In Zuid-Korea zijn de eerste tien vrachtauto’s op waterstof ingescheept voor Europa. De vrachtauto’s geproduceerd door Hyundai zijn onderweg naar Zwitserland, om daar dit najaar als eerste voertuigen ingezet te worden in het CO2-vrije zware transport over de weg. De eerste tien wagens zullen in september officieel worden overgedragen aan HHM. Later dit jaar volgen nog 40 vrachtauto’s, tot 2025 in totaal 1600.

De vrachtauto’s van het type XCIENT Fuel Cell kunnen ongeveer 400 kilometer afleggen op een lading waterstof. De XCIENT wordt aangedreven door een 190 kW waterstof-brandstofcelsysteem met dubbele 95 kW-brandstofcellen. Zeven grote waterstoftanks bieden samen een opslagcapaciteit van 32 kg waterstof. Het tanken van een vrachtwagen duurt ongeveer 8 tot 20 minuten. Het dubbel gemonteerde brandstofcelsysteem levert voldoende energie om de Zwitserse bergpassen te kunnen bedwingen. Hyundai werkt nog aan de ontwikkeling van een losse trekker. Deze krijgt een actieradius van 1000 km.

In 2019 richtte Hyundai Motor Company de Hyundai Hydrogen Mobility (HHM) op, een joint venture met het Zwitserse H2 Energy, dat de vrachtwagens zal verhuren aan commerciële vrachtwagenbeheerders tegen betaling per gebruik. Dat betekent dat er geen initiële investering nodig is voor de commerciële wagenparkklanten.
Hyundai koos om verschillende redenen Zwitserland als startpunt voor het unieke en zeer innovatieve waterstofproject. Een van de redenen is de Zwitserse LSVA-verkeersbelasting op bedrijfsvoertuigen, niet van toepassing is op emissievrije vrachtwagens. Dat maakt de transportkosten per kilometer van de brandstofcelwagen nagenoeg gelijk aan die van een gewone dieseltruck. Transportbedrijven kunnen zoder extra kosten moeiteloos overschakelen naar waterstof. Een netwerk van waterstoftankstations is inmiddels in aanbouw.

De businesscase van Hyundai behelst het gebruik van puur schone waterstof die wordt opgewekt uit waterkracht. Om de CO2-uitstoot echt te verminderen, hoeven alle vrachtwagens alleen op groene waterstof te rijden. Zwitserland is het land met een van de grootste waterkrachtaandelen ter wereld en kan daarom voldoende groene energie leveren voor de productie van waterstof. Zodra het project in Zwitserland loopt, is Hyundai van plan het ook uit te breiden naar andere Europese landen.

Het Franse bedrijf McPhy opent de komende jaren tientallen nieuwe waterstoftankstations in Frankrijk. Dat maakte het bedrijf deze week bekend op zijn site. Woensdag opende het bedrijf een tankstation op een opvallende lokatie, bij het circuit van Le Mans

McPhy is gespecialiseerd in apparatuur voor de productie en distributie van waterstof. Het bedrijf is gevestigd in La Motte-Fanjas, in de Drôme en heeft nevenvestigingen in Frankrijk, Italië en Duitsland. De afgelopen jaren zijn er 30 grote en kleine tankstations in Frankrijk geplaatst. Het tankstation in Le Mans werd begin april aangekondigd en is deze week officieel in gebruik genomen. Voertuigen die tanken tot 350 bar kunnen zonder problemen worden gevuld. Bij voertuigen die gevuld kunnen worden tot 700 bar biedt het station beperkingen. Hiervoor is een gedeeltelijke oplaadoplossing (tot 60%) voertuigen met een druk van 700 bar beschikbaar.  Het vulstation van het type McFilling 20-350 dat geplaatst is bij Le Mans is populair. Dit station zal ook de eerste waterstofbus die gaat rijden in het grootstedelijk gebied van Le Mans van waterstof voorzien.

En er staan nog flink wat bestellingen van waterstoftankstations open. Binnen twee jaar moeten McPhy de installatie van 14 waterstoftankstations hebben voltooid in de Franse regio Auvergne Rhône-Alpes.

Lokale productie van groene waterstof bij wind- en zonneparken biedt kansen voor netbeheerders om problemen met netcapaciteit snel op te lossen. Dat meldt DNV GL na een onderzoek in de regio Emmen. Het maken van groene waterstof uit energie van zonne- en windparken kan de energietransitie versnellen.

Een studie van DNV GL in opdracht van Enexis Netbeheer, Gasunie en NAM toont aan dat lokale waterstofproductie door middel van elektrolyse dichtbij wind- en zonneparken oplossingen biedt voor de problemen met netcapaciteit.  De studie richt zich op de capaciteitsproblematiek in de regio Emmen, waar in kader van het project GZI Next wordt gewerkt aan het verduurzamen van het energie-systeem door middel van groene waterstof. De energie-hub GZI Next is gevestigd op het terrein van de oude gaszuiveringsinstallatie (foto). Uit de studie blijkt dat lokale waterstofproductie en hergebruik van bestaande gasinfrastructuur een kortere doorlooptijd heeft dan een verzwaring van het elektriciteitsnet. Hierdoor kunnen wind- en zonneparken in Emmen sneller worden aangesloten op het net. Een bijkomend voordeel is dat de lokaal geproduceerde groene waterstof via de bestaande gasinfrastructuur geleverd kan worden aan nabijgelegen industrie en daarmee kan bijdragen aan het behalen van de klimaatdoelstellingen.

Een van de uitdagingen voor netbeheerders is dat de grote toename van zonne- en windenergie kan leiden tot capaciteitsproblemen met het huidige stroomnet, waardoor verzwaring van het lokale en regionale net nodig is. In deze studie zijn voor de regio Emmen drie oplossingen met elkaar vergeleken om dit capaciteitsprobleem op te lossen. Als wordt gekozen voor een volledig elektrische oplossing moet het elektriciteitsnet worden verzwaard. Als tweede kan waterstof gemaakt worden van dduzame stroom direct bij zonne- en windparken. De derde optie is een centrale waterstofoplossing waarbij een elektrolyser wordt geplaatst bij grote waterstofverbruikers.

Uit de studie blijkt dat de volledig elektrische oplossing het meest kosteneffectief is maar dat dit in gebieden met een tekort aan netcapaciteit wel 5 tot 10 jaar kan duren. In Emmen, waar op dit moment capaciteitsproblemen zijn, blijkt een waterstofoplossing technisch een haalbaar alternatief voor het aansluiten van zonne- en windparken. Het zorgt daar vooral voor een snellere aansluiting op het net. De aansluiting met een elektrolyser kan namelijk binnen 2 jaar worden gerealiseerd. 

Waterstofoplossingen zijn op dit moment nog relatief kostbaar, maar de verwachting is dat de kosten van waterstofoplossingen lager zullen worden door verdere professionalisering, technologische ontwikkelingen en door toename van het aantal en de grootte van elektrolysers. Tevens zullen subsidies voor duurzame energie zoals groene waterstof en ontmoediging van de inzet van fossiele energie in de industrie positieve effecten hebben op de business case voor waterstofoplossingen.

Gasleidingen van de NAM en Gasunie hebben voldoende capaciteit en kunnen tegen relatief lage kosten omgebouwd worden voor transport van grote hoeveelheden waterstof. Tevens biedt de gasinfrastructuur mogelijkheden voor opslag of buffering van energie van enkele dagen tot een week en biedt daarmee de broodnodige flexibiliteit voor het energiesysteem. 

De Europese Commissie ziet een belangrijke rol voor waterstof (H2) in de toekomstige energievoorziening. Dat blijkt uit de nieuwe waterstofstrategie die gisteren in Brussel werd gepresenteerd. ‘Waterstof is CO2-vrij, geeft Europa de mogelijkheid leidend te worden in een nieuwe economie en maakt de regio minder afhankelijke van andere buitenlandse partijen’.

Om al die doelen te bereiken is eerst een publiek-private samenwerking nodig om het productieproces van waterstof te kunnen opschalen en op deze wijze concurrerend te maken, blijkt uit de gepresenteerde plannen.

Waterstof heeft voor- en nadelen. H2 geeft de mogelijkheid om groene energie uit windmolens en zonneparken tijdelijk op te slaan. Met waterstofgas kunnen woningen verwarmd worden en voertuigen rijden, maar ook kunnen in industriële processen hogere temperaturen worden bereikt dan met elektriciteit. Een belangrijk nadeel van waterstof is het energieverlies in het productieproces. Als het hele traject CO2-vrij moet zijn moet H2 gemaakt worden van duurzame stroom. In het omzettingsproces naar waterstof en in het proces van waterstof naar stroom gaat meer dan de helft van de energie verloren. Daar liggen nog grote uitdagingen.

Het transport van waterstof door Europa is relatief goedkoop. De aardgasinfrastructuur kan met geringe aanpassingen geschikt worden gemaakt voor transport van waterstof. Europa is via verschillende grote pijpleidingen verbonden met Afrika. De Europese Commissie kijkt dan ook met veel interesse naar dit continent met heel veel ruimte voor zonneparken en heel veel zonuren per jaar. Op het gebied van energieleveranties kan Afrika binnen enkele decennia een belangrijke handelspartner van Europa worden.

De productie van groene waterstof is duur en bij lange na nog niet concurrerend met andere energiebronnen. Om daar verandering in te brengen wil de Commissie eerst proberen een infrastructuur en markt op gang te brengen. Daarom wort in de overgangsperiode ook ‘blauwe’ waterstof gestimuleerd. Deze H2 wordt met fossiele brandstof is geproduceerd, maar de CO2 wordt afgevangen en opgeslagen. Bedrijven kunnen in de overgangsperiode hun productieprocessen, die nu nog draaien op fossiele brandstoffen, omzetten naar waterstof. Datzelfde geldt voor het vervoer over de weg. Overal op het continent worden met Europees geld busprojecten opgezet waarbij het openbaar vervoer overschakelt van diesel naar waterstof. De volgende stap is het introduceren van zware vrachtauto’s en bouwmaterieel op waterstof. Een tankinfrastructuur wordt uitgerold. Waterstoftreinen rijden al in het noorden van Duitsland en in Engeland is vorige maand een vliegtuig op waterstof opgestegen. De toepassingsmogelijkheden van H2 zijn legio.

Het doel van Europa is de komende vier jaar de huidige productiecapaciteit van 1 gigawatt aan elektrolysers in de EU te verzesvoudigen. Hierdoor kan in 2024 meer dan 1 miljoen ton groene waterstof worden opgewekt. In 2030 moet de capaciteit verder stijgen tot 40 gigawatt.

De nieuwe waterstofalliantie, waarin de Europese instituties, nationale overheden en industrie samenwerken, is dan ook onderdeel van de nieuwe industriestrategie waarmee de Europese economie concurrerender moet worden. Als het aan de Commissie ligt moet groene waterstof in 2050 in 14 procent van de Europese energie voorzien. Daarmee wordt het continent minder afhankelijk van aardgas uit Rusland en olie uit het Midden-Oosten.

Het Israëlische bedrijf Urban Aeronautics heeft een overeenkomst getekend met HyPoint in Silicon Valley. Het bedrijf uit Israël wil de brandstofceltechnologie van HyPoint installeren in de CityHawk. Een compact voertuig dat verticaal kan opstijgen en grote veranderingen teweeg kan brengen in transport over de weg en door de lucht. Het vliegtuig wordt gezien als een perfecte luchttaxi voor het vervoer van vijf passagiers en een piloot.

Urban Aeronautics is een van de tientallen startups over de hele wereld die aan de ontwikkeling van verticaal stijgende en landende voertuigen werkt. De CityHawk van Urban Aeronautics heeft echter twee kenmerken waardoor het zich onderscheidt van de concurrentie. Ten eerste heeft de CityHawk geen vleugels of externe rotors. Urban Aeronautics heeft de afgelopen tien jaar een intern propellersysteem genaamd Fancraft (genoemd naar de grote ventilatoren aan de voor- en achterkant van het vliegtuig) geperfectioneerd, dat veiliger is voor voorbijgangers en veel minder ruimte in beslag neemt. Ten tweede is de CityHawk ongeveer zo groot als een grote SUV, zodat hij op een parkeerplek in de buurt van woningen of kantoren kan landen. Door zijn compactheid kunnen er tot vier CityHawks op het dak van een kantoorgebouw landen op een plek waar slechts één traditionele helikopter past.

Onlangs tekende Urban Aeronautics een overeenkomst met HyPoint in Silicon Valley om de brandstofceltechnologie van laatstgenoemde in de CityHawk op te nemen. Waterstof is volgens het bedrijf milieuvriendelijker en biedt meer toegevoegde waarde. Ook gaat de vliegafstand fors omhoog naar 160 km. Volgens UrbanAero kan het waterstofmodel een snelheid van 200 km per uur halen. Uit foto’s die zijn gepubliceerd blijkt dat het vliegtuig twee brandstofcellen en twee waterstoftanks krijgt.

De concurrenten van Urban Aeronautics bouwen vliegtuigen met op lithium gebaseerde elektrische batterijen. Volgend het bedrijf een onmogelijk traject. "Een kilo batterij heeft slechts 5% van het equivalent aan energie als brandstofcellen en is niet 100% zo duurzaam zoals waterstof," laat topman Rafi Yoeli, CEO van Urban Aeronautics desgevraagd weten. “Waterstof heeft een belangrijk voordeel ten opzichte van batterijen. Het kan in slechts enkele minuten worden bijgevuld in plaats van enkele uren. En waterstoftanks zijn lichter dan elektrische batterijen. Bij het vliegen is elke bespaarde kilo van cruciaal belang. Als je een helikopter van een ton hebt en je kunt 70 kilo op gewicht besparen, kun je nog een kaartjes extra verkopen. Gewicht kan een vliegtuigontwerp maken of breken, in termen van nuttig laadvermogen en bereik," aldus Yoeli.

Snel gaat het allemaal nog niet. De vliegtuigen zitten nog in de ontwikkelfase. Alleen al het langdurige proces van het aanvragen en ontvangen van FAA-certificering kan vijf jaar duren. Pas rond 2028 zullen de eerste testvluchten worden gemaakt.

In de gemeente Bosbüll in het noorden van Duitsland is gisteren een groene waterstoffabriek officieel in gebruik genomen. De opening werd verricht door Andreas Scheuer, minister van transport. “Hier kunt u zien hoe de waterstofstrategie optimaal wordt gepresenteerd. Van groene opwek met windenergie tot waterstoftankstations en CO2-vrij openbaar vervoer,” liet de minister tijdens de openingshandelingen weten.

Volgens initiatiefnemer GP Joule is het ‘eFarm-project’ het grootste Duitse waterstofmobiliteitsproject. De waardeketen begint met de decentrale opwekking van groene stroom uit oude zon- en windturbines, die direct ter plaatse via elektrolyse wordt omgezet in groene waterstof. De restwarmte wordt gebruikt in de bebouwde omgeving om bedrijfspanden en woningen te verwarmen. Voor de mobiliteit is waterstof beschikbaar bij twee tankstations in de regio in de plaatsen Niebüll en Husum. Groot zijn deze plaatsen niet, Niebüll tels slechts 10-duizend inwoners en Husum ruim 23-duizend. In de regio gaan naast een aantal personenauto’s ook bussen in het openbaar vervoer op waterstof rijden. Op 4 mei is het eerste waterstoftankstation van eFarm in Niebüll, tien kilometer van de Deense grens, al geopend.

Minister van Energietransitie van Sleeswijk-Holstein, Jan Philipp Albrecht, heeft eerder aangegeven zeer enthousiast over het initiatief te zijn. "Er wordt hier voor een hele regio baanbrekend werk verzet, omdat groene waterstof een belangrijke bouwsteen is voor de energietransitie. Het stelt ons in staat fossiele brandstoffen te vervangen." Het ‘eFarm-project’ wordt met 8 miljoen euro gefinancierd door het federale ministerie van Transport en Digitale Infrastructuur. 

Een van de grootste uitdagingen van groene energie uit windmolens en zonneparken is het tijdelijk opslaan, zodat energie altijd beschikbaar is. Het project in Sleeswijk-Holstein laat deze uitdaging in praktijk zien. De waterstof wordt per vrachtwagen in mobiele opslagcontainers vervoerd naar twee waterstoftankstations, waar bussen, vrachtwagens en auto's met brandstofcellen worden getankt. De 20 investeerders willen investeren in meer dan 100 waterstofvoertuigen, van auto's tot vrachtwagens, om voldoende vraag naar waterstof te creëren.

Air Liquide wil in hoog tempo investeren in waterstoftankstations voor zwaar transport in Europa. De afgelopen week maakte de multinational bekend het eerste hogedruk waterstoftankstation van Europa te willen ontwikkelen in Frankrijk, deze week wordt een samenwerking aangekondigd met het havenbedrijf van Rotterdam, de grootste haven van Europa. Binnen vijf jaar moeten er duizenden vrachtauto’s op waterstof op de belangrijkste Europese corridors rijden.

In het Zuid-Franse Fos-sur-Mer moet het eerste hogedruktankstation van Europa, speciaal voor vrachtauto’s komen. Het station komt op het bedrijventerrein van Air Liquide in de regio Provence-Alpes-Côte d'Azur in Frankrijk. Dit waterstofstation krijgt een capaciteit van 1000 kg per dag op een druk van 700 bar. Het station richt zich op langeafstandsvrachtwagens met een actieradius tot 800 km. Naast de investering van Air Liquide zal het station worden gebouwd met financiering van de regio Provence-Alpes-Côte d'Azur en de Europese FCH JU (gemeenschappelijke onderneming brandstofcellen en waterstof). 

Het station zal worden gebouwd in het kader van het HyAMMED-project dat vervoerders en grote retailers zoals Carrefour, Coca-Cola European Partners en Monoprix samenbrengt om de overgang naar schone en duurzame oplossingen voor transport te vergemakkelijken. Het project zal bijdragen aan het verminderen van de jaarlijkse CO2-uitstoot met meer dan 1.500 ton CO2, wat overeenkomt met meer dan 2 miljoen afgelegde vrachtwagenkilometers. Het station zal begin 2022 in gebruik worden genomen en zal in de eerste plaats de eerste Europese vloot van acht 44 ton koolstofarme waterstoftrucks van brandstof voorzien. Een van deze vrachtwagens zal door Air Liquide worden geëxploiteerd voor de levering van verpakte gassen in het gebied van Fos-sur-Mer, 40 km ten westen van Marseille. Het station wordt ook ontworpen voor het tanken van bussen en andere bedrijfsvoertuigen.

Deze week kondigen Air Liquide en het Havenbedrijf Rotterdam de lancering aan van een gezamenlijk opgezet initiatief om 1000 vrachtauto’s op waterstof op de weg te krijgen. Deze voertuigen moeten over vijf jaar gaan rijden in Nederland, België en Duitsland. Truckfabrikanten zoals VDL Groep, Iveco / Nikola en transportbedrijven Vos Logistics en Jongeneel Transport hebben zich als partner bij dit initiatief aangesloten. Dit wordt een van de grootste projecten in Europa voor de ontwikkeling van waterstofvrachtwagens en aanverwante infrastructuur. Het project zal bijdragen aan een verbetering van de luchtkwaliteit door een geschatte hoeveelheid van meer dan 100.000 ton CO2-uitstoot per jaar te verminderen. Dat komt overeenkomt met 110 miljoen gereden kilometers. 500 vrachtauto’s moeten gaan rijden in het havengebied van Rotterdam, de 500 anderen zorgen voor transport door Europa. Air Liquide en de haven van Rotterdam verwachten en nodigen de komende maanden ook meer partijen uit om zich bij dit initiatief aan te sluiten.  De definitieve investeringsbeslissing van de projectpartners wordt eind 2022 verwacht.

Air Liquide is een Franse multinational. Het bedrijf is een leverancier van industrieel gas aan verschillende industriesectoren waaronder de medische en chemische sector en de elektronica. Het bedrijf is wereldmarktleider en levert in meer dan 75 landen.

De Nederlandse gastransporteur Gasunie en het havenbedrijf van Amsterdam starten een onderzoek naar een waterstofinfrastructuur rond het Noordzeekanaal. De waterstofleiding moet komen te liggen tussen IJmuiden aan de Noordzee tot aan Amsterdam. Grote bedrijven die veel waterstof in hun productieproces verbruiken en bedrijven die waterstof in het productieproces maken, kunnen worden aangesloten op het openbare netwerk. Het doel van de waterstofleiding is de CO2-uitstoot bij bedrijven te verlagen en een bijdrage te leveren om de klimaatdoelstellingen van 2050 te halen.

De recent gepubliceerde Kabinetsvisie Waterstof voorziet een publieke rol voor de start- en ontwikkelfase van het waterstofnetwerk. Gasunie, de beheerder van het landelijk aardgasnetwerk in Nederland, wil daarom een open toegankelijke infrastructuur voor het transport van CO2-vrije waterstof  ontwikkelen. Op termijn wordt het hoofdwaterstofnetwerk, de zogenaamde waterstofbackbone, gekoppeld aan het Duitse en Belgische net. Maar in eerste instantie richt de Gasunie zich op de ontwikkeling van regionale waterstofbackbones binnen industriële regio’s.

De haven van Amsterdam wil een actieve rol spelen in de regionale energietransitie en bij het verduurzamen van internationale energieketens. Het havenbedrijf onderschrijft de belangrijke rol van waterstof als duurzame energiedrager en grondstof om deze transitie te realiseren.

Om de doelen uit het Klimaatakkoord te halen moet er binnen afzienbare tijd gestart worden met de aanleg van een waterstofnetwerk. Het haalbaarheidsonderzoek wordt het komende half jaar uitgevoerd en zal zich richten op zaken als techniek, ruimte, financiën, markt en maatschappelijk draagvlak. Potentiële afnemers van waterstof en andere stakeholders zullen nadrukkelijk betrokken worden in dit proces. Het onderzoek zal eind 2020 zijn afgerond. Als de uitkomsten positief uitvallen moet het H2-netwerk er over vijf jaar liggen.

E-xpeditie.nl organiseert op morgen een tweede kennismaking dag met voertuigen op waterstof in Helmond. De H2 Test Drive is speciaal gericht op ondernemers, fleet-managers en overheidsinstellingen. Tijdens de testdag kunnen deelnemers in een waterstofauto rijden of een ritje maken op een waterstoffiets. De Toyota Mirai en de Hyundai Nexo staan ter beschikking. Mogelijk wordt daar nog een VW Transporter aan toegevoegd. De eerste Test Drive die enkele weken geleden werd gehouden was een groot succes.

Tijdens de H2 Test Drive staat waterstofauto-expert Arjan de Putter (foto) een uur lang tot uw beschikking. U kunt hem het hemd van het lijf vragen over de auto's, de uitvoeringen, prestaties, verbruik, onderhoud, leasetarieven en fiscaliteiten als bijtelling. En daarna mag u een proefrit maken in een waterstofauto van uw keuze. E-xpeditie.nl zorgt voor een mooie route met gevarieerde wegen. Behalve het rijden op waterstof kunt u ook het tanken van waterstof ervaren. Deelname aan de H2 Test Drive is gratis en vrijblijvend. De Test Drive is exclusief voor ondernemers, fleet-managers, bestuurders en beleidsmedewerkers van overheidsinstellingen.

Als extraatje komt de eerste waterstoffiets van Nederland naar Helmond. Importeur Dick van Goch van DIVAGO Consulting is importeur van deze Franse fiets en vertelt u er graag alles over. Uiteraard is het ook mogelijk een proefrit te maken.

Datum: 7 juli 2020 / Lokatie: Helmond

Aanmelden en meer informatie via deze link

De gemeente Den Helder gaat het onderzoek naar stadsverwarming beëindigen. De gemeenteraad heeft deze week laten weten geen vertrouwen te hebben in het op deze manier van verwarmen van woningen. Een overstap van aardgas naar waterstof is een eenvoudiger stap. De infrastructuur om waterstof naar woningen te pompen ligt al -in de vorm van een aardgasleiding- onder de grond.

Door het raadsbesluit komt er een einde aan het onderzoek naar een warmtenet. Hierbij wordt op een centrale plaats in de gemeente warmte opgewekt en via een goed geïsoleerd buizenstelsel naar woningen en bedrijven getransporteerd. Voor een warmtenet moet Den Helder een compleet nieuwe en kostbare infrastructuur aanleggen. Afvalverwerker HVC, de Koninklijke Marine en Woningstichting Den Helder onderzoeken die mogelijkheid. Aardwarmte zou als bron kunnen gaan dienen.

De politieke partijen D66 en PvdA hebben burgemeester en wethouders deze week bij de behandeling van de kadernota gevraagd definitief af te zien van een warmtenet en de focus te verleggen naar waterstof. Omdat een warmtenet in Den Helder als zeer risicovol wordt gezien, kostbaar is en bewoners onnodig op kosten jaagt is het college gevraagd van de plannen af te zien. Een grote meerderheid van de gemeenteraad heeft zich achter de motie geschaard.

Het buiten gebruik stellen en verwijderen van de aardgasinfrastructuur wordt als een enorme kapitaalvernietiging gezien. De plaatselijke politici realiseren zich dat de toepassing van waterstof in woningen nog niet helemaal door-ontwikkeld is, maar de tussenliggende tijd kan zonder problemen met aardgas worden overbrugd.

Het onderzoek naar de vestiging van een fabriek voor blauwe waterstof in Den Helder gaat gewoon door. Betrokken overheden en marktpartijen hebben dat enkele maanden geleden afgesproken in een Intentieovereenkomst Blauwe waterstof Den Helder. Blauwe waterstof is een schonere energiebron doordat de CO2 die vrijkomt bij de productie wordt afgevangen en opgeslagen. Dat kan vlak voor de kust in oude gasvelden. Deze intentieovereenkomst is ondertekend door de NAM, Gasunie, GasTerra, Port of Den Helder, Ontwikkelingsbedrijf Noord-Holland Noord, gemeente Den Helder, provincie Noord-Holland en New Energy Coalition. In de Omgevingsvisie van de provincie Noord-Holland wordt Den Helder als een belangrijke aanjager voor de energietransitie gepositioneerd.

In de stad Wuppertal in Nordrhein-Westfalen zijn de eerste waterstofbussen in gebruik genomen. Een bijzonderheid: de bussen rijden op waterstof geproduceerd uit huishoudelijk- en bedrijfsafval. Een samenwerkingsverband tussen afvalbeheer, openbaar vervoer en de energievoorziening tillen het waterstofgebruik naar een nieuw milieubewust niveau.

In de afvalenergiecentrale Wuppertal van afvalverwerkingsbedrijf AWG wordt groene stroom opgewekt uit het biogene deel van het afval. Dit wordt op zijn beurt gebruikt om waterstof te produceren in een elektrolyser, die als brandstof wordt ingezet voor de nieuwe bussen.

Voor minister van Transport Hendrik Wüst van NRW is het Wuppertal-model meer dan alleen een lokale oplossing, maar bovenal een Europese innovatie. "De circulaire economie is nieuw en vooruitdenkend. Precies 120 jaar na de ingebruikname van de zweefbaan boven de rivier de Wupper, lanceert Wuppertal opnieuw een verkeersinnovatie op hoog niveau."

Visueel verschillen de 12 meter lange blauwe bussen nauwelijks van hun dieselgestookte collega's. Het belangrijkste verschil komt uit de uitlaat, de waterstofbus produceert noch stikstofoxide noch CO2. In plaats daarvan stoten de bussen pure waterdamp uit. In de bus wordt de waterstof in een brandstofcel omgezet in elektriciteit. De elektriciteit wordt gebruikt om de elektromotor van 285 pk te laten draaien. Zoals bij alle elektrische voertuigen is het volledige koppel direct beschikbaar. Dit voordeel is vooral duidelijk op heuvelachtige wegen in de stad en regio.

De eerste dagen waarop de bussen werden gebruikt viel het verschillende passagiers op dat de bussen volkomen stil zijn als de motor draait bij de haltes. Tijdens het rijden is alleen het rolgeluid van de banden is te horen.

De waterstofbussen van de Belgische fabrikant Van Hool bieden plaats aan 75 passagiers. De 12 meter lange voertuigen wegen 14 ton. Ze zijn uitgerust met een brandstofcel van 85 kilowatt en een lithiumtitanaatoxide-accu. Het maximale vermogen is 210 kilowatt. Een bus kost ongeveer 650.000 euro, bijna driemaal zoveel als een conventionele dieselbus. De busvloot op waterstof bestaat nu nog uit tien voertuigen, komend jaar worden er nog eens tien extra bussen geleverd. 

De Europese Unie, de landelijke regering, de deelstaat Noordrijn-Westfalen en de transportvereniging Rijn-Ruhr subsidiëren het project met een bedrag van 6,5 miljoen euro. De totale kosten van het waterstofproject bedragen 12 miljoen euro.

Met ongeveer 300 eigen bussen exploiteert WSW mobil GmbH een van de grootste gemeentelijke busvloten van Duitsland. In 2019 vervoerde het bedrijf ongeveer 86 miljoen passagiers met zijn bussen en de Wuppertal-zweefbaan (foto).

Studenten van de Hogeschool Arnhem Nijmegen (HAN) en de Technische Universiteit Delft organiseren op 2 en 3 juli in Rijswijk een eigen mini-competitie tussen waterstofauto’s. Dit is het kleinschalige alternatief voor de Shell Eco-marathon, nu deze wedstrijd die zou worden georganiseerd Weybridge, Londen, niet doorgaat. Een flinke tegenvaller voor de studenten, omdat de teams al bijna een jaar lang aan de zeer zuinige voertuigen op waterstof werken. Nu de corona-maatregelen iets zijn versoepeld, zien de twee teams een mogelijkheid om onderling een kleine competitie te organiseren op een groot circuit zodat onderlinge afstand nauwelijks een rol speelt.

De doelstelling van de strijd is niet om zo snel mogelijk te rijden, maar gedurende de race zo min mogelijk waterstof te gebruiken. Tijdens het ontwerp van de ultra aerodynamische voertuigen is ieder onderdeel uitgebreid beoordeeld, getest en geoptimaliseerd. Het gewicht van de onderdelen speelde daarbij een belangrijke rol.

Bij de Shell Eco-marathon zouden de teams uit Nederland samen met tien andere teams moeten uitkomen in de categorie ‘urban concept, waterstof’. Dit houdt in dat er een ‘normale’ auto moeten worden ontworpen die rijdt op waterstof. Het voertuig dient bijvoorbeeld twee deuren, vier wielen, een ruitenwisser en bagageruimte te hebben. Of dat is gelukt kunt u zelf zien. De wedstrijd is deels te volgen op de sociale media van de teams @hanhydromotive en @ecorunnerdelft

Kijkt u liever via YouTube? De studenten van de Technische Universiteit in Delft leggen in een filmpje uit hoe een van de meest efficiënte en meest schone stadsauto's ter wereld werkt. Bekijk het futuristische waterstof-wagentje via deze link.

JCB heeft de allereerste waterstof aangedreven graafmachine voor de bouw ontwikkeld. Daarmee behoort het bedrijf tot de koplopers die wereldwijd werken aan zware voertuigen en machines met een nul-uitstoot. JCB is wereldwijd actief in de markt voor zware voertuigen als kranen, shovels, heftrucks en tractoren. De graafmachine op waterstof werd deze week gepresenteerd.

De 20-tons 220X-graafmachine, aangedreven door een waterstofbrandstofcel, wordt al meer dan 12 maanden grondig getest in de groeve van JCB. De vooruitstrevende stap betekent dat JCB het eerste bouwmaterieelbedrijf ter wereld is dat een werkend prototype van een door waterstof aangedreven graafmachine onthult. Hyundai werkt in Zuid-Korea aan een soortgelijk voertuig, maar heeft nog enkele jaren nodig voor ontwikkeling.

“Het ontwerpen van de eerste waterstof-aangedreven graafmachine is een noodzakelijke weg, omdat opdrachtgevers -vaak overheidsinstellingen- snel willen overschakelen naar koolstofvrije projecten,” zegt Lord Bamford, voorzitter van JBC. “Ons bedrijf heeft als eerste deze signalen omgezet naar een daadwerkelijk werkend zwaar voertuig op waterstof. We blijven de prestaties van de machine met een brandstofcel nauwgezet volgen en daar waar nodig verbeteren. JBC wil voorop blijven lopen in technologieën die zijn ontworpen om een ​​koolstofvrije toekomst op te bouwen.”

De familie Banford is oop op andere gebieden actief met waterstof. De zoon van Lord Bamford, Jo Bamford, werkte 14 jaar bij JBC voordat hij de overstap maakte naar waterstof. Hij heeft Ryse Hydrogen opgericht en vervolgens busreus Wrightbus in Noord-Ierland overghenomen. Hij heeft inmiddels contracten binnengehaald om 's werelds eerste waterstof-dubbeldekker te leveren aan steden als Londen en Aberdeen.

Zien hoe de graafmachine werkt? Klik een video op deze link.

De Franse waterstoffiets Apha van Pragma Industries is gearriveerd in Nederland. Gistermiddag was de officiële presentatie op het IPKW-terrein in Arnhem. Tientallen belangstellenden uit Nederland, België en Luxemburg woorden de presentatie bij. De Nederlander Dick van Goch gaat als Agent Commercial France de fiets op de Nederlandse markt brengen. Na de officiële onthulling werd de tweewieler officieel volgetankt en mochten de genodigden een eerste rondje maken.

“Na meerdere berichten op onder andere Waterstof Magazine werd de Franse fietsenfabrikant Pragma Industrie in Biarritz bedolven onder informatie-aanvragen”, laat van Goch aan onze redactie weten. “Een waterstofbedrijf uit Hoogezand toont belangstelling, maar ook verschillende gemeenten door het hele land, universiteiten, hogescholen en grote bedrijven. Particulieren hebben ook interesse, maar waarschijnlijk is de eerste generatie fietsen daarvoor nog te duur.”

De eerste serie Alpha waterstoffietsen had een tankinhoud van 2 liter bij een druk van 200 bar. De huidige generatie, waaronder het showmodel in Nederland, kan getankt worden op 300 bar. De levertijd is kort, de fabriek in Frankrijk heeft ongeveer 150 exemplaren op voorraad.

“Het tanken van een waterstoffiets is nog wel een uitdaging,” zegt importeur van Goch. “De goedkoopste oplossing is een tankbeurt vanuit een gasfles met waterstof via een veredelde vulslang, maar een eigen waterstoftankstation behoort ook tot de mogelijkheden.

Van Goch verwacht dat de verhuurbedrijven, universiteiten en overheidsinstellingen tot de eerste klanten gaan behoren. Bij de aankoop van meerdere exemplaren wordt het hele pakket, waaronder fietsen en tankvoorziening, beter betaalbaar. De waterstoffietsen kosten 7500 euro per stuk exclusief btw en zijn direct leverbaar.

Op de foto onthullen (vlnr) de Franse directeur van Pragma Mobility Guillaume le Berre, importeur Dick van Goch en Frank Mietes van AllesOverWaterstof het eerste exemplaar in Nederland. Meer informatie: https://www.divago-consulting.com/waterstoffiets

Het Amerikaanse bedrijf ZeroAvia heeft met succes een elektrisch aangedreven vlucht van een commercieel vliegtuig in het Verenigd Koninkrijk succesvol afgerond. Volgens het bedrijf is dit een primeur voor het land. De vlucht werd de afgelopen week gemaakt vanaf Cranfield Airport en is onderdeel van het door de Britse overheid gefinancierde HyFlyer-project om waterstof-elektrische aandrijflijnen voor regionale vliegtuigen te ontwikkelen. Voor de test hebben de ingenieurs van ZeroAvia de conventionele aandrijflijn van de Piper M350 vervangen door elektromotoren, waterstofbrandstofcellen en gasopslag.

Volgens het bedrijf biedt de aandrijflijn voor waterstofbrandstofcellen hetzelfde emissiepotentiaal als batterijen, maar met een betere energie-gewichtsverhouding. Dit maakt elektrisch vliegen op waterstof bereikbaar voor commerciële activiteiten op een veel grotere schaal en in een korter tijdsbestek. Het bedrijf gelooft dat zijn H2-aandrijflijn de bedrijfskosten zal verlagen in vergelijking met batterijen in regionale vliegtuigen met een hoog verbruik. Later deze zomer worden opnieuw waterstof-elektrische testvluchten over langere afstanden uitgevoerd voor project HyFlyer. Deze testvluchten, die zullen starten op de Orkney-eilanden in het noorden van Schotland, moeten aantonen dat het vliegtuig rond de 450 kilometer probleemloos kan vliegen.

ZeroAvia ontwikkelt het motorische gedeelte van een vliegtuig met 10 tot 20 zitplaatsen dat binnen drie jaar moet worden gecertificeerd en zo’n 1000 km moet kunnen overbruggen. Tegen 2030 moet een passagiersvliegtuig met 50 tot 100 zitplaatsen operationeel zijn. Het vliegtuig zelf zal worden ingekocht. Voorlopig richt het bedrijf zich alleen op propellervliegtuigen.

“De vlucht van vandaag is de laatste in een reeks mijlpalen die de mogelijkheid van een emissievrije vlucht dichter bij de realiteit brengt,” zegt Val Miftakhov, oprichter en CEO van ZeroAvia. “We willen allemaal dat de luchtvaartindustrie na de corona-epidemie snel verduurzaamd. Dat is belangrijk, wij proberen emissievrije vluchten vanaf 2023 aan te bieden.”

Simon Weeks, chief technology officer van Aerospace Technology Institute (ATI) is verheugd om de eerste vlucht van ZeroAvia's batterij-elektrische vliegtuigen op Cranfield te zien. “Dit innovatieve, door ATI gefinancierde project, is de volgende stap in een poging om een ​​commercieel vliegtuig met brandstofcellen en zonder emissie te ontwikkelen in het VK. Daar zijn we trots op.” Een filmpje van de eerste testvlucht kunt u bekijken via deze link.

De haven van Rotterdam heeft alles in zich om een belangrijke internationale hub voor waterstoftransport te worden. Nu nog speelt de haven een belangrijke rol bij de Europese import van fossiele energie. Dat gaat de komende decennia veranderen, waterstof is een belangrijke vervanger. Dat blijkt uit een rapport opgesteld door het Dutch Research Institute For Transitions (DRIFT).

Via de Rotterdamse haven wordt nu al veel energie in de vorm van olie, gas en steenkool geïmporteerd. Ook in de toekomst blijft Nederland een belangrijke netto-importeur van energie. Import van waterstof wordt dan steeds belangrijker. Noordwest-Europa zal in 2050 zo’n 60% van de benodigde stroom moeten importeren, in Nederland is dat zelfs 75%.

Volgens het rapport van DRIFT is het belangrijk om niet alleen in een vroeg stadium te investeren in het verbruik en de productie van waterstof, maar ook in de import en handel. Dit geldt zowel voor groene waterstof geproduceerd uit zon en wind, als blauwe waterstof geproduceerd uit aardgas en met afvang en opslag van CO2.

“De overgang van blauwe naar groene waterstof is onvermijdelijk als we de benodigde massa en volume willen ontwikkelen, zowel aan de vraag als aan de aanbodzijde,” zegt Jan Rotmans, hoogleraar Transitions and Transition Management bij DRIFT. “In het geval van Rotterdam zal deze stap een cruciale rol spelen bij zowel het terugdringen van de uitstoot van de industriële sector als het tegelijkertijd behouden van de huidige status als energiehaven.”

Om deze doelstellingen te bereiken, werkt de Rotterdamse haven inmiddels aan een reeks concrete projecten in de hele keten, van productie en infrastructuur tot consumptie en import. Daarnaast zijn er nog verschillende projecten in ontwikkeling, zoals de realisatie van elektrolysers door Shell, BP en Nouryon voor de productie van groene waterstof, een blauwe waterstoffaciliteit door het H-vision consortium, en de aanleg van een speciale waterstofleiding die dwars door het havengebied loopt. De haven van Rotterdam moet worden aangesloten op het toekomstige landelijke waterstofnetwerk van de Gasunie. In het havengebied van Rotterdam liggen al vele jaren twee waterstofleidingen tussen verschillende bedrijven. Een van de leidingen loopt via Antwerpen naar het noorden van Frankrijk.

Het complete rapport kunt u vinden op de website van DRIFT via deze link.

"Kennis van waterstoftechnologie is essentieel om de waterstof-economie voortvarend te kunnen ontwikkelen.” Dat zegt Dick Breteler, samen met Edwin Tazelaar eigenaar van Hymatters in Arnhem. Het bedrijf houdt zich bezig met nieuwe ontwikkelingen, trainingen, calculaties en regelgeving binnen de waterstof-economie.

Hymatters merkt dat veel partijen met waterstof aan de slag willen maar onvoldoende kennis op niveau hebben. Dat zijn bedrijven of adviesbureaus, maar ook overheidsinstelling als omgevingsdiensten. Voor het beoordelen van een vergunningsaanvraag is enige kennis over waterstof essentieel, aldus de initiatiefnemers. Door kennisdeling denken Tazelaar en Breteler dat bevoegde instanties en bedrijven beter en sneller in staat zijn om de juiste beslissingen te nemen.

De initiatiefnemers zijn ervan overtuigd dat alleen met vakmensen een gedegen waterstofmarkt kan worden opgebouwd. Dat geldt ook voor het opleiden van vakmensen, vandaar dat Hymatters samenwerking heeft gezocht met de Hogeschool Arnhem Nijmegen (HAN) en de Nederlandse Waterstof en Brandstofcel Associatie (NWBA).

De inhoud van de cursus richt zich op verschillende vakdisciplines en marktsegmenten als scheepsbouw, chemische industrie, netbeheerders, veiligheidsregio`s, omgevingsdiensten, installateurs en engineeringsbureaus. De cursus is onderverdeeld naar de thema’s van toepassingen, techniek, veiligheid, markt, en integratie met onze energie-infrastructuur. Daarbij komt de gehele keten aan bod: van productie tot en met gebruik. De fysische principes worden als uitgangspunt genomen om vervolgens de stap te maken naar de werking van componenten en systemen. Veiligheidsaspecten en regelgeving als kaders komen aan bod. Tot slot wordt de achtergrond van verschillende marktsegmenten toegelicht en een blik op de toekomst gegeven. 

De 5-daagse Cursus Waterstof wordt, naast klassikaal in Arnhem, ook online gegeven als blijkt dat daar behoefte aan is. Voor grote organisaties bestaat de mogelijkheid de cursus in-company te geven. Meer informatie en aanmelden via deze link.

De regering van Groot-Brittannië is vastbesloten het land bij de wereldleiders in de nieuwe waterstof-economie te laten horen. Begin deze maand subsidieerde het Ministerie van Transport het Hydroflex-project met 440-duizend euro en de afgelopen week liet straatsecretaris Grand Shapps aan de parlementsleden weten dat er een project wordt opgezet met waterstofbussen in de hele stad Londen. Het succes van waterstof begint volgens kenners bij een dekkend netwerk van waterstoftankstations.

Binnen het Hydroflex-project (foto) werken de Universiteit van Birmingham en het leasemaatschappij Porterbrook samen om een waterstoftrein op de markt te brengen. De twee partijen richten zich op een waterstof-power pack, bedoeld om het verlies van passagiersruimte in de trein te minimaliseren. Dit is niet het enige waterstofinitiatief op het Engelse spoor. Steamology Motion heeft subsidie gekregen voor een innovatief stoomturbinesysteem op waterstofbasis om emissievrije stroom te leveren aan bestaande locomotieven voor goederentreinen. De locomotieven moeten minder CO2 uitstoten en minder lawaai produceren. In totaal gaat er 10-miljoen euro subsidie naar 25 innovatieve spoorprojecten.

De ontwikkeling van bussen op waterstof was voor Jo Bamford, erfgenaam van het JCB imperium, aanleiding om het failliete Wrightbus te kopen. Wrightbus had nog een order van 20 waterstofbussen in portefeuille. De Noord-Ierse busfabrikant werkt samen met het waterstofbedrijf Ryse, ook van Bamford, aan een plan om waterstofbussen te ontwikkelen. Hij heeft eerder verklaard dat bij een productie van 600 bussen per jaar de prijs van een bus op waterstof gelijk zou zijn aan een bus op diesel. Het familiebedrijf JCB kijkt ook naar toepassingen op waterstof. JCB, is een fabrikant van zware machines voor de bouw, landbouw, afvalverwerking en sloop. Eigenaar Bamford hoopt een deel van de subsidie voor waterstofinnovaties binnen te halen.

Ook op de aandelenbeurs begint de belangrijke toekomst voor waterstof inmiddels door te dringen. De golf van activiteiten heeft de interesse van beleggers gewekt. ITM Power, gevestigd in het Britse Sheffield, heeft naar eigen zeggen de grootste fabriek ter wereld die elektrolysers maakt. In deze machines wordt water gesplitst in waterstof en zuurstof. De aandelen van het beursgenoteerde bedrijf, ondersteund door chemiegigant Linde, zijn sinds het begin van het jaar meer dan verdrievoudigd in prijs. In heel 2019 steeg de waarde nog sneller. Ook beleggers verwachten een grote toekomst voor waterstof.

De wetgeving inzage gas, emissies en hernieuwbare energie in Europa zal binnenkort worden gewijzigd om de inzet van duurzame energiebronnen te vergemakkelijken. Dat melden lobbyisten in Brussel die betrokken zijn bij de energietransitie. Volgende week zal de Europese Commissie haar waterstofstrategie officieel presenteren. Om de CO2-doelen te bereiken wordt de huidige wetgeving aangepast en worden nieuwe financieringsprogramma’s ingezet.

In een conceptstrategie, die inmiddels is uitgelekt, signaleert de commissie dat het huidige aardgasnetwerk voor een belangrijk deel kan worden omgebouwd naar een transportsysteem voor waterstof. De Europese ambtenaren denken dat in landen als Nederland en Duitsland 90% van het aardgasnetwerk kan worden hergebruikt. Maar om herbestemming mogelijk te maken, moeten met een herziening van de EU-gaswet de wettelijke beperkingen worden opgeheven. De belangenorganisatie Hydrogen Europe heeft de afgelopen jaren flink gelobbyd om de gaswet, die stamt uit 2009, gewijzigd te krijgen ten gunste van hernieuwbare gassen en waterstof. De herziening is een belangrijke stap om Europa in 2050 CO2-vrij te krijgen. In de Nederlandse provincie Zeeland heeft gastransporteur Gasunie inmiddels een oude aardgasleiding succesvol omgebouwd naar waterstof (foto).
 
De commissie schat de huidige kosten van grijze waterstof op € 1,50-1,70 / kg, op ongeveer € 2,50 / kg voor blauwe waterstof (met koolstofafvang en -opslag) en op € 2,50-5 / kg voor groene waterstof. Volgens de commissie zouden de emissieprijzen moeten stijgen tot € 55-90 / ton CO2-equivalent om groene waterstof concurrerend te maken met blauwe of grijze waterstof. Meer dan 95% van de waterstof die momenteel gebruikt wordt in de industrie is grijze waterstof, via stoomreforming gemaakt uit aardgas. Het voordeel is dat deze waterstof relatief goedkoop is. Het nadeel is dat voor de productie fossiele brandstoffen worden gebruikt en er CO2 vrijkomt.

Een opvallende verschijning in de Zuid-Franse plaats Nice. Daar stappen politieagenten tijdelijk uit de auto en maken gebruik van de waterstof-fiets. Gedurende de testperiode moet uitwijzen of de fiets met hulpmotor geschikt is voor de dagelijkse werkzaamheden. Daarna wordt besloten of de H2-fiets definitief wordt ingevoerd.

De fietsen waarmee de politie in en rond Nice rondrijdt komen uit Biarritz aan de Golf van Biskaje. Daar produceert Pragma Industries sinds enkele jaren tweewielers op H2. Gedurende zes weken zijn er tien fietsen beschikbaar gesteld door Engie Solutions. Het bedrijf levert bij de fietsen een eigen waterstof tankstation. De fietsen worden ingezet in de stad Nice en de metropool. Het gebruik van CO2-vrije waterstof sluit aan op de doelstelling van de regio om minder fossiele brandstoffen te gebruiken en te streven naar diversificatie van de energiemix.  

De fietsen, die er nagenoeg hetzelfde uitzien en rijden als een gewone fiets, zijn gericht op fietsverhuurders, bezorgbedrijven en gemeentelijke of zakelijke fietsvloten met intensief gebruik. Goedkoop zijn ze niet, maar bij de aankoop van meerdere exemplaren wordt het hele pakket, waaronder fietsen en tankvoorziening, beter betaalbaar. Inmiddels rijden waterstoffietsen op tientallen plekken in Frankrijk. Zo kunnen toeristen in de Franse Alpen, rond Annecy, deze zomer ook kennismaken met de H2-fiets.

Per 1 juli zijn de waterstoffietsen ook te koop in Nederland voor een prijs van 7500 euro per stuk exclusief btw. De Franse producent heeft voldoende fietsen op voorraad, de levertijd is dan ook kort.

Van woensdag 1 tot en met vrijdag 3 juli wordt in Zuid-Korea de H2 Mobility + Energy Show 2020 gehouden. De internationale beurs zou eerder plaatsvinden in februari, maar is verplaatst naar de zomer. Diverse Koreaanse en internationale bedrijven die zich bezighouden met waterstof exposeren op deze beurs.

Omdat het reizen naar Korea door de corona-maatregelen niet altijd makkelijk is verwijst Waterstof Magazine naar de Engelstalige website. Daarop staan alle Koreaanse en internationale bedrijven die aanwezig zijn op de beurs. Met een paar muisklikken belandt u op de websites met meer informatie.
Dit is de Engelstalige officiële beurssite en dit is de pagina met exploitanten

Over de hele wereld zijn waterstofbedrijven gevestigd met noteringen aan de beurs. Met de aankoop van aandelen van deze bedrijven kan iedereen meeprofiteren van stijgende beurskoersen. Vertrouwen in waterstof is daarbij van groot belang.

Siddy Jobe is de beheerder van het Econopolis Exponential Technologies fonds, een beleggingsfonds met de focus op wereldwijd beursgenoteerde technologie bedrijven. Maar voor u investeringen in deze opkomende technologie in overweging neemt, adviseert hij om samen even door alle bouwstenen te lopen. Op deze wijze ontstaat er een berekende inschatting van de levensvatbaarheid van waterstof brandstofcellen. Siddy Jobe zet voor de lezers van Waterstof Magazine de actuele ontwikkelingen in de waterstofwereld overzichtelijk op een rij.

Klik hier voor een compleet overzicht van de nieuwe waterstofeconomie.

In het noorden van Nederland start binnenkort een van de eerste Nederlandse praktijktesten met waterstoftechnologie voor woningen. Het bedrijf HFS, leverancier van waterstofleidingen, gaat hier nieuwe leidingsystemen onderzoeken. De drie maanden durende test vindt plaats in een proefopstelling van EnTranCe op het terrein van de Hanzehogeschool Groningen. In de proeftuin worden drie cv-ketels op waterstof getest die worden aangesloten op een innovatief waterstofleidingsystemen. De resultaten moeten een veilige werking in woonwijken helpen garanderen en een grootschalige toepassing van waterstof mogelijk maken.

Waterstof is een kansrijk alternatief voor aardgas. Diverse fabrikanten brengen installatietechnische producten op de markt die geschikt zijn voor waterstof. Maar hoe werken ze in de praktijk? Welke technische infrastructuur is nodig voor een veilige werking in de bebouwde omgeving? Om dat soort vragen te beantwoorden, start EnTranCe binnenkort een test met cv-ketels met branders van Bekaert en leidingsystemen die geschikt zijn voor waterstof. De uitkomsten worden primair benut voor de eerste waterstofwoonwijk van 100 woningen, Nijstad-Oost in Hoogeveen, waarvan de bouw al in 2021 moet starten.

“Wij zijn blij dat we in dit testproject kunnen participeren”, zegt Alexander Barendregt, Project Manager bij HSF. “Het is een volgende stap in de transitie naar een aardgasloze energievoorziening en er is veel belangstelling voor deze praktijktest, ook vanuit het buitenland.”  Vorig jaar had het bedrijf al een wereldprimeur met de KIWA prestatieverklaring voor vijf gasnetproducten overeenkomstig de nieuwe keuringseis KE 214 voor waterstof. “Maar nu gaan we functioneel testen of deze producten als compleet leidingsysteem veilig werken.”

De test vindt plaats in drie containers met cv-ketels die vanuit externe tanks van waterstof worden voorzien. De cv-installaties hebben eenzelfde leidinglengte, maar een verschillende binneninstallatie, om zo variabel mogelijk testdata te kunnen vergaren. Ze zullen drie maanden met intermitterende cycli draaien. “Wij testen het waterstoftransport vooral op veiligheid en letten op zaken die eventueel optreden, zoals drukverlies, lekkages en geluidsoverlast. Met de juiste producten en een veilig transport willen de deelnemende bedrijven de innovatieve waterstoftechnologie verder ontwikkelen en voor elk huishouden beschikbaar maken als betrouwbare vervanger voor aardgas.”

Klik hier voor een filmpje van dit project (Nederlands ondertiteld)

https://www.youtube.com/watch?v=YPqXN-Fzxv0

Het Australische Sun Metals heeft van de overheid een subsidie van 3 miljoen ontvangen voor de bouw van een waterstoffabriek voor groene waterstof. Sun is een van grootverbruikers van energie in het noorden van Queensland en heeft enkele jaren geleden een groot eigen zonnepark gebouwd. Dat wordt nu aangevuld met een productiefaciliteit voor waterstof.

Het project zal bijdragen aan het opzetten van de toeleveringsketen voor hernieuwbare waterstof in Queensland, een regio met een grote industriële vraag. Daarnaast zal een deel van de waterstof beschikbaar zijn voor de mobiliteit, te beginnen bij zware voertuigen. Het regiobestuur ziet een enorm potentieel en gaat miljoenen Australische dollars in de nieuwe waterstof- economie te pompen om nieuwe banen te creëren.

"Deze eerste fase van ons waterstofproject zal slechts het begin zijn van de ontwikkeling van een substantiële waterstofindustrie voor hernieuwbare energie in Townsville, waarvan we hopen dat het op lange termijn exportmogelijkheden zal creëren", aldus Kiwon Park, CEO van Sun Metals. "Het waterstofproject maakt deel uit van Sun Metals lange-termijnplannen voor een volledig geïntegreerde operatie, inclusief onze zinkraffinaderij, zonnepark en andere activiteiten." Sun Metals heeft in 2018 een zonnepark van 125 MW gebouwd in de buurt van de zinkraffinaderij in Townsville, die maar liefst 30 procent van de energiebehoefte van de fabriek levert en de productiekosten aanzienlijk verlaagd. Zon is in overvloed aanwezig in Queensland en de grondprijs is laag.

Het waterstof-project moet de eerste toeleveringsketen voor hernieuwbare waterstof in de regio tot stand brengen. Afhankelijk van de uiteindelijke omvang worden er tijdens de bouw 25 banen gecreëerd. Uiteindelijk gaan 12 mensen bij de waterstoffabriek aan de slag.

De regering van Queensland heeft in het kader van het Hydrogen Industry Development Fund in totaal 9 miljoen euro toegewezen aan projecten met hernieuwbare waterstof in de provincie. Het fonds moet ervoor zorgen dat Queensland vooroploopt in de ontwikkeling van hernieuwbare waterstof in Australië.

Ook de exporthub in Queensland heeft subsidie van de overheid ontvangen. Hier moet de basis worden gelegd voor Australië als exportland van groene waterstof. Berekeningen tonen aan dat de exporthub de komende decennia kan uitgroeien tot een H2-hub met een projectwaarde van bijna 1 miljard euro.

Het beleid van Toyota om meer toepassingsmogelijkheden te zoeken voor de brandstofcel krijgt vorm. De Japanse autoproducent is een samenwerkingsverband aangegaan met Yanmar, bij het grote publiek bekend van de kleinere motoren in pleziervaartuigen. De twee fabrikanten gaan samenwerken bij de ontwikkeling van recreatieschepen op waterstof. Daarbij worden onderdelen van de aandrijflijn van de Toyota Mirai gebruikt.

Toyota en maritieme experts van Yanmar beloven een emissievrij vaartuig dat zich soepel en geruisloos over het water beweegt met een superieur vaarbereik. Het motorisch gedeelte is gebaseerd op de brandstofcelopstelling inclusief enkele hogedruktanks waarin de waterstof is opgeslagen. Het schone vaartuig stoot geen CO2 uit. De twee fabrikanten zien dit als een belangrijk verkoopargument omdat het segment ‘milieubewuste watersporters’ de komende jaren flink zal groeien.  

Helemaal nieuw is de waterstoftechnologie in de scheepvaart niet. Yanmar en Toyota hebben de afgelopen jaren al ervaring opgedaan met waterstof. In 2018 testte Yanmar een 54-voet waterstofaangedreven jacht genaamd Shimpo in praktijk, terwijl eerder dit jaar Toyota het Mirai-brandstofcelsysteem integreerde in de 100-voet Energy Observer. De Toyota-brandstofcel, die ruw zeewater omzet in waterstof, stelde de catamaran in staat een trans-Atlantische reis van 5000 zeemijlen te voltooien zonder te stoppen. De Energy Observer is een demonstratieboot die de wereld rondvaart om nieuwe en schone energie te promoten.

Het is niet voor het eerst dat de twee fabrikanten samenwerken aan projecten op het water. In 2016 werkte Toyota samen met Yanmar aan de volgende generatie vaartuigen van het type Ponam-31 en Ponam-35.  Hierbij wilden de fabrikanten high-performance bij premium sportcruisers combineren met luxe design. Met het nieuwe project richten ze zich meer op duurzaamheid.

Waterstof als energiebron zal de komende decennia een sleutelrol spelen bij de transformatie van de luchtvaart naar een koolstofarm en klimaatneutraal systeem. Nieuwe en baanbrekende innovaties op het gebied van vliegtuigen, vliegtuigmotoren en systemen in combinatie met waterstoftechnologieën kunnen het opwarmingseffect van het vliegen met 50 tot 90% helpen verminderen. Bovendien kunnen deze innovaties bijdragen aan het bereiken van de drastische reductiedoelstellingen voor luchtvaartemissies zoals vastgelegd in de EU Green Deal. Dat blijkt uit een onafhankelijke studie, uitgevoerd in opdracht van Clean Sky 2 en Fuel Cells & Hydrogen 2 Joint Undertakings naar het potentieel van waterstof voor gebruik in de luchtvaart. Begin deze week werden de resultaten officieel gepresenteerd aan Adina-Ioana Vălean, de Europese commissaris voor vervoer.

Uit de studie blijkt dat waterstof een belangrijke bijdrage kan leveren aan de voortstuwing van vliegtuigen. Dat kan via een brandstofcel, maar ook via een directe verbranding in gasturbine-motoren of als bouwsteen voor synthetische vloeibare brandstoffen. Met een geringe meerprijs op vliegtickets kan de schadelijke uitstoot afnemen met 50 tot 90%.

Dergelijke disruptieve innovatie vereist aanzienlijk onderzoek en ontwikkeling van vliegtuigen, verdere ontwikkeling van brandstofceltechnologie, onderzoeken naar tanks met vloeibare waterstof en nieuwe voorschriften en certificeringsnormen. Experts uit de industrie verwachten dat het 10 tot 15 jaar zal duren om deze belangrijke vorderingen te maken. Om geen vertraging op te lopen moet het onderzoek nu beginnen om in 2028 het eerste prototype klaar te hebben. Volgens het rapport is daarbij een luchtvaartroadmap om de transitie te begeleiden en langdurig en structureel onderzoek noodzakelijk.

Bart Biebuyck, uitvoerend directeur van brandstofcellen en waterstof 2 Joint Onderneming begrijpt dat er nog een lange weg te gaan is, maar is ook optimistisch. “De kosten voor de productie van schone waterstof zijn de afgelopen jaren gedaald dankzij goedkopere hernieuwbare elektriciteit en grotere en goedkopere productietechnologie. Tegelijkertijd hebben de prestaties van brandstofcellen op het gebied van duurzaamheid, capaciteit en kosten grote stappen voorwaarts gemaakt. Deze combinatie maakt het mogelijk om naar dergelijke oplossingen te kijken om de luchtvaartindustrie koolstofarm te maken. De resultaten van de studie zijn duidelijk over het enorme potentieel van waterstof in de luchtvaart. De waterstof- en brandstofcelsector staat klaar om hand in hand te werken met de luchtvaartindustrie om de vereiste componenten te ontwerpen, testen en produceren en de luchtvaart zonder uitstoot tot een dagelijkse realiteit te maken,” aldus Bart Biebuyck bij de presentatie van het rapport.

De International Hydrogen Aviation Association (IHAA) is een non-profitorganisatie die technische vooruitgang in de waterstofluchtvaartsector bevordert. De IHAA vertegenwoordigt toonaangevende bedrijven en instellingen die zich bezighouden met onderzoek, ontwerp en ontwikkeling, demonstratie en commercialisering van waterstof in de luchtvaart. Op 3 september 2020 organiseert de IHAA een internationale waterstofluchtvaartconferentie in het Schotste Glasgow. Meer informatie en opgave via https://www.ihydrogenaa.com/  

In Zwitserland is het nieuwe transportsysteem voor waterstof gepresenteerd. In containers wordt de brandstof voor vrachtauto’s en personenauto’s van de waterstoffabriek in Niedergösgen naar tankstations in het hele land vervoerd. De eerste vracht werd begin deze maand afgeleverd bij het Avia waterstof-tankstation in aanbouw in Sankt Gallen. Deze zomer wordt het waterstoftankstation officieel geopend. Waterstof Magazine sprak met Guido Lichtensteiger, woordvoerder van Hydrospider en Pieter van den Bold, de Nederlandse directeur van het Zwitserse InnovaTrain, twee bedrijven achter dit nieuwe logistieke project.  Lees op Waterstof Magazine het hele achtergrondverhaal inclusief foto’s en een videoverslag van wasserstoff.tv.  Kijk op het tabblad Achtergronden.

Medewerkers van de Nederlandse provincie Drenthe beschikken sinds deze week over vier waterstofauto’s. De provincie heeft vier Hyundai Nexo’s aangeschaft om de medewerkers voortaan co2-vrij op dienstreis te kunnen sturen. De aankoop past binnen het beleid van Noord-Nederland dat de nieuwe waterstofeconomie verder wil ontwikkelen.

De aankoop van de vier auto’s is onderdeel van het Interregproject Hytrec2. Een project dat de mogelijkheden voor de inzet van waterstof in voertuigen onderzoekt en waaruit de provincie subsidie ontvangt vanuit Europa voor het inzetten van bedrijfsauto’s. Binnen het Interregproject Hytrec2 werken waterstofinitiatieven in het Verenigd Koninkrijk, Nederland, Duitsland, Zweden en Noorwegen samen.

Met het gebruik van de waterstofauto’s wil provincie Drenthe eveneens de ontwikkeling van een regionaal waterstof vulpuntennetwerk in Drenthe stimuleren. Om het rijden in waterstofauto’s te bevorderen is het van belang dat er ook vulpunten komen waar de auto’s kunnen tanken. In januari heeft de provincie al aangekondigd om de komst van zes nieuwe waterstoftankstations in de provincie financieel te ondersteunen. Het Asser bedrijf Resato gaat samen met Orange Gas uit Heerenveen deze zes nieuwe waterstofvulpunten bouwen zodat rijders op waterstof provincie breed kunnen tanken. Daarmee moet het gemakkelijker worden om potentiële waterstofrijders te overtuigen.

Resato is producent van waterstoftankstations en is gespecialiseerd in het op druk brengen van waterstof. De initiatiefnemers willen vanuit Drenthe een landelijk netwerk uitrollen. Er wordt in dit project samengewerkt met de Gasunie.

Een waterstofauto is een elektrische auto, alleen wordt de energie niet in een batterij opgeslagen maar in vorm van waterstof. In een zogenoemde brandstofcel wordt de waterstof weer omgezet naar elektriciteit om de motor aan te drijven. De auto’s kunnen ca. 6 kg waterstof tanken en hebben een actieradius van ongeveer 500 km. Tijdens het rijden stoten de auto’s uitsluitend water uit. De voordelen ten opzichte van een elektrische auto zijn een groter rijbereik en vooral de veel kortere tanktijden.  Bij een regulier tankstation is de tank in minder dan 5 minuten weer vol.

De Nederlandse gemeente Noordenveld blijft investeren in schoon transport. Onlangs werden twee bestelauto’s op waterstof in gebruik genomen en nu maakt de gemeente bekend als eerste gemeente van Drenthe met een vuilniswagen op waterstof te gaan rijden. Om dit mogelijk te maken heeft Noordenveld een Europese subsidie van 200.000 euro toegekend gekregen. Eind 2021 moet het voertuig gaan rijden. Naast de gemeente Noordenveld doen onder andere ook de Nederlandse plaatsen Amsterdam, Groningen en Breda en het Belgische Antwerpen mee aan dit Europese waterstofproject.

De vuilniswagen krijgt elektrische aandrijving waarbij de waterstof zorgt voor het opladen van de accu waardoor het rijbereik aanzienlijk wordt verlengd. Wethouder Jeroen Westendorp van Noorderveld is blij met deze ontwikkeling: “Dit is weer een stap in de verduurzaming van onze gemeente, in dit geval bij het ophalen van ons afval. Waterstofvoertuigen hebben geen uitstoot van schadelijke uitlaatgassen en zijn bovendien stiller dan een door diesel aangedreven vuilnisauto.” Noorderveld ligt ten zuiden van de stad Groningen, de bekendste plaatsen zijn Norg, Rolde en Peize.

Het voertuig dat naar Drenthe komt is onderdeel van een Europese subsidieronde. Het project heet Refuse Vehicle Innovation and Validation in Europe, afgekort REVIVE. Het doel van dit project is de innovatie op het gebied van afvalinzameling op waterstof te versnellen. Naast de gemeente Noordenveld doen onder andere ook de Nederlandse plaatsen Amsterdam, Groningen en Breda en het Belgische Antwerpen mee aan dit Europese samenwerkingsproject. De aanschaf van vuilnisauto’s in Drenthe en Groningen past in de ontwikkeling van Noord-Nederland om waterstofkoploper te zijn.

De globale doelstelling van REVIVE bestaat uit het demonstreren van zware voertuigen met brandstofceltechnologie en range extender. Dit wordt gezien als een van de zeer weinige alternatieven voor het koolstofarm maken van zware bedrijfsvoertuigen. Deze ontwikkeling sluit aan op het beleid van een groeiend aantal steden in Europa die nul-uitstoot nastreven en de toegang zullen beperken aan dieselvoertuigen met verbrandingsmotoren. Het REVIVE-project wil een belangrijke bijdrage leveren aan de commercialisering van vuilniswagens met een brandstofcel en de ontwikkeling van de technologie. Foto: In januari 2018 werden de plannen van REVIVE voor het eerst gepresenteerd.

Op woensdag 1 juli 2020 wordt de Alpha waterstof-fiets officieel in Nederland gepresenteerd. Het evenement vindt plaats in Arnhem bij het H2 LAB van de Hogeschool Arnhem Nijmegen. Adres: Industriepark Kleefse Waard, Westervoortsedijk 73, 6827AV Arnhem

Dit is de agenda:

• 14.00 uur Ontvangst en welkomswoord
• 14.15 uur Presentatie Pragma Mobility
• 14.30 uur Presentatie en onthulling Alpha Waterstof-fiets
• 15.00 uur Testen van de fiets (helm aanbevolen, zelf meenemen)

I.v.m. RIVM-richtlijnen is het aantal deelnemers in het H2 Lab beperkt tot 40. Daarom maximaal 2 personen per bedrijf/organisatie. Inschrijven is verplicht via email Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.

Wilt u de redactie van Waterstof Magazine spreken? We zijn aanwezig in Arnhem

Stedin gaat in Uithoorn veertien woningen ombouwen naar waterstof. Samen met partners als energieconsultant DNV GL, woningbouwcorporatie Eigen Haard en de gemeente Uithoorn wordt een woonblok van veertien sloopwoningen tijdelijk gereed gemaakt voor verwarming op waterstof. Met dit project wordt ervaring opgedaan met de ombouw van aardgas naar waterstof voor het verwarmen van woningen. Het project is uniek in Nederland en de wereld. Het is de bedoeling dat de panden na de zomer van 2020 met waterstof verwarmd worden, wanneer de huizen niet meer bewoond zijn.

Stedin is een regionale Nederlandse netbeheerder die voornamelijk in het westen van het land opereert. Stedin is verantwoordelijk voor het transport van elektriciteit en gas naar circa 2 miljoen huishoudens en industriële klanten. Als gevolg van de in Parijs gemaakte klimaatafspraken worden in 2050 de Nederlandse huizen niet meer met aardgas verwarmd. Een van de alternatieven voor aardgas is waterstof. Maar voor H2 door de leidingen kan stromen moeten de mogelijke aanpassingen bekend zijn. De verbindingen van de leidingen, de invoer van het gas en natuurlijk het omzetten van waterstof in warmte door cv-ketels moeten worden onderzocht. “Zo’n ombouw is nu nog nieuw en onbekend en zeker geen druk op de knop”, aldus Marc van der Linden, CEO van Stedin. “Het is van essentieel belang dat we dit onderzoek uitvoeren in een zo realistisch mogelijke omgeving van bestaande woningbouw.” 

Stedin doet al jaren samen met technisch adviesbedrijf DNV GL praktijkonderzoek naar de mogelijkheden om het gasnet geschikt te maken voor gebruik van waterstof. Johan Knijp, Country Manager Netherlands van DNV GL: “We gaan in Uithoorn eerst het bestaande gasnetwerk uitvoerig testen op mogelijke lekkages. Zodra de gasleidingen helemaal veilig zijn, plaatst een erkend installateur een waterstof cv-ketel in de woning. Dan gaan we één a twee weken de panden verwarmen met 100% waterstof in plaats van aardgas”. De proef is in woningen van woningcorporatie Eigen Haard. “Wij geloven in een duurzame toekomst en willen onze woningen CO2 neutraal maken. Daarom doen we mee aan dit innovatieve onderzoek’’ zegt Bert Halm, bestuursvoorzitter Eigen Haard. Wethouder Hans Bouma is trots dat dit project plaatsvindt in de gemeente Uithoorn: “Uithoorn wil als gemeente haar bijdrage leveren aan de klimaatdoelen. Dit past bij onze duurzaamheidsagenda en daarom past dit project goed binnen onze gemeente”.

Het waterstof-project wordt uitgevoerd aan de hand van strenge veiligheidseisen, in afstemming met de lokale brandweer en onder toezicht van het bevoegd gezag waaronder de Veiligheidsregio. De werkzaamheden worden pas opgestart wanneer alle woningen leeg staan. Andere betrokken partijen zijn installatiebedrijf Feenstra die de werkzaamheden in de woningen uitvoert  en waterstof-cv-leveranciers Nefit Bosch en Remeha. Zij gaan in Uithoorn de nieuwste cv-ketels op waterstof testen. Een korte video met uitleg vindt u hier.

Het nieuwe bedrijf H2X Australia wil waterstofvoertuigen gaan produceren in Australië. De initiatiefnemers, ervaren leidinggevenden uit de auto-industrie, willen voertuigen gaan produceren in de fabriek in Port Kembla in de provincie New South Wales. Het bedrijf heeft inmiddels verschillende prototypes ontwikkeld die worden aangedreven door een brandstofcel en elektromotoren. Gezien het Australische leiderschap op het gebied van waterstof, ziet H2X Australia mogelijkheden om de autoproductie terug naar het land te brengen.

Brendan Norman is een van de initiatiefnemers van de nieuwe waterstofauto’s. Hij noemt het hartverscheurend om te zien dat de autoproducenten de afgelopen decennia allemaal uit het land zijn verdwenen. Het is voor de manager, voormalig bestuurder bij BMW en Volkswagen en verschillende landen, een droom die uitkomt. En Norman wil niet alleen auto’s produceren, ook de onderdelen in de voertuigen moeten uit Australië komen. In het begin zo’n 30 tot 50% en in een later stadium zelfs 70% of meer.

H2X Australia heeft verschillende types voertuigen in ontwikkeling. Het grootste succes zal naar verwachting de Snowy worden (foto). Deze middelgrote SUV krijgt een brandstofcel van 60 kW en een totaal vermogen van 190 kW. De actieradius is 650 km en waterstof wordt opgeslagen in vier tanks. Over twee tot drie jaar moet het voertuig gaan rijden. De beschikbaarheid van waterstoftankstations speelt hierin een belangrijke rol.

Maar als eerste richt H2X zich op de productie van zwaardere voertuigen als bussen en tracktoren. Deze krijgen twee brandstofcellen aan boord, goed voor een vermogen van tussen de 300 en 550 kW. De eerste voertuigen zullen in november worden geshowd aan de pers, in het april van 2021 zijn de eerste proefexemplaren beschikbaar en in juli moet de productie volop draaien.

Norman en zijn partner en ontwerper Chris Reitz hebben een sterk team van launch-executives gerekruteerd met ervaring op hoog niveau in wereldwijde autobedrijven, variërend van BMW en Fiat tot Nissan en Toyota. Het bedrijf heeft momenteel zeventig medewerkers in dienst, met plannen om voor eind 2020 door te groeien naar honderd 100 en maakt optimaal gebruik van een uitgebreid netwerk van lokale en internationale leveranciers. In 2025 wil het bedrijf werk bieden aan 5000 medewerkers.

Om aan toekomstige vraag naar energie te voldoen kijkt Duitsland naar verschillende importmogelijkheden van waterstof. Een van de landen waarmee het land inmiddels verregaande afspraken heeft gemaakt is Marokko. Algelopen week heeft Marokko's ambassadeur in Duitsland, Zohour Alaoui, een overeenkomst getekend met de Duitse minister van Economische Samenwerking en Ontwikkeling, Gerd Muller, over de ontwikkeling van een exportsysteem van groene waterstof.

Vanuit Europa wordt met belangstelling gekeken naar de mogelijkheden van opwek van groene waterstof in Afrika. Duitsland wil met het eerste grootschalige groene waterstofproject in Afrika aantonen dat waterstof op een concurrerende levensvatbare manier kan worden geproduceerd. Als het groene energie-systeem eenmaal in gebruik is genomen, moet de faciliteit de CO2-uitstoot jaarlijks met 100.000 ton verminderen. Duitsland heeft vorige week bekend gemaakt dat het 7 miljard euro zal steken in groene waterstof uit Duitsland zelf en nog eens 2 miljard om partnerschappen met andere landen op te bouwen.

Nieuw is de samenwerking tussen Marokko en Duitsland niet. Al in 2012 hebben beide landen het energiepartnerschap PAREMA opgericht met de ondertekening van een intentieverklaring op ministerieel niveau. De energie moet hoofdzakelijk vanuit de zon en in mindere mate uit wind komen. Zelfs in een van de meest regenachtige steden van Marokko, Tanger, schijnt de zon nog altijd 2900 uur. In de meest zonnige stad van Duitsland, Freiburg, schijnt maar 1768 uur de zon. Marokko heeft dan ook uitstekende uitgangspunten om waterstof te produceren vanuit duurzame energie.

Gezien het grote potentieel in wind- en zonne-energie, zou Marokko een aanzienlijk deel van de wereldvraag naar waterstof kunnen verwerven, geschat wort op 2 tot 4% in 2030. De geografische nabijheid van Europa kan de export van vloeistoffen vergemakkelijken en de emissies in verband met vervoer verminderen. Marokko is het leidende land op het Afrikaanse continent bij de energietransitie, Duitsland vervult dezelfde functie in Europa.

Een coachboot op waterstof, dat is de droom van Jaap Zielhuis, coach van het Nederlands zeilteam. Afgelopen vrijdag werd in de Nederlandse badplaats Scheveningen het eerste prototype onthuld dat moet resulteren in een rubberboot met een buitenboordmotor op waterstof. “Met deze ontwikkeling wordt de zeilsport pas echt duurzaam”.

De zeilsport zelf is geen vervuilende sport. De zeilschepen worden voortbewogen door wind, maar de vloot daaromheen is een stuk minder duurzaam. Reden voor coach Jaap Zielhuis om naar alternatieven uit te kijken. De Nederlandse Ploeg heeft zo’n vijftien snelle rubberboten in gebruik, maar bij internationale wedstrijden varen er regelmatig wel 500 rond. Naast coaches maakt ook de jury en de media gebruik van motoren op fossiele brandstoffen. Zielhuis vindt het jammer dat zo’n schone sport toch een hoop CO2 uitstoot. Enige jaren geleden nam hij het initiatief om te zoeken naar CO2-vrije alternatieven, want per vaartocht verbruikt zijn coachboot toch al snel 20 liter brandstof.

De nieuwe buitenboordmotor in ontwikkeling verbruikt hoofdzakelijk waterstof, maar heeft voor de momenten waarop geaccelereerd moet worden ook nog de beschikking over een extra accu. Soms hebben de coachboten alle kracht nodig, bijvoorbeeld op momenten dat een zeilschip teruggesleept moet worden naar de haven.

Voorlopig moeten de initiatiefnemers het nog doen met een klein prototype. Een krachtiger motor is nog in ontwikkeling. Met de motor moet minimaal 45 km/h gevaren kunnen worden. Tijdens het WK in 2022, dat in Scheveningen wordt gehouden, moet ten minste één boot emissieloos varen.

De afgelopen tien jaar zijn de prijzen van bussen met een brandstofcel flink gedaald, terwijl de levensduur van de voertuigen flink is verlengd. De prijs nadert de prijs van bussen op een accu, terwijl de actieradius van zware voertuigen op waterstof aanzienlijk hoger is, schrijft Timothy Sasseen op internet. Sasseen is Business Development Manager in Californië en in dienst van Ballard Power Systems, producent van brandstofcellen.

Timothy Sasseen strooit met cijfers die zijn uitlatingen onderbouwen. In 2010 werd een vloot van 20 brandstofcel-elektrische bussen ingezet voor de Olympische Spelen in Vancouver. De voertuigen kostten indertijd $ 2 miljoen per stuk. In 2017 was de prijs voor dezelfde voertuigen iets minder dan $ 1,3 miljoen bij aankoop van 25 voertuigen in één keer. In 2019 was de prijs alweer gedaald tot $ 1 miljoen. Volgens Sasseen ligt deze prijs nog maar 11% hoger dan de prijs van het dichtstbijzijnde elektrische batterijaanbod. Dat brandstofcellen een veel grotere actieradius hebben en H2-voertuigen sneller kunnen tanken is bij de beoordeling niet meegenomen.

De kostenreductie is mogelijk gemaakt door 20 jaar paraktijkervaring. Het gewicht van de brandstofcellen en het volume van de apparatuur is in die periode met 35% gedaald, terwijl de levensduur met 35% is verlengd. In de voertuigen met een brandstofcel zit platina, inmiddels kan 97% hiervan worden gerecycled.  

De levensduurkosten van de kleine accu in brandstofcelvoertuigen is ook flink verbeterd omdat de brandstofcellen de lading van de accu in een smalle band behouden, waardoor spanningen worden verminderd die de accu's snel kunnen aantasten. Waterstofopslagtanks zijn een ander en duur onderdeel van een brandstofcel-elektrische bus. Er zijn hier grote kostenverlagingen op komst door lagere koolstofvezelkosten en nieuwe ontwerpen.

Dat alles resulteert in snel afnemende servicekosten. Bij de eerste voertuigen bedroegen deze nog $ 1,61 per mijl, in 2014 was dat gezakt naar $ 1,25 per mijl voor het eerste prototype en daarna nog maar $ 0,32 per mijl voor de latere modellen. Het einde van deze daling is nog niet in zicht. Ballard beroept zich niet alleen op eigen informatie. Recente studies van Deloitte en McKinsey laten zien dat de totale eigendomskosten van de brandstofcel-elektrische bus inmiddels onder het niveau van diesel en CNG vallen en rond 2027 ook onder de kostprijs van bussen op batterijen. Ballard is ervan overtuigd dat bussen op waterstof binnen twee decennia, dus al ruim voor 2050, voor 100% schoon vervoer kunnen zorgen.

De National Transport Authority (NTA) in Ierland wil volgend jaar op proef gaan rijden met drie dubbeldekkers op waterstof. De voertuigen gaan rijden in Dublin, op lijn 103 van Bus Éireann die loopt van Beresford Place in binnenstad naar Ratoath, een plaatsje ten noorden van de stad. Deze route is gekozen omdat het een typisch stedelijke start-stop-exploitatie combineert met een snellere buitenstedelijke verbinding en daarom goed inzicht geeft emissievrije mogelijkheden in verschillende situaties.

De test met waterstof is de laatste van een serie proeven met bussen op alternatieve brandstoffen. De alternatieven kregen de aandacht nadat de regering heeft besloten om voortaan geen bussen op diesel meer te kopen. Inmiddels zijn proeven uitgevoerd met schone diesel-, dieselhybride-, gas- en elektrische bussen in Cork en Dublin. Bij verschillende bandstoffen blijken de investeringen niet te rechtvaardigen. De technieken zijn nog te duur.

Vanaf volgend jaar worden er dubbeldekkers met brandstofcellen in Dublin getest. De NTA beoordeelt de bus op de afstand die ze kunnen afleggen op één tank brandstof, de snelheid en het gemak waarmee ze kunnen tanken. Maar ook de opleiding van buschauffeurs, onderhoud, de beschikbaarheid en kosten van waterstof worden meegenomen in het traject.

In januari van dit jaar stemde de NTA-raad ermee in om drie waterstof-brandstofcel-dubbeldekkers te kopen van WrightBus in Ballymena, voor operationele proef- en onderzoeksdoeleinden, meldt het busbedrijf. De kosten bedragen rond de 2,4 miljoen euro, dat is ongeveer € 800.000 per bus. Een bus op diesel is een stuk goedkoper, de huidige Dublin Bus, kost 355.000 euro, afhankelijk van de hoeveelheid bussen die in een keer besteld worden en het type bus.

Momenteel gebruiken de meeste Dublin-bussen dieselmotoren. De stadsbussen met dieselmotor rijden over het algemeen 12 jaar, voor ze buiten dienst worden gesteld. NTA is bereid de dieselbussen eerder met pensioen te sturen als de financiën dat toelaten.

Dublin is niet de enige stad waar waterstofbussen getest. Transport voor Londen, Aberdeen City Council en Liverpool City Council hebben inmiddels ook H2-bussen besteld. In Aberdeen is begin dit jaar een proefperiode met tien enkeldeks waterstofbussen beëindigd. De bussen die daar vijf jaar reden waren een groot succes en populair bij passagiers. Desondanks is het vervoer op waterstof gestopt, de Europese subsidie liep af en daarmee werden de kosten te hoog.

Het ministerie van Economische Zaken en Klimaat gaat samen met Gasunie en TenneT onderzoeken onder welke voorwaarden een deel van het bestaande gasnet kan worden ingezet voor het transport van waterstof. Dit onderzoek, genaamd HyWay 27, moet de benodigde informatie opleveren, zodat tijdig kan worden besloten over de realisatie van infrastructuur voor transport en opslag van waterstof. De drie partijen gaan voortvarend te werk, het eindrapport is naar verwachting eind dit jaar al gereed.

Het kabinet ziet een belangrijke rol weggelegd voor CO2-vrije waterstof bij de transitie naar een duurzaam energiesysteem. De opschaling van waterstof draagt namelijk niet alleen bij aan het behalen van de klimaatdoelstellingen, maar biedt ook kansen voor economische groei, zoals is toegelicht in het rapport ‘Groeistrategie voor Nederland op lange termijn’.  de Nederland kan dankzij haar gunstige ligging, de internationale havens en de aanwezige gasnetten en opslagcapaciteit ook in de toekomst een hubfunctie vervullen voor energie.

In de eind maart gepresenteerde ‘kabinetsvisie waterstof’ heeft de regering een ambitieuze beleidsagenda gepresenteerd om de ontwikkeling van een duurzame waterstofketen tot stand te brengen. Vanuit het oogpunt van kosteneffectiviteit is een belangrijk uitgangspunt dat de bestaande aardgasinfrastructuur waar mogelijk (gefaseerd) wordt hergebruikt voor het transport van waterstof. Met het onderzoek HyWay 27 brengen netbeheerders Gasunie en TenneT samen met het ministerie van Economische Zaken en Klimaat in kaart hoe en onder welke voorwaarden het bestaande gasnet in de toekomst kan worden benut voor het transport van waterstof.

De waterstofmarkt is bij uitstek internationaal. Het is daarom belangrijk om een duidelijk beeld te hebben van de vraag en het aanbod op de Noordwest-Europese waterstofmarkt. Havenbedrijf Rotterdam zal het potentiële importaanbod (uit overzeese gebieden) in kaart brengen, waarbij ook een de mogelijkheid van aansluiting van de Nederlandse waterstof hoofdinfrastructuur (zie afbeelding) op grensoverschrijdende pijpleidingen in buurlanden als Duitsland en België wordt onderzocht.

Zeven landen, waaronder Nederland, willen dat Europa duidelijke keuzes maakt in de energietransitie en daarbij de focus legt op waterstof. In een gezamenlijke verklaring roepen Nederland, Oostenrijk, Duitsland, Frankrijk, België, Luxemburg, en niet-EU-land Zwitserland de Europese Commissie daartoe formeel op. Maandag vergaderen de Europese ministers van energie, Nederland verwacht dat andere Europese landen zich aan zullen sluiten bij de oproep.

Volgende maand komt de Europese commissie naar verwachting met voorstellen voor een Europese waterstofstrategie. Vooruitlopend op de plannen hebben Oostenrijk en Nederland het initiatief genomen om tot een gezamenlijke verklaring te komen. De zes landen binnen de EU werken al samen aan een breed gedragen plan onder de naam Pentalaterale Energieforum. Naar verwachting zullen Portugal en Bulgarije zich aansluiten bij de waterstofplannen, andere landen denken er nog over na.

De Nederlandse minister Eric Wiebes van Economische Zaken en Klimaat: "Om in 2050 klimaatneutraal te kunnen zijn hebben we een CO2-vrij energiesysteem nodig. Schone waterstof is een onmisbare klimaat-neutrale energiedrager. Het is de ontbrekende schakel in de energietransitie in sectoren als industrie en transport. Om een internationale waterstofeconomie te realiseren moeten we opschalen en de kosten van schone waterstof terugbrengen. Dit proces kunnen we versnellen met sterke internationale samenwerking."

Zijn Oostenrijkse collega Leonore Gewessler wijst erop dat stevige investeringen in hernieuwbare waterstof en hernieuwbare energie het economisch herstel uit de coronacrisis in de EU bovendien zullen ondersteunen. "Een gecoördineerde aanpak is essentieel."

Overal in Europa wordt het belang van waterstof inmiddels onderzocht. Het Italiaanse gasbedrijf Slam onderzoekt of haar enorme gasnetwerk geschikt is voor waterstof, in Nederland onderzoeken Gasunie en Tennet de mogelijkheden van energieopslag en energietransport via waterstof en in Duitsland worden de komende jaren miljarden geïnvesteerd in waterstof voor bedrijven, woningen en mobiliteit. De zeven landen binnen het Pentalaterale Energieforum willen dat Europa zich aansluit bij de transitieplannen.

Het Nederlandse TenneT, een bedrijf dat zich bezighoudt met grootschalige elektriciteitstransport en balanshandhaving tussen vraag en aanbod van elektriciteit, onderzoekt de mogelijkheid van een ondergrondse waterstofverbinding in het noorden van Nederland. Het bedrijf heeft extra transportcapaciteit nodig om alle zon- en windenergie via de provincie Friesland te kunnen transporteren naar andere delen van Nederland. In het verleden gebeurde dat hoofdzakelijk via hoogspanningsmasten, maar daar dreigen capaciteitsproblemen.

Om de hoeveelheden energie door Nederland te kunnen transporteren hebben elektriciteitsbedrijf TenneT en gastransporteur Gasunie afgelopen jaar het rapport Outlook 2050 gepresenteerd. Hierin geven de bedrijven aan hoe het energiesysteem in de toekomst goed kan blijven functioneren. Om de klimaatdoelstellingen van Parijs te halen moeten de energietransporteurs nauw gaan samenwerken. Vandaar dat het bedrijf van de stoomkabels oplossingen zoekt in pijpleidingen. Een nieuw bovengronds 380kV hoogspanningsnet vanuit Groningen via Friesland naar de Noordoostpolder behoort tot de mogelijkheden. Omdat er dan 50 woningen moeten wijken zoekt TenneT naar andere minder kostbare oplossingen. Een bestaand ondergronds aardgasnetwerk, dat kan worden omgezet naar waterstof, behoort tot de serieuze mogelijkheden. Hierdoor wordt ook het bestaande elektriciteitsnetwerk minder belast.

TenneT wil in Noord-Nederland graag experimenteren met nieuwe technieken. Het bedrijf laat marktpartijen nadrukkelijk meedenken over alternatieven. Buurlanden van Nederland kampen met een soortgelijke problematiek. Ook in Duitsland moet een grote hoeveelheid duurzaam opgewekte energie vanuit het noorden worden vervoerd naar zuidelijk gelegen industriële regio’s als het Ruhrgebied en Bayern.

Over een paar jaar moet er in het noorden van Nederland 700 Megawatt aan elektriciteit getransporteerd worden van de nieuwe windparken op de Noordzee naar de vaste wal. Vanaf hier moet de energie verder over het land worden verdeeld.

In de Oostenrijkse hoofdstad Wenen is vrijdag de testperiode met een bus op waterstof afgerond. Twee weken geleden begonnen Wiener Netze, Wiener Linien en Wien Energy aan een gezamenlijke test met een waterstof-bus van de Poolse busbouwer Solaris. Reizigers konden negen dagen lang kennis maken met het schone voertuig op lijn 39A. De initiatiefnemers gaan de gegevens nu evalueren. Als de ervaring met de H2-bus positief zijn komen er in 2023 definitief tien nieuwe bussen die rijden op waterstof naar Wenen.

"De OV-bedrijven leveren een belangrijke bijdrage aan de klimaatdoelen van Wenen,” zei Ulli Sima van Milieu en Openbare Raad bij aanvang van de testperiode. Busmaatschappij Wiener Linien was en is altijd een pionier op het gebied van milieuvriendelijke innovaties. Emissievrije aandrijvingen zijn natuurlijk een belangrijke factor in bussen en ik ben dan ook erg trots dat Wiener Linien vooroploopt bij het uitbreiden van de e-mobiliteit op waterstof.” De Weense busmaatschappij vindt de eisen die aan het voertuig gesteld worden enorm. Vooral door de korte afstanden tussen haltes en de stedelijke topografie worden hoge eisen gesteld aan het aandrijfsysteem voor de bussen.

Volgens Günter Steinbauer, algemeen directeur van Wiener Linien staan de busfabrikanten voor grote uitdagingen. “Naast een accu is de waterstof een belangrijk item voor stadsbussen. Alle partijen in de keten worden maximaal uitgedaagd: busfabrikanten moeten operationele voertuigen leveren tegen realistische prijzen, transportbedrijven moeten de omschakeling zo snel mogelijk oppakken en politici moeten een passend kader binnen de regelgeving creëren. Alleen zo kunnen we mobiliteit duurzamer en milieuvriendelijker maken.”

Bij de plaatselijke busremise is een tijdelijk waterstoftankstation gebouwd dat het testvoertuig binnen twaalf minuten kan vullen met 35 kilogram waterstof. Dat is iets langzamer dan bij een vast tankstation, dat de bus van H2 voorziet in acht minuten. Met een volle tank kan het voertuig tot 400 kilometer rijden. Tijdens de proefperiode moet eenmaal per dag worden bijgetankt, het tankstation is hierop afgestemd.

Wien Energie is belast met de inkoop van de benodigde waterstof in de toekomst. “We onderzoeken met name de mogelijkheden om groene waterstof in de stad te produceren”, zegt Michael Strebl, algemeen directeur van Wien Energie. “Een eerste concept hiervoor zal eind dit jaar worden ontwikkeld. Als alles volgens plan verloopt, kan er in Wenen een elektrolyse-installatie worden gebouwd, waarin groene waterstof wordt geproduceerd uit hernieuwbare elektriciteit.”

De waterstofbussen van Solaris zijn uitgerust met een brandstofcel van 70 kW en accu's met hoog vermogen. De accu wordt van energie voorzien vanuit de brandstofcel en met teruggewonnen energie bij het remmen. De bussen beschikken over twee elektromotoren in de as van 2 x 125 kW.  Om het energieverbruik zo laag mogelijk te houden, gebruikt een milieuvriendelijke CO₂-warmtepomp de restwarmte van de brandstofcel om de bus te verwarmen en te koelen. De waterstof wordt veilig opgeslagen op het dak in vijf tanks. 

In verschillende Europese steden gaan de Solaris waterstofbussen de komende jaren definitief rijden. In de loop van dit jaar al in het noord-Italiaanse Bolzano en in de Duitse steden Keulen en Wuppertal, volgend jaar volgt Nederland. Solaris heeft inmiddels 57 bussen op waterstof verkocht.

De gemeente Noorderveld in de provincie Drenthe heeft de afgelopen weken twee nieuwe werkbusjes op waterstof in gebruik genomen (foto). Daarmee zet de gemeente de volgende stap richting klimaatneutraal en CO2-vrij vervoer. De voertuigen zijn geleverd door de Century Autogroep uit noord Nederland en omgebouwd door Holthausen in Hoogezand.

Zo lang er nog geen waterstoftankstation is in de gemeente moeten de voertuigen om te kunnen tanken uitwijken naar buurgemeente Groningen, waar al wel een waterstoftankstation staat. Deze staat naast het zonnepark Woltjerspoor aan de Duinkerkenstraat in het zuidoosten van de stad. Hier tanken ook de waterstofvoertuigen van de stad Groningen. De gemeente Noorderveld, met plaatsen als Norg, Roden en Peize, meldt dat er gesprekken worden gevoerd met een ondernemer die mogelijkheden ziet om een waterstoftankstation te starten. De aankoop van de wagens is mede mogelijk gemaakt door een bijdrage uit Europa.

De twee werkbusjes zijn niet de eerste voertuigen op waterstof die de gemeente Noorderveld in gebruik heeft. Holthausen leverde al eerder een naar waterstof omgebouwde Volkswagen E-crafter met enkele cabine aan de gemeente. Dit voertuig heeft een actieradius van 350 km en de 36 kWh accu en de 85 kW elektromotor is geschikt voor het trekken van een aanhangwagen met behoud van een aanzienlijk actieradius. Het is mogelijk om het voertuig te stekkeren (220v en snelladen max. 50kW) en te vullen met waterstof. Het voertuig beschikt over een 4.22 kg waterstoftank van 700 Bar. De snelle vultijd van 3 minuten maakt het voertuig interessant voor intensief gebruik.

Buurgemeente Groningen heeft al langer ervaring met waterstof. Daar rijden sinds mei 2017 een vuilniswagen, een veegwagen en twee personenwagens op H2.

Belangrijk nieuws uit de Verenigde Staten. Het bedrijf HyPoint claimt dat het een systeem heeft ontwikkeld dat drie keer zoveel vermogen haalt uit een brandstofcel en de levensduur met een factor vier vermenigvuldigd. De prestaties worden gehaald zonder dat het gewicht van het hele systeem toeneemt. De testresultaten in het laboratorium zijn zeer positief, nu volgt een praktijktest.

HyPoint speelt handig in op de transformatie in de luchtvaartsector. Deze loopt van propellervliegtuigen naar straalvliegtuigen en in de huidige tijd richting elektrisch aangedreven vliegtuigen. Daarbij vallen accu’s als energiebron af, vanwege het hoge gewicht. Brandstofcellen zijn daarentegen veelbelovend, volgens het bedrijf uit Californië. Vooral door de hoge energiedichtheid en kortere tanktijden.

Het in Silicon Valley gevestigde bedrijf HyPoint heeft er vertrouwen in dat de toekomst niet bij lithium-inobatterijen ligt, maar bij brandstofcellen. Via een nieuw 'turbo luchtgekoeld' brandstofcelontwerp kunnen hogere snelheden worden bereikt en langere afstanden worden gevlogen. Waterstofelementen worden in een luchtkanaal geplaatst, waar de onder druk staande, bevochtigde en thermisch gestabiliseerde lucht door de ventilatoren wordt gecirculeerd. Ook wordt lucht met een hoog zuurstofgehalte aan het systeem toegevoerd. 

De energiedichtheid bereikt daarmee een waarde van 2000 W/kg, terwijl de beste vloeistofgekoelde brandstofcellen tussen 150 en 800 W/kg leveren, aldus het persbericht. Volgens eigen berekeningen van Hypoint heeft het systeem een ​​energiedichtheid van ongeveer 960 Wh/kg. Het systeem heeft ook andere voordelen; het accepteert 'vuile' waterstof met slechts 99% zuiverheid. Bovendien is het Hypoint-systeem bestand tegen een temperatuurbereik van -50 tot +50 ° C.

HyPoint heeft een prototype samengesteld, dat ongeveer 20.000 uur in het laboratorium heeft gewerkt. De volgende stap voor het bedrijf is het valideren van de testresultaten buiten het lab. Dit jaar verschijnt mogelijk een prototype met een capaciteit van 15-20 kW en in 2022 wordt een commerciële, nog krachtigere installatie gepresenteerd.

Op de foto: De nieuwe WatFly Atlas, een eenpersoons vliegtuig voor recreatief gebruik, is zeer geschikt voor HyPoint brandstofcellen.

De Duitse bondsregering heeft gisteren haar nationale waterstofstrategie bekendgemaakt. In totaal trekt het land 9 miljard euro bijkomend uit om een duurzame waterstofeconomie uit te bouwen, waarvan 2 miljard beschikbaar voor concepten met Europese partners. Waterstof krijgt een centrale rol in de Duitse energietransitie die ook in de toekomst nog een belangrijke plaats voorziet in gasvormige en vloeibare energiedragers. De visie van Duitsland sluit nauwkeurig aan op de waterstofvisie van Nederland en de waterstofplannen in België.

De Duitsers voorspellen een waterstofvraag van 90 tot 110 TWh in 2030. Om aan een deel van die vraag te voldoen, mikt de regering op een waterstofinfrastructuur met een vermogen van 5 gigawatt, goed voor 14 TWh aan groene waterstofproductie. De primaire rol voor waterstof is weggelegd als duurzame grondstof voor de industrie waar vandaag al 55 TWh aan fossiele waterstof verbruikt wordt. Dit behoeft grootschalige elektrolyseprojecten, nieuwe pijplijninfrastructuur en de aanpassing van bestaande gasnetten. De plannen voor een nieuw landelijk waterstofnet heeft Waterstof Magazine onlangs gepubliceerd.

Naast industrie ziet Duitsland ook opportuniteiten voor waterstof in transport en als opslagmedium voor hernieuwbare elektriciteit. Voornamelijk in de zee- en luchtvaart dicht men een belangrijke rol toe aan waterstof als basis van synthetische brandstoffen. Verder vormen brandstofcelvoertuigen een aanvulling op batterij-elektrische mobiliteit in het openbaar vervoer, bij delen van zwaar wegvervoer, in de logistiek en bepaalde gebieden van personenauto's.

Duitsland beseft dat de eigen productiecapaciteit van hernieuwbare energie en groene waterstof beperkt is en dat import nodig zal zijn. Een belangrijk deel van de waterstofstrategie gaat dan ook over het internationale samenwerkingskader en de rol van Europa. Zoals Waterstof Magazine eerder berichtte praat Duitsland met verschillende Afrikaanse landen, waaronder Marokko, over de levering van waterstof uit de woestijn.

Adwin Martens, directeur van WaterstofNet, ziet alleen maar voordelen als de plannen internationaal uitgewerkt kunnen worden. “De sterkte is de beoogde internationale samenwerking. Ik zie in onze regio opportuniteiten om projecten aan elkaar te koppelen. Binnen de importcoalitie bestuderen we de import van waterstof via de Vlaamse havens en het waterstof IPCEI idee. ‘Green Octopus’ vormt een kapstok voor een waterstofbackbone tussen Nederland, België en Duitsland. Ook waterstoftechnologie – en toepassingen uit Vlaanderen en Nederland kunnen een rol spelen in de Duitse ambities.”

Paul Bombeld, hoofdredacteur van Waterstof Magazine sluit zich hierbij aan. “Het is een illusie om te denken dat landen individueel een eigen energieplan voor de toekomst kunnen ontwikkelen. Internationale samenwerking en kunnen terugvallen op elkaars energienetten blijft in de toekomst noodzakelijk. We zien inmiddels dat leidende landen als Duitsland, Italië, het Verenigd Koninkrijk, België en Nederland voor een belangrijke rol voor waterstof kiezen. De richting is duidelijk, we kunnen aan de slag.”

Tesla zet alles op alles om een commerciële truck op batterijen snel op de weg te hebben. Dat blijkt uit een interne memo van CEO Elon Musk, waarin het personeel wordt aangespoord om de productie van de nieuwe vrachtauto’s de hoogste prioriteit te geven. Toen het bericht naar buiten uitlekte reageerde de beurs op Wall Street direct. Bij opening gistermorgen steeg het aandeel Tesla naar recordhoogte.

Het persbureau Reuters weet te melden dat Musk het bericht naar het personeel stuurde na een zeer succesvolle beursintroductie van concurrent Nikola Motors. Dit bedrijf denkt binnen enkele jaren een serie zware voertuigen op batterijen en op waterstof op de weg te hebben. Daarvoor wordt in Arizona een nieuwe fabriek gebouwd. Het aandeel Nikola verdubbelde, in de eerste week waarin het openbaar kon worden verhandeld, in waarde. De marktwaarde van het in Phoenix gevestigde Nikola overtrof begin deze week die van Ford na het aankondigen van een reserveringsdatum. Nikola heeft nu ongeveer 25 miljard beurswaarde. De beleggers hebben groot vertrouwen in het bedrijf, ondanks de bedrijfsprognoses dat het tot 2023 nog niet eens 1 miljard euro aan inkomsten gaat halen. Vrachtauto’s op waterstof gaan volgens veel investeerders een gouden toekomst tegemoet.

Musk heeft de authenticiteit van zijn notitie bevestigd. Daarin staat: "Het is tijd om alles uit de kast te halen en de Tesla Semi tot volumeproductie te brengen." Hij voegde eraan toe dat de aandrijflijn zou worden vervaardigd in Tesla's fabriek in Reno, Nevada, maar dat het meeste andere werk elders in de VS zou plaatsvinden.

Tesla was oorspronkelijk van plan om de trucks in 2020 op de markt te brengen, maar deze datum wordt niet gehaald. De leveringen zijn doorgeschoven naar 2021. Een Tesla-trekker op batterijen moet tussen de 130 en 175-duizend euro gaan kosten. Het voertuig krijgt een actieradius van 500 tot 800 km.

Ook in de rechtbank komen Nikola en Tesla elkaar tegen. Nikola beschuldigd Tesla er van het ontwerp van een van zijn vrachtwagens te kopiëren. De rechtszaak loopt nog. Over de naam van de twee bedrijven wordt geen juridische strijd geleverd. Beide bedrijven lenen hun naam van de beroemde elektrotechnicus Nikola Tesla. Zowel Tesla als Nikola beweren inmiddels voor miljarden euro’s aan bestellingen open te hebben staan.

In Zwitserland is het nieuwe transportsysteem voor waterstof gepresenteerd. In containers wordt de brandstof voor vrachtauto’s en personenauto’s van de waterstoffabriek in Niedergösgen naar tankstations in het hele land vervoerd. De eerste vracht werd afgelopen week afgeleverd bij het nieuwe Avia waterstof-tankstation in Sankt Gallen en wordt gezien als een belangrijke stap om het wegtransport in Zwitserland koolstofarm te maken. AVIA Osterwalder gebruikt de waterstof voor de laatste tests als onderdeel van het inbedrijfstellingsproces voor het eerste waterstofvulstation in Oost-Zwitserland. De opening van het tankstation is gepland in de zomer van 2020. 

De containers worden geladen in Niedergösgen, waar via waterkracht dagelijks 800 kg waterstof wordt geproduceerd. Hiervoor is 2 MW input van energie nodig. De elektrolyser produceert niet de hele dag op vol vermogen. De initiatiefnemers willen vooral gebruik maken van overtollige groene energie. Als er piekmomenten in het reguliere gebruik zijn wordt de elektrolyser tijdelijk afgeschakeld.

In Zwitserland zijn inmiddels de eerste Hyundai vrachtauto’s op waterstof gearriveerd. In totaal zullen er de komende vijf jaar 1600 zware voertuigen op waterstof worden geleverd die deels gaan rijden voor de supermarktketens Coop en Migros. Zij beschikken over een eigen netwerk van tankstations waar in de toekomst waterstof wordt aangeboden. Maar ook oliemaatschappijen als Avia, Shell en het Oostenrijkse OMV hebben zich bij het waterstofinitiatief aangesloten. De Zwitserse overheid subsidieert de waterstofplannen, door transporteurs die overschakelen op schoon vervoer fiscale voordelen te bieden.

Bij de meer dan 100 jaar oude waterkrachtcentrale Alpiq Gösgen heeft het samenwerkingsverband Hydrospider onlangs de grootste elektrolyse-installatie van Zwitserland in gebruik genomen voor de productie van groene waterstof. Het water wordt gescheiden in waterstof en zuurstof met elektriciteit die ter plaatse wordt geproduceerd uit 100 procent waterkracht. De 2 MW-fabriek van Hydrospider zal jaarlijks ongeveer 300 ton waterstof produceren, wat neerkomt op een jaarlijks verbruik van 40 tot 50 vrachtwagens of ongeveer 1700 personenauto's.

Twee publicaties uit China duiden er op dat waterstof een steeds belangrijkere rol gaat spelen binnen de toekomstige mobiliteit. Vooral voor autofabrikanten elders op de wereld is het van groot belang de ontwikkelingen nauwkeurig te volgen. "Er is geen andere automarkt dan China met zo’n groot gevoel voor snelheid en nieuwe ontwikkelingen. We hebben er alle vertrouwen in dat we hier partners hebben gevonden waarmee we kunnen werken aan het gemeenschappelijke doel om het gebruik van brandstofcelvoertuigen te vergroten", meldt Toyota, een van de partners in een nieuwe Chinese joint venture.

Tot op heden zijn de verkopen van auto’s met een brandstofcel wereldwijd marginaal. Toyota en Hyundai en in mindere mate Honda wisten er de afgelopen jaren slechts enkele duizenden van te verkopen. Door handmatige productie, blijven de prijzen hoog. Beide fabrikanten hebben inmiddels aangekondigd de productiecapaciteit van voertuigen op waterstof flink uit te breiden. Met lagere prijzen moet een grotere groep consumenten worden aangesproken.

Toyota kijkt inmiddels ook naar de grootste automarkt van de wereld. Het bedrijf uit Japan heeft de afgelopen week bekend gemaakt een joint venture te hebben opgericht met vijf Chinese partners. Onder de naam United Fuel Cell System R&D richt Toyota zich samen met de FAW-groep, Dongfeng Motor Corporation, Beijing Automotive Group (BAIC) en brandstofcelontwikkelaar Beijing Sino Hytec op de ontwikkeling van mobiliteit op waterstof. Toyota krijgt een meerderheidsaandeel van 65% in de joint venture. Het gemeenschappelijke doel is de markt voor voertuigen met brandstofcellen snel te laten groeien en concurrerende brandstofcelsystemen te ontwikkelen die voldoen aan de wettelijke vereisten van China”, meldt Toyota bij de bekendmaking van de plannen. “De Chinese automarkt reageert altijd razendsnel op nieuwe technologische ontwikkelingen. Door de samenwerking kan het gemeenschappelijke doel sneller worden bereikt.’

Vorige week keurde het Nationale Volkscongres in Peking het nationale economische en sociale ontwikkelingsplan voor 2020 goed. Daarin is voor het eerst de promotie van waterstof officieel opgenomen. Via subsidie worden nieuwe waterstofinitiatieven flink ondersteund. Andere landen met grote autofabrieken zijn gewaarschuwd. Als de technologie de overhand krijgt in China, staan ze op achterstand. Met een enorme binnenlandse markt kan de Volksrepubliek de wereldontwikkelingen sturen.

Een belangrijk onderdeel van de plannen is de uitrol van een netwerk van waterstof-tankstations. Deze moeten er snel komen en worden voorlopig door de staat gefinancierd. Met een reeks normen en voorschriften voor brandstofcellen moeten nieuwe ontwikkelingen sneller worden doorgevoerd.

Deskundigen zijn het erover eens dat auto’s met brandstofcellen de meest milieuvriendelijke voertuigen zijn die tot nu toe zijn ontwikkeld. Vooral bij het gebruik van groene waterstof is de algehele milieubalans veel beter dan bij lithiumbatterijen. Uit de uitlaat komt slechts schoon water. De eerste toepassingsmogelijkheden worden inmiddels wereldwijd gezien bij bussen en vrachtwagens. Bij lichte personenauto’s moet waterstof concurreren met batterijen.

Waterstof als brandstof is essentieel om luchtverontreiniging en koolstofemissies van de Britse transportvloot te verminderen, blijkt uit een onderzoeksrapport dat in het Verenigd Koninkrijk is gepresenteerd. Het onderzoek is uitgevoerd door de denktank Centre for Policy Studies, om in beeld te krijgen hoe de klimaatdoelstellingen van Parijs kunnen worden gehaald.

De Britse regering streeft ernaar om tegen 2050 netto-nulemissies te bereiken. Omdat het vervoer in belangrijke mate bijdraagt aan deze uitstoot en een van de belangrijkste bronnen van luchtverontreiniging is, dringt de denktank er bij de regering op aan om waterstof te zien als een oplossing voor deze problemen. 

Volgens het rapport bestaat het gevaar dat de focus op korte termijn te veel komt te liggen op elektrische voertuigen nu er plannen zijn gepresenteerd om met ingang van 2035 de verkoop van benzine en dieselvoertuigen te verbieden. De onderzoekers schrijven dat accu’s zijn niet voor iedere vorm van transport een haalbare oplossing is.  

De denktank dringt er bij de regering op aan om ervoor te zorgen dat niet alleen personenauto's, maar ook zware vrachtwagens, bussen, treinen en schepen, worden vervangen. In deze gevallen is waterstof een veel geschiktere alternatieve en schone brandstof omdat het een hogere energieopslagdichtheid heeft dan lithium-ionbatterijen. Het vroegtijdig omarmen van waterstof biedt Groot-Brittannië een grote kans wereldleider in deze technologie te worden en daarmee duizenden 'groene' banen te creëren.

De publicatie van het Centre for Policy Studies bevat ook een reeks aanbevelingen, zoals het uitzetten van een waterstofstrategie voor het hele VK, een plan om ervoor te zorgen dat de busvloot van het VK in 2038 emissievrij is en streefcijfers voor schone lucht in te voeren in overeenstemming met de WHO-richtlijnen. Tenslotte moet er voor een strategie gekozen worden en om vrachtwagens, bussen, treinen, scheepvaart en luchtvaart koolstofvrij te maken. 

Hyundai Motor Co heeft afgelopen week het eerste waterstoftankstation van het land geopend dat zich richt op zware bedrijfsvoertuigen. Het tankstation met hoge capaciteit is geplaatst bij de Hyundaifabriek in Jeonju, 240 km ten zuiden van Seoel. Dankzij een dubbele verdeler kunnen zonder problemen 22 voertuigen per uur worden getankt. Dit is het negende tankstation van Hyundai in Korea.

Waterstofbussen en vrachtwagens, evenals waterstof personenauto’s kunnen voortaan tanken bij het zelfbedieningsstation dat zich dichtbij belangrijke verkeersaders bevindt. Jeonju is ook de plaats waar Hyundai over enige tijd de eerste vrachtauto’s op waterstof wil lanceren. Dit zijn 10-tons voertuigen van hetzelfde type dat aan Zwitserland wordt geleverd.  

De stap is in lijn met het regeringsbeleid om verkoop waterstofauto’s te stimuleren en de laadinfrastructuur te versterken. Zuid-Korea streeft ernaar het aantal waterstoftankstations tegen 2022 met honderden te verhogen tot 310. Momenteel zijn er 37 waterstoftankstations in het land. De komende decennia wil Hyundai Motor Co de productie van waterstofvoertuigen fors opvoeren. In 2030 wil de autofabrikant al 500.000 waterstofvoertuigen produceren om CO2-uitstoot aanzienlijk te verminderen.

Boeren uit de noord-Duitse regio Noord-Friesland, tegen de grens met Denemarken, willen toegevoegde waarde voor de regio creëren door zelf waterstof te maken uit groene stroom. In de regio staan al decennialang veel windmolen. Het doel is om van de opbrengst jaarlijks ongeveer 220 ton waterstof te genereren.  

Innoveren zit de streekbewoners in de genen. Het is bijna honderd jaar geleden dat enkele vindingrijke boeren uit de streek het onderwerp windenergie naar voren brachten. In 1923 werd nabij Husum een ​​eigen windenergiecentrale gebouwd. Acht boeren uit Pobüll kwamen bij elkaar omdat ze hun landbouwmachines elektrisch wilden bedienen en hun boerderijen elektrisch wilden verlichten in plaats van met petroleum. Het werd een groot succes.

En nu richten de volgende generaties boeren zich op waterstof. In Niebüll, op ongeveer 40 kilometer van Pobüll, is inmiddels begonnen met een project waarbij waterstof wordt opgewekt met elektriciteit opgewekt uit windenergie (foto). De elektriciteit hiervoor wordt opgewekt in oudere windparken in Bosbüll, Langenhorn, Dörpum en Reußenköge. Voortaan wordt de stroom niet meer aan het landelijke hoogspanningsnet toegevoegd, maar wordt het ter plaatse gebruikt om via grote elektrolysers groene waterstof op te wekken. Bij voldoende windkracht kan per jaar 220 ton waterstof worden geproduceerd. Afnemers zijn al gevonden, in de regio worden momenteel twee waterstoftankstations gebouwd voor auto’s en bussen.

De initiatiefnemers zijn ervan overtuigd dat, om de klimaatdoelstellingen in transport, verwarming en industrie te halen, verschillende soorten hernieuwbare energie waaronder waterstof moeten worden gebruikt. ‘Produceren gaat het beste op plaatsen waar zonne- en windenergie wordt opgewekt,’ zegt initiatiefnemers André Steinau in de regionale media. ‘Daarnaast draag de productie van waterstof en het rijden op waterstof bij aan de acceptatie van windmolens in het landschap. In onze regio wordt meer energie opgewekt dan nodig is, het omzetten in waterstof zorgt voor meerwaarde.’

19 particuliere investeerders waren snel gevonden om het eFarm-project, met een waarde van 16 miljoen euro te realiseren. Het project moet de regio versterken en banen creëren. Banken en spaarbanken uit Noord-Friesland droegen 4,4 miljoen euro bij. En ook de minister van Transport Andreas Scheuer heeft acht miljoen euro subsidie toegezegd. Een deel van het geld wordt gebruikt om twee brandstofcelbussen aan te schaffen voor lokaal vervoer. ‘De waterstof moet bij de twee benzinestations worden verkocht voor een prijs van 10 euro per kilo,’ onthult Steinau. ‘Alleen al de distributiekosten worden geschat op zes tot acht euro per kilo. Daarnaast komen er productiekosten tussen de drie en vijf euro. Voorlopig hebben we nog subsidie nodig.’ 

Steinau rijdt inmiddels zelf al in een Hyundai Nexo. ‘Als ik even in Hamburg moest zijn, zat ik voortdurend in spanning of mijn accu de terugreis wel zou halen. Sinds ik in een waterstofauto rijdt reis ik veel meer ontspannen.’

Sinds vandaag rijden vier bussen op waterstof mee in de dienstregeling in de provincie Zuid-Holland. De voertuigen zijn geproduceerd door VDL, worden geëxploiteerd door Connexxion en rijden in de regio Hoeksche Waard-Goeree Overflakkee, in de dienstregeling R-Net Lijn 436.

De voertuigen die worden ingezet zijn de bussen van twaalf meter lengte van het type Citea SLF-120 Electric en dan in waterstofuitvoering. Bij het voertuig wordt de aandrijving verzorgd door een ‘waterstof range extender’. In praktijk betekent dit dat de bus is uitgerust met een aanhanger waarin de waterstoftechniek is ondergebracht. Met een volle tank kunnen deze voertuigen zo'n 350 kilometer afleggen.

De ingebruikname liep vertraging op door onder meer complexe wet- en regelgeving rondom de inzet van de waterstofbussen. Alle betrokken wegbeheerders hebben instemming verleend aan het laten rijden van de waterstofbussen. Omdat de Heinenoordtunnel onderdeel uitmaakt van de route die R-net lijn 436 volgt, is specifiek overleg gevoerd tussen tunnelbeheerder Rijkswaterstaat en de veiligheidsregio’s. De chauffeurs hebben voor het besturen van deze bus naast een D rijbewijs ook een E rijbewijs moeten halen. Dit is nodig omdat de bus is uitgerust met een aanhanger waarin de H2 techniek is ondergebracht. Het voordeel van deze constructie is dat het extra gewicht en ruimte van de H2 installatie niet ten koste gaat van het aantal te vervoeren passagiers.

De bussen gaan tanken bij het Air Liquide waterstofstation in Rhoon, waar ook de 2 waterstofbussen van de RET - die sinds 2017 in Rotterdam rijden - worden getankt. Zowel de bussen en als de nodige uitbreiding van het tankstation worden mede gefinancierd door de Fuel Cell and Hydrogen Joint Undertaking en maken deel uit van het project 3Emotion. Het Belgisch Nederlandse WaterstofNet is als partner verantwoordelijk is voor de coördinatie en disseminatie.

Binnen het Europese project 3Emotion worden in totaal 29 waterstofbussen gedemonstreerd op 6 locaties in Europa: in Rotterdam (2), London (10), Pau (3), Versailles (7), Aalborg (3) en 4 in de provincie Zuid-Holland. De provincie Zuid-Holland zet volgend jaar een volgende stap in het vergroenen van het busvervoer. In 2021 wordt het aantal waterstofbussen in Hoeksche Waard-Goeree Overflakkee uitgebreid met 20 nieuwe bussen van Solaris Dit project wordt mede gefinancierd door het FCH-JU project Jive 2.

De uitrol van grote waterstoftankstations in de USA begint steeds meer vorm te krijgen. De afgelopen week maakten vrachtautofabrikant Nikola en Nel Hydrogen bekend een overeenkomst te hebben gesloten over het leveren van vijf tankstations op strategische plekken in de Verenigde Staten.  De H2-stations moeten de zware voertuigen die Nikola gaat bouwen van waterstof voorzien. De waterstof wordt niet aangevoerd, maar op locatie geproduceerd.

Nel Hydrogen levert voor in totaal 85-megawatt alkalische elektrolysers, verdeeld over vijf tankstations, die dagelijks tot 8 ton waterstof kunnen produceren, gezamenlijk meer dan 40.000 kg waterstof. De aankooporder heeft een waarde van 26,5 miljoen Euro. Om aan de toekomstige vraag naar elektrolysers te voldoen bouwt Nel momenteel een nieuwe megafabriek is in Noorwegen.  Over de andere apparatuur die nodig is voor de tankstations zijn Nel en Nikola nog in onderhandeling. Deze zullen naar verwachting de komende maanden worden afgerond.

"We bouwen het grootste waterstofnetwerk ter wereld en ik kan er niet trotser op zijn dat Nel er deel van uitmaakt", zegt Trevor Milton, oprichter en uitvoerend voorzitter van Nikola Corporation. “Deze elektrolysers zullen vijf grote waterstofstations bedienen die komen langs belangrijke routes voor zwaar transport. Hiermee ontstaat de toekomst van schoon transport. ”

“We zijn erg verheugd dat we deze mijlpaal met Nikola Corporation hebben bereikt,” zegt Jon André Løkke, CEO van Nel. “Sinds onze samenwerking in 2017 begon, werken we samen om grootschalig waterstof-tankstations te ontwikkelen. Het is verbazingwekkend om te zien hoeveel vooruitgang het Nikola-team heeft geboekt met betrekking tot voertuigontwikkeling en het ontwerp van stations. Nu zijn we klaar om te beginnen met bouwen.”

De cijfers genoemd in het persbericht laten zien dat de aankoopprijs van elektrolysers flink aan het dalen is. Waarschijnlijk heeft de opschaling van de productie een sterk prijsdrukkend effect.

Er is ook goed nieuws voor beleggers die het volste vertrouwen hebben in de nieuwe waterstofeconomie. Sinds afgelopen week is het aandeel Nikola te koop op de Nasdaq in New York en kan iedereen in het bedrijf participeren.

De brandweer in Berlijn heeft de nieuwste uitbreiding van zijn voertuigenvloot gepresenteerd. De spuitgasten hebben sinds kort de beschikking over vier auto’s op waterstof van het type Toyota Mirai. De auto’s zijn gespoten en beplakt in de kleuren van de Berlijnse brandweer en reddingsdiensten en uitgerust met zwaailichten en sirenes. De auto’s zullen worden gebruikt voor dagelijkse operaties. 

De vier nieuwe Toyota’s worden aangedreven door een elektromotor van 113 kW, hebben twee waterstoftanks en kunnen daarmee 500 km afleggen op een volle tank. Binnen drie tot vijf minuten zijn de voertuigen bij een waterstoftankstation weer volgetankt. Tanken in Berlijn is geen probleem, er zijn momenteel zes openbare tankstations voor waterstof operationeel in de regio en nog twee nieuwe in ontwikkeling. Hiervan is de openingsdatum nog niet bekend. Ook de politie in de Duitse hoofdstad heeft inmiddels enkele waterstofvoertuigen in gebruik.

De aankoop van de waterstofauto’s is mede gefinancierd door het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO) en door BENE, het programma voor duurzame ontwikkeling van de stad Berlijn.

Hyzon Motors, een spin-off van Horizon Fuel Cell Technologies, start dit jaar met de productie van zware voertuigen op waterstof. Het bedrijf uit de regio New York werd in maart opgericht en is gespecialiseerd in zware vrachtwagens, bussen en bestelwagens met een brandstofcel. Speciaal voor deze voertuigen zijn brandstofcellen ontworpen met een vermogen van 100 tot 370 kW.

Hyzon meldt dat het een intentieovereenkomst heeft gesloten met een niet nader bekendgemaakt bedrijf voor de productie van 1.000 bussen met een lengte van 12 meter. De eerste 50 bussen worden binnen 12 maanden geleverd. Het bedrijf claimt dat het tot 10.000 bussen en vrachtwagens per jaar kan produceren, bestellingen kunnen al worden geplaatst. 

George Gu, CEO van Hyzon Motors, is geen onbekende in de waterstofwereld. De afgelopen 16 jaar was hij voorzitter van de raad van bestuur van Horizon Fuel Cell Technologies uit Singapore. Daar signaleerde hij een enorme groei in de vraag naar brandstofcellen. Deze werden tot op heden door andere fabrikanten ingebouwd in voertuigen. Nu gaat Hyzon Motors dat zelf doen. “Onze brandstofcelsystemen hebben zichzelf al bewezen en we zien een kans om de wereld te helpen het transport veel sneller koolstofvrij te maken dan mensen momenteel denken dat mogelijk is,” aldus George Gu.

Maar niet alleen in Amerika gaat Hyzon Motors een productielocatie opstarten. In dit land wordt samengewerkt met strategische partners. Uiterlijk in 2022 wil het bedrijf beginnen. De voertuigen van Hyzon zullen duurder zijn dan vergelijkbare wagens op diesel. Maar door lagere onderhoudskosten wijkt de prijs per gereden kilometer niet veel af. Batterijen zijn voor zware vrachtauto’s geen alternatief. Door het enorme gewicht gaat veel laadvermogen verloren.

De politie in het kanton Zurich, in het noorden van Zwitserland, test sinds de afgelopen week een voertuig op waterstof. De Hyundai Nexo wordt ingezet voor reguliere patrouille-werkzaamheden. Door een waterstofvoertuig aan de vloot toe te voegen is de verduurzaming van het wagenpark in een volgende fase beland. De politie maakt al gebruik van enkele auto’s op batterijen. Het aandeel voertuigen met alternatieve aandrijfsystemen bij de kantonpolitie Zürich bedraagt nu ongeveer 18%.

De opvallende nieuwe politieauto staat in Dübendorf, iets ten oosten van de stad Zurich, waar de snelwegen 1 en 58 bij elkaar komen. Het voertuig is voorzien van een volledige uitrusting geschikt voor patrouilles snelwegen. In de testperiode moet onder meer de geschiktheid voor dagelijks gebruik en de levensduur worden bepaald.

De waterstofauto is een Hyundai Nexo. Het voertuig is onder meer uitgerust met een speciaal signaalsysteem, een vervolgmeetapparaat, een ongevallengeheugen, een locatiesysteem, een radio en met signalerings-, sluitings-, reddings-, foto- en persoonlijk beschermingsmateriaal, meldt de Zwitserse politie in een persbericht. Het is de bedoeling dat het voertuig tot 300.000 kilometer gaat rijden om de exacte bedrijfskosten te kunnen berekenen

De politie zoekt verduurzaming niet alleen in de materialistische hoek. Een gerichte rijopleiding heeft de afgelopen jaren ook bijgedragen aan een aanzienlijke vermindering van het brandstofverbruik van de bedrijfswagens.

U bent ondernemer en wilt het rijden in een waterstofauto wel eens ervaren? Dat kan op 16 juni, want dan organiseert E-xpeditie.nl samen met Automotive Campus Helmond een proefrittendag met waterstofauto’s specifiek voor ondernemers. De testrit begint met een tankinstructie bij het waterstoftankstation van WaterstofNet in Helmond. Aansluitend wordt er een testrit afgelegd over een vooraf opgezette route. De proefritten zijn corona-proof en uitsluitend op afspraak. Waterstofauto-expert Arjan de Putter (foto), zelf ervaren waterstofrijder, staat de hele dag klaar om vragen te beantwoorden.

Voor belangstellenden zijn er twee waterstofauto’s beschikbaar: een Toyota Mirai en een Hyundai Nexo. Volgens kenners twee totaal verschillende auto’s met een aantal gemeenschappelijke eigenschappen. Beide auto’s rijden fluisterstil, hebben een grote actieradius van respectievelijk 500 en 600 kilometer en zijn in drie minuten volgetankt.

Met dit initiatief wil E-xpeditie.nl een bijdrage leveren aan het verstrekken van goede praktijkinformatie over rijden op waterstof. “Er wordt van alles over rijden op waterstof geroepen, maar weinig mensen hebben echt ervaring” zegt De Putter tegen Waterstof Magazine. “Rijden op waterstof is gewoon interessant voor de echte kilometervreter met een drukke agenda. En het aantal tankstations? Er komen steeds meer tankstations bij in Nederland, maar ik adviseer om pas een auto te bestellen als je een tankstation bij jou in de buurt hebt. Dat heb je gewoon nodig.”

De dag vol proefritten is bewust geen poging om auto’s te verkopen. De Putter: “Natuurlijk is het mooi als mensen echt de overstap willen maken naar rijden op waterstof, maar wij verwijzen ze dan door naar de aanbieders. Deze dag is echt bedoeld om mensen te informeren en het rijden op waterstof te laten ervaren.

Voor ondernemers is een waterstofauto extra interessant door de lage bijtelling van 8% over de volledige cataloguswaarde. Waterstofauto’s zijn gemiddeld duurder dan voertuigen op fossiele brandstoffen, ook jong gebruikt. Maar met rijden op waterstof kun je je zakelijk ook onderscheiden,” stelt De Putter. “Voor innovaties moet je als eerste bij ondernemers zijn, zij zijn gewend om moeilijke afwegingen te maken én in staat om knopen door te hakken.”

De proefrittendag wordt corona-proof georganiseerd, de proefritten gaan uitsluitend op afspraak en voor iedereen is maximaal één uur beschikbaar. Bij elke wissel wordt de auto schoon gemaakt en het gesprek wordt uiteraard op anderhalve meter afstand gevoerd. De kennismakingsdag wordt mede georganiseerd door E-xpeditie.nl, Automotive Campus, Oostendorp Auto en Ebby Road, leverancier van 2^e hands waterstofauto’s uit Eindhoven

Aanmelden kan via https://e-xpeditie.nl/h2-test-drive

Zeer onbelangrijk nieuws uit Nieuw-Zeeland. Terwijl het daar bijna winter is en in Europa bijna zomer, meldt First Gas in Nieuw-Zeeland dat het de trotse eigenaar is van een van de eerste barbecues op waterstof van het land. Dat meldt Paul Goodeve, CEO van First Gas, op social media. Het bericht wordt gekscherend gebracht en de komende weken moet nog blijken of een barbecue op waterstof een goed alternatief is voor een barbecue op houtskool met veel CO2-uitstoot.

De CEO laat weten groot voorstander te zijn van barbecueën en waterstof en gaat uitzoeken of de combinatie optimaal werkt. De eerste reacties zijn wisselend. Mensen die reageren vragen zich af of met waterstof dezelfde temperaturen kunnen worden bereikt als met steenkool of gas. En iemand reageert dat hij goede contacten heeft en helemaal in Nieuw-Zeeland aan die heerlijke Duitse worst uit Europa kan komen. Een goed begin voor een smakelijk feestje.

First Gas is gevestigd in de energierijke regio New Plymouth en zorgt voor een veilige en betrouwbare gasvoorziening aan meer dan 65.500 klanten in 40 steden. Het bedrijf bezit een van de grootste gasnetwerken van Nieuw-Zeeland met 2.504 km hogedrukgastransportleidingen en ongeveer 4.800 km gasdistributieleidingen op het Noordereiland. 

Wat is het verband tussen Orecchiette, een soort pasta in schelpjes-vorm, Peccheri, een pastasoort in de vorm van een hele grote koker, én waterstof? In eerste instantie lijkt er geen enkel verband, maar onlangs vond er in de heuvels bij Napels een bijzondere test plaats. In het plaatsje Contursi Terme werd de bekende pastafabriek van Orogiallo voorzien van een bijzonder brandstofmengsel. Op een mix van waterstof en aardgas draaide de pastaproductie zonder problemen door.

In een nabijgelegen olijfboomgaard hadden ingenieurs van Snam, de beheerder van het aardgasnetwerk in Italië, een aantal waterstoftanks aangesloten op de gasleiding richting de pastafabriek. Binnen in het enorme bedrijfspand bleven de ketels met Orecchiette en Peccheri zonder problemen functioneren. Maar omdat waterstofbrandstof emissievrij is, werd in het productieproces aanzienlijk minder CO2 uitgestoten.

Het mengen van waterstof en pasta maken is een onderdeel van een veelzijdige campagne van Marco Alverà, de directeur van Snam, een beheerder van aardgasnetwerken in Italië en in heel Europa. Alverà voelt de druk vanuit heel Europa om minder CO2 uit te stoten en is overtuigd van de voordelen van groene waterstof.

Het is emissievrij en kan worden getransporteerd door het enorme netwerk van Snam met een totale lengte van 40.000 km. Het bedrijf schat dat in drie decennia ongeveer een kwart van de energie in Italië afkomstig zou kunnen zijn van waterstof. Snam wil zo’n 2 miljard euro uitgeven om de geschiktheid van het aardgasnet te testen en daar waar nodig te upgraden. In een tussenstap is het bijmengen van waterstof in het aardgasnetwerk een optie.

De eigenaren van het pastabedrijf Orogiallo, hebben graag meegewerkt aan de test die veel publiciteit opleverde. Door alleen al deel te nemen aan de ‘pasta-test’ van Snam heeft Orogiallo zijn groene reputatie bij klanten zoals supermarkten, flink weten op te vijzelen. "Onze klanten zijn blij met dit waterstof-experiment", zegt Vincenzo Milito, de 72-jarige godfather van de pastafabriek in de New York Times, die uitvoerig over de test schrijft. “We hebben aandacht voor de wensen van onze klanten en zij maken zich zorgen over het milieu. Wij als pastaproducent doen er iets aan.”

Een pick-up truck op waterstof die zijn eigen brandstof aan boord maakt. Dat is het idee van Kurt Koehler uit Indianapolis in het noordoosten van de Verenigde Staten. Het voertuig rijdt op benzine én waterstof, dat onderweg wordt geproduceerd uit een chemische reactie. De eerste waterstofvoertuigen, ontworpen door zijn Aluminium Gallium Company, gaan deze maand rijden in de stad Carmel, in de Amerikaanse staat Indiana.

De Amerikaan Kurt Koehler heeft de afgelopen 14 jaar gewerkt aan het groene idee. Hij ontwikkelde een systeem dat in het voertuig waterstof maakt met behulp van een vaste katalysator en een eenvoudige chemische reactie. Vanaf deze zomer gaat waterstof, geproduceerd vanuit een vaste legering, als extra brandstof dienen voor een paar voertuigen op benzine. De waterstofproductie begint met een paar stevige pucks, bestaand uit een legering van aluminium en gallium om direct waterstof te maken wanneer dat nodig is. Op het moment dat deze pucks in contact komen met water, begint een chemische reactie en worden de watermoleculen gesplitst in waterstof en zuurstof. Het vrijgekomen waterstofgas wordt opgevangen en onmiddellijk naar de motor gepompt. De zuurstof die vrijkomt bindt zich met aluminium en wordt aluminiumoxidepoeder, dat later onbeperkt kan worden omgezet in nieuwe pucks door toevoeging van meer gallium.

Deze zomer voert de stad Carmel, een proef uit met vijf voertuigen met benzinemotoren. Deze pick-ups zullen worden uitgerust met het waterstofproductie-systeem, dat bestaat uit een metalen doos met zes bussen in de bak net achter de cabine. De metalen doos weegt 45 kg. Elke dag starten de voertuigen met het rijden op waterstof en schakelen automatisch over op benzine als alle pucks zijn verbruikt. Tests hebben uitgewezen dat het systeem zorgt voor een benzinebesparing van 15% en 20% minder kooldioxide uitstoot.

Als u in de omgeving woont kunt u het systeem live in werking zien. Koehler geeft wekelijks demonstraties van de technologie in de garage van het Departement aan de Carmel Street. Woont u verder weg dan kunt u kijken naar het eerste deel van een filmpje met uitleg via deze link.

De eerste waterstofcoöperatie van Nederland, GldH2, wil een ondergronds waterstofnetwerk aan leggen in Zutphen. Dat blijkt uit de Mooi-aanvraag die de afgelopen week is ingediend. Via Mooi kunnen innovatieve projecten subsidie krijgen om proefprojecten te starten die een belangrijke bijdrage leveren aan een CO2-vrije toekomst. GldH2 wil waterstof produceren en gebruiken in de bebouwde omgeving, de industrie, voor een tankstation en voor bussen en treinen.

Uit de Mooi-aanvraag blijkt dat in Zutphen voorbereidingen worden getroffen voor het verwarmen van een deel van de binnenstad op waterstof. “Het historische centrum van Zutphen bestaat uit een aaneenschakeling van gemeentelijke- en rijksmonumenten”, zegt Jan Fikken, bestuurslid van GldH2 tegen Waterstof Magazine. De woningen staan dicht op elkaar, warmtepompen zijn hier geen optie en zonnepanelen op deze woningen zijn niet toegestaan. We beginnen met een test in 50 gerenoveerde en geïsoleerde panden. Voor het Apeldoornse bedrijf Remeha wordt dit een belangrijke testcase voor de eerste serie cv-ketels op waterstof.”

GldH2 wil het hele proces CO2-vrij organiseren. De toekomstige waterstoffabriek op industrieterrein de Mars draait hoofdzakelijk op zonnepanelen en windmolens uit de omgeving en zal het beginpunt zijn van een ringleiding voor waterstof. Halverwege de binnenstad passeert de waterstofleiding het rangeerterrein van Prorail. Hier tanken dagelijks regionale treinen. “Deze treinen op diesel rijden jaarlijks meer dan 3 miljoen kilometer door oost-Nederland met de bijbehorende CO2-uitstoot," zegt Fikken. “Met een simpele aftakking van de waterstofleiding is CO2-vrije waterstof ook hier permanent beschikbaar en het scheelt ook nog eens de nodige tankauto’s op de weg.”

De meest eenvoudige case is een metaalverwerkend bedrijf in Zutphen. In het productieproces wordt al veel waterstof gebruikt. Nu nog grijze waterstof, maar met een aftakking van de waterstofringleiding wordt dat groen. Het metaalbedrijf is de grootste energiegebruiker van de stad. Naast het metaalbedrijf ligt het grootste tankstation van de regio. Ook hier kan waterstof ondergronds geleverd worden, het tankstation hoeft het gas dan alleen nog op druk te brengen.

“Het afgelopen jaar zijn de verschillende projecten met de 13 partners, waaronder overheden en het bedrijfsleven, uitgewerkt, “zegt Fikken. “De bedrijven hebben aangegeven een deel van de kosten te willen financieren, om een waterstofeconomie in oost-Nederland te helpen ontwikkelen. Op innovatief gebied is dit project, mede door de enorme diversiteit, een absolute wereldprimeur.”

Een nieuw consortium met een reeks indrukwekkende namen heeft het initiatief genomen om de waterstofbus in Australië te introduceren. Onder de naam H2OzBus gaan Transit Systems, bekend van de waterstofbussen in Londen, Ballard Powers Systems, gasbedrijf BOC, Palisade Investment Partners en ITM Power een vloot van 100 bussen met een brandstofcel uitrollen. De plannen, en dan vooral de tijdlijn, zijn zeer ambitieus.

“Het aantal van 100 bussen is slechts het startaantal,” laat Greg Balkin, algemeen directeur nieuwe technologie en innovatie in de Australische media weten. “We zijn deels afhankelijk van gemeentelijke vergunningen en wettelijke vereisten, maar hopen de eerste voertuigen over één tot anderhalf jaar op de weg te hebben.” De initiatiefnemers zien zich gesteund door de ‘nationale waterstofstrategie’ die de landelijke regering gepresenteerd heeft. Hierin wordt waterstof als een belangrijk onderdeel beschouwd bij het CO2-vrij maken van openbaar vervoer en zwaar transport.

In de eerste fase willen de initiatiefnemers achter H2OzBus zich richten op de aanleg van de tankinfrastructuur op maximaal 10 centrale hubs in heel Australië. Partner Transit Systems heeft contracten voor het openbaar vervoer in verschillende delen van het land en kan de voertuigen moeiteloos integreren in bestaande netwerken. Daarbij wil het bedrijf putten uit de ervaring met waterstof in het openbaar vervoer in Londen. Daar wordt al sinds 2013 op waterstof gereden. Transit Systems is het enige multinationale openbaarvervoersbedrijf van Australië en is actief in West-Australië, Nieuw-Zuid-Wales, Zuid-Australië, Victoria, Northern Territory, Singapore en het Verenigd Koninkrijk, inclusief de enige waterstofaangedreven busvloot van Londen.

Partner ITM Power, dat samen met BOC de infrastructuur voor waterstofproductie en -tanken zal leveren, is ook niet onbekend in de markt voor openbaar vervoer. Het Australische initiatief kan gebruik maken van de ervaring die het bedrijf de afgelopen jaren heeft opgedaan in het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk. Australië krijgt wel een primeur, ITM Power zal voor het eerst zijn nieuwe 2MW PEM-brandstofcel toepassen.

De Franse waterstoffiets Apha van Pragma Industries komt naar Nederland. Op 1 juli wordt de fiets officieel gepresenteerd. De Nederlander Dick van Goch gaat als Agent Commercial France de fiets op de Nederlandse markt brengen. Het eerste exemplaar komt deze week in Nederland aan.

“Na meerdere berichten op onder andere Waterstof Magazine werd fietsenfabrikant Pragma Industrie in Biarritz, in zuidwest Frankrijk, bedolven onder informatie-aanvragen”, laat van Goch aan onze redactie weten. “Een waterstofbedrijf uit Hoogezand toont belangstelling, maar ook verschillende gemeenten door het hele land, universiteiten, hogescholen en grote bedrijven. Particulieren hebben ook interesse, maar waarschijnlijk is de eerste generatie fietsen daarvoor nog te duur.”

De eerste serie Alpha waterstoffietsen had een tankinhoud van 2 liter bij een druk van 200 bar. De huidige generatie, waaronder het showmodel in Nederland, kan getankt worden op 300 bar. De levertijd is kort, de fabriek in Frankrijk heeft ongeveer 150 exemplaren op voorraad.

“Het tanken van een waterstoffiets is nog wel een uitdaging,” zegt importeur van Goch. “De goedkoopste oplossing is een tankbeurt vanuit een gasfles met waterstof via een veredelde vulslang, maar een eigen waterstoftankstation behoort ook tot de mogelijkheden. Dan praten we al snel over een kostenpost van 250.000 euro voor een tankstation dat zelf waterstof produceerd. Als wordt getankt vanuit flessen bedraagt de investering 29.000 euro. In de toekomst streeft de fabrikant er naar fietsen te leveren die 350 bar kunnen tanken. Via een speciale nippel kunnen ze dan worden gevuld bij een autotankstation.”

Van Goch verwacht dat de verhuurbedrijven, universiteiten en overheidsinstellingen tot de eerste klanten gaan behoren. Bij de aankoop van meerdere exemplaren wordt het hele pakket, waaronder fietsen en tankvoorziening, beter betaalbaar. De waterstoffietsen kosten 7500 euro per stuk exclusief btw. Vanaf deze zomer zijn ze al leverbaar.

De officiële presentatie van de eerste waterstoffiets vindt op 1 juli plaats. Dat is volgens de importeur het moment waarop er weer grotere groepen samen mogen komen. Gezien de grote interesse worden er zo’n 50 tot 100 belangstellenden verwacht. De presentatie van de waterstoffiets vindt waarschijnlijk plaats in Arnhem.  

In Denemarken zijn plannen gepresenteerd voor een enorme fabriek voor groene waterstof. De stroom die nodig is voor de productie moet komen van de windparken voor de kust.

Zes grote bedrijven in Denemarken werken binnen het project samen om een ​​van 's werelds grootste groene waterstoffabrieken te bouwen. De waterstof is bestemd voor schepen, vrachtwagens, vliegtuigen en zware industrie. Containerrederij AP Moller-Maersk, luchtvaartmaatschappij SAS, logistieke dienstverlener DSV Panalpina, veerbootlijn DFDS, de luchthavens van Kopenhagen en het bedrijf voor hernieuwbare energie Orsted streven ernaar om in 2023 hun eerste waterstoffabriek te openen. De benodigde stoom komt uit offshore wind. Tegen 2030 moet de fabriek op maximale capaciteit draaien en Denemarken helpen om tegen 2050 koolstofneutraliteit te bereiken. Over de totale investeringen zijn nog geen mededelingen gedaan.

Henrik Poulsen, chief executive van Orsted, 's werelds grootste windparkontwikkelaar, liet bij de presentatie van de plannen weten dat batterijen weliswaar prima werken voor personenauto’s, maar dat ze ongeschikt zijn voor zwaardere vormen van transport en industrieën zoals staal en cement, waar hoge temperaturen in het productieproces gevraagd worden. “Om in 2050 nul procent CO2-uitstoot te realiseren, zal waterstof hier een belangrijke rol gaan vervullen. Met dit project gebruiken we hernieuwbare energie om waterstof te produceren.”

De initiatiefnemers denken aan een elektrolyser met een piekvermogen van 1,3 GW om groene waterstof maken, daarmee kan 850.000 ton CO2-uitstoot worden bespaard. Om de elektrolyser van stroom te voorzien zou dan een 3GW offshore windpark nodig zijn, een van de grootste ter wereld. De topman van Orsted bevestigd dat groene waterstof momenteel nog erg duur is, maar verwijst naar wind op zee. Daarvan zijn de prijzen het afgelopen decennium met ongeveer driekwart gedaald. Groene waterstof zal naar verwachting ook flink goedkoper worden.

In Zuid-Korea zijn de afgelopen week plannen aangekondigd om Incheon International Airport bij Seoul te verduurzamen met waterstof. Er moet een tankstation komen en autofabrikant Hyundai zal bussen met een brandstofcel gaan leveren. Om de plannen te kunnen realiseren ondertekenden vier partijen een intentieovereenkomst.

Binnen het project werken Hyundai Motor Company, Incheon International Airport Corporation, Air Liquide Korea en Hydrogen Energy Network (HyNet) samen om de luchthaven te verduurzamen en koolstofarm te maken. Daarvoor moet in maart 2021 een waterstoftankstation operationeel zijn. Hyundai investeert in de financiering van het waterstof-tankstation en levert brandstofcelbussen, inclusief onderhoud en service. Incheon International Airport zorgt voor een locatie en Hydrogen Energy Network zorgt voor de bouw en exploitatie. Air Liquide Korea zal twee waterstoftankstations met hoge capaciteit en waterstofgas leveren.

In de komende vijf jaar zullen de waterstofbussen van Hyundai geleidelijk de huidige vloot van verbrandingsmotorenbussen van Incheon Airport vervangen, die pendelen tussen de terminals, de parkeerplaatsen voor lang-parkeren en het logistiek complex. De eerste zeven brandstofcel-elektrische bussen zullen in de tweede helft van dit jaar in gebruik worden genomen. De jaren daarop zullen telkens drie tot vijf voertuigen op fossiele brandstoffen door waterstofbussen worden vervangen.

Hyundai Motor introduceerde voor het eerst zijn brandstofcel-elektrische bussen voor dagelijks gebruik tijdens de PyeongChang 2018 Olympische Winterspelen. Sindsdien heeft het bedrijf de bussen geleverd aan de grote Koreaanse steden Busan, Changwon en Ulsan en aan de Koreaanse nationale politie.

Incheon International Airport is het grootste vliegveld van Zuid-Korea en een van de grootste van Azië. Het relatief nieuwe vliegveld, gelegen op een eiland voor de kust van Seoul, is thuisbasis van Korean Air, Asiana Airlines, en Cargo 360.

Om aan de stijgende vraag naar waterstof in de mobiliteit te voldoen breidt Air Liquide de capaciteit van haar H2-stations uit. De nieuwe generatie waterstof-tankstations produceert meer volume en kan meer voertuigen per etmaal van waterstof voorzien. Het nieuwe tankstation is inmiddels geïmplementeerd in Japan, Zuid-Korea en Europa en is nu ook goedgekeurd voor de Amerikaanse markt.

Inmiddels rijden er meer dan 8300 voertuigen op waterstof in de staat Californië. Deze auto’s hebben de beschikking over 41 tankstations. Ieder tankstation voorziet gemiddeld 202 voertuigen van waterstof.

In de nieuwe tankstations is de configuratie aangepast aan de Amerikaanse markt. Daarbij is de capaciteit vergroot en voortaan kunnen 2 auto’s tegelijk waterstof onder 700 bar tanken. In een korter tijdsbestek kunnen daarom meer klanten worden bediend. De nieuwe tankstations kunnen 1000 kg waterstof per dag leveren en daarmee ongeveer 250 auto’s van waterstof voorzien. Daarnaast is het hele station compacter gebouwd. De hele tankinstallatie vraagt een ruimte van 24.6 m2.

Nu de populariteit van het rijden op waterstof toeneemt komen er nieuwe verkeersborden langs de Nederlandse hoofdwegen. Op de bebording is zichtbaar of er laadpalen bij de locatie staan en of er waterstof verkrijgbaar is. Dat heeft minister Van Nieuwenhuizen aan de Tweede Kamer laten weten.

In Europees verband wordt alleen een blauwe schaduw toegepast voor tankstations waar alternatieve brandstoffen aanwezig zijn. Daaronder vallen ook snelladers en waterstoflocaties. In Duitsland en België worden deze borden inmiddels al gebruikt. In Nederland heeft een speciale werkgroep van CROW Platform Bewegwijzering zich over dit pictogram gebogen. De werkgroep had twijfels of de officiële blauwe schaduw wel duidelijk genoeg zou zijn voor bestuurders voertuigen die rijden op waterstof. Uit onderzoek onder automobilisten in België en Duitsland blijkt dat slechts een op de vier ondervraagden begrijpt dat bij deze tankstations ook alternatieve brandstoffel te koop zijn. Nederland voegt daarom als extra aanduiding de letters ‘H2’ toe in een groen kader. Uit onderzoek onder gebruikers blijkt dat een overgrote meerderheid van de automobilisten de nieuwe borden begrijpt. In lijn met de EU-buurlanden blijft de blauwe schaduw wel gehandhaafd. De uitrol van de bebording zal zo snel mogelijk worden gestart, heeft de Nederlandse minister Cora Van Nieuwenhuizen laten weten.

Automobilisten die nu al rijden op waterstof zijn nog vaak afhankelijk van parate kennis om en tankstation te vinden of maken gebruik van speciale apps. De zwarte pompzuil blijft voorlopig prominent op de borden staan. Dit is het symbool voor fossiele brandstoffen.

Later deze week maakt de Europese Unie bekend hoe de Europese Green Deal verder vorm gaat krijgen. Maar inmiddels is duidelijk dat groene waterstof de komende decennia een belangrijke rol gaat spelen om de CO2-uitstoot in het jaar 2050 op nagenoeg nul te krijgen. Dat blijkt uit documenten die vroegtijdig zijn uitgelekt. Nog niet alles is definitief beklonken, maar de richting waarop het gaat in een groene toekomst is inmiddels helder.

Een van de subsidieregelingen heeft betrekking op de reductie van CO2-uitstoot. Bedrijven die door het gebruik van groene waterstof een ton uitstoot van koolstof kunnen compenseren worden financieel ondersteund. Uit onderzoek door Standard & Poor’s wordt gesuggereerd dat de koolstofprijzen in Europa, die momenteel rond de € 21 per ton liggen, tot 2030 kunnen stijgen naar bijna € 150 per ton. Door het steeds verder belasten van CO2 wordt het groene waterstofalternatief steeds aantrekkelijker. Europa moet dan nog wel kijken naar de dubbele belastingafdracht, eerst op elektriciteit bij de productie van groene waterstof bij de elektrolyser en vervolgens over waterstof. Dit remt de ontwikkeling.

Groene waterstof staat al volop in de belangstelling op plekken waar veel goedkope hernieuwbare energie aanwezig is, vooral bij traditionele oliebedrijven. BP onderzoekt de haalbaarheid van de productie van waterstof en ammoniak in een wind- en zonne-energiecentrale in Australië. Een cluster van windparken projecten langs de kusten van Duitsland, Nederland en België staan in de belangstelling bij Ørsted, Equinor en Shell. Maar ook in het Midden-Oosten begint het door te dringen dat de toekomst van olie eindig is. Ook daar verschuift de aandacht naar de productie van groene waterstof uit enorme zonneparken in de woestijn. Het efficiënt transporteren van waterstof is nog wel een uitdaging.

Deze week maakt de Europese Unie nadere plannen over de rol van waterstof nader bekend.

De beroemde Waterstof Challenge 2020 veranderde het afgelopen weekend noodgedwongen in de Social Hydrogen Challenge. Met de beperkingen rond de corona-epidemie is het niet mogelijk om met vier personen in een waterstofauto opdrachten uit te voeren. Maar het sociale alternatief werd een groot succes. Het afgelopen weekend reden drie waterstofauto’s door Nederland met verrassende boodschappen. De sociale gedachte gecombineerd met waterstof zorgde overal voor blije gezichten.

Twee dagen lang, drie waterstofauto’s, meer dan twintig Present-afdelingen, tientallen vrijwilligers en heel veel blije gezichten. Dat was de 24 uur Social Hydrogen Challenge in een paar woorden. In samenwerking met zorggroep Solis en Stichting Present Deventer werden de drie steden Deventer, Zeist en Barendrecht gekozen als startplaats. Met waterstofauto’s worden presentjes opgehaald en bij de geadresseerden afgeleverd. Er wordt een praatje gemaakt en dan weer door naar het volgende adres. Dat was het idee. In de praktijk bleek het iets meer, overal in het land werden de chauffeurs Wim Peels, Wilfried van der Veen en Arjan de Putter geïnterviewd door de pers en verscheen een stroom aan vrolijke berichten in de lokale media. De ritten werden mogelijk gemaakt door Twinning Energy in Maarn en E-xpeditie.nl in Deventer.

Een van de chauffeurs, Arjan de Putter uit Deventer is er twee dagen later nog van onder de indruk laat hij aan Waterstof Magazine weten. “Onbewust leven we allemaal in onze eigen bubbel. Maar het afgelopen weekend kwam ik in twee dagen in contact met alle lagen van de bevolking: wethouders, ondernemers, managers, vrijwilligers, psychiatrisch patiënten, ernstig zieken, bejaarden (zelfs iemand van 102!) en de pers. Ik maakte mee wat ze bij Stichting Present de ‘Present ervaring’ noemen. En het allerbelangrijkste wat ik leerde: ik bracht geen spullen mee, ik bracht aandacht mee.”

Overal besteedde de lokale pers veel aandacht aan dit sociale waterstofinitiatief. Daarmee werd het rijden op waterstof op een zeer positieve manier onder de aandacht gebracht.  Wethouder Maat van gemeente Alphen aan den Rijn, die dit initiatief steunde, verwoorde dat prachtig op Alphens.nl: “We ondersteunen dit initiatief graag. Het is in feite dubbel duurzaam. Het is gericht op duurzaam vervoer, maar ook op sociale duurzaamheid. Meer omzien naar elkaar is immers het doel van dit initiatief”.

Op de foto: Arjan de Putter bracht zaterdag samen met vrijwilligers van Stichting Present De Wâlden bloemen rond bij de bewoners van de Oranjestins in Burgum.

Het aantal waterstofvoertuigen in de Amerikaanse staat Californië groeit gestaag. Sinds begin deze maand staan er in The Golden State meer dan 8300 waterstofvoertuigen geregistreerd. Deze zijn niet allemaal gekocht door waterstofrijders, de markt voor het leasen van waterstofvoertuigen is groot.

Iedere maand publiceert California Fuel Cell Partnershipp de meest actuele cijfers op haar site. Voor het grootste deel zijn het waterstofauto’s van Hyundai, Toyota en Honda die in de westelijke staat rondrijden. Honda verkoopt zijn waterstofauto slechts op twee plekken ter wereld, in thuisland Japan en Californië. Momenteel rijden er 42 waterstofbussen in de staat.

Alle voertuigen hebben de beschikking over 41 waterstoftankstations, Dat aantal zal de komende jaren flink stijgen. Ondanks de covid-19 beperkingen zijn er 18 nieuwe waterstoftankstations in ontwikkeling.  Deze krijgen ook nog eens een hogere tankcapaciteit dan de tankstations van de eerste generatie. In San Diego komt een groot tankstation waar vier waterstofauto’s tegelijk kunnen tanken. Binnen enkele jaren moeten er 200 tankstations voor personenauto’s in Californië zijn. Tegelijkertijd wordt gebouwd aan een separaat netwerk van H2-tankstations voor bussen en vrachtauto’s.

Foto: Het in augustus 2012 in Newport Beach, Los Angeles, geopende waterstoftankstation van Shell. Dit station, gelegen op aan de 1600 Jamboree Road, was indertijd het eerste hogedrukwaterstoftankstation gericht op particulieren in Californië.

In de stad Amersfoort moet het zesde openbare waterstoftankstation van Nederland openen. Het tankstation moet komen op bedrijventerrein De wieken Vinkelhoef, een zeer strategische plek op de kruising van de autosnelwegen A1 en A27. De plannenmakers zijn ambitieus. Het gerenommeerde architectenbureau Wiegerinck uit Arnhem is ingeschakeld voor een uiterst duurzaam ontwerp (zie artist impression) en diverse grote bedrijven zijn bij het plan betrokken. Volgend jaar moet het tankstation al openen.

Ook verantwoordelijk wethouder Hans Buijtelaar van de gemeente Amersfoort is enthousiast. Vorig jaar hebben de initiatiefnemers al 50.000 Euro subsidie gekregen van de gemeente om een onderzoek naar het tankstation uit te voeren. Binnen het gemeentehuis begint de tijd te dringen. De stad heeft zich vastgelegd in een afspraak om uiterlijk 2025 al het vervoer zero emission te laten uitvoeren. Een waterstoftankstation in de regio is dan noodzakelijk.

Diverse bedrijven werken daarom samen binnen het project dat voorziet in een tankstation in de onmiddellijke nabijheid van de vestiging van McDonalds. Stephan Bredewold, directeur van Fountain Fuel uit Hoogland is bij de plannen betrokken. “Er in Amersfoort een grote groep ondernemers die zich bereid toont waterstof aangedreven voertuigen te kopen, als het tankstation daadwerkelijk gebouwd gaat worden,” meldt hij in de lokale media. “Bedrijven als Pot Verhuizingen, Drankengroothandel Scheerder, autoverhuurder Van Dusschoten hebben al toegezegd mee te gaan doen. En Stam, de Renaultdealer, is bereid de auto's te leveren. Ook Post.nl heeft aangegeven interesse te hebben. En dan zit je gauw aan aantallen die nodig zijn om zo'n tankstation rendabel te exploiteren.''

Helemaal onbekend zijn waterstofbussen niet in de regio. Twee bussen met een brandstofcel rijden regelmatig vanuit Apeldoorn over de Veluwe naar de Keistad. Deze bussen zijn van vervoersbedrijf Keolis, dat nog geen standpunt over uitbreiding van het aantal voertuigen op waterstof heeft genomen. Keolis wacht met de besluitvorming op de provincie Utrecht dat de concessies voor het openbaar vervoer in de regio regelt.

Naast Amersfoort wil Bredewold volgend jaar ook in Rotterdam een tankstation openen. “Er zijn nog acht locaties die serieus belangstelling tonen, maar een stad als Amersfoort kan zich hiermee regionaal én landelijk profileren als koploper in deze ontwikkeling.”

De regering in Zuid -Korea heeft een samenwerkingsovereenkomst getekend met Hyundai Motor Co en andere waterstof gerelateerde bedrijven om verschillende voertuigen op waterstof te testen. De stad Changwon, in de provincie South Gyeongsang, zal tot eind 2021 proefdraaien met een vuilniswagen op waterstof (foto). In de hoofdstad Seoul wordt de taxivloot op waterstof uitgebreid van tien taxi’s naar twintig. Het ministerie van Handel, Industrie en Energie is van plan de waterstofvoertuigenprogramma's in 2022 uit te breiden naar andere regio's

Volgens de overeenkomst die is ondertekend met het ministerie van Handel en het Korea Automotive Technology Institute (KATECH), zal Hyundai een waterstofvuilwagen van 5 ton testen in Changwon, 400 kilometer ten zuiden van Seoul. Hyundai gaat ook dit jaar in Changwon een waterstoflaadstation voor grote waterstofvoertuigen op zetten. De waterstofvrachtwagen van 5 ton kan met één lading tot 599 kilometer afleggen met een snelheid van 60 km/h. De autofabrikant wil bedrijfsvoertuigen in de openbare sector geleidelijk vervangen door waterstofvoertuigen.

De test met taxi’s op waterstof wordt uitgebreid. De eerste tien voertuigen werden in gebruik genomen toen het nieuwe waterstoftankstation naast het regeringscentrum in Seoul werd geopend. Er komen er nu tien bij, allen Hyundai Nexo’s.  De Hyundai Motor Group wil de komende decennia uitgroeien tot een toekomstgerichte aanbieder van mobiliteitsoplossingen. Daarvoor zullen vele miljarden Euro’s worden geïnvesteerd in fabrieken voor de productie van waterstofauto's en aanverwante R & D-activiteiten.

Hyundai is van plan om in 2030 twee afzonderlijke fabrieken op te richten voor de productie van 500.000 waterstofvoertuigen. Een auto op waterstof wordt als milieuvriendelijk beschouwd, aangezien deze alleen waterdamp uitstoot bij het opwekken van elektriciteit.

Zuid-Korea wil een samenleving opbouwen die waterstof gebruikt als de belangrijkste energiebron voor voertuigen en ander dagelijks gebruik. Het beleid wordt beschouwd als een van de belangrijkste projecten van de regering van Moon Jae-in. De komende drie jaar moet het aantal waterstoftankstations toenemen tot boven de 300.

Het e-farmproject in het noorden van Duitsland heeft twee waterstofbussen besteld. Busbouwer CaetanoBus levert eind dit jaar twee bussen van het type H2.City Gold. Hiermee is de hele cirkel van efarm rond, van groene stroomopwekking naar elektrolyse en van waterstof-tankstations naar vervoer. Kortom, het hele traject van productie, verwerking en distributie tot vlootgebruik.

De 12 meter lange bussen met een brandstofcel van CaetanoBus zullen flexibel worden ingezet op verschillende lijndiensten door Autokraft GmbH, dat deel uitmaakt van de Deutsche Bahn AG (DB) -groep. De 2-deurs is volledig emissievrij en uitgerust met een Toyota brandstofcel. CaetanoBus uit Portugal is er trots op het eerste bedrijf in Europa te zijn dat de toonaangevende brandstofceltechnologie van Toyota gebruikt, gebaseerd op dezelfde brandstofcel als de auto Toyota Mirai.

Dankzij de toepassing van zo'n geavanceerde technologie hebben de bussen een actieradius van 400 km op één enkele tankbeurt. De voertuigen zijn dan ook flexibel inzetbaar. Busbouwer CaetanoBus heeft belangrijke componenten zoals waterstoftanks, batterijen en de brandstofcel op het dak geplaatst. Hierdoor is een ontwerp mogelijk met een lage vloer en een comfortabele passagierservaring. Bij een ongeval wordt, dankzij waterstofleksensoren en crashsensoren, de toevoer van waterstof uit de tanks automatisch onderbroken.

De bestelling van de bussen op waterstof is een belangrijke stap voor de realisatie van Duitsland's grootste groene waterstofmobiliteitsproject eFarm. Het coöperatieve project, waarbij 20 regionale partners zijn betrokken, waaronder burgerwind- en zonneparken en openbare nutsbedrijven, werd in 2017 opgestart. Er wordt een gezamenlijke waterstofinfrastructuur ontwikkeld, van productie en verwerking tot inzet van transportvoertuigen. Burgers en bedrijven die een waterstofvoertuig gaan kopen, krijgen zo gegarandeerd 100% groene, regionaal opgewekte waterstof uit wind- of zonne-energie. 

De Zuid-Koreaanse regering heeft vanmorgen bekendgemaakt subsidie te gaan verlenen aan vijf steden voor de bouw van eigen waterstoffabrieken. De productielocaties zijn onderdeel van een groter plan om de tankinfrastructuur  van waterstof te vergroten en de uitrol van voertuigen met een brandstofcel te versnellen. De fabrieken moeten gezamenlijk 7.400 ton waterstof produceren.

De regering heeft vorig jaar de "Roadmap to Revitalize the Hydrogen Economy" gepresenteerd. Als onderdeel van het plan ondersteunt de regering de oprichting van waterstofproductiefaciliteiten die nodig zijn om een ​​waterstoftransportnetwerk te creëren. Vorig jaar werden drie steden Samcheok, Changwon en Pyeongtaek geselecteerd als locaties voor kleinschalige waterstofproductiefaciliteiten. Nu komen daar de steden Gwangju en Changwon bij met een middelgrote waterstofproductie-installatie en Busan (foto), Daejeon en Chuncheon met een kleine fabriek.

De middelgrote waterstoffabriek kan meer dan vier ton waterstof te produceren per dag, een kleine waterstofproductie-installatie meer dan een ton. De regering is van plan vijf faciliteiten te bouwen met een totaalbudget van 18.5 miljoen euro. 

De drie steden voor kleinschalige voorzieningen zijn geselecteerd door een commissie van deskundigen. Daarbij spelen grote waterstofverbruikers als openbaarvervoersbedrijven en het aantal auto’s op waterstof een rol. Soms is het ter plaatse produceren van waterstof een betere oplossing dan het van grote afstand aanvoeren. De regering verwacht dat het project de beschikbaarheid van de waterstof in het land aanzienlijk zal vergroten, waardoor de mobiliteit op waterstof zich sneller zal ontwikkelen.

Ook in de toekomst wil de overheid de waterstofproductie-installaties blijven uitbreiden in overeenstemming met de verspreiding van waterstofauto's en -bussen en de oprichting van waterstoflaadstations. Het doel is om tegen 2040 in Zuid-Korea 2,75 miljoen waterstofauto's en 40.000 waterstofbussen op de weg te hebben. Deze moeten dan kunnen tanken bij een van de 1.200 waterstoflaadstations.

Op de internationale aandelenbeurzen wordt steeds meer de aandacht gevestigd op bedrijven die zich richten op waterstoftechnologie. Bedrijven als PowerCell in Zweden, Nel Hydrogen in Noorwegen, Ballard in Canada, FuelCell Energy uit de USA en ITM Power uit Engeland begeven zich in groeimarkten en hebben vooral het sentiment mee. De afgelopen jaren stegen de aandelen spectaculair. Wie twee jaar geleden aandelen van Nel kocht zag de waarde met 300% stijgen, FuelCell Energy steeg met 500% en ITM Power met bijna 800%. Investeerders in waterstofaandelen werden de afgelopen jaren slapend rijk, werken loont niet meer.

De afgelopen jaren werd Nel gezien als de grootste kanshebber om maximaal van de waterstofontwikkelingen te profiteren. Maar concurrent ITM Power ontwikkelt zich snel, helemaal nu internationaal gasleverancier Linde een belang van 20,1% in ITM Power heeft genomen.  

ITMPPower opende onlangs de grootste PEM elektrolyse fabriek van de wereld, gevolgd door de mededeling dat er een dochteronderneming is opgericht voor de bouw en exploitatie van waterstoftankstations onder de naam ITM Motive. De tanklocaties zijn nog steeds relatief duur en worden nog slechts sporadisch gebruikt omdat er relatief weinig voertuigen op waterstof rondrijden. Maar toch geeft het bericht het signaal af dat de industrie op langere termijn anticipeert op een toenemende vraag naar tankstations. En als er voldoende tankstations zijn, gaan meer consumenten de bijbehorende auto's te kopen.

ITM Power richt zich in eerste instantie op het VK en is van plan hier tegen eind 2020 elf tankstations te bouwen. Alle stations krijgen een ITM Power-elektrolyser en een Linde-compressie-, opslag- en toedieningssysteem. ITM Power werkt in dit project samen met Shell om snel meer tankstations op goede locaties te verwerven.

Beursanalisten zie een gouden toekomst voor het Engelse ITM Power, mede omdat zelfs de coronacrisis nauwelijks grip op het aandeel krijgt. Sinds half maart is de waarde alweer met 100% gestegen.

Op waterstof aangedreven shuttlebussen gaan passagiers vervoeren tussen de twee internationale luchthavens, Hongquiao International Airport en Pudong International Airport in het Chinese Shanghai. De voertuigen moeten zorgen voor minder smog in de steden. Jaarlijks peddelen 12 miljoen passagiers tussen de twee grootste vliegvelden in de metropool Shanghai.

Grote steden in China worden geplaagd door dikke smog, deels veroorzaakt door transport zoals auto's, vrachtwagens en bussen op diesel. Er lopen een aantal projecten om de uitstoot van fossiele brandstoffen, die bijdragen aan de vervuilde lucht, te verminderen. Een daarvan is de overeenkomst die SAIC Motor Corporation Limited, een grote Chinese autofabrikant, onlangs heeft getekend met de Shanghai Airport Authority. De overeenkomst omvat het gebruik van waterstofaangedreven shuttlebussen en andere voertuigen.

Voertuigen met brandstofcellen zullen in de toekomst niet allen worden ingezet voor passagiersvervoer, maar ook voor andere toepassingen als machines voor wegenaanleg en onderhoud. Ook deze categorie voertuigen moeten overschakelen naar CO2-vrije brandstoffen. Onderdeel van de samenwerkingsovereenkomst is de aanleg van een tankinfrastructuur voor waterstof.

Nederland krijgt zijn eerste waterstofwindmolen. In de Wieringermeer, op het ECN Windturbine Testveld, bouwt het bedrijf Lagerwey uit Barneveld een windmolen met een piekcapaciteit van 4 megawatt die direct wordt aangesloten op een elektrolyser. De afgelopen week hebben initiatiefnemer Hygro en windturbineleverancier Enercon een overeenkomst getekend. Triodosbank en Meewind stappen elk voor een niet nader genoemd bedrag in het project, dat de waterstofeconomie in Noord-Holland een flinke duw in de rug moet geven. De waterstofwindmolen maakt integraal onderdeel uit van ‘Duwaal’, een initiatief met o.a. ontwikkelingsbedrijf Noord-Holland noord en verschillende (transport)bedrijven, om regionaal de afzet van waterstof te ontwikkelen.

Een waterstofmolen is een windturbine waarbij een elektrolyser direct bij de bron wordt aangesloten op de groene stroom. Door geen gebruik te maken van het landelijke netwerk, kunnen omzettingen van gelijkstroom naar wisselstroom worden voorkomen en wordt zeer efficiënt groene waterstof geproduceerd. De windturbine is naar verwachting in het tweede kwartaal van 2021 operationeel. Bij dit eerste project zijn windturbine en de elektrolyse nog fysiek gescheiden, maar wel al op elkaar afgestemd. ‘De electrolyser komt niet zoals eerder gemeld in de voet van de windmolen te staan, maar er direct naast en heeft een capaciteit van 2 MW,’ zegt Bastiaan Bor van Lagerwey tegen Waterstof Magazine. ‘Dat betekent dat er jaarlijks ongeveer 300.000 kilo zeer zuiver waterstof wordt geproduceerd voor een prijs van ongeveer 3 á 3 Euro per kilo. Daar komen nog wel kosten bij om de waterstof op druk te brengen, op te slaan en te transporteren.’

Volgens de initiatiefnemers achter Hygro kunnen de omzettingsverliezen bij de productie en het gebruik van groene waterstof veel lager uitvallen dan tegenstanders van de waterstoftechnologie suggereren. Zeker als ook de transportkosten en bijbehorende verliezen van offshore windstroom worden meegenomen in de vergelijking. Daarnaast draagt het ook bij aan de ontlasting van het elektriciteitsnet dat in de regio toch al is overbelast. 

Hygro is ook een van de stuwende krachten achter ‘Duwaal’ dat als doel heeft om binnen de regio vijf waterstoftankstations te bouwen die honderd vrachtwagens kunnen voorzien van brandstof. Zoals Waterstof Magazine eerder meldde zal het eerste station worden gerealiseerd in Alkmaar. Volgens een woordvoerder van Hygro kan de waterstofmolen brandstof leveren voor zo’n 40 streekbussen bij normaal gebruik van ongeveer 7 kilo H2 per 100 km en rijafstand van 100.000 km per jaar.

De stad San Diego, in het zuiden van Californië, krijgt er twee nieuwe waterstoftankstations bij. De afgelopen jaren moesten de waterstofrijders het doen met slechts éénn tankstation, gelegen aan de Interstate 5 in het uiterste noorden van de stad. Nu komen er twee bij, in het centrum en bij het internationale vliegveld bij de baai van San Diego.

Jarenlang bevond het enige waterstoftankstation van de stad, gelegen aan de grens met Mexico, zich op de kruising van twee belangrijke verkeersaders de Interstate 5 uit de richting Los Angeles en de Carmel Valley Road bij een Shell tankstation.  Een tweede lokatie opent binnen eind dit jaar, of begin 2021, aan de Mission Center Road met de kruising Fiars Road bij een bestaand Mobil tankstation (foto). De capaciteit gaat enorm omhoog, hier kunnen straks vier waterstofvoertuigen tegelijkertijd tanken. Binnen enkele maanden denkt True Zero, een van de grote waterstofleveranciers in Californië, met de bouw van de tankvoorziening te kunnen beginnen.

True Zero is ook van plan om een ​​derde tanklocatie in de stad te openen. Deze moet komen aan de Washington Street. Deze locatie, in de buurt van de internationale luchthaven van San Diego en het wereldberoemde Sea World , zal naar verwachting voor het einde van 2021 worden geopend.

De uitrol van waterstoftankstations is langzamer gegaan dan in eerste instantie gedacht. True Zero meldt dat het vergunningsproces aanzienlijk langer duurde dan in eerste instantie voorzien. De nieuwe tankstations hadden er vorig jaar al moeten staan. Naast vergunningen stonden ook het vinden van financiën en de juiste apparatuur een snelle uitrol in de weg. True Zero exploiteert bijna 20 waterstoftankstations in Californië in de regio’s San Francisco, Los Angeles en San Diego.

Kunnen auto’s op waterstof zonder gevaar worden gerepareerd in bestaande autowerkplaatsen? Of moeten procedures, gebouwen of materialen worden aangepast? Die vraag stelde Automobiel Management aan importeurs van waterstofauto’s in Nederland. ‘Wettelijke richtlijnen zijn er nog niet, dus voorlopig is dit heel leuk om te doen. We zijn echt lekker aan het pionieren!’

Vrijwel de hele auto-industrie is al jaren bezig met de ontwikkeling van auto’s met een brandstofcel. Hierin wordt waterstofgas in contact wordt gebracht met zuurstof, waardoor elektriciteit vrijkomt. Deze stroom drijft vervolgens de elektromotoren aan, het enige product dat uit de uitlaat komt is zuiver water. Door grote groepen mensen die zich onvoldoende in verschillende brandstoffen hebben verdiept wordt waterstof gezien als een gevaarlijk product. Geheel ten onrechte, veiligheidstesten en botsproeven in de Verenigde Staten hebben aangetoond dat de waterstofauto Hyundai Nexo tot de veiligste auto’s ter wereld behoort. De hogedruktanks zijn zeer stevig en goed beveiligd. En als er dan toch waterstof vrijkomt stijgt dat op met ongeveer 14 meter per seconde. Vloeibare brandstoffen daarentegen lekken naar onderen en kunnen daar gemakkelijk ontbranden. Bij een werkplek voor waterstofauto’s is een goed afzuigsysteem aan het plafond dan ook een belangrijk item.

Via het waterstofplatform en onder meer de RAI en de NEN zijn inmiddels werkgroepen opgezet, om één en ander voor heel Nederland zoveel mogelijk identiek te regelen. De huidige twee automerken met waterstofauto’s, Hyundai en Totoya, maken hier deel van uit. Leon Gordijn, Services Manager van Hyundai Motor Nederland in Automobiel Management: “Wanneer een Hyundai-dealer wil gaan werken met waterstof, beschikken wij over een stappenplan dat moet worden doorlopen. Om te beginnen moet er een ‘Explosie Veiligheid Document’ (EVD) worden opgesteld door een gecertificeerde veiligheidsdeskundige, waarin vastligt wat er echt nodig is en op welke punten de werkplaats eventueel moet worden aangepast. Een volgende stap is training van het dealerpersoneel dat hiermee te maken krijgt. Hiervoor hebben we in Sassenheim een nieuwe trainingsruimte beschikbaar.’

 ‘Wat ook belangrijk is’, gaat technisch specialist Marco de Vos verder, ‘is dat zowel de motor van die ventilator, maar ook bijvoorbeeld de bediening van de brug is uitgevoerd met vonkvrije motoren. Het laatste wat je wilt is dat een minimale vonk dat gas laat ontbranden. Voor zo’n hele installatie is uiteindelijk een NEN-certificering nodig’.

‘Voorlopig hebben we zes waterstof gecertificeerde Hyundai-dealers in het land’, zegt Leon Gordijn. ‘Van der Linden in Zoetermeer, Herwers in Arnhem, Groenewold & Dijkhuizen in Delfzijl, Oostendorp in Helmond, Barten in Amsterdam en H-point in Dordrecht. Dat zijn dealers die op strategische plekken zitten of zelf al heel actief zijn op H2-gebied. Intussen is er ook een schadeherstelbedrijf gereed. Autoschade Waddinxveen is volledig gecertificeerd om schades aan Hyundai waterstofauto’s te herstellen’.

Meer interesse? Het hele artikel leest u dij de collega's van Automobiel Management via deze link.

Nu de 24-uurs Waterstof Challenge wegens het coronavirus niet kan doorgaan, komen de organisatoren met een verrassend alternatief. Morgen en overmorgen wordt de Social Hydrogen Challenge georganiseerd. Samen met de stichting Present worden sociale opdrachten uitgevoerd die met een waterstofauto tot een goed einde worden gebracht. Er zijn startpunten in de provincies Utrecht, Zuid-Holland en Overijssel.

‘De organisatie gaat diverse hulpvragen uit te voeren die door verschillende landelijke Present-stichtingen worden aangereikt of al zijn aangereikt,’ zegt organisator Arjan de Putter tegen Waterstof Magazine. ‘Denk daarbij bijvoorbeeld aan een schilderij gemaakt door kleinkinderen afleveren bij oma of bedrijven die iets leuks willen doen voor hun relaties waaraan ze door de maatregelen minder aandacht hebben kunnen schenken. De waterstof voertuigen zijn gedurende deze 24 uur online te volgen en van iedere uitvoering kan een foto of videomoment worden gemaakt. Uiteraard worden alle hulpvragen uitgevoerd op gepaste afstand en rekening houdend met overige coronaregels.’

De Waterstof Challege werkt hierbij samen met de Stichting Present, een makelaar in maatschappelijke betrokkenheid. Present slaat een brug tussen mensen die iets hebben te bieden en mensen die daarmee geholpen kunnen worden. Zo brengen we een beweging op gang in de samenleving waarbij meer mensen het vanzelfsprekend vinden om naar elkaar om te zien. Present is een landelijke organisatie, met 75 lokale stichtingen door heel Nederland en biedt daarmee de mogelijkheid om je in je eigen woonplaats in te zetten voor mensen die te maken hebben met armoede, een slechte gezondheid of een sociaal isolement. Meer informatie vindt u hier:https://waterstofchallenge.nl/nl/

De twee bussen op waterstof van het Arnhemse bedrijf Hymove functioneren naar volle tevredenheid. Dat melden leverancier Hymove en ov-bedrijf Keolis, na een proefperiode van anderhalf jaar, van september 2018 tot maart 2020. De bussen rijden dagelijks vanuit Apeldoorn over de Veluwe naar Amersfoort, Harderwijk, Ede, Barneveld en Zwolle. De techniek in de bussen is ontworpen door het Arnhemse bedrijf HyMove.

Vervoerder Keolis rijdt al vanaf 2017 met een waterstofbus in de dienstregeling. In juni 2018 kwam er een tweede waterstofbus bij. Gedurende die hele periode waren de bussen continu inzetbaar omdat ze nauwelijks onderhoud of reparaties vergen. Het waterstofverbruik is laag. Dankzij het lage verbruik en de lage onderhoudskosten zijn de gemiddelde kilometerkosten vergelijkbaar met bussen die op diesel of aardgas rijden, maar de waterstofbussen zijn nul-emissie bussen. Zowel de passagiers als de chauffeurs vinden de bussen zeer comfortabel.

René Nekkers, concessiemanager bij Keolis: "De bussen voldoen prima en wij zien vooral voor de lange afstanden een goede toekomst voor waterstofbussen. De bussen hebben een actieradius van 460 kilometer en rijden per dag tussen de 270 en 440 kilometer. De inzet in de dienstregeling is bedoeld om meer praktijkervaring op te doen met het rijden, tanken en onderhouden van waterstofbussen.”

De brandstofcelsystemen in de beide bussen zijn afkomstig van het Arnhemse bedrijf HyMove, dat deze systemen ontwikkelt en produceert. In de praktijk hebben de brandstofcelsystemen in de Keolis-bussen bewezen zeer efficiënt en betrouwbaar te zijn. Het verbruik is 6,1 kg waterstof per 100 km, 30 procent minder dan bij waterstofbussen met systemen van andere leveranciers. De bussen zijn 96 procent van de tijd inzetbaar. De gemiddelde kosten per kilometer zijn vergelijkbaar met die van diesel- en aardgasbussen.

Door de inzet in de dienstregeling is Keolis tot de conclusie gekomen, dat de waterstofbussen met HyMove-brandstofcelsystemen probleemloos in het openbaar vervoer kunnen worden gebruikt. Dankzij hun flexibele inzetbaarheid hoeft de dienstregeling niet te worden aangepast en door hun hoge actieradius en korte tanktijden zijn de waterstofbussen een prima alternatief voor diesel- of CNG-bussen, en met als grote verschil dat er geen uitstoot van schadelijke uitlaatgassen is.

Het project met de waterstofbussen is onderdeel van de OV-concessie voor de Veluwe. Bij het project zijn OV-bedrijf Keolis, ZETT, HyMove en de provincie Gelderland betrokken. ZETT is een leasemaatschappij voor waterstofbussen voor het openbaar vervoer. Het bedrijf regelt de beschikbaarheid van de twee waterstofbussen tegen een vaste prijs per kilometer inclusief service, onderhoud en waterstofverbruik. HyMove is de leverancier van de brandstofcelsystemen, terwijl de provincie Gelderland zorgt voor de financiële en publieke ondersteuning.

De Energie Observer, een omgebouwde zeewaardige catamaran die vaart op een combinatie van waterstof en zonne-energie, heeft zijn eerste trans-Atlantische reis van 5000 (9250km) zeemijlen voltooid. De reis ging van Bretagne in het westen van Frankrijk, via de Canarische Eilanden en Kaapverdië naar Martinique in het Caribisch gebied. De hele reis is volbracht zonder CO2-uitstoot. Bijzonder: onderweg, halverwege op de oceaan, kwamen het schip een eenzame roeier tegen.

De vijfkoppige bemanning maakte ook de reis midden in de Corona-periode. Onderweg kon niet in havens aangelegd worden omwille van de gezondheid bemanning. Voedsel werd via de boordradio op de eilanden besteld en op de stijger gedropt. Nergens werd persoonlijk contact gelegd met eilandbewoners.

De 100-ft. catamaran is een hightech jacht met een centraal energiebeheersysteem dat de energieproductie en -transmissie van zonnepanelen, windturbines en waterstofbrandstofcellen coördineert. Het doel is om deze systemen op verschillende tijdstippen te kunnen laten draaien, zodat de boot optimaal presteert. 

De trans-Atlantische reis wordt gezien als een bijzondere reis, voor het eerst werd gebruik gemaakt van de nieuwe, door Toyota ontwikkelde, brandstofcelsysteem (foto) waarvoor gezuiverd zeewater wordt gebruikt. Met behulp van de door Rockwell ontwikkelde geavanceerde software wordt berekend wanneer er waterstof moet worden geproduceerd uit energie uit de zonnepanelen en verticale rotorbladen en wanneer de elektromotoren moeten worden aangedreven. Op deze manier wordt er een maximaal rendement uit de duurzame opwek gehaald.

Tijdens de reis van de Canarische Eilanden naar Martinique kwam de Energy Observer slechts twee schepen tegen: een vrachtschip en de trans-Atlantische roeier, Stéphane Brogniart die al roeiend onderweg was van het Spaanse eiland El Hiero naar het Caribisch gebied.

Drie jaar na de lancering heeft Energy Observer 23.305 mijl (43.000km) afgelegd en 25 landen bezocht.

Plug Power is in vergevorderde onderhandelingen om een meerderheidsaandeel te verwerven in United Hydrogen (foto). Dit is het eerste onafhankelijke bedrijf met uitgebreide ervaring in de productie, distributie en logistiek van vloeibare waterstof, vergelijkbaar met industriële gasbedrijven. Wanneer de overname is afgerond, zal deze naar verwachting een onmiddellijke positieve impact hebben op de bedrijfsresultaten van Plug Power omdat de inkoopkosten van waterstof naar verwachting zullen dalen. Plug Power is grootverbruiker van waterstof.

Bij de presentatie van de cijfers over het eerste kwartaal heeft Plug Power ook bekend gemaakt een elektrolysebedrijf te willen overnemen. De naam van dit bedrijf is niet bekend gemaakt. Wanneer de acquisitie is voltooid kan Plug Power elektrolyserproducten van 100 kW tot 1 MW + aanbieden.

Plug Power is een Amerikaanse onderneming die zich bezighoudt met het ontwerp en de productie van brandstofcelsystemen als vervanger van batterijen in apparatuur en voertuigen. Het bedrijf heeft zijn hoofdkantoor in Latham in de staat New York en nevenvestigingen in Rochesterm New York en Spokane in Washington. Plug Power is genoteerd op Wallstreet en behaalde in de eerste drie maanden van dit jaar een omzet van 43 miljoen dollar. Dit komt overeen met een sterke stijging van 89 procent in vergelijking met het eerste kwartaal van vorig jaar. De analisten hadden verwacht dat de groei gemiddeld wat kleiner zou zijn. De beurskoers van Plug Power doet het goed, het aandeel is het afgelopen jaar met 100% gestegen.

Met het project ‘Stad Aardgasvrij’ wil de Zuid-Hollandse plaats Stad aan ’t Haringvliet meedoen met het Programma Aardgasvrije Wijken. In plaats van aardgas, willen de initiatiefnemers in de toekomst waterstof gaan gebruiken om de woningen in het dorp te verwarmen. De waterstof moet dan worden geproduceerd uit duurzame stroom, opgewekt door de grote hoeveelheden windmolens en zonneparken in de regio. De gemeente Goeree-Overflakkee, provincie Zuid-Holland, netbeheerder Stedin, Gasunie, Deltawind, Hygro, Eneco, Oost West Wonen, Greenpoint en de inwonersgroep Stad Aardgasvrij werken samen aan dit initiatief.

Eind april heeft de gemeente heeft een officiële aanvraag ingediend bij het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) om het project ‘Stad Aardgasvrij’ deel te laten zijn van het Programma Aardgasvrije Wijken. Dit is een programma van de landelijke overheid waarbij pionierende wijken met financiële steun een aardgasvrije wijk kunnen realiseren. ’Stad Aardgasvrij’ maakt onderdeel uit van H2GO, het programma dat zich richt op verduurzaming van het eiland Goeree-Overflakkee door de inzet van waterstof.

Het dorp Stad aan ’t Haringvliet bestaat uit een compacte woonkern. Dat is gunstig voor het verwarmen van de huizen met groene waterstof, via de bestaande aardgasleidingen. De afgelopen periode is er samen met een groep van vijftien zeer betrokken inwoners gewerkt aan het onderzoek naar de mogelijke overstap van aardgas naar groene waterstof. Vragen over wat een overstap van aardgas naar waterstof betekent voor bijvoorbeeld aanschaf van een andere verwarmingsketel, overstappen naar een andere energieleverancier, kosten, veiligheid en noodzaak tot verduurzamen van woningen worden in dit project verkend. Uiteindelijk moet een draagvlakmeting onder de inwoners bevestigen of dit project breed gedragen wordt.  

Bij het initiatief ‘Stad Aardgasvrij’ werken veel partijen, onder coördinatie van Coöperatie Deltawind, samen. Met technologieleverancier Hygro wordt de haalbaarheid van een groen waterstof productiesysteem te onderzocht, dat kan worden ingebouwd in een bestaande windmolen. Vanuit Oude-Tonge komt er mogelijk een ondergrondse waterstofleiding naar Stad aan ’t Haringvliet te liggen.   

De uitslag van de subsidieaanvraag voor het Programma Aardgasvrije Wijken wordt eind september 2020 verwacht.

Met de start van het ‘Decennium van waterstof’ dat begin 2020 door de Hydrogen Council is uitgeroepen, is een eerste creatief idee gelanceerd. Het Institute of Lightweight Engineering and Polymer Technology (ILK) van de Technische Universiteit van Dresden komt met een belangrijke bijdrage aan de waterstofopslag in voertuigen. Geen grote ronde tanks, maar platte tanks bestaande uit een serie compacte buizen.

Het idee is gepresenteerd binnen het BRYSON-project dat zich richt op ruimtebesparende waterstofopslag en optimale bruikbaarheid. Het project wordt gefinancierd door het landelijke ministerie van economie en energie. Het projectconsortium, bestaande uit BMW AG, ILK, Leichtbauzentrum Sachsen GmbH, WELA Handelsgesellschaft mbH en de Hogeschool van München, heeft tot doel nieuwe soorten waterstofdrukopslagsystemen te ontwikkelen. Deze moeten zo zijn ontworpen dat ze gemakkelijk in universele voertuigarchitecturen kunnen worden geïntegreerd. Het project richt zich daarom op de ontwikkeling van waterstoftanks met een plat design.

Het eerste resultaat zijn ketelvormige geketende buisvormige opslagtanks, die met vlechtprocessen worden vervaardigd uit halffabricaten van thermoplastische vezelcomposieten. Het gebruik van zeer productieve vlechttechnologie biedt de mogelijkheid om de productiekosten van waterstoftanks voor brandstofcelvoertuigen te verlagen en het concurrentievermogen te verbeteren in vergelijking met elektrische voertuigen op batterijen. Het gebruik van half afgewerkte thermoplasten maakt het ook mogelijk om de tankconstructies na gebruik gemakkelijk te recyclen, waardoor het algehele ecologische evenwicht verder wordt verbeterd.

Een nieuwe woonwijk in het Schotse Aberdeen wordt de eerste grote proeftuin ter wereld voor de toepassing van waterstof in de bewoonde omgeving. Tientallen huizen in het eerste deel van het project krijgen waterstof via een ondergrondse pijpleiding geleverd. In de huizen komt een warmteoplossing van Panasonic, gebaseerd op brandstofcellen. De plannen voor de nieuwbouwwijk zijn de afgelopen week goedgekeurd door het gemeentebestuur.

De nieuwe woonwijk van projectontwikkelaar Cognito Oak krijgt 550 woningen op Cloverhill in Bridge of Don, een winkelcentrum, een voetbalveld en een groot bejaardentehuis. De plannen voor 550 huizen aan de rand van een buitenwijk van Aberdeen werden deze week goedgekeurd door de verantwoordelijke wethouders. Met de ontwikkelaar is overeenstemming bereikt voor de aanleg van nieuwe wandelroutes naar de dichtstbijzijnde scholen en een upgrading van de straatverlichting. Maar het meest innovatieve is de proeftuin voor waterstofontwikkelingen. Woningen die in de eerste ontwikkelingsfase worden gebouwd, dienen als proefproject voor baanbrekende waterstofbrandstofcellen in verwarmingssystemen. Zo'n 30 woningen zijn bestemd om te worden uitgerust met de nieuwste waterstof-technologie van Panasonic. Het bedrijf heeft veel ervaring met het gebruik van waterstof in de bebouwde omgeving in Azië. Daar wordt waterstof gebruikt als woningverwarming, maar ook als brandstof voor elektriciteitsproductie in de woning.

Aberdeen in het noorden van het Verenigd Koninkrijk is voorloper in waterstoftoepassingen. De stadsregio heeft een eigen waterstoftankstation voor bussen en de grootste busvloot op waterstof van Europa.

In het plaatsje Völs, iets ten westen van Innsbruck is dit voorjaar een zeer innovatief waterstofproject van start gegaan. Op het terrein van de Oostenrijkse supermarktketen MPreis worden voorbereidingen getroffen voor een grote waterstoffabriek die moet zorgen voor de verwarming van naastliggende bedrijven en voor de productie van waterstof. MPreis is van plan de komende jaren de grote vloot van vrachtauto’s op diesel allemaal te vervangen door voertuigen op waterstof. Leest meer over dit zeer innovatieve project via deze link.

De gemeenteraad van Hoogeveen is gisteravond akkoord gegaan met de uitbreiding van het tankstation Green Planet bij Pesse. Ondernemer Adward Doorten wil zijn tankstation, direct aan de afslag van snelweg A28, uitbreiden met biobrandstoffen, waterstof en een elektrisch oplaadpunt, allen voor vrachtauto’s. Voor personenauto’s verkoopt Green Planet al biobrandstoffen. De gemeenteraad heeft gisteravond laten weten geen bezwaren te zien bij het afgeven van een aangepaste omgevingsvergunning.

Omwonenden hebben eerder dit jaar bij de gemeente 154 zienswijzen ingediend. Dit naar aanleiding van de aanvraag van de tankstationhouder, om tegelijk ook van start te willen met het project Green Edge. Dit omvat een klimpark en een hoge uitkijktoren naast het tankstation. Hierover zijn de omwonenden niet enthousiast, zij zien de uitkijktoren als een aangeklede reclamemast. In een persverklaring benadrukt de ondernemer deze vergunningsaanvragen gescheiden te zien. ‘Wij willen u van tevoren goed informeren over de omvang van deze omgevingsvergunning. Deze gaat namelijk alleen over de realisatie van de hiervoor genoemde energiedragers en de beveiligde truckparking met truckersservicehuisje. De omgevingsvergunning heeft op geen enkele manier raakvlakken met de plannen voor Green Edge, waaronder de uitkijktoren.’

Verantwoordelijk wethouder Erik Giethoorn heeft de gemeenteraad garanties gegeven dat deze twee aanvragen strikt worden gescheiden. Naar verwachting zal de vergunning voor het waterstoftankstation in oktober worden verstrekt.

Adward Doorten is met zijn op de toekomstgerichte tankstation Green Planet franchisenemer bij Shell.

Holthausen, leverancier van waterstofvoertuigen en gassen heeft zijn tankstations voor groen gas verkocht. De focus van het bedrijf is de komende jaren volledig gericht op waterstof,’ laat directeur Stefan Holthausen in het Dagblad van het Noorden weten. Holthausen had twee tankstations voor groen gas in Winsum en Delfzijl. Deze zijn overgenomen door OrangeGas in Heerenveen. Stefan Holthausen is verrast hoe snel de ontwikkelingen binnen waterstof gaan. ‘We zeggen niet dat groen gas verleden tijd is, ons hele wagenpark rijdt erop. Maar OrangeGas is een veel grotere speler in deze markt, met 150 tankstations in Nederland en Duitsland.’

De eerste twee grote openbare waterstoftankstations van Holthausen moeten komen aan de Australiëhavenweg in Amsterdam en op het terrein van zakenpartner de Century Groep aan de Bornholmstraat in Groningen. Autobedrijf Century Group is ook dealer van de Volkswagen Transporter, een voertuig dat door Holthausen kan worden omgebouwd naar waterstof.

Maar er is vertraging opgetreden bij het realiseren van de eerste twee waterstoftankstations van Holthausen, meldt de regionale krant uit het noorden. De zogenaamde Energy Points zouden volgens planning deze zomer moeten openen. Die datum wordt niet gehaald. De procedures vragen meer tijd en de aanvoer van materieel stagneert door de corona-crisis. Het ligt in de planning dat de beide tankstations ter plaatse groene waterstof maken vanuit groene stroom. Personenauto’s en vrachtauto’s kunnen daar straks tanken.

Ervaring met een waterstoftankstation heeft Holthausen al. Het bedrijf uit Hoogezand heeft aan de Duinkerkenstraat 99 in het zuidoosten van de stad Groningen al een eenvoudig vulpunt. De waterstof die daar kan worden getankt, wordt ook ter plekke gemaakt met stroom van het zonnepark op de nabij gelegen voormalige vuilnisbelt (foto). Holthausen schat dat het tankstation daar momenteel zo’n 50 voertuigen van waterstof voorziet. Die zijn hoofdzakelijk van de gemeente Groningen, maar ook van particulieren met een auto die op waterstof rijdt.

De Topsector Energie (TKI), afdeling Nieuw Gas, heeft een actueel overzicht gepresenteerd van lopende waterstofprojecten in Nederland. De lijst is samengesteld door projectbureau De Laat en is onderverdeeld in verschillende sectoren als productie, opslag, transport, mobiliteit, industrie en bebouwde omgeving. In iedere sector worden kort de hoofdlijnen van de projecten belicht.

‘Het is een toonbeeld geworden van de Nederlandse ambities en kansen op dit terrein,’ meldt TKI-directeur Jörg Gigler. ‘We hebben gekozen voor een Engelstalig overzicht, om ook aan onze internationale contacten te laten zien wat op waterstofgebied in Nederland speelt. TKI Nieuw Gas staat open voor aanvullingen of correcties. Periodiek komen we met een aangepaste en actuele versie.’

De publicatie van de actuele lopende waterstof-projecten past geheel binnen de doelstellingen van de TKI. De organisatie wil binnen de ‘energietransitie en duurzaamheid’ maatschappelijke vragen omzetten in economische kansen. De focus van TKI Nieuw Gas ligt op duurzame moleculen en vervangers. Daarmee bouwt de organisatie voort op de traditioneel sterke positie van de gassector in Nederland. TKI helpt kennisinstellingen en bedrijven bij het ontwikkelen, demonstreren en toepassen van duurzame en innovatieve technologieën waarvoor de huidige kennis, expertise en assets (leidingen, locaties, gasopslagen etc.) kunnen worden ingezet. Bij waterstof ligt de focus op productie en toepassing van duurzame en klimaatneutrale waterstof, in bijvoorbeeld de industrie, de gebouwde omgeving, de mobiliteit en de elektriciteitsopwekking.

TKI Nieuw Gas heeft meer dan 350 samenwerkingspartners en stemt haar activiteiten af met verschillende ministeries, zoals het ministerie van Economische Zaken en Klimaat en het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Verder maakt de organisatie gebruik van de expertise en ondersteuning van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland. Het actuele overzicht van waterstofprojecten in Nederland vindt u hier.

De transportkosten voor waterstof zullen in Zuid-Korea de komende jaren sterk dalen. De overheid stelt nieuwe regels op om het transport van waterstof met buistrailers met grote capaciteit mogelijk te maken. Een combinatie van lage transportkosten en een vergroting van de productiecapaciteit moet dan leiden tot een prijs van 2,26 euro per kilogram. Nu is dat nog bijna vijf euro.

De afgelopen week heeft de regering de ‘regulatory sandbox-regeling’ goedgekeurd die het mogelijk maakt om voor het eerst in Zuid-Korea buisaanhangwagens te gebruiken voor het vullen, transporteren en lossen van waterstof, die zijn uitgerust met een of meedere grote waterstofopslagtanks. Daardoor kan van de normale regelgeving afgeweken worden, zodat veelbelovende industrieën en technologieën snel op de markt kunnen worden gebracht.

Wanneer opslagtanks met grote capaciteit worden ingezet voor het transport van waterstof, stijgt het te transporteren volume met meer dan 80%, van 340 kg tot 634 kg. Als grootschalig waterstoftransport mogelijk wordt, zullen de transportkosten naar verwachting sterk dalen. Momenteel bedragen de transportkosten van 340 kg waterstof ongeveer 167 Euro, maar wanneer de capaciteit 634 kg bereikt, dalen de verzendkosten per kg van 49 eurocent naar 26 eurocent, ongeveer 50%. Dit leidt tot een flinke prijsverlagingen voor waterstof. 

Momenteel bedragen de binnenlandse waterstofprijzen in Zuid-Korea ongeveer 6 euro per kg. De regering wil dit terugbrengen tot 4,50 Euro in 2022, 3 euro in 2030 en 2,25 euro in 2040. 

De prijsdaling is belangrijk voor de mobiliteit. De Hyundai Nexo, de populairste waterstofauto in Zuid-Korea, heeft een tankinhoud van 6,33 kg en een actieradius van 609 km. Bij een flinke daling van de waterstofprijs, dalen de brandstofkosten per kW van de huidige 6.5 eurocent naar 2.3 eurocent in 2040. Dit betekent een daling van de brandstofkosten van waterstofauto's tot een niveau dat kan concurreren met elektrische auto’s op batterijen.

Zuid-Korea gaat het brandstofcelsysteem dat wordt gebruikt in de Hyundai Nexo exporteren naar het buitenland. In eerste instantie kan de Amerikaanse en de Europese markt van de het systeem profiteren. Dit is voor het eerst dat Zuid-Korea de technologie exporteert. Het ministerie van Handel, Industrie en Energie heeft de afgelopen week de aanvraag voor technologie-export van Hyundai Motor van een brandstofcelsysteem voor waterstofauto's goedgekeurd.

Tot op heden vielen 69 technologieën, waaronder het waterstofbrandstofcelsysteem, onder de noemer “nationale kerntechnologieën.’ Om deze technologieën te mogen exporteren, moeten bedrijven eerst goedkeuring van de overheid krijgen die in overeenstemming is met de relevante wetgeving. Het ontwerp en de montagemethoden van de H2-systemen lopen voorop in de huidige technologie, die alleen Hyundai Motor, Toyota en enkele andere bedrijven beheersen. De waarde van het systeem zal naar verwachting flink stijgen zodra de vraag naar waterstofauto's toeneemt.

Hyundai Motor is van plan via Cummins, een Amerikaanse fabrikant van dieselmotoren, kernonderdelen van waterstofvoertuigen, zoals waterstofbrandstofcellen en motoren, te leveren aan de Amerikaanse automarkt. Het bedrijf heeft ook toestemming gekregen om waterstofbrandstofceltechnologie te delen met een Europese autofabrikant. Hiermee wordt de Europese markt betreden.

Het Japanse Toyota maakte de stap richting export van alleen de brandstofcel al een jaar geleden. In China rijden inmiddels de eerste bussen van de Foton Motor Group en SinoHytech rond met een brandstofcel van Toyota inside (foto).

Safang, een dochteronderneming van China South Rail Corporation, claimt de eerste passagierstram ter wereld op waterstof ontwikkelt te hebben. Het totale ontwikkelproces van het voertuig dat voor de volle 100% op waterstof rijdt, duurde twee jaar. De tram haalt een topsnelheid van 70 km per uur en kan maximaal 380 passagiers vervoeren. Na drie minuten tanken kan het voertuig weer 100 km rijden.

De trams zijn bedoeld voor stedelijk passagiersvervoer en wijken daarmee sterk af van de levendige oranje regionale treinen op waterstof die de afgelopen maand in China werden onthuld. Deze zijn treinen zijn ontworpen voor personenvervoer over grotere afstanden met hogere snelheden, trams zijn bedoeld voor de binnenstad. De Chinese steden hebben dringend behoefte aan systemen voor personenvervoer die niet bijdragen aan de dikke smog-laag boven de stad.

Groot zal de binnenlandse markt voor trams op waterstof niet zijn. Slechts zeven Chinese steden hebben een spoorwegnetwerk in de straten met een gezamenlijke lengte van 133 km. Ontwerper en fabrikant Sifang blijft echter optimistisch, de druk om over te schakelen maar schoon vervoer is groot.

Het Duitse bedrijf Bosch wil de komende jaren de ontwikkeling van brandstofcellen versnellen. Productielijnen worden gereed gemaakt en in 2022 moeten de eerste brandstofcellen voor auto’s op de markt worden geïntroduceerd. Bosch werkt hierin samen met het Zweedse Powercell.

Het belang van waterstof voor de energietransitie is nog eens extra benadrukt bij de presentatie van de jaarcijfers van het wereldwijde concern. Bosch, groot toeleverancier van de auto-industrie, verwacht dat in 2030 één op de acht nieuwe vrachtauto’s zal rijden op waterstof. Van deze enorme groeimarkt wil Bosch optimaal profiteren.  

Maar Bosch ziet ook een grote toekomst voor elektriciteitsproductie op basis van waterstof. Samen met Ceres Power werkt het bedrijf aan een systeem met stationaire brandstofcellen. Hiermee kan stroom worden geleverd aan grootverbruikers als datacentra van techbedrijven. Bosch schat dat de marktomvang van brandstofcelcentrales in 2030 meer dan 20 miljard euro zal bedragen. De komende jaren moeten de waterstof-branche opschalen van ‘veldtesten’ naar een reële economie, om zo een bijdrage te kunnen leveren aan de internationale ambitieuze klimaatdoelstellingen.

De komende jaren wil Bosch ook doorgroeien naar marktleider in de elektromobiliteit. Daartoe investeert het bedrijf ongeveer 100 miljoen euro in de productie van elektrische aandrijfsystemen voor voertuigen in haar fabrieken in de Duitse steden Eisenach en Hildesheim.

Het plan van de gemeente Den Haag om vijf auto’s van het veegbedrijf op waterstof te laten rijden, stopgezet. De kosten voor de ombouw van de voertuigen zijn zo hoog dat de landelijke overheid daarvoor geen subsidie wil geven, meldt de regionale Omroep West. Daarom ziet het stadsbestuur nu af van de waterstofplannen en gaat auto’s kopen die op CNG, samengeperst aardgas, rijden. Het betreffen hier geen veegauto’s, maar andere voertuigen van de dienst.

De auto’s werden door de gemeente tot nu toe bij een commercieel bedrijf geleased. Met het aflopen van het contract ontstond bij het college van burgemeester en wethouders het idee om het wagenpark van de gemeente te verduurzamen en zelf tot de aankoop van milieuvriendelijke voertuigen over te gaan. De nieuwe voertuigen op diesel moeten dan, voordat ze in gebruik worden genomen, worden omgebouwd naar waterstof. Maar deze laatste stap blijkt fors duurder dan oorspronkelijk gedacht. Twee jaar geleden werden de ombouwkosten geschat op 60.000 euro per voertuig, in praktijk blijken de waterstofvoertuigen 210.000 euro te kosten. Dat vindt de gemeente te veel, mede omdat de landelijke overheid slechts 37.500 euro subsidie per voertuig wil verstrekken. Het gemeentelijke veegbedrijf was van plan met vijf auto’s op waterstof te gaan rijden.
Waterstof tanken in Den Haag is geen probleem. Groene waterstof kan in de stad getankt worden bij BP Kerkhof. Daarvan maken ook de 50 waterstof-taxi’s in de stad gebruik.

Portugal wil direct na de corona-crisis flink gaan investeren in de opwekking van duurzame energie en grote productielocaties voor waterstof. Dat heeft de minister van Milieu, Joao Matos Fernandes, aan persbureau Reuters laten weten. Als eerste komt er in juni een veilig van zonneparken en bij de haven van Sines is een grote fabriek voor groene waterstof in ontwikkeling. Een megaproject waarbij de investeringen de komende jaren kunnen oplopen tot 5 miljard euro.

‘De economie kan niet groeien als we blijven vasthouden aan verdienmodellen uit het verleden. Onze visie is om na het corona-tijdperk nieuwe economische groei te creëren uit projecten die de CO2-uitstoot verminderen en de energietransitie en duurzame mobiliteit bevorderen,’ zegt Fernandes in een telefonisch interview met Reuters. ‘De nieuwe fabriek bij Sines  moet in 2023 via elektrolyse de eerste waterstof kunnen produceren. Het doel is om in 2030 waterstoffabriek van één gigawatt operationeel te hebben.’ De waterstoffabriek is een van oorsprong Nederlands initiatief. Diverse Nederlandse en buitenlandse bedrijven als nutsbedrijf EDP-Energias de Portugal en oliegroep Galp Energia hebben veel interesse getoond in het project, dat een van de grootste industriële projecten van het land moet worden.

Fernandes laat ook weten dat Portugal op 8 juni zijn tweede veiling voor zonne-energie-licenties zal lanceren, nadat eerder vertraging is opgelopen als gevolg van het corona-virus. Oorspronkelijk stond de veiling van 700 megawatt (MW) aan nieuwe zonne-energiecapaciteit Portugal, gepland voor april. Het land gaat maximaal tot 16 potentiële locaties veilen om zonneparken te bouwen in de zuidelijke regio's Algarve en Alentejo. De definitieve bieding staat gepland voor eind augustus.

De eerste megaveiling van Portugal van 1150 MW aan zonne-energiecapaciteit, afgelopen zomer,  trok vooral internationale spelers aan, zoals het Spaanse Iberdrola, het Franse Akuo Energy, het Britse Aura Power en het Duitse Enerpac Projects. Per megawattuur werd een prijs vastgesteld van 14,80 euro, een laagterecord.

Met deze lage prijzen voor duurzame energie denkt Portugal op termijn een belangrijkste waterstofproducenten voor Noord-Europese landen te kunnen worden.

Een succesvolle proef in Zweden. In de metaalwalserij in de plaats Hofors heeft metaalproducent Ovako de gebruikelijke fossiele brandstof vervangen door waterstof. De pitoven werkte zonder problemen en de kwaliteit van het eindproduct is gelijk aan het productieproces via traditionele brandstoffen. Een belangrijke positieve ontwikkeling voor het milieu, metaalproducenten verbruiken enorm veel energie en stoten daarom veel CO2 uit.

In samenwerking met partner Linde Gas AB heeft Ovako een proef uitgevoerd waarbij staal werd verwarmd met waterstof in plaats van met LPG (vloeibaar petroleumgas) voordat het door de walsen rolde. De proef was succesvol en het testen van het geproduceerde staal toonde aan dat verwarming met waterstof geen invloed heeft op de kwaliteit. Onder de juiste omstandigheden kan het bedrijf daarom verwarming met waterstof voor ovens in al zijn walserijen introduceren en daarmee de koolstofuitstoot flink verminderen.

De testresultaten worden gezien als een grote ontwikkeling binnen de staalindustrie. Het is voor het eerst dat waterstof wordt gebruikt om staal te verwarmen in een bestaande productieomgeving. Dankzij de proef is duidelijk geworden dat waterstof eenvoudig en flexibel kan worden gebruikt, zonder van invloed te zijn op de kwaliteit van het eindproduct.

De proef is zo ​​uitgevoerd dat deze op ware grootte kan worden gereproduceerd in andere metaal-producerende bedrijven.

Importeur van de Spek in Vianen heeft al tientallen orders ontvangen voor zware graafmachines op waterstof. Het bedrijf kondigde in februari aan dat fabrikant Hyundai deze machines gaat ontwikkelen en vanaf 2023 gaat leveren. De drie dochterondernemingen Hyundai Motor, Hyundai Construction Equipment en Hyundai Mobis werken binnen het nieuwe ontwikkelproject samen. De prijzen zijn nog niet bekend, maar toch heeft de Nederlandse importeur Van der Spek al zo’n 30 bestellingen genoteerd, meldt het bedrijf op haar site.

“De bestellingen van graafmachines met een brandstofcel komen van bedrijven die willen investeren in duurzaamheid en een toekomst zien voor waterstof als brandstof’, zegt Jan Nolles, directeur bij Van der Spek in Vianen. ‘Dat zijn grote bedrijven als van Mourik, Theo Pouw, Heijmans, GMB en Van Gelder, allen actief in het grondverzet en de wegenbouw’. Aannemingsbedrijf Van Gelder heeft zelfs getekend voor de koop van twee op waterstof aangedreven Hyundai grondverzetmachines. ‘Deze ontwikkeling biedt kansen voor Van Gelder om waterstoftechnologie in te zetten als duurzame brandstof of grondstof,’ aldus directeur Leendert Ripping op Bouwmachines.nl. ‘Deze kansen wil van Gelder verzilveren, om zo bij te dragen aan de versnelling van de energietransitie’. Het bedrijf werkt inmiddels met een Hyundai elektrisch aangedreven minigraver (foto). Deze wordt volop ingezet bij het project Betondorp in Amsterdam, maar als het om grotere vermogens bij zware machines gaat, is waterstof beter geschikt.

De machines op waterstof zullen wel aanzienlijk duurder zijn dan exemplaren op diesel. Uit ervaring, opgedaan in het openbaar vervoer met bussen en treinen op waterstof, blijkt dat de onderhoudskosten juist weer aanzienlijk lager zijn.

Dit jaar start Hyundai in Zuid-Korea eerst met de ontwikkeling van een vorkheftruck met een brandstofcel en tegen 2021 volgt er een prototype van een nieuwe, op waterstof aangedreven, graafmachine. Deze eerste exemplaren zullen uitvoerig worden getest, voordat ze tegen 2023 de commerciële markt op gaan, meldde Waterstof Magazine eerder.

Hyundai Motor zal verantwoordelijk zijn voor het ontwerpen van het waterstofbatterijsysteem voor de nieuwe voertuigen en het uitvoeren van prestatietests en kwaliteitscontroles op de vorkheftrucks en graafmachines op waterstof. Hyundai Construction Equipment is verantwoordelijk voor het ontwerp van de nieuwe bouwvoertuigen. Het consortium van drie Hyundai-dochters wil een wereldwijde standaard voor commerciële waterstofmachines ontwikkelen.

De Franse hoofdstad Parijs krijgt een nieuw waterstoftankstation. Het wordt het tweede H2-station binnen de Boulevard Périphérique, andere tankstations liggen bij de vliegvelden Parijs-Charles de Gaulle ten noorden van de stad, Orly in het zuiden en bij Versailles. Het nieuwe tankstation zal voornamelijk worden gebruikt door de chauffeurs van Hype, het taxi-project op waterstof.

In een publicatie, die de afgelopen week verscheen, geeft de stad Parijs aan een aanvraag te hebben ontvangen voor een waterstoftankstation in het 16e arrondissement in de wijk Porte de Saint-Cloud. Dicht bij de afslag van de Boulevard Périphérique moet het tankstation komen te staan op een parkeerplaats op de hoek Avenue Dode de la Brunerie en Avenue Georges Lafont. In de vergunningsaanvraag staat dat er een oppervlakte nodig is van 930m2.

De naam van de exploitant die aanvraag heeft gedaan is niet gepubliceerd, maar waarschijnlijk is dat de Air-Liquide-groep, partner in het Hype taxi-project. Het bedrijf exploiteert ook het andere waterstoftankstation in het hartje van Parijs aan de Pont de l'Alma (foto), dicht bij de Eiffeltoren.

Aangezien het tankstation voornamelijk zal worden gebruikt om Hype-waterstoftaxi's te vullen, moet de installatie worden geconfigureerd op 700 bar. De waterstof zal op de tanklocatie zelf worden geproduceerd via elektrolyse. De Hype-taxi’s op waterstof in Parijs hebben inmiddels meer dan 5,5 miljoen kilometer gereden en 800-duizend passagiers vervoerd. Het project begon met 5 H2-taxi’s in 2015 en groeit flink door, eind dit jaar moeten dat er 600 zijn.

Het Koreaanse Hyosung en het wereldwijde chemiebedrijf Linde Group ontwikkelen samen de grootste vloeibare waterstoffabriek van de wereld. Deze week is de intentieovereenkomst getekend, over precies een jaar moet de bouw beginnen en in 2022 moet de fabriek er staan. De twee bedrijven investeren samen een kwart miljard Euro in het plan.

Bij grote plannen horen grote getallen. De nieuwe fabriek moet maar liefst 13-duizend ton waterstof per jaar produceren, genoeg om 100-duizend auto’s van waterstof te kunnen voorzien. De productielokatie komt te staan in het Koreaanse Ulsan en beslaat een oppervlakte van 30-duizend vierkante meter.

Het is opvallend is dat er groots wordt ingezet op vloeibare waterstof. De twee bedrijven zullen, naast de bouw van de fabriek, ook een infrastructuur voor het tanken van vloeibare waterstof bouwen. Om waterstof in vloeibare vorm overal te kunnen leveren, komen er 120 waterstofstations. Voor Hyosung Heavy Industries geen onbekend terrein, het bedrijf levert sinds 2008 waterstoftankstations. In Korea is het marktleider met 40% marktaandeel. Al deze stations leveren waterstof onder hoge druk in gasvorm.

De Linde Groep produceert en gebruikt al 30 jaar vloeibare waterstof in de VS en Europa, en heeft recentelijk verschillende toepassingen ontwikkeld, waaronder laadstations voor vloeibare waterstof op het gebied van mobiliteit. Binnen de mobiliteit wordt wereldwijd tot op heden alleen gasvormig waterstof in de mobiliteit gebruikt.

Waterstof wordt vloeibaar bij 253 graden onder nul, het volume vermindert daardoor tot 1/800 in vergelijking met gasvormige waterstof. Opslag en transport worden daardoor eenvoudiger. Bij gasvormige waterstof wordt 250 kg vervoerd in één tankwagen, terwijl een voertuig in vloeibare vorm 3500 kg waterstof kan transporteren. Bovendien is vloeibaar gemaakte waterstof, in vergelijking met waterstof onder hoge druk in gasvorm, veiliger.

De operationele efficiëntie van het laadstation zal naar verwachting ook aanzienlijk verbeteren. Wanneer het opladen van vloeibaar waterstof wordt geïntroduceerd, is de laadsnelheid ook vier keer sneller dan van een gasstation.

Als directeur van het Vlaams-Nederlandse WaterstofNet probeert Adwin Martens de waterstofontwikkelingen in de lage landen al meer dan tien jaar te stimuleren en faciliteren. Hoe bijzonder het ook klinkt, zelfs de corona-crisis schept nieuwe kansen. ‘Ongetwijfeld zal deze “dalperiode” gevolgd worden door een periode van sterke groei. De vraag is hoe we onze wagon aan deze groei willen hangen. Voor bedrijven is er de veilige keuze van hun business as usual. Maar, in plaats van terug te vallen op oude technologieën met een eindige houdbaarheid, is het juist nu het moment om volop te investeren in technologieën met sterke troeven voor de toekomst.’

Het opiniestuk van Adwin Martens leest u hier.

Inga Posch, algemeen directeur van de Vereniging van transmissiesysteembeheerders: “We staan ​​in de startblokken. Maar het ontbreekt ons nog steeds aan het juridische kader om waterstofnetwerken te bouwen en te exploiteren. Hiervoor willen we gebruik maken van de bestaande infrastructuur en deels overschakelen op waterstof. Dit is de enige manier om op een economisch efficiënte manier in de toekomstige enorme behoeften van de verschillende sectoren te voorzien. Als we de kans van het NEP Gas 2020 missen, verliest Duitsland kostbare jaren voor de implementatie van een waterstofinfrastructuur als ruggengraat voor de waterstofeconomie. "

Holger Lösch, adjunct-algemeen directeur van de Federale vereniging van Duitse Industrie: “Met de te voorziene toenemende vraag naar waterstof in Duitsland neemt de behoefte aan vervoer via waterstofleidingen toe. Dit heeft niet alleen gevolgen voor de Duitse thuismarkt, maar ook voor de toekomstige invoer van waterstof uit zowel andere EU-landen als uit niet-Europese landen. Met de voorstellen voor een gereguleerde openbaarvervoersinfrastructuur in Duitsland geven we impulsen voor de ontwikkeling van een Europese interne waterstofmarkt. "

Anke Tuschek, lid van de raad van bestuur van Federale Vereniging van Energie- en Waterbeheer: “Waterstofnetwerken zijn een belangrijk onderdeel van een toekomstige energievoorziening met gas. Ze zijn niet alleen het startpunt voor de aansluiting van industriële klanten en gascentrales, maar maken ook de opname van andere sectoren mogelijk, bijvoorbeeld in de verwarmingsmarkt. Waterstof kan op alle toepassingsgebieden - van hoogovens tot ketels - een beslissende bijdrage leveren aan klimaatbescherming. Om dit potentieel aan te boren, hebben we regelgeving nodig die kansen biedt en openstaat voor deze technologie”.

Hans-Jürgen Witschke, algemeen directeur van de Vereniging Industriële Energie: “De Vereniging voor Industriële Energie ondersteunt het plan van de Federale Overheid om de rol van waterstof als grondstof en energiebron te versterken en de bijbehorende economische kansen te benutten. Met name voor de industrie is waterstof met zijn vele toepassingsgebieden een belangrijke sleutel om de gestelde klimaatdoelen te halen. Voor het koolstofvrij maken van industriële processen hebben we enorme hoeveelheden waterstof en de bijbehorende transportinfrastructuur via een pijpleiding nodig.

Het gaat snel met de waterstof-ontwikkelingen in Denemarken. Vooral het noord-Deense Hobro, een stadje met 15-duizend inwoners in Noord-Jutland, weet veel waterstofbedrijven aan zich te binden. De plaats is de thuisbasis van een aantal bedrijven in de waterstofsector en leverancier van de belangrijkste onderdelen van de nieuwe waterstofbussen van Aalborg.

In Hobro heeft de Ballard Group uit Vancouver zijn Europese hoofdkantoor. Het bedrijf bouwt al meer dan tien jaar brandstofcellen en levert belangrijke bijdrage aan de eerste drie bussen op waterstof in Denemarken die sinds vorige week rijden rond Aalborg. Ballard leverde de brandstofcellen en heeft een meerjarig onderhoudscontract. Nieuw is voor Ballard de brandstoftechnologie niet. De langstlopende bussen met Ballard-brandstofcellen rijden al tien jaar in Londen en hebben de eigen verwachtingen en records ruim overtroffen met betrekking tot de levensduur en duurzaamheid van deze brandstofcellen. 

Maar het stadje Hobro is ook de thuisbasis van de waterstoffabriek HyBalance (foto) en de Hydrogen Valley-organisatie, die een groot aantal bedrijven omvat die zich bezighouden met de technologie om elektriciteit om te zetten in waterstof, de zogenaamde elektrolyse. Voor de regio betekent dit veel nieuwe banen en investeringen. Nu de waterstofeconomie blijft groeien, zoeken steeds meer waterstofbedrijven grotere bedrijfspanden.

Een grote groei van waterstof-toepassingen wordt nog verwacht binnen het openbaar vervoer, andere zware mobiliteit en vooral de scheepvaart. Maar het begint allemaal bij de beschikbaarheid van waterstof. Als er een tankvoorziening is, volgen andere toepassingsmogelijkheden snel, leert de ervaring in Hobro.

De Nederlandse Gasunie is vanaf vandaag officieel partner in de offshore waterstofpilot PosHYdon. De pilot is een initiatief van Nexstep, nationaal platform voor hergebruik en ontmanteling van boorplatforms, en TNO in nauwe samenwerking met de industrie. Het doel van het project is te onderzoeken of, vanuit ontzilt zeewater en windenergie, waterstof op zee gemaakt kan worden. Via een dertien kilometer lange pijpleiding wordt de waterstof naar land getransporteerd.

De Gasunie is de derde partij die instapt en zich specifiek richt op gastransport via pijpleidingen. Andere partijen zijn NOGAT B.V. en Noordgastransport B.V. beide eigenaar van grote gastransportleidingen op de Noordzee. Met deze partners binnen het project PosHYdon ontstaat een optimale verbinding van de gasinfrastructuur op land en op zee. 

PosHYdon integreert drie energiesystemen op de Noordzee: offshore wind, offshore gas en offshore waterstof. De omzetting naar waterstof zal plaatsvinden op het Q13a platform van Neptune Energy (foto). Dit productieplatform is het eerste volledige geëlektrificeerde platform op het Nederlandse gedeelte van de Noordzee en ligt ongeveer 13 kilometer voor de kust van Scheveningen. De proefopstelling wordt in de loop van dit jaar gebouwd en krijgt een capaciteit van 1 MW. Het wordt de eerste waterstoffabriek op zee. Binnen deze pilot zal onderzocht worden of het rendabel is om energie van zon en wind op zee, in de vorm van waterstofmoleculen naar land te transporteren. Tot op heden gebeurt dat via elektronen door een elektriciteitskabel. ‘Alles wat je op zee doet is duurder dan wanneer je dat op land doet,’ zegt René Peters, directeur gastechnologie van TNO. ‘Maar als we in de toekomst windmolenparken heel ver op zee gaan bouwen, dan worden transport en de aanlegkosten van stroom zo duur dat waterstof misschien goedkoper is. Met name als dit door bestaande gasleidingen kan.’ Hij denkt bijvoorbeeld aan het toekomstige windmolenpark IJmuiden Ver dat 90 kilometer uit de kust komt te liggen of toekomstige nieuwe parken boven de Wadden.

Een van de vragen die de test moet beantwoorden is hoe een elektrolyser voor waterstofproductie functioneert op een platform op zee. Met de pilot zal uitgezocht worden of de efficiëntie en het onderhoud overeenkomen met die van een elektrolyser op land. ‘We gaan bijvoorbeeld kijken of monitoring en aansturing op afstand mogelijk is, en hoe vaak er onderhoudspersoneel naar het platform moet. Er zal getest worden hoe de techniek omgaat met de belasting door zout en storm op zee. Ook zal er een ontziltingsinstallatie neergezet worden zodat het zeewater van zout ontdaan wordt voor het de elektrolyser in gaat. ‘Die techniek is niet nieuw, maar we zijn de eerste die het in combinatie met een elektrolyser gaan testen,’ aldus Peters.

De pilot, die inzage moet geven in de kosten van waterstofproductie op zee, gaat ongeveer twee jaar duren.

Waterstof moet een belangrijke bijdrage leveren aan het economisch herstel van het Verenigd Koninkrijk. Dat is het idee van Jo Bamfort, eigenaar van waterstofproductiebedrijf Ryse en Wrightbus, de Britse fabrikant van 's werelds eerste waterstof-dubbeldekkerbus. Bamfort is een erfgenaam van JCB, al tientallen jaren een zeer vooruitstrevende fabrikant van landbouwmachines en ziet enorme kansen in de nieuwe waterstofeconomie.

Bamford heeft deze week de plannen onthuld voor een, in het VK gebouwde vloot van 3000 waterstofbussen. “Waterstof is een ideale optie voor een regering die de Britse industrie op dit kritieke moment moet stimuleren en tegelijkertijd onze koolstofemissies en luchtvervuiling drastisch moet verminderen." De topman heeft zijn plannen inmiddels aan de verantwoordelijke ministers voorgelegd. Hij is van mening dat een spoedige introductie van waterstofbussen zal leiden tot een domino-transformatie van andere zware voertuigen, zoals vrachtwagens, treinen, schepen en zelfs ambulances en politieauto's. Dit zou het potentieel hebben om honderdduizenden geschoolde, groene banen in het hele land te creëren en te behouden.

“Broeikasgassen die vrijkomen bij transport zijn verantwoordelijk voor een derde van de totale koolstofemissies van het VK,” zegt Bamford. “Terwijl voertuigen op batterijen vaak nog wel geschikt zijn voor personenwagens, zijn batterijen ongeschikt voor zware vormen van transport. Er zijn ook groeiende zorgen over de grondstoffen voor accu’s en over de over de recyclingpercentages die momenteel lager zijn dan 5% in Europa en de VS.”

In de visie van Bamford zouden tegen 2024 3.000 waterstofbussen - ongeveer 10% van de totale vloot van het VK - door Britse steden moeten rijden. Deze voertuigen zullen alleen waterdamp afgeven en jaarlijks naar schatting 280.000 ton kooldioxide besparen, het equivalent om ongeveer 107.000 auto's per jaar van de weg te halen. Zijn bedrijf Ryse is bezig met de bouw van de eerste waterstofproductie-installatie in het VK aan de kust van Kent. Deze wordt aangedreven door een nabij gelegen offshore windpark en zal elektrolyse gebruiken om waterstof uit water te produceren. Bamford is van plan tegen 2025 nog vier waterstofcentrales te bouwen om alle 3.000 bussen van stroom te voorzien.

“We hebben al waterstofbussen in Londen, en later dit jaar komen daar 20 dubbeldekkers gebouwd door Wrightbus bij. Een bestelling uit Aberdeen is inmiddels geplaatst,” aldus Bamfort.

Hij heeft de regering gevraagd om 600 miljoen Euro, zo’n 10% van het National Bus Strategy Fund, opzij te zetten om de Britse waterstofindustrie te ontsluiten. Iets minder dan de helft moet gaan naar de opwek van groene waterstof en tankvoorzieningen. Het andere deel moet gebruikt worden om de aanschafprijs van dure waterstofvoertuigen deels te compenseren.

In Denemarken zijn de afgelopen week de eerste drie waterstofbussen van het land officieel in gebruik genomen. Twee bussen rijden voor vervoerder Arriva in de regio Noord-Jutland en een voor Keolis in de stad Aalborg. De voertuigen hebben een actieradius van 350 km en een maximale tankinhoud van 38 kilo waterstof. Alle drie de bussen rijden ongeveer 150.000 km per jaar en vervoeren ongeveer 1 miljoen passagiers. Volgens opgave wordt er met de H2-voertuigen ongeveer 60.000 liter diesel bespaart en 131 ton CO2  per jaar minder uitgestoten, wat onder meer bijdraagt ​​aan een substantiële vermindering van schadelijke deeltjes in het milieu.

De drie waterstofbussen maken deel uit van het EU-project 3Emotion met 29 waterstofbussen in Londen en Rotterdam, en de regio Noord-Jutland, als enige gebied in Denemarken. Officieel gaat het om een test die drie jaar gaat duren.

Een flinke Europese subsidie is nog steeds nodig. De waterstof- en brandstofceltechnologie is duur. De bussen kosten 775.000 Euro per stuk, vijf keer meer dan een dieselbus, melden de Deense media. Door minder onderhoud dalen de kosten per kilometer nog aanzienlijk.

De tankfaciliteit staat in Aalborg waar met een elektrolyser met duurzaam opgewekte stroom op lokatie waterstof wordt gemaakt. De bussen kunnen hier maximaal 6 keer per dag tanken. Voorlopig is dat genoeg, maar bij uitbreiding van de busvloot is een opschaling snel noodzakelijk.

In Nederland moeten inwoners die geen gebruik meer willen maken van de aardgasleiding forse afsluitkosten betalen. De netbeheerder rekent de kosten voor het afsluiten direct door aan de inwoners. Deze lopen op tot rond de 750 euro. Inwoners die nu al overstappen op duurzame energie worden op deze wijze met extra kosten geconfronteerd. Het beleid van de Nederlandse regering is erop gericht om in 2050 100% CO2-vrij te zijn.

Het gebruik van aardgas zal in Nederland daarom de komende decennia worden afgebouwd. Er lopen verschillende onderzoeken om het zeer fijnmazige aardgasdistributienet geschikt te maken voor waterstof. Maar niet iedere inwoner wil hierop wachten. Een warmtepomp, die werkt op duurzame elektriciteit, is een veel gekozen alternatief. Een gasleiding is dan regelmatig niet meer nodig.

Wanneer een woning definitief overstapt van aardgas naar duurzame warmte, wordt om veiligheidsredenen de gasaansluiting volledig verwijderd. Dit is wettelijk vastgelegd. Hierbij wordt zowel de gasmeter, de aansluitleiding in de woning, als ook de gasleiding die vanuit de woning naar de hoofdleiding loopt verwijderd. In uitzonderlijke situaties, bijvoorbeeld bij een verbouwing, kan de gasvoorziening tijdelijk worden afgesloten. Dat betekent dat de hoofdgaskraan wordt dichtgezet en voorzien wordt van een slot. Deze situatie mag maximaal een jaar duren. Binnen die twaalf maanden moet de bewoner kiezen voor het verwijderen van de gasaansluiting of voor het hervatten van de gasvoorziening.

De regering heeft inmiddels Netbeheer Nederland gevraagd om te komen met een voorstel, waarbij de kosten van het verwijderen van de gasaansluiting eerlijk verdeeld worden tussen de netbeheerder en de eindgebruiker. Er komt een wetswijziging aan, waarin de wordt geregeld dat de netbeheerder de helft van de afsluitkosten betaalt en de eindgebruiker de andere helft.

Als de woning de komende decennia weer moet worden aangesloten op het waterstofnetwerk moeten er flinke aansluitkosten worden betaald.

In de Neue Weststadt in Esslingen wordt momenteel een klimaatneutrale stadswijk gebouwd, die als blauwdruk kan dienen voor toekomstige wijkontwikkeling. Drie jaar lang zijn er op 100.000 vierkante meter ruim 500 appartementen, kantoor- en bedrijfsruimtes en een nieuw gebouw voor de Hogeschool Esslingen gebouwd. Wat in de wijk nog ontbreekt, is het technische hart: dit jaar wordt in een ondergronds energiecentrum een ​​elektrolyser geïnstalleerd die de zonne-energie van de daken gebruikt om groene waterstof te produceren. 

Een nieuwbouwproject in Esslingen moet laten zien dat klimaatneutraal wijkaanbod van energie mogelijk is. Stadtwerke Esslingen en het energiebedrijf Polarstern hebben daarom het bedrijf Green Hydrogen Esslingen GmbH opgericht. Dit voorjaar wordt de power-to-gas-oplossing in de wijk implementeert.

"Met dit concept hebben we elektrolyse in de stad gebracht", legt Tobias Nusser van het Steinbeis Innovation Center EGS uit. "Er zijn al een paar megawatt-fabrieken in Duitsland, maar ze staan ​​allemaal ver van de plaats van het energieverbruik in de steden. De locatie in de wijk heeft twee voordelen: De transportroutes voor het gebruik van groene waterstof worden verkort en de restwarmte van het elektrische recyclingproces kan worden gebruikt om de naburige gebouwen te verwarmen.”

De partijen in het project hopen dat de efficiëntie van elektrolysers, die meestal rond de 60 procent ligt, kan worden verhoogd tot 90 procent. Met de restwarmte van de elektrolyser wordt de buurt zelf verwarmt, andere inwoners van Esslingen kunnen van de groene waterstof profiteren als dit deels aan het huidige aardgasnetwerk wordt toegevoegd.

Er zijn ook andere toepassingen voor de 400 kilogram waterstof die de elektrolyser elke dag gaat produceren. Via vrachtauto’s kan de waterstof naar industriële klanten worden gebracht, maar ook een tankstation voor voertuigen op waterstof is een optie. In de wijk zelf wordt maximaal 30 kg waterstof opgeslagen. Eind dit jaar moet het systeem gaan draaien.

In de regio Köln is de uitrol van de grootste busvloot op waterstof ter wereld begonnen. De eerste van een reeks van 30 nieuwe bussen zijn inmiddels geleverd aan het Regionalverkehr Köln (RVK), door de Belgische busfabrikant Van Hool. De bussen op waterstof bieden de beste oplossing voor schoon regionaal vervoer. Met reikwijdtes tot 350 km het hele jaar door en tanktijden van minder dan tien minuten zijn de voertuigen de gehele dienstregeling inzetbaar.

Met een financiering van meer dan 13 miljoen euro, is in 2018 de basis gelegd voor dit vooruitstrevende project. De afgelopen maanden is begonnen met de uitrol van deze voertuigen, die beschikken over twee eigen tankstations. Één op het bedrijfsterrein in Meckenheim en één in Wermelskirchen. De tankvoorziening is ook beschikbaar voor andere waterstofgebruikers. Oude bussen worden niet zomaar afgedankt, maar vervangen door waterstofvoertuigen als ze zijn afgeschreven. Dit betekent dat het vervoersbedrijf van 2020 tot en met 2023 de tijd heeft de H2-voertuigen te integreren. Samen met de al bestaande waterstofvloot groeit het aantal H2-bussen uit tot 36. 

Momenteel rijden er vijf milieuvriendelijke voertuigen in het district, met name op lijn 423 tussen Bergisch Gladbach-Bensberg en Keulen Bonn Airport. Nog eens tien waterstofbussen zullen dit voorjaar door het RVK-depot in Wermelskirchen worden ingezet voor lokaal vervoer. Tegelijkertijd wordt op het RVK-depot een waterstoftankstation (foto) in gebruik genomen.

Nieuw is het openbaar vervoer op waterstof niet in deze regio. Al in 2011 is het RVK-project van start gegaan met twee “Phileas” hybride brandstofcelbussen van de Nederlandse fabrikant APTS. Bijna tien jaar geleden was deze fabrikant nét iets te vroeg met waterstofactiviteiten. De voertuigen waren duur en de markt groeide onvoldoende snel. APTS uit Helmond ging uiteindelijk failliet.

De European Automobile Manufacturers Association roept de Europese Unie op om haast te maken met de uitrol van waterstoftankstations voor zware voertuigen. Om de klimaatdoelstellingen voor zwaar transport te halen moeten er meer vrachtauto’s op waterstof komen, maar er is geen dekkende tankvoorziening. De komende jaren moeten er tientallen H2-stations bijkomen, de jaren er na zelfs honderden.

De Europese Unie streeft er naar de CO2-uitstoot van zware voertuigen in 2030 met 30% te hebben verminderd. Berekeningen tonen aan dat, om dit doel te halen, er in 2025 minimaal 50 waterstoftankstations voor vrachtauto’s op de belangrijkste verkeersknooppunten moeten staan. Vijf jaar later moeten deze aantallen vertienvoudigd zijn tot 500.

Maar met waterstof alleen gaat het niet lukken. De vereniging die 16 Europese auto-, bestelwagen-, vrachtwagen- en busfabrikanten vertegenwoordigt, denkt ook dat er tegen 2030 ongeveer 200.000 batterij-elektrische vrachtwagens in de EU moeten rijden om de CO2-doelstelling voor dat jaar te halen. Om dit doel te bereiken, zou de verkoop van elektrische vrachtwagens de komende tien jaar met de factor 28 moeten toenemen. Vorig jaar werden er in Europa zo'n 700 middelgrote en zware batterij-elektrische voertuigen werden verkocht. Deze BEV’s hebben in 2050 zo’n 90.000 laadpunten nodig.

Het bedrijf Kautex Machinebouw heeft een nieuwe grote waterstoftank met behulp van extrusieblaasgieten gepresenteerd. De tank is ruim twee meter lang, heeft een diameter van circa 500 mm en een inhoud van 320 liter. Het is voor het eerst dat door middel van blaasgieten een voering voor een waterstoftank in deze maat wordt geproduceerd. Extruderen is een vormgevingstechniek waarbij een vervormbaar materiaal door een matrijs geperst wordt.

Het proces biedt nieuwe mogelijkheden voor waterstoftechnologie. De tanks kunnen worden gebruikt als brandstoftanks voor bedrijfswagens, bussen, treinen, schepen, maar ook voor het transporteren of opslaan van waterstof. Deze containers zijn niet alleen aanzienlijk lichter dan stalen tanks, maar ook volledig bestand tegen corrosie. Omdat waterstof het kleinste element is, kan het door vrijwel elk plastic materiaal ontsnappen. Speciale polyamiden hebben de beste barrière-eigenschappen, maar door de lage smeltstijfheid en complexiteit, waren ze voorheen moeilijk te verwerken bij het blaasgieten. Nieuw ontwikkelde polyamiden en een speciale extrusietechniek hebben dit nu mogelijk gemaakt. Technici van Kautex Machinebouw zien de nieuwe ontwikkeling als baanbrekend.

CPV-hogedrukcontainers voor waterstof zijn over het algemeen ontworpen voor een bedrijfsdruk van 700 bar en een barstdruk van 1750 bar. De voering is een kerncomponent van de tank. Met de door Kautex, in samenwerking met een kunststofproducent ontwikkelde methode, is het nu voor het eerst mogelijk om door middel van blaasgieten waterstofvoeringen in maten met industriële toepassingen te produceren.

De technologie die het bedrijf uit Bonn heeft ontwikkeld voor het produceren van grootschalige voeringen voor waterstofcontainers, betekent dat een kosteneffectieve oplossing voor transport- en infrastructuurvereisten nu binnen handbereik is. Waterstof wordt tegenwoordig op veel gebieden beschouwd als een alternatief voor fossiele brandstoffen in de transportsector. Hier is grote vraag naar veilige, lichtgewicht en lekvrije waterstoftanks die hoge druk kunnen weerstaan.

Door het gebruik van vorkheftrucks op waterstof kan Walmart, de grootste supermarktketen van de wereld, optimaal reageren op de enorme vraag naar levensmiddelen. Overal in de Verenigde Staten zijn de distributiecentra 24 uur per dag volop in bedrijf om aan de enorme vraag van klanten voldoen. “Er is absoluut geen tijd om voertuigen voor intern transport urenlang aan een acculader te hangen.”

Plug Power, een Amerikaans bedrijf dat zich bezighoudt met het ontwerpen en produceren van brandstofcelsystemen, waaronder vorkheftrucks, voorziet veel magazijnen van Walmart van voertuigen voor intern transport. De afgelopen weken werden de medewerkers van het Walmart distributiecentrum in Gordonsville in de staat Virginia volop geprezen om de 24-uursactiviteiten om belangrijke producten snel te leveren. Het distributiecentrum voorziet alle Walmart-winkels in de hele staat, met 8,5 miljoen inwoners, van essentiële goederen en levensmiddelen. De 273 vrachtauto’s, die permanent onderweg zijn, worden geladen met vorkheftrucks van PlugPower die binnen enkele minuten tanken bij eigen GenDrive tankstations. Door gebruik te maken van waterstof zijn de voertuigen, zonder onderbreking, 24 uur per dag inzetbaar en leveren daarmee een belangrijke bijdrage aan de betrouwbaarheid van de voedselketen.

PlugPower meldt dat het bedrijf ongeveer 25% van de markt van intern transport in Amerika in handen heeft.

Twee toonaangevende bedrijven in de bedrijfswagenindustrie, Daimler Truck AG en de Volvo Group onderzoeken de mogelijkheden om gezamenlijk vrachtauto’s met een brandstofcel te ontwikkelen. Door samen te werken denken de vrachtautofabrikanten de hoge onderzoekskosten beter te kunnen beheersen. Het is de bedoeling om brandstofcelsystemen te ontwikkelen, produceren en commercialiseren voor zware voertuigtoepassingen en andere toepassingen. Daimler zal al zijn huidige brandstofcelactiviteiten in de joint venture consolideren. De Volvo Group verwerft 50% in de joint venture voor een bedrag van ongeveer 600 miljoen Euro.

Door de krachten te bundelen zullen de ontwikkelingskosten voor beide bedrijven worden verlaagd en zal de marktintroductie van brandstofcelsystemen in voertuigen die worden gebruikt voor zwaar transport en langeafstandstoepassingen worden versneld. In het kader van de huidige economische neergang denken de fabrikanten dat samenwerking nog noodzakelijker is geworden om de doelstellingen van de Europese Green Deal te halen. De Europese Unie legt autofabrikanten zware milieueisen op.

De ondertekende, voorlopige overeenkomst is niet bindend. Een definitieve overeenkomst wordt verwacht in het derde kwartaal van 2020, als de verantwoordelijke mededingingsautoriteiten geen problemen zien in de samenwerking.

HyPoint, een door durfkapitaal gefinancierd bedrijf uit Californië, claimt een nieuwe brandstofcel te hebben ontwikkeld die aanzienlijk goedkoper is dan de huidige brandstofcellen. Het bedrijf uit Menlo Park, aan de baai van San Francisco, werkt met een luchtgekoelde aandrijflijn voor brandstofcellen en creëert daarmee een aanzienlijk hogere energiedichtheid. Het nieuwe systeem overtreft, volgens oprichter en CEO Alex Ivanenko, de vloeistofgekoelde brandstofcelsystemen die worden gebruikt in auto's zoals de Toyota Mirai. Door deze ontwikkeling komt het gebruik van brandstofcellen in bijvoorbeeld de luchtvaart aanzienlijk dichterbij. Het eerste prototype is van de nieuwe brandstofcellen klaar en het bedrijf denkt over drie jaar brandstofcelsystemen te kunnen leveren voor een prijs van 100 tot 500 Euro per kilowatt, bij seriematige productie.

"Luchtvervoer stelt hoge eisen aan zowel specifieke kracht als vermogensdichtheid", zegt Sergey Shubenkov, hoofd van onderzoek en ontwikkeling bij HyPoint in Aviation Today, een magazine dat zich richt op de luchtvaart.  “Wij zijn van mening dat ontwikkelaars van de bestaande vloeistofgekoelde brandstofcellen niet in staat zullen zijn om deze barrières te overwinnen. Een vloeistofgekoelde aandrijflijn is te zwaar voor het gebruik in vliegtuigen. Wij komen met een systeem dat wel aan de eisen van de luchtvaart voldoet door het ontwerp van de brandstofcel-aandrijflijn te veranderen. Het idee is om het uitgangsvermogen van een luchtgekoelde brandstofcel te verhogen door de lucht in het systeem samen te persen. We plaatsen brandstofcellen in een luchtkanaal, waarin onder druk staande, bevochtigde en thermisch gestabiliseerde lucht wordt gecirculeerd. Deze uitvinding, die we een "turbo" luchtgekoelde brandstofcel noemen, zal het uitgangsvermogen van traditionele luchtgekoelde brandstofcellen met 2,5 keer verhogen zonder onnodige massa toe te voegen.”

De meeste brandstofcelsystemen die worden gebruikt om te vliegen, bijvoorbeeld in drones, worden gecombineerd met batterijen die vóór en tijdens de vlucht worden opgeladen om aan de piek in de stroomvraag bij het opstijgen en landen te voldoen. Brandstofcellen hebben net als batterijen nadelen. Batterijen geven een beperkte vliegtijd en brandstofcellen hebben een iets lagere vermogensdichtheid, wat zich in praktijk vertaalt in een beperkt laadvermogen. Vooral bij helikopers en drones is er maar beperkt ruimte aanwezig. Hypoint richt zich dan ook in eerste instantie op de toepassingsmogelijkheden in de luchtvaart.

Het Los Angeles Department of Water and Power (LADWP), het grootste gemeentelijke nutsbedrijf van het land, heeft een belangrijke stap gezet om een vervuilende kolencentrale om te bouwen tot een aardgas/waterstofcentrale. Het project bereikte onlangs een belangrijke mijlpaal met de aankondiging dat Mitsubishi Hitachi Power Systems (MHPS) het contract heeft gekregen voor de productie en onderhoud van de turbines voor de omgebouwde fabriek. De volgende stap is de energiecentrale voor de volle 100% op groene waterstof te laten draaien. Los Angeles is een van de 150 steden in de Verenigde Staten die uiterlijk in 2050 op 1005 hernieuwbare energie willen draaien.

De nieuwe turbines worden in 2025 in gebruik genomen en gaan elektriciteit opwekken met een mix van 30 procent waterstof en 70 procent aardgas. Tegen 2045, wanneer alle noodzakelijke fabrieksaanpassingen zijn voltooid, draaien ze op 100% waterstof. Ongeveer de helft van alle inwoners in de metropool Los Angeles krijgt stroom uit de centrale.

De productie van waterstof moet bijdragen aan het handhaven van een evenwicht tussen energieproductie en energievraag. Op piekdagen, wanneer er in de regio veel duurzame energie beschikbaar is kan soms maar 15% van de opbrengst direct worden gebruikt. In de toekomst wordt hier waterstof van gemaakt dat wordt opgeslagen in enorme zoutcavernes diep in de grond.

De initiatiefnemers zien het project niet als experimentele pilot. Alle elementen in het proces zijn bekende en goed doorontwikkelde technologieën. “We zijn ze gewoon flink aan het opschalen.” De plaats van de nieuwe waterstofcentrale is wel omstreden. Voor het productieproces is veel water nodig, de centrale staat in een gebied dat kampt met enorme verdroging.

Een nieuwe kijk op een zeer populair voertuig in het koude noorden van Canada heeft de Yukon Innovation Prize van dit jaar gewonnen. Het idee van Stefan Weissenberg (links op de foto) voor een sneeuwscooter op waterstof, levert hem de hoofdprijs van 6.500 Euro op. De jaarlijkse wedstrijd wordt gehouden door het ministerie van Economische Ontwikkeling van de regio Yukon en het Yukon College. Het thema was dit jaar de klimaatdoelstellingen van de Verenigde Naties voor duurzame ontwikkeling.

In een interview in de regionale pers zegt Weissenberg dat het idee ontstond toen een vriend in Destruction Bay, een kleine gemeenschap aan de Alaska Highway bij het Kluane-meer, hem een ​​oude sneeuwscooter gaf die geen werkende motor had, maar verder in goede staat verkeerde. Geïrriteerd door het harde geluid van sneeuwscooters en ander voertuigen die hij hoort tijdens het skiën bij de Haines Pass, besloot Weissenberg het voertuig naar waterstof om te bouwen.

“Brandstofcellen presteren beter in koude omstandigheden dan gewone batterijen,” zegt de ontwerper. “Voertuigen op waterstof zijn zeer duurzaam, ongelooflijk betrouwbaar en hebben zeer weinig onderhoud nodig, omdat ze weinig bewegende delen hebben. Omdat we hier in zo'n koud klimaat leven, lange afstanden moeten afleggen en veel van ons onze voertuigen intensief gebruiken, zijn waterstofbrandstofcellen beter geschikt dan batterijen.”

Een van de grootste problemen waarmee Weissenberg kampt, is het vinden van een leverancier die hem de juiste maat brandstofcellen voor zijn toepassing kan leveren. “Fabrikanten lijken alleen brandstofcellen te maken voor drones met een zeer kleine vermogens tot twee kilowatt, of ze maken ze voor zware voertuigen van 60 tot 90 kilowatt. Een exemplaar van 30 kilowatt is bijna niet te vinden."

Weissenberg zegt dat hij oorspronkelijk van plan was deze zomer met de renovatie van zijn oude sneeuwscooter te beginnen, met als doel deze in de herfst operationeel te hebben. Het Corona-virus heeft er echter voor gezorgd dat hij vastzit in Whitehorse, terwijl zijn sneeuwscooter nog in Destruction Bay staat.

De droom van Weissenberg is om uiteindelijk een retrofittingbedrijf te starten, waar hij bestaande sneeuwscooters wil ombouwen naar waterstof. Maar hij hoopt ook te bewijzen dat waterstof zowel een schone als levensvatbare brandstof is voor de toekomst.

Het kernwinkelgebied van Assen mag vanaf 2025 alleen nog worden bevoorraad door bestel- en vrachtwagens die gebruik maken van schone brandstoffen als waterstof en elektriciteit. Het voetgangersgebied transformeert daardoor naar een zero-emissie zone, blijkt uit de toekomstvisie van het stadsbestuur. Het bevoorraden van omliggende straten wordt voorlopig niet gewijzigd. Wel kunnen deze straten zich vrijwillig bij het project aansluiten, aldus de gemeente in de Asser Courant.

Door optimaal gebruik te maken van slimmere en schone stadslogistiek wil het college van B&W een bijdrage leveren aan een verbetering van de bereikbaarheid van de binnenstad, verhoging van omgevingskwaliteit van het centrumgebied en minder uitstoot van schadelijke stoffen. De ‘schone’ bevoorrading wordt in fasen afgedwongen. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van de zogeheten venstertijden waarbinnen de bevoorrading plaats mag vinden. Die wordt voor bestel- en vrachtverkeer de komende jaren stapsgewijs beperkt. Cameratoezicht met kentekenregistratie wordt toegepast om de regels te handhaven. Door te beginnen met het voetgangersgebied kan de gemeente de regelgeving makkelijk uitvoeren. Het is dan voor iedereen direct duidelijk om over welk gebied het gaat. Het voetgangersgebied kan in de nieuwe ‘binnenstadsvisie’ nog worden gewijzigd. Ook aanloopstraten en eventueel andere plekken in de stad kunnen in de toekomst in aanmerking komen voor de maatregel.

In de eerste fase blijven de huidige venstertijden in stand en wordt er strenger gehandhaafd op overtreders van venstertijden, schrijft de Asser Courant. Dit jaar al wordt hiervoor cameratoezicht ingezet. In de tweede fase worden de venstertijden beperkt voor bevoorrading die niet schoon is. Er gaat zowel in de ochtend als de avond een uur af.

Hierdoor hoopt de gemeente de markt te stimuleren om met schone bevoorrading op waterstof of elektriciteit aan de slag te gaan. In de derde fase is de binnenstad alleen nog maar toegankelijk voor schoon vervoer. Het plan richt zich in eerste instantie op logistiek vervoer.

De Duitse fabrikant Bosch gaat samen met het Zweedse PowerCell een fabriek opzetten voor de seriematige productie van brandstofcellen. Binnen twee jaar moet de productielocatie operationeel zijn en PEM-brandstofcellen produceren voor vrachtwagens en personenauto's. De twee bedrijven gaan de brandstofcellen en de productielijnen samen ontwikkelen.

Volgens Bosch biedt de brandstofceltechnologie op lange termijn veel kansen in de mobiliteit, met een marktgroei die loopt tot in de miljarden euro's. Tegen 2030 schat de Bosch dat tot 20% van alle elektrische voertuigen ter wereld op brandstofcellen zullen rijden. Vooral de markt voor bedrijfsvoertuigen zal snel groeien, mede omdat de CO2-emissieregels steeds strenger worden. Door meerdere brandstofcellen modulair te schakelen, willen beide bedrijven de hele markt bestrijken, van personenauto's tot zware vrachtwagens. 

Het Zweedse bedrijf PowerCell, gevestigd in Göteborg, heeft momenteel meer dan 60 werknemers in dienst en levert al prototypes van deze brandstofcellen voor gebruik in vrachtwagens en personenauto’s tot een vermogen van 125 kW. De focus lag tot op heden voornamelijk op grootschalige projecten in de maritieme sector met als doel deze technologie op grote schepen te implementeren. Daarnaast is het eind 2017 door Nikola Motors geselecteerd als belangrijkste leverancier van brandstofcellen voor pre-series voertuigen.

Bosch heeft van zijn kant een compleet assortiment componenten voor brandstofcellen, zoals luchtcompressoren, vermogenselektronica, regeleenheden en sensoren. Ook Bosch heeft zich verbonden met Nikola Motors, een bedrijf dat vanuit de Verenigde Staten de wereld wil voorzien van vrachtauto’s, bestelwagens en bussen op waterstof.

Het bedrijf Connexxion, dat het openbaar vervoer verzorgt in het westen van Nederland, gaat vanaf eind volgend jaar met waterstofbussen rijden in vervoersgebied Hoeksche Waard en Goeree-Overflakkee. Het vervoersbedrijf heeft daarvoor een overeenkomst gesloten met Solaris Bus & Coach S.A. voor de levering van een serie van 20 bussen van het type Urbino 12 Hydrogen.

Voor de reizigers bieden de nieuwe bussen comfort, een lage instap, USB-laadpunten, airconditioning, duidelijke informatiedisplays, en plek voor een rolstoel. De bussen krijgen spiegels met camera’s. De chauffeurs hebben daardoor beter zicht rondom hun wagen en geen last meer van dode hoeken.

De nieuwe bussen sluiten aan op de ambities van de provincie Zuid-Holland. “Het wordt steeds drukker op onze wegen. Omdat wij de gezondheid van de reizigers en onze inwoners belangrijk vinden, is het schoner maken van de lucht met de komst van deze bussen een mooie stap vooruit”, meldt gedeputeerde Floor Vermeulen van Verkeer en Vervoer op de website van de provincie.

De aankoop van de voertuigen is mede mogelijk gemaakt door subsidie van JIVE en JIVE2, Horizon 2020 van de Europese Unie, Hydrogen Europe en Hydrogen Europe Research.X

COMMENTAAR. Een twijfelachtige wereldprimeur in Delft. Daar is enkele maanden geleden een open parkeergarage opgeleverd die verboden is voor elektrische auto’s en auto’s op waterstof. Waar komt dat verbod plotseling vandaan? En is een parkeerverbod voor waterstofauto’s gerechtvaardigd als voertuigen op andere gassen gewoon naar binnen mogen? De redactie van Waterstof Magazine ging opzoek naar dit bijzondere besluit.

We beginnen bij de plaatselijke brandweer. Deze heeft geen eigen mailadres, maar blijkt te vallen onder de Veiligheidsregio Haaglanden. De eerste mail krijgen we onbestelbaar terug, de tweede ook. Dan maar even bellen met de alarmlijn. Het mailadres op de website blijk al lang niet meer te bestaan, we krijgen de nieuwe. De woordvoerder reageert pas na meerdere dagen: “Ik heb begrepen dat je het beste terecht kunt bij de gemeente Delft met je vragen hierover. Succes!”

Na een ‘hartelijk dank’ nemen contact op met de gemeente. “Dit is geen gemeentelijke parkeergarage. De garage ligt op de campus van de Technische Universiteit (TU). Dit is de pas opgeleverde garage van de TU op de locatie P Sports. Onze contactpersoon is Ingeborg van de TU Delft.”

Inmiddels zijn we tien dagen verder. We sturen het informatieverzoek door naar het opgegeven mailadres, maar dit blijkt niet te kloppen. Na onderzoek proberen we het opnieuw en er komt antwoord: “Allereerst excuses voor de late reactie. We hebben navraag gedaan bij de afdeling die heeft gewerkt aan de realisatie van het parkeergebouw. Dat verloopt in de huidige tijd allemaal per mail en kostte iets meer tijd.

Bij de vergunningverlening bleek dat de brandweer in de regio Haaglanden vanwege recente ervaringen nieuwe/extra vragen en bedenkingen had met betrekking tot de brandveiligheid. Dit heeft geleid tot extra brandveiligheidsmaatregelen in het gebouw en ook tot een parkeerverbod voor elektrische auto’s en waterstofauto’s. Deze auto’s moeten dus buiten het gebouw parkeren. Het levert geen parkeerprobleem voor de eigenaren op omdat er direct rondom het gebouw nog eens ca. 400 parkeerplaatsen liggen en er ook elders op de campus voldoende parkeerruimte beschikbaar is."

Er zo heeft de universiteit in Delft, waar ze toch heel erg druk zijn met waterstofontwikkelingen, de eerste parkeergarage ter wereld die verboden is voor BEV’s en FCEV’s. En hoe zat het ook alweer met de Nexo botsproef in Amerika? “Als het op veiligheid aankomt laten we bij Hyundai niets aan het toeval over. Neem de NEXO, de eerste in serie geproduceerde waterstofauto ter wereld. In Amerika zijn ze hartstikke onder de indruk van het veiligheidsniveau van deze SUV. Daar ontving de NEXO een zogeheten TOP SAFETY PICK+ award. Het Insurance Institute for Highway Safety (IIHS) kent deze onderscheiding alleen toe als een auto superveilig is.”  

Waarschijnlijk hebben ze in Delft de berichten hierover gemist.

Loop Energy, leverancier van brandstofcellen voor de markt van middelzware tot zware voertuigen, heeft een grote bestelling uit China ontvangen. Een toonaangevende busfabrikant heeft voor miljoenen Euro’s aan brandstofcellen besteld voor de busvloot van de stad Nanjing. Hier worden 7000 voertuigen op batterijen vervangen door een verbeterde versie met een brandstofcel.

Nanjing, een stad met meer dan 8,5 miljoen inwoners, loopt tegen z’n beperkingen aan met bussen op batterijen. Er zijn problemen ontstaan in de verschillende seizoenen, het rijbereik op lange afstanden en bij een hogere passagierscapaciteit. De batterijen worden daarom massaal vervangen door brandstofcellen. Loop Energy gaat een 50 kW brandstofcel in de voertuigen plaatsen. Het project heeft een looptijd van drie jaar en heeft een geschatte waarde van ruim 14 miljoen euro. De levering is mogelijk gemaakt na de ontvangst van productcertificering voor Loop's 50 kW Fuel Cell Range Extender Modulereeksen van het China Automotive Technology and Research Center, een nationale onafhankelijke test- en certificeringsorganisatie voor voertuigproducten in China.

Loop Energy, uit het Canadese Vancouver, biedt emissievrije energiesystemen voor middelzware tot zware transporttoepassingen. Loop werkt samen met motorleveranciers en voertuigfabrikanten om koolstofvrije aandrijfoplossingen te ontwerpen en te leveren met behulp van zowel elektrische als waterstofbrandstofceltechnologieën. 

De eerste vrachtwagen van 27 ton met waterstof-brandstofcel is in Nederland met proefritten begonnen. Deze door VDL gebouwde truck is zijn Europese tour gestart vanuit Schelluinen bij Gorinchem. Diverse partners werken samen in dit door Europa gefinancierde H2-Share project, dat de ontwikkeling van zero-emissie vrachtvervoer als doel heeft. Met de start van deze eerste demo wordt een enorme stap gezet in de ontwikkeling van de zero-emissie zware vrachtwagenindustrie in noordwest Europa. Het voertuig gaat de komende tijd rijden in Nederland, Duitsland, België en Frankrijk.

De testtruck van VDL is de eerste vrachtwagen die aan een praktijkproef op de weg wordt onderworpen. Het eerste transportbedrijf dat met de truck gaat rijden is Breytner uit Rotterdam. Zij gaan de truck inzetten voor het bevoorraden van een bekend meubelconcern. Deze proef zal drie maanden duren. Nadien gaat het waterstofvoertuig naar een van de andere partners in Europa. Om de waterstoftruck overal in Europa te kunnen inzetten heeft het Duitse bedrijf Wystrach een gebruiksvriendelijk en officieel goedgekeurd mobiel waterstof tankstation geleverd. Er is voldoende opslagcapaciteit voor waterstof aanwezig.

De proef met de 27-ton vrachtauto valt onder het H2-Share project dat wil aantonen dat de waterstoftechnologie inmiddels klaar is voor zwaar transport. Het moet een basis vormen voor de ontwikkeling van de zero-emissie vrachtwagenindustrie in noordwest Europa. Het project ontving 1,69 miljoen euro EU-subsidie via Interreg NWE en wordt gecoördineerd door WaterstofNet. WaterstofNet focust zich al meer dan tien jaar op de ontwikkeling van waterstof in de Benelux en was medeverantwoordelijk voor de eerdere projecten met vuilniswagens en vrachtwagens op waterstof in Europa.

‘Bij WaterstofNet voorzien we een grote rol voor waterstof in zware vracht toepassingen. Meer dan 4 jaren geleden zijn we in samenwerking met regionale partners begonnen met het ontwikkelen van Europese projecten met een focus op waterstof in zware vrachtwagens, ons daarbij richtend op demonstraties met industriële partners en het vergaren van praktische kennis. Wij geloven dat het overduidelijk is dat waterstoftechnologie sterke toekomstmogelijkheden biedt voor Europa’, aldus Adwin Martens, directeur van WaterstofNet.

Het Nederlandse kabinet heeft  deze week de lang verwachte ‘Kabinetsvisie waterstof’ gepresenteerd. Het is duidelijk dat de Nederlandse overheid de komende jaren volop inzet op de ontwikkeling van de nieuwe waterstofeconomie. De wetgeving rond energie wordt aangepast, er is ruimte voor nieuwe proefprojecten, er komt meer subsidie en er wordt onderzocht welke rol het huidige aardgasnetwerk voor de distributie kan betekenen. De landelijke overheid ziet een internationale markt voor waterstof ontstaan, waarin de haven van Rotterdam als energie-hub een belangrijke speler kan worden.  

Voor een duurzaam energiesysteem dat betrouwbaar, schoon, betaalbaar, veilig en ruimtelijk inpasbaar is, zijn CO2-vrije gassen als waterstof onmisbaar, schrijft minister Wiebes aan de Tweede Kamer. Waterstof is daarin een noodzakelijke schakel. Het meest voorkomende element in het universum blijkt ook zeer verbindend te werken in Nederland. Dit wordt duidelijk in de afspraken in het Klimaatakkoord waarin voor waterstof een stevige ambitie is opgenomen, gedragen door een grote en brede groep stakeholders. Industriële clusters en havens zien waterstof als een onmisbaar onderdeel van hun toekomst en verduurzamingsstrategie. Voor de transportsector is waterstof cruciaal voor het bereiken van zero-emissie vervoer. De agrarische sector ziet kansen voor de productie van waterstof en voor het gebruik ervan.

Een voortvarende ontwikkeling van waterstof past ook in de visie die het kabinet heeft gepresenteerd in de recente Groeistrategie voor Nederland op de lange termijn. Met name voor de industrie heeft het grote prioriteit. Door nu helder het belang van waterstof te benoemen, een ambitieuze beleidsagenda te presenteren en essentiële stappen te zetten om tijdig de infrastructuur en andere randvoorwaarden te realiseren, wil het kabinet een duidelijk signaal afgeven. Dit is belangrijk voor alle Nederlandse en buitenlandse bedrijven die projecten hebben aangekondigd in Nederland. Zo kunnen bedrijven eerder de overstap naar de inzet van duurzame waterstof maken en kunnen regio’s en industrieclusters aan de slag met hun energie-strategieën en de eerste pilots en demonstraties.

Het is cruciaal dat we tijdig CO2-vrije waterstof als een schaalbare energiedrager introduceren waarmee we verder kunnen met de integratie van wind- en zonne-energie in de energievoorziening.

De ontwikkeling van waterstofketens is om meerdere redenen van belang voor de Nederlandse economie. Ten eerste is een betaalbare, betrouwbare en duurzame energievoorziening een belangrijke vestigingsplaatsfactor voor bedrijven en nodig om de in Nederland gevestigde energie-intensieve industrie te helpen verduurzamen. De Nederlandse economie kent een groot aandeel energie-intensieve industrie. Om dit type bedrijvigheid in Nederland ook in de toekomst te behouden, is het noodzakelijk dat bedrijven CO2-vrije energiedragers in kunnen kopen tegen internationaal concurrerende prijzen. Ten tweede biedt de ontwikkeling van waterstofketens in Nederland kansen voor Nederlandse bedrijven en kennisinstellingen. Dit draagt ook bij aan de werkgelegenheid. Specifiek voor de havens en met name voor de haven van Rotterdam is het voorts van strategisch belang de huidige hubfunctie in de internationale energiestromen te behouden. Waterstof kan een wereldwijd verhandelde commodity worden. Gezien de grote verwachte vraag naar duurzame waterstof bij de industrie in Noordwest-Europa heeft het daarom grote voordelen voor Nederland om een spil te worden in deze keten en bestaande infrastructuur daarvoor in te zetten.

Op basis van verschillende scenario’s heeft het kabinet zich een beeld gevormd van een CO2-vrije waterstofketen. Waterstof kan een wereldwijd verhandelde commodity worden met grootschalige import en export. De productie in Nederland kan plaatsvinden met behulp van grote elektrolysers of productie-installaties met CCS in de kuststreken. Ook kunnen kleinschaliger productielocaties ontstaan. Landen met goedkope zonne-energie richten zich op de export van waterstof en Nederland kan dankzij de gunstige ligging, de havens en het uitgebreide gasnet.

Zowel de ontwikkeling van vraag, aanbod, opslag en infrastructuur worden sterk beïnvloed door overheidsbeleid. Voor de ontwikkeling van het waterstofnetwerk ligt een publieke rol - zeker in de start en ontwikkelfase - voor de hand. De introductie van een nieuwe energiedrager is complex en en zal decennia in beslag nemen, het kabinet moet en wil hierin de regie nemen.

Om voorop te blijven lopen in Europa en de daarmee verbonden economische bedrijvigheid aan te trekken, zal Nederland aan de technologische grenzen moeten opereren van de opschaling met een instrumentarium en beleidskader dat in staat is de ambitieuze plannen te faciliteren, aldus minister Wiebes in de waterstofvisie.
Klik hier voor de hele Kabinetsvisie waterstof.

Het succes van waterstof heeft in belangrijke mate te maken met het beleid voor emissienormen. Daar waar overheden de uitstoot van CO2 flink belasten, ontstaat vanzelf een nieuwe waterstofeconomie. Dat schrijft onderzoeksbureau BloombergNEF in het rapport Hydrogen Economy Outlook, over de kansen van waterstof wereldwijd.

De dalende kosten van het maken van waterstof uit wind- en zonne-energie bieden een veelbelovende manier om de uitstoot te verminderen in sectoren als staal, zware voertuigen, scheepvaart en cement. Dit zijn branches die het meest afhankelijk zijn van fossiele brandstoffen. In de outlook wordt vastgesteld dat schone waterstof de komende decennia kan worden ingezet om tot 34% van de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen door fossiele brandstoffen en de industrie te verminderen. Minstens zo belangrijk is dat dat kan op een manier waarop de kosten beheersbaar blijven. Dit is echter alleen mogelijk als er beleid wordt ingevoerd om de technologie op te schalen en de kosten te verlagen.

De bevindingen van het rapport suggereren dat hernieuwbare waterstof in de meeste delen van de wereld vóór 2050 voor zo’n 0,73 euro tot 1,46 euro per kilogram zou kunnen worden geproduceerd. Hiermee wordt het concurrerend met de huidige aardgasprijzen in Brazilië, China, India, Duitsland en Scandinavië op energie-equivalent basis.  De onderzoekers schatten in dat het komende decennia mogelijk zal zijn om waterstof tegen lage kosten te produceren met behulp van wind- en zonne-energie. Daarna kan het maandenlang ondergronds op geslagen worden om het vervolgens on-demand via pijpleidingen te leveren aan energieverslindende bedrijven. Waterstof komt daarmee binnen het bereik van de scheepvaart en bijvoorbeeld de staalindustrie. Om ervoor te zorgen dat het netto milieuvoordelen oplevert, moet H2 worden geproduceerd uit schone bronnen en niet via traditionele fossiele-brandstofprocessen. Tegenwoordig wordt veel goedkoop industrieel waterstof nog gemaakt uit fossiele brandstoffen, dat proces is eindig.

Blauwe waterstof kan ook worden gemaakt met fossiele brandstoffen als de koolstof wordt opgevangen en opgeslagen, maar dit is waarschijnlijk op termijn duurder, stelt het rapport. Hernieuwbare waterstof kan schoner en beter worden gemaakt door water te splitsen in waterstof en zuurstof, met behulp van elektriciteit die wordt opgewekt door goedkope wind- of zonne-energie. De kosten van deze elektrolysetechnologie zijn de afgelopen vijf jaar met 40% gedaald en kunnen blijven dalen als de afzet toeneemt. 

Het hele rapport in het Engels vindt u via deze link. 

De overheid zal de komende jaren een voortrekkersrol gaan vervullen bij de uitrol van mobiliteit op waterstof. Op dit moment zijn er nauwelijks waterstoftankstations omdat er geen voertuigen met brandstofcellen zijn. Tegelijkertijd worden er weinig H2-voertuigen verkocht omdat er geen tankstations zijn. De landelijke, regionale en lokale overheid gaan dat probleem doorbreken door als early adopter op te treden. Dat staat in de nieuwe waterstofvisie van het kabinet.

Voor het ondersteunen van de in het Klimaatakkoord genoemde ambities van 50 waterstoftankstations in 2025, 15.000 brandstofcelauto’s en 3000 zware voertuigen, wordt nog dit jaar met stakeholders een convenant ondertekend. Convenanten met de sectoren voor doelgroepenvervoer, vuilniswagens, nul-emissie stadslogistiek en een strategie voor het lange afstandstransport voor de achterlandverbindingen moeten de uitrol van waterstoftankstations verder ondersteunen. Mede in het kader van Duurzaam Inkopen, zullen zowel Rijk als decentrale overheden optreden als launching customer. Voor nul-emissie stadslogistiek en zwaar transport worden onder het klimaatakkoord subsidieregelingen uitgewerkt.

De verdere uitrol van tankstations zal worden gestimuleerd, mede in kader van de EU-richtlijn voor alternatieve brandstoffen. Naast een tankinfrastructuur op de Nederlandse en Europese hoofd transportassen is ook uitrol nodig in de aansluitende gebieden. De bevoorrading vergt een afgewogen systeem van productie en transport dat moet aansluiten bij de rol van waterstof in de regionale energie-strategieën. Een Green Deal zal bijdragen aan het stimuleren van inzet van waterstof in de scheepvaart (zeevaart en binnenvaart) en in de havens. Daarnaast moet de luchtvaart vergroenen. Het bijmengen van waterstof in de kerosine is een traject dat verder wordt onderzocht.

Op dit moment is de Europese Commissie bezig met de uitwerking van de voorwaarden waaronder waterstof geldt als groen en, in pure vorm of als grondstof voor synthetische brandstoffen, voldoet als hernieuwbare transportbrandstof zoals bedoeld in deze richtlijn. De uitwerking hiervan is van belang voor de stimulans die de transportdoelstelling van een verplicht aandeel van 14% hernieuwbaar biedt voor de ontwikkeling van groene waterstof.

De Nederlandse overheid gaat de wet- en regelgeving zo snel mogelijk op orde brengen om ontwikkelingen rond waterstof niet onnodig te belemmeren. Dat staat in de Kabinetsvisie waterstof die de regering heeft gepubliceerd. Op dit moment is het wettelijk niet toegestaan waterstof via het aardgasnetwerk te transporteren. Deze regels, die een voortvarende ontwikkeling van een efficiënte waterstofeconomie belemmeren, worden aangepast.

Zowel de ontwikkeling van vraag, aanbod, opslag en infrastructuur worden sterk beïnvloed door overheidsbeleid. Het kabinet zal een onderzoek in gang zetten naar de inzet van het bestaande aardgasnet voor waterstof. Uit eerdere onderzoeken van verschillende bedrijven is gebleken dat dat geen grote problemen oplevert. Voor de ontwikkeling van het waterstofnetwerk ligt een publieke rol - zeker in de start en ontwikkelfase - voor de hand. De introductie van een nieuwe energiedrager is complex en zal decennia in beslag nemen, het kabinet moet en wil hierin de regie nemen, schrijft minister Wiebes aan de Tweede Kamer.

In het eerder gepubliceerde Klimaatakkoord is afgesproken dat onderzocht zal worden hoe wettelijke ruimte kan worden gecreëerd voor experimenten om regionale en landelijke netbeheerders ervaring op te laten doen op het gebied van transport en distributie van waterstof. De netbeheerders zullen in dat geval, in samenwerking met marktpartijen, waterstofpilotprojecten starten, met als doel om samen een werkbare keten te onderzoeken. Er is een traject gestart om dit op grond van de huidige Gaswet via de algemene maatregel van bestuur mogelijk te maken. Dit is mogelijk door de proeven onder te brengen onder de noemer Tijdelijke Taken. Het kabinet maakt haast met deze aanpassingen, het ligt in de bedoeling om deze wetswijzigingen in 2020 gereed te hebben.

Door nu helder het belang van CO₂-vrije waterstof te benoemen, een ambitieuze beleidsagenda te presenteren en essentiële stappen te zetten om tijdig de infrastructuur en andere randvoorwaarden te realiseren, wil het kabinet een duidelijk signaal afgeven. Bedrijven die actief zijn in de waterstof-economie kunnen aan de slag. De overheid faciliteert waar mogelijk.

Goed nieuws voor initiatiefnemers voor waterstof-tankstations. De projectmanagers en vergunningspecialisten van Ekinetix hebben in opdracht van Rijkswaterstaat een handleiding geschreven over het vergunningsproces om tot een H2-tanklokatie te komen. Het rapport heeft een duidelijke gidsfunctie en moet het ingewikkelde proces rond de uitrol van tankstations versnellen.

Naar verwachting worden de komende jaren in Nederland meerdere openbare waterstoftankstations opgezet. In het nationale klimaatakkoord wordt gesproken over 20 tankstations voor waterstof in 2020 en 50 stuks in 2025. Een probleem is dat waterstof in de gebouwde omgeving voor zowel de initiatiefnemer als het bevoegd gezag een nieuw vraagstuk is. De ervaring met de huidige openbare tankstations, in Rhoon, Helmond, Arnhem, Delfzijl en Den Haag, leert dat het vergunningsproces voor zowel de initiatiefnemer als bevoegd gezag in de praktijk nog met veel vragen en onbekendheid is verbonden. De initiatiefnemers uit de tankstation-branche zijn in de meeste gevallen niet gewend met installaties te werken waarbij een vergunningsplicht noodzakelijk is. Het vergunningstraject is tijdrovend en kostbaar.

Rijkswaterstaat heeft opdracht gegeven het vergunningsproces voor openbare waterstoftankstations procesmatig te beschrijven. De procesbeschrijving bevat een procesflowdiagram met stappenplan, toelichting en handige checklists die zowel geschikt zijn voor initiatiefnemer als het bevoegd gezag.

Goed en intensief vooroverleg met bevoegd gezag en overige stakeholders wordt ten zeerste aanbevolen. Waterstofinitiatieven zijn relatief nieuw en plaatselijke overheid heeft hier in het algemeen nog weinig tot geen ervaring mee. Daardoor is de kans groot dat er vertragingen of blokkades optreden als de relevante partijen in het voortraject niet voldoende worden geïnformeerd.  Als bijlage is een document toegevoegd dat het proces beschrijft zoals het in de praktijk is verlopen bij de realisatie van het eerste openbare waterstoftankstation van Nederland bij Rhoon. Hierin staan een aantal tips en aanbevelingen om het vergunningsproces te bespoedigen.

Het complete rapport vindt u via deze link

Netwerkbedrijf Alliander en onderzoeksinstituut Kiwa ontwikkelen samen in Apeldoorn een waterstofhuis. Dit wordt een opleidingslocatie ingericht als woonhuis, waar vakmensen kunnen leren hoe ze in woonwijken de huidige aardgasvoorziening geschikt kunnen maken voor waterstof. Het demohuis wordt volgens planning komend najaar in gebruik genomen.

Omdat de meeste monteurs en installateurs weinig ervaring hebben met het ombouwen van gasnetwerken voor gebruik van waterstof, hebben Alliander en Kiwa elkaar gevonden. Kiwa’s locatie in Apeldoorn heeft niet alleen een vergunning voor het werken met waterstof, maar Kiwa is ook opleider op het gebied van waterstof en de energietransitie.

Het nieuwe waterstofhuis in Apeldoorn wordt gebouwd met een aantal portacabins of houtskeletbouwwerk. Deze simulatie van een woonhuis wordt voorzien van een verwarmingsinstallatie, keuken en meterkast. Ook komt er in het huis een cursus- en vergaderruimte, voor opleidingen en andere bijeenkomsten. In een later stadium kunnen ook andere partijen hier terecht voor opleidingen en trainingen.

Alliander heeft momenteel in Nederland onderzoeken lopen naar verschillende pilots, waarbij de toepassingsmogelijkheden van waterstof worden onderzocht, meldt woordvoerder Jelle Wilse aan Waterstof Magazine. De testen lopen uiteen van het waterstofgebruik in historische panden, waterstof binnen bedrijven en het tijdelijk omzetten van overtollige stroom van zonne- en windparken in waterstof. Het vervangen van aardgas door waterstof is voor de netbeheerder een interessant traject, met als voordeel dat het bestaande aardgasnet gebruikt kan worden. Diverse producenten van verwarmingsketels zeggen inmiddels de eerste serie waterstofketels te willen gaan testen.

Hyzon Motors, fabrikant van zware voertuigen in de USA, wil nog dit jaar met de eerste vrachtauto’s met een brandstofcel op de markt komen. Niet alleen in Amerika, maar ook in Azië, Australië en Europa. Hyzon werkt nauw samen met Horizon, wereldmarktleider in de vercommercialisering van brandstofcellen.

“We hebben de afgelopen jaren een ongelooflijke groei bij Horizon in Azië gezien,” zegt George Gu, voorzitter van Horizon Fuel Cell Technologies en CEO van Hyzon Motors. “En nu gaan we, met de ervaring die is opgedaan met honderden vrachtwagens in Azië, onze technologie naar andere delen van de wereld brengen. Onze brandstofcellen hebben zich de afgelopen jaren al bewezen en we zien een kans om de wereld te helpen het transport veel sneller koolstofvrij te maken dan veel mensen momenteel denken.”

Hyzon Motors wil een van de eerste brandstofcelfabrikanten met serieproductie zijn, met fabrieken die vanaf medio 2020 van start gaan in de Verenigde Staten. Hyzon zal onmiddellijk vrachtwagens aanbieden met een bruto voertuiggewicht van 15 tot 40 ton, aangedreven door de hoogwaardige PEM-brandstofcellen van Horizon en stadsbussen en touringcars. In 2021 volgt een serie een bestelwagens en lichte vrachtwagens op waterstof. Zero Emission-wegtreinen (foto) met een brutogewicht tot 140 ton zullen in 2021 in Australië op de markt worden gebracht. Dit wordt gezien als de ultieme test voor brandstofceltechnologie in zware voertuigen. Wegtreinen zijn regelmatig langer dan 50 meter.

Een belangrijke waarde propositie van Hyzon heeft betrekking op de Total Cost of Ownership voor bedrijfsvoertuigen. Omdat er weinig bewegende onderdelen zijn, profiteren vrachtwagens en bussen op waterstof van veel lagere onderhoudskosten dan voertuigen met verbrandingsmotor. Bovendien is er geen sprake van toename van het eigen gewicht, in tegenstelling tot elektrische vrachtwagens op loodzware batterijen.

Horizon is een pionier op het gebied van brandstofcellen en houdt zich sinds 2003 bezig met R&D voor brandstofcellen. Het bedrijf is gevestigd in Singapore en heeft verkoopkantoren over de hele wereld. Hyzon Motors is een nieuw bedrijf in de Verenigde Staten dat zich heeft gevestigd in de staat New York.

In Nederland is deze week het vierde openbare waterstof-tankstation geopend. De waterstofpomp is onderdeel van het BP-tankstation van Jan-Paul Kerkhof (foto) en is gevestigd aan de Binckhorstlaan 100. Het tankstation lever waterstof bij een druk van 350 en 700 bar. De afgelopen maanden heeft het tankstation proefgedraaid. Den Haag is de stad met de meeste waterstofauto's van Nederland, het taxibedrijf van Noot rijdt er 24 uur per dag met vijftig Toyota Mirai's.

Automobilisten die rijden op waterstof zijn dagelijks welkom van 8.00 tot 18.00 uur. Waterstof kan niet met de BP-pas of Travelcard afgerekend worden, wel geaccepteerd Kerkhof bankpassen, creditcards en contant. Het tankstation is in enkele minuten bereikbaar vanaf het Prins Clausplein, het verkeersknooppunt op de kruising van de snelwegen A4 en A12.

De pomphouder heeft gekozen voor een Nederlandse waterstoftankinstallatie van het bedrijf Resato International uit Assen. Resato heeft veel ervaring in hogedruk technologie en heeft al diverse tankstations in Nederland geleverd. Deze staan hoofdzakelijk op bedrijventerreinen.

Het waterstofproject komt mede tot stand dankzij H2 Mobility Europe, het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en de regionale netbeheerder Stedin. Een nieuwe Hyundai Nexo is inmiddels afgeleverd en te zien op het station.

De Nederlandse netbeheerder Alliander doet doorlopend onderzoek naar de veiligheid van waterstof door de bestaande aardgasleiding. Daarbij wordt niet alleen gekeken of de leiding geschikt is, maar ook wat de gevolgen zijn als waterstof uit het netwerk lekt. Komt het waterstofgas dan sneller tot ontploffing dan aardgas, wat zijn de ontploffingstemperaturen en wat zijn de gevolgen? Kortom een reeks belangrijke vragen waarop de netbeheerder graag antwoord wil, alvorens definitieve plannen met waterstof verder worden uitgewerkt. Daarom komen er een paar testprojecten en wordt er een onderzoekswoning in Apeldoorn gebouwd. Want veiligheid gaat bij de netbeheerder voor alles.

Bart Vogelzang van de afdeling Assetmanagement bij netbeheerder Alliander houdt zich dagelijks bezig met het onderzoek naar de veiligheid van waterstof in de bebouwde omgeving. Een interview over zijn dagelijkse werkzaamheden leest u hier.   

De voorbereidingen, om te komen tot een grootschalige waterstoffabriek bij de havenstad Sines, vorderen gestaag. Momenteel wordt er volop gesproken tussen de verschillende partijen, om het project verder vorm en inhoud te geven. In Portugal moet op grootschalige wijze duurzame stroom uit zonneparken en windparken worden omgezet in waterstof voor de Nederlandse markt. Grote Portugese, Deense en Nederlandse bedrijven zijn de plannen aan het analyseren.

De internationale belangstelling voor het project is groot, maar initiatiefnemer Marc Rechter meldt aan Waterstof Magazine nu eerst aan de slag te willen.  “Green Flamingo heeft nu met 15 deelnemers een gunstige omvang en sterke partners. Meer deelnemers kan vertragend werken., want ieder bedrijf heeft z'n eigen belangen. We moeten nu de volgende stappen zetten om snelle voortgang te boeken, zodat de ​​Europese markt voor groene waterstof sneller tot ontwikkeling kan komen.” Voor Portugal is het project zeer interessant. Diverse media in Portugal melden dat het waterstofplan werk zal bieden aan meer dan 1000 weknemers. De zonneparken, die aan de basis staan van de waterstoffabriek, beslaan duizenden hectares grondgebied.

Initiatiefnemer is de Nederlander Marc Rechter, CEO van de Resilient Group, die al 20 jaar in Portugal woont. In 2009 kwam hij al met de eerste ideeën naar buiten, sinds het laatste half jaar zit het project in een stroomversnelling. De totale investeringskosten kunnen oplopen tot 3,5 miljard Euro. Dit geld moet uiteindelijk komen uit een mix van de Portugese en Nederlandse overheid, het internationale bankwezen, de Europese Unie en de participerende grote bedrijven. Als alles volgens plan verloopt ondertekenen Portugal en Nederland deze maand een memorandum van overeenstemming. Daarna, en als er geen onverwachte vertragingen zijn, zou in de tweede helft van 2021 de daadwerkelijke grondwerkzaamheden kunnen beginnen.

“Waterstof heeft alles in zich om een zeer belangrijk exportproduct te worden voor een land als Portugal.” Dat zegt Marc Rechter, de Nederlandse initiatiefnemer achter het project Green Flamingo, dat via elektrolyser-technologie in Portugal grootschalig groene waterstof wil produceren voor de Nederlandse markt. Het totale geschatte investeringsbedrag kan oplopen tot zo’n 3,5 miljard Euro.

Het Portugese ECO meldt dat Rechter, die al 20 jaar in Portugal woont, inmiddels een aantal indrukwekkende namen voor het project heeft geïnteresseerd. António Mexia , CEO van Energias de Portugal SA, een van de grootste energiebedrijven heeft inmiddels laten weten zeer geïnteresseerd te zijn, evenals Galp Energia, een geprivatiseerd Portugees bedrijf dat wereldwijd actief is in de olie- en gasindustrie. Daarnaast is er mogelijk een rol voor de Portugese gasnetbeheerder REN als beheerder van het gastransport netwerk.

Volgens een presentatie van het Green Flamingo-initiatief, onlangs gegeven in Brussel, zijn ook bedrijven als de Deense gigant Vestas, een van 's werelds grootste producenten van windturbines, het Nederlandse tankopslagbedrijf Vopak en maritiem gasvervoerder Anthony Veder en de ABN-AMRO bank geïnteresseerd. Tenslotte zit het Spaanse waterstofbedrijf H2B2 aan tafel.

Onderdeel van de plannen is de bouw van een groot zonnepark, mogelijkerwijs windturbines en een groot elektrolyser park, waar de duurzame stroom zal worden omgezet in groene waterstof. De groene waterstof uit het Portugese project is voor binnenlands gebruik en de export.

“Het doel is om tegen 2025 een deel van de 1GW-zonne-energiecentrale en de nieuwe waterstofcentrale bij de havenstad Sines operationeel te hebben, zegt Rechter tegen Waterstof Magazine. “Tegen 2030 zal de productie zich mogelijk vermenigvuldigen, om aan de verwachte grote Europese vraag tegemoet te komen.”

Update: De eerste trein op waterstof is woensdagmiddag Nederland binnengereden. Bij Oldenzaal stak de trein de grens over, onderweg naar de tijdelijke stalling Leeuwarden. Het voertuig wordt door locomotieven naar de Friese hoofdstad gebracht, er is slechts vergunning gegeven voor het rijden op een beperkt stuk spoor in het noorden van Nederland. De Coradia iLint van de Franse treinfabrikant Alstom gaat de komende weken zelfstandig rijden tussen de stad Groningen en Leeuwarden. In eerste instantie op proef, tijdens de nachtelijke uren en nog zonder passagiers.

Bij de test in het noorden van Nederland zijn naast treinfabrikant Alstom en regionaal vervoerder Arriva, ook de provincie Groningen, spoorwegbeheerder ProRain en het Franse ingenieursbedrijf Engie betrokken. De trein zal worden getest tot een snelheid van 140 km per uur. Als de test positief uitvalt denk de regio vanaf 2023 met waterstoftreinen te kunnen gaan rijden. Er zal dan nog wel een tankvoorziening moeten worden aangelegd. Noord-Nederland is een van de meest vooraanstaande regio’s op het gebied van waterstof in Europa.

De Coradia iLint rijdt al meer dan een jaar op proef in Duitsland. In het gebied ten noorden van de lijn Bremen – Hamburg is de eerste plek ter wereld waar de treinen in de normale dienstregeling zijn opgenomen. Na ruim een jaar mag geconcludeerd worden dat de treinen uiterst betrouwbaar zijn en weinig uitval kennen. In Duitsland wordt dan ook gesproken van een groot succes. Verschillende regio’s hebben inmiddels al treinen op waterstof besteld. Deze worden de komende jaren geleverd.

De internationale waterstof-industrie heeft een nieuw sociaal netwerkplatform. De website www.SunsHydrogen.com gaat als platform functioneren waarop producenten kunnen communiceren en nieuwe innovaties, projecten en producten op het gebied van elektrolysers, brandstofcellen en waterstofvoertuigen kunnen ontwikkelen, mogelijk met supercondensatoren, waterstofgasnetten en power to x-technologieën. Het platform staat open voor bedrijven, wetenschappers, enthousiastelingen, media, politici en ondernemers op het gebied van waterstof.

Gebruikers hebben de mogelijkheid om nieuws te posten, projecten zowel privé als publiek te uploaden, privé-projecten te maken, initiatieven te lanceren, knowhowvragen te stellen en knowhowvragen te beantwoorden. Ze kunnen hun contactgegevens verstrekken of alleen via het platform worden gecontacteerd. 

Het platform is gecreëerd en gelanceerd om nieuwe innovaties in de industrie te stimuleren, ondersteuning te krijgen voor nieuwe waterstofinitiatieven en voor ondernemers, politici en enthousiastelingen om in contact te komen met wetenschappers en andere bedrijven. Het platform wil de acceptatie van waterstof bij het grote publiek positief beïnvloeden door haar standpunten cijfermatig te onderbouwen en daardoor misverstanden te voorkomen.

Initiatiefnemer Hendrik Hazeleger is ervan overtuigd dat door kennisdeling en opschaling de prijs van waterstof sterk kan dalen en de nieuwe internationale waterstof-economie zich sneller kan ontwikkelen.

Belangstellenden kunnen zich tot 1 maart gratis registreren bij het nieuwe kennisplatform www.sunshydrogen.com  www.sunshydrogen.com
Inloggen kan via deze link met de inlogcode 12345

WaterstofNet, de Belgisch-Nederlandse belangenorganisatie voor waterstof organiseert een mini-cursus waterstof. Deelnemers kunnen onder de naam ‘Hydrogen Academy’ alles te weten komen over waterstof, de diverse toepassingen en over wat waterstof voor bedrijven en instellingen kan betekenen. Gerenommeerde partijen als Hydrogenics, Air Liquide, Toyota, Van Hool, VDL, Remeha en Solenco Power geven presentaties. De 'Hydrogen Academy', waterstof van A tot Z, wordt op vijf maandagavonden in de maanden april en mei 2020 gegeven in Antwerpen.

De trainingslocatie in Antwerpen is goed bereikbaar, ook vanuit Nederland, met auto, trein, bus en tram. Meer informatie over het programma, prijzen en exacte tijden vindt u onder deze link

De innovatieve waterstofketel van Remeha heeft de VSK 2020 Publieksprijs gewonnen. Deze hr-ketel verwarmt woningen en gebouwen op duurzame wijze doordat het speciale toestel waterstof verbrandt in plaats van aardgas. Het feit dat het VSK-publiek de waterstofketel tot winnaar van de publieksprijs verkoos, sterkt Remeha in haar overtuiging dat de waterstofketel een belangrijke schakel gaat vormen in een succesvolle en betaalbare energietransitie.

Bij de uitreiking van de prestigieuze publieksprijs sprak de vakjury zijn waardering uit voor de moed van Remeha om verder te kijken dan vandaag of morgen. “Met de realisatie van waterstofketel laat Remeha zien nu al bezig te zijn met de verre toekomst”, aldus de jury.

De fabrikant van CV-ketels uit Apeldoorn ziet waterstof als dé oplossing voor de langdurige opslag van duurzame energie en een vergaand hergebruik van ons bestaande gasnetwerk. Deze visie zette de fabrikant van verwarmingsoplossingen ertoe aan om een compacte en zeer efficiënte hr-ketel te ontwikkelen die waterstof gebruikt. De eerste pilot met deze op waterstof gestookte hr-ketel startte in juni 2019 in Rozenburg. De ketel blijkt zeer betrouwbaar, laat het bedrijf aan Waterstof Magazine weten. Er hebben zich nog geen complicaties voorgedaan.

Met de waterstofketel creëert Remeha een nieuwe oplossing die bijdraagt aan de missie van het Nederlandse Klimaatakkoord: het terugdringen van CO₂-uitstoot in woningen en kantoren. De waterstofketel voor een extra verduurzamingsmethode, juist in gebieden en situaties waar het lastig of zelfs onmogelijk is om met warmtepompen of warmtenetten aan de slag te gaan.

Door de eenvoud van het ontwerp is het met de waterstofketel mogelijk om in woningen en gebouwen de aardgasgestookte cv-ketels één op één te vervangen. De achterliggende installaties in gebouwen, zoals het gaspijpensysteem, hoeven niet of nauwelijks te worden aangepast. De enige randvoorwaarde waaraan de komende jaren moet worden gewerkt, is de toevoer van duurzaam opgewekte waterstof. Belangrijk daarbij is dat onderzoek van Kiwa al heeft aangetoond dat het huidige Nederlandse aardgasnetwerk ook voor de aanvoer van waterstof te gebruiken is.

“Als de prijs van groene stroom daalt naar 2 tot 3 cent per kWh, wordt groene waterstof goedkoper dan aardgas en ligt de markt open”. Dat zegt Andrew McDowell, vice-president van de Europese Inversterings Bank. McDowell ziet dit als enige oplossing om relatief goedkoop aardgas uit te bannen en zo in 2050 een nul-emissie te bereiken.

Met steeds meer wind- en zonneparken wordt duurzaam opgewekte stroom steeds goedkoper. Het International Renewable Energy Agency rapporteerde vorig jaar dat het verwacht dat de wereldwijde gemiddelde kosten van wind op land rond de 4,2 Euro-cent gaan bedragen en voor zonne-energie rond de 4,3 cent per kWh. Maar soms zijn er opvallende laagterecord te vinden. Individuele wind- en zonneprojecten zijn al toegekend tegen prijzen onder de 2 cent per kWh over de hele wereld, met als laagste kosten in Europa 1,48 cent, toegekend voor een zonneproject in Portugal. Momenteel is de gemiddelde prijs van elektriciteit in Europa ongeveer 7 á 8 cent per kWh.

"De elektriciteitsprijs verlagen tot 2 á 3 cent per kWh wordt een enorme, enorme uitdaging," liet McDowell eerder deze week op een conferentie in Brussel weten. “Dit is voor mij een van de grootste uitdagingen waar Europa voor staat. Het is de uitdaging van 2 cent per kWh, omdat dat nodig is om vrijwel de hele Europese industrie koolstofarm te maken.” In Europa is 70% van de CO2-uitstoot afkomstig van de energiesector.

McDowell, die toezicht houdt op de energiefinanciering bij de EIB, legde ook uit dat de netto nuldoelstelling een van de belangrijkste redenen was dat de investeringsbank van de EU afgelopen november besloot te stoppen met de financiering van alle projecten voor fossiele brandstoffen.

De eerste waterstof-coöperatie van Nederland presenteerde de afgelopen week haar plannen in Zutphen. Er moet een waterstoffabriek verrijzen op het industrieterrein De Mars en er worden verschillende proefprojecten opgezet.  De coöperatie GldH2 werkt daarbij samen met de lokale energie-coöperatie Zutphen Energie en dertien partners in de regio.

De afgelopen weken werden er drie informatieavonden georganiseerd om de inwoners van de Hanzestad te informeren over waterstof en de toepassingsmogelijkheden. De eerste twee avonden hebben de initiatiefnemers tientallen geïnteresseerden moeten wegsturen, de zaal zat meer dan stampvol. Maar ook op de extra voorlichtingsavond, afgelopen maandag, was het wederom volle bak. In drie presentaties werden de belangstellenden meegenomen in de rol van waterstof binnen de energietransitie, sprak Arjan de Putter over zijn ervaring met waterstof binnen de mobiliteit en gaf Paul Bombeld, hoofdredacteur van Waterstof Magazine, een serie voorbeelden van waterstoftoepassingen wereldwijd. De honderden belangstellenden konden direct kennis maken met een waterstofauto. Ebby Road uit Eindhoven stelde een Toyota Mirai als showmodel beschikbaar, tweedehands te koop voor 37.000 Euro.

“De eerste kennismakingsavonden waren een schot in de roos,” zegt Wiebe Boer, bestuurslid van GldH2. “Iedereen was zeer enthousiast en wij waren als organisatie zeer verrast over de kennis die al bij veel mensen aanwezig is. In de bijna twee jaar waarin we al intensief met waterstof bezig zijn hebben we veel aandacht besteed aan bedrijven en instellingen die bij de waterstofontwikkeling een rol kunnen spelen. Inmiddels hebben we dertien professionele partners waar we samen mee optrekken. We kunnen met zoveel draagvlak eenvoudiger naar een volgende stap.”

Hoe de plannen daadwerkelijk ingevuld gaan worden moet de komende maanden blijken. New Energy TV was in Zutphen aanwezig en maakte deze reportage.  

Op het provinciehuis in Arnhem hebben vijf Gelderse bedrijven een overeenkomst getekend om de handel tussen China en Oost-Nederland verder te bevorderen. De vijf bedrijven werken samen onder de naam HyNed-waterstofnetwerk en hebben vanaf heden een eigen vertegenwoordiger in China. Woensdagmiddag werd de overeenkomst hiervoor onder toeziend oog van Zhang Guosheng, lid van de raad van de Chinese ambassade in Den Haag, officieel ondertekend. De zakenbehartiger in China kan direct aan het werk.

De eigen vertegenwoordiging van Oost-Nederland in China komt er op mede-initiatief van Tina Pan, afkomstig uit China en werkzaam bij HyMove in Arnhem. HyMove is een van de deelnemende bedrijven. ‘Door een eigen representative in China denken wij sneller tot zaken te kunnen komen. In Arnhem zijn op het IPKW-terrein meerdere hoogwaardige bedrijven uit de waterstofsector actief. De regio Oost-Nederland kan veel voor China betekenen, maar de enorme Chinese markt kan ook veel voor onze ontwikkeling betekenen,’ laat ze tijdens de ondertekening aan Waterstof Magazine weten. De commissaris van de Koning van Gelderland John Berends, director international Fonds de Zeeuw van Oost NL en Zhang Guosheng hielden toespraken waarin ze het belang van de samenwerking nog eens bevestigden. De contactpersoon in China wordt gefinancierd door de RVO.

De ondernemingen die participeren in de deal zijn de Arnhemse bedrijven HyMove, Nedstack, Hyet en de Hogeschool Arnhem Nijmegen en onderzoeksinstituut Kiwa in Apeldoorn. HyNed is een RVO Partner In Business-programma dat Nederlandse kleine en middelgrote bedrijven ondersteunt bij het promoten van hun technologieën in het buitenland. Het HyNed-waterstofnetwerk staat open voor nieuwe leden. De volgende gezamenlijke activiteit van HyNed en zijn partners vindt plaats op de Hannover Messe in april 2020. Het actuele waterstofnieuws gratis in uw mailbox? Schrijf u nu in voor de wekelijkse nieuwsbrief

Om het rijden op waterstof aan te jagen komen in 2020-2021 zes waterstofvulpunten in de provincie Drenthe. Het gaat om vijf openbare tankstations die samen een dekkend netwerk vormen en één vulpunt op het terrein van installatiebedrijf Vriend in Coevorden.

Het nieuws is zojuist officieel bekend gemaakt tijdens een bijeenkomst bij Resato in Assen. Dit bedrijf is marktleider in de productie van waterstoftankstations. Gedeputeerde Tjisse Stelpstra wil het rijden op waterstof extra stimuleren en draagt financieel bij, mits Provinciale Staten daarmee in kan stemmen.  Provincie Drenthe schaft zelf ook vier waterstofauto’s aan die binnenkort de weg op gaan.

De vijf openbare vulpunten komen bij bestaande tankstations in Drenthe en zijn flexibel inzetbaar. Dat wil zeggen dat de vulpunten verplaatst kunnen worden naar een andere plek op het moment dat er bij de bestaande tankstations waterstof te verkrijgen is aan de pomp. Het initiatief komt van de bedrijven Resato (producent van waterstofvulpunten) uit Assen en Orange Gas uit Heerenveen. Zij willen vanuit Drenthe het netwerk verder uitbouwen naar Groningen en Friesland. Resato en Orange Gas werken hierin samen met Gasunie en Friesland Lease. De initiatiefnemers willen in juli 2020 het eerste waterstofvulpunt in Drenthe in gebruik nemen. Om de vulpunten te kunnen realiseren krijgen de partijen financiering vanuit de Drentse Energie Organisatie (DEO), het energiefonds van de provincie. DEO gaat ook werken met laagdrempelige leningen om de aanschaf van waterstofauto's te stimuleren.

De medewerkers van installatiebedrijf Vriend uit Coevorden kunnen al in mei 2020 waterstof tanken. Het bedrijf krijgt een eigen waterstofvulpunt en zes waterstofauto’s.  Daarnaast gaat het bedrijf samen met het Opleiding en ontwikkelingsfonds Technische Installatie Bedrijven (OTIB) een educatieve ruimte inrichten om leerlingen en andere belangstellenden kennis te laten maken met waterstof.

Het actuele waterstofnieuws gratis in uw mailbox? Schrijf u nu in voor de wekelijkse nieuwsbrief

Noot Personenvervoer in Ede heeft de afgelopen week opnieuw enkele waterstofauto's aan haar wagenpark toegevoegd. Deze week nam het bedrijf zes nieuwe voertuigen van het type Toyota Mirai in gebruik. De auto's zijn geleverd door Ebby Road in Eindhoven, gespecialiseerd in gebruikte Mirai's.

De uitrol begon in de zomer van 2019 met 35 exemplaren, besteld voor de regio Den Haag. Tussentijds is er een voertuig total loss gereden en zijn er nieuwe Mirai’s toegevoegd. Met de zes nieuwe waterstofauto's staat de teller bij Noot inmiddels op 45 auto's die op waterstof rijden. De voertuigen worden dagelijks ingezet voor WMO-vervoer.

Martijn Kersing, directeur van Noot personenvervoer, zorgt hiermee voor een primeur in Nederland. Met dit project zet Noot de eerste waterstof taxi-vloot van Nederland in. Elders in Europa zijn er ook al dergelijke initiatieven, zoals in Parijs, waar op dit moment al meer dan 100 Toyota Mirais rijden. Dat het bedrijf, gespecialiseerd in personenvervoer, heeft ingezet op waterstof is een logische keuze, de opdrachtgever eist dat de auto’s 24/7 beschikbaar zijn. Door de grote actieradius van de waterstofauto en het snelle tanken kan Noot dit emissieloze transport nu aanbieden.
Het actuele waterstofnieuws gratis in uw mailbox? Schrijf u nu in voor de wekelijkse nieuwsbrief

Het bedrijf Van Campen Ecotechniek in Leusden gaat in 2020 de eerste straatveegmachines op waterstof leveren. Hiervoor worden als basis standaard veegmachines op accu’s gebruikt, waarvan het accu-pakket is vervangen door een brandstofcel en een waterstoftank. Voor de innovatieve ontwikkeling van deze schone oplossing voor het reinigen van straten heeft het bedrijf eind december overheidssubsidie ontvangen.

‘De buitenkant van het waterstofvoertuig is volkomen identiek aan een voertuig op batterijen,’ laat eigenaar Marcel van Campen aan Waterstof Magazine weten. ‘Op een heel klein detail na, en dat is de vulopening voor waterstof en een uitlaat waar slechts schoon water uit komt.’ In het elektrische voertuig zitten in normale gevallen twee boxen waarin de batterijen en het elektrisch systeem opgeborgen zitten. Van Campen heeft de fabrikant verzocht deze ruimtes bij nieuwe bestellingen leeg te laten. Waterstofspecialist Holthausen in Hoogezand gebruikt de ene ruimte om de brandstofcel en verdere techniek onder te brengen en de andere om een waterstoftank te plaatsen. Hierin kan maximaal 2,5 kilogram waterstof meegenomen worden onder een druk van 350 bar, goed voor een hele dag rijden en vegen.

Van Campen wil met deze innovatie de afnemers de mogelijkheid geven om een keuze te maken tussen een elektrische straatveegmachine en een met waterstof aandrijving. Zeker nu er de komende jaren op tientallen plaatsen in Nederland waterstof tankstations worden gebouwd. De infrastructuur sluit dan perfect aan op deze technische ontwikkeling. Het "kip-ei verhaal" denkt hij hiermee te doorbreken.

Het actuele waterstofnieuws gratis in uw mailbox? Schrijf u nu in voor de wekelijkse nieuwsbrief

Het bedrijf Bosch Beton uit Barneveld heeft subsidie ontvangen voor enkele waterstofprojecten die het bedrijf wil ontwikkelen. Het betonbedrijf wil een zware vrachtauto op waterstof laten rijden en een waterstoftankstation realiseren.  De logistieke afdeling van Bosch krijgt steeds vaker te maken met beperkingen rond bouwprojecten binnen milieuzones van grote steden. Het efficiënt afleveren van betonnen keerwanden (foto) wordt daardoor ernstig verstoord. 

Op korte termijn loopt Bosch, met haar bulkvervoer van meer dan 50 ton, tegen steeds meer beperkingen aan in binnensteden. Door gebruik te maken van waterstof denkt het bedrijf een concurrentievoordeel te creëren en kan de werkgelegenheid op termijn veiliggesteld worden. Samen met HyET Hydrogen en de hogeschool Arnhem – Nijmegen wordt er een zware vrachtauto op waterstof ontwikkeld, uitgevoerd met een elektrisch aangedreven plaatsingskraan. Daarnaast komt er een waterstof-tankstation met een eigen productiefaciliteit. Hier kan tot maximaal 400 kg waterstof per dag geproduceerd worden.

De afgelopen jaren heeft Bosch Beton al voorgesorteerd op een milieuvriendelijke toekomst. Het interne transport is al overgeschakeld van fossiele brandstoffen naar elektriciteit en het bedrijf heeft een compleet nieuwe duurzame productielocatie, met 18-duizend zonnepanelen, gebouwd aan de snelweg A1 bij Barneveld. Het enorme bedrijfsterrein ligt ook direct aan de spoorlijn Apeldoorn – Amersfoort zodat in de toekomst transport via de rails in het verschiet ligt.

Bosch Beton is in Nederland marktleider met verkoop, levering en plaatsing van voorgefabriceerde betonnen keerwanden. Klanten komen uit de agrarische sector en de grond-, weg- en waterbouw in Nederland, Duitsland, Denemarken, het Verenigd Koninkrijk, België en Frankrijk.
Het actuele waterstofnieuws gratis in uw mailbox? Schrijf u nu in voor de wekelijkse nieuwsbrief

Het Portugese energiebedrijf Prio wil met het ministerie van Energie in overleg om zich aan te sluiten bij het project rond de mega-waterstoffabriek in Sines. Dat heeft Pedro Morais Leitão, president van Prio, in de Portugese pers laten weten. De waterstoffabriek in Sines is een Portugees/Nederlands initiatief om te komen tot grootschalige opwekking van groene waterstof. Prio is eigenaar van honderden benzinetankstations en tevens actief in de markt van gasflessen en laadsystemen voor elektrische auto’s.

Eerder deze maand liet Waterstof Magazine al weten dat de Nederlandse waterstofgezant Noë van Hulst, namens het Nederlandse bedrijfsleven, met de Portugese overheid praat over een grootschalig zonnepark in de buurt van Sines en een daaraan gekoppelde waterstoffabriek. De waterstof moet uiteindelijk per schip naar Nederland vervoerd worden. Verschillende Portugese en Nederlandse bedrijven hebben het initiatief genomen om te komen tot een zonnepark met rond de drie miljoen zonnepanelen. De berichtgeving is de president van energiebedrijf Prio niet ontgaan. Inmiddels heeft hij gesproken met João Galamba, staatssecretaris van Energie in Portugal. De volgende stap, een overleg met de minister van Energie, staat al in de agenda. Pedro Morais Leitão wil daar de verdere bedoelingen van het bedrijf kenbaar te maken. ‘Prio is altijd opzoek naar nieuwe kansen en wil de ontwikkelingen rond waterstof niet missen.’  Het actuele waterstofnieuws gratis in uw mailbox? Schrijf u nu in voor de wekelijkse nieuwsbrief

De traditionele Europese vrachtwagenfabrikanten dreigen de aansluiting richting een CO2-vrije toekomst te missen. De HD6-Neptune, de waterstofvrachtauto van Hyundai, dendert Europa binnen. Nadat een jaar geleden 1000 vrachtauto’s op waterstof werden aangekondigd voor Zwitserland, werd in mei bekend dat er ook een vloot voertuigen gaat rijden in Oostenrijk. Nu maakt Nel Hydrogen bekend een joint venture te hebben gesloten met H2 Energy en Hyundai voor een vloot vrachtauto’s in Noorwegen. De uitrol van waterstoftrucks ligt daarmee strak op schema. De partners H2 Energy en Hyundai lieten dit voorjaar aan Waterstof Magazine weten dat er vier nieuwe landen op de nominatie staan voor de uitrol van waterstoftrucks. Naast het inmiddels gerealiseerde landen Oostenrijk en Noorwegen, zijn dat Nederland en Duitsland. Lees het hele verhaal hier.

In Brussel hebben politieke leiders en hoge ambtenaren uit Portugal en Nederland verder gesproken over de realisatie van een enorme waterstoffabriek in Sines. Nabij deze Portugese havenplaats moeten grote zonnevelden komen met miljoenen zonnepanelen voor de productie van groene waterstof. Onder andere de Nederlandse Waterstofgezant Noé van Hulst en Bart Biebuyck, executive director van Fuel Cells and Hydrogen joint undertaking, zitten aan de overlegtafel. ‘We doen echter geen mededelingen over welke bedrijven bij dit initiatief betrokken zijn, dat laten we aan de bedrijven zelf over,’ meldt Van Hulst aan Waterstof Magazine

‘Het doel van de gesprekken in Brussel was om te praten over de vervolgstappen en de wijze waarop dit plan zou kunnen passen binnen de regels van de Europese Unie. Maar het is op dit moment te vroeg om daarover meer te zeggen,' aldus Van Hulst, die daar nog wel aan toevoegt dat een groep bedrijven in Portugal en Nederland al geruime tijd samengewerkt aan het creëren van een waardeketen en handelsroute. De beide regeringen hebben het initiatief verwelkomd.

‘Nederland beschouwt groene waterstof als een noodzakelijke aanvulling op elektrificatie en energie-efficiëntie met het oog op het bereiken van de afgesproken klimaatdoelen voor 2050,’ zegt van Hulst. ‘Onze berekeningen tonen echter aan dat we enorme hoeveelheden waterstof nodig hebben om te verduurzamen. En dan hebben we het over hoeveelheden die onze eigen binnenlandse productiecapaciteit de komende 10 jaar zullen overtreffen, vandaar onze belangstelling voor import,’ laat Van Hulst aan onze redactie weten. De Portugese Minister van Milieu João Matos Fernandes zegt in de media in Portugal dat het plan voor de waterstoffabriek in Sines in april zal worden ingediend. Hij garandeert dat het Portugese bedrijven het project zullen ontwerpen en bouwen.

Na afloop van de gesprekken in Brussel plaatste de Portugese staatssecretaris van Energie João Galamba de bovenstaande foto op social media. Hij staat voor de banier, met rechts naast hem Noé van Hulst en links Bart Biebuyck.

Portugal en Nederland werken samen aan de realisatie van een enorme waterstoffabriek in de provincie Alentejo. De productielocatie moet komen bij de havenplaats Sines in het zuidwesten van Portugal, 100 km ten zuiden van de hoofdstad Lissabon. Het project vraagt een investering van 600 miljoen Euro en wordt gefinancierd door Europese fondsen. Het nieuws werd gisteren naar buiten gebracht door João Galamba, staatssecretaris voor energie in Portugal, in een debat met de Portugese Vereniging voor de Promotie van Waterstof op de radiozender TSF. 

De Portugese overheid heeft in de provincie Alentejo veel grond in eigendom dat alleen mag worden gebruikt voor industriële projecten. Het realiseren van enorme zonneparken past binnen de bestemmingsplannen, de regio heeft ruim twee keer zoveel zonuren als in Nederland. Met de opbrengst van stroom wordt ter plaatse waterstof gemaakt dat via de nabije haven van Sines (foto) naar noord Europa kan worden getransporteerd. De waterstofinstallatie zou volgens de staatssecretaris 160 miljoen kg groene waterstof per jaar kunnen produceren, voldoende om bussen en vrachtauto’s 800 miljoen kilometer te kunnen laten rijden. ‘We kunnen in Portugal grote hoeveelheden elektriciteit produceren tegen een zeer lage prijs van 14,70 euro per megawattuur. Op deze wijze denken wij dat de productie van groene waterstof levensvatbaar zal worden’, aldus de staatssecretaris. ‘Wij zijn klaar voor waterstofexport naar het noorden van Europa.’

De redactie van Waterstof Magazine heeft nader onderzoek gedaan naar de omvang van de waterstoffabriek in de provincie Alentejo in Portugal. Daar moet een enorme fabriek voor groene waterstof verrijzen. De Portugese staatsecretaris van Energie, João Galamba, meldde dat in een debat op het radiostation TSF. Onze redactie doet nader onderzoek naar deze Nederlands/Portugese fabriek, omdat de cijfers die daar terloops gegeven werden niet correct zijn.

De basis van de groene waterstof is bij dit project zonne-energie, opgevangen door een van de grootste zonneparken in Europa. De straatsecretaris spreekt over een vermogen van 1 Gigawatt, omgerekend 1000 Megawatt. Om dit op te wekken zijn in deze regio zijn ongeveer 2,9 miljoen zonnepanelen nodig op een terrein van ongeveer 2200 hectare, omgerekend 22 km2. De zon schijnt in de provincie Alentejo iets meer dan twee keer zolang dan in Nederland. Een zonnepaneel levert in Portugal dus aanzienlijk meer vermogen op dan in Nederland, daarnaast is de grond en de menselijke arbeid goedkoper.

Over enkele jaren wordt verwacht dat de prijs van zonne- en windenergie in Nederland zal dalen naar tussen de 50 en 80 Euro per megawattuur. In het zonrijke Portugal bedraagt de prijs nu al 14,70 Euro per megawattuur. Een zeer scherpe prijs. Bloomberg New Energy Finance berekende dit voorjaar dat de prijs voor zonne-energie in Europa het laagst is in Spanje. Eén megawatt aan zonne-energie kost volgens het onderzoeksbureau € 49. In deze prijs zijn ook de aanleg- en beheerkosten van het zonnepark meegenomen. De meest actuele prijs in Portugal zit hier flink onder. 

                                              Weet u meer? Tip de redactie: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.

Onder grote belangstelling is woensdagmorgen in Stad aan ’t Haringvliet de eerste waterstofwoning van Nederland officieel geopend. Het hart van het waterstofsysteem is een Solenco Powerbox met een Italiaans design die is opgesteld in de garage. In de Powerbox zit een brandstofcel gecombineerd met een elektrolyser. Deze wordt gebruikt om van stroom -uit de 30 zonnepanelen op het dak- waterstof te maken en op een later tijdstip van dit waterstof weer stroom. De waterstofopslag bevindt zich in de tuin. In een grijze metalen kast ligt in 24 cilinders onder 30 bar maximaal 1200 liter waterstof opgeslagen. Waterstof Magazine was ter plaatse. Meer informatie over dit innovatieve project vindt u hier.

Wereldnieuws uit Groningen. Kunstenaar Rob Mulder rijdt in een 2CV op waterstof. Voor zijn YouTubekanaal ‘In mijn Eendje’ bezoekt hij samen met zijn hond Wim bijzondere mensen of bijzondere gebeurtenissen in de regio. De filmpjes die ongeveer 15 minuten duren worden door duizenden fans bekeken. In het noorden van Nederland is Mulder razend populair.

Tijdens een bezoek aan waterstofbedrijf Holthausen Clean Technologie kreeg de Groningse kunstenaar van Carl Holthausen het aanbod om zijn Deux Chevaux om te bouwen naar een voertuig waterstof. Er was echter een probleem, de lelijke eend waarmee Mulder door de regio toert is een gehuurd exemplaar. Vorig jaar geleden plaatse het duo Mulder en Holthausen een oproep op internet voor een tweedehands 2CV. ‘Desgewenst krijgt de gulle gever de motor terug, deze hebben we na de ombouw toch niet meer nodig.’

Het afgelopen weekend werd het voertuig voor het eerst afgetankt bij het waterstoftankstation van Holthausen (foto). De komende week moet de auto voor een tweede keuring naar het RDW, het Nederlandse instituut dat voertuigen onderzoekt voordat ze de weg opmogen. Als deze keuring positief verloopt rijdt de eerste Deux Chevaux op waterstof ter wereld over de Groningse wegen. De eerste beelden van deze 2CV is hier te zien vanaf 11 minuut 40.  

Het actuele waterstofnieuws gratis in uw mailbox? Schrijf u nu in voor de wekelijkse nieuwsbrief.

In Rotterdam neemt netbeheerder Stedin vanmiddag de eerste verwarmingsinstallatie op waterstof officieel in gebruik. In een bescheiden waterstoffabriek aan de Laan van Nieuw Blankenburg in de wijk Rozenburg wordt waterstof gemaakt van hernieuwbare energie en naar een appartementencomplex in de directe nabijheid gepompt. Daar hangen in de kelderruimte drie waterstofketels van Remeha, Bekaert  en DNV GL / GasTerra die de aangesloten woningen moeten verwarmen. Aan het demonstratieproject werken daarnaast de gemeente Rotterdam en woningstichting Ressort Wonen mee. Dit is het eerste Nederlandse project waarbij woningen met waterstof worden verwarmd. ook is het voor het eerst dat een bestaande aardgasleiding wordt gebruikt voor 100% waterstof. In de testfase is de leiding eerst met stikstof ‘gespoeld’ en op druk gezet. Daarna is de leiding gevuld met 100% waterstof. Na een test van 24 uur was de druk in de leiding ongewijzigd en is de gasleiding akkoord bevonden voor het transport van waterstof. De officiële opening gaat gepaard met een klein feestje voor genodigden.

Het actuele waterstofnieuws gratis in uw mailbox? Schrijf u nu in voor de wekelijkse nieuwsbrief.

De gemeente Den Haag heeft een belangrijke rol gespeeld bij de uitrol van het eerste Nederlandse taxibedrijf dat massaal gaat rijden op waterstof. Door in de aanbestedingsregels voor een nieuw contract voor WMO-vervoer expliciet te vermelden dat het vervoer CO2-neutraal moet worden uitgevoerd, wordt het voor tankstationhouders interessant om in een waterstofinfrastructuur te investeren. Daarmee is het kip/ei-probleem, zonder tankstations geen auto’s en zonder auto’s geen tankstations, doorbroken. Den Haag is met deze opstelling voorloper in Nederland.

Jan-Christiaan Koenders, Managing Director van Toyota importeur Louwman & Parqui: ‘We zijn trots dat Den Haag de allereerste Nederlandse gemeente is met een taxivloot op waterstof met de inzet van 35 Toyota’s Mirai. We prijzen Noot Personenvervoer voor hun drive om het WMO-vervoer met onze waterstoftechnologie te realiseren. Dit is een belangrijke mijlpaal in de energietransitie.’

Martijn Kersing, directeur Noot Personenvervoer: ‘Met dit project zetten wij de eerste waterstof taxivloot in Nederland in. Elders in Europa zijn er ook al dergelijke initiatieven, zoals in Parijs waar op dit moment al 100 Toyota’s Mirai rijden. Dat wij hebben ingezet op waterstof is een logische keuze omdat onze opdrachtgever eist dat wij 24/7 beschikbaar zijn met onze vloot. Door de grote actieradius van de waterstofauto en het snelle tanken kunnen we dit nu aanbieden.’ Het actuele waterstofnieuws gratis in uw mailbox? Schrijf u nu in voor de wekelijkse nieuwsbrief.