Tsjechië krijgt het komende jaar de eerste drie waterstoftankstations. Daarvoor hebben de bedrijven Unipetrol en Bonet een overeenkomst getekend. De drie openbare H2-tankstations zullen worden geplaatst bij bestaande tanklocaties van de Benzina Orlengroup in de hoofdstad Praag, in Litvínov in het noordwesten van het land en Brno in het zuidoosten. Eind 2021 zullen de tankstations in gebruik worden genomen.

Sinds 2009 staat er al een waterstoftankstation in de Tsjechische plaats Neratovice. Dit is geen openbaar tankstation en speciaal gebouwd voor de bussen van het openbaar vervoer in de stad. Maar de initiatiefnemers van de drie nieuwe openbare tankstations zijn er van overtuigd dat er meer mogelijk is met waterstof. Daarbij wordt gedacht aan personenauto’s en vrachtvervoer. Er wordt inmiddels onderhandeld over het gebruik van waterstof in het openbaar vervoersnet in de stad Praag, Midden-Bohemen en de regio Ústí. H2-stations bij de stad Pilsen, in het zuidwesten, en een tweede tankstation in Praag, bij de afrit van de snelweg D10, gaan de komende jaren volgen. De bouw wordt grotendeels bekostigd met subsidies van het Ministerie van Transport. Voorlopig kunnen voertuigen alleen nog grijze waterstof tanken, afkomstig uit de Unipetrol-raffinaderijen in Litvínov en Kralupy nad Vltavou.

De Benzina Orlengroup die de waterstof bij haar tankstations in Tsjechië gaat verkopen, is niet onbekend met het product. In Polen is het energiebedrijf Orlen een van de grootste waterstofproducenten ter wereld. Het bedrijf produceert daar momenteel al 45 ton grijze waterstof per uur. In Duitsland biedt het oliebedrijf, bij enkele van haar 500 tankstations, ook waterstof aan.

In Frankrijk is het afgelopen weekend de eerste steen gelegd voor he eerste groene waterstoffabriek van het land. De fabriek die waterstof gaat produceren uit windenergie en zeewater wordt gebouwd in de Vendeé, aan de Atlantische kust. Dit is het eerste concrete project van de waterstof startup Lhyfe. De komende jaren moeten er in de regio meer projecten volgen.

De fabriek voor groene waterstof komt te staan bij de plaats Bouin, 40 km ten zuidwesten van Nantes. Sinds 2003 staan hier acht windturbines met een geïnstalleerd vermogen van 19,5 MW. Drie van deze turbines worden rechtstreeks op de fabriek aangesloten. Het pilotproject omvat bijna 1000m2 aan bedrijfsgebouwen, kantoorruimtes, een R&D-centrum en vijftien parkeerplaatsen en vraagt een investering van 6 miljoen euro. Vanaf het voorjaar 2021 moet de H2-fabriek operationeel zijn en een productiecapaciteit bereiken van 300 kilo waterstof per dag, genoeg voor het verbruik van 700 waterstofauto's. Vanaf de zomer moet de capaciteit zijn verdubbeld en in een volgende stap verdrievoudigd.

De eerste klanten voor groene waterstof zijn de H2-tankstations in de regio, waaronder die van Challans, La Roche-sur-Yon, Le Mans en Les Sables-d'Olonne. Dit laatste tankstation is nog in ontwikkeling en moet in juni 2021 gereed zijn. Diverse gemeenten in het gebied werken samen om een serie vuilnisauto’s op waterstof te kopen. In Le Mans gaan waterstofbussen rijden.

Lhife doet zelf onderzoek naar de meest optimale inzet van de electrolyser, waarmee de waterstof wordt geproduceerd. Daarvoor heeft de startup nu al 20 mensen in dienst, tegen het einde van het jaar moeten dat er 30 zijn.

Airbus heeft zijn plannen bekendgemaakt over vliegen in de toekomst. Over vijftien jaar wil de vliegtuigbouwer vliegen op waterstof. Daarmee krijgt de luchtvaart een flinke impuls. Argumenten tegen vliegen omdat het veel geluidsoverlast veroorzaakt en milieuvervuilend is zijn dan verleden tijd.

Het internationale energieagentschap geeft aan dat het vliegverkeer ongeveer 3% van de wereldwijde CO2-uitstoot veroorzaakt, maar dat neemt niet weg dat de samenleving alternatieven verwacht van de twee grote vliegtuigbouwers Airbus en Boeing. Vandaag denken de fabrikanten al na over hoe het vliegen in de toekomst aanzienlijk schoner en stiller kan. In deze context presenteert het Europese bedrijf nu drie vliegtuigconcepten die in 2035 mogelijk zouden kunnen bestaan. Ze hebben gemeen dat ze allemaal op waterstof vliegen.

Het eerste model dat is gepresenteerd is gebaseerd op een zeer klassiek ontwerp met dubbelstroom turbojets. Het vliegtuig kan tussen de 120 en 200 passagiers vervoeren en meer dan 3700 kilometer afleggen. Daarmee is het vliegtuig geschikt voor intercontinentale vluchten. De waterstof zou worden opgeslagen in tanks aan de achterkant van het vliegtuig.

Het tweede model (afbeelding) heeft ook een gebruikelijke lijn, behalve dat er wordt gekozen voor propellers. Dit vliegtuig is, met 100 zitplaatsen, ontworpen voor korte en middellange vluchten. Gezien de reikwijdte van 1800 km is dit vliegtuig geschikt voor binnenlandse vluchten of een continent als Europa.

Het derde ontwerp lijkt op een vliegende vleugel dankzij een geïntegreerde romp. Dit vliegtuig lijkt op de Boeing X-48 met plaats voor 200 passagiers.

Als onderdeel van het France Relance-plan stelt de regering tussen 2020 en 2022 2,6 miljard euro beschikbaar om de auto- en luchtvaartindustrie te ondersteunen. Daaronder vallen ook de toekomstige generaties vliegtuigen, die zeer energiezuinig moeten zijn en vliegen op waterstof als primaire energiebron. De waterstofuitdaging ligt niet alleen bij Airbus, ook op de (inter)nationale vliegvelden moet een waterstofinfrastructuur worden opgebouwd. De waterstof moet dan wel geproduceerd worden uit duurzame bronnen en 100% groen zijn.

In de plaats Uithoorn, iets ten zuiden van Amsterdam, start dit jaar een proef met 14 woningen op waterstof. Netbeheerder Stedin onderzoekt met verschillende partners hoe straten en wijken, met een zo’n kort mogelijk onderbreking in de gas-toevoer, kunnen overschakelen. Het onderzoek wordt uitgevoerd in een serie woningen die uiteindelijk worden gesloopt. De onderzoek partners willen inzicht krijgen in de kosten, de complexiteit van het installatiewerk, het tijdspad, welke gereedschappen zijn nodig en waar is het noodzakelijk de wet- en regelgeving aan te passen? “De beste manier om deze vragen te beantwoorden, is eenvoudigweg gewoon te beginnen.”

Frank van Alphen van Stedin is projectleider van dit onderzoek. “Samen met woningbouwvereniging Eigen Haard en de gemeente hebben we een blok van oude woningen gekozen. Zodra de laatste bewoner vertrokken is gaan we van start. We maken gebruik van de aardgasleidingen die daar al jaren inzitten, maar we maken ook gebruik van het bestaande leidingnetwerk in de straat.”

Samen met haar partners gaat Stedin eerst een tweede tijdelijk aardgasnetwerk in de straat aanleggen. Daarop worden de woningen aangesloten. Vervolgens wordt de oude gasleiding in de straat gereinigd en voorzien van waterstof. Voor de woningen volgt dan de omschakeling. De aansluiting voor iedere woning wordt opgegraven en de leiding naar de woning wordt aangesloten op de oude gasleiding met waterstof. Installatiebedrijf Feenstra zorgt voor het onderzoek in de woning. Het gasfornuis verdwijnt en het tientallen jaren oude leidingsysteem wordt onderzocht op lekkage. In twee woningen wordt daadwerkelijk een waterstof CV-ketel geplaatst van twee verschillende leveranciers. Hiervoor zijn Nefit/Bosch en Remeha geselecteerd. 

Stedin heeft voor oude verlaten woningen gekozen om bewoners niet langdurig lastig te vallen. “We zitten in een onderzoeksfase en hebben nog geen idee wat we allemaal tegenkomen,” zegt van Alphen tegen Waterstof Magazine. “Dat kunnen we bewoners niet aandoen. Door in verlaten woningen aan het werk te gaan kunnen we de processen rustig in kaart brengen en onvoorziene problemen oplossen.”

Als de ombouw gereed is zullen de woningen ongeveer twee weken draaien op waterstof. Daarna zal het rijtje van 14 woningen worden gesloopt. Netbeheerder Stedin hoopt dan samen met haar partners zoveel informatie te hebben verzameld om in de toekomst een vlotte en probleemloze omschakeling naar waterstof te kunnen garanderen.

De Duitse discountketen Netto gaat rijden op waterstof. Binnen het logistieke apparaat wordt twee H2-vrachtauto’s ingezet om te kijken of waterstof een duurzaam alternatief is voor diesel. Samen met een aantal partners heeft Netto daarvoor een samenwerkingsovereenkomst getekend voor een eerste praktijktest. De vrachtauto’s gaan rijden in de regio Neumünster In Sleeswijk-Holstein, zo’n 40 km ten noorden van Hamburg.

Met de ondertekening voor de H2-veldtest sluit de Duitse supermarktketen zich aan bij de bedrijven die actief meewerken aan het doel van de landelijke overheid om de verkeersemissies in Duitsland tegen 2030 met minstens 40 procent te verminderen ten opzichte van het niveau van 1990. De groene waterstof die nodig is wordt geproduceerd in het gebied dat bekend staat om haar vele windmolens. “Als de proef slaagt betekent dit alleen  voor Netto, bij een verdere uitrol, al zo'n 1,5 miljoen kilogram CO2 per jaar”, zegt Christina Stylianou, hoofd Corporate Communications bij Netto Marken-Discount.

Naast Netto Marken-Discount nemen ook andere partners uit de regio deel aan het project. Gezamenlijk zorgen ze voor de oprichting van een allesomvattende waardeketen die waterstofproductie, logistiek en distributie omvat. Twintig voertuigen zullen worden vervangen door exemplaren op waterstof waarvan Netto er minimaal twee in gebruik zal nemen.  

Netto Marken-Discount is met meer dan 4.270 vestigingen en een omzet van 13,5 miljard euro een van de leidende bedrijven in de Duitse foodretail. Met zo'n 5.000 artikelen en een focus op verse producten heeft Netto Marken-Discount het grootste assortiment aan boodschappen binnen het segment discount. Het Duitse supermarktconcern Edeka heeft 85% van Netto in handen.

Het gaat goed met de waterstofprojecten in Dijon. In een eerste subsidieronde, enkele jaren geleden, werd er 5 miljoen euro uitgetrokken voor de uitrol van waterstof in de mobiliteit, maar dat bedrag zal de komende 8 jaar uitgroeien tot 180 miljoen. De metropool Dijon heeft grote waterstofambities.

Onder aanvoering van Dijon Métropole Smart Energy (DMSE) en zijn nieuwe directeur Philippe Berthaut, kortweg mister Hydrogen, gaat Dijon voortvarend van start. Berthaut was eerst directeur-generaal stadsdiensten van de stadsregio, maar stapte over naar DMSE dat voor 30% eigendom is van de metropool, 30% van Rougeot Energie en voor het overige deel van Hynamics (EDF) en het lokale vervoersbedrijf Keolis.

Er worden onder zijn leiding in hoog tempo nieuwe plannen gepresenteerd en uitgewerkt. Zo moeten er de komende jaren 210 waterstofbussen gaan rijden in en rond de stad, er worden 45 vuilnisauto’s op waterstof aangeschaft en er moeten tussen de 1000 en 2000 bedrijfsvoertuigen op H2 in gebruik worden genomen. Dijon gaat vanaf 2022 groene waterstof produceren. De productie wordt de jaren die daarop volgen opgeschaald, zodat tegen 2028 een dagelijkse productie van vijf ton wordt bereikt.

De vervanging van de mobiele vloot door waterstof is het duurste onderdeel van het project. Daarna komt de tankinfrastructuur. Er wordt 30 miljoen euro besteed aan de bouw van twee productielocaties van waterstof met twee tankstations. Zoals Waterstof Magazine eerder meldde komt er in 2022 een waterstoffabriek en een tankvoorziening bij de vuilverbranding ten noorden van de stad. Driekwart van de elektriciteit die nodig is om deze waterstof te produceren, wordt geproduceerd dankzij de huisvuilverbrandingsoven via een turbogenerator. Een zonnepark van twaalf hectare maakt het systeem compleet. Een tweede waterstoffabriek in combinatie met een tankstation komt in het zuiden, vlakbij de stalling van voertuigen en spoorwegen om straks ook TER-treinen te kunnen bevoorraden. Dit laatste tankstation is in 2027 gereed. De eerste 8 vuilnisauto’s en 27 bussen zijn inmiddels besteld.

De Franse stedelijke gebieden Dijon en Le Mans, waar waterstof ook een belangrijk item is, werken bij de inkoop van waterstofvoertuigen samen om bij leveranciers een betere prijs te bedingen.

Opvallend waterstofnieuws uit Groningen. Waterstofpionier René Wit heeft een bakfiets op waterstof ontwikkeld. Met het voertuig met trap-ondersteuning kan hij tot vijf dagen fietsen met geringe energiekosten. Bovenop de bakfiets staat ‘5000 KM / 1 KgH2’.

Met zijn bedrijf H2Planet is René Wit importeur van brandstofcellen van het merk Horizon voor Nederland. Maar hij steekt ook veel tijd in het uitdenken van nieuwe toepassingen. De ene keer vallen de resultaten tegen, de andere keer met veel succes. Maar ieder project geeft weer nieuwe inzichten.

De ontwikkelaar liet zich inspireren door de verschillende voertuigen die al op waterstof rijden. Het gebruik van waterstof in bussen, treinen, vrachtauto’s en personenauto’s is niet nieuw meer, de waterstoftoepassing bij bakfietsen wel. Het prototype is inmiddels klaar, Wit heeft er inmiddels 1500 km mee gefietst en nog steeds is hij enthousiast. Hij beschouwt zijn vinding als zeer gemakkelijk. “Een reserveaccu meennemen is niet meer nodig, in de tank gaat voor vijf dagen waterstof en batterijen beschouw ik als vies. Waterstof en bakfietsen zijn een ideale combinatie.”

De productontwikkelaar is nog lang niet uitontwikkeld. “Door de hoeveelheid energie die de brandstofcel levert kan het voertuig ook nog eens gemakkelijk een aanhangwagentje trekken. Dit kan zelfs een koelwagentje zijn als producten gekoeld moeten worden vervoerd. Of een warmhoudwagen voor het vervoer van warme maaltijden,” laat hij enthousiast aan Waterstof Magazine weten.

De techneut uit het noorden van Nederland heeft zijn kantoor en werkplaats op het energietransitiecentrum Entrance op de Zernike Campus in Groningen. 18 maanden heeft hij aan de bakfiets op waterstof gewerkt. De fiets zelf is de "beroemde" Deense, Larry vs Harry vrachtfiets. De aandrijving is de Steps 8000 van Shimano. De brandstofcel die de 540 WH lithium ion batterij voedt is een Horizon FCS. De waterstof opslag is metal hydride van H2planet. Daarvoor zijn twee MyH2-slim cartridges van 350 liter gebruikt.

Goedkoop is het voertuig niet, de ombouw alleen al kost 7000 euro. “Maar als het lukt een fabrikant te vinden die in serie gaat produceren zal de prijs zeker dalen.”

De eerste waterstofauto van Spanje is de afgelopen week geregistreerd. In de regio Aragón heeft de Aragón Hydrogen Foundation een Hyundai Nexo in gebruik genomen. Het voertuig zal worden ingezet om de mobiliteit op waterstof verder onder de aandacht te brengen. In het gebied wordt binnen het Europese project H2PyiR gewerkt aan een netwerk van waterstoftankstations.

Het hoofddoel van het project H2PyiR is de ontwikkeling van een grensoverschrijdende corridor van tankstations voor waterstofvoertuigen die de Spaanse regio’s Catalonië en Aragon moet verbinden met Frankrijk en Andorra. Hierdoor wordt het midden en het zuiden van Europa middels een schone infrastructuur met elkaar verbonden. Bij aanvang van het project werd gecommuniceerd dat deze tankstations er binnen drie jaar zouden komen. Daaraan wordt nog volop gewerkt.

De vice-president van de regering van Aragon en de voorzitter van de Aragon Hydrogen Foundation, Arturo Aliaga, hebben de Hyundai Nexo afgelopen vrijdag in de stad Huesca officieel overhandigd gekregen. Eigenaar is de Stichting voor de Ontwikkeling van Waterstof in Aragon, die is gevestigd in het Walqa Technology Park in Huesca, 50 km ten noorden van Zaragosa. De stichting viert dit jaar haar 15-jarig jubileum.

In de regio Aragon werden de afgelopen jaren opvallende waterstofprojecten ontwikkelt. Zo kwam de stichting met de eerste koffiemachine op waterstof die in een bergweide werd geplaatst, een kart en een hogedrukspuit op waterstof.

Het internationale energiebedrijf ENGIE en de ArianeGroup, actief in de ruimtevaart, hebben een samenwerkingsovereenkomst gesloten op het gebied van hernieuwbare vloeibare waterstof. Met deze vloeibare waterstof willen de bedrijven het koolstofarm maken van zwaar transport en vervoer over lange afstanden versnellen. De maritieme sector, het spoorvervoer en de luchtvaart kunnen van deze ontwikkeling profiteren. Het onderzoek naar vloeibaar waterstof zal plaatsvinden in het researchcentrum van de ArianeGroup in de noord-Franse stad Vernon, waar Europa’s grootste waterstoftestcentrum is gevestigd.

Het bedrijf heeft veel ervaring opgedaan bij de ontwikkeling van de Ariane-draagraketten bij de Europese ruimtevaartorganisatie ESA. Deze raketten vliegen al tientallen jaren op vloeibare waterstof. ENGIE draagt ​​zijn expertise in vloeibaar gemaakte gassen bij om technologische oplossingen te ontwikkelen voor duurzaam vervoer. Het energiebedrijf is al betrokken bij de ontwikkeling van oplossingen op basis van hernieuwbare waterstof voor intensief transport. De Groep werkt samen met de wereldwijde mijnbouwleider Anglo American om de eerste mijntransporttruck op waterstof te ontwikkelen. ENGIE was ook het bedrijf die tijdens tests in Nederland de regionale passagierstrein van ALSTOM van hernieuwbare waterstof voorzag.

Engie beschouwt hernieuwbare waterstof als een essentieel onderdeel van de energiemix. "Het zal een van de belangrijkste industriële instrumenten die ons zullen helpen de overgang naar koolstofneutraliteit te bewerkstelligen. Het herstelplan van Frankrijk ondersteunt de ontwikkeling van waterstof krachtig en de Europese Green Deal bewijst de cruciale rol die het zal spelen in de energietransitie."

De virtuele innovatiemissie die de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland begin november zou organiseren gaat niet door. De afgelopen dagen verschenen op social media oproepen aan R&D managers, CTO’s, CEO’s en business development managers van geïnteresseerde bedrijven en kennisinstellingen om zich aan te melden, om in contact te komen met overzeese partners. De RVO heeft desgevraagd aan Waterstof Magazine laten weten dat de innovatiedagen door omstandigheden moeten worden verplaatst naar begin december. De informatiepagina’s en het inschrijfformulier zijn offline gehaald.

Zodra de nieuwe datum bekend is zullen we dat publiceren.

Het waterstofproject HyP Sa in de stad Adelaide heeft de Australian Enigeering Excellence Award 2020 voor zuid-Australië gewonnen. Binnen het project wordt waterstof geproduceerd uit duurzame energie en toegevoegd aan het aardgasnetwerk. De jury beschouwt dit project als een belangrijk startpunt om de CO2-uitstoot van het land te verminderen.

Nadat het project in het eerste kwartaal de eerste subsidie heeft gekregen is er een productielocatie gerealiseerd op het Hydrogen Park South Australia, in de stad Adelaide zo’n 700 km ten noordwesten van Melbourne. Bij aanvang ontving het project 3 miljoen Euro aan subsidie van de zuid-Australische overheid. Sinds dit voorjaar is de fabriek operationeel en produceert via een 1,25 MW elektrolyser waterstof uit hernieuwbare bronnen. Dit waterstof wordt direct in het plaatselijke aardgasnetwerk ingevoerd en wordt gebruikt door huishoudingen en bedrijven. Sinds juni worden ongeveer 710 huishoudens in de wijk Mitchell Park van de nieuwe mix van waterstof en aardgas voorzien.

Bij het ontwerp van de plant is direct rekening gehouden met de mogelijkheid om tubetrailers te kunnen vullen. In eerste instantie wordt maximaal 5% waterstof aan het aardgas toegevoegd. Een onderzoek loopt naar een verhoging tot 10%. De proeffabriek in Adelaide zal minimaal vijf jaar actief zijn.

De Hyundai Motor Company uit Zuid-Korea is gestart met de verkoop van brandstofcellen aan niet-autobedrijven. De eerste twee brandstofcellen zijn de afgelopen week verscheept naar Europa en zullen worden gebruikt bij waterstof-opslagtechnologie en bij stroomgeneratoren. De brandstofcellen zijn oorspronkelijk ontworpen voor het gebruik in de Nexo, de waterstofauto van Hyundai. Door nieuwe toepassingsmogelijkheden voor brandstofcellen te creëren wil het bedrijf sneller komen tot massaproductie.

Een van de eerste brandstofcellen gaat naar GRZ Technologie in Zwitserland. Samen met Hyundai wil dit bedrijf een onderzoek opstarten naar waterstof-opslagtechnologie. GRZ bezit de technologie om ongeveer vijf tot tien keer meer waterstof op te slaan dan voorheen, met een druk lager dan 30 bar. Dit is aanzienlijk lager dan de opslagdruk van een normale waterstofopslagtank die vaak varrieert tussen de 200 en 500 bar. De verwachting is dat deze technologie in de toekomt op verschillende manieren zal worden toegepast. Met behulp van het brandstofcelsysteem van Hyundai wil het bedrijf een stationair stroomvoorzieningssysteem produceren.

De tweede brandstofcel is bestemd voor een startup voor energieoplossingen die elektrische generatoren produceert. De startup zal het systeem van Hyundai gebruiken om mobiele waterstofgeneratoren te produceren. Hyundai maakt de naam van dit bedrijf en het land waarin het gevestigd is niet bekend.

“Brandstofcellen kunnen op meer plaatsen worden ingezet dan alleen binnen de mobiliteit.” zegt Saehoon Kim, Senior Vice President en Head of Fuel Cell Center bij Hyundai Motor Group. "De brandstofcelsystemen van Hyundai bieden zowel uiteenlopende toepasbaarheid als schaalbaarheid die veel verder gaat dan emissievrije voertuigen. Door gebruik te maken van ons systeem, kunnen onze partners in mobiliteit, infrastructuur en energie het potentieel voor een alomvattend waterstofecosysteem verder vergroten."

Het brandstofcelsysteem van Hyundai Motor is gebaseerd op tientallen jaren ervaring. Het Koreaanse autobedrijf introduceerde de eerste elektrische brandstofcelauto in 2000, de Santa Fe FCEV, gevolgd door 's werelds eerste in massa geproduceerde FCEV, de ix35, in 2013 en de tweede generatie brandstofcel-SUV, de NEXO, in 2018. Deze zomer werden de eerste 10 exemplaren van de XCIENT Fuel Cell, 's werelds eerste in massa geproduceerde zware vrachtwagen met brandstofcellen aan Zwitserland geleverd. Over tien jaar wil het Koreaanse bedrijf 700-duizend voertuigen met een brandstofcel per jaar produceren.

Het Duitse bedrijf Siemens en het Canadese Ballard Power Systems hebben een overeenkomst getekend voor het ontwikkelen van een nieuwe aandrijving voor treinen. De voertuigen moeten gaan rijden op waterstof en krijgen een nieuwe generatie brandstofcellen met een langere levensduur, grotere vermogensdichtheid en een verbeterde efficiëntie. Samen met de Rheinisch-Westfälische Technische Hochschule Aachen wordt op korte termijn een onderzoeksproject opgestart.

De drie partijen hebben haast, de eerste resultaten moeten volgend jaar gepresenteerd worden. Voor het onderzoek is een flink budget beschikbaar, de landelijke overheid investeert 12 miljoen euro. De treinen van het type Mireo moeten als eerste van brandstofcellen worden voorzien. De nieuwe voertuigen krijgen een actieradius van 600 tot 900 km. 

Siemens AG is een wereldwijd opererend Duits conglomeraat in elektronica en elektrotechniek dat actief is in de sectoren industrie, energie en gezondheidszorg. Het bedrijf opereert wereldwijd in circa 190 landen en heeft zo'n 350.000 medewerkers. Ballard is een beurgenoteerde onderneming uit de Canadese Vancouver en houdt zich wereldwijd bezig met de ontwikkeling van brandstofcellen. Ballard heeft een Europese vestiging in Denemarken.

Het internationale waterstofnieuws wekelijks gratis in uw mailbox? Schrijf u nu in   via deze link

De autorace ‘De 24 uur van Le Mans’, die het komend weekend wordt verreden, kent een vleugje waterstof. De LMPH2G is de eerste raceauto op waterstof en het eerste waterstof-elektrische prototype van het MissionH24 programma. Olivier Lombard rijdt met deze bijzondere H2-racewagen op het circuit vlak voor de wereldberoemde autorace op zaterdagmiddag om half drie begint.

Over enkele jaren krijgt de ’24-uur van Le Mans’ een eigen waterstofrace. Het publiek op de tribune zal het komend wekend echter niet reikhalzend uitkijken naar de racewagens. In verband met corona blijven de tribunes leeg. Maar wereldwijd zullen miljoenen race-liefhebbers de coureurs, en vooraf de LMPH2G, nauwgezet volgen.

Mercedes-Benz maakt een stap richting waterstof voor vrachtwagens. Gistermiddag werd in Berlijn de GenH2 gepresenteerd, de eerste waterstoftruck van het merk. Over twee jaar zijn de prototypes klaar om aan testritten op de weg te kunnen beginnen. Als alles volgens plan verloopt volgt de serieproductie in 2025. De GenH2 kan tot 1.000 km rijden op een tank waterstof.

Mercedes-Benz kiest ervoor om vloeibare waterstof te gebruiken in plaats van de gasvariant. De vloeibare variant heeft een veel hogere energiedichtheid dan waterstof in gasvorm, ook onder 350 of 700 bar druk. Het voordeel is dat de tanks lichter zijn en er meer waterstof kan worden getankt. De ruimte die hiermee wordt uitgespaard komt ten gunste van een hoger laadvermogen en een grotere laadruimte. Mercedes spreekt van 25 ton laadvermogen voor een 40 tons combinatie. Tegelijkertijd kan er meer waterstof worden vervoerd, waardoor de actieradius van de trucks aanzienlijk wordt vergroot tot ongeveer 1000 km.

De GenH2 krijgt twee RVS-tanks voor de vloeibare waterstof, ieder met een capaciteit van 40 kg. In de productversie van de GenH2 Truck moet het brandstofcelsysteem 2 x 150 kilowatt leveren en de accu moet 400 kW extra leveren. Met 70 kWh is de opslagcapaciteit van de accu relatief laag. Het voertuig doet een beroep op de accu als de brandstofcel niet kortstondig aan de hoge stroomvraag kan voldoen. Deze vraag ontstaat bij het optrekken of accelereren.

De eerste prototypes krijgen twee elektromotoren, ontworpen voor een totaal van 2 x 230 kW continu vermogen en 2 x 330 kW maximaal vermogen. Het koppel is respectievelijk 2 x 1577 Nm en 2 x 2071 Nm.

Om waterstof in vloeibare vorm te krijgen moet het product worden afgekoeld top -253 graden Celsius. De tanks moeten daarom uitstekend worden geïsoleerd. Het koelproces kost extra energie, Mercedes-Benz zoekt hiervoor nog een oplossing.

De bijeenkomst in Berlijn werd bijgewoond door Andreas Scheuer, de Duitse minister van Transport.  “We hebben emissievrije vrachtwagens nodig op onze wegen. Dit zijn onder andere vrachtwagens op waterstof. Er is een enorm potentieel aan waterstof voor de bescherming van ons milieu en een sterke economie. Daarom financieren we als overheid al meer dan tien jaar waterstof als transportbrandstof.’

Een flinke tegenvaller voor waterstof-initiatieven in Nederland. De Europese Unie gaat niet akkoord met de subsidie die de Nederlandse overheid verstrekt aan projecten waarbij waterstof wordt gemaakt via elektrolyse. Brussel is tegen deze waterstofplannen omdat in Nederland te weinig duurzame energie wordt opgewekt. Het produceren van waterstof met stroom opgewekt door aardgas en steenkool zorgt juist voor meer CO2-uitstoot, aldus de ambtenaren in Brussel.

Hiermee gaat een streep door kabinetsplannen om met waterstof de uitstoot van broeikasgassen terug te dringen. Dat heeft klimaatminister Eric Wiebes maandag aan de Tweede Kamer laten weten, schrijft het Financiële Dagblad. Energie-experts spreken van een groot probleem.

Waterstof zou vooral binnen de zware industrie kunnen dienen als vervanger van olie, aardgas en kolen. In Nederland is de industrie goed voor ruim 30% van alle broeikasgasuitstoot. In tegenstelling tot fossiele brandstoffen komt bij het gebruik van waterstof geen CO₂ vrij, mits deze waterstof 'groen' wordt gemaakt. Dat wil zeggen dat de elektriciteit komt van windmolens of zonneparken, maar in Nederland wordt stroom nog altijd vooral gemaakt van aardgas en steenkool. Bij het maken van waterstof in Nederland zou de CO₂-uitstoot daardoor vooralsnog alleen maar toenemen, zegt Brussel.

'Dit is een probleem', zegt Jörg Gigler, directeur van de Topsector Energie Nieuw Gas, een netwerkorganisatie. Het was al moeilijk om een groene waterstoffabriek rendabel te bouwen, maar nu wordt het helemaal onmogelijk waarschuwt Gigler. 'Het zorgt voor onzekerheid. Zo gaat niemand investeren. Een waterstoffabriek is pas rendabel als deze de maximale tijd draait'.

Ook Faiza Oulahsen, hoofd klimaat en energie bij actiegroep Greenpeace, is niet blij. 'Het opschalen van groene waterstof heeft tijd nodig, daarom moet je daar nu mee beginnen.' Volgens haar zou Wiebes Brusselse regels kunnen omzeilen door subsidie voor groene waterstof te kenmerken als 'innovatiesubsidie'.

In Nederland wordt momenteel 18% van de elektriciteit duurzaam opgewekt. Omdat het land in een delta ligt en nauwelijks verval van water kent is het land sterk afhankelijk van zon en wind bij de opwek van duurzame elektriciteit. De komende jaren komen er wel grote windparken op zee bij, maar deze vooruitzichten zijn voor Europa niet afdoende.

Sinds vanmorgen beschikt de metropool Le Mans officieel over een eerste waterstofbus. Het CO2-vrije voertuig is in de dienstregeling opgenomen op lijn 17 tussen Gallière – Mairie. In eerste instantie is gekozen voor een rustige route om chauffeurs en materieel aan elkaar te laten wennen. Helemaal nieuw in het straatbeeld is de bus niet, het voertuig maakte al sinds vorige maand proefritten door de stad, alleen nog zonder passagiers.

De aankondiging van de ingebruikname van de eerste waterstofbus vond afgelopen zondag plaats en werd gezien als een van de hoogtepunten op de Dag van de Alternatieve Mobiliteit. Daar konden bezoekers het voertuig ook bewonderen (foto).
Sinds juli beschikt de stad over een eerste waterstoftankstation, waar de bus kan tanken. Voorlopig is dat grijze waterstof geleverd door Linde, maar zodra groene waterstof in de regio beschikbaar is schakelt het tankstation daarop over. De tankvoorziening staat op het vliegveld van Le Mans, direct naast het wereldberoemde circuit. Oliegigant Total is de exploitant.
Voor Total is dit het eerste waterstoftankstation en Frankrijk en het 32e in Europa. Volgend jaar staat een tweede H2-station in Le Mans gepland, met een grotere capaciteit, maar waarvoor een investering van ruim een miljoen euro nodig is.

Een bijzondere verrassing voor de jarige olympisch surfboarder Kiran Badloe. Afgelopen zondag werd hij 26 jaar en kreeg van de mannen achter de website ‘Alles Over Waterstof’ en ‘Missie H2’ een waterstof-eitje aangeboden. Op het strand bij het Nationaal Topsportcentrum Zeilen werd een speciale kookplaat die werkt op waterstof geplaatst en een rode fles met waterstof. En zo in de buitenlucht smaakt zo’n eitje natuurlijk geweldig, Kiran was meer dan tevreden. Het Internationaal Topzeilcentrum Den Haag is gevestigd in het Nautisch Centrum, een nieuw ontwikkeld gedeelte van de Scheveningse Haven. In het Nautisch Centrum zijn onder andere de Jachtclub Scheveningen, Watersport Scheveningen en Performance Sails gevestigd.

De Nederlandse olympisch, paralympisch, wereld-, Europees en Nederlands kampioenen Kiran Badloe, Marit Bouwmeester, Liesette Bruinsma, Ferry Weertman, Ilse Paulis en Marieke Keijser zetten zich in om waterstof op een positieve manier onder de aandacht te brengen. Het eitjes-verrassingsmoment draagt daaraan bij.

Missie H2 is een consortium van de bedrijven Gasunie, Groningen Seaports, Toyota, Port of Amsterdam, Remeha, Shell Nederland en Stedin Groep. De zeven bedrijven zien in waterstof een belangrijke en duurzame energiedrager voor de nabije toekomst. Het doel van de missie is om de bekendheid met de duurzame mogelijkheden van waterstof onder het Nederlandse publiek te vergroten en een brede beweging op gang te brengen ten behoeve van de energietransitie. Foto: AllesOverWaterstof.nl

‘Italië zou een schone energiehub voor heel Europa kunnen worden door waterstof te importeren dat is geproduceerd uit zonne-energie in Noord-Afrika. Geïmporteerd waterstof zou dan ongeveer 10 tot 15% goedkoper kunnen worden dan waterstof dat in het land zelf wordt geproduceerd.’ Dat zijn de resultaten uit een studie van The European House-Ambrosetti en het energiebedrijf Snam die werden gepresenteerd tijdens het energie-forum dat werd gehouden in Cernobbio aan het Comomeer. Energiebedrijf Snam, eigenaar van het landelijke aardgasnetwerk, gaf daar aan dat 70% van de leidingen nu al geschikt is voor het transport van waterstof.

De keuze voor waterstof komt voort uit de ‘Green Deal’. Begin juli keurde de Europese Commissie een nieuwe strategie goed voor onderzoek en innovatie rond groene waterstof uit hernieuwbare bronnen. Italië ziet voor zichzelf grote kansen door zichzelf te presenteren als Europese hub voor groene waterstof. Via twee ondergrondse pijpleidingen is het Italiaanse eiland Sicilië nu al verbonden met Noord-Afrika. Momenteel stroomt er nog aardgas door deze leidingen.

Marco Alvera, CEO van Snam, meldde tijdens de conferentie dat twintig jaar geleden de prijs van waterstof uit hernieuwbare bronnen 40 keer hoger was dan die van olie. Inmiddels is de prijs flink gedaald, er wordt nu geschat dat het binnen vijf jaar concurrerend zal worden met een aantal huidige brandstoffen.

Het Italiaanse Snam is een van de grootste pijpleidingbeheerders van Europa en experimenteert al met een mengsel van 10% waterstof met aardgas in haar ongeveer 41.000 kilometer lange pijpleidingennetwerk.

Australië en Duitsland hebben een overeenkomst getekend om het potentieel van waterstof en de toekomstige samenwerking te onderzoeken. Afgelopen donderdag stemde de federale regering van Australië ermee in om met Duitsland een gezamenlijke haalbaarheidsstudie te starten naar de ontwikkeling van een waterstofketen tussen Duitsland en Australië. Voor Duitsland kan de overeenkomst van groot belang zijn, het land heeft toegezegd tegen 2050 CO2-neutraal te zijn. Als tussenstap moet over tien jaar de CO2-uitstoot met ten minste 55 procent zijn verminderd. Waterstof moet daarbij een belangrijke rol spelen. Hoewel het land volop inzet op zonne- en windenergie, blijft de import van CO2-vrije energiedragers als waterstof uit landen met veel hernieuwbare energiebronnen belangrijk.

De Australische Minister van Handel Simon Birmingham liet bij de ondertekening weten dat het partnerschap met Duitsland cruciaal is voor de ontwikkeling van een binnenlandse waterstofindustrie en de toekomst van Australië als een koploper in de export van schone energie. ‘Het onderzoeken naar de mogelijkheden voor toekomstige samenwerking bij operaties op commerciële schaal en investeringen in waterstofproductie is van vitaal belang als Australië de aanzienlijke economische voordelen en kansen voor het creëren van banen met waterstof wil realiseren’, zei hij. ‘Deze studie is de start van de ontwikkeling van de toekomstige toeleveringsketen van waterstof met Duitsland. Waterstof kan met miljarden exportopbrengsten een interessante inkomstenbron voor Australië worden.’  

Voor Australië is dit niet de eerste overeenkomst die met een ander land is getekend. Er zijn al partnerschappen gesloten met Zuid-Korea en Japan. Duitsland heeft ook al een overeenkomst gesloten met Marokko.

Vorig jaar schetste de Australische regering haar nationale waterstof-routekaart, die het belang specificeert van actief zoeken naar bilaterale overeenkomsten en partnerschap.

Een primeur voor Oostenrijk. De Österreichische Bundesbahnen (ÖBB) is begonnen aan een test met personenvervoer op waterstof. Tien weken lang zal een dieselvoertuig plaatsmaken voor een trein op waterstof. ÖBB gaat rijden met de Coradia iLint van de fabrikant Alstom. Het doel is om ervaring op te doen met de alternatieve duurzame techniek vanuit technisch, operationeel en economisch oogpunt. 

‘We zien onszelf duidelijk als pioniers in het testen van waterstoftechnologie op de rails. Met onze duurzaamheids-agenda gaan we Oostenrijk helpen de mobiliteit van de toekomst vorm te geven’, benadrukte Andreas Matthä, CEO van ÖBB-Holding AG, bij de presentatie van de waterstoftrein.

‘Met het gebruik in de reguliere dienstregeling van de ÖBB heeft ons innovatieve product Coradia iLint opnieuw een belangrijke mijlpaal bereikt’, liet Dr. Jörg Nikutta, woordvoerder van het management van Alstom in Duitsland en Oostenrijk, tijdens het evenement aan de pers weten. ‘De emissievrije aandrijftechnologie van de Coradia iLint biedt een klimaatvriendelijk alternatief voor conventionele dieseltreinen, vooral op niet-geëlektrificeerde trajecten.’

De Oostenrijkse spoorwegmaatschappij heeft zichzelf stevige klimaatdoelen gesteld. Het bedrijf wil in 2030 CO2-neutraal zijn. Naast de elektrificatie van bestaande diesellijnen gebeurt dit door het gebruik van railvoertuigen op alternatieve CO2-vrije energiebronnen. Treinen op batterijen, zoals de “Cityjet eco”, en waterstoftreinen worden daarom getest in het dagelijks gebruik.

Treinen op waterstof zijn al in Noord-Duitsland in gebruik. De resultaten zijn zó positief dat de regionale treinvervoerders in Duitsland inmiddels 41 treinen op waterstof hebben besteld. Deze gaan vanaf 2022 rijden in de regio Bremen / Hamburg en in het gebied ten noorden van Frankfurt am Main.

De waterstoftrein in Oostenrijk rijdt dit najaar tot 26 november op proef op de Aspangbahn of Thermenbahn van Wenen via Wiener Neustadt naar Fehring en op het traject tussen Wiener Neustadt en Puchberg am Schneeberg en Gutenstein.

De smalspoorlijn in het Oostenrijkse Zillertal schakelt over op treinen op waterstof. Vanaf het winterseizoen 2023/2024 moet de Zillertalbahn rijden op energie uit groene waterstof geproduceerd in het dal zelf. De nieuwe waterstoftreinen moeten gaan zorgen voor kortere reistijden en een hoog comfort.

Schoon, sneller, comfortabeler, dat is de toekomst van de nieuwe Zillertalbahn. Het moet de eerste smalspoorlijn ter wereld zijn met voertuigen die wordt aangedreven door energie uit groene waterstof. Het vlaggenschipproject met de naam HyTrain is bedoeld om de Oostenrijkse knowhow te gebruiken om 's werelds eerste smalspoortrein op waterstof te ontwikkelen zodat deze binnen een paar jaar klaar is voor de markt. De Zillertalbahn investeert ongeveer 70 miljoen euro in vijf waterstoftreinen. Het ministerie van Klimaatbescherming financiert via het Klimaat- en Energiefonds de ontwikkeling van de eerste smalspoortrein op waterstof in het Zillertal met 3,1 miljoen euro. 

Op de spoorlijn in het toeristische dal moet straks 900.000 liter diesel per jaar worden bespaard. De vijf nieuwe treinen verbruiken straks 600 kg waterstof per dag, stoten geen CO2 uit en zijn stil in gebruik. De elektrolyse-installatie van 4 MW, waar de groene waterstof wordt geproduceerd, is gepland nabij de samenvloeiing van de Zemmbach en de Ziller nabij de plaats Hochsteg. Het waterstoftankstation voor treinen zal worden gevestigd in het gebied van het nieuwe mobiliteitscentrum in Mayrhofen. 

Een groot pluspunt voor de passagiers zijn de aanzienlijk kortere reistijden. Over enkele jaren wordt het traject tussen Jenbach en Mayernhoven in 45 minuten overbrugd. Een upgrading van de spoorlijn is daarbij noodzakelijk. De verkeerssituatie in het Zillertal is de laatste jaren enorm verslechterd en de B169 is een van de drukste wegen van heel Tirol. Om meer bewoners en toeristen in de trein te laten stappen beginnen de treinen ’s ochtends om 5.00 uur te rijden tot 23.00 uur ’s avonds. Het vervoersbedrijf investeert ook in moderne treinstations.

De reis met de Zillertalbahn moet niet alleen sneller, maar ook comfortabeler zijn. Met gratis wifi, wagons met airconditioning en meer ruimte voor ski's en fietsen.  In het dal moet over enkele jaren een perfecte combinatie van bus, trein en weg ontstaan.

Vrachtautofabrikant Daf onderzoekt de mogelijkheden om verbrandingsmotoren die werken op waterstof in te zetten voor zware voertuigen. Het bedrijf is al actief met vrachtauto’s op accu’s in stedelijke gebieden (foto). Maar gezien de actieradius van maximaal 200 km is dit geen oplossing voor langeafstandstransport. ‘En juist dit marktsegment is verantwoordelijk voor tweederde van de CO2-uitstoot van het verkeer’, zegt Ron Borsboom, directeur productontwikkeling bij Daf in de Volkskrant.

Accu’s bij personenauto’s ziet Borsboom nog wel als oplossing. ‘Personenauto’s rijden vaak kort en staan vervolgens lang stil. Met vrachtvervoer op lange afstand is dat juist andersom. De rijtijden zijn lang en de rusttijden kort.’ Daf ziet daarom niets in accu’s die telkens langdurig moeten worden opgeladen.

De nieuwe regelgeving voor trucks vanuit Brussel schept mogelijkheden voor vrachtauto’s op waterstof. Vrachtauto’s mogen langer en zwaarder worden. Door de relatief grote tanks voor waterstof gaat dat straks niet ten koste van het laadvermogen.

Daf vindt de brandstofcel relatief zwaar en kijkt dan ook met veel belangstelling naar de ontwikkeling van een verbrandingsmotor op waterstof. ‘Door waterstof in een verbrandingsmotor te verbranden, zoals nu met diesel, worden veel problemen opgelost. De warmtehuishouding van de verbrandingsmotor is al op orde, als de waterstof een beetje vervuild is, is dat niet erg, en op de lange afstand is de efficiency van een verbrandingsmotor vergelijkbaar met een brandstofcel.’

De redactie van Waterstof Magazine werkt momenteel aan een achtergrondverhaal over verbrandingsmotoren op waterstof. Het verhaal wordt volgende week gepubliceerd.

Van dinsdag 15 september tot vrijdag 18 september wordt de zevende editie van de China Business Week 2020 georganiseerd. Dit belangrijke evenement vindt voor het eerst digitaal plaats.

De eerste Break-Out sessie die dinsdagmorgen plaatsvindt gaat over waterstof. De tafelgasten zijn Han Feenstra, Programmaleider Waterstof bij het Ministerie van Economische Zaken, Roel van de Pas, Chief Commercial Officer van Nedstack in Arnhem, Maarten Bijl, voormalig CEO van SHV Energy in China en Fons klein Tuente, IA bij CG via een videoverbinding vanuit Guangzhou. De sessie over waterstof duurt een uur en begint om 10.15 uur Nederlandse tijd.

De China Business Week heeft als doel ondernemers zo goed mogelijk te informeren over de zakelijke kansen die China bedrijven kan bieden op het gebied van duurzaam ondernemen, zodat de ondernemers goed beslagen ten ijs komen bij het maken van zakelijke beslissingen. Bedrijven kunnen zich laten inspireren door verschillende ervaringsdeskundigen en bedenken welke kansen er in dit land liggen voor het bedrijfsleven. Doe ideeën op om te exporteren, te importeren of op een andere manier zaken te doen.

Aanmelden kan via deze link.

‘Duitsland moet zich sterker richten op de grootschalige import van waterstof. De enorme hoeveelheid waterstof die in de toekomst nodig is kan onmogelijk CO2-vrij worden opgewekt,’ zegt Andreas Schierenbeck, CEO van Uniper, een afsplitsing van het energieconcern E.ON. ‘Als we tegen 2030 5.000 MW aan elektrolysecapaciteit in Duitsland hebben opgebouwd, zoals gepland in de Nationale Waterstofstrategie, zullen we nog steeds ongeveer 90 procent van de vraag moeten importeren.’ Schierenbeck deed zijn uitspraken tijdens de 7e energate web talk.

Een van de belangrijkste knelpunten zijn de transportkosten van waterstof. De topman ziet het gebruik van bestaande gasleidingen dan ook als oplossing, maar daarmee is de intercontinentale aanvoer nog niet geregeld. Transport per schip is noodzakelijk om waterstof in vloeibare vorm vanuit Austalië of Chili, waar veel duurzame energie beschikbaar is, te kunnen importeren. In vloeibare vorm neemt de energiedichtheid enorm toe.

Om binnen Duitsland de productie van groene waterstof via electrolysers te ondersteunen, overweegt de regering de elektriciteit die voor elektrolyse wordt gebruikt vrij te stellen van de EEG-heffing. De verwachting is dat dit een van de eerste ondersteunigsmaatregelen zal zijn die dit najaar bekend zullen worden gemaakt. Daarnaast zal een hogere CO2-heffing in belangrijke mate kunnen bijdragen aan waterstoftoepassingen. Zonder een significant hoger CO2-prijsniveau ziet Schierenbeck groene waterstof pas over 10 of 15 doorbreken. Dat duurt te lang en is in strijd met alle nationale waterstof-strategieën die overal in Europa worden gepresenteerd.

Een van de belemmeringen om waterstofinitiatieven snel te kunnen ontwikkelen komen uit Europa. Brussel ziet het financieel ondersteunen van bedrijfstakken om te kunnen overschakelen op groene waterstof al snel als ongewenste staatssteun. Belangenorganisatie Hydrogen Europe roept daarom op om niet dezelfde fout te maken als indertijd met zonne-energie-industrie. Europa hielt vast aan de regels en de markt is compleet verschoven naar China. ‘Dat moeten we met waterstof niet laten gebeuren.’

Ondernemers en wagenparkbeheerders die zelf willen ervaren hoe een auto op waterstof rijdt zijn de komende weken welkom in Den Haag. Daar organiseren BP Kerkhof samen met Ebby Road en E-xpeditie.nl twee testdagen voor geïnteresseerde automobilisten.

Op maandag 21 september en maandag 5 oktober staan er diverse Hyundai Nexo’s en Toyota Mirai’s klaar om getest te worden bij het waterstoftankstation van Kerkhof aan de Binckhorstlaan 100 in Den Haag. Voor Den Haag en omgeving zijn voertuigen op waterstof niet onbekend, taxibedrijf van Noot rijdt al bijna een jaar met een vloot van zo’n 50 opvallende Toyota’s Mirai in en rond de Hofstad. 

En voor wie liever wat zuiniger rijdt, heeft Ebby Road een interessant aanbod van jong gebruikte Toyota Mirai’s waar de kop van af is. Deze zijn leverbaar vanaf € 33.000 ex BTW (lease vanaf € 499/maand) en hebben een fiscale bijtelling van 4%.

Tijdens de H2 Test Drive wordt uitgelegd hoe tanken werkt en kunt u zelf proefrijden. In verband met de te verwachten drukte vragen we u om vooraf een afspraak in te plannen. Dat kan op maandag 21 september en 5 oktober tussen 10:00 en 19:00 uur, exclusief voor ondernemers en wagenparkbeheerders.

Aanmelden via deze link

Het openbaarvervoersbedrijf Groningen – Drenthe en vervoerder QBuzz hebben tien nieuwe waterstofbussen besteld die gaan rijden in de regio Emmen. Met de aankoop van de bussen wordt een flinke impuls gegeven aan de ontwikkeling van de energiehub GZI Next die moet verrijzen op het grondgebied van de gemeente Emmen. De inzet van H2-bussen bevordert de productie en het gebruik van groene waterstof in de regio. Het initiatief wordt mede mogelijk gemaakt door een financiële bijdrage van de provincie Drenthe.

Met de bouw van een 12 MW-zonnepark werd eerder dit jaar de eerste stap gezet voor de realisatie van energiehub GZI Next. De bestelling van de waterstofbussen is een belangrijke tweede stap, waarmee ook de groene waterstofcomponent van GZI Next concreter wordt. De waterstofbussen worden gefinancierd door het OV-bureau, dat hiervoor cofinanciering ontvangt vanuit de Europese Unie (Jive2) en het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Shell gaat een waterstof tankstation op de GZI Next-locatie bouwen voor de bussen en werkt daarnaast aan de ontwikkeling van de 10MW waterstoffabriek op het terrein, om de groene waterstof voor de bussen lokaal te kunnen produceren. De waterstofbussen in Emmen zullen naar verwachting 60 tot 90 ton groene waterstof per jaar gebruiken. Het OV-bureau en Qbuzz kunnen hiermee gebruik maken van oplossingen voor busvervoer op de langere afstand, zonder CO2-uitstoot.

De GZI is de oude gaszuiveringsinstallatie van de NAM in Emmen. Diverse partijen onderzoeken hoe de bestaande aardgasinfrastructuur ingezet kan worden voor duurzame energievormen. Waterstof speelt daarbij een belangrijke rol. Er loopt een onderzoek om de toekomstige waterstoffabriek via een ondergrondse leiding aan te sluiten op Emmtec Industry & Business Park en er moet een onderwijs- en testlaboratoriumcentrum op het gebied van waterstof komen met de naam EmmTranCe, wat staat voor Emmen Energie Transitie Centrum.

Waterstofbussen zijn niet nieuw voor het noorden van Nederland. In het openbaar vervoer rijden in de provincie Groningen al enkele jaren bussen op waterstof en het komende jaar komen er twintig bij. Met de tien nieuwe bussen in Emmen stijgt het aantal tot boven de dertig.

De California Energy Commission heeft de financiering goedgekeurd voor 36 nieuwe waterstoftankstations in Californië. Voor deze stations is in totaal 33 miljoen euro beschikbaar. De tankinfrastructuur richt zich op lichte voertuigen en personenauto’s. De drie bedrijven die het meest profiteren van deze overheidssubsidie zijn FirstElement, Shell en Iwatani. Zij zijn allen al actief met waterstoftankstations in de Golden State. California Energy Commission heeft ook nog eens 87 andere tanklocaties geschikt gevonden als verkooppunt van waterstof. Zij worden meegenomen in de volgende financieringsronde.

Momenteel zijn er 45 tankstations in Californië, meldt Hydrogen Fuel Cell Partnership, de regionale aanjager van waterstof in de mobiliteit. Bij de nieuwe subsidieverdeling is FirstElement de grote winnaar. Het bedrijf gaat 21 waterstoftankstations bouwen voor ruim dertien miljoen euro. Shell gaat via dochterbedrijf Equilon Enterprises LLC acht waterstoftankstations bouwen en Iwani zeven. Twintig van de nieuwe H2-stations komen in de metropool Los Angeles, vier in de meest zuidelijke stad San Diëgo.

Naar verwachting zullen de tankstations een volume aankunnen dat drie tot vijf keer zo hoog ligt dan de bestaande waterstoftankstations in de staat. De plannenmakers denken dat daarom de waterstof in vloeibare vorm wordt aangevoerd. Per vrachtwagen kan er maximaal 500 kg waterstof onder hoge druk worden aangeleverd. Een lading waterstof in vloeibare vorm bevat maximaal 4.500 kilo. Hierdoor nemen de transportkosten per kilo flink af.

Momenteel kunnen de gezamenlijke waterstoftankstations in Californië ongeveer twaalf ton waterstof per dag leveren, waarmee 8.000 waterstofvoertuigen van brandstof kunnen worden voorzien. 

Foto: Het assortiment brandstoffen bij het Shell-station aan de West Washington Boulevard in Los Angeles wordt uitgebreid met waterstof.

De twee Nederlandse bedrijven Urban Mobility Systems uit Oss en HyMove uit Arnhem gaan samenwerken bij de ontwikkeling van zware bouwmachines op waterstof. Urban Mobility Systems (UMS) is gespecialiseerd in elektrificatie oplossingen binnen de mobiliteit. HyMove ontwikkelt en bouwt bussen op waterstof die worden gebruikt in het openbaar vervoer. Onlangs werden de bussen van HyMove uitgeroepen tot de meest betrouwbare en energiezuinige bussen na een lange periode van dagelijks gebruik. Het bedrijf zelf spreek van een wereldrecord.

Bij het elektrificeren van zware bouwmachines zijn batterijen vaak geen oplossing. De machines vragen langdurig grote vermogens die onmogelijk door batterijpakketten kunnen worden geleverd. De twee bedrijven zoeken nu de oplossing in het gebruik van brandstofcellen die worden gevoed met waterstof. De grotere energiedichtheid van waterstofgas en de korte tanktijden zorgen ervoor dat grote bouwmachines en aggregaten lange werkdagen kunnen maken, iets wat met batterijen niet haalbaar is.

De overheidsbedrijven Rijkswaterstaat en de Waterschappen hebben de ambitie om in 2030 klimaatneutraal en circulair te zijn. Daardoor heeft de markt voor grote bouwmachines behoefte aan zero-emissie oplossingen die een lange gebruikstijd hebben. Door het gebruik van waterstof komt de CO2-vrije bouwlocatie snel dichterbij.

Op verschillende plekken in de wereld werken fabrikanten van graafmachines, bouwkranen en shovels al aan oplossingen met waterstof. Hyundai denkt de bouwmachines binnen drie jaar te kunnen leveren. Nederlandse grondverzetsbedrijven hebben er -zonder dat de prijs bekend is- al tientallen besteld.

De eerste in Hongarije ontwikkelde boot op waterstof is vrijdag gepresenteerd tijdens de Balaton Boat Show in de stad Balatonkenese. Het relatief nieuwe National Hydrogen Technology Platform organiseerde daar een bijeenkomst over de toepassingen van brandstofcellen in de scheepvaart, in auto’s, het vrachtvervoer en treinen. De boot op waterstof lijkt het eerste concrete initiatief met waterstof in Hongarije, een land waar de ontwikkelingen rond H2 nog in de verkenningsfase zitten.

Volgens de informatie van István Lepsényi, voorzitter van de stuurgroep van het National Hydrogen Technology Platform zijn er momenteel minstens 200 elektrisch aangedreven boten op het Balatonmeer. Hij liet de toehoorders weten dat de nieuwe waterstofboot ook een elektrische is, maar dat de elektriciteit in de nieuwe boot niet wordt geleverd door een batterij, maar door een waterstof-brandstofcel. ‘Vaartuigen op batterijen zijn belangrijk, maar een boot op waterstof heeft een aanzienlijk groter bereik en is efficiënter. In het geval van elektrische boten die worden aangedreven door batterijen, gaat de batterij niet erg lang mee - ongeveer een half uur of drie kwartier - wat voldoende is om er het Balatonmeer mee over te steken. Een boot op waterstof heeft echter een bereik van bijna 80 kilometer’, zei hij.

Volgens de informatie van de fabrikant Kontakt-Elektro Kft. in Pécs weegt de in Balatonkenese gepresenteerde boot 950 kilogram, is 6,2 meter lang, 2,1 meter breed en heeft een diepgang van een halve meter. De boot is geschikt voor 8 personen en haalt een maximale snelheid is 22 kilometer per uur. De brandstofcel heeft een vermogen van 15 kilowatt en een levensduur van twintigduizend draaiuren. Het schip slaat 2,88 kilo waterstof op, wat neerkomt op 46 kilowattuur elektriciteit. Op hoge snelheid kan het vaartuig ongeveer 66 kilometer afleggen in 3 uur, maar de actieradius neemt flink toe bij lagere snelheden.

Het Nationaal Platform Waterstoftechnologie in Hongarije is op 27 april opgericht. Van het platform zijn voornamelijk bedrijven, universiteiten, onderzoeksinstituten en achtergrondinstellingen lid die ervan overtuigd zijn dat waterstof- en waterstoftechnologieën belangrijke innovatieve gebieden zijn die speciale aandacht verdienen. Zij verwachten dat waterstof ook een belangrijke rol zal spelen in de duurzame energiesystemen en mobiliteit van de toekomst. Begin augustus 2020 telde het platform meer dan 50 leden. Bijna tweederde komt uit het bedrijfsleven. Het platform is nu bezig met de inventarisatie van waterstofinitiatieven in het land.

Een auto op waterstof is afgelopen week betrokken geraakt bij een verkeersongeluk in Groningen. Bij het ongeval op de hoek Winschoterweg / Duinkerkenstraat raakte donderdagmiddag de bestuurder van de VW transporter gewond. De bestuurder van een toevallig passerende takelwagen en een motorrijder schoten direct te hulp. Daarbij werd de VW transporter gestabiliseerd om verder wegzakken te voorkomen (foto). De veiligheid rond de waterstofinstallatie en de waterstoftank is geen enkel moment in gevaar geweest.

Op twitter wordt gemeld dat de bestelwagen op H2 de eerste VW transporter op waterstof in Nederland is. Het is niet het eerste voertuig op waterstof dat betrokken is bij een aanrijding. Zo is in Den Haag een van de Toyota Mirai’s van taxivervoerder Van Noot eerder total loss gereden. Foto: 112groningen.nl

Het Chileense bureau voor economische ontwikkeling CORFO heeft aangekondigd dat het ongeveer 300-duizend euro subsidie gaat verstrekken aan het Hydra-project. Binnen Hydra werken het energiebedrijf Engie en onderzoeksbureau Mining3 samen aan de ontwikkeling van voertuigen op waterstof in de mijnbouw.  

Het project beoogt het ontwerp en de levering van een nieuwe aandrijflijn voor mijnbouwvoertuigen die op groene waterstof gaan rijden in plaats van diesel. De eerste fase is het uitvoeren van een haalbaarheids- en technische studie. Daarna zal een ​​prototype van een brandstofcel en een batterij-aandrijflijn van 100-200 kW worden ontworpen. Met het eerste prototype zal worden getest onder reële mijnomstandigheden op grote hoogte met veel stof en hoge temperaturen. Daarnaast zal het project helpen bij het opstellen van veiligheidsprotocollen voor waterstofgebruik in de mijnbouw. Deze protocollen voor de industrie zijn essentieel voor de succesvolle inzet van waterstof binnen verschillende bedrijfstakken. 

Volgens de bij het initiatief betrokken organisaties is het einddoel van het Hydra-project om mijnbouwvoertuigen op verschillende mijnbouwlocaties in Chili om te bouwen naar waterstof. Volgens een persverklaring van het Chileense ministerie van Energie kan met de omschakeling naar waterstof de CO2-uitstoot van het land met 17% tot 27% worden verminderd.

Fluxys start met de Britse netbeheerder National Grid een proefproject voor de ombouw van oude aardgasleidingen naar het transport van waterstof. Op een testsite in Spadeadam in Noord-Engeland investeren de bedrijven samen 11,3 miljoen euro in de bouw van het minigasnet ‘FutureGrid’. Fluxys is de Belgische gasnetbeheerder en lid van de Waterstof Industrie Cluster, die gecoördineerd wordt door WaterstofNet.

Fluxys wil in het project belangrijke ervaring opdoen voor een toekomstige conversie van het aardgasnet naar waterstof. De werkzaamheden starten in 2021, zodat in 2022 de eerste tests kunnen plaatsvinden. Geschikte infrastructuur voor het transport van waterstof is onontbeerlijk bij de waterstofprojecten die op stapel staan. De komende jaren worden de eerste grote waterstoffabrieken in de zeehavens van de Benelux en elders in Europa verwacht. Off shore windenergie zal worden omgezet in waterstof die vervolgens zijn weg kan vinden naar industriële gebruikers en transporttoepassingen. Transport per pijpleiding moet waterstof in grote hoeveelheden bij de eindgebruikers bezorgen.

Naast de aanleg van nieuwe pijpleidinginfrastructuur, behoort het ombouwen van aardgasleidingen naar de distributie van waterstof tot de mogelijkheden. Fluxys heeft eerder een studie naar de omvormmogelijkheden voor het Belgische aardgasnet gedaan. Uit een eerste analyse blijkt die gedeeltelijke omvorming technisch haalbaar, met slechts beperkte ingrepen. Met het proefproject in het Verenigd Koninkrijk wil Fluxys praktijkervaring opdoen naar de effecten van verschillende hoeveelheden waterstof op de bestaande infrastructuur.

“De ervaringen uit het project zullen ook belangrijk zijn voor de toekomstige waterstofinfrastructuur in Vlaanderen,” zegt Adwin Martens, directeur van WaterstofNet. “Er worden momenteel concepten ontwikkeld om onder andere de havens in Vlaanderen te koppelen via een waterstofleidinginfrastructuur. We werken hierbij ook actief mee aan verbinding van dit netwerk in Vlaanderen met Nederland en Duitsland, zodat we hiermee integraal onderdeel worden van de ‘European hydrogen backbone’.”

Drie nieuwe energiecentrales in de Verenigde Staten gaan testen of waterstof in de toekomst een belangrijke rol kan spelen bij grootschalige stroomopwekking. De drie geplande centrales worden ontworpen om in eerste instantie te draaien op aardgas, maar krijgen al in de bouwfase aanpassingen om in stappen op waterstof over te kunnen schakelen. De totale investeringen bedragen 2,5 miljard euro.

De opdracht voor de drie nieuwe centrales is gegund aan Mitsubishi Power Americas Inc door de opdrachtgevers Danskammer Energy LLC in New York, Balico LLC in Virginia en EmberClear in Ohio. Samen gaan de elektriciteitscentrales 3.284 megawatt elektriciteit opwekken. In eerste instantie uit aardgas, maar de plants zijn ontworpen om het waterstofgebruik gemakkelijker te integreren naarmate het aanbod toeneemt.

Mitsubishi Power is een grote wereldspeler op het gebied van energieopwekking en energieopslag voor korte en lange duur. Het bedrijf claimt hiermee de eerste standaardpakketten te kunnen leveren voor een groene waterstofintegratie. Volgens verwachting zal de hoeveelheid hernieuwbare energie de komende jaren flink toenemen. De recente stroomtekorten in Californië en elders hebben de bezorgdheid van de industrie doen toenemen dat netbalancering en energieopslag essentiële componenten zijn om met succes een koolstofarm elektriciteitsnet te exploiteren. De standaardpakketten van Mitsubishi Power doorbreken de complexiteit die stroomgeneratoren en netbeheerders tegenkomen bij de integratie van hernieuwbare energie. 

Het energieopslagsysteem voor groene waterstof omvat drie sleutelelementen. Ten eerste zetten elektrolyse-installaties overtollige hernieuwbare energie om in waterstof. Vervolgens wordt de groene waterstof grootschalig opgeslagen in zoutcavernes, pijpleidingen of bovengrondse schepen, afhankelijk van de behoefte van het net. Ten slotte zetten waterstofgestuurde gasturbinecentrales met een eenvoudige of gecombineerde cyclus de groene waterstof om in elektriciteit. 

De eerder aangekondigde groene waterstofproject van Mitsubishi Power in Delta, Utah (foto), vormt de inspiratie voor het systeem dat nu verder wordt uitgerold naar andere regio’s. Alle projecten maken gebruik van het JAC-gasturbine-stroomsysteem dat in eerste instantie in staat is om op een gasmengsel met 30% groene waterstof te werken, met toekomstige mogelijkheden om op 100% groene waterstof over te schakelen. 

De Japanse autofabrikanten Toyota en Honda hebben gezamenlijk een stroom-aggregaat ontwikkeld die mobiel stroom kan produceren met een brandstofcel. Het systeem voor een snelle noodstroomvoorziening is geplaatst in een bus met de naam "Moving e" die is ontwikkeld door Toyota. Het voertuig kan naar de betreffende locatie worden gereden en maakt daar emissievrij stroom. De bus kan ook externe stroomvoorzieningsapparaten en batterijen opladen met de energie van de brandstofcel via het laadstation dat aan de achterkant van het voertuig is geïntegreerd. Zo kan bijvoorbeeld na het uitvallen van een elektriciteitsnet snel een alternatieve stroomvoorziening worden verzorgd.

Maar de energiebus kan ook worden gebruikt op plekken waar tijdelijk veel stroom nodig is zoals grote festivals en evenementen. Als mobiel laadstation rijdt de bus direct naar de plaats van gebruik. Dankzij de grote waterstoftanks genereert de brandstofcelaandrijving een vermogen van maar liefst 454 kWh en een maximaal vermogen van 18 kW. De bus is voorzien van twee stroomgeneratoren type Power Exporter 9000, 36 draagbare batterijen van het type Honda Mobile Power Pack en 36 Honda Mobile Power Pack Charge & Supply Concept apparaten. Om deze verantwoord te kunnen vervoeren is het voertuig helemaal opnieuw ingericht en zijn alle passagiersstoelen verwijderd.

Waterstof in de luchtvaart krijgt steeds meer vorm. De beursgenoteerde bedrijven Ballard en Plug Power doen intensief onderzoek naar het vervangen van batterijen door waterstof. De ontwikkelingen vinden als eerste plaats binnen de markt voor drones.

Als drones het forse batterijgewicht kunnen besparen, neemt het vliegbereik en de ruimte om meer pakjes te verplaatsen flink toe. Ballard denkt dat dit een zeer interessante ontwikkeling is voor postbedrijven en webwinkels als Amazon. Het bedrijf uit Vancouver heeft uitgerekend dat een e-commercegigant als Amazon 22 procent van zijn pakketten per luchtpost kan bezorgen met drones op batterijen, dat percentage stijgt naar 65 procent als wordt overgeschakeld op waterstof. Drones op waterstof vliegen meer dan drie keer zo ver en bereiken negen keer zoveel huishoudens als exemplaren op zware batterijen. De markt voor kleine drones groeit momenteel met 16 procent per jaar en groeit tot ruim 19 miljard euro in 2026.  Een ontwikkeling waar ook Plug Power van wil meeprofiteren. 

Deze zomer presenteerden de Amerikanen een luchtgekoelde, kleine en bijzonder lichte brandstofcel van 1 kW voor drones. Zelfs grote hoogtes en extreme temperaturen zijn geen probleem. “We zijn nu klaar om de eerste stappen in de luchtvaartsector te zetten. Het product op waterstof heeft een ongelooflijk potentieel. The sky is the limit ”, zei Plug Power CEO Andy Marsh eerder. Aan de basis van deze ontwikkelingen staat specialist in brandstofcellen EnergyOr, die in juni 2019 werd overgenomen. De nieuwe drone van 1 kW is beveiligd met vijf Amerikaanse patenten.

De waterstofbedrijven Plug Power en Ballard weten één ding zeker: Amazon heeft meerdere keren aangekondigd om op termijn e-commerce-bestellingen naar zijn klanten te vliegen met behulp van autonome drones. 

Daarnaast worden er op diverse plekken op de wereld nog passagiersdrones ontwikkeld. Zoals Waterstof Magazine eerder berichtte werkt de Israëlische start-up Urban Aeronautics voortvarend aan het vervoer van mensen door de lucht met drones. Ook daarbij spelen lichte brandstofcellen een belangrijke rol.

Een flinke teleurstelling voor de blonde Chloé Zaied. De aankondigingen dat het Yachting Festival 2020 van Cannes volgende week en La Rochelle Grand Pavois aan het einde van september dit jaar worden geannuleerd komt op een slechtst moment voor de jonge ondernemer. Met een revolutionaire motorboot op waterstof wilde ze dit najaar de show stelen, maar de belangrijkste botenshows gaan niet door.

De Hynova 40-tender is niets minder dan de eerste plezierboot ter wereld die gebruikmaakt van aan boord opgeslagen waterstof om te varen zonder vervuiling. Het vaartuig is uitgerust met Rexh2 (Range Extender Hydrogen), een emissievrije, stille en hybride waterstof-elektrische technologie. Een veilige en duurzame ecologische innovatie om een ​​elektromotor van groene stroom te voorzien, meldt de werf op haar site.

Met een afmeting van 12 meter en een capaciteit van 12 passagiers, kan het kleine jacht acht uur varen bij een snelheid van 12 knopen. De pieksnelheid is 26 knopen. Het vaartuig kan in de haven in een paar minuten worden volgetankt voor een volgende vaartocht.

“Na de teleurstelling over het annuleren van de twee belangrijke boten-festivals zijn we alweer bezig met andere projecten om ons nieuwste product aan het publiek te presenteren,” meldt Cloé Zaied, CEO en oprichter van Hynova. Naast deze innovatie in de pleziervaart wil haar bedrijf Hynova Yachts het gebruik van groene waterstof verder promoten. Hynova is opgericht in 2020 en de scheepswerf bevindt zich in La Ciotat, aan de Middellandse Zee tussen de Franse steden Marseille en Toulon.

Het bedrijf laat wel weten dat waterstoftankstations nog een zeldzaamheid zijn. Wel staan er inmiddels H2 tankstations in de havens van Toulon en Le Castellet. De Franse overheidsinstanties stimuleren het gebruik van waterstof als brandstof, ook in de scheepvaart.

In Luleå, in het uiterste noorden van Zweden op de grens met Finland, is de eerste duurzame staalfabriek ter wereld geopend. Staal wordt in het bedrijf niet meer geproduceerd met behulp van fossiele brandstoffen, maar met groene waterstof. De opening van de fabriek met de naam ‘Hybrit”, die is gebouwd aan de rand van het terrein van staalbedrijf SSAB, werd verricht door de Zweedse premier Stefan Löfven. Over 20 jaar wil Zweden alleen nog maar duurzaam staal produceren.

Hybrit staat voor Hydrogen Breakthrough Ironmaking Technology. De fabriek aan de Botnische Golf die nu in gebruik genomen is, is een proeffabriek van het Zweeds-Finse staalbedrijf SSAB, de ijzerertsproducent LKAB en het energiebedrijf Vattenfall, waarover Waterstof Magazine eerder publiceerde. In traditionele metaalfabrieken wordt staal geproduceerd met ijzererts en cokes gemaakt uit steenkool. Hierbij komen grote hoeveelheden CO2 vrij. Zweden denkt met de overschakeling van fossiele brandstoffen naar waterstof bij de metaalproductie de landelijke CO2-uitstoot met 10% te kunnen verminderen. In de proefperiode wordt onderzocht of het eindproduct aan dezelfde kwaliteitseisen voldoet dan metalen geproduceerd via de traditionele productiemethode. Voor de staalindustrie is de proeffabriek van groot belang. Metaalproductie uit waterstof wordt gezien als de redding van de Europese staalindustrie. Het eindproduct wordt wel duurder, voorlopig is het moeilijk concurreren met de lage prijzen van fossiele brandstoffen.

In Nederland wordt bij Tata Steel in IJmuiden ook gewerkt aan toekomstige staalproductie met waterstof. Tata Steel heeft daarvoor een samenwerkingsverband met het havenbedrijf van Amsterdam en chemieconcern Nouryon. Daarvoor moet in het Amsterdamse havengebied een waterstoffabriek van 100 megawatt gebouwd worden. Deze fabriek moet via een pijpleiding ook waterstof aan andere fabrieken gaan leveren.

De Nederlandse plaats Vlissingen krijgt een nieuwe waterstoffabriek. De fabriek komt in het havengebied dat een directe verbinding heeft met de Noordzee. Binnen 24 maanden moet de bouw starten, de fabriek moet er uiterlijk over drie jaar staan. Voor de realisatie van de productie- en opslaglocatie voor groene waterstof heeft het havenbedrijf North Sea Port een overeenkomst getekend met het bedrijf VoltH2.

Andre Jurres, directeur van VoltH2, noemt de nieuwe fabriek die moet komen op een terrein van 27.950 m2 in Vlissingen-oost, relatief kleinschalig. De locatie bevindt zich op een strategische lokatie, naast de bestaande Sloe-gascentrale (foto) en dicht bij andere belangrijke industriële bedrijven die in de toekomst ook groene waterstof zullen gaan gebruiken. Er wordt begonnen met een elektrolyser van 25 megawatt. Die kan jaarlijks tot 3,6 miljoen kg groene waterstof produceren. De stroom die nodig is voor de waterstofproductie is afkomstig van windparken voor de kust. Bij het ontwerp van de fabriek wordt al rekening gehouden met toekomstige opschaling. De initiatiefnemers denken op termijn te kunnen doorgroeien naar 100 MW, goed voor de productie van ruim 14 miljoen kilo groene waterstof per jaar. De investering bedraagt in de eerste fase 35 miljoen euro en kan oplopen tot meer dan 100 miljoen. 

Zeeland wordt gezien als een ideale locatie voor de productie van groene waterstof. Bij Borssele komt de stroom aan land van de nieuwe windparken op zee. Verder zijn er veel industriële bedrijven die willen verduurzamen, onder meer door groene waterstof te gebruiken. Grootverbruikers van waterstof kunnen worden aangesloten op een nieuwe ondergrondse waterstoftransportleiding. Andere afnemers kunnen waterstof aangeleverd krijgen via de weg of het spoor. VoltH2 onderzoekt ook de mogelijkheden om in de toekomst waterstoftankstations te bevoorraden.

De toepassing van waterstof in de maritieme sector zet door. Met geld uit Europa worden twee proefprojecten opgestart waarbij schepen voorzien worden van een brandstofcel. De boten op waterstof worden ingezet op de Rhône in Frankrijk en bij de stad Stavanger in Noorwegen.

Met geld van het Europese FLAGSHIPS-project wordt bij Lyon in Frankrijk een duwboot ontwikkeld. Dit schip gaat duwbakken verplaatsen op de rivier de Rhône. Deze rivier kenmerkt zich door moeilijke bevaarbaarheid door sterk wisselende stromingen. Het schip zal gaan varen op waterstof dat in gasvorm zal worden getankt en opgeslagen. De waterstof wordt via een elektrolyser in de directe omgeving geproduceerd.

In Noorwegen wordt een bestaande hogesnelheidspassagiersveerboot omgebouwd naar waterstof. De veerboot maakt onderdeel uit van de openbaarvervoersvoorziening rond Stavanger, in het zuidwesten van het land. In tegenstelling tot de Franse boot zal de veerboot waterstof opslaan in vloeibare vorm.

Het project zal op een brede basis samenwerken met meerdere partijen om de vereiste veiligheid vergunningen en goedkeuring voor de twee schepen te krijgen. Het demonstatieproject zal 18 maanden duren en heeft als doel de prijs van brandstofcelsystemen voor de scheepvaart aanzienlijk te verlagen. Het consortium omvat tien Europese partners waaronder de twee reders Norled in Noorwegen en Compagnie Fluviale de Transport in Frankrijk. De brandstofceltechnologie wordt geleverd door Ballard Europe, gevestigd in Denemarken. Het hele project zal bijna 7 miljoen Euro kosten en loopt tot eind 2022.

In de Japanse stad Sendai City heeft supermarktketen Miyagi Coop deze zomer een test uitgevoerd met het bezorgen van boodschappen op waterstof. Voor het experiment dat twee maanden duurde stelde Toyota gratis een compacte vrachtauto beschikbaar. Een soortgelijk voertuig is eerder getest door retailer 7-Eleven.

Toyota stelt de vrachtauto beschikbaar omdat Miyagi Coop naar een oplossing zoekt om bij het thuisbezorgen van boodschappen de CO2-uitstoot te verminderen. De truck is van oorsprong een Toyota Dyna van 3 ton. Met een volle tank kan het voertuig een afstand van 200 km overbruggen. De afgelopen maanden is dagelijks ongeveer 50 km gereden tussen het distributiecentrum en 12 winkels in Sendai en Tomiya City. Het voertuig heeft ook een koelvoorziening.  

De supermarktorganisatie Miyagi Coop heeft ongeveer 600 vrachtauto’s op de weg en onderzoekt al enkele jaren samen met Toyota hoe het de CO2-uitstoot in het transport kan verminderen. De testresultaten die de afgelopen maanden zijn verzameld gaan naar de Toyota research-afdeling om toekomstige voertuigen op waterstof beter te kunnen afstemmen op de gebruikersbehoefte van de klant.

De eerste serie van tien vrachtauto’s die rijden op waterstof zijn de afgelopen dagen in Zwitserland gearriveerd. De voertuigen zijn in serie geproduceerd in Zuid-Korea en de afgelopen maand verscheept naar Europa. In september gaan de eerste transportbedrijven in het Alpenland met de nieuwe voertuigen rijden.

Tot eind december zullen er nog zo’n 40 vrachtauto’s volgen, de komende jaren komen er nog honderden bij. Transportbedrijven in Zwitserland hebben in totaal 1600 vrachtauto’s op waterstof bij Hyundai besteld. Zie ook ons achtergrondverhaal onder het tabblad ‘achtergronden’.

Het vervoersbedrijf SunLine in Riverside County, ten oosten van Los Angeles, heeft een plan gepresenteerd om de hele busvloot sneller geheel CO2-vrij te hebben. Volgens de overheidsregels moet het openbaar vervoer in Californië in 2040 emissievrij zijn. SunLine bereikt dat doel al vijf jaar eerder. Daarvoor worden tientalen bussen op waterstof aangeschaft. De investeringsplannen zijn inmiddels door de raad van bestuur goedgekeurd.

SunLine heeft haar plan om tegen 2035 over te stappen op een volledig emissievrije vloot inmiddels ingediend bij California Air Resource Board (CARB). Het plan moest uiterlijk 2023 zijn ingediend, maar SunShine heeft ervoor gekozen dit drie jaar eerder te doen. Daarmee wil het bedrijf een leidraad bieden aan kleine vervoersbedrijven in de regio die moeite hebben met het onderzoek naar een CO2-vrije busvloot. Het vroeg indienen van de plannen heeft ook een strategisch voordeel. Het zet SunLine ook als eerste in de rij voor subsidies of financieringsprogramma's.

SunLine wordt gezien als een echte waterstof-pionier. Al tien jaar geleden startte het busbedrijf een demonstratieprogramma van 13 maanden met de eerste Buy-America-conforme brandstofcelbus die in regionale dienstregeling werd opgenomen. De resultaten waren positief, inmiddels is de busvloot met 15 waterstofbussen gegroeid en zijn er vier voertuigen op batterijen toegevoegd.

Ook aan de productie van waterstof is gedacht. Het afgelopen jaar werd een eigen waterstoffabriek gebouwd. Via een elektrolyser wordt ongeveer 900 kilogram waterstof per dag geproduceerd. Voorlopig genoeg om de hele vloot van waterstof te voorzien.  

Vanaf 2021 mogen er bij SunLine alleen nog emissievrije voertuigen worden aangeschaft. Voertuigen die nog wel CO2 uitstoten zullen geleidelijk uit de dienstregeling worden gehaald. De uiteindelijke samenstelling van het wagenpark - 67 brandstofcelbussen met vaste route, 18 batterij-elektrische bussen met vaste route en 39 brandstofcelvoertuigen met paratransit - werd bepaald om de prestaties te maximaliseren en de kosten te minimaliseren. Bij paratransit rijden bussen eigen routes om grote groepen personen te vervoeren, zonder in de dienstregeling te zijn opgenomen.

De innovatieanalisten van StartUs Insights hebben bedrijven die actief zijn in de nieuwe waterstofeconomie op verschillende punten beoordeeld. En daarbij komt een lijstje naar voren van vijf start-ups in de waterstoftechnologie die een grote kans maken een belangrijke rol te gaan spelen. Emotie speelde bij de beoordeling geen rol, er is zeer zakelijk gewerkt met een data-gedreven startup-scoutingbenadering, rekening houdend met onder meer locatie, oprichtingsjaar en technologie. 
Het achtergrondverhaal over deze vijf startups leest u hier

Automaker Hyundai zet de deuren open van de vrachtwagenfabriek waar in serie de eerste trucks die rijden op waterstof worden geproduceerd. De eerste tien vrachtauto’s zijn nu per schip onderweg van Zuid-Korea naar Europa. De trucks gaan vanaf september rijden in Zwitserland. Tot het einde van het jaar komen er nog 40 bij.

De nieuwe 2021 Hyundai Xcient Fuel Cell-vrachtwagen wordt aangedreven door een 190 kW waterstof-brandstofcelsysteem met dubbele 95 kW-brandstofcelstapels. De waterstof wordt opgeslagen in hogedruktanks die een gezamenlijke opslagcapaciteit hebben van iets meer dan 32 kilo onder 350 bar. Daarmee hebben de voertuigen een actieradius van ongeveer 400 km op één tankbeurt. Het tanken van elke vrachtwagen duurt ongeveer 8-20 minuten. Naast de XCIENT-brandstofcel ontwikkelt Hyundai Motor een lange-afstands-trekker die in staat is 1.000 kilometer af te leggen op een enkele lading. Deze zal worden uitgerust met verbeterde brandstofcellen met een hoge duurzaamheid en kracht.

Inmiddels zijn er 1600 vrachtauto’s op waterstof besteld door transporteurs in Zwitserland. Voor verdere groei in Europa richt Hyundai zich op Oostenrijk, Noorwegen, Duitsland en Nederland.

Kijk via deze link mee tijdens het productieproces en de proefritten van de eerste in serie geproduceerde vrachtauto’s ter wereld die rijden op waterstof.

In de zomer van 2020 publiceert Waterstof Magazine een serie artikelen over opvallende voertuigen die rijden op waterstof.

Op het lokale tramnetwerk van St. Petersburg reed in november 2019 een tram op waterstof. Het is van oorsprong een elektrisch voertuig dat is voorzien van een brandstofcel. Aan de test is geen geruchtbaarheid gegeven. Slechts een sticker met H2 aan de zijkanten verwijst naar de energiedrager waarop het voertuig rijdt.

Het LM-68M2 voertuig werd gezamenlijk aangepast door operator Gorelektrotrans en het Central Institute for Marine and Electrical Technology Research. Het interieur is verdeeld in drie delen: een voor de brandstofcel, een voor waterstoftanks en een voor technici. Acht stoelen moesten voor de test worden verwijderd. De maximale snelheid van de tram is beperkt tot 10 km per uur. Naar schatting gaat het ongeveer 425-duizend Euro kosten om meerdere ​​trams als deze om te bouwen naar waterstof.  De testperiode is inmiddels afgerond en de tram is weer in zijn oorspronkelijke staat teruggebracht. Waarom de oude tram, die gebruik maakt van een bovenleiding, tijdelijk is omgebouwd is onbekend.

In de zomer van 2020 publiceert Waterstof Magazine een serie artikelen over opvallende voertuigen op waterstof.

De opdracht was duidelijk: Ontwikkel een schone boot op waterstof, met de kracht van een waterstofauto. Een team van de Osaka City Universiteit was daar verrassend snel klaar mee. Ze takelden een Toyota Mirai op een boot, koppelden de brandstofcel aan de elektromotor die de schroef aandrijft en klaar was het project. Het bijzondere voertuig was in de zomer van 2019 te zien op de rivieren die de Japanse miljoenenstad Osaka doorkruizen.

De trotse en creatieve studenten trokken veel bekijks. Door een complete waterstofauto van Toyota aan boord te takelen bedroegen de projectkosten slechts een tiende van vergelijkbare waterstofinitiatieven in de scheepvaart in de wereld. Het schip dat door de studenten is gebruikt is 9,5 meter lang, weegt 2,6 ton en is oorspronkelijk bedoeld voor 10 personen. Op een volle tank kan ongeveer 13 uur met 8 km/h worden gevaren. Gaat de snelheid omlaag naar 4 km/h dan bedraagt de actieradius ongeveer 93 uur. Het brandstofcelsysteem is door de studenten als zeer veilig en erg praktisch ervaren.

In de zomer van 2020 publiceert Waterstof Magazine een serie artikelen over opvallende voertuigen die rijden op waterstof.

Een waterstofschandaal in Trentino, Italië. In de aanloop naar het wereldkampioenschap skiën in de Noord-Italiaanse plaats Fiemme werd zeven jaar geleden een duurzaam project gelanceerd voor het zero-emissie transport van bezoekers en deelnemers. Voor een bedrag van drie miljoen euro werden drie transportbusjes (foto), elk met plaats voor 18 personen aangeschaft. Daarbij kwam nog een investering bij van twee miljoen Euro voor een waterstoftankstation in Panchià, een dorp met ruim 700 inwoners midden in het skigebied. Na het wereldkampioenschap moesten de voertuigen volgens afspraak in de regio blijven rijden. De internationale pers schreef er indertijd lovend over. Maar na afloop van de wereldkampioenschappen, toen de journalisten waren vertrokken, was de liefde voor duurzaamheid snel over. Binnen twee jaar werd het waterstoftankstation ontmanteld. De drie voertuigen staan inmiddels te midden van bulldozers, bestelwagens en betonmixers verborgen in een industriële loods in Rovereto. De regionale vervoerder Trentiono Transporti, kijkt niet meer naar de voertuigen om.

Het bizarre verloop van dit waterstofproject komt opnieuw onder de aandacht nu er voor 2026, als de Olympische Spelen naar de regio komen, opnieuw over vervoer op waterstof wordt nagedacht.

In de zomer van 2020 publiceert Waterstof Magazine een serie artikelen over opvallende voertuigen die rijden op waterstof.

In Japan hoeft u niet altijd naar het waterstoftankstation. Desgewenst komt het waterstoftankstation naar u toe. Steeds meer grote trucks worden voorzien van een mobiel tankstation dat naar vaste opstelplaatsen in de steden rijdt. Daar kunnen bestuurders van voertuigen op waterstof snel tanken. Voordeel: het waterstoftankstation is dichtbij. Nadeel: de tankvoorziening is niet iedere dag beschikbaar. Enkele trucks staan wekelijks een dagdeel op tientallen plekken in de regio. Het argument om geen waterstofauto te kopen omdat er geen tankstation in de buurt is, is dan verleden tijd.

In de zomer van 2020 publiceert Waterstof Magazine een serie artikelen over opvallende voertuigen die rijden op waterstof.

In 2019 verschenen plotseling opvallende bussen in het straatbeeld van Nederland. Busbouwer VDL kwam met een elektrische bus voorzien van een range extender. In dit kleine aanhangwagentje zitten meerdere flessen met waterstof en een brandstofcel. Deze laadt onderweg de accu’s in de bus bij en zorgt voor een grotere actieradius. De testperiode duurde lang, vooral omdat onderzoek naar de veiligheidsrisico’s veel tijd in beslag nam.

Op 8 juni 2020 zijn de bussen met range extender officieel in de dienstregeling in gebruik genomen. De voertuigen rijden van de grootste havenstad van Europa, Rotterdam, in het streekvervoer naar het zuidelijker eiland Goeree-Overflakkee. Met het aanhangertje stijgt de actieradius van bijna 200 naar 350 kilometer.    

In de zomer van 2020 publiceert Waterstof Magazine een serie artikelen over opvallende voertuigen die rijden op waterstof.

General Motors Defense werkte het afgelopen jaar volop aan de ontwikkeling van een pick-up truck op waterstof voor het leger van de Verenigde Staten en Canada. Het voertuig met de naam Silverado ZH2 is de opvolger van de Colorado ZH2 uit 2016. De nieuwe ZH2 beschikt over een Multimatic dynamisch ophangingssysteen uit de racewereld. Voor de aandrijving wordt gebruik gemaakt van twee gepatenteerde systemen, de Hydrotec brandstofcel en het Jouletec-batterijsysteem. De brandstofcel levert een vermogen van tussen de 50 en 100 kilowatt. Het zuivere water dat vrijkomt zal worden afgevangen. GM meldt dat de Silverado tot 9 liter water per uur zal uitstoten. Het voertuig kan binnen 3 minuten worden opgeladen en heeft een rijbereik van 640 kilometer. De Silverado HZ2 is niet beschikbaar voor het publiek.

In de zomer van 2020 publiceert Waterstof Magazine een serie artikelen over opvallende voertuigen die rijden op waterstof.
Eind 2019 was Paus Franciscus op bezoek in Japan. Op 25 november deed hij de heilige mis in de Tokyo Dome, een stadion met een capaciteit van 50.000 mensen. De Paus is in Japan razend populair neemt milieu-uitdagingen zeer serieus. Hij laat zich in Japan verplaatsen met een speciaal voor het bezoek gemaakte pausmobiel, een Toyota Mirai. Volgens de PR-afdeling van het Japanse automerk wordt het voertuig na het bezoek gedoneerd aan de Katholieke Centrale Raad. Om daar haastig aan toe te voegen dat de maximale snelheid van het voertuig 175 km/h is, het een actieradius heeft van 650 km en dat de productiecapaciteit eind 2020 wordt verhoogd naar 3000 eenheden per maand. Het tienvoudige van nu. Het bijzondere voertuig trok veel belangstelling van internationaal aanwezige media uit Azië, Zuid-Amerika en Europa.

In de zomer van 2020 publiceert Waterstof Magazine een serie artikelen over opvallende voertuigen die rijden op waterstof.

In de zomer van 2019 rijdt in Nederland opeens een zeer bijzondere 2CV op de weg. Voor zijn YouTubekanaal ‘In mijn Eendje’ bezoekt kunstenaar Rob Mulder bijzondere mensen, gebeurtenissen en bedrijven in de regio. En zo belandt hij met zijn lawaaierige Deux Chevaux bij waterstofbedrijf Holthausen Clean Technology in Hoogezand. Daar krijgt hij van directeur Carl Holthausen het aanbod om zijn Lelijke Eend om te bouwen op waterstof. Even later verschijnt in de regionale media een oproep van Holthausen en Mulder voor een tweedehands autootje. En een jaar later rijdt de eerste Deux Chevaux op waterstof door het noorden van Nederland. Een wereldprimeur voor een zeer populair voertuig uit de vorige eeuw.

In de zomer van 2020 publiceert Waterstof Magazine een serie artikelen over opvallende voertuigen die rijden op waterstof.

In april 2015 neemt FedEx, in samenwerking met het Amerikaanse Department of Energy, Plug Power en Charlatte America, 's werelds eerste grondvoertuigen die rijden op waterstof op vliegvelden in gebruik. Op de luchthaven van Memphis gaan 15 grondtrekkers rijden die vracht vervoeren voor de wereldhub van koeriersbedrijf FedEx in de staat Tennessee. Per dag worden daar 2 miljoen pakketjes vervoerd. FedEx exploiteert vijftien door waterstofbrandstof aangedreven Charlatte GSE's en een Plug Power-tankstation voor waterstof.

Soortgelijke voertuigen werden vier jaar later bij het vliegveld van Charlatte, 200 km ten noorden van New York, in gebruik genomen. De brandstofcellen van PlugPower presenteren daar geweldig bij extreme temperaturen van -23 tot +33 graden Celsius. De trekkers verslepen moeiteloos 18.000 kg gedurende 4 uur tijd en zijn dan binnen 3 tot 4 minuten weer volgetankt.

In de zomer van 2020 publiceert Waterstof Magazine een serie artikelen over opvallende voertuigen die rijden op waterstof.

Op het Walqa Technology Park in het Noord-Spaanse Huesca wordt al enkele jaren flink gepionierd op het gebied van toepassingen met waterstof. En daarbij komen de meest bijzondere projecten naar boven. Een heftruck op waterstof vinden we niet bijzonder genoeg, maar wat denk u van een camper? Er ook bijzonder, een paar jaar geleden werd zelfs een hogedrukspuit op waterstof ontwikkeld. Speciaal voor het reinigen van openbare plekken. Aan de voorkant van het bijzonder voertuig ligt de waterstof opgeslagen in cilinders bij een druk van 300 bar. De brandstofcel en de waterpomp bevinden zich aan de achterzijde. In het midden van het voertuig ligt boven de wielen een watertank van 350 liter. In totaal mag het reinigingsvoertuig niet meer dan 750 kilo wegen om de wegenbelasting te omzeilen en om handmatig te mogen worden verplaatst. Het is niet bekend of er uiteindelijk meer dan één hogedrukspuit op wielen is geproduceerd. Het voertuig op de foto is het prototype uit 2015.  

Een primeur voor Nieuw-Zeeland. Medewerkers van het grootste gasdistributienetwerk van het land genieten van een BBQ op waterstof. Enige tijd geleden maakte topman Paul Goodeve van First Gas al bekend dat het bedrijf een waterstofbarbecue heeft laten ontwikkelen en nu is het apparaat officieel in gebruik genomen. De medewerkers hebben genoten van de heerlijke hartige smaak van een klassieke kiwi-worst sizzle, wordt gemeld op Linkedin. Reacties van buitenstaanders over de hele wereld zijn positief. De BBQ is een gasbarbecue met een speciale brander afgestemd op waterstof en met nieuwe aansluitingen meldt Chief Operating Officer Iwan Bridge.
First Gas is gevestigd in de energierijke regio New Plymouth en zorgt voor de gasvoorziening aan meer dan 65.500 klanten in 40 steden. Het bedrijf bezit een van de grootste gasnetwerken van Nieuw-Zeeland met 2.504 km hogedrukgastransportleidingen en ongeveer 4.800 km gasdistributieleidingen op het Noordereiland. 

Het beursgenoteerde bedrijf Hazer Group in Australië heeft bekendgemaakt dat het definitief gaat investeren in de productie van waterstof uit biogas. In het westen van Australië gaat het bedrijf van start met het Hazer's Commercial Demonstration Project (CDP) waarbij waterstof en grafiet geproduceerd zal worden uit rioolwater. De innovatieve installatie komt bij een afvalwaterzuiveringsinstallatie in Munster, iets ten zuiden van Perth (foto). Het bedrijf zal daarvoor ruim 14 miljoen Euro investeren.

De Hazer Group, werd opgericht als een spin-off van de Universiteit van West-Australië om het "Hazer-proces" dat daar is ontwikkeld op de commerciële markt te brengen. Het CDP-project zal worden gebouwd in de Woodman Point-afvalwaterzuiveringsinstallatie van de Western Australian Water Corporation en zal tot 100 ton waterstof per jaar met een lage emissie produceren uit biogas dat is verzameld in de zuiveringsinstallatie.

Het bedrijf ziet het project als een belangrijke stap in het aantonen van de commerciële haalbaarheid van de eigen technologie voor de groeiende nationale en internationale, emissiearme waterstofmarkt. 

Er is wel een tegenvaller gemeld. De Hazer Group had gehoopt een afnameovereenkomst met het gasbedrijf BOC te sluiten voor de aankoop van het waterstofgas. De onderhandelingen zijn echter vastgelopen. In een persverklaring meldt het bedrijf dat de gesprekken worden voortgezet.

Een deel van de waterstof zal worden gebruikt in een brandstofcel om stroom op te wekken voor eigen gebruik. Met de besparingen van de stroominkoop zullen projectkosten worden gefinancierd.

Shell is in Nederland begonnen met de bouw van haar eerste waterstoftankstation in Nederland. Het vulpunt voor waterstof komt bij Den Ruygenhoek aan oostzijde van de snelweg A4 ter hoogte van het brugrestaurant bij de internationale luchthaven Schiphol. Een tweede tankstation zal weldra volgen in het westelijk havengebied van Amsterdam, direct aan de afslag Westpoort van autosnelweg A4. Voor de bouw van de tankstations werkt Shell samen met AECO, Nel Hydrogen en de Antea Group Nederland. In het buitenland heeft Shell al diverse waterstoftankstations zoals in Californië en Duitsland (foto).

Het beursgenoteerde Plug Power uit het Verenigd Koninkrijk gaat supermarktketen Asda voorzien van vorkheftrucks op waterstof. Dit geeft de derde supermarktketen van Groot-Brittannië de mogelijkheid om 24 uur per dag met deze voertuigen voor intern transport te kunnen rijden. Het langdurig bijladen van batterijen met de bijbehorende stilstand is niet meer nodig. De uitrol van de waterstofvoertuigen begint in het distributiecentrum in Skelmersdale.

Asda's partnerschap met Plug Power omvat een koopovereenkomst voor een kant-en-klare oplossing waarbij de waterstofvoertuigen, de tankstations, de waterstof en service zijn inbegrepen.  "Elke nieuwe kans om de acceptatie van brandstofcellen uit te breiden, is een belangrijke stap in het opbouwen van de waterstofeconomie", zegt Andy Marsh, CEO van Plug Power. “De focus op het milieuvriendelijker maken van hun organisatie maakt Asda tot een ideale partner en we zijn optimistisch dat deze implementatie slechts het begin is van een lange en vruchtbare relatie.”

Asda kondigt aan dat het de eerste detailhandelaar in het VK is die brandstofcellen gebruikt om de ecologische voetafdruk te verkleinen. Er wordt gestart met een proefperiode van zes maanden die zal plaatsvinden in het gekoelde distributiecentrum van Skelmersdale, ten westen van Manchester. "Duurzaam ondernemen is een grote prioriteit voor ons, dus we zijn verheugd om een ​​nieuwe manier van werken te introduceren die een aanzienlijke impact zal hebben op onze ecologische voetafdruk", zegt Darren Pettener, algemeen directeur van Asda's Skelmersdale CDC. "We zijn enthousiast over de mogelijkheden die deze proef biedt en ook wat we in de toekomst kunnen bereiken."

Asda, opgericht in 1949, is momenteel de op twee na grootste supermarktketen van het VK met een marktaandeel van meer dan 15 procent en een jaaromzet van meer dan 22 miljard euro. Asda is een volledige dochteronderneming van de multinationale retailer Walmart Inc., die zelf al lange tijd Plug Power-klant is en een wereldleider is in het implementeren van brandstofcellen in de logistiek. 

Microsoft meldt op haar site een wereldprimeur. In het grote datacenter in Salt Lake City heeft een rij servers 48 uur op een brandstofcel gedraaid. Gewoonlijk hebben datacenters een serie diesel-aggregaten paraat voor het geval de stoom uitvalt. Microsoft is op zoek naar een schonere oplossing bij stroomstoringen en heeft door het bedrijf Power Innovations een brandstofcel van 250 kilowatt laten bouwen. Een serie tube-trailers zorgden bij deze test voor de benodigde waterstof.

Dieselbrandstof is verantwoordelijk voor minder dan 1% van de totale uitstoot van Microsoft. Het gebruik ervan is voornamelijk beperkt tot Azure-datacenters, waar diesel-generatoren continue standby staan in het geval van stroomuitval. Accu's leveren dan korte-termijn back-upstroom, waarmee het gat van 30 seconden tussen een stroomstoring op het elektriciteitsnet en de tijd die nodig is om de dieselgeneratoren aan te zetten, wordt opgevuld. Door de sterke prijsdaling van afgelopen jaren zijn de kosten van brandstofcellen zo laag dat ze nu een economisch levensvatbaar alternatief zijn voor dieselaangedreven back-upgeneratoren.

Omdat het om grote vermogens gaat ziet Microsoft voor zichzelf in de toekomst ook een rol weggelegd bij net-balancering. De elektrolyser kan dan worden ingeschakeld tijdens perioden van overvloed aan groene stroom om deze in hernieuwbare energie op te slaan als waterstof. Vervolgens kan Microsoft tijdens perioden van grote vraag de brandstofcellen opstarten om elektriciteit voor het net op te wekken.

Microsoft gebruikt de huidige dieselgeneratoren niet vaak. Ze worden gemiddeld één keer per maand opgestart om te testen of alles werkt. Daarnaast wordt eens per jaar een grote test uitgevoerd of ze de totale belasting nog aankunnen. Grote stroomstoringen bij de datacenters van Microsoft komen gemiddeld minder dan één keer per jaar voor.

Bij de stroom vretende datacenters gaat het al snel om grote getallen. Elk datacenter heeft dan tot 100.000 kilogram waterstof nodig om de brandstofcellen 48 uur stroom te kunnen laten leveren.

Vanaf september wordt in Bremervörde, in het noorden van Duitsland, het eerste waterstofvulstation voor passagierstreinen ter wereld gebouwd. Om de bouw aan te kondigen kwamen vertegenwoordigers van de regionale overheid de betrokken bedrijven  de afgelopen week een symbolische handeling verrichten (foto). Het tankstation komt er omdat de testfase van 18 maanden met de eerste twee waterstoftreinen ter wereld succesvol is afgerond. Er zijn extra treinen aangeschaft.

De komende jaren gaat het treinenproject de volgende fase in. Eerst wordt er een vast tankstation gebouwd dat medio 2021 gereed is. Aansluitend zal het tijdelijke vulpunt worden verwijderd. In de loop van 2022 zullen er 14 treinen op waterstof in het gebied ten noorden van de lijn Bremen/ Hamburg gaan rijden. Daarvoor kan het tankstation 1600 kg waterstof per dag produceren via elektrolyse en op groene elektriciteit. De tanks in de treinen bieden het voertuig een actieradius van 1000 km. Dat betekent dat éénmaal tanken per dag voldoende is. De introductie van waterstof als brandstof voor treinen heeft een grote impact op het milieu, een kilogram waterstof vervangt ongeveer 4,5 liter diesel. De tankvoorziening wordt gebouwd door energieleverancier Linde.

De Duitse BMG Group heeft het belang van waterstof opnieuw bevestigd. Dat kwam naar voren tijdens het bezoek van de Duitste minister van Economie Peter Altmaier en de voorzitter van de raad van bestuur, Oliver Zipse, aan het BMW Hydrogen Center (foto).  Zipse kondigde daarbij met name de introductie aan van een nieuwe generatie voertuigen met een brandstofcel in 2022.

 
Minister Altmaier liet weten dat de politiek het belang van groene waterstof voor het energiesysteem van de toekomst erkent en stimuleert. Maar de politiek blijft afhankelijk van de verschillende initiatieven binnen het bedrijfsleven. Voor het gebruik van waterstof binnen de mobiliteit is het van het eerste belang dat er een goede tank-infrastructuur voor personenauto’s en vrachtauto’s wordt opgetuigd. BMW-topman Oliver Zipse verwelkomt de uitbreiding van de tankinfrastructuur. “Als er geen tankstations bijkomen kunnen de inspanningen van de auto-industrie wel eens snel afnemen”.

De BMW-groep heeft inmiddels besloten haar investeringen in de sector voort te zetten en heeft onlangs de start aangekondigd van kleine serieproductie waterstofauto’s vanaf 2022. De motorsystemen zijn een eigen ontwerp van de BMW-groep, de brandstofcellen worden ingekocht bij Toyota. Het nieuwe aandrijfsysteem van de BMW i Hydrogen NEXT biedt een vermogen van 275 kW (374 pk). Het voertuig wordt uitgerust met twee tanks die samen zes kilogram waterstof bevatten onder een druk van 700 bar. De eerste serie voertuigen op waterstof moeten de fabriek in 2022 moeten verlaten. Voor het grote publiek is de H2-auto waarschijnlijk in 2025 beschikbaar.

Een vrachtauto op waterstof van het merk Hyundai heeft een Future Mobility of the Year (FMOTY) Awards 2020 gewonnen. De grote truck van het type HDC-6 NEPTUNE is speciaal ontwikkeld voor de Amerikaanse markt. De prijs wordt toegekend aan conceptvoertuigen die een uitstekende bijdrage leveren aan de toekomst van mobiliteit. Het voertuig valt binnen de categorie 'Public & Commercial'

Zestien juryleden, waaronder vooraanstaande autojournalisten uit elf landen, selecteerden de inzendingen van Hyundai Motor uit in totaal 71 concepten die op internationale autoshows zijn geïntroduceerd. De juryleden prezen de concepten van Hyundai Motor voor het introduceren van innovatieve transporttechnologieën en innovatieve diensten voor de toekomst van mobiliteit.

De ontwerpers van de HDC-6 NEPTUNE, die afgelopen november debuteerde op de North American Commercial Vehicle Show, lieten zich inspireren door de iconische stroomlijntreinen in art-decostijl uit de jaren dertig. Het concept belichaamt de visie van Hyundai Motor voor een toekomst zonder CO2-uitstoot. Met het toekennen van deze prijs steunt de jury de Koreaanse autofabrikant met het grote conceptvoertuig dat waterstofbrandstofcel in commercieel vrachttransport gaat integreren.

Er was ook nog een tweede prijs voor Hyundai. In de categorie 'Personal' won een ingebouwde e-scooter de eerste prijs. De scooter die in 2017 debuteerde als prototype op de Consumer Electronics Show (CES), wordt momenteel beschouwd als een optie voor toekomstige voertuigen. Zoals de naam al doet vermoeden, zal de elektrische scooter in voertuigen worden geïntegreerd en zichzelf opladen terwijl de auto rijdt. De e-scooter kan gebruikt worden om de last-mile in mobiliteit te overbruggen

Hyundai Motor wil tegen 2025 een van 's werelds top drie fabrikanten van batterij- en brandstofcel-voertuigen zijn.

Het marketingproject om tientallen automobilisten rond Arnhem een overstap te laten maken naar een auto op waterstof is afgerond. “In de eerste week na de start van de campagne zijn er 20 aanvragen voor het H2-Stimuleringspakket binnengekomen, een paar weken later staat het aantal aanvragen op 27,” liet projectleider Chris van der Hulst destijds aan Waterstof Magazine weten. Uiteindelijk zijn er in een half jaar tijd 70 nieuwe auto’s op waterstof geregistreerd.

De stad Arnhem en de provincie Gelderland hebben het project H2-drive gesubsidieerd met als doel dat er binnen een straal van 30 km rond Arnhem meer auto’s op waterstof bijkomen. Met meer waterstofauto’s, die geen CO2 en fijnstof uitstoten, hopen ze de luchtkwaliteit in de regio verder te verbeteren. Om zo veel mogelijk mensen te stimuleren voor een waterstofauto te kiezen, stelden de gemeente en provincie hiervoor subsidie beschikbaar. Om automobilisten te verleiden over te stappen op waterstof kregen nieuwe waterstof-rijders het afgelopen half jaar een aanbod om met 50% korting waterstof te tanken bij het tankstation van Pitpoint aan de Westervoortsedijk, tot een maximumbedrag van 3000 Euro. Daarnaast is er een introductietraining gegeven voor waterstofrijders en als automobilisten onverhoopt met een lege tank zouden komen te zitten is er 24 uur per dag een ophaaldienst beschikbaar die het voertuig naar het dichtstbijzijnde waterstoftankstation vervoerd. Als het tankstation in Arnhem een storing heeft die langer duurt dan vier uur, kregen de waterstofrijder gratis vervangend vervoer. Arnhem is een van de weinige steden in Nederland die de beschikking heeft over een openbaar waterstoftankstation.

Op 24 juli is het project H2-Drive beëindigd en daarmee ook de mogelijkheid om een H2-Stimuleringspakket aan te vragen. Het oorspronkelijke doel van H2-Drive was 90 nieuwe waterstofauto’s in en rondom Arnhem. Dit aantal is niet gehaald, door de coronacrisis daalde de verkoop van nieuwe auto's drastisch en dus ook van waterstofauto's. Toch zijn gemeente Arnhem en provincie Gelderland tevreden met het behaalde resultaat. Jan van der Meer, gedeputeerde Energietransitie en milieu van provincie Gelderland, blikt tevreden terug, maar plaatst ook een belangrijke kanttekening: “Door dit project hebben we weer een stapje vooruit gedaan naar de overschakeling op duurzame energie. Waterstof biedt potentie, zeker voor het zwaardere vervoer en de industrie, maar hiervoor moet nog wel veel gebeuren.”

De belangrijkste redenen voor deelnemers om voor waterstof te kiezen waren het duurzaam rijden, de lage bijtelling van 8%, het snelle tanken binnen 3 tot 5 minuten en de grote actieradius van 500 tot 665 kilometer.

Hyundai Motor heeft zijn Europese doel voor waterstoftrucks bekend gemaakt. Het bedrijf wil zijn aandeel in deze nieuwe markt voor emissieloze vrachtwagens tegen 2030 te vergroten tot 15 procent. Begin deze maand verscheepte het bedrijf de eerste tien XCIENT-brandstofcelwagens vanuit Zuid-Korea per schip naar Zwitserland (foto). In september gaan ze de weg op. De XCIENT is 's werelds eerste seriematig geproduceerde vrachtwagen op waterstof.

Volgens Hyundai zullen commerciële waterstofvoertuigen naar verwachting voornamelijk groeien in het segment van grote vrachtwagens. Daarom richt het bedrijf zich op dit onderdeel en wil het over tien jaar 12 tot 15 procent van de Europese markt voor grote vrachtwagens op waterstof in handen hebben. Daarbij gaat Hyundai ervanuit dat ook andere vrachtwagenbouwers de komende jaren met vrachtauto’s op waterstof gaan komen.

Ook in de Verenigde Staten zal volgens het Koreaanse bedrijf de vraag naar CO2-vrij transport snel toenemen als gevolg van strengere milieuregels die aan nieuwe voertuigen wordt gesteld. Als eerste zal de staat Californië kennis kunnen maken met Hyundai vrachtwagens op waterstof. Speciaal voor deze markt is de HDC-6 NEPTUNE ontwikkelt, een futuristisch uitziende truck op H2. In Californië is al een uitgebreid netwerk van waterstoftankstations aanwezig en er komen snel speciale tanklocaties voor vrachtauto’s bij.

Binnen het segment bedrijfswagens op waterstof richt Hyundai zich de komende jaren specifiek op de productie van grote vrachtwagens en tractoren. Op het gebied van personenvervoer gaat nu alle aandacht naar bussen voor het stadsvervoer. Op middellange termijn komen daar streekbussen bij en op lange termijn lange-afstandsbussen.

In Zuid-Korea is deze week de eerste energiecentrale die compleet draait op waterstof in gebruik genomen. De centrale van Korea East-West Power en partners Hanwha Energy en Doosan Fuel Cell, is gevestigd op het Industrial Complex in Daesan. Twee jaar geleden -in 2018- is met de bouw van de fabriek met een capaciteit van 50 MW  begonnen. De centrale heeft een oppervlakte van 20.000 vierkante meter en heeft rond de 180 miljoen euro gekost.

Korea East-West Power heeft een speciaal bedrijf voor de waterstofactiviteiten opgericht onder de naam Daesan Green Energy. Hanwha Energy levert waterstof die nodig is voor de opwekking van energie en zal de fabriek runnen. Doosan Fuel Cell is verantwoordelijk voor de reparatie en het onderhoud van brandstofcellen gedurende 20 jaar.

De centrale is 's werelds eerste commerciële electriciteitscentrale die waterstof als energiebron gebruikt. Deze waterstof wordt geleverd door nabijgelegen petrochemische fabrieken, die het restproduct waterstof tot nu toe hebben afgefakkeld. De nieuwe energiecentrale wordt beschouwd als zeer milieuvriendelijk omdat er geen CO2 wordt uitgestoten.

Door de ingebruikname van de energiecentrale op basis van waterstof is Zuid-Korea opnieuw een stap dichter bij een volledige waterstofeconomie met schone waterstof en zonder uitstoot van koolstof. De energiecentrale verwijdert ultrafijn stof uit de lucht met de microfilters van de generatoren. Daarvan profiteren 350-duizend omwonenden. Korea East-West Power is van plan de capaciteit van de centrale met brandstofcellen de komende tien jaar te verhogen tot 1 GW.

De Russische bedrijven Gazprom en Rosatom onderzoeken de mogelijkheid om in de toekomst waterstof te leveren aan Europa. Nu de grootste afnemer van Russisch gas veranderd in een koolstofarme samenleving komt een belangrijke inkomstenbron voor de staat in gevaar. Als de staatsbedrijven hun positie op de energiemarkt willen behouden is een omschakeling naar CO2-vrije energie noodzakelijk.

Het Ministerie van Energie heeft de afgelopen week een plan gepresenteerd voor de ontwikkeling van een Russische waterstof-economie. De twee belangrijkste aanjagers van deze ontwikkeling zijn inmiddels door de overheid aangewezen. De staatsbedrijven Gazprom en Rosatom moeten de waterstofpioniers van het land worden. Gazprom is het verst met de ontwikkelingen van een nieuwe waterstofturbine en wil in 2021 met testen beginnen. Het bedrijf wil van grijze waterstof overschakelen naar turquoise waterstof. Dit wordt verkregen door de warmtesplitsing van methaan. Bij methaanpyrolyse ontstaat vaste stof in plaats van CO2 als afvalproduct. Dit as kan als meststof worden gebruikt.

Rasatom heeft inmiddels aangekondigd de eerste Russische treinen op waterstof te willen ontwikkelen. Daarvoor zegt het bedrijf nog vier jaar nodig te hebben. De treinen moeten gaan rijden op het eiland Sakhalin, iets ten noorden van Japan. Het bedrijf werkt binnen dit project samen met Russian Railways Ltd en het machinebouwbedrijf Transmasch Holding. De benodigde waterstof wordt gemaakt via elektrolyse. De productie van stroom voor dit proces is echter aan kritiek onderhevig. Rasatom betrekt dit van kerncentrales in de omgeving. In 2050 wil het bedrijf 50 miljoen ton waterstof per jaar produceren.

Als Rusland niet overstapt op de levering van schone brandstoffen betekent dit ook een flinke financiële strop voor de investeerders achter de gaspijpleiding Nord Stream 2. De gaspijp vanuit Rusland, via de bodem van de Oostzee naar West-Europa, is nog niet helemaal af en heeft al 8,5 miljard euro aan investeringen gekost. Als de afname van Russisch gas door Europa snel verminderd dreigt een enorme financiële strop.

"Kennis van waterstoftechnologie is essentieel om de waterstof-economie voortvarend te kunnen ontwikkelen.” Dat zegt Dick Breteler, samen met Edwin Tazelaar eigenaar van Hymatters in Arnhem. Het bedrijf houdt zich bezig met nieuwe ontwikkelingen, trainingen, calculaties en regelgeving binnen de waterstof-economie.

Hymatters merkt dat veel partijen met waterstof aan de slag willen maar onvoldoende kennis op niveau hebben. Dat zijn bedrijven of adviesbureaus, maar ook overheidsinstelling als omgevingsdiensten. Voor het beoordelen van een vergunningsaanvraag is enige kennis over waterstof essentieel, aldus de initiatiefnemers. Door kennisdeling denken Tazelaar en Breteler dat bevoegde instanties en bedrijven beter en sneller in staat zijn om de juiste beslissingen te nemen.

De initiatiefnemers zijn ervan overtuigd dat alleen met vakmensen een gedegen waterstofmarkt kan worden opgebouwd. Dat geldt ook voor het opleiden van vakmensen, vandaar dat Hymatters samenwerking heeft gezocht met de Hogeschool Arnhem Nijmegen (HAN) en de Nederlandse Waterstof en Brandstofcel Associatie (NWBA).

De inhoud van de cursus richt zich op verschillende vakdisciplines en marktsegmenten als scheepsbouw, chemische industrie, netbeheerders, veiligheidsregio`s, omgevingsdiensten, installateurs en engineeringsbureaus. De cursus is onderverdeeld naar de thema’s van toepassingen, techniek, veiligheid, markt, en integratie met onze energie-infrastructuur. Daarbij komt de gehele keten aan bod: van productie tot en met gebruik. De fysische principes worden als uitgangspunt genomen om vervolgens de stap te maken naar de werking van componenten en systemen. Veiligheidsaspecten en regelgeving als kaders komen aan bod. Tot slot wordt de achtergrond van verschillende marktsegmenten toegelicht en een blik op de toekomst gegeven. 

De 5-daagse Cursus Waterstof wordt, naast klassikaal in Arnhem, ook online gegeven als blijkt dat daar behoefte aan is. Voor grote organisaties bestaat de mogelijkheid de cursus in-company te geven. Meer informatie en aanmelden via deze link.

Treinbouwer Alstom en Eversholt Rail uit het Verenigd Koninkrijk hebben bekend gemaakt opnieuw flink te gaan investeren in treinen op waterstof. Het lopende investeringsprogramma wordt versneld uitgevoerd en er zal 1,1 miljoen euro extra in het project worden gestoken. In 2024 moeten de eerste waterstoftreinen in Groot-Brittannië gaan rijden. De treinen krijgen een actieradius van 1000 km en halen een maximale snelheid van 140 km/h.

Het geld zal worden gestoken in het Breeze-concept waarbij de elektrische treinen van Klasse 321 van Eversholt Rail met brandstofcellen zullen worden uitgerust. Na de ombouw wordt de waterstof-elektrische trein aangeduid als Klasse 600, een serie die wordt gebruikt voor voertuigen die waterstof of andere alternatieve vormen van energie gebruiken. De Breeze-treinen worden omgebouwd in Alstom's Widnes Transport Technology Centre in Liverpool. Op de afdeling waar de treinen op waterstof worden gebouwd zullen naar verwachting op termijn meer dan 200 mensen werken. Alstom maakt gebruik van de kennis die is opgedaan bij de ontwikkeling van de Coradia iLint.  Dit is de eerste passagierstrein op waterstof ter wereld die rijdt in de vaste dienstregeling in het noorden van Duitsland.

De plannen sluiten aan bij het beleid van de Britse regering. Deze is opzoek naar nieuwe groene technologieën die op termijn veel banen opleveren. Voor onderzoek en ontwikkeling is veel subsidie beschikbaar. Vanaf 2040 mogen er geen dieseltreinen meer gebruikt worden voor passagiersvervoer in het land.

In de plaats Coolidge in de Verenigde Staten zijn de grondwerkzaamheden begonnen voor de nieuwe vrachtautofabriek van Nikola. Het bedrijf wil in Arizona uitsluitend emissievrije voertuigen produceren die rijden op een accu of waterstof. Nikola pakt het groots aan, de eerste fabriek vraagt een investering van ruim 500-miljoen Euro.

De start van de werkzaamheden werd gevierd met een kleinschalig covis-vriendelijk evenement. In de woestijn aan de rand van Coolidge moet een fabriek van 1 miljoen m2 verrijzen op een perceel van 430 hectare. De eerste bouwfase zal eind volgend jaar gereed zijn, de tweede in de zomer van 2023. Ondanks een grote mate van automatisering zullen er ook nog 1800 fulltimers komen te werken. De fabriek zal op termijn 24 uur per dag operationeel zijn en bijna 35.000 vrachtauto’s per jaar kunnen produceren.

Zoals Waterstof Magazine eerder meldde worden de eerste vrachtauto’s geproduceerd in Europa. Samen met partner IVECO zal Nikola een fabriek inrichten in de Duitste stad Ulm. Hier zullen de komende jaren batterij-elektrische vrachtwagens van de band rollen gevolgd door trucks met een brandstofcel in 2023. Speciaal voor de Europese markt wordt dat de Nikola Tre, een vrachtauto zonder grote vooruitstekende neus. Deze zijn stukken praktischer in gebruik op het Europese wegennet dat wat krapper is aangelegd.

Een toenemend aantal bedrijven onderzoekt hoe waterstof een bijdrage kan leveren aan een schonere scheepvaart. Dat blijkt uit het rapport ‘Waterstof in de binnenvaart en short sea’ dat deze week is gepresenteerd. Het Nederlandse Expertise en InnovatieCentrum Binnenvaart (EICB) heeft het onderzoek in opdracht van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat en het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat uitgevoerd. In Europa loopt Nederland samen met Noorwegen voorop met het ontwikkelen van deze nieuwe techniek.

In Nederland lopen op dit moment ongeveer 20 innovatieve projecten op dit terrein. Alle onderzoeken zitten nog in de ontwikkelfase, in 2021 worden de eerste demonstratieschepen verwacht. Onderzoekers richten zich onder andere op de vorm waarop waterstof in de toekomst moet worden getankt en opgeslagen. Dat kan in poedervorm, vloeibaar of onder hoge druk. De veiligheid en kosten spelen hier een belangrijke rol.

Het ontwikkelen van brandstofcellen voor de scheepvaart zit nog in de ontwikkelfase. Door de kleinschalige productie zijn de kosten in de aanloopfase nog hoog. Dat geldt ook voor groene waterstof. Het aanbod van groene stroom om schone waterstof te produceren is nog te beperkt. Uit het rapport blijkt dat het nog wel tien jaar kan duren alvorens de kosten op een acceptabel niveau zitten en er voor de scheepvaart een gezonde exploitatie zal ontstaan.

Er zijn 72 projecten geïdentificeerd die zich in noordwest Europa bezighouden met waterstofaandrijving van schepen, waaronder 63 concrete uitvoeringsprojecten. Met deze informatie is een globale inschatting gemaakt van het aantal schepen dat in de nabije toekomst met waterstof als energiedrager zal worden aangedreven. In 2020/2021 staan er zes schepen op de planning om daadwerkelijk in de vaart te worden genomen. Het betreft dan vooral kleinschalige toepassingen. In 2022 zal dit aantal waarschijnlijk zijn opgelopen naar 11 en is een opschaling in scheepsomvang zichtbaar. In de jaren 2023 – 2025 zal dit aantal oplopen naar minstens 16 tot maximaal 65. Hieruit kan worden geconcludeerd dat de sector al verrassend veel initiatief toont.

Op de afbeelding: de Noorse scheepsbouwer Ulstein Group kondigde onlangs aan dat het bedrijf zich gaat richten op schepen die varen op waterstof. Het eerste project is een zero emission DP2 construction support vessel, met een brandstofcel van het Nederlandse Nedstack, die in 2022 gereed moet zijn.

Een opvallende verschijning in de Zuid-Franse plaats Nice. Daar stapten politieagenten de afgelopen zes weken uit de dienstauto’s om plaats te nemen op de waterstoffiets. De testperiode is een initiatief van de gemeente Nice, de politie en het internationale ingenieursbureau Engie. Deze laatste partij stelde de tweewielers beschikbaar. De proef in de metropool Nice Côte-d'Azur moet uitwijzen of de fiets met hulpmotor geschikt is voor de dagelijkse werkzaamheden op het gebied van functionaliteit en gebruik. Nu het project is afgerond volgt een evaluatie. Daarna wordt besloten of de H2-fiets definitief wordt ingevoerd.

De fietsen waarmee is getest zijn van Frans fabricaat en komen uit Biarritz aan de Golf van Biskaje. Daar produceert Pragma Mobility sinds enkele jaren tweewielers met trapondersteuning op basis van waterstof. Het bedrijf levert bij de fietsen een eigen waterstof tankstation. Engie Solutions heeft meer dan honderd fietsen gekocht en zet deze in bij verschillende projecten, zoals de afgelopen weken in stad Nice en de metropool. Het gebruik van CO2-vrije waterstof sluit aan op de doelstelling van de regio om minder fossiele brandstoffen te gebruiken en te streven naar diversificatie van de energiemix. 

De fietsen, die er nagenoeg hetzelfde uitzien en rijden als een gewone fiets, zijn gericht op fietsverhuurders, bezorgbedrijven en gemeentelijke of zakelijke fietsvloten en zeer geschikt voor intensief gebruik. Goedkoop zijn ze niet, maar bij de aankoop van meerdere exemplaren wordt het hele pakket, waaronder fietsen en tankvoorziening, beter betaalbaar. Inmiddels rijden waterstoffietsen op tientallen plekken in Frankrijk. Zo kunnen hebben toeristen in de Franse Alpen rond het meer van Annecy, deze zomer ook kennis kunnen maken met de H2-fiets.

Sinds 1 juli zijn de waterstoffietsen van Pragma Mobility ook te koop in Nederland voor een prijs van 7500 euro per stuk exclusief btw. De Brabander Dick van Goch uit Sint Anthonis is de exclusieve importeur.

Om waterstof in de binnenvaart en short sea snel te ontwikkelen is meer samenwerking nodig. Dat blijkt uit het rapport ‘Waterstof in de binnenvaart en short sea’ dat de afgelopen week door het Nederlandse Expertise en InnovatieCentrum Binnenvaart (EICB) is gepresenteerd. Er lopen in Nederland en Europa meer dan 70 initiatieven, maar kennis wordt niet snel genoeg gedeeld. Daardoor zijn tientallen initiatiefnemers met dezelfde onderzoeken bezig.

Het Nederlandse kabinet zet stevig in op de ontwikkeling van waterstof als energiedrager. Eind maart publiceerde minister Wiebes de Kabinetsvisie Waterstof. Daarin wordt genoemd dat de toepassing van waterstof binnen het zwaardere vervoer -waaronder de binnenvaart- een belangrijke impuls kan geven aan het ontwikkelen van de markt voor waterstof als energiedrager.

In Noordwest Europa lopen momenteel 63 concrete uitvoeringsprojecten op het gebied van waterstofaandrijving van schepen. In Nederland zijn 25 uitvoeringsprojecten geregistreerd, maar waarschijnlijk is er nog een grote hoeveelheid stilzwijgende initiatieven van scheepseigenaren die de potentie van waterstof zien, maar de stap nog niet durven te nemen. Dit soort onderzoeken is wenselijk en zelfs noodzakelijk. Een versnelde toename van het aantal schepen op waterstof kan alleen slagen als er via succesvolle demonstratieprojecten meer ervaring wordt opgedaan.  Daarmee ontstaat ook meer vertrouwen bij ondernemers in de binnenvaart om de overstap naar de waterstof-elektrische aandrijving te maken.

Het EICB heeft vijf pijlers van succesvolle waterstoftoepassing op een schip onderzocht: de interne pijler (veilige technische toepassing aan boord: ontwerp, ombouw etc.), de infrastructuur (netwerk van bunkerlocaties), operationele kosten (voornamelijk brandstofprijs), investeringskosten (aanschaf van brandstofcellen etc.), het juridische- en veiligheidskader (toestemming voor varen op waterstof).

Het onderzoek maakt duidelijk dat scheepseigenaren alleen goed zijn toegerust om de interne pijler te realiseren. Voor de andere pijlers is expertise nodig die zij niet hebben, of financiële participaties omdat eigen kapitaal ontbreekt. Ook ontstaat het beeld dat bij de nu concreet lopende waterstofprojecten de betrokken scheepseigenaren bij elk van de laatste vier pijlers telkens opnieuw hetzelfde onderzoeken. Dit belemmert de sector bij het snel en breed uitrollen van waterstoftoepassingen. Om de problemen bij de laatste vier pijlers op te lossen is er behoefte aan expertise rond veiligheid, grootschalige investeringen, kosten van waterstof en afstemming van (inter)nationale regelgeving.

De overheid heeft in deze ontwikkelopgave voornamelijk een coördinerende en faciliterende rol, maar kan niet succesvol zijn zonder medewerking van verladers, brandstofleveranciers en het bankwezen. Daarnaast spelen regionale overheden en havenbedrijven een vitale ondersteunende rol. Zonder samenwerking komen waterstofprojecten moeizaam tot ontwikkeling. Het hele rapport leest u hier.

Het vergelijkingsrapport van onderzoeksbureau CE Delft en Enpuls tussen auto’s op batterijen en auto’s op waterstof blijkt vol fouten te staan. De resultaten voor voertuigen op batterijen zijn kunstmatig geoptimaliseerd en bij voertuigen op waterstof is uitgegaan van doemscenario’s. Landelijke media hebben de conclusies de afgelopen week zonder nadere analyse overgenomen. De belangenbehartigers van waterstofauto’s verbazen zich over de conclusies.

Afgelopen week is er een rapport van CE Delft namens Enpuls in de media verschenen. In dat rapport werd een elektrische auto uit het C-segment vergeleken met een waterstofauto uit het D-segment. De voertuigen zijn volgens kenners totaal verschillend en onvergelijkbaar. Enpuls, dochterorganisatie van netbeheerder Enexis, draagt daarmee bij aan een negatief imago van voertuigen op waterstof, is een van de verwijten die klinkt.  Een groep experts nam het rapport van CE Delft opnieuw onder de loep en komt tot een andere conclusie. Er is geen sprake van een strijd tussen twee oplossingen, maar beide zijn beter dan het fossiele alternatief en beiden zijn nodig om de klimaatdoelen te halen.

“De conclusies die Enpuls trekt en publiceert zijn niet te vinden het rapport waarop ze zijn gebaseerd," zegt Arjan de Putter, waterstof expert bij Fast Concepts. “Het rapport van CE Delft baseert zich op meerdere onjuiste aannames waardoor een verkeerde voorstelling van zaken is gepresenteerd.” De Putter ziet een toekomstige rol voor auto’s op batterijen en auto’s op waterstof. “De keuze die gemaakt wordt kan per situatie verschillend zijn. Het belangrijkste is dat het rijden schoon gaat worden.”

Advies- en Ingenieursbureau Ekinetix in Zwijndrecht verbaast zich over de conclusies maakte een analyse van het rapport van CE Delft. Ten eerste worden in het rapport van CE Delft een VW e-Golf uit het C-segment vergeleken met een Toyota Mirai uit het grotere en duurdere D-segment. Volgens Ekinetix kunnen er aan de vergelijking van twee verschillende voertuigen geen juiste conclusies worden getrokken.

In Nederland in 2020 wordt momenteel bij 80% van de waterstoftankstations groene waterstof aangeboden. CE Delft rekent in het rapport met 100% grijze waterstof in en elektrolyse op basis van de energiemix in 2030. De klimaatimpact voor waterstof wordt daarmee zowel in 2020 en 2030 onterecht hoog afgespiegeld.

CE Delft meldt een verdubbeling van de batterijcapaciteit, maar rekent vervolgens met een verdubbeling van de energiedichtheid. Bij dezelfde accutechniek zou een verdubbelde accucapaciteit betekenen dat auto’s tweemaal zwaarder worden en dus het klimaat tweemaal meer belasten. Er wordt onterecht een toename van de energiedichtheid van 100% in de komende 10 jaar gebruikt, terwijl de geciteerde bron (Metabolic 2019) stelt dat maximaal 15% haalbaar is. Het CE Delft rapport stelt tot op de euro nauwkeurig dat een waterstofauto in 2030 duurder zou zijn in aanschaf dan een batterij-elektrische auto, maar hier ligt geen bron aan ten grondslag. Aan de waterstofauto wordt een hoge afschrijving toegedicht, onduidelijk is waarom. De opvolgende getallen, voor de total cost of ownership, zijn niet onderbouwd. Alleen al deze foutieve uitgangspunten leiden tot verkeerde conclusies, zo blijkt analyse van Ekinetix.

Tenslotte de uitspraak van Enpuls: ‘De verwachting is dat het materiaalgebruik van de batterijen de komende jaren halveert, terwijl de capaciteit van de batterijen verdubbelt.’ Deze uitspraak is dubbel onwaar. Waar elektrisch het beter doet, wordt dit benadrukt, maar waar waterstof het beter doet, wordt dit niet vermeld.

Arjan de Putter stoort zich aan dit soort onzorgvuldige perspublicaties. “Auto’s op batterijen én auto’s op waterstof zullen beiden de komende decennia een belangrijke rol gaan vervullen binnen de CO2-vrije mobiliteit. Een tweestrijd is helemaal niet nodig, de weg naar CO2-vrij is de belangrijkste.”

Het rapport van CE Delft leest u hier.

De nadere analyse van Ekinetix leest u hier.

Het bedrijf AMF Bakery Systems heeft de eerste Multibake® VITA-tunneloven ter wereld die werkt op waterstof gepresenteerd. Daarmee stelt het handelsmerk AMF Den Boer grote commerciële bakkerijen in staat aanzienlijk minder CO2 uit te stoten en zo de ecologische voetafdruk te verkleinen. Met de introductie van de innovatieve oven op waterstof kunnen de industriële bakkers de CO2-uitstoot binnen het bakproces met 99,99% verminderen.

“AMF Den Boer, loopt in Europa voorop met de innovatie van rijs-, oven- en handling technologieën. Het bedrijf heeft de toepassing van waterstoftechnologie in het bakproces gepatenteerd van concept tot commercialisering,” laat Lex van Houten van AFM Bakery aan Waterstof Magazine weten. De modulaire Multibake® VITA-tunneloven gebruikt groene waterstof om de branders te activeren. De waterstof moet dan worden geproduceerd uit duurzame stroom.

Tot op heden gebruikten commerciële ovens doorgaans aardgas als bron voor het verwarmen. Voor het waterstofnetwerk, nodig om de aanvoer van waterstofgas te regelen, werkt AMF Den Boer samen met KIWA. Een gemiddelde industriële tunneloven verbruikt 270m3 aardgas per uur, gezien de energetische waarde van aardgas heeft de tunneloven drie keer zoveel kubieke meters waterstof nodig. Dat komt overeen met 1750 kg waterstof per 24 uur als de oven de hele dag in gebruik is. Brood- en pizzabakkerijen met een duurzaamheidsagenda die de CO2-voetafdruk in hun bakproces willen verkleinen, kunnen de producten te testen in het eigen Innovation Center van AMF in Gorinchem. De nieuwe technologie kan ook worden ingebouwd in bestaande ovens.

AMF Den Boer organiseert vandaag, donderdag 23 juli 2020, een speciaal webinar over de nieuwe waterstof-oven. Tijdstip 13.00 uur. Europese tijd. Aanmelden kan via deze link. Ook na afloop is de webinar nog enkele weken te zien. 

OPINIE  Er lijkt een kleine oorlog tegen waterstof gaande te zijn. Een onnodige oorlog, denken wij. Een strijd die meestal gevoerd wordt door de ‘batterijaanhangers’, die de Battery Electric Vehicle (BEV) propageren maar zelden door waterstofaanhangers. Dat is dan ook logisch: BEV-aanhangers zijn beducht voor de door enkele autofabrikanten bedachte verkoopstrategie: “koop geen elektrische auto want het wordt waterstof”. Een bewust misleidende strategie om de doorbraak van de Electric Vehicle (EV) te vertragen. Of toch niet? Frank Rieck, Lector Future Mobility aan de Hogeschool Rotterdam en Marcus Rolloos, energietransitie adviseur bij DeoDesk & DeoDrive over een oorlogvoering die niet nodig is. Klik hier voor de opiniepagina.

Het ministerie van Land, Transport en Maritieme Zaken in Zuid-Korea heeft bekendgemaakt subsidie te gaan geven op waterstof, om het rijden op deze schone brandstof te stimuleren. De subsidie is beschikbaar voor het busvervoer, taxi’s en het vrachttransport en zal in 2022 worden ingevoerd.

De plannen werden medio mei al aangekondigd en zijn de afgelopen week door het Nationale Assemblee, onder voorzitterschap van premier Se-Kyun Jeong bekrachtigd. De subsidie bedraagt 2,54 euro per kilogram waterstof. De kostprijs van waterstof voor de busbedrijven bedraagt nu bijna 6 euro, meldt de nieuwssite Chosun.

De subsidies worden om de twee jaar aangepast, rekening houdend met de feitelijke trend van de prijs van waterstof en de commercialisering van voertuigen op waterstof. Doel van de subsidies is de aanschaf van schone voertuigen op waterstof te stimuleren. Zuid-Korea is met de Hyundai Nexo wereldmarktleider in personenauto’s op waterstof. Vorige maand is de massaproductie van vrachtauto’s op waterstof opgestart. Hyundai heeft er hiervan inmiddels 1600 verkocht aan Zwitserland.

Foto: Om het vertrouwen in waterstof uit te spreken opende de regering onder grote belangstelling vorig jaar een nieuw waterstoftankstation pal naast het Nationale Assemblee in Seoul.

In de Nederlandse provincie Groningen wordt de komende jaren onderzocht hoe waterstof de rol van aardgas kan overnemen bij grote bedrijven. Vooral binnen de glas- food- en keramische sector zijn hoge temperaturen nodig binnen het productieproces. Deze temperaturen worden nu nog verkregen door verbranding van aardgas. Dertig bedrijven, kenniscentra en overheidsinstellingen gaan samen onderzoeken hoe deze nieuwe technologie het beste kan worden geïntegreerd in industriële processen.

De energie-intensieve industrie heeft een enorme uitdaging om verwarmingsprocessen koolstofvrij te maken. Elektrificatie is vaak geen optie, zeker niet bij directe verwarmingsprocessen waarbij, voor de juiste productkwaliteit, de rookgassen en/of vlam direct in contact met het product moeten komen. Hoewel er grote interesse is en het belang van schone waterstof in de hele hoge-temperatuur industrie wordt erkend, is deze technologie nog niet markt gereed. Het nieuwe onderzoeksprogramma heeft als ambitie binnen twee jaar nieuwe branderconcepten beschikbaar te hebben. Daarbij worden drie belangrijke uitgangpunten gehanteerd. Ten eerste is het bij de omschakeling van aardgas naar waterstof van cruciaal belang dat de productkwaliteit niet aangetast wordt. Daarom is er in de eerste fase van het onderzoek veel aandacht voor het begrijpen van de warmteoverdracht van de waterstofvlam naar het product. Ten tweede is het belangrijk om tijdens de transitie te beschikken over voldoende leveringszekerheid – m.a.w. de industrie wil altijd terug kunnen schakelen op aardgas. Tenslotte dient de oplossing relatief eenvoudig en kostenefficiënt ingepast te kunnen worden in bestaande installaties en te voldoen aan vigerende wetgeving op het gebied van emissies, veiligheid en energie-efficiency.

De voorgestelde oplossing om de ‘koolstofintensiteit’ van het industriële energieverbruik te verlagen, bouwt voort op het recent door DNV GL in samenwerking met Zantingh ontwikkelde “meegroei” branderconcept. Hierbij wordt een installatie uitgerust met een nieuwe brander die is voorbereid op elke verandering in de aardgas/waterstof mix die in de komende jaren wordt aangeboden met behoud van veiligheid, bedrijfszekerheid en lage emissies.

De eerste velddemonstratie binnen dit project is gepland bij Nedmag in Veendam (foto), waar magnesiumzout wordt verwerkt met behulp van hoge temperatuurprocessen. Het magnesiumzout wordt gebruikt voor onder andere de productie van vuurvaste stenen voor het bekleden van cement- en staalovens, het duurzaam bleken van pulp voor de papierindustrie en om gladheid en stof te bestrijden.

Ondernemers in de regio Arnhem die overwegen een auto op waterstof aan te schaffen zijn morgen, woensdag 22 juli 2020, welkom in Arnhem. Het bedrijf Ebby Road, gespecialiseerd in de verkoop van tweedehands Toyota Mirai’s, is met vijf voertuigen in vijf verschillende kleuren aanwezig. De handelsdag is gericht op ondernemers die binnen een staal van 30 km rond Arnhem zijn gevestigd en is onderdeel van de actie h2-drive.nl.

“Rijden op waterstof doe je niet primair om vanwege de financiële voordelen. Rijden op waterstof doe je omdat je met jouw bedrijf of organisatie wilt laten zien dat je een bijdrage levert door met een emissieloos voertuig te rijden. Tegelijkertijd hou je de voordelen van grote actieradius en snel tanken,” zegt waterstofpionier Arjan de Putter. “In plaats van eindeloos te vertellen hoe de ideale wereld eruit moet zien, is het de bedoeling dat er op de H₂andelsdag zaken worden gedaan. Tot 24 juli kan er een aanvraag worden ingediend voor een subsidie tot €3.000 korting op waterstof plus een ondersteuningspakket.” Ebby Road geef 2000 euro cash back bij de aanschaf van een auto op waterstof.

Lokatie: Westervoortsedijk 71, Arnhem (bij Pitpoint Waterstoftankstation)

Datum en tijd: woensdag 22 juli 2020 10:00-20:00 (ook ’s avonds welkom)

Er komt een groot internationaal onderzoek naar de mogelijkheden van binnenlandse scheepvaart op waterstof. Het consortium Rhine Hydrogen Integration Network of Excellence (RH2INE) heeft de afgelopen week een half miljoen euro van de Europese Commissie ontvangen om de mogelijkheden te onderzoeken. De bedrijven binnen het samenwerkingsverband dragen zelf ook een half miljoen euro bij. Over vier jaar moeten de eerste 10 schepen op waterstof varen.

Het onderzoek richt zich op de rivier de Rijn, het gedeelte tussen de Duitse stad Keulen en de grootste havenstad van Europa Rotterdam. Op dit traject moeten de komende jaren drie bunkerstations voor waterstof voor de scheepvaart verschijnen. Om dit te realiseren werken de provincie Zuid-Holland, de Duitse deelstaat Noordrijn-Westfalen, en de havens van Rotterdam, Duisburg en RheinCargo samen.

Het onderzoek richt zich op de techniek van de waterstoftankstations. Er moet onderzocht worden welk type tankstation het meest geschikt is, of de landelijke regelgeving de internationale uitrol niet belemmert en welke locaties het meest geschikt zijn om H2-tankstations te plaatsen. Via RH2INE willen de partijen ook van elkaar leren. Ze doen dat door kennis uit te wisselen voor het gebruik van waterstof voor de binnenvaart. Alle partijen die deelnemen hebben een eigen rol binnen de waterstofeconomie. Van productie en distributie tot het gebruik ervan in schepen.

De subsidieaanvraag komt volgens de Europese Commissie op een uitstekend moment. Het sluit naadloos aan op de duurzame doelstellingen van Brussel in de zoektocht naar alternatieve brandstoffen en de plannen voor verduurzaming na de corona-crisis. “Het voorstel is heel goed beschreven en degelijk. Het toont de samenhang aan tussen de doelen, activiteiten en budget”, luidt het oordeel van de subsidieverstrekker. Ook de bestuurders uit Nederland en Duitsland reageren unaniem positief op het initiatief van RH2INE. “Om het gebruik van waterstof tot een succes te maken, is internationale samenwerking nodig.”

Het Rijn-project maakt onderdeel uit van de goederencorridor van Rotterdam, via de Alpen naar het Italiaanse Genua. Deze corridor moet de komende decennia uitgroeien tot een CO2-vrije transport-as door het economische hart van Europa.

In Nederland heeft de eerste verhuizing met een vrachtauto op waterstof plaatsgevonden. Een wereld primeur. De opdracht is uitgevoerd door het verhuisbedrijf Mondial R. Vlot & Zn Verhuizingen en vond plaats in de plaats Barendrecht. De vrachtauto die gebruikt werd komt uit het Europese H2-share-project en is drie maanden lang getest door zusterbedrijf BREYTNER, die het voertuig hoofdzakelijk heeft ingezet voor het transport van meubelen. Voor de verhuizing is eenmalig van laadbak gewisseld.

Het verhuisbedrijf uit Sliedrecht zet zich al langere tijd in op het gebied van duurzaam ondernemen en CO2-reductie. Daarvoor wordt samengewerkt met BREYTNER, een bedrijf dat zich volledig richt op zero emissie transport. In Nederland mocht BREYTNER de waterstofwagen gedurende een periode van drie maanden testen in praktijk. Door de samenwerking is het bij verhuizingen mogelijk om een volledig elektrische verhuiswagen in te zetten.

 Voor Jan Wouter Vlot, directeur van Mondial R. Vlot & Zn. Verhuizingen, was het een eer om deze wereldprimeur met waterstof uit te mogen voeren. “In het kader van rentmeesterschap vinden wij het belangrijk om te zorgen voor een beter milieu. Rijden op waterstof is pure innovatie en het is dan ook noodzakelijk om de theorie in de praktijk te kunnen testen. Het maakt mij bijzonder trots dat wij aan zo’n innovatief demonstratieproject deel mochten nemen.”

De vrachtauto is ontworpen en geproduceerd door de Nederlandste truck-bouwer VDL en moet gegevens opleveren over hoe in de toekomst vrachtauto’s op waterstof grootschalig geproduceerd kunnen worden. De H2-voertuigen zijn aanzienlijk stiller dan dieseltrucks, maar de waterstofunit produceert nog wel geruis. De unit zit nu nog in een robuuste kast achter de cabine, maar zal in de toekomst in het chassis geïntegreerd moeten worden. De truck wordt na Nederland ook nog getest in Duitsland, België en Frankrijk.

Het Amerikaanse bedrijf HYZON Motors Inc. komt naar Europa. Het bedrijf uit New York heeft samen met Holthausen Clean Technology uit Nederland een joint venture opgericht met als doel op grootschalige wijze vrachtauto’s te gaan produceren. De fabriek voor vrachtauto’s op waterstof en het Europese hoofdkantoor komen in het noorden van Nederland, laat Max Holthausen aan Waterstof Magazine weten. HYZON Motors Europe zal naar verwachting het eerste bedrijf in Europa zijn die vrachtauto’s op waterstof in serie produceert met een doorlooptijd vab 6 tot 8 maanden. Hyzon biedt emissievrije vrachtwagens met een bruto voertuigmassa aan van meer dan 40 ton.

Hyzon Motos Inc is. een spin-off van Horizon, leverancier van brandstofcellen. In de omgeving van New York wordt momenteel een grootschalige fabriek voor vrachtauto’s ingericht op een voormalig terrein van General Motors. “De Amerikaanse trucks die daar geproduceerd worden zijn niet geschikt voor de Europese markt,” zegt Holthausen. “Door de enorme neus, kenmerkend voor de Amerikaanse trucks, gaat er veel laadruimte verloren. Daarom krijgt Europa zijn eigen fabriek voor Hyzon vrachtauto’s.”

Het ligt in de bedoeling dat de eerste 250 tot 300 Hyzon vrachtauto’s binnen anderhalf jaar al op de weg komen. Daarvoor moet wel een nieuwe fabriek worden neergezet in Groningen, in het noorden van Nederland zijn geen oude leegstaande autofabrieken beschikbaar. “Om snel te kunnen schakelen, kunnen we een beroep doen op de kennis die Hyzon inmiddels heeft opgedaan in de Verenigde Staten en China,” laat Max Holthausen weten. “We beginnen snel, maar kleinschalig. Binnen vier jaar moeten er 2000 vrachtauto’s uit de fabriek rollen. Afhankelijk hoe de vraag zich tussentijds heeft ontwikkeld, schalen we op.”

In eerste instantie zal er een kaal chassis van een toeleverancier worden ingekocht. De brandstofcellen, tanks, aandrijving en herkenbare Hyzon cabine zal in de Nederlandse fabriek worden geplaatst. De prijs van de voertuigen is nog niet bekend, maar Holthausen verwacht dat de uiteindelijke prijs per kilometer lager zal zijn dan de kilometerprijs van huidige trucks op fossiele brandstoffen. Een vrachtauto op waterstof moet een tot anderhalf miljoen kilometer kunnen rijden.

Vrijdag heeft een groep van elf Europese gasinfrastructuurbedrijven uit negen EU-lidstaten een plan voor een specifieke transportinfrastructuur voor waterstof gepresenteerd. Uit nieuw onderzoek blijkt dat bestaande gasinfrastructuur tegen een betaalbare prijs kan worden aangepast voor het vervoer van waterstof.

Het plan is ontwikkeld door Enagás, Energinet, Fluxys Belgium, Gasunie, GRTgaz, NET4GAS, OGE, ONTRAS, Snam, Swedegas en Teréga, met support van Guidehouse. De bedrijven voorzien vanaf medio 2020 een geleidelijke ontwikkeling van een leidingnetwerk dat in 2030 een totale omvang van 6.800 km bereikt en dat ‘hydrogen valleys’ met elkaar verbindt. In 2040 moet er een waterstofnetwerk van 23.000 km liggen, dat voor 75% zal bestaan uit omgebouwde aardgasleidingen, die worden verbonden via nieuwe leidingtrajecten (25%). Uiteindelijk zullen er twee parallelle gastransportnetwerken ontstaan: één speciaal voor waterstof en één voor (bio)methaan. Het waterstofnetwerk kan worden gebruikt voor energiezuinig en grootschalig waterstofvervoer over grotere afstanden, waarbij ook rekening wordt gehouden met de import van waterstof.

De kosten voor de realisatie van dit netwerk worden geschat op 27 tot 64 miljard euro, een relatief beperkt bedrag in de totale context van de Europese energietransitie. De ‘levelised costs’ komen naar schatting uit op 0,09-0,17 euro per kg waterstof per 1.000 km, waardoor waterstof rendabel over grote afstanden binnen Europa kan worden vervoerd. De relatief grote marge in de schattingen komt vooral door onzekerheden in (locatieafhankelijke) compressorkosten.

Deze aankondiging komt een week nadat de Europese Commissie haar waterstofstrategie bekend heeft gemaakt, waarin wordt benadrukt dat er een specifiek waterstofleidingnetwerk moet worden gerealiseerd.

“Wij zijn blij met de ambitieuze strategie van de Europese Commissie om al in dit decennium sterker in te zetten op waterstof en wij denken dat ons plan een belangrijke rol kan spelen bij de realisatie hiervan. Een Europese waterstofbackbone biedt de mogelijkheid grote potentiële hoeveelheden Europees waterstof te leveren aan diverse nieuwe vraag-sectoren in de energietransitie. Dit is essentieel voor een toekomstige waterstofmarkt in de EU. Wij realiseren ons dat de waterstofbackbone echt een Europese onderneming moet worden, met sterke koppelingen naar oostelijke lidstaten”, aldus Daniel Muthmann (OGE).

De groep van infrastructuurbedrijven is ervan overtuigd dat de waterstofbackbone uiteindelijk de hele EU zal bestrijken. De groep nodigt andere Europese gasinfrastructuurbedrijven uit mee te werken aan de verdere uitwerking van het backboneplan.

In de Canadese provincie Saskatchewan wordt een onderzoek uitgevoerd naar het oppompen van waterstof uit oude olievelden. Bij het winnen van olie werd in het verleden zuurstof in de olievelden geïnjecteerd om de olie op te warmen en het vloeibaarder te maken. Hierbij werd automatisch waterstof geproduceerd als bijproduct. Met een nieuwe methode wordt dit waterstof nu weer aan verlaten olievelden onttrokken.

Het onderzoek wordt uitgevoerd door Proton Technologies uit het Canadese Calgary. CEO Grand Strem licht de werkwijze toe. “Wanneer olievelden worden gesloten, bevatten ze nog steeds veel olie. Zelfs uitgeputte olievelden zijn waterstofrijk. We zien het als energierijke plekken die gunstig zijn gelegen en toegankelijk zijn via de bestaande putinfrastructuur. Met ons waterstof-winningsproces blijft alles in de grond, behalve waterstof. Daarvoor gebruiken we speciale membranen in het boorgat die alleen waterstofmoleculen naar de oppervlakte laten komen. Deze membranen zijn gemaakt van een palladiumlegering en het enige dat kan oplossen in het palladium is waterstof. Al het andere blijft ondergronds. Het is een uitzonderlijk goedkope methode om schone energie te produceren. We hebben ambities om de energiekosten drastisch te verlagen en emissievrij te maken”.

Proton heeft als doel om tegen 2040 10% van de wereldwijde energie te leveren door de export van waterstof. Het bedrijf denkt grootschalig en dat betekent een extreem lage kostprijs voor waterstof. Strem noemt geen bedragen, maar de redactie van Waterstof Magazine heeft uit verschillende bronnen vernomen dat het dan gaat om prijzen van rond de 10 eurocent per kilo. Dat is ongeveer 1% van de gemiddelde kiloprijs bij waterstoftankstations wereldwijd.

De nieuwe extractiemethode wordt momenteel getest in de omgeving van Kerrobert in het midden van Canada. Momenteel zijn er dagelijks 14 medewerkers aan het werk om de methode verder te verfijnen. De testresultaten zeer bemoedigend. Ondanks de problemen rond Covid-19 voorziet het bedrijf groei. Eind dit jaar moet het personeelsbestand zijn verdubbeld. Dat betekent volgens CEO Grand Strem niet dat het snel helemaal afgelopen is met het oppompen van olie. "Als chemische grondstof is olie altijd nodig, maar als energieproduct denk ik dat het de komende vijf tot tien jaar uit de markt zal worden geprijsd. Met een prijs van 10 eurocent per kilo zou dat wel eens sneller kunnen gaan dan menigeen denkt.”
In deze video meer info over dit unieke proces. 

Het interreg-project H2-Shar dat een vrachtauto op waterstof in praktijk test in verschillende Europese landen kent een positieve start. De eerste demonstratie-periode bij BREYTNER in het Nederlandse Schelluinen is succesvol afgesloten. “Door de aanzienlijk grotere actieradius dan de elektrische vrachtauto’s op accu’s die wij in onze vloot gebruiken, waren er nauwelijks aanpassingen nodig binnen de logistieke planning.”

Interreg H2-Share is een samenwerkingsproject van 16 Europese bedrijven en instellingen. “De vrachtauto is gebouwd door VDL in Nederland. Het is een bakwagen van 27 ton, van oorsprong een elektrische truck, maar voor deze test voorzien van een range extender en een brandstofcel,” zegt Adwin Martens van Waterstofnet. “Het mobiele tankstation is door Wijstrach in Duitsland ontwikkeld en bestaat uit twee delen. Het ene deel is het tankstation zelf met de compressietechniek en het andere deel is de waterstofopslag. WaterstofNet heeft de bedrijven binnen het project samengebracht.”

BREYTNER Schelluinen heeft de bakwagen op waterstof met succes getest in drie verschillende afleverroutes. “Door de grote actieradius konden we de truck zonder moeite integreren in onze logistieke planning’” laat Marie José Baartman van BREYTNER weten. “Daarnaast is het snelle tanken uitermate handig en is het voertuig stil in gebruik.” Binnenkort volgt een formele evaluatie van proefperiode. De vrachtwagen werd ingezet door zusterbedrijf Vlot Logistics. Gedurende te testperiode werden er hoofdzakelijk meubeld met de truck op waterstof vervoerd. 

Ook het mobiele waterstof tankstation heeft de proefperiode zonder problemen doorstaan. Vanaf het begin van de test werd er op het bedrijventerrein in Schelluiden bijna dagelijks getankt. Er werd gereden op groene waterstof, geproduceerd uit zon en wind.

Nu de test in Nederland is afgerond verplaatsen het voertuig en het tankstation zich naar Duitsland. Hier zal pakketvervoerder DHL enkele maanden met de vrachtauto gaan rijden. Daarna is de Belgische supermarktketen Colruyt aan de beurt. Dit bedrijf gaat de vrachtauto inzetten voor het transport van goederen van de distributiecentra naar winkels in België en Frankrijk.

De vrachtauto op waterstof en het mobiele tankstation zijn hier te zien. (video)

De uitbreiding van waterstoftankstations in Japan vordert gestaag. Inmiddels is H2-tankstation nummer 117 geopend. De tankvoorziening ligt in Nagoya Nakagawa en is gerealiseerd door Japan H2 Mobility en Air Liquide. De opening volgt zeven weken na de opening van het voorlaatste waterstoftankstation in Kasugai Katsugawa op 18 mei. Dit is het zesde gezamenlijke tankstation van de twee bedrijven.

De tankvoorziening is gelegen aan een drukke route direct nabij de National Route 1 in Japan en geschikt voor personenauto’s, bussen en vrachtauto’s. Het is het vijfde waterstoftankstation in de regio Aichi, waar een belangrijk deel van de Japanse auto-industrie is gevestigd. Het volgende H2-station is alweer in ontwikkeling in de stad Midori-Ku en moet voor het einde van het jaar openen.

Om de doelstellingen van de nationale overheid te halen moeten er de komende vijf jaar nog meer dan 200 tankstations bijkomen. Er moeten dan in Japan 200.000 voertuigen met een brandstofcel rondrijden die gebruik kunnen maken van 320 tankstations.

De innovatieanalisten van StartUs Insights hebben bedrijven die actief zijn in de nieuwe waterstofeconomie op verschillende punten beoordeeld. En daarbij komt een lijstje naar voren van vijf start-ups in de waterstoftechnologie die een grote kans maken een belangrijke rol te gaan spelen. Emotie speelde bij de beoordeling geen rol, er is zeer zakelijk gewerkt met een data-gedreven startup-scoutingbenadering, rekening houdend met onder meer locatie, oprichtingsjaar en technologie. De onderzoekers laten weten dat als u andere criteria belangrijk vindt, er ook een ander lijstje zal uitrollen. De foto toont de regio's met een hoge opstartactiviteit en illustreert de geografische spreiding van alle 645 bedrijven die voor dit specifieke onderwerp zijn geanalyseerd.

De Top vijf wereldwijd bestaat uit:

1. HyPoint - waterstof-brandstofcelsysteem
2. Enapter - Anion Exchange Membrane (AEM) Electrolyser
3. PowerUp Energy Technologies - Waterstof-brandstofcel-elektrische generatoren
4. HyTech Power - interne verbrandingshulp
5. HYON - Op maat gemaakte waterstofoplossingen

Voor meer informatie lees ons achtergrond-verhaal via deze link

De Duitse dealer Schober van het automerk Toyota heeft dertig waterstofauto’s gekocht voor de lease. De tweedehands voertuigen kunnen gehuurd worden voor een all-inclusive prijs van iets meer dan 400 euro per maand. Schober is gevestigd in de plaats Velden in Bayern, maar stelt de voertuigen voor het hele land beschikbaar.

De aankoop van de serie Mirai’s is onderdeel van een groter plan. Eigenaar en directeur Joachim Schober wil de eerste CO2-vrije Toyota-dealer van Europa worden. Als overtuigd pionier op het gebied van schone energie zet hij zich in voor duurzame mobiliteit. Op termijn wil hij zelf waterstof produceren uit duurzame energie met een elektrolyser en mogelijk een eigen waterstoftankstation exploiteren.

Met de dertig lease-Mirai’s richt hij zich op bedrijven die zich bezighouden met de ontwikkeling van de nieuwe waterstofeconomie. In de leaseprijs zit de verzekering en service al inbegrepen, alleen de brandstofkosten komen daar nog bij. De maandelijkse prijs van iets meer dan 400 euro is gebaseerd op een contract van 12 maanden en 12.000 kilometer.

Joachim Schober hoopt dat met meer brandstofwagens op de weg, er meer publieke belangstelling er ontstaat voor waterstof als schone energiebron voor de mobiliteit van de toekomst.

In Sankt Gallen is het eerste waterstoftankstation van Oost-Zwitserland officieel geopend. Het tankstation Avia Osterwalder is de eerste van een serie van zes waterstoftankstations die wordt opgezet om de reeks nieuwe vrachtauto’s van Hyundai van waterstof te voorzien. Met de opening zet het Alpenland een grote stap in de energietransitie richting CO2-vrij zwaar transport. Waterstof kost aan de pomp 11 Zwitserse Franc, omgerekend € 10,34 per kilo.

De stemming is optimistisch in de feesttent achter het Avia-tankstation aan de Oberstrasse in St.Gallen. Uit heel Zwitserland en daarbuiten heeft de pers deze dag de weg naar het oosten van Zwitserland afgelegd, vaak met voertuigen op fossiele brandstoffen. De journalisten willen het eerste H2-tankstation met eigen ogen zien. Daarbij komt dan nog eens de eerste vrachtauto van Hyundai op waterstof. Dit is de testwagen, maar tien voertuigen die straks daadwerkelijk met vracht over de Zwitserse wegen zullen rijden, zijn inmiddels in Zuid-Korea ingescheept met bestemming Europa. Vanaf september gaan ze daadwerkelijk in Zwitserland rijden.  

'Waterstof is als seks voor tieners - iedereen praat erover, maar niemand doet het.' Met deze woorden vat de Zwitserse luchtvaartpionier Bertrand Piccard het probleem van waterstofauto's samen. De eregast, die alleen zonne-energie heeft gebruikt om de wereld rond te reizen, is de perfecte ambassadeur voor de inhuldiging van de nieuwe benzinepomp. “We hebben het gevoel dat we modern zijn met de technologieën van vandaag, maar dat zijn we niet. Omdat we rijden met een brandstof die 120 jaar geleden is ontdekt.”

De Zwitserse initiatiefnemer H2 Mobility wil tegen het einde van het jaar 50 vrachtwagens op de weg hebben die rijden op groene waterstof. Dit bespaart meer dan 100.000 ton CO2. Volgend jaar komen er nog eens 100 vrachtauto's bij. Groene waterstof wordt in Zwitserland geproduceerd in Göschen uit 100 procent hernieuwbare energie zonder CO2-uitstoot. Volgend jaar komt er een tweede waterstoffabriek bij in Sankt Gallen. Net als de eerste draait deze ook op waterskracht. "We kunnen de wereld niet redden", geeft Jörg Ackermann, voorzitter van de financieringsorganisatie "H2 Mobility Switzerland", toe. “Maar we kunnen er iets aan doen.”

De eerste 50 Hyundai-vrachtwagens zijn nog maar het begin. H2 Mobility is van plan tegen 2025 een vloot van 1.600 waterstofvrachtwagens in Zwitserland op de wegen te laten rijden. De grote supermarktketens Migros en Coop behoren ook tot de initiatiefnemers en zijn de eerste klanten die hun goederen vervoeren met de nieuwe schone vrachtwagens. Als hoogtepunt van de persconferentie werd de Hyundai vrachtauto met bijgetankt. De chauffeur van het voertuig deed denken aan de Amerikaanse oliestaat Texas en zat met een grote cowboyhoed achter het stuur. Dit soort plaatjes doet het altijd goed in de media, zullen de organisatoren gedacht hebben.

Het tankstation in Sankt Gallen richt zich op vrachtauto’s, maar ook op personenauto’s. Hyundai en Toyota hebben inmiddels personenauto’s op waterstof op de weg. Dat zijn er echter nog maar enkele. "Het tankstation staat er nu nog voor slechts een paar voertuigen", zegt Martin Osterwalder van Osterwalder St.Gallen AG. "Maar we zijn ervan overtuigd dat meer tankstations voor waterstof ook meer waterstofauto's zullen opleveren. Voor ons is de schone toekomst nu al een realiteit. Het groene waterstof-tankstation staat er, laat de automobilisten maar volgen.”

In Zuid-Korea zijn de eerste tien vrachtauto’s op waterstof ingescheept voor Europa. De vrachtauto’s geproduceerd door Hyundai zijn onderweg naar Zwitserland, om daar dit najaar als eerste voertuigen ingezet te worden in het CO2-vrije zware transport over de weg. De eerste tien wagens zullen in september officieel worden overgedragen aan HHM. Later dit jaar volgen nog 40 vrachtauto’s, tot 2025 in totaal 1600.

De vrachtauto’s van het type XCIENT Fuel Cell kunnen ongeveer 400 kilometer afleggen op een lading waterstof. De XCIENT wordt aangedreven door een 190 kW waterstof-brandstofcelsysteem met dubbele 95 kW-brandstofcellen. Zeven grote waterstoftanks bieden samen een opslagcapaciteit van 32 kg waterstof. Het tanken van een vrachtwagen duurt ongeveer 8 tot 20 minuten. Het dubbel gemonteerde brandstofcelsysteem levert voldoende energie om de Zwitserse bergpassen te kunnen bedwingen. Hyundai werkt nog aan de ontwikkeling van een losse trekker. Deze krijgt een actieradius van 1000 km.

In 2019 richtte Hyundai Motor Company de Hyundai Hydrogen Mobility (HHM) op, een joint venture met het Zwitserse H2 Energy, dat de vrachtwagens zal verhuren aan commerciële vrachtwagenbeheerders tegen betaling per gebruik. Dat betekent dat er geen initiële investering nodig is voor de commerciële wagenparkklanten.
Hyundai koos om verschillende redenen Zwitserland als startpunt voor het unieke en zeer innovatieve waterstofproject. Een van de redenen is de Zwitserse LSVA-verkeersbelasting op bedrijfsvoertuigen, niet van toepassing is op emissievrije vrachtwagens. Dat maakt de transportkosten per kilometer van de brandstofcelwagen nagenoeg gelijk aan die van een gewone dieseltruck. Transportbedrijven kunnen zoder extra kosten moeiteloos overschakelen naar waterstof. Een netwerk van waterstoftankstations is inmiddels in aanbouw.

De businesscase van Hyundai behelst het gebruik van puur schone waterstof die wordt opgewekt uit waterkracht. Om de CO2-uitstoot echt te verminderen, hoeven alle vrachtwagens alleen op groene waterstof te rijden. Zwitserland is het land met een van de grootste waterkrachtaandelen ter wereld en kan daarom voldoende groene energie leveren voor de productie van waterstof. Zodra het project in Zwitserland loopt, is Hyundai van plan het ook uit te breiden naar andere Europese landen.

Het Franse bedrijf McPhy opent de komende jaren tientallen nieuwe waterstoftankstations in Frankrijk. Dat maakte het bedrijf deze week bekend op zijn site. Woensdag opende het bedrijf een tankstation op een opvallende lokatie, bij het circuit van Le Mans

McPhy is gespecialiseerd in apparatuur voor de productie en distributie van waterstof. Het bedrijf is gevestigd in La Motte-Fanjas, in de Drôme en heeft nevenvestigingen in Frankrijk, Italië en Duitsland. De afgelopen jaren zijn er 30 grote en kleine tankstations in Frankrijk geplaatst. Het tankstation in Le Mans werd begin april aangekondigd en is deze week officieel in gebruik genomen. Voertuigen die tanken tot 350 bar kunnen zonder problemen worden gevuld. Bij voertuigen die gevuld kunnen worden tot 700 bar biedt het station beperkingen. Hiervoor is een gedeeltelijke oplaadoplossing (tot 60%) voertuigen met een druk van 700 bar beschikbaar.  Het vulstation van het type McFilling 20-350 dat geplaatst is bij Le Mans is populair. Dit station zal ook de eerste waterstofbus die gaat rijden in het grootstedelijk gebied van Le Mans van waterstof voorzien.

En er staan nog flink wat bestellingen van waterstoftankstations open. Binnen twee jaar moeten McPhy de installatie van 14 waterstoftankstations hebben voltooid in de Franse regio Auvergne Rhône-Alpes.

Lokale productie van groene waterstof bij wind- en zonneparken biedt kansen voor netbeheerders om problemen met netcapaciteit snel op te lossen. Dat meldt DNV GL na een onderzoek in de regio Emmen. Het maken van groene waterstof uit energie van zonne- en windparken kan de energietransitie versnellen.

Een studie van DNV GL in opdracht van Enexis Netbeheer, Gasunie en NAM toont aan dat lokale waterstofproductie door middel van elektrolyse dichtbij wind- en zonneparken oplossingen biedt voor de problemen met netcapaciteit.  De studie richt zich op de capaciteitsproblematiek in de regio Emmen, waar in kader van het project GZI Next wordt gewerkt aan het verduurzamen van het energie-systeem door middel van groene waterstof. De energie-hub GZI Next is gevestigd op het terrein van de oude gaszuiveringsinstallatie (foto). Uit de studie blijkt dat lokale waterstofproductie en hergebruik van bestaande gasinfrastructuur een kortere doorlooptijd heeft dan een verzwaring van het elektriciteitsnet. Hierdoor kunnen wind- en zonneparken in Emmen sneller worden aangesloten op het net. Een bijkomend voordeel is dat de lokaal geproduceerde groene waterstof via de bestaande gasinfrastructuur geleverd kan worden aan nabijgelegen industrie en daarmee kan bijdragen aan het behalen van de klimaatdoelstellingen.

Een van de uitdagingen voor netbeheerders is dat de grote toename van zonne- en windenergie kan leiden tot capaciteitsproblemen met het huidige stroomnet, waardoor verzwaring van het lokale en regionale net nodig is. In deze studie zijn voor de regio Emmen drie oplossingen met elkaar vergeleken om dit capaciteitsprobleem op te lossen. Als wordt gekozen voor een volledig elektrische oplossing moet het elektriciteitsnet worden verzwaard. Als tweede kan waterstof gemaakt worden van dduzame stroom direct bij zonne- en windparken. De derde optie is een centrale waterstofoplossing waarbij een elektrolyser wordt geplaatst bij grote waterstofverbruikers.

Uit de studie blijkt dat de volledig elektrische oplossing het meest kosteneffectief is maar dat dit in gebieden met een tekort aan netcapaciteit wel 5 tot 10 jaar kan duren. In Emmen, waar op dit moment capaciteitsproblemen zijn, blijkt een waterstofoplossing technisch een haalbaar alternatief voor het aansluiten van zonne- en windparken. Het zorgt daar vooral voor een snellere aansluiting op het net. De aansluiting met een elektrolyser kan namelijk binnen 2 jaar worden gerealiseerd. 

Waterstofoplossingen zijn op dit moment nog relatief kostbaar, maar de verwachting is dat de kosten van waterstofoplossingen lager zullen worden door verdere professionalisering, technologische ontwikkelingen en door toename van het aantal en de grootte van elektrolysers. Tevens zullen subsidies voor duurzame energie zoals groene waterstof en ontmoediging van de inzet van fossiele energie in de industrie positieve effecten hebben op de business case voor waterstofoplossingen.

Gasleidingen van de NAM en Gasunie hebben voldoende capaciteit en kunnen tegen relatief lage kosten omgebouwd worden voor transport van grote hoeveelheden waterstof. Tevens biedt de gasinfrastructuur mogelijkheden voor opslag of buffering van energie van enkele dagen tot een week en biedt daarmee de broodnodige flexibiliteit voor het energiesysteem. 

De Europese Commissie ziet een belangrijke rol voor waterstof (H2) in de toekomstige energievoorziening. Dat blijkt uit de nieuwe waterstofstrategie die gisteren in Brussel werd gepresenteerd. ‘Waterstof is CO2-vrij, geeft Europa de mogelijkheid leidend te worden in een nieuwe economie en maakt de regio minder afhankelijke van andere buitenlandse partijen’.

Om al die doelen te bereiken is eerst een publiek-private samenwerking nodig om het productieproces van waterstof te kunnen opschalen en op deze wijze concurrerend te maken, blijkt uit de gepresenteerde plannen.

Waterstof heeft voor- en nadelen. H2 geeft de mogelijkheid om groene energie uit windmolens en zonneparken tijdelijk op te slaan. Met waterstofgas kunnen woningen verwarmd worden en voertuigen rijden, maar ook kunnen in industriële processen hogere temperaturen worden bereikt dan met elektriciteit. Een belangrijk nadeel van waterstof is het energieverlies in het productieproces. Als het hele traject CO2-vrij moet zijn moet H2 gemaakt worden van duurzame stroom. In het omzettingsproces naar waterstof en in het proces van waterstof naar stroom gaat meer dan de helft van de energie verloren. Daar liggen nog grote uitdagingen.

Het transport van waterstof door Europa is relatief goedkoop. De aardgasinfrastructuur kan met geringe aanpassingen geschikt worden gemaakt voor transport van waterstof. Europa is via verschillende grote pijpleidingen verbonden met Afrika. De Europese Commissie kijkt dan ook met veel interesse naar dit continent met heel veel ruimte voor zonneparken en heel veel zonuren per jaar. Op het gebied van energieleveranties kan Afrika binnen enkele decennia een belangrijke handelspartner van Europa worden.

De productie van groene waterstof is duur en bij lange na nog niet concurrerend met andere energiebronnen. Om daar verandering in te brengen wil de Commissie eerst proberen een infrastructuur en markt op gang te brengen. Daarom wort in de overgangsperiode ook ‘blauwe’ waterstof gestimuleerd. Deze H2 wordt met fossiele brandstof is geproduceerd, maar de CO2 wordt afgevangen en opgeslagen. Bedrijven kunnen in de overgangsperiode hun productieprocessen, die nu nog draaien op fossiele brandstoffen, omzetten naar waterstof. Datzelfde geldt voor het vervoer over de weg. Overal op het continent worden met Europees geld busprojecten opgezet waarbij het openbaar vervoer overschakelt van diesel naar waterstof. De volgende stap is het introduceren van zware vrachtauto’s en bouwmaterieel op waterstof. Een tankinfrastructuur wordt uitgerold. Waterstoftreinen rijden al in het noorden van Duitsland en in Engeland is vorige maand een vliegtuig op waterstof opgestegen. De toepassingsmogelijkheden van H2 zijn legio.

Het doel van Europa is de komende vier jaar de huidige productiecapaciteit van 1 gigawatt aan elektrolysers in de EU te verzesvoudigen. Hierdoor kan in 2024 meer dan 1 miljoen ton groene waterstof worden opgewekt. In 2030 moet de capaciteit verder stijgen tot 40 gigawatt.

De nieuwe waterstofalliantie, waarin de Europese instituties, nationale overheden en industrie samenwerken, is dan ook onderdeel van de nieuwe industriestrategie waarmee de Europese economie concurrerender moet worden. Als het aan de Commissie ligt moet groene waterstof in 2050 in 14 procent van de Europese energie voorzien. Daarmee wordt het continent minder afhankelijk van aardgas uit Rusland en olie uit het Midden-Oosten.

Het Israëlische bedrijf Urban Aeronautics heeft een overeenkomst getekend met HyPoint in Silicon Valley. Het bedrijf uit Israël wil de brandstofceltechnologie van HyPoint installeren in de CityHawk. Een compact voertuig dat verticaal kan opstijgen en grote veranderingen teweeg kan brengen in transport over de weg en door de lucht. Het vliegtuig wordt gezien als een perfecte luchttaxi voor het vervoer van vijf passagiers en een piloot.

Urban Aeronautics is een van de tientallen startups over de hele wereld die aan de ontwikkeling van verticaal stijgende en landende voertuigen werkt. De CityHawk van Urban Aeronautics heeft echter twee kenmerken waardoor het zich onderscheidt van de concurrentie. Ten eerste heeft de CityHawk geen vleugels of externe rotors. Urban Aeronautics heeft de afgelopen tien jaar een intern propellersysteem genaamd Fancraft (genoemd naar de grote ventilatoren aan de voor- en achterkant van het vliegtuig) geperfectioneerd, dat veiliger is voor voorbijgangers en veel minder ruimte in beslag neemt. Ten tweede is de CityHawk ongeveer zo groot als een grote SUV, zodat hij op een parkeerplek in de buurt van woningen of kantoren kan landen. Door zijn compactheid kunnen er tot vier CityHawks op het dak van een kantoorgebouw landen op een plek waar slechts één traditionele helikopter past.

Onlangs tekende Urban Aeronautics een overeenkomst met HyPoint in Silicon Valley om de brandstofceltechnologie van laatstgenoemde in de CityHawk op te nemen. Waterstof is volgens het bedrijf milieuvriendelijker en biedt meer toegevoegde waarde. Ook gaat de vliegafstand fors omhoog naar 160 km. Volgens UrbanAero kan het waterstofmodel een snelheid van 200 km per uur halen. Uit foto’s die zijn gepubliceerd blijkt dat het vliegtuig twee brandstofcellen en twee waterstoftanks krijgt.

De concurrenten van Urban Aeronautics bouwen vliegtuigen met op lithium gebaseerde elektrische batterijen. Volgend het bedrijf een onmogelijk traject. "Een kilo batterij heeft slechts 5% van het equivalent aan energie als brandstofcellen en is niet 100% zo duurzaam zoals waterstof," laat topman Rafi Yoeli, CEO van Urban Aeronautics desgevraagd weten. “Waterstof heeft een belangrijk voordeel ten opzichte van batterijen. Het kan in slechts enkele minuten worden bijgevuld in plaats van enkele uren. En waterstoftanks zijn lichter dan elektrische batterijen. Bij het vliegen is elke bespaarde kilo van cruciaal belang. Als je een helikopter van een ton hebt en je kunt 70 kilo op gewicht besparen, kun je nog een kaartjes extra verkopen. Gewicht kan een vliegtuigontwerp maken of breken, in termen van nuttig laadvermogen en bereik," aldus Yoeli.

Snel gaat het allemaal nog niet. De vliegtuigen zitten nog in de ontwikkelfase. Alleen al het langdurige proces van het aanvragen en ontvangen van FAA-certificering kan vijf jaar duren. Pas rond 2028 zullen de eerste testvluchten worden gemaakt.

In de gemeente Bosbüll in het noorden van Duitsland is gisteren een groene waterstoffabriek officieel in gebruik genomen. De opening werd verricht door Andreas Scheuer, minister van transport. “Hier kunt u zien hoe de waterstofstrategie optimaal wordt gepresenteerd. Van groene opwek met windenergie tot waterstoftankstations en CO2-vrij openbaar vervoer,” liet de minister tijdens de openingshandelingen weten.

Volgens initiatiefnemer GP Joule is het ‘eFarm-project’ het grootste Duitse waterstofmobiliteitsproject. De waardeketen begint met de decentrale opwekking van groene stroom uit oude zon- en windturbines, die direct ter plaatse via elektrolyse wordt omgezet in groene waterstof. De restwarmte wordt gebruikt in de bebouwde omgeving om bedrijfspanden en woningen te verwarmen. Voor de mobiliteit is waterstof beschikbaar bij twee tankstations in de regio in de plaatsen Niebüll en Husum. Groot zijn deze plaatsen niet, Niebüll tels slechts 10-duizend inwoners en Husum ruim 23-duizend. In de regio gaan naast een aantal personenauto’s ook bussen in het openbaar vervoer op waterstof rijden. Op 4 mei is het eerste waterstoftankstation van eFarm in Niebüll, tien kilometer van de Deense grens, al geopend.

Minister van Energietransitie van Sleeswijk-Holstein, Jan Philipp Albrecht, heeft eerder aangegeven zeer enthousiast over het initiatief te zijn. "Er wordt hier voor een hele regio baanbrekend werk verzet, omdat groene waterstof een belangrijke bouwsteen is voor de energietransitie. Het stelt ons in staat fossiele brandstoffen te vervangen." Het ‘eFarm-project’ wordt met 8 miljoen euro gefinancierd door het federale ministerie van Transport en Digitale Infrastructuur. 

Een van de grootste uitdagingen van groene energie uit windmolens en zonneparken is het tijdelijk opslaan, zodat energie altijd beschikbaar is. Het project in Sleeswijk-Holstein laat deze uitdaging in praktijk zien. De waterstof wordt per vrachtwagen in mobiele opslagcontainers vervoerd naar twee waterstoftankstations, waar bussen, vrachtwagens en auto's met brandstofcellen worden getankt. De 20 investeerders willen investeren in meer dan 100 waterstofvoertuigen, van auto's tot vrachtwagens, om voldoende vraag naar waterstof te creëren.

Air Liquide wil in hoog tempo investeren in waterstoftankstations voor zwaar transport in Europa. De afgelopen week maakte de multinational bekend het eerste hogedruk waterstoftankstation van Europa te willen ontwikkelen in Frankrijk, deze week wordt een samenwerking aangekondigd met het havenbedrijf van Rotterdam, de grootste haven van Europa. Binnen vijf jaar moeten er duizenden vrachtauto’s op waterstof op de belangrijkste Europese corridors rijden.

In het Zuid-Franse Fos-sur-Mer moet het eerste hogedruktankstation van Europa, speciaal voor vrachtauto’s komen. Het station komt op het bedrijventerrein van Air Liquide in de regio Provence-Alpes-Côte d'Azur in Frankrijk. Dit waterstofstation krijgt een capaciteit van 1000 kg per dag op een druk van 700 bar. Het station richt zich op langeafstandsvrachtwagens met een actieradius tot 800 km. Naast de investering van Air Liquide zal het station worden gebouwd met financiering van de regio Provence-Alpes-Côte d'Azur en de Europese FCH JU (gemeenschappelijke onderneming brandstofcellen en waterstof). 

Het station zal worden gebouwd in het kader van het HyAMMED-project dat vervoerders en grote retailers zoals Carrefour, Coca-Cola European Partners en Monoprix samenbrengt om de overgang naar schone en duurzame oplossingen voor transport te vergemakkelijken. Het project zal bijdragen aan het verminderen van de jaarlijkse CO2-uitstoot met meer dan 1.500 ton CO2, wat overeenkomt met meer dan 2 miljoen afgelegde vrachtwagenkilometers. Het station zal begin 2022 in gebruik worden genomen en zal in de eerste plaats de eerste Europese vloot van acht 44 ton koolstofarme waterstoftrucks van brandstof voorzien. Een van deze vrachtwagens zal door Air Liquide worden geëxploiteerd voor de levering van verpakte gassen in het gebied van Fos-sur-Mer, 40 km ten westen van Marseille. Het station wordt ook ontworpen voor het tanken van bussen en andere bedrijfsvoertuigen.

Deze week kondigen Air Liquide en het Havenbedrijf Rotterdam de lancering aan van een gezamenlijk opgezet initiatief om 1000 vrachtauto’s op waterstof op de weg te krijgen. Deze voertuigen moeten over vijf jaar gaan rijden in Nederland, België en Duitsland. Truckfabrikanten zoals VDL Groep, Iveco / Nikola en transportbedrijven Vos Logistics en Jongeneel Transport hebben zich als partner bij dit initiatief aangesloten. Dit wordt een van de grootste projecten in Europa voor de ontwikkeling van waterstofvrachtwagens en aanverwante infrastructuur. Het project zal bijdragen aan een verbetering van de luchtkwaliteit door een geschatte hoeveelheid van meer dan 100.000 ton CO2-uitstoot per jaar te verminderen. Dat komt overeenkomt met 110 miljoen gereden kilometers. 500 vrachtauto’s moeten gaan rijden in het havengebied van Rotterdam, de 500 anderen zorgen voor transport door Europa. Air Liquide en de haven van Rotterdam verwachten en nodigen de komende maanden ook meer partijen uit om zich bij dit initiatief aan te sluiten.  De definitieve investeringsbeslissing van de projectpartners wordt eind 2022 verwacht.

Air Liquide is een Franse multinational. Het bedrijf is een leverancier van industrieel gas aan verschillende industriesectoren waaronder de medische en chemische sector en de elektronica. Het bedrijf is wereldmarktleider en levert in meer dan 75 landen.

De Nederlandse gastransporteur Gasunie en het havenbedrijf van Amsterdam starten een onderzoek naar een waterstofinfrastructuur rond het Noordzeekanaal. De waterstofleiding moet komen te liggen tussen IJmuiden aan de Noordzee tot aan Amsterdam. Grote bedrijven die veel waterstof in hun productieproces verbruiken en bedrijven die waterstof in het productieproces maken, kunnen worden aangesloten op het openbare netwerk. Het doel van de waterstofleiding is de CO2-uitstoot bij bedrijven te verlagen en een bijdrage te leveren om de klimaatdoelstellingen van 2050 te halen.

De recent gepubliceerde Kabinetsvisie Waterstof voorziet een publieke rol voor de start- en ontwikkelfase van het waterstofnetwerk. Gasunie, de beheerder van het landelijk aardgasnetwerk in Nederland, wil daarom een open toegankelijke infrastructuur voor het transport van CO2-vrije waterstof  ontwikkelen. Op termijn wordt het hoofdwaterstofnetwerk, de zogenaamde waterstofbackbone, gekoppeld aan het Duitse en Belgische net. Maar in eerste instantie richt de Gasunie zich op de ontwikkeling van regionale waterstofbackbones binnen industriële regio’s.

De haven van Amsterdam wil een actieve rol spelen in de regionale energietransitie en bij het verduurzamen van internationale energieketens. Het havenbedrijf onderschrijft de belangrijke rol van waterstof als duurzame energiedrager en grondstof om deze transitie te realiseren.

Om de doelen uit het Klimaatakkoord te halen moet er binnen afzienbare tijd gestart worden met de aanleg van een waterstofnetwerk. Het haalbaarheidsonderzoek wordt het komende half jaar uitgevoerd en zal zich richten op zaken als techniek, ruimte, financiën, markt en maatschappelijk draagvlak. Potentiële afnemers van waterstof en andere stakeholders zullen nadrukkelijk betrokken worden in dit proces. Het onderzoek zal eind 2020 zijn afgerond. Als de uitkomsten positief uitvallen moet het H2-netwerk er over vijf jaar liggen.

De gemeente Den Helder gaat het onderzoek naar stadsverwarming beëindigen. De gemeenteraad heeft deze week laten weten geen vertrouwen te hebben in het op deze manier van verwarmen van woningen. Een overstap van aardgas naar waterstof is een eenvoudiger stap. De infrastructuur om waterstof naar woningen te pompen ligt al -in de vorm van een aardgasleiding- onder de grond.

Door het raadsbesluit komt er een einde aan het onderzoek naar een warmtenet. Hierbij wordt op een centrale plaats in de gemeente warmte opgewekt en via een goed geïsoleerd buizenstelsel naar woningen en bedrijven getransporteerd. Voor een warmtenet moet Den Helder een compleet nieuwe en kostbare infrastructuur aanleggen. Afvalverwerker HVC, de Koninklijke Marine en Woningstichting Den Helder onderzoeken die mogelijkheid. Aardwarmte zou als bron kunnen gaan dienen.

De politieke partijen D66 en PvdA hebben burgemeester en wethouders deze week bij de behandeling van de kadernota gevraagd definitief af te zien van een warmtenet en de focus te verleggen naar waterstof. Omdat een warmtenet in Den Helder als zeer risicovol wordt gezien, kostbaar is en bewoners onnodig op kosten jaagt is het college gevraagd van de plannen af te zien. Een grote meerderheid van de gemeenteraad heeft zich achter de motie geschaard.

Het buiten gebruik stellen en verwijderen van de aardgasinfrastructuur wordt als een enorme kapitaalvernietiging gezien. De plaatselijke politici realiseren zich dat de toepassing van waterstof in woningen nog niet helemaal door-ontwikkeld is, maar de tussenliggende tijd kan zonder problemen met aardgas worden overbrugd.

Het onderzoek naar de vestiging van een fabriek voor blauwe waterstof in Den Helder gaat gewoon door. Betrokken overheden en marktpartijen hebben dat enkele maanden geleden afgesproken in een Intentieovereenkomst Blauwe waterstof Den Helder. Blauwe waterstof is een schonere energiebron doordat de CO2 die vrijkomt bij de productie wordt afgevangen en opgeslagen. Dat kan vlak voor de kust in oude gasvelden. Deze intentieovereenkomst is ondertekend door de NAM, Gasunie, GasTerra, Port of Den Helder, Ontwikkelingsbedrijf Noord-Holland Noord, gemeente Den Helder, provincie Noord-Holland en New Energy Coalition. In de Omgevingsvisie van de provincie Noord-Holland wordt Den Helder als een belangrijke aanjager voor de energietransitie gepositioneerd.

In de stad Wuppertal in Nordrhein-Westfalen zijn de eerste waterstofbussen in gebruik genomen. Een bijzonderheid: de bussen rijden op waterstof geproduceerd uit huishoudelijk- en bedrijfsafval. Een samenwerkingsverband tussen afvalbeheer, openbaar vervoer en de energievoorziening tillen het waterstofgebruik naar een nieuw milieubewust niveau.

In de afvalenergiecentrale Wuppertal van afvalverwerkingsbedrijf AWG wordt groene stroom opgewekt uit het biogene deel van het afval. Dit wordt op zijn beurt gebruikt om waterstof te produceren in een elektrolyser, die als brandstof wordt ingezet voor de nieuwe bussen.

Voor minister van Transport Hendrik Wüst van NRW is het Wuppertal-model meer dan alleen een lokale oplossing, maar bovenal een Europese innovatie. "De circulaire economie is nieuw en vooruitdenkend. Precies 120 jaar na de ingebruikname van de zweefbaan boven de rivier de Wupper, lanceert Wuppertal opnieuw een verkeersinnovatie op hoog niveau."

Visueel verschillen de 12 meter lange blauwe bussen nauwelijks van hun dieselgestookte collega's. Het belangrijkste verschil komt uit de uitlaat, de waterstofbus produceert noch stikstofoxide noch CO2. In plaats daarvan stoten de bussen pure waterdamp uit. In de bus wordt de waterstof in een brandstofcel omgezet in elektriciteit. De elektriciteit wordt gebruikt om de elektromotor van 285 pk te laten draaien. Zoals bij alle elektrische voertuigen is het volledige koppel direct beschikbaar. Dit voordeel is vooral duidelijk op heuvelachtige wegen in de stad en regio.

De eerste dagen waarop de bussen werden gebruikt viel het verschillende passagiers op dat de bussen volkomen stil zijn als de motor draait bij de haltes. Tijdens het rijden is alleen het rolgeluid van de banden is te horen.

De waterstofbussen van de Belgische fabrikant Van Hool bieden plaats aan 75 passagiers. De 12 meter lange voertuigen wegen 14 ton. Ze zijn uitgerust met een brandstofcel van 85 kilowatt en een lithiumtitanaatoxide-accu. Het maximale vermogen is 210 kilowatt. Een bus kost ongeveer 650.000 euro, bijna driemaal zoveel als een conventionele dieselbus. De busvloot op waterstof bestaat nu nog uit tien voertuigen, komend jaar worden er nog eens tien extra bussen geleverd. 

De Europese Unie, de landelijke regering, de deelstaat Noordrijn-Westfalen en de transportvereniging Rijn-Ruhr subsidiëren het project met een bedrag van 6,5 miljoen euro. De totale kosten van het waterstofproject bedragen 12 miljoen euro.

Met ongeveer 300 eigen bussen exploiteert WSW mobil GmbH een van de grootste gemeentelijke busvloten van Duitsland. In 2019 vervoerde het bedrijf ongeveer 86 miljoen passagiers met zijn bussen en de Wuppertal-zweefbaan (foto).

De Franse waterstoffiets Apha van Pragma Industries is gearriveerd in Nederland. Gistermiddag was de officiële presentatie op het IPKW-terrein in Arnhem. Tientallen belangstellenden uit Nederland, België en Luxemburg woorden de presentatie bij. De Nederlander Dick van Goch gaat als Agent Commercial France de fiets op de Nederlandse markt brengen. Na de officiële onthulling werd de tweewieler officieel volgetankt en mochten de genodigden een eerste rondje maken.

“Na meerdere berichten op onder andere Waterstof Magazine werd de Franse fietsenfabrikant Pragma Industrie in Biarritz bedolven onder informatie-aanvragen”, laat van Goch aan onze redactie weten. “Een waterstofbedrijf uit Hoogezand toont belangstelling, maar ook verschillende gemeenten door het hele land, universiteiten, hogescholen en grote bedrijven. Particulieren hebben ook interesse, maar waarschijnlijk is de eerste generatie fietsen daarvoor nog te duur.”

De eerste serie Alpha waterstoffietsen had een tankinhoud van 2 liter bij een druk van 200 bar. De huidige generatie, waaronder het showmodel in Nederland, kan getankt worden op 300 bar. De levertijd is kort, de fabriek in Frankrijk heeft ongeveer 150 exemplaren op voorraad.

“Het tanken van een waterstoffiets is nog wel een uitdaging,” zegt importeur van Goch. “De goedkoopste oplossing is een tankbeurt vanuit een gasfles met waterstof via een veredelde vulslang, maar een eigen waterstoftankstation behoort ook tot de mogelijkheden.

Van Goch verwacht dat de verhuurbedrijven, universiteiten en overheidsinstellingen tot de eerste klanten gaan behoren. Bij de aankoop van meerdere exemplaren wordt het hele pakket, waaronder fietsen en tankvoorziening, beter betaalbaar. De waterstoffietsen kosten 7500 euro per stuk exclusief btw en zijn direct leverbaar.

Op de foto onthullen (vlnr) de Franse directeur van Pragma Mobility Guillaume le Berre, importeur Dick van Goch en Frank Mietes van AllesOverWaterstof het eerste exemplaar in Nederland. Meer informatie: https://www.divago-consulting.com/waterstoffiets

De regering van Groot-Brittannië is vastbesloten het land bij de wereldleiders in de nieuwe waterstof-economie te laten horen. Begin deze maand subsidieerde het Ministerie van Transport het Hydroflex-project met 440-duizend euro en de afgelopen week liet straatsecretaris Grand Shapps aan de parlementsleden weten dat er een project wordt opgezet met waterstofbussen in de hele stad Londen. Het succes van waterstof begint volgens kenners bij een dekkend netwerk van waterstoftankstations.

Binnen het Hydroflex-project (foto) werken de Universiteit van Birmingham en het leasemaatschappij Porterbrook samen om een waterstoftrein op de markt te brengen. De twee partijen richten zich op een waterstof-power pack, bedoeld om het verlies van passagiersruimte in de trein te minimaliseren. Dit is niet het enige waterstofinitiatief op het Engelse spoor. Steamology Motion heeft subsidie gekregen voor een innovatief stoomturbinesysteem op waterstofbasis om emissievrije stroom te leveren aan bestaande locomotieven voor goederentreinen. De locomotieven moeten minder CO2 uitstoten en minder lawaai produceren. In totaal gaat er 10-miljoen euro subsidie naar 25 innovatieve spoorprojecten.

De ontwikkeling van bussen op waterstof was voor Jo Bamford, erfgenaam van het JCB imperium, aanleiding om het failliete Wrightbus te kopen. Wrightbus had nog een order van 20 waterstofbussen in portefeuille. De Noord-Ierse busfabrikant werkt samen met het waterstofbedrijf Ryse, ook van Bamford, aan een plan om waterstofbussen te ontwikkelen. Hij heeft eerder verklaard dat bij een productie van 600 bussen per jaar de prijs van een bus op waterstof gelijk zou zijn aan een bus op diesel. Het familiebedrijf JCB kijkt ook naar toepassingen op waterstof. JCB, is een fabrikant van zware machines voor de bouw, landbouw, afvalverwerking en sloop. Eigenaar Bamford hoopt een deel van de subsidie voor waterstofinnovaties binnen te halen.

Ook op de aandelenbeurs begint de belangrijke toekomst voor waterstof inmiddels door te dringen. De golf van activiteiten heeft de interesse van beleggers gewekt. ITM Power, gevestigd in het Britse Sheffield, heeft naar eigen zeggen de grootste fabriek ter wereld die elektrolysers maakt. In deze machines wordt water gesplitst in waterstof en zuurstof. De aandelen van het beursgenoteerde bedrijf, ondersteund door chemiegigant Linde, zijn sinds het begin van het jaar meer dan verdrievoudigd in prijs. In heel 2019 steeg de waarde nog sneller. Ook beleggers verwachten een grote toekomst voor waterstof.

De wetgeving inzage gas, emissies en hernieuwbare energie in Europa zal binnenkort worden gewijzigd om de inzet van duurzame energiebronnen te vergemakkelijken. Dat melden lobbyisten in Brussel die betrokken zijn bij de energietransitie. Volgende week zal de Europese Commissie haar waterstofstrategie officieel presenteren. Om de CO2-doelen te bereiken wordt de huidige wetgeving aangepast en worden nieuwe financieringsprogramma’s ingezet.

In een conceptstrategie, die inmiddels is uitgelekt, signaleert de commissie dat het huidige aardgasnetwerk voor een belangrijk deel kan worden omgebouwd naar een transportsysteem voor waterstof. De Europese ambtenaren denken dat in landen als Nederland en Duitsland 90% van het aardgasnetwerk kan worden hergebruikt. Maar om herbestemming mogelijk te maken, moeten met een herziening van de EU-gaswet de wettelijke beperkingen worden opgeheven. De belangenorganisatie Hydrogen Europe heeft de afgelopen jaren flink gelobbyd om de gaswet, die stamt uit 2009, gewijzigd te krijgen ten gunste van hernieuwbare gassen en waterstof. De herziening is een belangrijke stap om Europa in 2050 CO2-vrij te krijgen. In de Nederlandse provincie Zeeland heeft gastransporteur Gasunie inmiddels een oude aardgasleiding succesvol omgebouwd naar waterstof (foto).
 
De commissie schat de huidige kosten van grijze waterstof op € 1,50-1,70 / kg, op ongeveer € 2,50 / kg voor blauwe waterstof (met koolstofafvang en -opslag) en op € 2,50-5 / kg voor groene waterstof. Volgens de commissie zouden de emissieprijzen moeten stijgen tot € 55-90 / ton CO2-equivalent om groene waterstof concurrerend te maken met blauwe of grijze waterstof. Meer dan 95% van de waterstof die momenteel gebruikt wordt in de industrie is grijze waterstof, via stoomreforming gemaakt uit aardgas. Het voordeel is dat deze waterstof relatief goedkoop is. Het nadeel is dat voor de productie fossiele brandstoffen worden gebruikt en er CO2 vrijkomt.

Een opvallende verschijning in de Zuid-Franse plaats Nice. Daar stappen politieagenten tijdelijk uit de auto en maken gebruik van de waterstof-fiets. Gedurende de testperiode moet uitwijzen of de fiets met hulpmotor geschikt is voor de dagelijkse werkzaamheden. Daarna wordt besloten of de H2-fiets definitief wordt ingevoerd.

De fietsen waarmee de politie in en rond Nice rondrijdt komen uit Biarritz aan de Golf van Biskaje. Daar produceert Pragma Industries sinds enkele jaren tweewielers op H2. Gedurende zes weken zijn er tien fietsen beschikbaar gesteld door Engie Solutions. Het bedrijf levert bij de fietsen een eigen waterstof tankstation. De fietsen worden ingezet in de stad Nice en de metropool. Het gebruik van CO2-vrije waterstof sluit aan op de doelstelling van de regio om minder fossiele brandstoffen te gebruiken en te streven naar diversificatie van de energiemix.  

De fietsen, die er nagenoeg hetzelfde uitzien en rijden als een gewone fiets, zijn gericht op fietsverhuurders, bezorgbedrijven en gemeentelijke of zakelijke fietsvloten met intensief gebruik. Goedkoop zijn ze niet, maar bij de aankoop van meerdere exemplaren wordt het hele pakket, waaronder fietsen en tankvoorziening, beter betaalbaar. Inmiddels rijden waterstoffietsen op tientallen plekken in Frankrijk. Zo kunnen toeristen in de Franse Alpen, rond Annecy, deze zomer ook kennismaken met de H2-fiets.

Per 1 juli zijn de waterstoffietsen ook te koop in Nederland voor een prijs van 7500 euro per stuk exclusief btw. De Franse producent heeft voldoende fietsen op voorraad, de levertijd is dan ook kort.

In Zwitserland is het nieuwe transportsysteem voor waterstof gepresenteerd. In containers wordt de brandstof voor vrachtauto’s en personenauto’s van de waterstoffabriek in Niedergösgen naar tankstations in het hele land vervoerd. De eerste vracht werd begin deze maand afgeleverd bij het Avia waterstof-tankstation in aanbouw in Sankt Gallen. Deze zomer wordt het waterstoftankstation officieel geopend. Waterstof Magazine sprak met Guido Lichtensteiger, woordvoerder van Hydrospider en Pieter van den Bold, de Nederlandse directeur van het Zwitserse InnovaTrain, twee bedrijven achter dit nieuwe logistieke project.  Lees op Waterstof Magazine het hele achtergrondverhaal inclusief foto’s en een videoverslag van wasserstoff.tv.  Kijk op het tabblad Achtergronden.

Stedin gaat in Uithoorn veertien woningen ombouwen naar waterstof. Samen met partners als energieconsultant DNV GL, woningbouwcorporatie Eigen Haard en de gemeente Uithoorn wordt een woonblok van veertien sloopwoningen tijdelijk gereed gemaakt voor verwarming op waterstof. Met dit project wordt ervaring opgedaan met de ombouw van aardgas naar waterstof voor het verwarmen van woningen. Het project is uniek in Nederland en de wereld. Het is de bedoeling dat de panden na de zomer van 2020 met waterstof verwarmd worden, wanneer de huizen niet meer bewoond zijn.

Stedin is een regionale Nederlandse netbeheerder die voornamelijk in het westen van het land opereert. Stedin is verantwoordelijk voor het transport van elektriciteit en gas naar circa 2 miljoen huishoudens en industriële klanten. Als gevolg van de in Parijs gemaakte klimaatafspraken worden in 2050 de Nederlandse huizen niet meer met aardgas verwarmd. Een van de alternatieven voor aardgas is waterstof. Maar voor H2 door de leidingen kan stromen moeten de mogelijke aanpassingen bekend zijn. De verbindingen van de leidingen, de invoer van het gas en natuurlijk het omzetten van waterstof in warmte door cv-ketels moeten worden onderzocht. “Zo’n ombouw is nu nog nieuw en onbekend en zeker geen druk op de knop”, aldus Marc van der Linden, CEO van Stedin. “Het is van essentieel belang dat we dit onderzoek uitvoeren in een zo realistisch mogelijke omgeving van bestaande woningbouw.” 

Stedin doet al jaren samen met technisch adviesbedrijf DNV GL praktijkonderzoek naar de mogelijkheden om het gasnet geschikt te maken voor gebruik van waterstof. Johan Knijp, Country Manager Netherlands van DNV GL: “We gaan in Uithoorn eerst het bestaande gasnetwerk uitvoerig testen op mogelijke lekkages. Zodra de gasleidingen helemaal veilig zijn, plaatst een erkend installateur een waterstof cv-ketel in de woning. Dan gaan we één a twee weken de panden verwarmen met 100% waterstof in plaats van aardgas”. De proef is in woningen van woningcorporatie Eigen Haard. “Wij geloven in een duurzame toekomst en willen onze woningen CO2 neutraal maken. Daarom doen we mee aan dit innovatieve onderzoek’’ zegt Bert Halm, bestuursvoorzitter Eigen Haard. Wethouder Hans Bouma is trots dat dit project plaatsvindt in de gemeente Uithoorn: “Uithoorn wil als gemeente haar bijdrage leveren aan de klimaatdoelen. Dit past bij onze duurzaamheidsagenda en daarom past dit project goed binnen onze gemeente”.

Het waterstof-project wordt uitgevoerd aan de hand van strenge veiligheidseisen, in afstemming met de lokale brandweer en onder toezicht van het bevoegd gezag waaronder de Veiligheidsregio. De werkzaamheden worden pas opgestart wanneer alle woningen leeg staan. Andere betrokken partijen zijn installatiebedrijf Feenstra die de werkzaamheden in de woningen uitvoert  en waterstof-cv-leveranciers Nefit Bosch en Remeha. Zij gaan in Uithoorn de nieuwste cv-ketels op waterstof testen. Een korte video met uitleg vindt u hier.

Het nieuwe bedrijf H2X Australia wil waterstofvoertuigen gaan produceren in Australië. De initiatiefnemers, ervaren leidinggevenden uit de auto-industrie, willen voertuigen gaan produceren in de fabriek in Port Kembla in de provincie New South Wales. Het bedrijf heeft inmiddels verschillende prototypes ontwikkeld die worden aangedreven door een brandstofcel en elektromotoren. Gezien het Australische leiderschap op het gebied van waterstof, ziet H2X Australia mogelijkheden om de autoproductie terug naar het land te brengen.

Brendan Norman is een van de initiatiefnemers van de nieuwe waterstofauto’s. Hij noemt het hartverscheurend om te zien dat de autoproducenten de afgelopen decennia allemaal uit het land zijn verdwenen. Het is voor de manager, voormalig bestuurder bij BMW en Volkswagen en verschillende landen, een droom die uitkomt. En Norman wil niet alleen auto’s produceren, ook de onderdelen in de voertuigen moeten uit Australië komen. In het begin zo’n 30 tot 50% en in een later stadium zelfs 70% of meer.

H2X Australia heeft verschillende types voertuigen in ontwikkeling. Het grootste succes zal naar verwachting de Snowy worden (foto). Deze middelgrote SUV krijgt een brandstofcel van 60 kW en een totaal vermogen van 190 kW. De actieradius is 650 km en waterstof wordt opgeslagen in vier tanks. Over twee tot drie jaar moet het voertuig gaan rijden. De beschikbaarheid van waterstoftankstations speelt hierin een belangrijke rol.

Maar als eerste richt H2X zich op de productie van zwaardere voertuigen als bussen en tracktoren. Deze krijgen twee brandstofcellen aan boord, goed voor een vermogen van tussen de 300 en 550 kW. De eerste voertuigen zullen in november worden geshowd aan de pers, in het april van 2021 zijn de eerste proefexemplaren beschikbaar en in juli moet de productie volop draaien.

Norman en zijn partner en ontwerper Chris Reitz hebben een sterk team van launch-executives gerekruteerd met ervaring op hoog niveau in wereldwijde autobedrijven, variërend van BMW en Fiat tot Nissan en Toyota. Het bedrijf heeft momenteel zeventig medewerkers in dienst, met plannen om voor eind 2020 door te groeien naar honderd 100 en maakt optimaal gebruik van een uitgebreid netwerk van lokale en internationale leveranciers. In 2025 wil het bedrijf werk bieden aan 5000 medewerkers.

De National Transport Authority (NTA) in Ierland wil volgend jaar op proef gaan rijden met drie dubbeldekkers op waterstof. De voertuigen gaan rijden in Dublin, op lijn 103 van Bus Éireann die loopt van Beresford Place in binnenstad naar Ratoath, een plaatsje ten noorden van de stad. Deze route is gekozen omdat het een typisch stedelijke start-stop-exploitatie combineert met een snellere buitenstedelijke verbinding en daarom goed inzicht geeft emissievrije mogelijkheden in verschillende situaties.

De test met waterstof is de laatste van een serie proeven met bussen op alternatieve brandstoffen. De alternatieven kregen de aandacht nadat de regering heeft besloten om voortaan geen bussen op diesel meer te kopen. Inmiddels zijn proeven uitgevoerd met schone diesel-, dieselhybride-, gas- en elektrische bussen in Cork en Dublin. Bij verschillende bandstoffen blijken de investeringen niet te rechtvaardigen. De technieken zijn nog te duur.

Vanaf volgend jaar worden er dubbeldekkers met brandstofcellen in Dublin getest. De NTA beoordeelt de bus op de afstand die ze kunnen afleggen op één tank brandstof, de snelheid en het gemak waarmee ze kunnen tanken. Maar ook de opleiding van buschauffeurs, onderhoud, de beschikbaarheid en kosten van waterstof worden meegenomen in het traject.

In januari van dit jaar stemde de NTA-raad ermee in om drie waterstof-brandstofcel-dubbeldekkers te kopen van WrightBus in Ballymena, voor operationele proef- en onderzoeksdoeleinden, meldt het busbedrijf. De kosten bedragen rond de 2,4 miljoen euro, dat is ongeveer € 800.000 per bus. Een bus op diesel is een stuk goedkoper, de huidige Dublin Bus, kost 355.000 euro, afhankelijk van de hoeveelheid bussen die in een keer besteld worden en het type bus.

Momenteel gebruiken de meeste Dublin-bussen dieselmotoren. De stadsbussen met dieselmotor rijden over het algemeen 12 jaar, voor ze buiten dienst worden gesteld. NTA is bereid de dieselbussen eerder met pensioen te sturen als de financiën dat toelaten.

Dublin is niet de enige stad waar waterstofbussen getest. Transport voor Londen, Aberdeen City Council en Liverpool City Council hebben inmiddels ook H2-bussen besteld. In Aberdeen is begin dit jaar een proefperiode met tien enkeldeks waterstofbussen beëindigd. De bussen die daar vijf jaar reden waren een groot succes en populair bij passagiers. Desondanks is het vervoer op waterstof gestopt, de Europese subsidie liep af en daarmee werden de kosten te hoog.

De brandweer in Berlijn heeft de nieuwste uitbreiding van zijn voertuigenvloot gepresenteerd. De spuitgasten hebben sinds kort de beschikking over vier auto’s op waterstof van het type Toyota Mirai. De auto’s zijn gespoten en beplakt in de kleuren van de Berlijnse brandweer en reddingsdiensten en uitgerust met zwaailichten en sirenes. De auto’s zullen worden gebruikt voor dagelijkse operaties. 

De vier nieuwe Toyota’s worden aangedreven door een elektromotor van 113 kW, hebben twee waterstoftanks en kunnen daarmee 500 km afleggen op een volle tank. Binnen drie tot vijf minuten zijn de voertuigen bij een waterstoftankstation weer volgetankt. Tanken in Berlijn is geen probleem, er zijn momenteel zes openbare tankstations voor waterstof operationeel in de regio en nog twee nieuwe in ontwikkeling. Hiervan is de openingsdatum nog niet bekend. Ook de politie in de Duitse hoofdstad heeft inmiddels enkele waterstofvoertuigen in gebruik.

De aankoop van de waterstofauto’s is mede gefinancierd door het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO) en door BENE, het programma voor duurzame ontwikkeling van de stad Berlijn.

De politie in het kanton Zurich, in het noorden van Zwitserland, test sinds de afgelopen week een voertuig op waterstof. De Hyundai Nexo wordt ingezet voor reguliere patrouille-werkzaamheden. Door een waterstofvoertuig aan de vloot toe te voegen is de verduurzaming van het wagenpark in een volgende fase beland. De politie maakt al gebruik van enkele auto’s op batterijen. Het aandeel voertuigen met alternatieve aandrijfsystemen bij de kantonpolitie Zürich bedraagt nu ongeveer 18%.

De opvallende nieuwe politieauto staat in Dübendorf, iets ten oosten van de stad Zurich, waar de snelwegen 1 en 58 bij elkaar komen. Het voertuig is voorzien van een volledige uitrusting geschikt voor patrouilles snelwegen. In de testperiode moet onder meer de geschiktheid voor dagelijks gebruik en de levensduur worden bepaald.

De waterstofauto is een Hyundai Nexo. Het voertuig is onder meer uitgerust met een speciaal signaalsysteem, een vervolgmeetapparaat, een ongevallengeheugen, een locatiesysteem, een radio en met signalerings-, sluitings-, reddings-, foto- en persoonlijk beschermingsmateriaal, meldt de Zwitserse politie in een persbericht. Het is de bedoeling dat het voertuig tot 300.000 kilometer gaat rijden om de exacte bedrijfskosten te kunnen berekenen

De politie zoekt verduurzaming niet alleen in de materialistische hoek. Een gerichte rijopleiding heeft de afgelopen jaren ook bijgedragen aan een aanzienlijke vermindering van het brandstofverbruik van de bedrijfswagens.

De eerste waterstofcoöperatie van Nederland, GldH2, wil een ondergronds waterstofnetwerk aan leggen in Zutphen. Dat blijkt uit de Mooi-aanvraag die de afgelopen week is ingediend. Via Mooi kunnen innovatieve projecten subsidie krijgen om proefprojecten te starten die een belangrijke bijdrage leveren aan een CO2-vrije toekomst. GldH2 wil waterstof produceren en gebruiken in de bebouwde omgeving, de industrie, voor een tankstation en voor bussen en treinen.

Uit de Mooi-aanvraag blijkt dat in Zutphen voorbereidingen worden getroffen voor het verwarmen van een deel van de binnenstad op waterstof. “Het historische centrum van Zutphen bestaat uit een aaneenschakeling van gemeentelijke- en rijksmonumenten”, zegt Jan Fikken, bestuurslid van GldH2 tegen Waterstof Magazine. De woningen staan dicht op elkaar, warmtepompen zijn hier geen optie en zonnepanelen op deze woningen zijn niet toegestaan. We beginnen met een test in 50 gerenoveerde en geïsoleerde panden. Voor het Apeldoornse bedrijf Remeha wordt dit een belangrijke testcase voor de eerste serie cv-ketels op waterstof.”

GldH2 wil het hele proces CO2-vrij organiseren. De toekomstige waterstoffabriek op industrieterrein de Mars draait hoofdzakelijk op zonnepanelen en windmolens uit de omgeving en zal het beginpunt zijn van een ringleiding voor waterstof. Halverwege de binnenstad passeert de waterstofleiding het rangeerterrein van Prorail. Hier tanken dagelijks regionale treinen. “Deze treinen op diesel rijden jaarlijks meer dan 3 miljoen kilometer door oost-Nederland met de bijbehorende CO2-uitstoot," zegt Fikken. “Met een simpele aftakking van de waterstofleiding is CO2-vrije waterstof ook hier permanent beschikbaar en het scheelt ook nog eens de nodige tankauto’s op de weg.”

De meest eenvoudige case is een metaalverwerkend bedrijf in Zutphen. In het productieproces wordt al veel waterstof gebruikt. Nu nog grijze waterstof, maar met een aftakking van de waterstofringleiding wordt dat groen. Het metaalbedrijf is de grootste energiegebruiker van de stad. Naast het metaalbedrijf ligt het grootste tankstation van de regio. Ook hier kan waterstof ondergronds geleverd worden, het tankstation hoeft het gas dan alleen nog op druk te brengen.

“Het afgelopen jaar zijn de verschillende projecten met de 13 partners, waaronder overheden en het bedrijfsleven, uitgewerkt, “zegt Fikken. “De bedrijven hebben aangegeven een deel van de kosten te willen financieren, om een waterstofeconomie in oost-Nederland te helpen ontwikkelen. Op innovatief gebied is dit project, mede door de enorme diversiteit, een absolute wereldprimeur.”

De stad San Diego, in het zuiden van Californië, krijgt er twee nieuwe waterstoftankstations bij. De afgelopen jaren moesten de waterstofrijders het doen met slechts éénn tankstation, gelegen aan de Interstate 5 in het uiterste noorden van de stad. Nu komen er twee bij, in het centrum en bij het internationale vliegveld bij de baai van San Diego.

Jarenlang bevond het enige waterstoftankstation van de stad, gelegen aan de grens met Mexico, zich op de kruising van twee belangrijke verkeersaders de Interstate 5 uit de richting Los Angeles en de Carmel Valley Road bij een Shell tankstation.  Een tweede lokatie opent binnen eind dit jaar, of begin 2021, aan de Mission Center Road met de kruising Fiars Road bij een bestaand Mobil tankstation (foto). De capaciteit gaat enorm omhoog, hier kunnen straks vier waterstofvoertuigen tegelijkertijd tanken. Binnen enkele maanden denkt True Zero, een van de grote waterstofleveranciers in Californië, met de bouw van de tankvoorziening te kunnen beginnen.

True Zero is ook van plan om een ​​derde tanklocatie in de stad te openen. Deze moet komen aan de Washington Street. Deze locatie, in de buurt van de internationale luchthaven van San Diego en het wereldberoemde Sea World , zal naar verwachting voor het einde van 2021 worden geopend.

De uitrol van waterstoftankstations is langzamer gegaan dan in eerste instantie gedacht. True Zero meldt dat het vergunningsproces aanzienlijk langer duurde dan in eerste instantie voorzien. De nieuwe tankstations hadden er vorig jaar al moeten staan. Naast vergunningen stonden ook het vinden van financiën en de juiste apparatuur een snelle uitrol in de weg. True Zero exploiteert bijna 20 waterstoftankstations in Californië in de regio’s San Francisco, Los Angeles en San Diego.

In het plaatsje Völs, iets ten westen van Innsbruck is dit voorjaar een zeer innovatief waterstofproject van start gegaan. Op het terrein van de Oostenrijkse supermarktketen MPreis worden voorbereidingen getroffen voor een grote waterstoffabriek die moet zorgen voor de verwarming van naastliggende bedrijven en voor de productie van waterstof. MPreis is van plan de komende jaren de grote vloot van vrachtauto’s op diesel allemaal te vervangen door voertuigen op waterstof. Leest meer over dit zeer innovatieve project via deze link.

Importeur van de Spek in Vianen heeft al tientallen orders ontvangen voor zware graafmachines op waterstof. Het bedrijf kondigde in februari aan dat fabrikant Hyundai deze machines gaat ontwikkelen en vanaf 2023 gaat leveren. De drie dochterondernemingen Hyundai Motor, Hyundai Construction Equipment en Hyundai Mobis werken binnen het nieuwe ontwikkelproject samen. De prijzen zijn nog niet bekend, maar toch heeft de Nederlandse importeur Van der Spek al zo’n 30 bestellingen genoteerd, meldt het bedrijf op haar site.

“De bestellingen van graafmachines met een brandstofcel komen van bedrijven die willen investeren in duurzaamheid en een toekomst zien voor waterstof als brandstof’, zegt Jan Nolles, directeur bij Van der Spek in Vianen. ‘Dat zijn grote bedrijven als van Mourik, Theo Pouw, Heijmans, GMB en Van Gelder, allen actief in het grondverzet en de wegenbouw’. Aannemingsbedrijf Van Gelder heeft zelfs getekend voor de koop van twee op waterstof aangedreven Hyundai grondverzetmachines. ‘Deze ontwikkeling biedt kansen voor Van Gelder om waterstoftechnologie in te zetten als duurzame brandstof of grondstof,’ aldus directeur Leendert Ripping op Bouwmachines.nl. ‘Deze kansen wil van Gelder verzilveren, om zo bij te dragen aan de versnelling van de energietransitie’. Het bedrijf werkt inmiddels met een Hyundai elektrisch aangedreven minigraver (foto). Deze wordt volop ingezet bij het project Betondorp in Amsterdam, maar als het om grotere vermogens bij zware machines gaat, is waterstof beter geschikt.

De machines op waterstof zullen wel aanzienlijk duurder zijn dan exemplaren op diesel. Uit ervaring, opgedaan in het openbaar vervoer met bussen en treinen op waterstof, blijkt dat de onderhoudskosten juist weer aanzienlijk lager zijn.

Dit jaar start Hyundai in Zuid-Korea eerst met de ontwikkeling van een vorkheftruck met een brandstofcel en tegen 2021 volgt er een prototype van een nieuwe, op waterstof aangedreven, graafmachine. Deze eerste exemplaren zullen uitvoerig worden getest, voordat ze tegen 2023 de commerciële markt op gaan, meldde Waterstof Magazine eerder.

Hyundai Motor zal verantwoordelijk zijn voor het ontwerpen van het waterstofbatterijsysteem voor de nieuwe voertuigen en het uitvoeren van prestatietests en kwaliteitscontroles op de vorkheftrucks en graafmachines op waterstof. Hyundai Construction Equipment is verantwoordelijk voor het ontwerp van de nieuwe bouwvoertuigen. Het consortium van drie Hyundai-dochters wil een wereldwijde standaard voor commerciële waterstofmachines ontwikkelen.

COMMENTAAR. Een twijfelachtige wereldprimeur in Delft. Daar is enkele maanden geleden een open parkeergarage opgeleverd die verboden is voor elektrische auto’s en auto’s op waterstof. Waar komt dat verbod plotseling vandaan? En is een parkeerverbod voor waterstofauto’s gerechtvaardigd als voertuigen op andere gassen gewoon naar binnen mogen? De redactie van Waterstof Magazine ging opzoek naar dit bijzondere besluit.

We beginnen bij de plaatselijke brandweer. Deze heeft geen eigen mailadres, maar blijkt te vallen onder de Veiligheidsregio Haaglanden. De eerste mail krijgen we onbestelbaar terug, de tweede ook. Dan maar even bellen met de alarmlijn. Het mailadres op de website blijk al lang niet meer te bestaan, we krijgen de nieuwe. De woordvoerder reageert pas na meerdere dagen: “Ik heb begrepen dat je het beste terecht kunt bij de gemeente Delft met je vragen hierover. Succes!”

Na een ‘hartelijk dank’ nemen contact op met de gemeente. “Dit is geen gemeentelijke parkeergarage. De garage ligt op de campus van de Technische Universiteit (TU). Dit is de pas opgeleverde garage van de TU op de locatie P Sports. Onze contactpersoon is Ingeborg van de TU Delft.”

Inmiddels zijn we tien dagen verder. We sturen het informatieverzoek door naar het opgegeven mailadres, maar dit blijkt niet te kloppen. Na onderzoek proberen we het opnieuw en er komt antwoord: “Allereerst excuses voor de late reactie. We hebben navraag gedaan bij de afdeling die heeft gewerkt aan de realisatie van het parkeergebouw. Dat verloopt in de huidige tijd allemaal per mail en kostte iets meer tijd.

Bij de vergunningverlening bleek dat de brandweer in de regio Haaglanden vanwege recente ervaringen nieuwe/extra vragen en bedenkingen had met betrekking tot de brandveiligheid. Dit heeft geleid tot extra brandveiligheidsmaatregelen in het gebouw en ook tot een parkeerverbod voor elektrische auto’s en waterstofauto’s. Deze auto’s moeten dus buiten het gebouw parkeren. Het levert geen parkeerprobleem voor de eigenaren op omdat er direct rondom het gebouw nog eens ca. 400 parkeerplaatsen liggen en er ook elders op de campus voldoende parkeerruimte beschikbaar is."

Er zo heeft de universiteit in Delft, waar ze toch heel erg druk zijn met waterstofontwikkelingen, de eerste parkeergarage ter wereld die verboden is voor BEV’s en FCEV’s. En hoe zat het ook alweer met de Nexo botsproef in Amerika? “Als het op veiligheid aankomt laten we bij Hyundai niets aan het toeval over. Neem de NEXO, de eerste in serie geproduceerde waterstofauto ter wereld. In Amerika zijn ze hartstikke onder de indruk van het veiligheidsniveau van deze SUV. Daar ontving de NEXO een zogeheten TOP SAFETY PICK+ award. Het Insurance Institute for Highway Safety (IIHS) kent deze onderscheiding alleen toe als een auto superveilig is.”  

Waarschijnlijk hebben ze in Delft de berichten hierover gemist.

Het Nederlandse kabinet heeft  deze week de lang verwachte ‘Kabinetsvisie waterstof’ gepresenteerd. Het is duidelijk dat de Nederlandse overheid de komende jaren volop inzet op de ontwikkeling van de nieuwe waterstofeconomie. De wetgeving rond energie wordt aangepast, er is ruimte voor nieuwe proefprojecten, er komt meer subsidie en er wordt onderzocht welke rol het huidige aardgasnetwerk voor de distributie kan betekenen. De landelijke overheid ziet een internationale markt voor waterstof ontstaan, waarin de haven van Rotterdam als energie-hub een belangrijke speler kan worden.  

Voor een duurzaam energiesysteem dat betrouwbaar, schoon, betaalbaar, veilig en ruimtelijk inpasbaar is, zijn CO2-vrije gassen als waterstof onmisbaar, schrijft minister Wiebes aan de Tweede Kamer. Waterstof is daarin een noodzakelijke schakel. Het meest voorkomende element in het universum blijkt ook zeer verbindend te werken in Nederland. Dit wordt duidelijk in de afspraken in het Klimaatakkoord waarin voor waterstof een stevige ambitie is opgenomen, gedragen door een grote en brede groep stakeholders. Industriële clusters en havens zien waterstof als een onmisbaar onderdeel van hun toekomst en verduurzamingsstrategie. Voor de transportsector is waterstof cruciaal voor het bereiken van zero-emissie vervoer. De agrarische sector ziet kansen voor de productie van waterstof en voor het gebruik ervan.

Een voortvarende ontwikkeling van waterstof past ook in de visie die het kabinet heeft gepresenteerd in de recente Groeistrategie voor Nederland op de lange termijn. Met name voor de industrie heeft het grote prioriteit. Door nu helder het belang van waterstof te benoemen, een ambitieuze beleidsagenda te presenteren en essentiële stappen te zetten om tijdig de infrastructuur en andere randvoorwaarden te realiseren, wil het kabinet een duidelijk signaal afgeven. Dit is belangrijk voor alle Nederlandse en buitenlandse bedrijven die projecten hebben aangekondigd in Nederland. Zo kunnen bedrijven eerder de overstap naar de inzet van duurzame waterstof maken en kunnen regio’s en industrieclusters aan de slag met hun energie-strategieën en de eerste pilots en demonstraties.

Het is cruciaal dat we tijdig CO2-vrije waterstof als een schaalbare energiedrager introduceren waarmee we verder kunnen met de integratie van wind- en zonne-energie in de energievoorziening.

De ontwikkeling van waterstofketens is om meerdere redenen van belang voor de Nederlandse economie. Ten eerste is een betaalbare, betrouwbare en duurzame energievoorziening een belangrijke vestigingsplaatsfactor voor bedrijven en nodig om de in Nederland gevestigde energie-intensieve industrie te helpen verduurzamen. De Nederlandse economie kent een groot aandeel energie-intensieve industrie. Om dit type bedrijvigheid in Nederland ook in de toekomst te behouden, is het noodzakelijk dat bedrijven CO2-vrije energiedragers in kunnen kopen tegen internationaal concurrerende prijzen. Ten tweede biedt de ontwikkeling van waterstofketens in Nederland kansen voor Nederlandse bedrijven en kennisinstellingen. Dit draagt ook bij aan de werkgelegenheid. Specifiek voor de havens en met name voor de haven van Rotterdam is het voorts van strategisch belang de huidige hubfunctie in de internationale energiestromen te behouden. Waterstof kan een wereldwijd verhandelde commodity worden. Gezien de grote verwachte vraag naar duurzame waterstof bij de industrie in Noordwest-Europa heeft het daarom grote voordelen voor Nederland om een spil te worden in deze keten en bestaande infrastructuur daarvoor in te zetten.

Op basis van verschillende scenario’s heeft het kabinet zich een beeld gevormd van een CO2-vrije waterstofketen. Waterstof kan een wereldwijd verhandelde commodity worden met grootschalige import en export. De productie in Nederland kan plaatsvinden met behulp van grote elektrolysers of productie-installaties met CCS in de kuststreken. Ook kunnen kleinschaliger productielocaties ontstaan. Landen met goedkope zonne-energie richten zich op de export van waterstof en Nederland kan dankzij de gunstige ligging, de havens en het uitgebreide gasnet.

Zowel de ontwikkeling van vraag, aanbod, opslag en infrastructuur worden sterk beïnvloed door overheidsbeleid. Voor de ontwikkeling van het waterstofnetwerk ligt een publieke rol - zeker in de start en ontwikkelfase - voor de hand. De introductie van een nieuwe energiedrager is complex en en zal decennia in beslag nemen, het kabinet moet en wil hierin de regie nemen.

Om voorop te blijven lopen in Europa en de daarmee verbonden economische bedrijvigheid aan te trekken, zal Nederland aan de technologische grenzen moeten opereren van de opschaling met een instrumentarium en beleidskader dat in staat is de ambitieuze plannen te faciliteren, aldus minister Wiebes in de waterstofvisie.
Klik hier voor de hele Kabinetsvisie waterstof.

Hyzon Motors, fabrikant van zware voertuigen in de USA, wil nog dit jaar met de eerste vrachtauto’s met een brandstofcel op de markt komen. Niet alleen in Amerika, maar ook in Azië, Australië en Europa. Hyzon werkt nauw samen met Horizon, wereldmarktleider in de vercommercialisering van brandstofcellen.

“We hebben de afgelopen jaren een ongelooflijke groei bij Horizon in Azië gezien,” zegt George Gu, voorzitter van Horizon Fuel Cell Technologies en CEO van Hyzon Motors. “En nu gaan we, met de ervaring die is opgedaan met honderden vrachtwagens in Azië, onze technologie naar andere delen van de wereld brengen. Onze brandstofcellen hebben zich de afgelopen jaren al bewezen en we zien een kans om de wereld te helpen het transport veel sneller koolstofvrij te maken dan veel mensen momenteel denken.”

Hyzon Motors wil een van de eerste brandstofcelfabrikanten met serieproductie zijn, met fabrieken die vanaf medio 2020 van start gaan in de Verenigde Staten. Hyzon zal onmiddellijk vrachtwagens aanbieden met een bruto voertuiggewicht van 15 tot 40 ton, aangedreven door de hoogwaardige PEM-brandstofcellen van Horizon en stadsbussen en touringcars. In 2021 volgt een serie een bestelwagens en lichte vrachtwagens op waterstof. Zero Emission-wegtreinen (foto) met een brutogewicht tot 140 ton zullen in 2021 in Australië op de markt worden gebracht. Dit wordt gezien als de ultieme test voor brandstofceltechnologie in zware voertuigen. Wegtreinen zijn regelmatig langer dan 50 meter.

Een belangrijke waarde propositie van Hyzon heeft betrekking op de Total Cost of Ownership voor bedrijfsvoertuigen. Omdat er weinig bewegende onderdelen zijn, profiteren vrachtwagens en bussen op waterstof van veel lagere onderhoudskosten dan voertuigen met verbrandingsmotor. Bovendien is er geen sprake van toename van het eigen gewicht, in tegenstelling tot elektrische vrachtwagens op loodzware batterijen.

Horizon is een pionier op het gebied van brandstofcellen en houdt zich sinds 2003 bezig met R&D voor brandstofcellen. Het bedrijf is gevestigd in Singapore en heeft verkoopkantoren over de hele wereld. Hyzon Motors is een nieuw bedrijf in de Verenigde Staten dat zich heeft gevestigd in de staat New York.

In Nederland is deze week het vierde openbare waterstof-tankstation geopend. De waterstofpomp is onderdeel van het BP-tankstation van Jan-Paul Kerkhof (foto) en is gevestigd aan de Binckhorstlaan 100. Het tankstation lever waterstof bij een druk van 350 en 700 bar. De afgelopen maanden heeft het tankstation proefgedraaid. Den Haag is de stad met de meeste waterstofauto's van Nederland, het taxibedrijf van Noot rijdt er 24 uur per dag met vijftig Toyota Mirai's.

Automobilisten die rijden op waterstof zijn dagelijks welkom van 8.00 tot 18.00 uur. Waterstof kan niet met de BP-pas of Travelcard afgerekend worden, wel geaccepteerd Kerkhof bankpassen, creditcards en contant. Het tankstation is in enkele minuten bereikbaar vanaf het Prins Clausplein, het verkeersknooppunt op de kruising van de snelwegen A4 en A12.

De pomphouder heeft gekozen voor een Nederlandse waterstoftankinstallatie van het bedrijf Resato International uit Assen. Resato heeft veel ervaring in hogedruk technologie en heeft al diverse tankstations in Nederland geleverd. Deze staan hoofdzakelijk op bedrijventerreinen.

Het waterstofproject komt mede tot stand dankzij H2 Mobility Europe, het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en de regionale netbeheerder Stedin. Een nieuwe Hyundai Nexo is inmiddels afgeleverd en te zien op het station.

Update: De eerste trein op waterstof is woensdagmiddag Nederland binnengereden. Bij Oldenzaal stak de trein de grens over, onderweg naar de tijdelijke stalling Leeuwarden. Het voertuig wordt door locomotieven naar de Friese hoofdstad gebracht, er is slechts vergunning gegeven voor het rijden op een beperkt stuk spoor in het noorden van Nederland. De Coradia iLint van de Franse treinfabrikant Alstom gaat de komende weken zelfstandig rijden tussen de stad Groningen en Leeuwarden. In eerste instantie op proef, tijdens de nachtelijke uren en nog zonder passagiers.

Bij de test in het noorden van Nederland zijn naast treinfabrikant Alstom en regionaal vervoerder Arriva, ook de provincie Groningen, spoorwegbeheerder ProRain en het Franse ingenieursbedrijf Engie betrokken. De trein zal worden getest tot een snelheid van 140 km per uur. Als de test positief uitvalt denk de regio vanaf 2023 met waterstoftreinen te kunnen gaan rijden. Er zal dan nog wel een tankvoorziening moeten worden aangelegd. Noord-Nederland is een van de meest vooraanstaande regio’s op het gebied van waterstof in Europa.

De Coradia iLint rijdt al meer dan een jaar op proef in Duitsland. In het gebied ten noorden van de lijn Bremen – Hamburg is de eerste plek ter wereld waar de treinen in de normale dienstregeling zijn opgenomen. Na ruim een jaar mag geconcludeerd worden dat de treinen uiterst betrouwbaar zijn en weinig uitval kennen. In Duitsland wordt dan ook gesproken van een groot succes. Verschillende regio’s hebben inmiddels al treinen op waterstof besteld. Deze worden de komende jaren geleverd.

De innovatieve waterstofketel van Remeha heeft de VSK 2020 Publieksprijs gewonnen. Deze hr-ketel verwarmt woningen en gebouwen op duurzame wijze doordat het speciale toestel waterstof verbrandt in plaats van aardgas. Het feit dat het VSK-publiek de waterstofketel tot winnaar van de publieksprijs verkoos, sterkt Remeha in haar overtuiging dat de waterstofketel een belangrijke schakel gaat vormen in een succesvolle en betaalbare energietransitie.

Bij de uitreiking van de prestigieuze publieksprijs sprak de vakjury zijn waardering uit voor de moed van Remeha om verder te kijken dan vandaag of morgen. “Met de realisatie van waterstofketel laat Remeha zien nu al bezig te zijn met de verre toekomst”, aldus de jury.

De fabrikant van CV-ketels uit Apeldoorn ziet waterstof als dé oplossing voor de langdurige opslag van duurzame energie en een vergaand hergebruik van ons bestaande gasnetwerk. Deze visie zette de fabrikant van verwarmingsoplossingen ertoe aan om een compacte en zeer efficiënte hr-ketel te ontwikkelen die waterstof gebruikt. De eerste pilot met deze op waterstof gestookte hr-ketel startte in juni 2019 in Rozenburg. De ketel blijkt zeer betrouwbaar, laat het bedrijf aan Waterstof Magazine weten. Er hebben zich nog geen complicaties voorgedaan.

Met de waterstofketel creëert Remeha een nieuwe oplossing die bijdraagt aan de missie van het Nederlandse Klimaatakkoord: het terugdringen van CO₂-uitstoot in woningen en kantoren. De waterstofketel voor een extra verduurzamingsmethode, juist in gebieden en situaties waar het lastig of zelfs onmogelijk is om met warmtepompen of warmtenetten aan de slag te gaan.

Door de eenvoud van het ontwerp is het met de waterstofketel mogelijk om in woningen en gebouwen de aardgasgestookte cv-ketels één op één te vervangen. De achterliggende installaties in gebouwen, zoals het gaspijpensysteem, hoeven niet of nauwelijks te worden aangepast. De enige randvoorwaarde waaraan de komende jaren moet worden gewerkt, is de toevoer van duurzaam opgewekte waterstof. Belangrijk daarbij is dat onderzoek van Kiwa al heeft aangetoond dat het huidige Nederlandse aardgasnetwerk ook voor de aanvoer van waterstof te gebruiken is.

“Als de prijs van groene stroom daalt naar 2 tot 3 cent per kWh, wordt groene waterstof goedkoper dan aardgas en ligt de markt open”. Dat zegt Andrew McDowell, vice-president van de Europese Inversterings Bank. McDowell ziet dit als enige oplossing om relatief goedkoop aardgas uit te bannen en zo in 2050 een nul-emissie te bereiken.

Met steeds meer wind- en zonneparken wordt duurzaam opgewekte stroom steeds goedkoper. Het International Renewable Energy Agency rapporteerde vorig jaar dat het verwacht dat de wereldwijde gemiddelde kosten van wind op land rond de 4,2 Euro-cent gaan bedragen en voor zonne-energie rond de 4,3 cent per kWh. Maar soms zijn er opvallende laagterecord te vinden. Individuele wind- en zonneprojecten zijn al toegekend tegen prijzen onder de 2 cent per kWh over de hele wereld, met als laagste kosten in Europa 1,48 cent, toegekend voor een zonneproject in Portugal. Momenteel is de gemiddelde prijs van elektriciteit in Europa ongeveer 7 á 8 cent per kWh.

"De elektriciteitsprijs verlagen tot 2 á 3 cent per kWh wordt een enorme, enorme uitdaging," liet McDowell eerder deze week op een conferentie in Brussel weten. “Dit is voor mij een van de grootste uitdagingen waar Europa voor staat. Het is de uitdaging van 2 cent per kWh, omdat dat nodig is om vrijwel de hele Europese industrie koolstofarm te maken.” In Europa is 70% van de CO2-uitstoot afkomstig van de energiesector.

McDowell, die toezicht houdt op de energiefinanciering bij de EIB, legde ook uit dat de netto nuldoelstelling een van de belangrijkste redenen was dat de investeringsbank van de EU afgelopen november besloot te stoppen met de financiering van alle projecten voor fossiele brandstoffen.

De eerste waterstof-coöperatie van Nederland presenteerde de afgelopen week haar plannen in Zutphen. Er moet een waterstoffabriek verrijzen op het industrieterrein De Mars en er worden verschillende proefprojecten opgezet.  De coöperatie GldH2 werkt daarbij samen met de lokale energie-coöperatie Zutphen Energie en dertien partners in de regio.

De afgelopen weken werden er drie informatieavonden georganiseerd om de inwoners van de Hanzestad te informeren over waterstof en de toepassingsmogelijkheden. De eerste twee avonden hebben de initiatiefnemers tientallen geïnteresseerden moeten wegsturen, de zaal zat meer dan stampvol. Maar ook op de extra voorlichtingsavond, afgelopen maandag, was het wederom volle bak. In drie presentaties werden de belangstellenden meegenomen in de rol van waterstof binnen de energietransitie, sprak Arjan de Putter over zijn ervaring met waterstof binnen de mobiliteit en gaf Paul Bombeld, hoofdredacteur van Waterstof Magazine, een serie voorbeelden van waterstoftoepassingen wereldwijd. De honderden belangstellenden konden direct kennis maken met een waterstofauto. Ebby Road uit Eindhoven stelde een Toyota Mirai als showmodel beschikbaar, tweedehands te koop voor 37.000 Euro.

“De eerste kennismakingsavonden waren een schot in de roos,” zegt Wiebe Boer, bestuurslid van GldH2. “Iedereen was zeer enthousiast en wij waren als organisatie zeer verrast over de kennis die al bij veel mensen aanwezig is. In de bijna twee jaar waarin we al intensief met waterstof bezig zijn hebben we veel aandacht besteed aan bedrijven en instellingen die bij de waterstofontwikkeling een rol kunnen spelen. Inmiddels hebben we dertien professionele partners waar we samen mee optrekken. We kunnen met zoveel draagvlak eenvoudiger naar een volgende stap.”

Hoe de plannen daadwerkelijk ingevuld gaan worden moet de komende maanden blijken. New Energy TV was in Zutphen aanwezig en maakte deze reportage.  

Om het rijden op waterstof aan te jagen komen in 2020-2021 zes waterstofvulpunten in de provincie Drenthe. Het gaat om vijf openbare tankstations die samen een dekkend netwerk vormen en één vulpunt op het terrein van installatiebedrijf Vriend in Coevorden.

Het nieuws is zojuist officieel bekend gemaakt tijdens een bijeenkomst bij Resato in Assen. Dit bedrijf is marktleider in de productie van waterstoftankstations. Gedeputeerde Tjisse Stelpstra wil het rijden op waterstof extra stimuleren en draagt financieel bij, mits Provinciale Staten daarmee in kan stemmen.  Provincie Drenthe schaft zelf ook vier waterstofauto’s aan die binnenkort de weg op gaan.

De vijf openbare vulpunten komen bij bestaande tankstations in Drenthe en zijn flexibel inzetbaar. Dat wil zeggen dat de vulpunten verplaatst kunnen worden naar een andere plek op het moment dat er bij de bestaande tankstations waterstof te verkrijgen is aan de pomp. Het initiatief komt van de bedrijven Resato (producent van waterstofvulpunten) uit Assen en Orange Gas uit Heerenveen. Zij willen vanuit Drenthe het netwerk verder uitbouwen naar Groningen en Friesland. Resato en Orange Gas werken hierin samen met Gasunie en Friesland Lease. De initiatiefnemers willen in juli 2020 het eerste waterstofvulpunt in Drenthe in gebruik nemen. Om de vulpunten te kunnen realiseren krijgen de partijen financiering vanuit de Drentse Energie Organisatie (DEO), het energiefonds van de provincie. DEO gaat ook werken met laagdrempelige leningen om de aanschaf van waterstofauto's te stimuleren.

De medewerkers van installatiebedrijf Vriend uit Coevorden kunnen al in mei 2020 waterstof tanken. Het bedrijf krijgt een eigen waterstofvulpunt en zes waterstofauto’s.  Daarnaast gaat het bedrijf samen met het Opleiding en ontwikkelingsfonds Technische Installatie Bedrijven (OTIB) een educatieve ruimte inrichten om leerlingen en andere belangstellenden kennis te laten maken met waterstof.

Het actuele waterstofnieuws gratis in uw mailbox? Schrijf u nu in voor de wekelijkse nieuwsbrief

Noot Personenvervoer in Ede heeft de afgelopen week opnieuw enkele waterstofauto's aan haar wagenpark toegevoegd. Deze week nam het bedrijf zes nieuwe voertuigen van het type Toyota Mirai in gebruik. De auto's zijn geleverd door Ebby Road in Eindhoven, gespecialiseerd in gebruikte Mirai's.

De uitrol begon in de zomer van 2019 met 35 exemplaren, besteld voor de regio Den Haag. Tussentijds is er een voertuig total loss gereden en zijn er nieuwe Mirai’s toegevoegd. Met de zes nieuwe waterstofauto's staat de teller bij Noot inmiddels op 45 auto's die op waterstof rijden. De voertuigen worden dagelijks ingezet voor WMO-vervoer.

Martijn Kersing, directeur van Noot personenvervoer, zorgt hiermee voor een primeur in Nederland. Met dit project zet Noot de eerste waterstof taxi-vloot van Nederland in. Elders in Europa zijn er ook al dergelijke initiatieven, zoals in Parijs, waar op dit moment al meer dan 100 Toyota Mirais rijden. Dat het bedrijf, gespecialiseerd in personenvervoer, heeft ingezet op waterstof is een logische keuze, de opdrachtgever eist dat de auto’s 24/7 beschikbaar zijn. Door de grote actieradius van de waterstofauto en het snelle tanken kan Noot dit emissieloze transport nu aanbieden.
Het actuele waterstofnieuws gratis in uw mailbox? Schrijf u nu in voor de wekelijkse nieuwsbrief

Het bedrijf Bosch Beton uit Barneveld heeft subsidie ontvangen voor enkele waterstofprojecten die het bedrijf wil ontwikkelen. Het betonbedrijf wil een zware vrachtauto op waterstof laten rijden en een waterstoftankstation realiseren.  De logistieke afdeling van Bosch krijgt steeds vaker te maken met beperkingen rond bouwprojecten binnen milieuzones van grote steden. Het efficiënt afleveren van betonnen keerwanden (foto) wordt daardoor ernstig verstoord. 

Op korte termijn loopt Bosch, met haar bulkvervoer van meer dan 50 ton, tegen steeds meer beperkingen aan in binnensteden. Door gebruik te maken van waterstof denkt het bedrijf een concurrentievoordeel te creëren en kan de werkgelegenheid op termijn veiliggesteld worden. Samen met HyET Hydrogen en de hogeschool Arnhem – Nijmegen wordt er een zware vrachtauto op waterstof ontwikkeld, uitgevoerd met een elektrisch aangedreven plaatsingskraan. Daarnaast komt er een waterstof-tankstation met een eigen productiefaciliteit. Hier kan tot maximaal 400 kg waterstof per dag geproduceerd worden.

De afgelopen jaren heeft Bosch Beton al voorgesorteerd op een milieuvriendelijke toekomst. Het interne transport is al overgeschakeld van fossiele brandstoffen naar elektriciteit en het bedrijf heeft een compleet nieuwe duurzame productielocatie, met 18-duizend zonnepanelen, gebouwd aan de snelweg A1 bij Barneveld. Het enorme bedrijfsterrein ligt ook direct aan de spoorlijn Apeldoorn – Amersfoort zodat in de toekomst transport via de rails in het verschiet ligt.

Bosch Beton is in Nederland marktleider met verkoop, levering en plaatsing van voorgefabriceerde betonnen keerwanden. Klanten komen uit de agrarische sector en de grond-, weg- en waterbouw in Nederland, Duitsland, Denemarken, het Verenigd Koninkrijk, België en Frankrijk.
Het actuele waterstofnieuws gratis in uw mailbox? Schrijf u nu in voor de wekelijkse nieuwsbrief

Het Portugese energiebedrijf Prio wil met het ministerie van Energie in overleg om zich aan te sluiten bij het project rond de mega-waterstoffabriek in Sines. Dat heeft Pedro Morais Leitão, president van Prio, in de Portugese pers laten weten. De waterstoffabriek in Sines is een Portugees/Nederlands initiatief om te komen tot grootschalige opwekking van groene waterstof. Prio is eigenaar van honderden benzinetankstations en tevens actief in de markt van gasflessen en laadsystemen voor elektrische auto’s.

Eerder deze maand liet Waterstof Magazine al weten dat de Nederlandse waterstofgezant Noë van Hulst, namens het Nederlandse bedrijfsleven, met de Portugese overheid praat over een grootschalig zonnepark in de buurt van Sines en een daaraan gekoppelde waterstoffabriek. De waterstof moet uiteindelijk per schip naar Nederland vervoerd worden. Verschillende Portugese en Nederlandse bedrijven hebben het initiatief genomen om te komen tot een zonnepark met rond de drie miljoen zonnepanelen. De berichtgeving is de president van energiebedrijf Prio niet ontgaan. Inmiddels heeft hij gesproken met João Galamba, staatssecretaris van Energie in Portugal. De volgende stap, een overleg met de minister van Energie, staat al in de agenda. Pedro Morais Leitão wil daar de verdere bedoelingen van het bedrijf kenbaar te maken. ‘Prio is altijd opzoek naar nieuwe kansen en wil de ontwikkelingen rond waterstof niet missen.’  Het actuele waterstofnieuws gratis in uw mailbox? Schrijf u nu in voor de wekelijkse nieuwsbrief

De traditionele Europese vrachtwagenfabrikanten dreigen de aansluiting richting een CO2-vrije toekomst te missen. De HD6-Neptune, de waterstofvrachtauto van Hyundai, dendert Europa binnen. Nadat een jaar geleden 1000 vrachtauto’s op waterstof werden aangekondigd voor Zwitserland, werd in mei bekend dat er ook een vloot voertuigen gaat rijden in Oostenrijk. Nu maakt Nel Hydrogen bekend een joint venture te hebben gesloten met H2 Energy en Hyundai voor een vloot vrachtauto’s in Noorwegen. De uitrol van waterstoftrucks ligt daarmee strak op schema. De partners H2 Energy en Hyundai lieten dit voorjaar aan Waterstof Magazine weten dat er vier nieuwe landen op de nominatie staan voor de uitrol van waterstoftrucks. Naast het inmiddels gerealiseerde landen Oostenrijk en Noorwegen, zijn dat Nederland en Duitsland. Lees het hele verhaal hier.

In Brussel hebben politieke leiders en hoge ambtenaren uit Portugal en Nederland verder gesproken over de realisatie van een enorme waterstoffabriek in Sines. Nabij deze Portugese havenplaats moeten grote zonnevelden komen met miljoenen zonnepanelen voor de productie van groene waterstof. Onder andere de Nederlandse Waterstofgezant Noé van Hulst en Bart Biebuyck, executive director van Fuel Cells and Hydrogen joint undertaking, zitten aan de overlegtafel. ‘We doen echter geen mededelingen over welke bedrijven bij dit initiatief betrokken zijn, dat laten we aan de bedrijven zelf over,’ meldt Van Hulst aan Waterstof Magazine

‘Het doel van de gesprekken in Brussel was om te praten over de vervolgstappen en de wijze waarop dit plan zou kunnen passen binnen de regels van de Europese Unie. Maar het is op dit moment te vroeg om daarover meer te zeggen,' aldus Van Hulst, die daar nog wel aan toevoegt dat een groep bedrijven in Portugal en Nederland al geruime tijd samengewerkt aan het creëren van een waardeketen en handelsroute. De beide regeringen hebben het initiatief verwelkomd.

‘Nederland beschouwt groene waterstof als een noodzakelijke aanvulling op elektrificatie en energie-efficiëntie met het oog op het bereiken van de afgesproken klimaatdoelen voor 2050,’ zegt van Hulst. ‘Onze berekeningen tonen echter aan dat we enorme hoeveelheden waterstof nodig hebben om te verduurzamen. En dan hebben we het over hoeveelheden die onze eigen binnenlandse productiecapaciteit de komende 10 jaar zullen overtreffen, vandaar onze belangstelling voor import,’ laat Van Hulst aan onze redactie weten. De Portugese Minister van Milieu João Matos Fernandes zegt in de media in Portugal dat het plan voor de waterstoffabriek in Sines in april zal worden ingediend. Hij garandeert dat het Portugese bedrijven het project zullen ontwerpen en bouwen.

Na afloop van de gesprekken in Brussel plaatste de Portugese staatssecretaris van Energie João Galamba de bovenstaande foto op social media. Hij staat voor de banier, met rechts naast hem Noé van Hulst en links Bart Biebuyck.

Portugal en Nederland werken samen aan de realisatie van een enorme waterstoffabriek in de provincie Alentejo. De productielocatie moet komen bij de havenplaats Sines in het zuidwesten van Portugal, 100 km ten zuiden van de hoofdstad Lissabon. Het project vraagt een investering van 600 miljoen Euro en wordt gefinancierd door Europese fondsen. Het nieuws werd gisteren naar buiten gebracht door João Galamba, staatssecretaris voor energie in Portugal, in een debat met de Portugese Vereniging voor de Promotie van Waterstof op de radiozender TSF. 

De Portugese overheid heeft in de provincie Alentejo veel grond in eigendom dat alleen mag worden gebruikt voor industriële projecten. Het realiseren van enorme zonneparken past binnen de bestemmingsplannen, de regio heeft ruim twee keer zoveel zonuren als in Nederland. Met de opbrengst van stroom wordt ter plaatse waterstof gemaakt dat via de nabije haven van Sines (foto) naar noord Europa kan worden getransporteerd. De waterstofinstallatie zou volgens de staatssecretaris 160 miljoen kg groene waterstof per jaar kunnen produceren, voldoende om bussen en vrachtauto’s 800 miljoen kilometer te kunnen laten rijden. ‘We kunnen in Portugal grote hoeveelheden elektriciteit produceren tegen een zeer lage prijs van 14,70 euro per megawattuur. Op deze wijze denken wij dat de productie van groene waterstof levensvatbaar zal worden’, aldus de staatssecretaris. ‘Wij zijn klaar voor waterstofexport naar het noorden van Europa.’

De redactie van Waterstof Magazine heeft nader onderzoek gedaan naar de omvang van de waterstoffabriek in de provincie Alentejo in Portugal. Daar moet een enorme fabriek voor groene waterstof verrijzen. De Portugese staatsecretaris van Energie, João Galamba, meldde dat in een debat op het radiostation TSF. Onze redactie doet nader onderzoek naar deze Nederlands/Portugese fabriek, omdat de cijfers die daar terloops gegeven werden niet correct zijn.

De basis van de groene waterstof is bij dit project zonne-energie, opgevangen door een van de grootste zonneparken in Europa. De straatsecretaris spreekt over een vermogen van 1 Gigawatt, omgerekend 1000 Megawatt. Om dit op te wekken zijn in deze regio zijn ongeveer 2,9 miljoen zonnepanelen nodig op een terrein van ongeveer 2200 hectare, omgerekend 22 km2. De zon schijnt in de provincie Alentejo iets meer dan twee keer zolang dan in Nederland. Een zonnepaneel levert in Portugal dus aanzienlijk meer vermogen op dan in Nederland, daarnaast is de grond en de menselijke arbeid goedkoper.

Over enkele jaren wordt verwacht dat de prijs van zonne- en windenergie in Nederland zal dalen naar tussen de 50 en 80 Euro per megawattuur. In het zonrijke Portugal bedraagt de prijs nu al 14,70 Euro per megawattuur. Een zeer scherpe prijs. Bloomberg New Energy Finance berekende dit voorjaar dat de prijs voor zonne-energie in Europa het laagst is in Spanje. Eén megawatt aan zonne-energie kost volgens het onderzoeksbureau € 49. In deze prijs zijn ook de aanleg- en beheerkosten van het zonnepark meegenomen. De meest actuele prijs in Portugal zit hier flink onder. 

                                              Weet u meer? Tip de redactie: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.

Onder grote belangstelling is woensdagmorgen in Stad aan ’t Haringvliet de eerste waterstofwoning van Nederland officieel geopend. Het hart van het waterstofsysteem is een Solenco Powerbox met een Italiaans design die is opgesteld in de garage. In de Powerbox zit een brandstofcel gecombineerd met een elektrolyser. Deze wordt gebruikt om van stroom -uit de 30 zonnepanelen op het dak- waterstof te maken en op een later tijdstip van dit waterstof weer stroom. De waterstofopslag bevindt zich in de tuin. In een grijze metalen kast ligt in 24 cilinders onder 30 bar maximaal 1200 liter waterstof opgeslagen. Waterstof Magazine was ter plaatse. Meer informatie over dit innovatieve project vindt u hier.

Wereldnieuws uit Groningen. Kunstenaar Rob Mulder rijdt in een 2CV op waterstof. Voor zijn YouTubekanaal ‘In mijn Eendje’ bezoekt hij samen met zijn hond Wim bijzondere mensen of bijzondere gebeurtenissen in de regio. De filmpjes die ongeveer 15 minuten duren worden door duizenden fans bekeken. In het noorden van Nederland is Mulder razend populair.

Tijdens een bezoek aan waterstofbedrijf Holthausen Clean Technologie kreeg de Groningse kunstenaar van Carl Holthausen het aanbod om zijn Deux Chevaux om te bouwen naar een voertuig waterstof. Er was echter een probleem, de lelijke eend waarmee Mulder door de regio toert is een gehuurd exemplaar. Vorig jaar geleden plaatse het duo Mulder en Holthausen een oproep op internet voor een tweedehands 2CV. ‘Desgewenst krijgt de gulle gever de motor terug, deze hebben we na de ombouw toch niet meer nodig.’

Het afgelopen weekend werd het voertuig voor het eerst afgetankt bij het waterstoftankstation van Holthausen (foto). De komende week moet de auto voor een tweede keuring naar het RDW, het Nederlandse instituut dat voertuigen onderzoekt voordat ze de weg opmogen. Als deze keuring positief verloopt rijdt de eerste Deux Chevaux op waterstof ter wereld over de Groningse wegen. De eerste beelden van deze 2CV is hier te zien vanaf 11 minuut 40.  

Het actuele waterstofnieuws gratis in uw mailbox? Schrijf u nu in voor de wekelijkse nieuwsbrief.

In Rotterdam neemt netbeheerder Stedin vanmiddag de eerste verwarmingsinstallatie op waterstof officieel in gebruik. In een bescheiden waterstoffabriek aan de Laan van Nieuw Blankenburg in de wijk Rozenburg wordt waterstof gemaakt van hernieuwbare energie en naar een appartementencomplex in de directe nabijheid gepompt. Daar hangen in de kelderruimte drie waterstofketels van Remeha, Bekaert  en DNV GL / GasTerra die de aangesloten woningen moeten verwarmen. Aan het demonstratieproject werken daarnaast de gemeente Rotterdam en woningstichting Ressort Wonen mee. Dit is het eerste Nederlandse project waarbij woningen met waterstof worden verwarmd. ook is het voor het eerst dat een bestaande aardgasleiding wordt gebruikt voor 100% waterstof. In de testfase is de leiding eerst met stikstof ‘gespoeld’ en op druk gezet. Daarna is de leiding gevuld met 100% waterstof. Na een test van 24 uur was de druk in de leiding ongewijzigd en is de gasleiding akkoord bevonden voor het transport van waterstof. De officiële opening gaat gepaard met een klein feestje voor genodigden.

Het actuele waterstofnieuws gratis in uw mailbox? Schrijf u nu in voor de wekelijkse nieuwsbrief.

De gemeente Den Haag heeft een belangrijke rol gespeeld bij de uitrol van het eerste Nederlandse taxibedrijf dat massaal gaat rijden op waterstof. Door in de aanbestedingsregels voor een nieuw contract voor WMO-vervoer expliciet te vermelden dat het vervoer CO2-neutraal moet worden uitgevoerd, wordt het voor tankstationhouders interessant om in een waterstofinfrastructuur te investeren. Daarmee is het kip/ei-probleem, zonder tankstations geen auto’s en zonder auto’s geen tankstations, doorbroken. Den Haag is met deze opstelling voorloper in Nederland.

Jan-Christiaan Koenders, Managing Director van Toyota importeur Louwman & Parqui: ‘We zijn trots dat Den Haag de allereerste Nederlandse gemeente is met een taxivloot op waterstof met de inzet van 35 Toyota’s Mirai. We prijzen Noot Personenvervoer voor hun drive om het WMO-vervoer met onze waterstoftechnologie te realiseren. Dit is een belangrijke mijlpaal in de energietransitie.’

Martijn Kersing, directeur Noot Personenvervoer: ‘Met dit project zetten wij de eerste waterstof taxivloot in Nederland in. Elders in Europa zijn er ook al dergelijke initiatieven, zoals in Parijs waar op dit moment al 100 Toyota’s Mirai rijden. Dat wij hebben ingezet op waterstof is een logische keuze omdat onze opdrachtgever eist dat wij 24/7 beschikbaar zijn met onze vloot. Door de grote actieradius van de waterstofauto en het snelle tanken kunnen we dit nu aanbieden.’ Het actuele waterstofnieuws gratis in uw mailbox? Schrijf u nu in voor de wekelijkse nieuwsbrief.