16 dieselaangedreven Lint41 treinen de Coradia waterstoftreinen van Alstom zullen vervangen op de regionale lijn Bad Homburg – Brandoberndorf. De vervangende treinen komen ook van Alstom. De treinfabrikant heeft een jaar nodig om een algehele revisie uit te voeren van de storingsgevoelige technische componenten van de waterstofaangedreven iLint-voertuigen. Daarna garandeert Alstom een langdurige betrouwbare exploitatie op het Taunus-netwerk in Hessen. In de herstelperiode zal de lijn Königstein – Frankfurt gebruik blijven maken van waterstoftreinen.

Niet alleen voor RMV, maar voor alle regionale vervoerders zijn de storingen vervelend. Ongeveer 38 procent van de lijnen in Duitsland is niet geëlektrificeerd en de geschatte kosten om het resterende netwerk te elektrificeren met een bovenleiding loopt in de tientallen miljarden euro’s. Het gebruik van waterstoftreinen is een potentieel alternatief.

Treinfabrikant Alstom neemt verschillende maatregelen om in de toekomst de uitval van de treinen op waterstof te verminderen. Er worden maatregelen genomen zoals het opvoeren van de productie van belangrijke reserveonderdelen en de inzet van extra werkplaatspersoneel om ervoor te zorgen dat treinen met een technische storing weer snel kunnen rijden. RMV eist dat Alstom het komende jaar moet gebruiken om de vloot eindelijk geschikt te maken voor betrouwbaarheid op de lange termijn. Alstom gaat alle extra kosten gaat dragen, zoals het huren van de vervangende vloot.

Lees ook: frankrijk-voorbereiding-voor-eerste-waterstoffabriek-op-corsica-van-start

Veel jeugdige belangstelling voor de eerste waterstoffabriek op Corsica. Studenten electrotechniek van de middelbare school Paul-Vincensini en studenten van de maritieme middelbare school Jacques-Faggianelli bezoeken de plek waar de komende maanden de eerste electrolyser van het Franse eiland komt te staan. Hier wordt de waterstof gemaakt voor het eerste Corsicaanse schip op H2 dat afgelopen week in gebruik is genomen.

In het hart van de Casinca-vlakte, zo’n 30 kilometer ten zuiden van Bastia gaat Folell'HY een productielokatie ontwikkelen nabij de jachthaven van Folelli, die wordt aangesloten op een reeds bestaand zonnepark van 12 MW. Het primaire doel is het omzetten van overtollige zonne-energie in groene waterstof. De bouw begint in februari en de fabriek moet in de zomer van 2025 de eerste waterstof gaan produceren. In totaal wordt 3 miljoen euro geïnvesteerd.

Een van de eerste en belangrijkste afnemers is de ‘Alba’, het eerste waterstofschip van het eiland. Zoals Waterstof Magazine vorige week schreef is het schip recent officieel in gebruik genomen als leerschip voor de studenten van de middelbare maritieme school in Bastia. Voor het transport van waterstof van de opweklokatie naar de haven in Bastia zijn speciale vrachtwagens ontwikkeld.

Net als de Alba heeft ook de Folell'HY subsidie ontvangen vanuit het France 2030-systeem, dat tot doel heeft van Frankrijk een leider te maken in de economie van de toekomst. In totaal zit er 50 miljard euro in de subsidiepot.

Lees ook: nederland-holthausen-levert-h2-truck-met-actieradius-van-1080-km-aan-zweden

Een bijzondere reis voor directeur Carl Holthausen van Holthausen Clean Technologie. Vanuit de hoofdvestiging in Hoogezand, Nederland, is hij gisteren (zondag) gestart met een reis van meer dan 1.300 kilometer naar Zweden. Holthausen gaat persoonlijk een zelf ontwikkelde en gebouwde waterstof brandstofceltruck afleveren bij het bedrijf Masterfrakt AB in Borlänge. Masterfrakt is met 700 voertuigen en 600 machines een van de grootste verhuurbedrijven in Zweden.

De op maat gebouwde vrachtauto heeft en actieradius van 1080 kilometer en slaat waterstof op onder 350 bar. De brandstofcel heeft een vermogen van 300 kW en wordt ondersteund door een 700 volt DC pre condition vloeistofgekoelde bufferbatterij. De electrische aandrijflijn heeft een vermogen van 450 kW. Volgens opgave van de leverancier kunnen de tanks in 20 minuten worden gevuld en is het waterstofsysteem ontwikkeld voor de extreme kou in Scandinavië, met weersomstandigheden tot 35 graden onder nul.

Zondagmiddag stond de bijzondere vrachtauto tijdens een koffiestop op een truckparking nabij Hamburg volop in de belangstelling bij pauzerende chauffeurs uit landen als Polen, Litouwen en Duitsland. Aansluitend vertrok Holthausen naar Neu Munster, vlak voor de Deense grens om de wagen bij het tankstation van Hypion GMBH nog eens vol te gooien.

Vannacht stond de waterstoftruck op de veerboot naar Zweden, waar het voertuig inmiddels is gearriveerd in de haven van Gotenburg. Vanuit de haven is het nog bijna 700 km door het zuiden van Zweden naar Borlänge. Masterfrakt heeft nog niet bekendgemaakt voor welke klussen de truck wordt ingezet.

Lees ook: frankrijk-school-voor-scheepvaart-op-corsica-heeft-eigen-schip-op-waterstof

Na vier jaar voorbereiding heeft het Lycée Maritime de Bastia, een opleidingsinstituut voor de scheepvaart, op vrijdag 15 november de “Alba” officieel ingehuldigd. De “Alba’, een studieschip dat 100% emissievrij vaart op waterstof, moet een belangrijke bijdrage gaan leveren aan de kennis over H2 binnen de scheepvaart. De regionale pers op het eiland Corsica spreekt over een nationale primeur in Frankrijk voor een professioneel schip.

“Over tien of twintig jaar hebben we geen keus meer. We zullen emissievrije schepen nodig hebben om aan de klimaatafspraken van Parijs te voldoen. Dit schip is een eerste stap” zegt Laetitia, een 17-jarige studente, van het maritieme lyceum. “Het 20 meter lange schip, genaamd “Alba” – wat in het Corsicaans ‘dageraad’ betekend- gaat uitsluitend varen op groene waterstof”, vult Julien Cometto, plaatsvervangend directeur van de middelbare scheepsvaartschool aan. “Onze 183 studenten zijn straks de eersten op de nationale arbeidsmarkt die zijn opgeleid in het onderhoud en de bediening van dit type boot. En daar zijn we hier op Corsica bijzonder trots op.”

Dat het idee aanslaat op de markt werd tijdens de officiële lancering direct duidelijk. “In het publiek zat een man die momenteel een schip van dit type bouwt. Hij heeft mij al verzekerd dat hij geïnteresseerd is in onze studenten voor zijn bemanning”, laat Cometto weten. “Onze school is geïnspireerd door de waterstofcatamaran Energy Observer. Met vier miljoen overheidssubsidie en de inschakeling van uitsluitend Franse bedrijven hebben we dit Corsicaanse project gerealiseerd.”

Op Corsica zal Corsica Sole verantwoordelijk zijn voor de levering van waterstof aan het schip. Het bedrijf is momenteel bezig met het opzetten van een productie- en opslagfaciliteit voor waterstof die is gekoppeld aan een zonnepark. Een distributiestation voor waterstof maakt onderdeel uit van het project.

Afgelopen week is het vaartuig officieel in gebruik genomen, maar de afgelopen maanden is er al uitvoerig getest en gevaren. Op 1 augustus 2024 kreeg het waterstof-electrische opleidingsschip zijn eerste waterstoftankbeurt van 350 bar in de haven van Fos-sur-Mer, onderdeel van de Grand Port Maritime de Marseille (foto).

Lees ook: nederland-overheid-investeert-1-miljoen-in-mega-waterstoffabriek-in-portugal

De Nederlandse overheid investeert via Invest International 1 miljoen euro in een consortium van bedrijven die een grote waterstoffabriek willen oprichten in Portugal. Nabij de havenstad Sines (foto) moet een electrolyser worden gebouwd met een vermogen van 500 megawatt, die wordt gevoed door groene energie uit zon en wind. Vanuit Sines gaat de waterstof dan per schip naar noordwest Europa. De fabriek gaat naast groene waterstof ook ammoniak produceren.

De 1 miljoen euro van Invest International is bedoeld voor de ontwikkelfase van het project. De sector voor groene waterstof staat nog in de kinderschoenen, waardoor elk initiatief gepaard gaat met hoge kosten en risico’s. Omdat banken terughoudend zijn om dit soort projecten te financieren, geeft de overheid deze opstartsubsidie.

De groene waterstof is een energiedrager gemaakt van zon- en windenergie. De groene ammonia komt uit dezelfde bron. Ze moeten in Nederland en in andere Europese havens de vervuilende brandstoffen als kolen, olie en gas vervangen. Dat leidt tot een vermindering van de jaarlijkse CO2-uitstoot met 450.000 ton.

„Het project vermindert de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen”, zegt ceo Hans Docter van Invest International. “De eerder genoemde reductie met 450.000 ton CO2 geldt alleen voor de eerste fase. De besparing zal daarna, als de productie verder stijgt, ook verder oplopen, zo is de opzet van dit project. Investeren hierin schept kansen voor de import van groene waterstof met Nederland als doorvoerhaven. Daarvan zullen vervolgens ook andere bedrijven buiten Rotterdam, die hun uitstoot moeten verlagen, weer profiteren. De invloed reikt dan tot in Duitsland.”

Het consortium met de naam MadoquaPower2X, bestaat uit Deense, Nederlandse en Portugese bedrijven. Het gaat om Madoqua Renewables (een Portugees-Nederlands bedrijf), Power2X (een Amsterdams bedrijf voor energietransitie) en Copenhagen Infrastructure Partners, een Deens pensioenfonds. De totale investering bedraagt 1,3 miljard euro, waarvan het grootste deel afkomstig is via de Europese Hydrogen bank. Als de fabriek eenmaal draait werken er iets meer dan 100 mensen.

Lees ook: nederland-ondergrondse-boring-op-waterstof-wint-25e-nstt-no-dig-award

Een emissievrije boring op waterstof over een afstand van bijna 800 meter bij Bergen op Zoom, heeft de 25e NSTT No-Dig Award is gewonnen. De prijs wordt jaarlijks toegekend aan een innovatief en maatschappelijk relevant project waarbij sleufloze technieken centraal staan. Opdrachtgever van het project was netbeheerder TenneT en het werk werd uitgevoerd door de ondergrondse aannemer A.Hak die Genpower en Kuster H2 Energy voor de emissievrije energievoorziening inschakelde.

Het project werd in januari 2024 uitgevoerd bij een Tennet grondstation aan de Antwerpsestraatweg ten zuiden van Bergen op Zoom. Het opdracht betrof de uitvoering van een 800 m lange boringen voor een 150 kV kabel nabij twee Natura 2000 gebieden. Om de boring doorgang te laten vinden binnen de emissie-grenzen, is gekozen voor Hydrogen Driven Drilling H2DD. Hierbij werd de elektrische boorinstallatie aangedreven met waterstof gedreven generatoren waarmee ter plaatse de benodigde elektriciteit werd opgewekt. Hiermee werd de boring niet alleen volledig emissieloos, maar was ook het transport voor aanvoer van energie sterk gereduceerd.

Voor de aanvoer van waterstof zijn vier hogedrukcontainers van Kuster H2 Energy ingezet. Drie containers zijn daarvoor gekoppeld aan drie waterstofaggregaten van Genpower. Op deze manier was op de bouwplaats voldoende emissievrije energie aanwezig om de zware boring emissievrij uit te voeren.

“De waterstof werd voor dit project nog aangeleverd onder 200 bar”, zegt een woordvoerder van Kuster H2 Energy. “Inmiddels heeft Genpower het systeem aangepast zodat ook 300 bar geleverd kan worden. Voor ons bedrijf is dat geen probleem, de 54 gasflessen in de waterstofcontainers kunnen zelfs opgedrukt worden tot 381 bar, waardoor bijna 500 kilo waterstof per vrachtbeweging kan worden geleverd.” Voor het transport gebruikt Kuster 20 voets containers die gemakkelijk op bouwplaatsen kunnen manoeuvreren.

Lees ook: nederland-belgie-eurosupply-introduceert-niftylift-hoogwerkers-op-waterstof

Eurosupply Hoogwerksystemen, actief in Nederland en België, introduceert nog dit jaar twee hoogwerkers op waterstof. De knikhoogwerkers en HR15-H2E en HR17-H2E hebben respectievelijk een werkhoogte van 15 en 17 meter en krijgen energie uit een brandstofcelsysteem. De hoogwerkers hoeven niet langs het tankstation, maar krijgen waterstof via een verwisselbare gasfles. Het bedrijf meldt dat op een flesinhoud tot drie weken kan worden gewerkt. De hoogwerkers kunnen daardoor probleemloos en langdurig worden ingezet op plaatsen waar geen emissies mogen worden uitgestoten of geen stroomaansluiting beschikbaar is.

Dankzij het innovatieve wisselsysteem voor de waterstoftank kunnen gebruikers snel en eenvoudig de tank vervangen, waardoor het zoeken naar een oplaadpunt niet nodig is. Door de volledig waterstof-elektrische aandrijvingen kunnen deze hoogwerkers zowel binnen als buiten gebruikt worden, in milieuzones zoals de binnenstad en op geluidstille locaties. De H2-machines zijn ook nog eens zeer licht in hun klasse en beschikken over een kleine draaicirkel waardoor ze gemakkelijk te manoeuvreren zijn.

De Niftylift HR15-H2E heeft een werkhoogte van 15,70 m en een zijdelings bereik van 9,40 m. Met een eigen gewicht van 4.680 kg is deze hoogwerker zeer licht in zijn klasse. Door zijn draaicirkel van 3,70 m is deze machine zeer gemakkelijk te manoeuvreren. Met de brede werkbak van 1,80 cm biedt de machine veel ruimte voor materialen en gereedschappen. De werkbakcapaciteit bedraagt 225 kg.

De Niftylift HR17-H2E heeft een werkhoogte van 17,20 m en een zijdelings bereik van 9,40 m. Met een eigen gewicht van 4.970 kg is deze hoogwerker zeer licht in zijn klasse. Door zijn draaicirkel van 3,70 m is deze machine zeer gemakkelijk te manoeuvreren. Met de brede werkbak van 0,85 cm biedt de machine veel ruimte voor materialen en gereedschappen. De werkbakcapaciteit bedraagt 225 kg.

Eurosupply Hoogwerksystemen B.V. richt zich op de verkoop van nieuwe en gebruikte hoogwerkers, verkoop van onderdelen, reparatie & onderhoud en het geven van opleidingen. Het bedrijf is ook dealer van de merken Niftylift, Multitel en LGMG.

Lees ook: india-5-000-trucks-van-reliance-industries-krijgen-motoren-voor-waterstofverbranding

India is vastbesloten om een belangrijke rol in te nemen bij de ontwikkeling van mobiliteit op waterstof. Het internationale energiebedrijf Reliance Industries wil om te beginnen 5.000 voertuigen uitrusten met een waterstofverbrandingsmotor. De impact hiervan is groot, aangezien Reliance Industries een van de grootste bedrijven van het land is. Het bedrijf heeft een enorm wagenpark en is actief binnen de logistiek, detailhandel, telecommunicatie, petrochemie, olie en raffinage.

In overeenstemming met de wereldwijde beweging richting groene brandstoffen en India's streven om de afhankelijkheid van fossiele brandstofimport te verminderen , heeft Reliance Industries zijn eigen H2 ICE-technologie ontwikkeld. Daarbij is samengewerkt met de lokale vrachtwagenfabrikant Ashok Leyland. In eerste instantie worden 5.000 vrachtwagens binnen de eigen vloot omgebouwd naar waterstofverbranding. Ter voorbereiding zijn twee jaar lang uitvoerige testen uitgevoerd in de fabriek van Reliance in Gujarat. Het is niet duidelijk of Reliance en Ashok Leyland het waterstofsysteem zelf hebben ontwikkeld of dat er een externe leverancier is ingeschakeld. Alle voertuigen die van fossiele brandstof worden omgebouwd naar waterstof zullen binnen het bedrijf worden gebruikt.

Een woordvoerder van Reliance heeft het volste vertrouwen in de waterstofverbrandings-technologie: “We hebben bijna geen downtime gehad tijdens de proeven en we hebben ontdekt dat waterstoftrucks op H2 ICE-kracht drie keer efficiënter zijn dan diesel. We gaan de ontwikkelde techniek in onze vloot introduceren voordat we het hele ecosysteem voor een waterstofeconomie verder gaan uitrollen.”

Het energiebedrijf heeft nog geen mededelingen gedaan over hoe de 5.000  trucks in de toekomst van brandstof moeten worden voorzien. India beschikt nog niet over een netwerk van waterstoftankstations of productielokaties voor groene waterstof. Geld hoeft geen probleem te zijn, het bedrijf heeft maar liefst 10 miljard euro gereserveerd voor de energietransitie.

In India wordt verwacht dat de fabriek die de vrachtauto’s zal retrofitten in 2027 zal worden geopend. Reliance Industries is daarvoor een samenwerking aangegaan met landgenoot Tata en de Amerikaanse motorenfabrikant Cummins. Samen gaan de bedrijven bijna 500-miljoen euro investeren in een fabriekscomplex in de stad Jamshedpur, om waterstofmotoren te produceren voor middelzware en zware transportvoertuigen. In de fabriek moeten 4.000 waterstofverbrandingsmotoren per jaar worden geproduceerd. Hoewel het algemeen bekend is dat waterstofverbrandingsmotoren aanzienlijk minder efficiënt zijn dan brandstofcelsystemen, beweert Cummins dat de technologie in de toekomst goedkoper en efficiënter zal worden naarmate deze innoveert. Omdat de motoren vergelijkbaar zijn met dieselsystemen, is er minimale omscholing van de chauffeur nodig in vergelijking met trucks met een brandstofcel.

Lees ook: duitsland-mahle-geselecteerd-voor-onderdelen-waterstoftrucks-van-man

Mahle, een van ’s werelds grootste leveranciers van auto-onderdelen, heeft een belangrijke order binnengehaald op het gebied van duurzame mobiliteit. De bedrijfswagenfabrikant MAN Truck & Bus heeft Mahle opdracht gegeven om onderdelen te leveren voor de waterstofmotor van de nieuwe en emissievrije MAN hTGX vrachtwagen. Het voertuig werd onlangs bekroond met de Truck Innovation Award 2025. De motor met directe injectie heeft 6 cilinders, een cilinderinhoud van 16,8 liter en een vermogen van 383 kW. De vrachtauto’s worden uitgerust met de waterstof Powercell-eenheid van de in Stuttgart gevestigde auto-onderdelen leverancier, bestaande uit zuigers, zuigerveren, zuigerpennen en cilindervoering. Daarnaast worden in het voertuig ook andere Mahle-componenten gebruikt.

MAN is van plan om vanaf 2025 ongeveer 200 eenheden van zijn vrachtwagen, geclassificeerd als een zero-emission vehicle (ZEV), te bouwen voor geselecteerde markten, waaronder Noorwegen en Nederland. Het gebruik van waterstof in verbrandingsmotoren is een belangrijke ontwikkeling voor het koolstofvrij maken van bedrijfsvoertuigen. Naast elektrificatie zijn duurzame verbrandingsmotoren met hernieuwbare brandstoffen een belangrijk strategische ontwikkeling voor zowel MAN als Mahle.

“Onze modernste zuigers en andere onderdelen maken de verbrandingsmotor geschikt voor waterstof en dus klimaatneutraal”, aldus dr. Roger Busch, lid van het Mahle Group Management en hoofd verkoop. “Vandaag de dag kunnen we voldoen aan de verwachtingen van onze klanten op het gebied van prestaties, efficiëntie en levensduur. De tests in ons eigen waterstoftestcentrum in Stuttgart tonen de hoge mate van volwassenheid en de overtuigende seriegeschiktheid van de moderne waterstofmotortechnologie aan. Dankzij de waterstof Powercell unit van Mahle kan het olieverbruik van de motor en de zogenaamde blow-by, oftewel het ongewenste weglekken van waterstof in het carter, tot een minimum worden beperkt. Dit maakt een robuuste en probleemloze werking van de motor mogelijk.”

Waterstof is de hernieuwbare brandstof met momenteel het grootste potentieel voor het koolstofvrij maken van de transportsector. De automotive-leverancier Mahle werkt momenteel aan bijna dertig waterstofmotorprojecten voor klanten in de on- en off-highway-sector. Met de huidige bestelling van MAN Truck & Bus gaat nu een nieuwe voertuigfabrikant de serieproductie in met Mahle-onderdelen. Het bedrijf verwacht dat er het komende jaar meer fabrikanten gaan volgen.

Lees ook: nederland-acm-controleert-transparante-toegang-tot-waterstofterminals

De Nederlandse Autoriteit Consument en Markt (ACM) heeft een document gepubliceerd met uitleg over de nieuwe regels over zogenoemde derdentoegang tot waterstofterminals. Via waterstofterminals in havengebieden komt H2 via vrachtschepen het land binnen en gaat vandaar via pijpleidingen of transport per as naar eindgebruikers. Door transparante regels voor toegankelijkheid tot waterstofterminals wil de ACM bijdragen aan investeringszekerheid en daarmee de totstandkoming van een importketen voor waterstof in Nederland.

Het kenniscentrum en belangenbehartiger voor de zakelijke elektriciteit- gas- en waterafnemers, Vereniging voor Energie, Milieu en Water (VEMW), reageert positief op de plannen. De Nederlandse VEMW streeft naar betrouwbare energievoorzieningen en beheersbare kosten en wil daarmee de energietransitie bevorderen.

De gasverordening is van toepassing met ingang van 5 februari 2025. Waterstof terminal beheerders moeten vanaf die datum aan potentiële gebruikers toegang bieden tot de capaciteit van hun terminal. Enkele verplichtingen uit de Gasverordening zijn op een later moment van toepassing, zoals de verplichting voor waterstofterminalbeheerders om een platform op te zetten voor het verhandelen van capaciteitsrechten. Deze verplichting geldt vanaf uiterlijk 5 februari 2026.

In een waterstofterminal wordt een per schip geïmporteerde waterstofdrager - zoals vloeibare waterstof, ammoniak en liquid organic hydrogen carriers (LOHCs) - afgeladen en omgezet naar gasvormige waterstof. Deze waterstof kan vervolgens via een distributienetwerk worden vervoerd naar (industriële) afnemers in het achterland.

Het principe van derdentoegang tot waterstofterminals is volgens de Nederlandse regering van belang voor het ontstaan van een gelijk speelveld tussen marktpartijen die als leverancier actief willen worden op de Europese markt voor gasvormige waterstof en afhankelijk zijn van deze toegang. In Nederland zal een systeem van onderhandelde derdentoegang gaan gelden. Daarbij moet de waterstof terminal beheerder met gebruikers van de terminal, zoals waterstofproducenten, -handelaren en -afnemers, onderling afspraken te maken over voorwaarden en tarieven waartegen zij gebruik kunnen maken van de terminal. Beide partijen zijn daarbij verplicht te goeder trouw over toegang te onderhandelen. Hierbij gelden algemene principes, zoals transparantie en non-discriminatie.

Partijen die een klacht hebben tegen een waterstofterminalbeheerder kunnen deze klacht voorleggen aan de ACM. Op dit moment treedt de ACM al op als geschilbeslechtingsinstantie als het gaat om het netbeheer voor gas en elektriciteit, waterstof komt daar in de toekomst bij.

Lees ook: australie-waterstofbussen-binnen-het-openbaar-vervoer-zijn-hit-onder-chauffeurs

Arcc, de ontwikkelaar van emissievrije bussen voor het openbaar vervoer heeft veel succes in Australië. Daar rijden de eerste twee waterstofbussen uiterst succesvol in de dagelijkse dienstregeling op routes in steden als Melbourne en Williamstown. De bussen zijn gebouwd op een licht aluminium frame en rijden zeer zuinig. Het gemiddeld verbruik ligt na een testperiode van een jaar op 1 kilo waterstof voor 18 á 19 kilometer. “De bussen zijn een hit onder de chauffeurs”, meldt vervoersbedrijf Transit Systems.

De ARCC VIKING waterstof-elektrische bus is geproduceerd door de startup Arcc en is uitgerust met een FCMove 70kW brandstofcel geleverd door Ballard. Het voertuig  heeft een actieradius van 515 kilometer en kan 16 uur onafgebroken in de dienstregeling rijden. Peter Murley, Managing Director bij ARCC, heeft een duidelijke visie voor ogen: "Ons doel om productie-uren te verminderen, lokaal materiaal/onderdelen te betrekken en gewichtsbesparingen na te streven, heeft geleid tot de ontwikkeling en bouw van deze bus. Met 11.080 kg is deze 12 meter lange bus net zo licht als een dieselbus en 2 ton lichter dan welke elektrische bus dan ook die in Australië rijdt. Het is een puur Australisch product, ontwikkeld en gebouwd in de westelijke buitenwijken van Sydney.”

De bussen rijden inmiddels bijna een jaar op proef en daarom is er nog geen definitieve tankoplossing. Tijdelijk zorgt een waterstoftankwagen van H2H Energy voor de waterstofaanvoer en zorgt een kleine compressor dat er waterstof onder 350 bar in de tanks wordt gepompt. Omdat er niet met hogedruk buffers wordt gewerkt bedraagt de tanktijd voor 30 kilo H2 ongeveer 5 uur. Maar ook op dit gebied staan de ontwikkelingen niet stil, er wordt inmiddels gewekt aan een nieuwe tankoplossing die de bussen tussen de 6 en 20 minuten moeten vullen.

Het busplan van de Australische staat Victoria schrijft voor dat alle nieuwe bussen vanaf 2025 emissievrij moeten zijn. Dit is in lijn met de toezegging om netto nul emissies te bereiken in 2045.

Lees ook: nederland-tata-steel-onderzoekt-vloeibare-waterstof-corridor-vanuit-noorwegen

Tata Steel in IJmuiden en waterstoftransporteur Ecolog onderzoeken de import van groene waterstof uit Noorwegen. In eerste instantie wordt de economische haalbaarheid onderzocht en vervolgens het technisch proces. Ecolog denkt de waterstof in vloeibare vorm via schepen te transporteren.

De waterstof in dit project wordt in Noorwegen door Gen2 Energy geproduceerd uit waterkracht. Deze waterstof wordt vervolgens gekoeld om het product vloeibaar te maken en te verschepen in gespecialiseerde schepen naar de terminal van Ecolog in de haven van Amsterdam. Hier wordt de H2 weer gasvormig gemaakt. De waterstof kan hierna via het geplande pijpleidingnetwerk aan Tata Steel Nederland en andere bedrijven in het Amsterdamse havengebied geleverd worden. 
Bij het maken van staal komt in de nieuwe Groen Staal-installaties ook nog CO2 vrij. Deze hoeveelheid CO2 is een fractie van wat er vrij komt bij het maken van staal op basis van kolen. Door deze CO2 af te vangen en op te slaan, wil Tata Steel Nederland volledig klimaatneutraal staal maken. Tata Steel Nederland en Ecolog hebben daarom tijdens het werkbezoek van de Nederlandse Koning Willem-Alexander aan Noorwegen een tweede overeenkomst getekend die er op is gericht een CO2-corridor te onderzoeken waarbij de CO2 in Noorwegen wordt opgeslagen. Door optimaal gebruik te maken van de energiestromen moet ook de CO2 in vloeibare vorm getransporteerd worden.

Tata Steel Nederland is een van de grootste staalproducenten van Europa. Het bedrijf levert wereldwijd hoogwaardige staalproducten aan veeleisende sectoren, waaronder de bouw, automobielindustrie, verpakkingssector en producenten van hijs-, mijnbouw- en grondverzetmachines. Tata Steel Nederland heeft vestigingen in Nederland, België, Duitsland en elders in Europa en maakt onderdeel uit van de Indiase Tata Steel-groep, een van de grootste staalbedrijven ter wereld.

Lees ook: duitsland-waterstofopslagsysteem-van-hps-breidt-uit-naar-hele-dach-regio

De Duitse waterstofpionier Home Power Solutions gaat internationaal. Het bedrijf, met de hoofdvestiging in Berlijn, verkoopt haar waterstof-energiesystemen nu ook in Oostenrijk en Zwitserland. Daarvoor zijn overeenkomsten getekend met verschillende partnerbedrijven. Vanaf 2025 worden de eerste energie-opslagsystemen in de Alpenlanden geïnstalleerd.

Home Power Solutions beweert dat het energieopslagsysteem Picea zoveel energie kan opslaan dat een woning totaal van het grit afkan. Onderdelen van het systeem zijn een serie zonnepanelen, een batterijopslagsysteem, een energiekast en waterstofopslag in de tuin.

De energiekast kan geplaatst worden op een oppervlakte van 1,6 m2 in de garage, kelder of bijkeuken en bevat een batterij van 17 kWH (netto) voor kortdurige energieopslag. Als er overdag voldoende zon schijnt wordt de batterij opgeladen, die de woning vervolgens in de avond en nacht van stroom kan voorzien. In de kast zit ook een waterzuiveringssysteem dat leidingwater geschikt kan maken voor electrolyse. In een brandstofcel wordt, met de energie van de zonnepanelen, groene waterstof gemaakt. De waterstof wordt opgeslagen in stalen flessen in zogenaamde bundels. Een of meerdere bundels worden buiten in de tuin geplaatst. De waterstof die hierin is opgeslagen voorziet in de energievraag als de zon langdurig niet schijnt of in donkere winterperiodes. De grootte van de waterstofopslag is afhankelijk van de energievraag van de woning.

Home Power Solutions meldt dat de expansie niet blijft bij landen als Duitsland, Zwitserland en Oostenrijk. Het bedrijf zegt in gesprek te zijn met partners in verschillende landen om ook daar de HPS Picea aan te kunnen bieden.

Lees ook: frankrijk-arcelormittal-produceert-zelf-waterstof-via-stoomelektrolyse

Een belangrijke stap voor ArcelorMittal om het productieproces van staal te verduurzamen. Het bedrijf heeft een overeenkomst getekend met startup Genvia, om op de bedrijfslokatie in Saint-Chély-d'Apcher, in het zuiden van Frankrijk, zelf waterstof te gaan maken en dat in te voeren in het productieproces. De waterstof wordt geproduceerd via stoomelektrolyse.

Stoomelektrolyse of  hogetemperatuurelekrolyse is een methode om uit water waterstof te produceren, met zuurstof als bijproduct. Elektrolyse met hoge temperatuur is efficiënter dan traditionele elektrolyse bij kamertemperatuur, omdat een deel van de energie in de vorm van warmte wordt toegevoegd en omdat elektrolyse efficiënter is op hogere temperaturen. Er wordt optimaal gebruik gemaakt van de restwarmte van het continue gloeiproces van ArcelorMittal. Dit is de eerste experimentele Genvia-demonstrator die de efficiëntie van koolstofarme waterstofproductie maximaliseert door restwarmte van een bestaande industriële faciliteit terug te winnen. Genvia en ArcelorMittal gaan gedurende de proefperiode ​​200 kg waterstof per dag maken die wordt gebruikt voor de productie van hoogwaardige staalsoorten. De nieuwe fase van de samenwerking tussen Genvia en ArcelorMittal vertegenwoordigt een belangrijke stap in de gezamenlijke inspanning om de CO2-voetafdruk van de staalindustrie te verkleinen.

De inzet van de Genvia SOEL200-elektrolyser op de locatie Saint-Chély-d'Apcher zal tijdens de proefperiode de traditionele waterstof die wordt geproduceerd door aardgasreforming vervangen door koolstofarme waterstof via elektrolyse.

Florence Lambert , CEO van Genvia, is enthousiast over de innovatieve proef: “We zijn verheugd om samen te werken met ArcelorMittal om ons SOEL200-systeem onder industriële omstandigheden te testen. Dit project vertegenwoordigt een belangrijke vooruitgang in de richting van de decarbonisatie van de staalindustrie, en stemt onze inspanningen af ​​op wereldwijde doelstellingen voor CO2-emissiereductie.

ArcelorMittal is een van 's werelds toonaangevende geïntegreerde staal- en mijnbouwbedrijven actief in 60 landen en primaire staalproductieactiviteiten in 15 landen. Het is de grootste staalproducent in Europa, een van de grootste in Amerika en groeit sterk in Azië.

Lees ook: container-met-vloeibare-waterstof-reist-20-000-km-over-de-wereldzeeen

Een schip met speciale geïsoleerd tank met vloeibare waterstof is afgelopen maand over de wereld gereisd. Het doel was om te onderzoeken of transport over de wereld complicaties oplevert. Binnen het project werkten China National Offshore Oil Corporation samen met de Franse industriële gassenleverancier Air Liquide. Het transport vond plaats van de Nederlandse haven Rotterdam naar de haven van Yantian in de Zuid-Chinese metropool Shenzhen. In totaal is de tank 20.000 km onderweg geweest.

Met de proef is bewezen dat het technisch geen probleem is om vloeibare waterstof bij een temperatuur van 253 graden Celsius onder nul over de wereld te transporteren. Dat is belangrijk gegeven, omdat veel landen over de hele wereld, waar veel groene energie beschikbaar is, groene waterstof willen produceren en exporteren. Het International Renewable Energy Agency voorspelt dat tegen 2050 meer dan 30 procent van de wereldwijde waterstofproductie zal worden gebruikt voor internationale handel. Deze waterstof zal intercontinentaal over de wereldzeeën worden getransporteerd, naar verwachting in vloeibare vorm.

De waterstoftanks waren voor dit transport geplaatst in het frame van een standaard 40 voets zeecontainer die is vervoerd door het containerschip Cazanne, dat vaart onder Singaporese vlag. Op het rode spandoek staat:  'China National Offshore Oil Corporation heeft met succes zijn eerste transoceanische langeafstandstransport van vloeibare waterstof gedemonstreerd'. 

Lees ook: noorwegen-vrachtschip-samskip-kvitnos-wordt-omgebouwd-naar-waterstof

Rederij Samskip gaat het multifunctionele schip Samskip Kvitnos ombouwen naar waterstof. Het schip vaart op een vaste route van Rotterdam langs de Noorse westkust naar Hammerfest. Het bedrijf noemt dit gebied ‘een van de meest milieugevoelige regio's van Europa’. De ombouw is onderdeel van het HyEkoTank-project dat wordt ondersteund door het Horizon Europe-programma van de Europese Unie. Het doel is de overstap van fossiel naar emissievrij in heel Europa te stimuleren met innovatieve emissievrije oplossingen.

Door dit schip te voorzien van emissievrije brandstofcellen, zorgt Samskip ervoor dat de Samskip Kvitnos voorop blijft lopen bij de toekomsyige regelgeving, waaronder het FuelEU Maritime en het EU Emissions Trading System (EU ETS), terwijl het ook tegemoetkomt aan de behoefte aan emissievrije fjorden in het Noorse werelderfgoed tegen 2030.

"We hebben jarenlang actief gezocht naar duurzame oplossingen voor onze vloot en deze retrofit van de Samskip Kvitnos past perfect bij onze visie op de toekomst van de scheepvaart", aldus Erik Hofmeester, hoofd van Vessel Management bij Samskip . "Door samen te werken met TECO 2030 en het HyEkoTank-consortium zorgen we ervoor dat de Kvitnos niet alleen voldoet aan de emissievrije doelstellingen van de EU en de Noorse autoriteiten, maar tegelijkertijd ook betrouwbare service blijven bieden aan onze klanten." Voor Samskip gaat het bij het retrofitten van de Samskip Kvitnos niet alleen om naleving, maar ook om het toekomstbestendig maken van de vloot.  

De deelname van Samskip aan het HyEkoTank-project wordt verder ondersteund door andere gerenommeerde partners, waaronder Shell, Umoe Advanced Composites en de Arctische Universiteit van Noorwegen. De Samskip Kvitnos -renovatie zal naar verwachting in 2025 worden afgerond en moet de uitstoot van schadelijke emissies aanzienlijk verminderen.

Lees ook: nederland-denemarken-gasunie-en-energinet-bundelen-internationaal-h2-netwerk

Een belangrijke stap binnen de West-Europese waterstofontwikkeling. De Nederlandse Gasunie en de Deense netbeheerder Energinet hebben een samenwerkingsovereenkomst getekend om de nationale waterstofnetwerken tussen Denemarken, Duitsland en Nederland met elkaar te verbinden. Uit beide landen was een zware afvaardiging van het bedrijfsleven aanwezig, net als de Nederlandse koning Willem-Alexander en de Deense koning Frederick X.

De overeenkomst is onder meer de opmaat om het Deense waterstofnetwerk bij Ellund te koppelen aan Hyperlink, het Duitse deel van het waterstofnetwerk van de Gasunie. De overeenkomst draagt bij aan de grensoverschrijdende waterstofketen tussen Denemarken, Duitsland en Nederland, waardoor Nederland en Denemarken zich dankzij de productie-, import-, opslag- en transportmogelijkheden verder kunnen ontwikkelen als energiehub voor waterstof.

Hans Coenen, Raad van Bestuur Gasunie is positief over deze nieuwe stap bij de ontwikkeling van een Europees waterstofnetwerk. "Waterstof speelt een cruciale rol bij de energietransitie, bijvoorbeeld in de industrie. Hiervoor zijn in Noordwest Europa grote volumes waterstof nodig. Door het koppelen van onze gezamenlijke grensoverschrijdende infrastructuur voor productie, import, opslag en transport, dragen we bij aan een betrouwbare aanvoer van waterstof tegen concurrerende prijzen. Dat is nodig en kan de basis vormen van een toekomstige Europese waterstofmarkt. De Gasunie kijkt ernaar uit om onze decennialange samenwerking met Energinet verder te continueren ten behoeve van de waterstofmarkt in Noordwest Europa."

Lees ook: frankrijk-naast-waterstof-aggregaten-lanceert-eodev-frankrijk-nu-ook-batterijen

De Franse fabrikant van waterstofaggregaten EODev diversifieert zijn aanbod met batterijen. Het bedrijf noemt dit een logische stap omdat het bijdraagt aan het koolstofvrij maken van het energieverbruik. “Daar waar waterstofaggregaten niet ingezet kunnen worden zijn batterijpakketten mogelijk een oplossing”.

De waterstofaggregaten van EODev worden internationaal ingezet voor een emissievrije stroomvoorziening op bouwplaatsen en bij festivals. Bedrijven die met de aggregaten werken plaatsen meestal ook een batterij om de kortstondige piekvraag te kunnen opvangen. Deze batterij wordt tegenwoordig elders ingekocht of gehuurd, maar die wil EODev ook in de toekomst zelf leveren.  

Voor EODev is het in de eerste plaats een kwestie van inspelen op deze scenario’s die niet met waterstof op te lossen zijn, zoals een bouwplaats op een krappe locatie midden in een stad. De accu’s zijn dan makkelijker te plaatsen dan een waterstofgenerator. De uitdaging van deze apparatuur blijft dezelfde: het gebruik van dieselgeneratoren vermijden, die per definitie veel vervuilender zijn. Batterijen maken het ook mogelijk om aan meer specifieke energiebehoeften te voldoen, in de orde van enkele uren, terwijl waterstof een autonomie biedt die in dagen kan worden gemeten.

“Onze batterijen worden in Frankrijk geassembleerd, de cellen die uit Azië komen worden geschroefd, zodat recycling mogelijk is. En we gebruiken erkende technologie, lithium-fosfaat-ijzer ”, aldus Stéphane Jardin van EODev. Met deze nieuwe toepassing wil EODev beter tegemoet komen aan de behoeften van de mondiale generatormarkt, die wereldwijd op 30 miljard wordt geschat. Het gebruik verschilt per land, van eenvoudige hulpsystemen tot meer structurele steun in ontwikkelingsregio's. De behoeften zijn niet hetzelfde, variërend van een paar uur tot meerdere dagen. 

De EODev aggregaten worden ook ingezet om bouwmachines snechts op te kunnen laden. Overdag laadt het aggregaat dan een batterijpakket op zodat ’s nachts -met een combinatie van waterstofaggregaat en batterij-electrische machines en voertuigen snel kunnen worden opgeladen. Deze systemen worden veelvuldig ingezet op plaatsen waar geen of onvoldoende netstroom beschikbaar is.

Lees ook: nederland-onderzoek-toont-aan-waterstof-stroomt-veilig-door-aardgasleidingen

Afgelopen juli publiceerde het tijdschrift Energy Science and Engineering een artikel waarin de auteurs kritisch zijn over het transporteren van waterstof door leidingen waar eerst aardgas doorheen ging. De auteurs vinden het niet veilig. Het maandblad De Ingenieur nam het artikel in augustus zonder nader onderzoek over en zorgde daarmee in Nederland, geheel onterecht, voor veel onrust. Op verzoek van enkele veiligheidsregio’s heeft het Nederlands Instituut Publieke Veiligheid (NIPV)het artikel bestudeerd. Onderzoekers Margreet Spoelstra en Johan Reinders bloggen over hun bevindingen.

Het oorspronkelijke artikel waar het om gaat, is getiteld ‘A review of challenges with using the natural gas system for hydrogen’. In het artikel raden de auteurs het gebruik van waterstof in bestaande aardgasleidingen om diverse veiligheidsredenen af. Gasunie en netbeheerders in Nederland staan – mede op basis van andere onderzoeken – positief tegenover de veiligheid van het transport van waterstof door aardgasleidingen. Bij de Nederlandse veiligheidsregio’s heeft het artikel tot onrust geleid, omdat ze niet weten wie of wat te geloven. Het NIPV is gevraagd om een nadere duiding te geven.

Onze conclusie is dat de auteurs de fysische en chemische verschillen tussen aardgas en waterstof goed beschrijven. Op het gebied van veiligheid ontbreken echter enkele nuanceringen. Hierdoor worden lezers die niet bekend zijn met de (materiaal)eigenschappen van waterstof en aardgas op het verkeerde been gezet.

Sinds de ontdekking van het gasveld in Slochteren in de jaren zestig van de vorige eeuw, beschikt Nederland over een groot netwerk aan aardgasleidingen. Vanwege het sluiten van dit gasveld kan een aantal van deze leidingen mogelijk gebruikt worden om waterstof te transporteren. Gasunie en netbeheerders onderzoeken daarom sinds enkele jaren of dit mogelijk is en, zo ja, onder welke voorwaarden.

De veiligheidsrisico’s van waterstof die de auteurs in het artikel beschrijven, worden onderkend door Gasunie en de netbeheerders. Het gaat dan vooral om de aantasting van stalen buisleidingen door waterstof en het lekken van waterstof door leidingwanden heen. Maar waar de auteurs terecht de risico’s benoemen, schieten ze tekort in hun overzicht van de vele, vaak openbaar beschikbare onderzoeken die zijn en worden uitgevoerd om deze risico’s te beperken.

Zo stellen de auteurs van het artikel dat waterstof gemakkelijker lekt dan aardgas, omdat een waterstofmolecuul kleiner is dan een aardgasmolecuul. Maar waterstof- en aardgasmoleculen zijn beide meer dan een factor 1000 kleiner dan het kleinste gaatje in een leidingsysteem. Het is dus niet verwonderlijk dat uit Brits onderzoek is gebleken dat als waterstof lekt, aardgas ook lekt. En dat als aardgas niet lekt, waterstof ook niet lekt. De auteurs noemen dit Britse onderzoek echter niet. Een tweede voorbeeld is het lekken van waterstof door leidingen heen. Dat gebeurt inderdaad, maar wat het artikel niet vermeldt, is dat aardgas ook door leidingen heengaat maar in mindere mate. Onderzoek heeft aangetoond dat de hoeveelheden waterstof of aardgas die op die manier vrijkomen zeer klein zijn en bovendien vrijkomen over de gehele lengte van leidingen. Hierdoor worden hoge gasconcentraties niet bereikt, uitzonderlijke omstandigheden daargelaten.

Het is goed om mensen te attenderen op de risico’s die kunnen ontstaan als aardgas wordt vervangen door waterstof. Waterstof is immers een gevaarlijke stof waar voorzichtig mee moet worden omgegaan. Wij pretenderen niet voor 100% de ins en outs te kennen die met de introductie van waterstof in aardgasleidingen gepaard gaan, maar zijn er wel van overtuigd dat het artikel een onvolledig beeld geeft van de werkelijke risico’s.

Wij zijn van mening dat door het wegvallen van aardgas als energiebron en door de klimaatdoelstellingen van Nederland en Europa, waterstof ook vanuit veiligheidsperspectief in beeld kan blijven als vervanger van aardgas. Waterstof kan veilig toegepast worden in systemen die oorspronkelijk ontworpen zijn voor aardgas, mits passende maatregelen worden genomen om verbrossing en vermoeiing te voorkomen. 

Tekst: Margreet Spoelstra en Johan Reinders, Nederlands Instituut Publieke Veiligheid

Lees ook: europa-euh2stars-onderzoekt-grootschalige-waterstofopslag-in-zoutcavernes

Er komt een groot Europees onderzoek naar grootschalige ondergrondse opslag van waterstof. Om de stabiliteit van een energiesysteem dat grotendeels draait op zon en wind te garanderen wordt energieopslag in de vorm van waterstof belangrijk. Het onderzoeksproject ‘EUH2STARS’, voluit European Underground Hydrogen Storage Reference System, moet de voor- en nadelen en complicaties in beeld brengen. Belangrijke bedrijven als Shell, TNO en Energie Beheer Nederland (EBN) sluiten zich bij het project aan.

Binnen ‘EUH2STARS’ wordt samen met organisaties uit Oostenrijk, Spanje en Hongarije toegewerkt naar de toepassing van waterstofopslag in lege gasvelden. Het onderzoeksproject, waarvoor de Europese Unie €20 miljoen uittrekt, staat onder leiding van RAG Austria en spitst zich onder meer toe op de technische en maatschappelijke aspecten van ondergrondse waterstofopslag in lege gasvelden.

In het energiesysteem van de toekomst zal de hoeveelheid opgewekte wind- en zonne-energie in binnen- en buitenland sterk verschillen van dag tot dag en tussen de seizoenen. Bastiaan Jaarsma, projectleider ondergrondse waterstofopslag bij EBN kent de uitdagingen “Naast import en sturing van de vraag is grootschalige ondergrondse opslag van waterstof straks noodzakelijk om de fluctuaties in vraag en aanbod te balanceren. Daarmee is waterstofopslag niet alleen van essentieel belang voor de stabiliteit van het systeem, maar ook voor de overstap van de industrie naar duurzame energiedragers.” Ook de Nederlandse overheid noemt grootschalige ondergrondse waterstofopslag in de Routekaart Energieopslag een belangrijke en noodzakelijke technologie die vanaf 2030 opgeschaald moet worden in Nederland.

Waterstof kan ondergronds worden opgeslagen in zoutcavernes - holtes die ontstaan bij zoutwinning - en in lege aardgasvelden. Momenteel wordt al gewerkt aan de ontwikkeling van vier zoutcavernes voor waterstofopslag in het Noordoosten van Nederland.

Echter, wanneer de waterstofproductie in Nederland en Noordwest Europa op gang komt, is de voorziene opslagbehoefte vele malen groter. Omdat lege gasvelden een groter opslagvolume hebben en bovendien zijn aangesloten op bestaande infrastructuur, is waterstofopslag in lege gasvelden een veelbelovende aanvulling op die in zoutcavernes.

Remco Groenenberg, onderzoeker ondergrondse waterstofopslag bij TNO: “Binnen EUH2STARS wordt samen met een groot aantal Europese partijen ervaring opgedaan met de opslag van waterstof in een leeg gasveld. Eerder voerde RAG al een succesvolle kleinschalige pilot uit met waterstofopslag in een leeg gasveld en in EUH2STARS zetten we nu een belangrijke stap in de ontwikkeling van grootschaliger toepassing. We doen gezamenlijk belangrijke kennis en inzichten op waarmee we de Nederlandse overheid en markt ondersteunen bij de tijdige, veilige en duurzame ontwikkeling van waterstofopslag in lege gasvelden in Nederland.”

Het EUH2STARS-project loopt tot 2030.

Lees ook: flinke-uitbreiding-van-range-van-waterstofproducten-bij-parker-hannifin-2

Belangrijk nieuw van de Koreaanse autofabrikant Hyundai. Het bedrijf heeft vanmorgen de opvolger van de waterstofauto Nexo gepresenteerd. Het nieuwe voertuig krijgt de naam Initium, wat in het latijn ‘begin’ of ‘eerste’ betekent. De auto is wereldwijd voor het eerst te zien tijdens de Los Angeles Auto Show en Auto Guangzhou in China, beiden in november van dit jaar. In de eerste helft van 2025 moeten de eerste exemplaren voor klanten beschikbaar zijn. Een bijzondere ontwikkeling maakt het voertuig echt uniek, via een aansluiting aan de buitenzijde kan de brandstofcel ook worden gebruikt als mobiele en emissievrije stroomaggregaat.

Bij de ontwikkeling van Initium lag de focus op drie hoofdaspecten: een groter rijbereik en betere prestaties, de belangrijkste sterke punten van waterstofauto's; een ruim interieur en een ruime bagageruimte, waardoor deze auto ideaal is voor gezinnen; en unieke comfort- en veiligheidsfuncties die kenmerkend zijn voor waterstofauto's.

Een van de grootste voordelen van een waterstof FCEV is het indrukwekkende rijbereik en de flexibiliteit die dit met zich meebrengt. Met Initium heeft Hyundai Motor het concept uitgerust met grote waterstofbrandstoftanks om het bereik van het voertuig te maximaliseren, waardoor de voordelen van waterstof FCEV's worden vergroot. Het bedrijf heeft de Initium ook uitgerust met aerodynamische wielen om de luchtweerstand te verminderen, verpakt in banden met een lage rolweerstand, voor een beoogde actieradius van meer dan 650 km (geschatte actieradius berekend met het beoogde brandstofverbruik van Hyundai Motor, getest met 18-inch banden) tussen tankbeurten.

Wat betreft prestaties biedt Initium uitstekende acceleratie en soepele inhaalmogelijkheden. Door Hyundai's brandstofceltechnologie verder te ontwikkelen, heeft het bedrijf de output van de stack vergroot en de batterijcapaciteit verbeterd, wat een elektromotorvermogen van maximaal 150 kW mogelijk maakt. Dit zorgt ervoor dat bestuurders soepel rijden in stedelijke gebieden en bij hogere snelheden op snelwegen.

Initium bevat een FCEV-specifieke routeplanner die een van de grootste pijnpunten voor FCEV-kopers aanpakt: laadinfrastructuur. Met deze functie kunnen gebruikers eenvoudig een optimale route uitstippelen en laadstations langs de route vinden zonder dat ze een aparte app hoeven te openen of te bellen. Gebruikers kunnen de locatietoegankelijkheid en de operationele status van een geïdentificeerd laadstation controleren, evenals het aantal wachtende voertuigen en dus de mogelijkheid om op te laden

Bovendien levert de waterstofbrandstofcel van Initium ook aan de buitenwereld elektriciteit om bijvoorbeeld verschillende huishoudelijke apparaten en persoonlijke apparaten van stroom te voorzien en op te laden. De Vehicle-to-Load (V2L)-functie van het concept kan aan de buitenzijde rechtstreeks op een 220V-stopcontact worden aangesloten, waardoor Initium van een vervoermiddel verandert in een potentiële energieleverancier.

Lees ook: rolls-royce-investeert-fors-in-onderzoek-naar-waterstof-systemen

Logistiek dienstverlener Stef versnelt de energietransitie naar emissievrij. In twee distributiecentra van een van de grootste transportbedrijven in Europa is recent het intern transport gaan rijden op waterstof. Als eerste is de vestiging in Athis-Mons aan de zuidkant van Parijs overgeschakeld op H2 en inmiddels rijden ook de vorkheftrucks en stapelaars in de vestiging bij Madrid op waterstof. Stef is de Europese specialist van koellogistiek voor voedingsmiddelen en temperatuurgevoelige producten tussen de -25 graden Celsius en +18.

Stef heeft de voertuigen met een brandstofcel in de distributiecentra vergeleken met het intern transport op accu’s. Waterstof gaf in deze vergelijking het beste economische resultaat. H2 geeft de voertuigen een langere actieradius, dus hoeft minder vaak te worden gestopt. Het tanken van waterstof gebeurt in enkele minuten, terwijl een voertuig op batterijen vele uren aan de oplader moet. Dat betekent dat het logistieke bedrijf met minder voertuigen hetzelfde werk kan uitvoeren. De brandstofcel is een stuk minder gevoelig voor koude temperaturen in vergelijking met de eerder gebruikte loodzuuraccu’s.  Gemiddeld heeft een brandstofcel een levensduur van 10 jaar, twee keer zo lang als traditionele batterijen.

In de bedrijfshallen heeft waterstofbedrijf Plug Power een waterstoftankstation gebouwd. Buiten ligt een enorme opslagtank vaan waterstof. Toyota leverde de bedrijfsvoertuigen.

In Madrid wordt de waterstof ter plaatse geproduceerd met behulp van een elektrolyser. Deze wordt gevoed door de fotovoltaïsche energiecentrale van 2,9 MWp op het dak van het logistiek center.

Stef is een belangrijke logistieke dienstverlener in de food-sector. Het bedrijf is in acht Europese landen vertegenwoordigd: België, Spanje, Frankrijk, Italië, Nederland, Portugal, Verenigd Koninkrijk, Zwitserland. Er werken 22.000 medewerkers.

Het Zwitserse bedrijf Hydroride introduceert de Hyryd, een waterstof-elektrische fiets met een zeer korte oplaadtijd. Om het voertuig veel kilometers te kunnen laten rijden is slechts een wisseling van de waterstoffles, die in het frame zit verborgen, nodig. En dan kan de tweewieler er weer 60 kilometer tegenaan.

De Hyryd, ontworpen door Hydroride uit ze Zwitserse plaats Bat, nabij Zurich, gebruikt een waterstoftank om zijn 180W-brandstofcel van stroom te voorzien. Deze 25 cm hoge tank zit in het frame van de fiets en kan in slechts 10 seconden worden vervangen. Met deze eenvoudige handeling kan de fietser tot 60 km reizen voordat er een nieuwe wisseling nodig is.

Vergeleken met elektrische fietsen met lithium-ionbatterijen, waarvan de oplaadtijd tot 6 uur kan bedragen, onderscheidt de Hyryd zich door zijn snelheid en efficiëntie. Deze innovatie zou de stedelijke mobiliteit kunnen transformeren door reizen praktischer en ecologischer te maken. De topsnelheid bedraagt 23 km/u.

Om waterstof toegankelijker te maken heeft Hydroride een compacte generator ontwikkeld die in 5 tot 6 uur 20 gram H2 kan produceren uit 200 ml gezuiverd water. Als deze generator wordt gevoed met zonnepanelen wordt 100% groene waterstof geproduceerd.  

Hyryd waterstoffietsen zijn primair bedoeld voor bedrijven en worden niet aan particulieren aangeboden. Werknemers van bedrijven die deze fietsen aanbieden, kunnen deze huren voor hun dagelijkse woon-werkverkeer, wat een handige en snelle mobiliteitsoplossing oplevert.

Hydroride is ook van plan zijn assortiment te diversifiëren met modellen die geschikt zijn voor stads- en sportliefhebbers. Een scooter op waterstof is inmiddels in ontwikkeling.

Of de waterstoffiets een beter alternatief is voor de batterij-elektrische fiets zal de toekomst moeten uitwijzen. In China, waar diverse fietsfabrikanten H2-fietsen produceren, is het nog geen doorslaand succes.

Lees ook: opel-presenteert-tweede-bestelwagen-op-waterstof-tijdens-iaa-transportation-2024

Een indrukwekkend complex op het industrieterrein Hessenpoort aan de noordkant van Zwolle. Achter Van der Valk en meubelgigant Ikea wordt de laatste hand gelegd aan de waterstoffabriek van H2Go. Met een electrolyser van 1,2 MW wordt hier vanaf eind augustus iedere dag bijna 500 kilo groene waterstof geproduceerd.

Waterstof Magazine krijgt van initiatiefnemer en eigenaar Jan Bastiaan (links op de foto) een rondleiding over het terrein. In een grote 40 ft container wordt water extra gezuiverd voordat het in het elektrolysersysteem wordt ingevoerd. H2Go heeft een contract afgesloten met diverse windparken voor de levering van groene stroom. Na de electrolyser komt het compressiesysteem waarbij waterstof in één stap wordt opgedrukt naar maximaal 550 bar. De eerste opslag vormen een aantal bundels met stalen gasflessen. Zijn die vol dat beschikt H2Go nog over een eigen waterstofcontainer voor de opslag van H2 onder hoge druk. Alle systemen zijn weggewerkt achter dikke betonnen wanden.

Het terrein voor de waterstoffabriek is gehuurd van de rioolwaterzuivering RWZI aan de Steinfurtstraat. Daarmee heeft Bastiaans een overeenkomst getekend. De zuurstof die vrij komt bij de productie van groene waterstof wordt gebruikt voor het reinigen van water bij de naastgelegen rioolwaterzuivering. Daarmee gaat het rendement van de waterstoffabriek flink omhoog. Bastiaans voert nu gesprekken met verschillende bedrijven op het industrieterrein om warmte te kunnen leveren. Als dat lukt stijgt het rendement tot ver boven de 90 procent. Dat is een unicum in de wereld van waterstofproductie. Naast de productielocatie staat een waterstoftankstation waar voertuigen straks waterstof kunnen tanken.

Voor de groene waterstof is inmiddels veel belangstelling, maar vaak is dat nog projectmatig. “Onze zeer zuivere waterstof is geschikt voor voertuigen met een brandstofcel of waterstofverbrandingsmotor, maar wordt ook gebruikt voor stroomopwekking op de emissievrije bouwplaats of bij festivals”, zegt Bastiaans. “En ook de woningen in de waterstofwijk in Hoogeveen worden ook voorzien van waterstof uit Zwolle." Bastiaans wacht nog op bedrijven die waterstof in hun productieproces willen gebruiken. “Dat kan als vervanging van aardgas, maar ook om zelf stroom te produceren als het elektriciteitsnet niet voldoende kan leveren.”

H2Go heeft een overeenkost getekend met Kuster H2 Energy in het Gelderse Babberich. Kuster beschikt inmiddels over vier waterstoftransportcontainers en kan de groene waterstof uit Zwolle voor een scherpe prijs overal in Nederland leveren.

Lees ook: nederland-delft-hydromotion-team-vaart-succesvol-met-boot-op-waterstof-naar-engeland

De afgelopen week heeft Nexus Energy uit Krimpen aan den IJssel een test uitgevoerd met een stroomaggregaat op waterstof. Het zogenoemde powerpack, is op een ponton getakeld, samen met een transportcontainer met waterstof onder hoge druk. Het zero-emission powerpack is vervolgens direct gekoppeld aan een zeer zware dieselelektrische kraan waar van de 450kVA dieselmotor werd uitgeschakeld.

Lars Lamet, commercieel medewerker van Nexus is tevreden over de test. “Het was vooral bijzonder om te ervaren wat er gebeurt als een zware dieselmotor, die de hele dag ongelofelijk veel herrie maakt en brandstof verbruikt, plotseling wordt stilgezet en het werk vervolgens in alle stilte gewoon verder gaat. We weten natuurlijk dat de opwekking van stroom via een waterstofaggregaat muisstil is, maar de mannen op het ponton nog niet. Daarnaast zagen we duidelijk dat er brandstof bespaard werd door de systeem efficiëntie. Het was voor iedereen een bijzondere ervaring die smaakt naar meer.”

Aan het emissievrije aggregaat was tijdens de test een waterstoftransportcontainer van Kuster H2 Energy gekoppeld. Deze is van het vaste onderstel gehesen en aan boord gezet. “Door gebruik te maken van een transportcontainer kunnen we het aantal transportbewegingen op de bouwplaats flink reduceren”, meldt een woordvoerder van Kuster H2 Energy. “In onze transportcontainers kunnen we 484 kilo groene waterstof onder 381 bar opslaan. Dit houdt netto meer dan 8MWh aan bruikbare energie over als we via een toepassing als die van Nexus werken. Bij veel bouwprojecten is dan slechts één transportbeweging per week nodig. Desgewenst leveren we voor aanvang meerdere containers, zodat bij projecten die een paar weken duren helemaal geen tussentijdse waterstofleveringen nodig zijn. Dit scheelt de nodige uitstoot en de bouwplaats wordt daardoor weer een stukje veiliger. Deze test heeft aangetoond dat de systemen allemaal werken, we kunnen vanaf vandaag al aan de slag.”

Kuster H2 Energy heeft inmiddels vier transportcontainers voor waterstof beschikbaar die direct kunnen worden ingezet op festivals, bouwplaatsen of op andere plekken waar tijdelijk een grote hoeveelheid elektriciteit nodig is. De waterstof die wordt geleverd is 100% groen, geproduceerd uit Nederlandse wind en zon.

Lees ook: nederland-tu-delft-hydro-motion-team-test-zeer-innovatieve-waterstofboot-bij-drimmelen

De Deense waterstofleverancier Everfuel heeft een nieuw waterstoftankstation ontwikkeld voor bussen binnen het openbaar vervoer in de regio Frankfurt, Duitsland. Bij het tankstation dat eigendom is van de gemeentelijke busmaatschappij In-der-City-Bus (ICB) gaan in eerste instantie 23 H2-bussen tanken. Het komende jaar komen daar nog eens negen extra lange geledebussen van 18 meter bij. Alle voertuigen zijn afkomstig van de Poolse busfabrikant Solaris.

Het tankstation is uitgerust met twee H2-dispensers, elk met een werkdruk van 350 bar en een totale capaciteit van 1000 kilo waterstof per dag. Desgewenst kan de capaciteit in de toekomst moeiteloos worden uitgebreid. De waterstof wordt geproduceerd door Everfuel in Denemarken en worden met eigen vrachtauto’s aan ICB geleverd. Het leveringscontract is getekend voor een periode van minimaal drie jaar.

“We zijn blij om de inhuldiging van het tankstation van ICB te vieren. De opening is een belangrijke stap in de ambitie van Everfuel om waterstof beschikbaar te maken voor zware mobiliteitsvloten, te beginnen in Duitsland”, zegt Lars Jakobsen, Sales Director van Everfuel. “ICB loopt voorop en pioniert in de transitie. Ik wil graag mijn dank betuigen aan ICB, die een gewaardeerde partner is geweest bij de ontwikkeling van het tankstation en ik kijk uit naar de verdere samenwerking.”  

Lees ook: waterstoftrein-coradia-ilint-van-alstom-valt-in-de-prijzen-in-noord-amerika

Energiebedrijf Shell heeft met Hyundai Korea Shipbuilding & Marine Engineering en Hyundai Heavy Industries een overeenkomst getekend voor de ontwikkeling van maritieme transporttechnologie voor vloeibaar waterstof. Daarmee geven de bedrijven aan goede mogelijkheden te zien voor het ontwikkelen van tankers voor LH2. Deze week is de overeenkomst voor technologische samenwerking in het Hyundai Global R&D center in Zuid-Korea ondertekend. Twee maanden geleden tekende Hyundai al een overeenkomst met 3M voor de ontwikkeling van zeer goed geïsoleerde tanks.

Hyundai Korea Shipbuilding & Offshore Engineering ontwikkelt de kerntechnologie zoals grote tanks, terwijl HD Hyundai Heavy Industries verantwoordelijk is voor de ontwikkeling van waterstofmotoren en het ontwerpen van vervoerssystemen voor vloeibare waterstof. Shell gaat kennis leveren op het gebied van de exploitatie van tankers en de haalbaarheid van het transport van vloeibare waterstof beoordelen. De gezamenlijke bedrijven zijn van plan een eerste grote tanker voor vloeibare waterstof te ontwikkelen met als doel deze in 2030 op de markt te brengen en het voortouw te nemen op de markt voor maritiem transport van vloeibare waterstof, die naar verwachting in de toekomst enorm zal groeien.

Hyundai ziet veel kansen binnen het internationale transport van vloeibare waterstof. Seongjun Kim, CEO van HD Korea Shipbuilding & Offshore Engineering, laat bij de presentatie van de plannen weten: “We zullen een leider worden in de milieuvriendelijke energiemarkt van de volgende generatie, door onze samenwerking met Shell als mondiaal energiebedrijf.”

Twee maanden geleden lieten Hyundai Korea Shipbuilding & Marine Engineering en  3M weten een gezamenlijke onderzoeksprojectovereenkomst te hebben getekend voor de ontwikkeling van grote opslagtanks voor vloeibare waterstof met behulp van ‘Glass Bubbles’ van 3M. Dit zijn zeer sterke holle glazen microbolletjes met lage dichtheid. Het gezamenlijke onderzoek zal zich richten op de ontwikkeling van een krachtig vacuümisolatiesysteem. "We zijn vereerd om samen met 3M onderzoek te doen naar isolatiematerialen voor waterstofopslagtanks", liet Hyundai toen weten.

Waterstoftechnologie is een belangrijke factor voor de toekomst van schone energie, maar het succes van de opslag en het transport van vloeibare waterstof is de sleutel tot de levensvatbaarheid ervan. Waterstof moet bij voorkeur als vloeistof worden getransporteerd en niet als gas, omdat het kan worden teruggebracht tot 1/800ste van het volume bij normale atmosferische druk. Waterstof wordt vloeibaar bij een temperatuur van min 253 graden Celsius, een hoogwaardig isolatiesysteem voor de tanks en de belangrijkste betrokken materialen is daarom van cruciaal belang.

Lees ook: nederland-gouden-waterstofmedaille-voor-waterstofinspirator-han-feenstra-van-ezk

In de Duitse stad Heidelberg is afgelopen week een groot nieuwe waterstoftankstation geopend. Het tankstation is gebouwd voor gelede-bussen op H2 die vanaf de komende zomer emissievrij door de regio gaan rijden. Het nieuwe openbare waterstoftankstation, dichtbij autosnelweg 5, biedt een capaciteit van ruim 1.000 kg waterstof per dag en heeft drie dispensers voor de afgifte van waterstof aan voertuigen. Eigenaar is H2-Mobility.

De grootste kant van het H2-station wordt de regionale vervoerder Rhein-Neckar-Verkehr GmbH, dat het openbaar vervoer in het gebied verzorgt. Vanaf volgende maand kunnen ook personenauto’s en andere waterstofrijders van het openbare waterstoftankstation aan de Wieblinger Weg 92 gebruik maken. Het waterstoftankstation zal dan ook gebruikt worden door de Heidelbergse afvalinzamelingsindustrie, die sinds maart 2023 een emissievrij voertuig met brandstofcelaandrijving in haar wagenpark heeft. Door de directe nabijheid van de A5 en de stad is het waterstoftankstation gunstig gelegen. 

Bij het busdepot staan ​​inmiddels 27 gelede bussen H2-eCitaro, die Rhein-Neckar-Verkehr GmbH heeft aangeschaft in het kader van het H2Rhein-Neckar-project. Het openbare waterstoftankstation en delen van de infrastructuur worden gefinancierd door het Ministerie van Milieu, Klimaat en Energie via het waterstofdemonstratieproject H2Rhein-Neckar.
Voor Frank Fronzke, Managing Director van H2 Mobility is het een belangrijke mijlpaal: “Een van de belangrijkste tankstationprojecten van het jaar gaat vandaag officieel van start in Heidelberg. Het waterstoftankstation vertegenwoordigt een reeks nieuwe H2-openingen en is het eerste van onze vier nieuwe stations in de regio Rijn-Neckar. Andere openbare waterstoftankstations die H2 Mobility in de regio zal bouwen en exploiteren, gaan tegen de zomer van 2024 open in Mannheim, eind 2024 in Frankenthal en begin 2025 in Ludwigshafen. De omvang en prestaties van de nieuwe stations vertegenwoordigen een nieuwe generatie H2-tankstations. Met behulp van krachtige technologie tanken verschillende voertuigtypes van 350 en 700 bar op dezelfde locatie: bussen, vrachtwagens, lichte bedrijfsvoertuigen en auto's."

De waterstof-bussen van Mercedes-Benz van het type H2 eCitaros gebruiken zowel de accu als de brandstofcel als aandrijving, wat een groter bereik en dus emissievrij busvervoer mogelijk maakt, zelfs op langere en heuvelachtige trajecten, zoals die veel voorkomen in Heidelberg. Voor de ingebruikname worden het brandstofsysteem, de voertuigen en de processen op het nieuwe depot uitgebreid getest en wordt het personeel de komende weken getraind. Het grote waterstoftankstation is samen met de aanschaf van waterstofbussen voor Heidelberg, Ludwigshafen en Mannheim een ​​belangrijke mijlpaal op weg naar klimaatneutraal lokaal openbaar vervoer.

“In Heidelberg hebben we relatief lange buslijnen, in een sterk glooiend landschap”, zegt Christian Volz, commercieel directeur van rnv. “Bovendien gebruiken we om capaciteitsredenen veel gelede bussen in Heidelberg, waar het gebruik van een brandstofcel alleen al vanwege hun gewicht zinvol is. Daarom zal het leeuwendeel van onze nieuwe H2 eCitaros hier worden gebruikt. Om deze reden ben ik blij dat we nu na ruim anderhalf jaar bouwen ons nieuwe depot kunnen openen. Vooral omdat de bouw niet eenvoudig was door de combinatie van twee verschillende infrastructuren en de lastige marktsituatie.”

De bussen voor het openbaar vervoer op waterstof gaan ook rijden in Mannheim en Ludwichshafen.

Lees ook: eerste-retrofitters-van-mercedes-gaan-over-van-diesel-naar-waterstof

KWS Infra heeft in samenwerking met de Gemeente Amsterdam een primeur met een eerste bouwkeet met modulair waterstofsysteem. Door de inzet van waterstof als energiedrager vindt er geen luchtvervuiling plaats en vermindert de geluidsoverlast. Met de pilot ‘emissieloze bouwplaats’ waar de keet onderdeel vanuit maakt, wil KWS samen met de gemeente Amsterdam de eerste wetenschappelijk onderbouwde, volledig emissieloze bouwplaats ontwikkelen.

Pepijn Kok, bedrijfsleider KWS: “Bij KWS zijn wij ervan overtuigd dat de infrasector er met kleine stappen alleen niet gaat komen. Om grote stappen in de verduurzaming te kunnen zetten hebben wij ook onze opdrachtgevers nodig. Wij zijn dan ook blij met opdrachtgevers zoals gemeente Amsterdam die ons de ruimte geven om deze initiatieven te ontwikkelen. Deze ontwikkelingen zijn niet alleen cruciaal voor het verminderen van de milieueffecten, maar dragen ook bij aan een innovatieve en toekomstbestendige wegenbouw.’

De innovatieve bouwkeet werkt met een brandstofcelsysteem op basis van waterstof. De inzet van dit systeem zorgt samen met zonnepanelen voor de energie van de emissieloze keet. Door daarnaast ook alle systemen in de keet slim met elkaar te laten communiceren gaat KWS effectief en duurzaam met de energie om. Een ander voordeel van het systeem is dat het volledig zelfvoorzienend draait en niet het Amsterdamse stroomnet belast.

Michiel Stam, assetmanager Wegen bij Stedelijk beheer Amsterdam is positief over het project. “De afgelopen jaren hebben we ingezet op innovatie bij diverse uitvoeringsprojecten. Dit heeft al zijn vruchten afgeworpen, want er zijn grote stappen gemaakt in het verlagen van uitstoot op zowel materialen als op materieel. En dankzij de subsidie van het Nationaal Groeifonds kunnen we nu nog meer innovaties ontwikkelen en testen op het gebied van data gedreven beheer en onderhoud, levensduurverlenging en toekomstbestendige vervanging.’

In Nederland zijn al verschillende bedrijven actief die emissievrije stroom kunnen leveren via waterstofaggregaten op tijdelijke locaties als bouwterreinen en festivals. Waterstof wordt daarbij aangevoerd in bundels met flessen of in hogedrukcontainers.

Lees ook: nederland-kuster-en-nexus-energy-testen-waterstof-aggregaat-op-de-bouwplaats

Joost Hooghiem is directeur Waterstofnetwerk Nederland bij Gasunie. Samen met zijn projectmanagement team regelt hij de uitrol van het waterstofnetwerk in Nederland en stoomt hij Gasunie intern klaar voor waterstof. “We kunnen niet zeggen: sorry we lopen uit”.
 
“Als ik vroeger vanuit Groningen naar de Randstad ging en vertelde waar ik werkte, had niemand een idee wat Gasunie deed. Dat is nu anders. We spelen een belangrijke rol in de energietransitie. Tot 2030 leggen we bijvoorbeeld ons waterstofnetwerk aan: we verbinden vijf industriële clusters met elkaar, met grenspunten in Duitsland en België, en met opslagplaatsen voor waterstof.
 
Maandelijks starten bij Gasunie zo’n honderd nieuwe medewerkers. Al die nieuwelingen willen bijdragen aan de energietransitie. Ze zijn hard nodig. Voor ons project alleen al werken we samen met driehonderd collega’s. Ik verwacht dat er de komende jaren nog zo’n honderd bijkomen. Het zijn engineers, business developers, maar ook omgevingsmanagers, juristen en ICT’ers. Soms werken ze tijdelijk fulltime voor ons, de andere keer maar een paar uur per week.
 
Als management team zoeken we naar een gezonde mix van ervaren en nieuwe mensen. Waarom? Innoveren is belangrijk, maar we willen ook behouden wat goed gaat. Voor ons netwerk leggen we leidingen aan rondom dorpen en steden, en in agrarisch gebied. Die ervaring hebben we al, met aardgas. We staan erom bekend dat we dit zonder al te veel reuring doen. Dat moet vooral zo blijven.
 
Neem een boer. Voordat we op zijn land aan de slag gaan, moeten we een zakelijke overeenkomst tekenen. We sturen dan liever geen jurist, maar een ervaren omgevingsmanager grondzaken. Veel van die collega’s komen zelf van een boerderij en weten wat een boer doormaakt. We starten bijvoorbeeld nooit zomaar met graven. We schrapen eerst de teelaarde af en we leggen die apart. En als we klaar zijn, laten we alles opgeruimd achter en zorgen we voor een passende compensatie. Het is een werkwijze die bij ons hoort, maar die de nieuwe medewerkers niet altijd kennen. Daarom zijn onze ervaren collega’s zo belangrijk, zodat ze nieuwe collega’s onze best practices leren.
 
De aanleg van ons netwerk door het land is een megaklus. Ik denk dat weinig mensen kunnen voorstellen hoe groot het project is. Het is moeilijk om het met een ander project te vergelijken, al geven de aanleg van de Afsluitdijk of de bouw van de Deltawerken enigszins een indicatie. Er staat ook veel tijdsdruk op. We kunnen niet zeggen: ‘sorry, we lopen uit.’ Andere partijen rekenen op de komst van het netwerk: ze bouwen fabrieken om of ze investeren in waterstofproductieprojecten. De komende jaren zijn dus spannend. Gelukkig ervaar ik geen stress. Ik vind het fantastisch om leiding te geven aan het team. Samen bouwen we aan de Gasunie van de toekomst.”

Dit artikel kwam tot stand in samenwerking met MissieH2
Lees ook: versnelling-in-zoektocht-naar-witte-waterstof-op-verschillende-continenten

Groene waterstof is duurder dan grijze waterstof, maar hoe lang nog? Naarmate de technologie en de markt zich ontwikkelen, wordt groene waterstof goedkoper en krijgt de industrie een alternatief om de productie te verduurzamen. De snelheid waarmee dat gebeurt is afhankelijk van veel factoren en daarom onzeker.  Gevraagd naar de prijsontwikkeling van groene waterstof, reageren experts terughoudend. Niemand weet het, of kan het voorspellen. Onze partner MissieH2 ging op onderzoek uit.

De kostprijs van grijze waterstof wordt bepaald door de prijs van aardgas, de afschrijving en operationele kosten van de SMR, de opslag en het transport van de waterstof, en de kosten van de rechten om CO2 uit te stoten. Een vuistregel in de industrie was lange tijd dat de productiekosten van 1 kilo grijze waterstof op ongeveer 1 euro liggen. Maar door de hoge aardgasprijs is het bedrag de laatste jaren waarschijnlijk meer dan verdubbeld.

Voor de verduurzaming van de chemie, de industrie en het zwaar transport zal de komende jaren eerst naar blauwe waterstof worden gekeken. Net als grijze waterstof wordt blauwe waterstof van aardgas gemaakt. Alleen wordt de CO2 afgevangen en ondergronds opgeslagen.

De productie van groene waterstof een compleet ander procedé, en daarbij hoort ook een ander kostprijsplaatje. Groene waterstof wordt gemaakt door met groene stroom watermoleculen (H2O) te splitsen in waterstof (H2) en zuurstof (O2). Voor de grootschalige productie van groene waterstof worden windparken op zee gepland, inclusief stroomkabels die de windstroom transporteren naar de elektrolysers op land of op zee. Een kostbare aangelegenheid.

Wilt u weten hoe de prijs van grijze, blauwe, roze en groene waterstof is opgebouwd en zich de komende jaren gaat ontwikkelen?

Het Nederlands Instituut voor Publieke Veiligheid (NIPV) heeft twee rapporten gepubliceerd over veiligheid rond waterstof. Hulpverleners in Nederland zullen in de toekomst in de gebouwde omgeving vaker waterstof tegenkomen. Waterstofaggregaten zijn hier een voorbeeld van: ze worden op bouwterreinen en festivals gebruikt om op een duurzame manier stroom te leveren. Maar dit brengt ook risico’s met zich mee. Het Nederlands Instituut Publieke Veiligheid (NIPV) is het publiek kennisinstituut voor crisisbeheersing en brandweerzorg.

Het eerste rapport gaat over waterstofaggregaten en beschrijft de wet- en regelgeving, de risico’s en de mogelijke maatregelen. Het tweede rapport gaat over waterstofincidenten en beschrijft de lessen die hulpverleningsdiensten hieruit kunnen leren.

Bij de inzet van waterstofaggregaten is ook sprake van de opslag van waterstof. En deze opslag brengt risico’s met zich mee. Het NIPV heeft beschreven waaraan waterstofaggregaten moeten voldoen en welke risico’s hieraan verbonden zijn. Zo geeft het rapport aan wanneer een informatieplicht, meldingsplicht of vergunningplicht geldt en zijn verkennende berekeningen gedaan aan waterstofexplosies in een 20 ft. container. Veiligheidsregio’s en omgevingsdiensten kunnen het rapport gebruiken bij hun advisering aan het bevoegd gezag over vergunningaanvragen.

Het tweede rapport gaat over leren van ongelukken. Als een waterstofincident zich voordoet, is een belangrijke vraag hoe het incident heeft kunnen gebeuren. Met die kennis kunnen in de toekomst risico’s beperkt worden en mogelijk andere incidenten voorkomen worden. Maar een aspect dat vaak onderbelicht blijft, is welke lessen hulpdiensten kunnen leren van de inzet bij waterstofincidenten. Een belangrijke les is bijvoorbeeld dat een waterstofincident uit meerdere fasen bestaat en dat de inzet in iedere fase anders is. Het rapport beschrijft de resultaten van het onderzoek dat het NIPV heeft gedaan naar de ervaringen van hulpdiensten bij verschillende waterstofincidenten.

De rapporten kunt u lezen en downloaden via de onderstaande linken:

• Handreiking veilige leefomgeving: waterstofaggregaten
• Lessen uit waterstofincidenten

Foto: op donderdag 25 april 2013 raken op de N49 bij Vrasene (België) twee vrachtwagens bij een ongeval betrokken. Een van de vrachtauto’s vervoerde tubes met waterstof.  

Lees ook: waterstofschip-h2barge-vervoert-containers-naar-duitsland

De Duitse regering heeft nieuw beleid aangekondigd voor de energietransitie. Nu de emissievrije kerncentrales zijn gesloten wordt het komende decennium overgeschakeld op nieuw te bouwen gascentrales. In eerste instantie gaan deze draaien op aardgas, om later te worden overgezet naar waterstof.

Bondskanselier Olaf Scholz (SPD), minister van Economische Zaken Robert Habeck (Groenen) en minister van Financiën Christian Lindner (FDP) zijn het eens geworden over de essentiële elementen van de energiestrategie.

De nieuwe energiecentrales zijn bedoeld om ook in tijden met weinig zon en wind de levering van klimaatvriendelijke elektriciteit te garanderen . Volgens de informatie is het de bedoeling dat de centrales in eerste instantie op aardgas gaan draaien en later zullen worden omgebouwd naar klimaatvriendelijke waterstof. Daarbij wordt rekening gehouden dat deze H2 waarschijnlijk nog lange tijd aanzienlijk duurder is dan aardgas. 

Er is ook een zogenaamd capaciteitsmechanisme gepland. Daarin wordt bepaald dat exploitanten over een paar jaar beloond kunnen worden voor het op peil houden van de capaciteit van de elektriciteitscentrale, bijvoorbeeld op momenten dat er geen elektriciteit uit hernieuwbare bronnen beschikbaar is.

De financiering moet worden betaald uit het Climate and Transformation Fund, een speciaal landelijk energiefonds. Volgens informatie uit coalitiekringen bedragen de kosten de komende twintig jaar zo'n 16 miljard euro. Volgens informatie van opinieblad Der Spiegel zullen de aanbestedingen ter ondersteuning van de nieuwe energiecentrales in de komende drie tot vier maanden worden opgesteld.

Over de gepresenteerde strategie is de energiesector tevreden. “De Gordiaanse knoop in de energiecentralestrategie is nu doorgesneden”, zegt Stefan Kapferer, hoofd van de transmissienetbeheerder 50Hertz . De netbeheerder is een van de vier bedrijven in Duitsland die elektriciteit transporteren via het zogenaamde hoogspanningsnet. Kapferer noemde het akkoord ‘goed nieuws voor de energietransitie en voor een betrouwbare stroomvoorziening voor de toekomst’. De netbeheerder wil wel inspraak bij de locatie-toewijzing van de nieuwe energiecentrales. Door ze op de juiste plekken te plaatsen hoeft het hoogspanningsnet niet overal drastisch te worden uitgebreid.

Het genationaliseerde energiebedrijf Uniper zal naar verwachting deelnemen aan de bouw van de nieuwe energiecentrales. CEO Michael Lewis meldt dat ze “zeer opgelucht” zijn over de overeenkomst. Snelle actie is dringend nodig omdat het goedkeuringsproces en de daadwerkelijke bouw van energiecentrales en opslagfaciliteiten meerdere jaren zullen duren. Uniper gaat ervan uit dat zij een deel van de nieuwe capaciteit voor Duitsland gaat bouwen, aldus Lewis. "Zodra we de details hebben kunnen onderzoeken, beslissen we of en met welke investeringen we meedoen."

De Duitse regering heeft maandenlang moeizaam onderhandeld om tot een akkoord te komen. De FDP, SPD en de Groenen konden het niet eens worden over de strategie richting emissievrij.

Foto: een van de twee turbines van de Maxima Centrale in Lelystad (Nederland) is inmiddels geschikt voor een mengsel van 50% aardgas en 50% waterstof.

Lees ook: toyota-test-waterstofverbrandingsmotor-in-australie-en-japan

Reedyk B.V. heeft een kraan van het type Liebherr LR1200 omgebouwd van diesel naar 100% waterstof. De ombouw heeft een jaar geduurd en is uitgevoerd in samenwerking met de Adrighem Group, wereldleider op het gebied van verhuur en verkoop van zwaar en mobiel materieel. De crawler crane van ca. 210 ton, heeft al een aantal jaren ervaring en is in perfecte staat. Maar de dieselmotor voldeed niet meer aan de huidige uitstootnormen.

De partners hebben de oude verbrandingsmotor in zijn geheel verwijderd en een brandstofcel met alle toebehoren ingebouwd. Eigen software-engineers hebben vervolgens de software ontwikkeld waardoor deze naadloos aansluit op de besturing van de kraan. De crawler crane wordt nu volledig aangedreven met waterstof zonder ook maar enige concessie te doen aan kracht, snelheid of veiligheid. Met 200 ton hefvermogen, markeert dit project een krachtige stap voorwaarts. Met de transitie van deze kraan bewijzen Reedyk en Adrighem dat duurzaamheid hand in hand kan gaan met kracht, efficiëntie en betrouwbaarheid.

De benodigde waterstof kan op iedere locatie geleverd worden in bundels van 16 cilinders. Deze kan de machinist zelf eenvoudig wisselen. Na de ombouw werkt de kraan 100% zero emissie. Er is geen sprake van uitstoot van CO2, fijnstof of stikstof. Er is geen stroom nodig op locatie en de machine werkt zeer stil.

De innovatieve en schaalbare ombouw-technologie is toepasbaar op een grote verscheidenheid zware en mobiele machines.

Lees ook: dats-24-opent-twee-nieuwe-waterstoftankstations-aantal-staat-nu-op-vijf

Met de nodige trots en feestelijkheden heeft de Belgische keten van tankstations DATS 24 twee nieuwe waterstofstations in Erpe-Mere en Herve geopend. Met de twee nieuwkomers staat de teller nu op vijf publieke waterstoftankstations en baat de keten het grootste netwerk van België uit.

Het waterstoftankstation Erpe-Mere ligt op een strategische locatie tussen Brussel en Gent en H2-station Herve ligt vlakbij de snelweg tussen Luik en Aken. De tanklocaties vallen binnen het @H2Benelux-project van WaterstofNet, onderdeel van het Connecting Europe Facility-programma dat als doel heeft  om de bestaande openbare infrastructuur voor het tanken van waterstof en het waterstofvoertuigenpark in de Benelux aanzienlijk uit te breiden.

DATS 24 is een Belgisch bedrijf uit de Colruyt Group, met een onbemand tankstationsnetwerk van 129 stations verspreid over België en zevenendertig in Frankrijk. De naam DATS is een afkorting voor Discount Automatic Tanking Service

• Adres waterstoftankstation Erpe-Mere: Gentsesteenweg 239
• Adres waterstoftankstation Herve: Outre-Cour 37

Een opmerkelijke verschuiving binnen het rijden op waterstof. Het dure en gecompliceerde brandstofcelsysteem krijgt er een gedegen concurrent bij. Het afgelopen jaar maakten een flink aantal vrachtautofabrikanten bekend dat ze zich niet alleen maar concentreren op een brandstofcel, de waterstofverbrandingsmotor is een goed alternatief, schrijft Paul Bombeld, hoofdredacteur van Waterstof Magazine.

De Toyota Corolla-raceauto die momenteel wordt getest tijdens de  Super Taikyu Race evalueert snel, meldt de Japanse autofabrikant. De Corolla is een van de eerste personenauto’s ter wereld die rijdt op vloeibare waterstof en de eerste die meedoet met autoraces. Het afgelopen weekend kwam de nieuwste versie in actie tijdens Round 7 S Endurance Final Fuji 4 Hour Race, de afsluitende race van het seizoen 2023. Toyota gebruikt de zeer populaire race als proeftuin voor nieuwe ontwikkelingen en om waterstof onder de aandacht te brengen van een groot publiek.

De unieke Corolla werd in mei voor het eerst gepresenteerd. Sindsdien is het rendement van het voertuig flink verhoogd. Om een ​​hoog rendement te bereiken moet de vloeibare waterstofpomp een stabiele en hoge brandstofdruk genereren. Door de drukprestaties en de duurzaamheid van de pomp voor vloeibare waterstof te verbeteren heeft Toyota inmiddels hetzelfde niveau bereikt als wanneer de auto was uitgerust met een benzinemotor of met gasvormige waterstof.

Tijdens de eerste Fuji 24 Hour Race die in mei werd gehouden, bedroeg het maximale aantal ronden dat kon worden afgelegd op één tankbeurt nog 16 ronden. Tussentijds zijn er verbeteringen aangebracht, zoals het verbeteren van de nauwkeurigheid waarmee wordt bepaald wanneer de tank vol is tijdens het tanken, is de de warmte-inbreng bij het tanken verminderd en is het verbruik van de hoeveelheid brandstofinjectie wanneer het gaspedaal niet wordt ingedrukt verminderd. Hierbij is 25% efficiëntie behaald en hoeft er minder vaak te worden getankt. Niet meer om de 16 rondes, maar om de 20.

Zonder de focus op veiligheid en beveiliging te veranderen is het gelukt om verschillende onderdelen lichter uit te voeren. Door het gewicht van de tank, veiligheidsklep/boil-off gasklep, rolkooi en hogedrukwaterstofonderdelen te verminderen, is het voertuig 50 kilo lichter geworden en weegt nu 1860 kilo.

Toyota richt zich niet alleen op zero-emissie, maar wil ook koolstof uit de atmosfeer halen. De waterstofmotor van de Corolla maakt daarbij gebruik van de eigenschappen van de verbrandingsmotor, namelijk dat deze een grote hoeveelheid lucht aanzuigt en warmte die wordt gegenereerd door de verbranding. In het motorblok is een CO2-terugwinningsapparaat geïnstalleerd. Concreet wordt er bij de inlaat van het luchtfilter een apparaat geïnstalleerd dat CO2 absorbeert. Deze wordt opgevangen in een kleine tank gevuld met adsorptieoplossing.

Toyota verwacht de komende jaren het waterstofverbrandingssysteem verder te optimaliseren.

Lees ook: acht-woningen-in-wolfheze-krijgen-eigen-energiesysteem-met-waterstof

Er gaan drie nieuwe bestelwagens op waterstof van Renault rijden in Noord-Holland. GP Groot groep, eigenaar van het plaatselijke waterstoftankstation, kondigt aan dat GP Groot inzameling, HB Adviesbureau en NXT Mobility elk een innovatieve Renault Master in gebruik gaan nemen. Deze drie voertuigen markeren een belangrijke stap in de energietransitie van de regio Alkmaar.

De Renault Master Van H2-TECH is een grote bedrijfswagen met een laadvolume van 12 m³ die is uitgerust met een 30 kW brandstofcel, een 33 kWh-batterij en vier tanks voor in totaal 6 kg waterstof. GP Groot behoort tot de eerste groep Nederlandse ondernemingen die de innovatieve voertuigen inzet.

Een waterstofvoertuig is een elektrisch voertuig dat waterstof gebruikt als energiebron in combinatie met een batterij en stoot geen luchtvervuilende emissies of broeikasgassen uit. Het enige restproduct is waterdamp. Waterstofvoertuigen hebben een grotere actieradius dan batterij-elektrische voertuigen en kunnen binnen enkele minuten worden volgetankt.

De auto’s worden voor verschillende doeleinden ingezet. GP Groot inzameling zet het voertuig in voor de doorontwikkeling van een bijzondere dienstverlening: het sorteren van chemisch afval bij en voor klanten. Gonny Schoonhoven, bedrijfsleider Gevaarlijk afval van GP Groot inzameling: “Er bellen regelmatig klanten met de vraag: “Wij hebben chemisch afval, kunnen jullie het ophalen?”. Veel mensen hebben geen idee aan welke wet- en regelgeving het transport en verpakken ervan moet voldoen. Wij sturen dan een ADR-chauffeur naar de klant om het specifieke afval te sorteren en te verpakken. Soms kan het gelijk meegenomen worden en in andere gevallen moet een andere wagen het  komen ophalen. De nieuwe Renault is uitermate geschikt voor dit werk.”

NXT Mobility gebruikt het voertuig als servicebus van haar technische dienst en HB Adviesbureau zet de waterstofbus in bij werkzaamheden in de openbare ruimte zoals veldwerkzaamheden voor (water-)bodemonderzoek en saneringen, het uitvoeren van inspecties en landmeetkundige werkzaamheden. Martijn Burgers, commercieel manager bij HB Adviesbureau: “De specialisten van HB Adviesbureau voegen waarde toe aan elk project op het gebied van biodiversiteit, leefbaarheid, beeldkwaliteit, circulariteit en klimaatbestendigheid. De inzet van een waterstofbus sluit hierbij perfect aan.”

De voertuigen tanken bij de nieuwe waterstof tankinstallatie van de NXT Energy Hub op bedrijventerrein De Boekelermeer in Alkmaar. De tankinstallatie  is gerealiseerd onder de regeling DKTI-transport van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. De Renaults maken deel uit van een pilot om ervaring op te doen met het rijden op waterstof, de pilot vormt de laatste fase voor de publieke openstelling van het nieuwe waterstoftankstation.

Erik Metselaar, directeur van NXT Mobility, licht toe: “Rijden op waterstof is nog volop in ontwikkeling. Daarom testen we met de nieuwe voertuigen wat rijden op waterstof in de praktijk inhoudt. Op die manier openen we de deur naar meer waterstofvoertuigen op de weg. Niet alleen doordat we straks praktijkervaring hebben met rijden op waterstof en onze klanten daarover kunnen adviseren, maar ook doordat we het kip-en-ei probleem rondom rijden op waterstof oplossen.” Metselaar vervolgt: “Zolang er geen waterstoftankstations zijn, worden er geen waterstofvoertuigen verkocht. En als er geen waterstofvoertuigen worden verkocht, worden er geen waterstoftankstations gebouwd. Door de ontwikkeling van ons eerste waterstoftankstation geven we bedrijven in de regio Alkmaar de mogelijkheid om te starten met rijden op waterstof en stimuleren we de transitie naar duurzame mobiliteit.”

Binnenkort kunnen zowel personenauto’s (700 bar) als vrachtwagens (350 bar) waterstof tanken bij de NXT Energy Hub in Alkmaar. De tanklokatie zal binnenkort ook worden uitgebreid met hoogvermogen snelladers voor elektrische vrachtwagens.

Foto: Erik Boschman Fotografie

Lees ook: australie-toyota-en-hyundai-gaan-gezamenlijk-de-waterstofmarkt-ontwikkelen

Het was te verwachten en het is geheel terecht. Professor Ad van Wijk is tijdens zijn afscheidssymposium van de Technische Universiteit van Delft beloond met een waterstofmedaille. Zijn afscheidsrede als professor van het toekomstige energiesysteem legt hij er de nadruk op dat het voor iedereen vooral betaalbaar moet zijn. Van Wijk heeft zich vele jaren ingezet voor de belangrijke rol die waterstof in de toekomst gaat innemen.

In het volle besef dat hij zeer terecht al menig ondernemers- én wetenschapsprijs in ontvangst mocht nemen, is de jury volmondig van mening dat waterstofprofessor Ad van Wijk de Missie H2 Waterstofmedaille ten volle verdient. Van Wijk nam afgelopen vrijdag welliswaar afscheid van de universiteit, maar dat betekent nog niet dat hij de waterstofontwikkelingen aan zich voorbij laat gaan. Missie H2, de organisatie achter de waterstofmedaille ziet de medaille vooral als aanmoediging om door te gaan met het waterstoftraject naar een emissievrije waterstof-samenleving.

Tijdens zijn afscheid werd ook het boek ‘Groene energie voor iedereen’ gepresenteerd. Het boek geeft een nieuw perspectief op een duurzame energievoorziening en is verkrijgbaar in het Nederlands en Engels via de website profadvanwijk.com

Lees ook: ms-antonie-het-binnenvaartschip-op-waterstof-maakt-proefvaart-op-het-haringvliet

In de stad Schwäbisch Gmünd in Baden-Württemberg is het Franse bedrijf Lhyfe begonnen met de bouw van een nieuwe fabriek voor groene waterstof. De productiefaciliteit kan maximaal 4000 kilo waterstof per dag produceren en 1000 ton per jaar, op basis van een geïnstalleerd vermogen van 10 MW. De fabriek wordt de grootste productie-eenheid van Lhyfe buiten Frankrijk en volgens het bedrijf de eerste echte groene waterstoffabriek van Duitsland.

De initiatiefnemers spreken over een belangrijke stap voor de ontwikkeling van de groene waterstofmarkt in Duitsland en demonstreert de toenemende integratie van dit hernieuwbare gas in lokale ecosystemen. De installatie, die zal worden aangedreven door hernieuwbare energie uit waterkracht, wind en zon, moet over een jaar in gebruik moeten worden genomen. De waterstof zal met name bestemd zijn voor industriële afnemers en waterstoftankstations in de regio.  Begin dit jaar tekenden Lhyfe en de joint venture JET H2 een overeenkomst voor de bouw van een nieuw waterstoftankstation in Schwäbisch Gmünd. 

Het waterstofproject in project in Schwäbisch Gmünd wordt gefinancierd door de deelstaat Baden-Württemberg en de Europese Unie en moet een duurzame oplossing bieden voor de industrie. Het groene initiatief krijgt 6,4 miljoen euro subsidie van het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO).

“We zijn erg blij dat de deelstaat en de gemeente Schwäbisch Gmünd een start hebben gemaakt met de ambitieuze doelstellingen voor een waterstofeconomie op basis van hernieuwbare energiebronnen en dat Lhyfe hen in deze dynamiek mag ondersteunen” zegt Luc Graré, hoofd Centraal- en Oost-Europa bij Lhyfe. “Met de bouw van deze waterstofproductie-installatie leveren we een belangrijke bijdrage aan de doelstellingen van de Duitse federale overheid.”

“Met dit soort samenwerking wordt Schwäbisch Gmünd een voorbeeldstad voor de landelijke uitrol van een waterstofnetwerk en tankstations via een regionale waterstofproductiefaciliteit die in staat is om meerdere spelers te bevoorraden”, vult Richard Arnold, burgemeester van Schwäbisch Gmünd aan . “Onze stad maakt al deel uit van de modelregio van de deelstaat Baden-Württemberg en met de voltooiing van deze locatie zal de stad ook de grootste waterstofproducent in de deelstaat zijn. We creëren zo een positieve dynamiek voor de commercialisering van het Aspen-land, waardoor bedrijven kunnen blijven produceren, terwijl ze hun uitstoot en hun impact op het klimaat beperken”.

In 2021 opende Lhyfe de eerste industriële site voor de productie van groene waterstof ter wereld in directe verbinding met een windpark in Frankrijk. In 2022 werd in de haven van de Franse stad Saint-Nazaire het eerste offshore proefplatform ter wereld voor de productie van groene waterstof ingehuldigd. Lhyfe is daarmee het eerste bedrijf ter wereld dat al is begonnen met de productie van waterstof op zee, op basis van een productiecapaciteit tot 400 kg/dag. Het bedrijf heeft in verschillende landen inmiddels meerdere projecten in portefeuille, met een totale opwekcapaciteit van 10,3 GW.

Lees ook: australie-afvalinzamelaar-remondis-presenteert-eerste-vuilniswagen-op-waterstof

De Nederlandse organisatie MissieH2 heeft donderdagmiddag een waterstofmedaille uitgereikt aan Pierre Devillers CEO Engie Nederland. Devillers wordt geëerd voor zijn enorme inzet voor versnelling van de energietransitie. Als voorloper heeft Engie inmiddels een van de twee terminals van de Maxima-centrale in Lelystad omgebouwd naar geschiktheid voor waterstof. Engie ontwikkelt in Eemshaven in Groningen een grote elektrolyser voor de productie van groene waterstof en het bedrijf is met tal van andere projecten koploper binnen de energietransitie. Pierre Devillers ontving de prijs uit handen van drievoudig olympisch zwemkampioen Ranomi Kromowidjojo.

Pierre Devillers’ loopbaan is een internationale Engie-loopbaan, die nadrukkelijk in het teken staat van energie en energietransitie. Het mag dan ook niet verbazen dat Pierre als Country Manager Engie Nederland tevens Vicepresident Group Transformation Office werd bij Engie Group. Waar menig “fossiel bedrijf” zich graag tooit met groene veren, durft Engie het aan de transitiekar vlot te trekken en met lef voorop te gaan in de transitiestrijd. Hierbij bewijst Pierre dat een succesvolle energietransitie alleen slaagt als ambitieuze woorden gepaard gaan met dito daden. De ambitieuze corporate claim ‘Zero Carbon Champion’ past daarmee zowel Pierre, Engie Nederland als ook Engie Group als een jas.

Het eremetaal werd gistermiddag uitgereikt in een bomvolle Martinikerk in de stad Groningen tijdens het internationale waterstofevent Wind meets Gas.

Lees ook: twee-fabrikanten-presenteren-bussen-op-waterstof-met-een-rijbereik-van-1000-km

Plannen voor de bouw van groene waterstoffabrieken volgen elkaar in hoog tempo op. Daarnaast sluit het ministerie van Economische Zaken & Klimaat de ene na de andere deal voor de toekomstige import van groene waterstof. Maar wie gaat die klimaatneutrale brandstof en grondstof straks gebruiken? Welke kansen biedt groene waterstof voor ondernemers om te verduurzamen? In een rondgang zoomen we in op de plannen van drie bedrijven. Welke ideeën en plannen hebben ze met groene waterstof? Welke dilemma’s spelen er en welke obstakels moeten nog overwonnen worden?

Lampen, korfbalmandjes, bakfietsbakken en pizzabezorgkoffers. Het zijn allemaal producten die bij Roto-Art in Tilburg worden gemaakt door middel van ‘rotatiegieten’. Dit leggen we even nader uit. Een holle matrijs wordt gevuld met kunststofpoeder, die in een oven ronddraait totdat het product in de juiste vorm gesmolten is. Na afkoeling buiten de oven is het grote voordeel van rotatiegieten zichtbaar: een product kan in één keer gegoten worden en er zijn dus geen naden zichtbaar. Zo rollen er ieder jaar tegen de 200.000 producten uit de fabriek van Roto-Art, waar 45 mensen werken.

Het productieproces heeft ook een nadeel, namelijk dat de elf ovens warm gestookt worden met aardgas. Cas Oerlemans, eigenaar en directeur van Roto-Art, vertelt dat hij jaarlijks ettelijke honderdduizenden kubieke meters gas nodig heeft. Nog wel, want hij is actief bezig om een duurzaam alternatief te ontwikkelen. Oerlemans heeft 1.600 zonnepanelen op het dak van zijn bedrijfspand liggen. “Als de zon lekker schijnt leveren die 4 tot 5 megawattuur per dag”, vertelt hij.

In theorie zou Roto-Art de ovens, die tot 250 tot 300 graden worden gestookt, ook elektrisch kunnen verwarmen. “Maar dan voldoet mijn huidige aansluiting van 700 kilowatt niet. De ovens moeten snel regelbaar zijn en dat vraagt om hele grote vermogens. Dan heb ik een aansluiting van 4 miljoen kilowatt nodig. Als ik het netwerkbedrijf om zo’n aansluiting vraag, dan ben ik over 5 of 10 jaar aan de beurt, dus dat schiet niet op.”

De chronische filevorming op het elektriciteitsnet, waardoor bedrijven nauwelijks nieuwe of grotere aansluiting kunnen krijgen, is volgens de netwerkbedrijven niet voor 2030 opgelost. Het klimaatdoel om in 2030 55 procent minder CO2 uit te stoten is wettelijk vastgelegd, maar er moet nog veel gebeuren om dat voor elkaar te krijgen. Veel bedrijven kunnen niet wachten totdat het elektriciteitsnet is uitgebreid, en kijken naar groene waterstof in plaats van elektriciteit als alternatief om te verduurzamen.

Oerlemans gebruikt de zonnestroom daarom op een andere manier: hij maakt er groene waterstof van. Roto-Art is nu in het bezit van een eigen elektrolyser, geleverd door het Nederlandse bedrijf Adsensys, met een vermogen van een kleine 20 kilowatt, die water met behulp van de eigen zonnestroom splitst in groene waterstof en zuurstof. Dat stelt het bedrijf in staat om bij één oven 20 procent waterstof bij te mengen.

Dat levert een bescheiden besparing op aardgas en dus CO2-uitstoot op. Investering: 200-duizend euro. “Dat is volgens geen enkele maatstaf rendabel”, zegt Oerlemans. “Als dat het criterium was, had ik er vorige week mee moeten stoppen. Maar ik ga ermee door, want ik wil met de toekomst bezig zijn.”

Nu is het nog behelpen, ook omdat Roto-Art zelf geen waterstof mag opslaan. “Als ik tegen de omgevingsdienst zeg dat ik mijn eigen waterstof maak én het wil opslaan, dan zien ze mij als producent, en dan gelden er strengere eisen.” Dus de zonnestroom die Roto-Art in het weekend opwekt, als de fabriek stilligt, gaat niet naar de productie van waterstof.
In de toekomst, die Oerlemans voor ogen heeft, worden al zijn ovens gevoed met 100 procent waterstof. Maar daarvoor heeft hij elektrolysecapaciteit nodig van meer dan 1 megawatt. Zulke schaalvergroting vereist dan wel een lagere prijs dan wat hij voor de eerste elektrolyser heeft betaald. “Over 3 à 4 jaar zijn de prijzen met 80 procent gedaald, zeggen ze nu. Dan wordt het interessant.”

Een alternatief is dat Roto-Art op termijn een aansluiting krijgt op het waterstofnetwerk dat Gasunie in Nederland gaat aanleggen. “Maar de grootverbruikers zullen eerst een aansluiting krijgen”, verwacht de ondernemer. “Misschien dat we hier op het bedrijventerrein de vraag naar waterstof kunnen bundelen, zodat we eerder aan de beurt komen”, filosofeert hij.

Wat Oerlemans zou helpen is meer duidelijkheid vanuit de overheid en advies over wat wel en niet is toegestaan. “Waar moet je precies aan voldoen als je waterstof wil opslaan? De regelgeving is onduidelijk. De omgevingsdienst weet ook niet hoe ze daar mee om moeten gaan. Die zeggen alleen ja of nee tegen een uiteindelijk voorstel. Ik zou graag aan de voorkant helderheid willen hebben.”

Tekst: Roy op 't veld  |   MissieH2 / Waterstof Magazine

Foto links: Het Nederlandse bedrijf Adsensys heeft het waterstofsysteem geleverd waarmee Roto-Art zelf waterstof produceert

De provincie Noord-Holland heeft er weer een nieuw waterstoftankstation bij. Op het bedrijventerrein De Boekelermeer in Alkmaar is het bestaande tankstation van NXT uitgebreid met een waterstoftankinstallatie. Daarmee is dit het tweede waterstoftankstation in de provincie boven het Noorzeekanaal. Eerder opende Avia Marees in de gemeente Kolhorn een klein waterstoftankstation.

De komende maanden wordt de nieuwe tankinstallatie uitvoerig met eigen voertuigen getest. Na de zomer staat de officiële opening op het programma. Vanaf dan kunnen alle waterstofvoertuigen, zowel vrachtwagens en bussen onder 350 bar als personenauto’s  onder 700 bar waterstof tanken.

De opening van het eerste waterstoftankstation is een belangrijke mijlpaal voor NXT Mobility, dat  onderdeel is van GP Groot, meldt directeur Erik Metselaar. “Hoewel er in Nederland op dit moment ruim 4.100 tankstations zijn, is het aantal plekken waar waterstof getankt kan worden nog zeer beperkt. De realisatie van deze waterstoflocatie is dan ook een belangrijke stap, niet alleen voor ons eigen NXT-concept, maar ook voor de hele regio. Ons doel is om op onze tankstations een verscheidenheid aan duurzame brandstoffen en energie aan te bieden. In die mix speelt waterstof een belangrijke rol.”

Uit recente cijfers van BOVAG (Tankstation in Cijfers 2023) blijkt dat er in Nederland slechts 15 waterstoflocaties operationeel zijn. Het doel van het Ministerie van Infrastructuur & Waterstaat is om in 2025 minimaal 50 waterstoftankstations in Nederland te hebben. Vooral voor zwaar transport – waaronder voor trucks en bussen – is waterstof een interessante optie. Waterstofvoertuigen stoten geen luchtvervuilende emissies of broeikasgassen uit. Het enige restproduct is waterdamp. De actieradius van de trucks en bussen is bovendien aanzienlijk groter dan van batterij-elektrische alternatieven. En het tanken neemt niet meer dan een paar minuten in beslag, wat een aanzienlijke tijdsbesparing oplevert in vergelijking met het opladen van batterijen.

Bij NXT Energy Hub Alkmaar wordt op termijn in de regio geproduceerde waterstof verkocht. Daarvoor heeft NXT Mobility de handen ineengeslagen met HYGRO, dat in de Wieringermeer met behulp van een windturbine groene waterstof gaat produceren.

“Zolang er geen waterstoftankstations zijn, worden er geen waterstofvoertuigen verkocht”, zegt directeur Erik Metselaar. “En als er geen waterstofvoertuigen worden verkocht, worden er geen waterstoftankstations gebouwd. Daarom ontwikkelen wij ons eigen waterstofnetwerk. Zo geven we bedrijven de mogelijkheid om te starten met rijden op waterstof en stimuleren we de transitie naar duurzame mobiliteit.”

Op de tanklocatie zijn naast waterstof onder meer (bio-)LNG en het CO2-arme dieselalternatief Neste MY Renewable Diesel verkrijgbaar. Er komen binnenkort ook snelladers voor elektrische trucks, waarmee het aanbod verder wordt uitgebreid. Het waterstoftankstation is gevestigd op het adres Diamantweg 32, 1812 RC Alkmaar

Foto: de koel- en compressiecontainers worden op hun plek getakeld in Alkmaar

Lees ook: nieuwe-europese-afspraken-over-verduurzaming-luchtvaart-met-waterstof

De Franse producent van groene waterstof Lhyfe begint vandaag met de bouw van een nieuwe fabriek voor groene waterstof in zuidwest Frankrijk. In de plaats Bessières, 20 kilometer ten noorden van Toulouse, wordt een fabriek van 5 MW gebouwd. Via het naastgelegen distributieplein wordt waterstof per vrachtauto de regio ingebracht. De fabriek en het distributieplein komen op een terrein van 8000m2. De waterstofhub moet een belangrijke bijdrage gaan leveren aan het verduurzamen van de mobiliteit.

De nieuwe waterstoffabriek is een belangrijk onderdeel van het H2-Corridor-project van de Franse regio Occitanië, dat is gericht op het verduurzamen van het goederen- en personenvervoer. Occitanië stelt € 5,9 miljoen ter beschikking om de oprichting van de site te ondersteunen, waarvan € 4,1 miljoen als lening en € 1,89 miljoen in de vorm van subsidies. De locatie van Lhyfe Occitanië krijgt een capaciteit van twee ton groene en hernieuwbare waterstof per dag. Dit is gelijk aan een opwekkingscapaciteit van 5 MW. De productielocatie is modulair opschaalbaar.

De Occitanië H2 Corridor maakt deel uit van een groter Noord-Zuid-Europees waterstofproject, dat tot doel heeft het goederen- en personenvervoer op de as tussen de Middellandse Zee en de Noordzee koolstofarm te maken.

Het doel van de regio voor de Occitanië H2 Corridor is om tegen eind 2024 twee installaties voor de productie van hernieuwbare waterstof te hebben, goed voor een totale productie van zes ton per dag. Er moeten zeven waterstoftankstations gebouwd worden die tussen de 600 en 1 200 kg per dag kunnen leveren aan 40 vrachtwagens op waterstof, 62 koelopleggers/-units en 15 regionale streekbussen.  

Carole Delga, President, Region of Occitanië is blij met de start van de werkzaamheden: “Groene waterstof tot een van de energieën van de toekomst. Vandaag de dag is zware mobiliteit een van de grootste uitdagingen van de energietransitie. Daarom heeft het gewest het project Occitanië H2 Corridor opgestart, waarbij industrie en mobiliteit op Europees niveau worden geïntegreerd. Ik ben er trots op dat dit project hier in Occitanië wordt ontwikkeld en dat Lhyfe bijdraagt ​​aan decarbonisatie van onze streek.”

De nieuwe fabriek van Lhyfe in zuidwest Frankrijk moet eind 2023 operationeel zijn.

Lees ook: siemens-heeft-veel-vertrouwen-in-waterstoftreinen-maar-starten-is-moeilijk

Onder de nieuwe Toyota-baas Koji Sato gaat de Japanse autofabrikant Toyota zich steeds meer op batterij-elektrische auto's richten, maar ook waterstoftechnologie blijft een van de speerpunten. Sato wil op het gebied van waterstof vooral breed gaan samenwerken met partners die waterstof produceren, transporteren en verbruiken. De focus ligt op het uitbreiden van de waterstofinfrastructuur en het uitbreiden van industrieën die de brandstof gebruiken. "We willen ervoor zorgen dat waterstof een haalbare optie blijft", aldus Sato.

Koij Sato zal vanaf april de grootste autofabrikant ter wereld leiden. Hij wil de groep meer focussen op batterij-elektrische auto's, maar houdt met meerdere technologieën vast aan Toyota's eerdere strategie. Het bedrijf blijft op grote schaal inzetten op hybride auto's, vergezeld van een offensief met puur elektrische voertuigen en de uitbreiding van de waterstofactiviteiten.

Sato wilde niet in detail ingaan op de doelen met waterstof. "We hebben op dit moment geen specifiek zakelijk doel". Van de waterstofauto Toyota Mirai heeft het bedrijf tot nu toe 22.000 exemplaren verkocht.

Foto: Het Japanse Kumamoto Ziekenhuis en Toyota Motor Corporation hebben de afgelopen jaren succesvol een ambulance op waterstof ontwikkeld. De brandstofcel in het voertuig kan ook stroom leveren aan apparaten in de omgeving.

Lees ook: transporteur-samskip-koopt-eerste-twee-containerschepen-op-waterstof

De gemeenteraad in Den Haag heeft gisteravond (donderdagavond) een motie aangenomen waarin zij het college verzoekt waterstof opnieuw toe te laten bij het vervoer van doelgroepen. De afgelopen jaren werd daarvoor de grootste waterstofvloot van Nederland ingezet. In en rond de hofstad reden meer dan vijftig taxi’s op waterstof. Bij de nieuwe aanbesteding kwam het college met de mededeling dat waterstof niet emissievrij is, omdat er veelvuldig grijze waterstof gebruikt wordt. Batterij-elektrisch was volgens de toenmalige wethouder milieuvriendelijker.

Na hevige protesten en een lobby-campagne van het H2Platform, OR (Orange Gas), waterstofpompstationhouder Kerkhof en de Stichting Bevordering Waterstofinfrastructuur (i.o.) wordt er opnieuw naar de keuze gekeken. Gisteravond heeft de gemeenteraad van Den Haag een motie aangenomen waarin zij het college verzoekt waterstof wederom in de aanbesteding doelgroepenvervoer te overwegen.

De inzet van waterstof bij de CO2-vrije energievoorziening in Nederland is zeer actueel nu deze week is gebleken dat de stroomvoorziening in steeds groteren delen van het land tegen zijn grenzen aanloopt. Dit wordt mede veroorzaakt door de vele oplaadpalen voor elektrische voertuigen die veel stroom vragen. Grote tankstations langs de snelweg die in de toekomst de complete fossiele energiestroom willen vervangen door elektriciteit hebben straks een 25MW elektriciteitsaansluiting nodig.

Het Duits, Thais en Italiaanse waterstofbedrijf Enapter heeft gisteravond in Londen de Earthshot Prize gewonnen. De milieuprijs, een initiatief van ZKH Prins William en The Royal Foundation, heeft tot doel de wereldwijde zoektocht naar de meest inspirerende en innovatieve oplossingen voor de grootste milieu-uitdagingen te stimuleren. In totaal vijf projecten over de hele wereld vielen in de prijzen. Prins William en zijn vrouw Catherine waren aanwezig, net als tal van beroemdheden als voetballer Mo Salah van Liverpool, actrice Emma Thompson en David Oyelowo. Er waren optredens van Coldplay, Yemi Alade, Shawn Mendes en Ed Sheeran. De ceremonie vond plaats in het Alexandra Palace. Enapter ging naar huis met 1,2 miljoen Euro.

Enapter Mede-oprichter Vaitea Cowan (foto rechts) was bij het bekendmaken van de shortlist, medio september, al zeer verrast. "We zijn dolgelukkig om erkend te worden door de EarthShot-prijs. De steun die we krijgen bij het opschalen van de productie van onze AEM-elektrolysers voor groene waterstof zal ons in staat stellen een nog grotere rol te spelen in het groene proces. Onze missie  is om groene waterstof voor iedereen betaalbaar en toegankelijk te maken door de kosten van AEM-waterelektrolyse te verlagen zodat waterstof kan concurreren met fossiele brandstoffen.”

“Onze elektrolysers zijn compacte modules die probleemloos geschakeld kunnen worden om op elke schaal groene waterstof te produceren. Ze zijn eenvoudig te installeren en, belangrijker nog, ze zijn gestandaardiseerd. Deze standaardisatie maakt ze perfect geschikt voor massaproductie, wat schaalvoordelen zal creëren om de kosten van elektrolysers enorm te verlagen en zijn daarmee toegankelijk voor iedere investeerder.”

Enapter bouwt momenteel een campus bij de Duitse stad Münster waar over twee jaar 10-duizend compacte elektrolysers per maand kunnen worden geproduceerd, schreef Waterstof Magazine eerder.

Deze week is HyDelta, een Nederlands onderzoeksprogramma gericht op het veilig inpassen van waterstof in de bestaande infrastructuur voor gastransport en distributie, officieel van start gegaan. De verschillende partners willen barrières voor innovatieve waterstofprojecten wegnemen. Het project loopt tot januari 2022 met een eventuele uitloop naar april. Innovaties die het dichtst bij markintroductie zijn worden als eerste aangepakt.

Veel partijen lopen bij de ontwikkeling in praktijk aan tegen obstakels op het terrein van vergunningen, infrastructuur of veiligheidsvoorschriften. Hierdoor komen innovatieve projecten niet van de grond of er treedt vertraging op. Het HyDelta-programma wil deze obstakels inventariseren en bezwaren wegnemen door vraagstukken te onderzoeken. De verschillende partijen binnen HyDelta richten zich op de financiering, het onderzoek en de uitvoering. De financiering wordt geregeld door de Gasunie, Netbeheer NL en TKI Nieuw Gas. Voor onderzoek en uitvoering zijn DNV GL, Kiwa, TNO en de New Energy Coalition aangesloten. Deze laatste partij zal ook als coördinator optreden.

Geselecteerde onderwerpen zijn: technische aanpassingen in het aardgasnetwerk, veiligheid bij gebruik, metering van waterstof, geur en zichtbaarheid, standaardisering/normering, ontwikkelen van educatietrajecten, de werking van bijmengverplichtingen en de economie van de waterstofwaardeketen. Voor al deze onderwerpen wordt zoveel mogelijk aangesloten bij, of voortgeborduurd op, lopende en geplande internationale onderzoeken en initiatieven.

‘Dit programma is de wegbereider naar de daadwerkelijke toepassing van groene waterstof in de praktijk. Deze stap is noodzakelijk en dringend, om de vele innovaties die zich nu ontwikkelen, te kunnen versnellen en verder te brengen,’ aldus Jörg Gigler van TKI Nieuw Gas, onderdeel van de Topsector Energie.

Ondanks de vele initiatieven bevindt de ontwikkeling van een waterstofeconomie zich nog in een beginfase. Zo staan nog talloze vragen open, variërend van technische vragen rond de productie en de inpasbaarheid van waterstof in het transport- en opslagsysteem, tot vragen rond de economische en juridische aspecten ervan. HyDelta wil deze vraagstukken oplossen.

In Brussel hebben politieke leiders en hoge ambtenaren uit Portugal en Nederland verder gesproken over de realisatie van een enorme waterstoffabriek in Sines. Nabij deze Portugese havenplaats moeten grote zonnevelden komen met miljoenen zonnepanelen voor de productie van groene waterstof. Onder andere de Nederlandse Waterstofgezant Noé van Hulst en Bart Biebuyck, executive director van Fuel Cells and Hydrogen joint undertaking, zitten aan de overlegtafel. ‘We doen echter geen mededelingen over welke bedrijven bij dit initiatief betrokken zijn, dat laten we aan de bedrijven zelf over,’ meldt Van Hulst aan Waterstof Magazine

‘Het doel van de gesprekken in Brussel was om te praten over de vervolgstappen en de wijze waarop dit plan zou kunnen passen binnen de regels van de Europese Unie. Maar het is op dit moment te vroeg om daarover meer te zeggen,' aldus Van Hulst, die daar nog wel aan toevoegt dat een groep bedrijven in Portugal en Nederland al geruime tijd samengewerkt aan het creëren van een waardeketen en handelsroute. De beide regeringen hebben het initiatief verwelkomd.

‘Nederland beschouwt groene waterstof als een noodzakelijke aanvulling op elektrificatie en energie-efficiëntie met het oog op het bereiken van de afgesproken klimaatdoelen voor 2050,’ zegt van Hulst. ‘Onze berekeningen tonen echter aan dat we enorme hoeveelheden waterstof nodig hebben om te verduurzamen. En dan hebben we het over hoeveelheden die onze eigen binnenlandse productiecapaciteit de komende 10 jaar zullen overtreffen, vandaar onze belangstelling voor import,’ laat Van Hulst aan onze redactie weten. De Portugese Minister van Milieu João Matos Fernandes zegt in de media in Portugal dat het plan voor de waterstoffabriek in Sines in april zal worden ingediend. Hij garandeert dat het Portugese bedrijven het project zullen ontwerpen en bouwen.

Na afloop van de gesprekken in Brussel plaatste de Portugese staatssecretaris van Energie João Galamba de bovenstaande foto op social media. Hij staat voor de banier, met rechts naast hem Noé van Hulst en links Bart Biebuyck.

Onder grote belangstelling is woensdagmorgen in Stad aan ’t Haringvliet de eerste waterstofwoning van Nederland officieel geopend. Het hart van het waterstofsysteem is een Solenco Powerbox met een Italiaans design die is opgesteld in de garage. In de Powerbox zit een brandstofcel gecombineerd met een elektrolyser. Deze wordt gebruikt om van stroom -uit de 30 zonnepanelen op het dak- waterstof te maken en op een later tijdstip van dit waterstof weer stroom. De waterstofopslag bevindt zich in de tuin. In een grijze metalen kast ligt in 24 cilinders onder 30 bar maximaal 1200 liter waterstof opgeslagen. Waterstof Magazine was ter plaatse. Meer informatie over dit innovatieve project vindt u hier.