De Canadese producent van brandstofcellen Ballard heeft afgelopen week de twee brandstofcelmodules voor de Noorse veerboot Hydra opgeleverd. De hydra is de grootste veerboot ter wereld die gaat varen op waterstof. De komende maand staan de eerste proefvaarten gepland. Het schip krijgt twee brandstofcellen van elk 200 kW die waterstof omzetten in elektriciteit.

"De FCwave-module is een echte plug-and-play-oplossing, die een optimale emissievrije vervanging biedt voor conventionele verbrandingsmotoren aan boord van schepen”, zegt een woordvoerder van Ballard. “Het is een krachtige, aanpasbare motor in een hybride elektrisch systeem met brandstofcellen die in combinatie met een batterijpakket op zeer efficiënte wijze emissievrije elektrische energie levert.”

De veerboot gaat varen voor de Noorse maatschappij Norled. De Hydra heeft een capaciteit van maximaal 299 passagiers en 80 auto's en wordt ingezet op de driehoeksroute tussen Hjelmeland-Skipavik-Nesvik in het zuiden van Noorwegen. De rederij meldt dat waterstof in vloeibare vorm wordt getankt. Iedere drie weken wordt er drie ton waterstof getankt die in vloeibare vorm bovendeks wordt opgeslagen in een zeer goed geïsoleerde tank. Waterstof blijft vloeibaar bij een temperatuur onder de 254 graden onder nul.

De veerboot maakt onderdeel uit van het Europese innovatieproject FLAGSHIPS dat 5 miljoen euro van de EU heeft gekregen ter ondersteuning van de inzet van twee commercieel geëxploiteerde emissievrije waterstof-brandstofcelschepen in Frankrijk en Noorwegen.

Het FLAGSHIPS-project draagt ​​bij aan de bouw van twee nieuwe schepen op waterstof, een in Lyon, Frankrijk en een in Stavanger, Noorwegen. In Lyon zal een waterstofduwboot van Compagnie Fluvial de Transport (CFT) dienst doen als werkschip op de rivier de Rhône. In Stavanger is waterstof bedoeld om een ​​passagiers- en autoveerboot van Norled aan te drijven als onderdeel van het lokale openbaarvervoernetwerk.

Volop waterstofnieuws, woensdagmiddag bij de bijeenkomst van Waterstof Utrecht bij KWR in Nieuwegein. Het waterstofteam van de provincie presenteerde een agenda met tal van sprekers uit binnen- en buitenland. Aan het woord kwamen onder andere Joost Koopmans van Volvo Trucks, Peter Kramer van DAF, Hans van Dijk van Ginaf, Richard Bos van Daimler, Aldwin Oechies van Holthausen Clean Technology en Loek Vroon van Iveco. Waterstof Magazine was aanwezig en noteerde een tal van nieuwe projecten en ontwikkelingen.

Organisator ‘Waterstof Utrecht’ is ambitieus. Initiatiefnemers Regina Horbach en Bert Strijker willen over een paar jaar 5 tot 10 waterstoftankstations verspreid over de provincie. De eerste is inmiddels operationeel in Nieuwegein, de tweede wordt momenteel gebouwd door Fountain Fuel in Amersfoort. Elders in de provincie lopen initiatieven, zoals in Utrecht op bedrijventerrein Lage Weide, in Woerden bij het BP-station D!vers nabij de oprit naar de snelweg A12, in Vianen bij Shell Kooijmans, langs de snelweg A2 aan de noordkant van Utrecht, bij Shell in Nieuwegein, in Veenendaal bij Esso en in Utrecht De Meern. Een flink aantal projecten, waarvan waarschijnlijk niet alles daadwerkelijk zal worden gerealiseerd. Maar het geeft wel aan dat waterstof als enorme kans wordt gezien in Midden-Nederland.

Er moeten de komende jaren 300 vrachtauto’s, 1500 lichte voertuigen, 2 tot 5 bussen gaan rijden. Op het gebied van scheepvaart wil de provincie Utrecht 1 of 2 vaartuigen op waterstof.

Een van de sprekers was Hans van Dijk van Ginaf in Veenendaal. Het bedrijf is volop bezig met de bouw van een 50 tons trekker voor een Nederlandse klant. In het eerste kwartaal van 2023 wordt het voertuig geleverd en zal worden gebruikt in de bouw. Daarna wil het Nederlandse bedrijf in hoog tempo meerdere voertuigen op waterstof produceren.

Mercedes Benz, die samen met Volvo werkt aan de ontwikkelingen van vrachtauto's op waterstof, meldt dat binnen enkele jaren 100 trucks op proef gaan rijden. Opvallend: 80 van deze voertuigen tanken waterstof in vloeibare vorm. Door deze manier van opslag kan twee keer zoveel energie worden meegenomen in vergelijking met waterstof onder 700 bar met hetzelfde ruimtebeslag. Dat vergroot de actieradius naar bijna 1000 km. Volgens Volvo worden het lange afstandstrucks met een capaciteit van 65 ton die een brandstofcel krijgen van 300 kW.

Voor transporteurs wordt het de komende jaren nog een grote uitdaging. Ruim 25 gemeenten in heel Nederland gaan over drie jaar emissieloze zones invoeren in de binnensteden. In praktijk betekent dit dat voertuigen op fossiele brandstoffen de binnenstad niet meer inkomen. Voor de aanwezigen bleef het een raadsel hoe bedrijven in binnensteden dan bevoorraad moeten worden. Emissievrije voertuigen zijn nog nauwelijks op de markt.

De bijeenkomst in Utrecht leerde de bezoekers dat de grote vrachtautofabrikanten zich de komende jaren eerst gaan focussen op batterij-elektrische vrachtauto’s. Pas daarna, over een jaar of vier vijf, komt waterstof. Over hoe die elektrische vrachtauto’s straks opgeladen moeten worden maakten de vrachtautofabrikanten en de emissievrije gemeenten zich woensdagmiddag geen zorgen. Dat het elektriciteitsnet overvol zit en nieuwe zware stroomaansluitingen niet meer mogelijk zijn, kwam nauwelijks ter sprake.

De grote transporteurs zien waterstof wel zitten. Hendrik van den Heerik van Van den Heerik Logistics & Warehousing denkt dat een hogere prijs per kilometer voor de opdrachtgevers onoverkomelijk is. Supermarktketen Jumbo maakt zich zorgen om de actieradius van vrachtauto’s op batterijen. De huidige vrachtwagens van de supermarktketen worden nu zeer efficiënt ingezet, dat kan in de toekomst gaan veranderen. Andere transporteurs vrezen dat het vaker tanken van waterstof of het langduriger opladen van elektrische vrachtauto’s uiteindelijk ten koste zal gaan van de productiviteit van de chauffeur. En daarvan heeft ieder transportbedrijf er nu al veel te weinig.

Tenslotte schudde Robert Goevaers van HyTrucks de zaal nog even flink wakker. “Eigenlijk is het nu al onmogelijk om de doelstellingen die opgelegd zijn te halen. We zijn te laat begonnen en de landelijke overheid kiest dan ook nog eens over de moeilijkste weg: ‘direct alles met brandstofcellen en het liefst direct alles op groene waterstof’. Goevaers zet liever kleinere stappen in een hoger tempo. “Dat het uiteindelijk brandstofcellen worden geloof ik wel, maar een tussenstap met waterstof in verbrandingsmotoren maakt het traject een stuk eenvoudiger. Die techniek is aanzienlijk goedkoper en we kunnen sneller beginnen met de uitrol van de waterstofinfrastructuur. We beginnen dan snel met emissie-arm. Emissie-vrij met een brandstofcel is dan de vervolgstap.”

Bij de netwerkborrel als afsluiting waren alom tevreden gezichten. ‘Waterstof Utrecht’ kan terugkijken op een zeer geslaagde en drukbezochte bijeenkomst.

Het gezamenlijke project met tien vrachtauto’s op waterstof in de haven van San Pedro in Californië is succesvol afgerond. Binnen het project ZANZEFF werkte vrachtautofabrikant Kenworth samen met brandstofcelfabrikant Toyota. Beide bedrijven hebben tientallen jaren ervaring met respectievelijk het bouwen van vrachtwagens van hoge kwaliteit en met het ontwikkelen van brandstofceltechnologie. De testperiode van enkele jaren heeft aangetoond dat zware vrachtauto’s op waterstof moeiteloos de normale dagelijkse werkzaamheden kunnen uitvoeren. En dan ook nog eens geheel emissievrij.

De praktijktest werd uitgevoerd vanuit het havengebied van San Pedro, aan de zuidkant van Los Angeles. Dagelijks werden de waterstof-voertuigen ingezet voor het verplaatsen van zeevracht naar het achterland.

Een van de grootste uitdagingen waren de eisen die beroepschauffeurs aan hun voertuigen stellen. Van voertuigen op diesel weet iedere chauffeur wat hij kan verwachten, zware trucks op waterstof moeten aan dezelfde eisen voldoen. Vrachtwagens uit werkklasse 8 moeten krachtig zijn, in staat zijn om volledig beladen aanhangwagens te trekken en dan ook nog een actieradius hebben van 500 tot 1000 kilometer. Het voertuig mag niet te lang stil staan om te tanken, anders is het niet winstgevend.

Het achtergrondverhaal inclusief foto’s over deze unieke test leest u via deze link

GroenvermogenNL, het nationale waterstof-investeringsprogramma voor de Nederlandse economie en maatschappij, organiseert een tweede informatiesessie over de stimulering van de waterstofeconomie. Na een eerste succesvolle fysieke bijeenkomst in het Anatomiegebouw in Utrecht (foto), vindt de tweede informatieronde online plaats. Deelnemers ontvangen informatie over de procedure voor de komende call Research & Development werkpakket 2. Dit gaat over het onderdeel ‘transport en de opslag’ van waterstof.

Door vroegtijdig te investeren in het transport en opslag van groene waterstof wil Nederland een nieuwe industrie en een aantrekkelijk vestigingsklimaat opbouwen. Om deze transitie mogelijk te maken zijn goed opgeleide mensen en een sterke structuur van kennisdeling noodzakelijk. GroenvermogenNL stimuleert deze initiatieven met co-financiering. De komende jaren zijn voor uiteenlopende projecten honderden miljoenen euro’s beschikbaar.

GroenvermogenNL realiseert zich dat er voortvarend moet worden gewerkt om snel tot substantiële waterstofprojecten in Nederland te komen. Dit als basis om verdere opschaling naar GW schaal mogelijk te maken en de klimaatdoelstellingen van 2030 te halen. In eerste instantie gaat het om 3 tot 5 productiefaciliteiten voor groene waterstof op een schaal van 10 tot 20 MW, met daaropvolgende investeringsbeslissingen om te komen tot 100 MW. De call maakt gebruik van een zogenaamde 'zandbakprocedure' waarbij partijen tijdens speciale workshops een gezamenlijk voorstel definiëren.

Op donderdag 1 december vindt een online Q&A sessie plaats die terugblikt op de bijeenkomst van 17 november, kijkt naar de huidige stand van zaken en vooruitkijkt naar vervolgstappen.

Belangstellenden kunnen zich nu inschrijven voor het online-event via deze link.

Wilt u nog eens terugkijken naar het videoverslag van 17 november, dan klikt u op deze link

De waterstofaangedreven Hyundai  Xcient Fuel Cell-truck, die seriematig wordt geproduceerd in Zuid-Korea, is het eerste voertuig in zijn soort dat is goedgekeurd voor gebruik op de Duitse wegen. Dat heeft verhuurbedrijf Hylane bekendgemaakt. Het bedrijf heeft met overheidsfinanciering 44 vrachtauto’s gekocht en gaat deze onderbrengen bij verschillende Duitse transporteurs.

Een speciaal bedankje van het Hylane-team gaat uit naar Dekra en het registratiekantoor in Keulen, die alle noodzakelijke stappen in de aanloop naar het goedkeuringsproces, zoals rapporten en certificaten, nauw hebben gecoördineerd. Met de Duitse toelating is het voor vrachtbedrijven een stuk eenvoudiger om de klimaatdoelstellingen te halen.  

Om de Duitse klimaatdoelstellingen te halen, moet de CO2-uitstoot aanzienlijk worden verminderd. Voor de transportsector in Duitsland is de reductie tot maximaal 85 miljoen ton CO2 in 2030 een echte uitdaging. Met de goedkeuring van de eerste vrachtwagen uit de waterstofserie is Hylane een pionier in het koolstofvrij maken van zwaar vrachtverkeer op de Duitse wegen. "De goedkeuring van de eerste vrachtwagen uit de H2-serie in Duitsland is niet alleen een belangrijke mijlpaal voor Hylane, maar ook een grote stap voor de mobiliteitsomslag in Duitsland".

Het voertuig van Hyundai heeft een actieradius van zo'n 400 kilometer op een volle tank. De waterstof wordt opgeslagen in zeven cilinders, die afhankelijk van de omgevingstemperatuur in acht tot twintig minuten vol kunnen worden getankt. Het voertuig is voorzien van een laadklep. De eindgebruiker kan de opbouw naar eigen inzicht inrichten.

Foto: De eerste Hyundai waterstoftrucks voor Duitsland arriveerden eind augustus in Bremer Haven

In Seoel gaat het waterstoftankstation dat staat naast het Nationale Assemblee deze week weer open. De tanklocatie was twee maanden lang gesloten wegens verdubbeling van de capaciteit. Dagelijks kwamen er zoveel auto’s tanken dat de wachttijden flink opliepen.

Het tankstation staat op een opvallende plek, pal naast het Nationale Assemblee, het regeringsgebouw van Zuid-Korea in de hoofdstad Seoel. Het tankstations is geplaatst op het moment dat er een discussie gaande was over de veiligheid van tankstations. De Koreaanse regering wilde met de plaatsing een signaal afgeven dat een H2 tankstation veilig is en dat er op geen enkele manier een gevaarlijke situatie kan ontstaan.

Exploitant Hydrogen Energy Network, kortweg HYnet, heeft sinds september aan de uitbreiding gewerkt. Het aantal dispensers ging van een naar twee. In het verleden konden er maximaal 100 voertuigen per dag tanken, vanaf deze week is dat aantal gestegen naar 160. Maximaal kan er 50 kilo waterstof per uur onder 700 bar worden afgegeven.

Kom meer te weten over alle waterstof ontwikkelingen!
Wil jij ook liever gisteren dan vandaag de volgende stappen zetten in deze transitie en leren van en met collega waterstof-experts? En wil je weten hoe jij vanuit jouw rol effectief kunt bijdragen aan het opschalen en innoveren van waterstoftoepassingen? Kom dan op donderdag 15 december naar het Nationaal Waterstof Congres in de jaarbeurs in Utrecht en krijg antwoord op vragen als:

• Welke schaalvergrotingsmogelijkheden zijn er? En wie pakt hierin welke rol?
• Hoe ziet de transitie naar groene waterstof eruit?
• Welke mogelijkheden biedt waterstof voor verschillende sectoren?

Lezers van Waterstof Magazine krijgen via de speciale deelnemerslink onder aan dit artikel 20% korting

Een greep uit de sprekers:

• Gijs Postma, MT-lid Directie Energiemarkt, DG Klimaat en Energie, Ministerie van Economische Zaken en Klimaat
• Jörg Gigler, Directeur TKI Nieuw Gas | Topsector Energie
• Marc van der Linden, Directeur Hydrogen Development N.V. Gasunie
• Robert Dencher, Voorzitter, H2Platform
• Martijn Duvoort, Director Energy Markets & Strategy, DNV
• Hannah Hogenkamp, Directeur Innovatie, Alliander
• Lennart van der Burg, Waterstofexpert, TNO
• Ed Buddenbaum, Programma Manager, Groeifondsprogramma GroenvermogenNL
• Nienke Homan, CEO, Impact Hydrogen
• Prof. dr. Paul Iske, Chief Failure Officer, Institute of Brilliant Failures & Hoogleraar Open Innovation & Business Venturing, Maastricht University

Samen in de hoogste versnelling naar een duurzame energievoorziening.

• Lokatie: Jaarbeurs Utrecht
• Datum: Donderdag 15 december 2022
• Tijd: 9.00 – 17-30 uur

Meer informatie vindt u op de website

KORTING voor lezers van Waterstof Magazine
Als partner van het Nationaal Waterstof Congres mogen de lezers van Waterstof Magazine met 20% korting deelnemen. Hiervoor dient wel deze speciale Waterstof Magazine-kortingslink of de kortingscode WaterstofMagazine gebruikt te worden.

Energiebedrijf Wien Energie en netbeheerder Wiener Netze zijn begonnen met de bouw van een waterstoffabriek in de Oostenrijkse stad Wenen. Op de productielocatie komt een 3 MW elektrolyser die groene waterstof gaat produceren voor het huidige waterstoftankstation in Linien en een tweede nieuw H2-tankstation in Simmering, speciaal voor bussen en vrachtauto’s. Beide tankstations liggen in de regio Wenen. Via PEM-elektrolyse kan ieder uur maximaal 54 kilo waterstof worden geproduceerd tot een maximum van 1.300 kilo per dag.

 “Wij stuwen de energietransitie in Wenen”, laat Peter Hanke, wethouder van Economische Zaken, tijdens de officiële start van het project weten. “De waterstoffabriek is de volgende belangrijke stap waarmee we consequent de waterstofstrategie van Wiener Stadtwerke implementeren. Wien Energie en Wiener Netze bundelen hier hun expertise en zorgen ervoor dat we in de toekomst groene waterstof 'Made in Vienna' beschikbaar hebben.”

De H2-opwekkingscentrale wordt gebouwd op de Wiener Netze-campus en zal in de toekomst worden geëxploiteerd door Wien Energie. De totale investering bedraagt ongeveer 10 miljoen euro. De centrale zal de eerste in zijn soort en omvang zijn die in Wenen groene waterstof produceert uit groene stroom. De energie die nodig is voor het productieproces komt uit wind, zon en waterkracht. De groene waterstof is bestemd voor de mobiliteit en het vergroenen van productieprocessen binnen het bedrijfsleven.

"De Wiener Netze-campus is de ideale plek om groene waterstof op te wekken", legt directeur Gerhard Fida van netbeheerder Wiener Netze uit. "We hebben de beste omstandigheden op de site in Simmering en hebben meer dan 100 jaar ervaring in het omgaan met verschillende energieën in vaste, vloeibare en gasvorm. Met onze kennis helpen we de productie, compressie en transport van waterstof naar de tankstations soepel te laten verlopen. Wij initiëren de toekomst!”

De dagelijks geproduceerde hoeveelheid waterstof tot 1.300 kilogram is voldoende om zo'n 60 bussen/vrachtwagens van brandstof te voorzien. Naast de H2-opwekkingsinstallatie wordt in Simmering nog een waterstoftankstation voor bussen en vrachtwagens gebouwd. Transport- en logistieke bedrijven kunnen er straks 350 of 700 bar groene waterstof tanken. Niet alleen mobiliteit maar ook industriële partners kunnen dan de waterstof verkrijgen. Hiervoor wordt een aparte ruimte ingericht voor het laden en ophalen van tankwagens. ophalen met aanhangwagens. Ook het H2-tankstation op het terrein van de busgarage Wiener Linien in Leopoldau wordt in de toekomst vanuit Simmering bevoorraad.

Deze maand is begonnen met de bouw, in de zomer van 2023 moeten de waterstoffabriek en het tweede waterstoftankstation van Wenen in bedrijf worden genomen.

Goed nieuws voor vakantiegangers die  met een waterstofvoertuig via de Route du Solei onderweg zijn naar het zuiden of noorden. Binnen het Zero Emission Valley-project van de regio Auvergne-Rhône-Alpes is deze maand een nieuw waterstofstation geopend. De tanklocatie bevindt zich in het zuidoosten van de stedelijke regio Lyon in de gemeente Saint-Priest. Het is het derde waterstoftankstation binnen het Hympulsion-netwerk.

Het station is ontworpen en geleverd door Hydrogen Refueling Solutions (HRS) en maakt het deel uit van het Zero Emission Valley-project van de regio Auvergne-Rhône-Alpes. Er kan zowel 350 als 700 bar getankt worden tankcapaciteit bedraagt maximaal 300 kilo/dag. Dit is het derde station in een reeks van 20, de eerste twee in Chambéry (2020) en Moutiers (juni 2022) zijn inmiddels operationeel. Het volgende waterstoftankstation komt een stuk westelijker te staan in de stad Clermont-Ferrand en opent binnenkort.

Hympulsion, opgericht in 2018, is bezig om 20 waterstoftankstations in de regio Auvergne-Rhône-Alpes te plaatsen en wil mobiliteit op waterstof stimuleren. Het totale project kost 50 miljoen euro waarvan 10 miljoen Europese subsidie.

Het adres van het waterstoftankstation is:

Avenue Clément Adler in Saint-Priest, Frankrijk

De beroemde ‘bruine zeilvloot’ gaat over op waterstof. Met een financiële bijdrage uit het Waddenfonds en van de provincie Fryslân wordt een start gemaakt met de vergroening van de bruine zeilvloot op de Waddenzee. De werkzaamheden aan het eerste schip worden uitgevoerd door scheepswerf SRF in Harlingen. Het geld wordt geïnvesteerd in de elektrificatie van de historische tjalk ‘De Overwinning’. Bij de ombouw van het 23 meter lange schip wordt de milieuvervuilende dieselmotor vervangen door een schone en stille elektromotor. Het pilotproject is onderdeel van Programma Green Shipping Waddenzee, een meerjarig programma dat de waddenvloot voor een groot deel wil verduurzamen.

De tjalk Overwinning is gebouwd in 1914. Na een ingrijpende verbouwing in 1978 is de Overwinning een varend passagiersschip op de Waddenzee en het IJsselmeer. De thuishaven is Harlingen. Het is een tjalk met een mast, biedt ruimte aan 20 passagiers, heeft 16 slaapplaatsen en een zeiloppervlak van 200m2. Het schip is 23 meter lang en 4,6 meter breed.

Gedurende de pilot van twee jaar wordt De Overwinning niet alleen omgebouwd. Er wordt met de nieuwe elektromotor ook gemonitord hoeveel stroom een historische tjalk nodig heeft voor de aandrijving en voor het overige energieverbruik aan boord. Op basis van die onderzoeksgegevens wordt bepaald welke groene brandstof het meest geschikt is voor de aandrijving van de elektromotor: waterstof of methanol.

“Traditionele scheepvaart ontmoet hier de nieuwe hightech technologie van nu. Geen ronkende motoren meer in havens en op het Wad maar emissievrij en geruisloos, dat is onze ambitie”, aldus Leo van der Burg (FME), coördinator van het Programma Green Shipping Waddenzee. Als de pilot met De Overwinning slaagt, moet dat andere eigenaren van historische zeilschepen over de streep trekken om ook duurzaam te gaan varen. De bruine vloot op de Waddenzee en de IJsselmeer telt in totaal 300 schepen.

Van de subsidie van  275-duizend euro voor de verduurzaming van De Overwinning is 215-duizend euro afkomstig van het Investeringskader Waddengebied en het Waddenfonds. De overige 60-duizend euro wordt beschikbaar gesteld door de provincie Fryslân. “Met het Programma Green Shipping Waddenzee willen we via een aantal inspirerende projecten een impuls geven aan de overgang naar emissiearme en fossielvrije scheepvaart in ons waardevolle Waddengebied”, aldus gedeputeerde Avine Fokkens.

Green Shipping is twee jaar geleden gestart en heeft als doel om de innovaties op het gebied van CO2-neutrale en fossielvrije scheepvaart in het Waddengebied te versnellen en de daarbij behorende havenfaciliteiten- en infrastructuur te helpen ontwikkelen. Het programma stimuleert het varen op waterstof en groene methanol in de Eemshaven en de havens van Lauwersoog, Den Helder en Harlingen. In 2030 moet de CO2-uitstoot van de scheepvaart op de Waddenzee met 60 % zijn afgenomen.

Mercedes maakt bekend de eerste testritten te hebben uitgevoerd met de nieuwe Mercedes-Benz GenH2-truck op waterstof. Het bedrijf heeft daarbij gekozen voor grote hoogte, het voertuig is meerdere keren de Brennerpas overgestoken. De regio Brenner is een van de belangrijkste verkeersaders van Europa en verbindt Italië met de noordelijke landen. 2,5 miljoen vrachtauto’s maken jaarlijks de oversteek over de Brenner-autosnelweg en moeten daarbij klimmen tot 1370 meter.  

De testritten zijn uitgevoerd vanuit de Noord-Italiaanse stad Bolzano waar bij afslag Bolzano-Sud al jaren een groot waterstoftankstation staat dat veelvuldig gebruikt wordt voor openbaar vervoer.

De testvrachtauto van Daimler Truck heeft meerdere keren het traject tussen Bolzano en het Oostenrijkse Innsbruck afgelegd, een afstand van 120 kilometer. Een ultieme test was het bedwingen van de berg Penser Joch naar een hoogte van 2.211 meter. De data die daarbij is verzameld wordt gebruikt voor de verdere ontwikkeling van het innovatieve voertuig. Voor het komende jaar staan ​​er meer testritten in bergachtig terrein op de planning.

De Mercedes-Benz GenH2-truck wordt speciaal ontwikkeld voor flexibele en veeleisende toepassingen in het belangrijke segment van zwaar transport en langeafstandvervoer. Het ontwikkelingsdoel is een actieradius van 1.000 kilometer en meer. Dit kan worden gehaald met een zeer efficiënte brandstofcel gecombineerd met grote waterstoftanks die niet ten koste mogen gaan van laadruimte.

Zoals Waterstof Magazine eerder meldde duurt het nog enkele jaren voordat het doorontwikkelde voertuig in de serieproductie wordt opgenomen.

Beelden van de testrit ziet u via deze link

 Bij Bremerhaven Bus, het openbaarvervoersbedrijf in de regio Bremerhaven, zijn de eerste drie bussen op waterstof gearriveerd. Vanaf volgende maand worden deze in de dienstregeling opgenomen. Lokale politici spreken van een nieuw tijdperk binnen het openbaar vervoer. Naast de eerste drie die in december gaan rijden volgen er nog vier in 2023.

De eerste drie H2-bussen gaan in eerste instantie als havenliners rijden. Later gaan ze de nieuwe verbinding tussen Wulsdorf via Surheide naar Reinkenheide bedienen. In de bussen, gebouwd door de Portugese busfabrikant Caetano, kunnen maximaal 75 passagiers worden vervoerd.  Iedere waterstofbus kost zo'n 700.000 euro. De deelstaat Bremen betaalt voor de nieuwe voertuigen. Die zorgde voor 5,6 miljoen voor de aankoop, onder meer uit het klimaatfonds.

Op de website meldt Bremerhaven Bus dat de testritten die in november 2021 werden uitgevoerd uitliepen op een desillusie. Vertegenwoordigers van de politiek en pers verzamelden zich in en rond de zeer innovatieve bus die er desondanks uitziet als een hele gewone bus. Dezelfde deuren, een bestuurdersstoel, een stuur, een paar hendels en knoppen, zit- en sta-ruimte, leuningen, een luchtrem, en als je gas geeft, rijdt hij weg. Maar iedereen merkte dat er iets ontbrak. Namelijk het bekende borrelende geluid van een dieselmotor.  Geen verbrandingscyclus, geen schakelen en geen grote ventilatormotoren zorgen bij de waterstofbus voor onnodige geluidsoverlast.  Hooguit het geluid van andere weggebruikers met conventionele aandrijvingen.

De bus rijdt met een elektromotor van 180 KW.  Het voertuig heeft een binnenstedelijk verbruik van ca. 9kg/100km

Aan het einde van de werkdag moet de bus getankt worden. Daarvoort heeft de Nederlandse waterstoftankstationfabrikant Resato een moderne tankinstallatie bij de busgarage geplaatst. In de toekomst kan het voertuig in 9 minuten volledig worden gevuld met een tankdruk van 350 bar. In de gezamenlijke tanks kan 37,5 kilo waterstof worden meegenomen en de bus heeft daarmee een actieradius van 400 km. 
Foto: Arnd Hartmann

Deze week is de film ‘Nederland Waterstofland’ in Hilversum in première gegaan. In deze film wordt op een laagdrempelig en toegankelijke manier getoond hoe waterstof in Nederland wordt geproduceerd, getransporteerd en gebruikt. Hiervoor reist presentatrice Kelly ter Horst samen met waterstofexpert Frank Mietes met een waterstof auto door Nederland en Vlaanderen langs een aantal prominente waterstof projecten.

In de energietransitie gaat waterstof een belangrijke rol spelen. Niet alleen in de industrie, maar zeker ook voor de opslag van energie en het verduurzamen van transport en gebouwde omgeving. Maar voor veel mensen is waterstof nog een abstract en onbekend iets. De film Nederland Waterstofland laat iedereen op een laagdrempelige manier kennis maken met waterstof.

Waterstof... wat is het eigenlijk? Hoe maak je het? Welke rol kan waterstof gaan spelen waterstof in de energietransitie thuis en op het werk. En vooral ook wat betekent waterstof voor de (internationale) mobiliteit en transportsector. In deze film komt het allemaal aan bod.

In 25 minuten geeft de film een inkijkje bij bedrijven en organisaties die zich bezighouden met de verdere uitrol van waterstof in Nederland en daarbuiten. Zo gaan ze met de waterstofauto Hyundai Nexo op bezoek bij Gasunie in Groningen en de gasopslag in Zuidwending, het zonnepark van Sinnewetterstof in Oosterwolde, het KIWA waterstofhuis in Apeldoorn, het HAN waterstof lab in Arnhem en vele andere locaties. Daarnaast geeft de film een inkijkje in de internationale rol die Nederland wil gaan spelen op het gebied van grootschalige productie en distributie van waterstof.

De film ook op scholen getoond worden tijdens lessen over duurzaamheid in het algemeen of waterstof in het bijzonder. Vanuit de stichting ‘Waterstof in de Klas’ is ook extra lesmateriaal beschikbaar.

Bekijk deze film via deze link. 

Air Products maakt vandaag bekend een samenwerking aan te gaan met Mabanaft, voor het ontwikkelen van een waterstof import terminal in de haven van de Duitse stad Hamburg. Naar verwachting zal de terminal vanaf 2026 groene waterstof gaan leveren. Eerder dit jaar werden er door Air Products ook al overeenkomsten aangekondigd voor het ontwikkelen van waterstof import terminals in Europa’s grootste haven in Rotterdam en Immingham in het Verenigd Koninkrijk. Met de bekendmaking hoopt Air Products waterstofinitiatieven vooruit te helpen en initiatiefnemers te ondersteunen om tot een definitieve investeringsbeslissing te komen.

De aankondigingsceremonie in Hamburg werd bijgewoond door de federale minister van Economische Zaken en Klimaatactie Robert Habeck en de eerste burgemeester van Hamburg Dr. Peter Tschentscher Hattingen. Mabanaft, via haar dochteronderneming Oiltanking Deutschland, en Air Products spreken over Duitslands eerste grootschalige importterminal voor groene energie in de haven van Hamburg. De geplande importterminal zal worden gevestigd op de bestaande tankterminal van Mabanaft in de haven. Het is de bedoeling om ammoniak te importeren en via de Air Products-faciliteiten in Hamburg om te zetten in groene waterstof, voordat deze wordt gedistribueerd naar kopers in de regio en in Noord-Duitsland.

"Samen met Mabanaft kijken we ernaar uit om onze plannen om de benodigde hernieuwbare energie in Duitsland te importeren en verder te ontwikkelen", aldus Air Products' voorzitter, president en CEO Seifi Ghasemi. “Als 's werelds grootste producent van waterstof bevindt Air Products zich in een uitstekende positie om aan de vraag te voldoen, aangezien ons bedrijf miljarden euro’s wil investeren om hernieuwbare energie te produceren op locaties over de hele wereld.”

Federaal minister van Economische Zaken en Klimaat, Robert Habeck, is zeer content met de overeenkomst. “We moeten nu meer dan ooit de waterstofeconomie vooruithelpen. Hiervoor zetten we onze eigen waterstofproductie op in Duitsland, maar hebben we natuurlijk ook waterstof uit import nodig. Een versnelde energietransitie met meer snelheid bij het uitbreiden van hernieuwbare energiebronnen en het opvoeren van groene waterstof zijn de juiste antwoorden op de Russische agressie en de juiste antwoorden om de energiezekerheid, veerkracht en concurrentievermogen te versterken.”

De aankondiging van vandaag volgt op een memorandum van overeenstemming dat Air Products en het Havenbedrijf van Hamburg in februari 2022 hebben ondertekend. Beide partijen hebben zich ertoe verbonden de productie, toeleveringsketen en consumptie van hernieuwbare waterstof in Noord-Duitsland en de Vrije Hanzestaat Hamburg te versnellen.

Het Braziliaanse bedrijf Tupy gaat motoren op waterstof ontwikkelen in Arnhem. De producent van onderdelen voor vrachtwagens en machines ziet de vraag in de wereld veranderen en richt zich op de ontwikkeling van zware voertuigen op waterstof.  Het internationale bedrijf is met het hoofdkantoor voor Europa neergestreken in bedrijfsverzamelgebouw ‘t Hert aan de Meander bij verkeersknooppunt Velperbroek bij Arnhem.

Ralph Wegener, sinds 2019 directeur van Tupy Materials and Components in Europa, benadrukt dat de keuze van de vestigingsplaats van het vrijdag officieel geopende kantoor doelbewust op Nederland is gevallen. “90 procent van onze onderdelen uit Mexico en Brazilië komen aan in de Rotterdamse haven en worden van daaruit verspreid naar onze klanten in heel Europa. Arnhem hebben we gekozen vanwege de uitstekende ligging aan de autosnelweg, met snelle verbindingen naar Schiphol en Duitsland”, zegt hij in de regionale krant De Gelderlander.

Tupy behaalde wereldwijd in het derde kwartaal van 2022 een nettowinst van 35 miljoen euro en een omzet van een half miljard. De bedragen komen overeen met de hoogste resultaten in de geschiedenis van het bedrijf.

Foto: Tupy Brazilië

Felicitaties voor het Franse waterstofbedrijf Lhyfe. Het bedrijf uit de westelijke regio Vendée is verkozen tot start-up van het jaar in de categorie Industriële Trofeeën 2022. De prijs is toegekend door L'Usine Nouvelle, een Frans zakenmagazine dat wekelijks schrijft over zaken en technologie.

Aan de basis van Lhyfe staat ingenieur Matthieu Guesné, die in 2017 het bedrijf vestigde in de stad Nantes. Een idee waar nog maar een jaar geleden niemand in Frankrijk in geloofde, zeker niet de Franse bedrijven die actief zijn binnen de gaswereld. Vreemd was dat niet, omdat in het buitenland zeer grote bedrijven zich ook op de nieuwe markt voor de productie van groene waterstof richten. Met een electrolyser van 2 MW was Lhyfe slechts een kleine speler in de markt.

Maar inmiddels wordt anders aangekeken tegen de creatievelingen van Lhyfe, die binnen een jaar omvangrijke projecten rond de opwek van groene waterstof binnenhaalden. Om industrie en transport koolstofarm te maken, wil oprichter Matthieu Guesné massaal waterstof op zee gaan produceren. 100% hernieuwbaar, uit ontzilt zeewater, met behulp van elektriciteit afkomstig van vaste of drijvende windturbines. Het potentieel is immens. “De wereldwijde offshore-windbron vertegenwoordigt achttien keer het elektriciteitsverbruik in de wereld", zegt Guesné CEO van Lhyfe tegen L'Usine Nouvelle. “Op slechts 4% van de Europese maritieme ruimte kun je genoeg groene waterstof maken om al het Russische gas te vervangen. Europa wil in 2030 10 miljoen ton produceren en evenveel importeren. De koolstofvrije elektriciteitscapaciteit is echter beperkt." 

Met enthousiaste overtuigingskracht wist hij overheden over te halen om 10 miljoen euro te investeren groene waterstofproductie via elektrolyse en zonder aansluiting op het elektriciteitsnet. De eerste fabriek (foto) haalt de energie uit drie windturbines van het Bouin-windpark in de Vendée. De productielokatie met een capaciteit van 300 kg per dag werd in september 2021 ingehuldigd. Lhyfe toont aan dat het in staat is om het wisselende aanbod van energie van windturbines te beheersen en waterstof te produceren uit zout water. De capaciteit van de fabriek wordt nu ruim verdrievoudigd tot 1000 kilo groene H2 per dag. De eerste klanten zijn de waterstoftankstations in La Roche-sur-Yon en Le Mans die per vrachtwagen worden bevoorraad.

Inmiddels werkt het bedrijf aan meer dan 90 industriële projecten die 4,8 gigawatt (GW) onshore-elektrolysers vertegenwoordigen die zijn aangesloten op hernieuwbare energiebronnen. Lhyfe heeft een doelstelling van 55 megawatt (MW) geïnstalleerd vermogen in 2024 en vervolgens 3 GW in 2030.

De Franse start-up gaat onder andere een 1 MW elektrolyser installeren in Tübingen, Duitsland, voor de H2GoesRail waterstoftreinen van Deutsche Bahn, een 200 MW waterstofproductie-installatie (20.000 ton per jaar) in het chemiecluster Delfzijl in Nederland en twee eenheden van 5 MW (ongeveer 2 ton per dag) in Bretagne en Occitanie.

Lhyfe zoekt overal samenwerking met lokale partners. Om de elektrolysers van hernieuwbare energie te voorzien, heeft het samenwerkingsverbanden gesloten met het Portugese energiebedrijf EDP Renewables, het Japanse Mitsui en het Zweedse Skyborn Renewables en Trelleborgs Energi. 

Na het openen van dochterondernemingen in Duitsland in 2020, Denemarken, Nederland en Zweden in 2021 en Spanje in 2022, kondigde Lhyfe begin september een kantoor in het Verenigd Koninkrijk aan.

De winnende start-up heeft plannen om de komende jaren de groei te versnellen. Net als in de voorgaande jaren zal het personeelsbestand -nu 102 personen- het komende jaar worden verdubbeld.

Vervaeke, Europees leider in tanktransport voor de chemische en petrochemische sector, heeft haar eerste elektrische vrachtwagen met een brandstofcel besteld. Het gaat om trekker gebouwd door de Nederlandse vestiging van het beursgenoteerde bedrijf Hyzon. Het voortuig is 100% emissievrij en wordt in de eerste helft van 2023 geleverd.

De schone truck is een belangrijke stap naar het einddoel van Vervaeke; emissievrij vervoer. De aankoop van het relatief dure voertuig is een samenwerking van Vervaeke met één van haar grootste klanten. Een naam wordt nog niet genoemd.  

“Aangezien de nieuwe vrachtwagen alleen waterdamp in plaats van koolstofemissies uitstoot, staat hij voor nul-emissie. Bovendien maakt hij een snelle acceleratie mogelijk, wat veilig samenvoegen en manoeuvreren tot gevolg heeft. Terwijl een soepele en bijna geruisloze rit de chauffeurs in staat stelt zich op de weg te concentreren en een belangrijke vermindering van de geluidsoverlast betekent”, aldus CEO Frederic Derumeaux van het transportbedrijf.

Net als bij andere voertuigen gaat Vervaeke het onderhoud van de wagen zelf uitvoeren. “Deze aankoop gaat ons belangrijke ervaring en kennis opleveren over het gebruik van de nieuwe waterstoftechnologie. Het is onze bedoeling om eigen monteurs op te leiden in deze specifieke technologie, zodat deze het onderhoud van onze eigen vloot H2-voertuigen kunnen uitvoeren. Dat heeft Vervaeke altijd gedaan en blijft dat ook in de toekomst doen”, aldus Frederic Derumeaux.

De Belgische Vervaeke Groep is de afgelopen eeuw uitgegroeid tot een belangrijke logistieke dienstverlener voor vloeistoffen in de Benelux en tot een belangrijke speler op de Europese markt. De Vervaeke Groep bestaat naast het Belgische Vervaeke uit verschillende entiteiten waar ook de bedrijven Van der Lee, met meerdere vestigingen in Nederland en Duitsland en de Intermodale specialist Jan Dohmen uit Nederland deel van uitmaken. Samen biedt de Vervaeke groep kwalitatief hoogstaand transport van honderden verschillende gevaarlijke goederen op een professionele, veilige en dynamische wijze. 

De Japanse bedrijf Kawasaki Heavy Industries concentreert zich bij de ontwikkeling van motorfietsen steeds meer op emissievrij. Het bedrijf gaat op de groene toer en richt zich op batterij-elektrische motorfietsen, hybride motorfietsen en motorfietsen op waterstof. Het eerste exemplaar op waterstof is gepresenteerd op de EICMA 2022 in Milaan.

Groen is voortaan niet meer alleen de kleur van de motoren van de Japanse producent, maar ook de eindproducten wordt groen. President Hiroshi Ito toonde een serie prototypes, waarvan een aantal al op korte termijn in productie gaat. Dat geldt onder meer voor de elektrisch aangedreven Kawasaki Naked Z en Ninja Z (met kuip). Beide hebben een 15 kW elektromotor en een batterij van 3 kWh. Ze zijn bedoeld voor stadsgebruik. Ze zijn door het vermogen ook te berijden met A1-rijbewijs.

De meest opvallende mededeling was de komst van een Kawasaki Supercharged Ninja H2 op waterstof. Het voertuig krijgt geen brandstofcel, maar een waterstofverbrandingsmotor. Waterstof wordt in hogedrukcilinders meegenomen. Deze krijgen een plaatsje in de zijkoffers, achter op het voertuig. Kawasaki benadrukt dat het om een testexemplaar gaat en onderdeel is van een zoektocht naar schone brandstoffen.

Vrijdag 11-11-2022 21.45 uur Twaalf teams van bedrijven uit heel Nederland zijn momenteel onderweg in Nederland en omliggende landen. Ze doen mee aan de H2 Challenge en voeren onderweg verschillende opdrachten uit.

Vrijdagavond was het The Faste & the Hydrofurious te gast op de redactie van Waterstof Magazine in Zutphen. Daarna werd koers gezet naar Doetinchem waar de tank is gevuld bij Kuster Energy, eigenaar van het grootste openbare waterstoftankstation van Europa.

Momenteel rijden de vier deelnemers, allen werkzaam bij de Gasunie, richting Eindhoven en vervolgens de Duitse stad Aken. Via een route in Duitsland komen ze morgen langs de Gasunie in Groningen.

Alle teams arriveren morgen rond 14 uur bij Twinning Energy in Maarn. We onderweg de opdrachten het beste heeft uitgevoerd is winnaar.

Update: zaterdag 12-11-2022 15.10 uur De H2 Challenge 2022 is overtuigend gewonnen door team The Faste & the Hydrofurious met vier medewerkers van de Gasunie. Het team reed in de nacht een route via de plaatsen Eindhoven, Maastricht, Luik (B), Aken (D), Duisburg (D), Leer (D), Winschoten, Hoogezand, Groningen, Hoogeveen en Amersfoort en behaalde 17567 punten. Op de tweede plaats kwam Business School met 13350 punten en op de derde plek team Lekker met Dekker op Waterstof met 13305 punten

Foto: Het team The Faste & the Hydrofurious samen met hoofdredacteur Paul Bombeld van Waterstof Magazine (links) bij het waterstoftankstation in Doetinchem

De Italiaanse regio Venetië investeert 87 miljoen euro in schoon openbaar vervoer. De Noord-Italiaanse stad gaat 106 voertuigen op waterstof aanschaffen en 33 elektrische. Daarnaast zal er nieuwe tank- en laadinfrastructuur worden aangelegd. Het geld voor de enorme investering komt voor een belangrijk deel uit het Europese corona-herstelfonds.

Europa heeft duidelijke eisen gesteld aan projecten betaald uit het fonds. Volgend jaar zomer gaan daarom de eerste waterstofbussen al rijden. Deze worden gebouwd door de Poolse busfabrikant Solaris. Venetië heeft vier Urbino 12 H2-bussen besteld die in de zomer van 2023 gaan rijden. Eind 2024 moeten er volgens afspraak al 33 bussen zijn gekocht en in gebruik genomen. Inmiddels bouwt het Italiaanse energiebedrijf Eni een waterstoftankstation in de wijk Mestre op het vaste land.

De Urbino 12-bussen op waterstof worden ingezet in de stad Venetië en de omliggende regio. De vervoersbedrijven AVM Venezia en ACTV SPA Venezia, die het openbaar vervoer aanbieden in Venetië gaan met de bussen rijden.

Nieuw is H2 niet in het Italiaanse openbaar vervoer. In de Noord-Italiaanse stad Bolzano rijden al vele jaren bussen op waterstof.

De wereldwijde klimaattop in de Egyptische badplaats Sharm El-Sheikh wordt door verschillende Europese landen gebruikt om waterstofdeals te sluiten. Maar ook de Europese Unie zet namens de gezamenlijke lidstaten een zoektocht in. Als eerste heeft de EU een overeenkomst gesloten met Kazachstan voor de grootschalige levering groene waterstof. Een dag later volgde een overeenkomst met Namibië, maar ook landen als Marokko en Egypte staan in de belangstelling.

In het REPowerEU-plan, dat in mei werd gepresenteerd, heeft de Europese Commissie een doelstelling geformuleerd om tegen 2030 tien miljoen ton hernieuwbare waterstof in Europa te produceren en dezelfde hoeveelheid te importeren. Op de eerste dag van de COP27-conferentie in Egypte hebben Commissievoorzitter Ursula von der Leyen en premier van Kazachstan Alikhan Smailov een MOU getekend voor de oprichting van een "strategisch partnerschap" tussen de twee partijen. De landen gaan samenwerken op het gebied van grondstoffen, batterijen en groene waterstof.  "We openen in feite een nieuw hoofdstuk in onze toch al diepe relatie", meldt Ursula von der Leyen. “De EU vertegenwoordigt al 60% van de buitenlandse directe investeringen in Kazachstan. Samenwerking is van cruciaal belang voor het bereiken van de klimaatdoelstellingen van de EU.”

Kazachstan wil een toonaangevende producent en exporteur van hernieuwbare waterstof worden. In oktober sloot de regering een overeenkomst met het Europese bedrijf Svevind, om een ​​van 's werelds vijf grootste productiefaciliteiten voor groene waterstof te realiseren. Het project wordt gebouwd in de Mangystau-regio nabij de Kaspische Zee (foto) en is van plan om tegen 2030 groene waterstof te gaan produceren uit zonne- en windenergie. Uiteindelijk moet er twee miljoen ton groene H2 per jaar worden geproduceerd. Het project omvat de bouw en exploitatie van een ontziltingsinstallatie van 255.000 kubieke meter water per dag, duurzame stroomopwekking van 40 GW uit wind en zon en een productielocatie van 20 GW voor groene waterstof.

De uitvoering van het project zal tijdens de bouwperiode tot 3.500 banen opleveren en tot 1.800 nieuwe vaste banen tijdens de gefaseerde ingebruikname van de faciliteiten. Het voorziet ook in samenwerking tussen Duitse en Kazachse universiteiten die personeel in de regio zullen opleiden.

Het Koreaanse automerk Hyundai blijft de belangrijkste leverancier ter wereld op het gebied van personenauto’s op waterstof. In de eerste helft van 2022 had het bedrijf een marktaandeel van 59,7%. Op de tweede plaats staat Toyota met de waterstofauto Mirai.

Volgens het Koreaanse SNE Research, een marktonderzoeksbureau dat gespecialiseerd is in energie, is de totale wereldmarkt nog klein. Het totaal aantal voertuigen met waterstofbrandstofcel wereldwijd in augustus steeg met 10,8% in vergelijking met dezelfde periode van het voorgaande jaar. Wereldwijd rijden er nu ruim 12-duizend voertuigen op waterstof rond. Dit aantal is nog zeer beperkt, maar zal de komende jaren sterk groeien. Veel kenners binnen de autobranche voorspellingen dat er in de toekomst een volwaardige concurrentie op het gebied van waterstof zal ontstaan. Een belangrijke voorwaarde is de ontwikkeling van een goede infrastructuur langs de wegen om waterstof te tanken.

Eerder dit jaar kondigde China aan het aantal waterstofauto’s te laten groeien tot 100.000 in 2025 en tot 1 miljoen in 2030. Gezien het feit dat er in China momenteel jaarlijks zo'n 1.000 waterstofauto's worden verkocht, is dit een ambitieuze doelstelling. De bestaande producenten van waterstofauto’s Hyundai en Toyota zijn van plan de Nexo en Mirai 2e generatie binnenkort in China op de markt te brengen.

BMW onthulde vorig jaar op de Autosalon van München de 'iX5'-conceptauto, die rijdt met een brandstofcel. Eind dit jaar gaan de eerste 50 auto’s daadwerkelijk de weg op. BMW is van plan om tegen 2025 de massaproductie van het voertuig te starten.

Hyundai Motor Company in Zuid-Korea is bezig met de ontwikkeling van een nieuw model voor de Nexo. In vergelijking met Mirai, heeft de huidige Nexo sinds de lancering in 2018 geen generatiewisseling ondergaan. De actieradius van de tweede generatie Mirai is ondertussen gestegen naar 850 kilometer, die van de Nexo blijft voorlopig staan op 609 kilometer. De tanktijd voor beide voertuigen ligt op 3 á 4 minuten en is daarmee vergelijkbaar met een auto op fossiele brandstof.

Het Korea Railroad Research Institute meldt met succes een test van cryogene waterstof in combinatie met een brandstofcel te hebben uitgevoerd. Het doel van het onderzoeksinstituut is om zware locomotieven emissievrij op waterstof te laten rijden. Om een ​​grote hoeveelheid waterstof mee te kunnen nemen in een geringe ruimte, wordt de oplossing gezocht in vloeibare waterstof. Deze bevat twee keer zoveel energie als gasvormige waterstof bij 700 bar.

Volgend jaar wil het bedrijf een eerste praktijktest uitvoeren met een tram die rijdt op vloeibare waterstof. Over twee jaar moet er een module worden ontwikkeld die bestaat uit een goed geïsoleerde tank die 70 kilo vloeibare waterstof kan bevatten en een brandstofcel met een vermogen van 190 kW. Als er uiteindelijk zes van deze modules op een locomotief worden geïnstalleerd, kan deze een volwaardige diesellocomotief vervangen. Wanneer de technologie is voltooid, zal het ook 's werelds eerste locomotief op vloeibare waterstof zijn. Het Korea Railroad Research Institute verwacht dat cryogene waterstof als eerste zal worden toegepast in zeeschepen en vliegtuigen. In Duitsland wordt momenteel een test uitgevoerd met vrachtauto’s die vloeibare waterstof tanken.

Vorig jaar kondigden verschillende spoorwegmaatschappijen aan locomotieven te gaan ontwikkelen die op waterstof rijden. Canada's Canadian Pacific, China Heavy Verhicles, het Amerikaanse Wabtec Pesa uit Polen en het Tsjechische CZ LOKO onderzoeken allemaal locomotieven die waterstof in gasvorm onder hoge druk tanken.

Waterstof wordt vloeibaar vanaf 253 graden onder nul. De opslagdichtheid is dan ongeveer het dubbele van die van gasvormige waterstof onder 700 bar. De transportefficiëntie is ongeveer 7 keer zuiniger.

De Europese Unie geeft het HyEkoTank-project 5 miljoen subsidie om een tanker om te bouwen naar waterstof. De tanker wordt voorzien van brandstofcellen met een vermogen van 2,4 MW en krijgt waterstof geleverd via wisselcontainers. Nu alle partijen de samenwerkingscontracten hebben getekend kan het unieke project op 1 februari 2023 van start. In 2024 moet de tanker op waterstof gaan varen.

De enorme motor in het vaartuig heeft een vermogen van 5,5 MW, dat betekent dat de brandstofcellen de uitstoot met ongeveer 60% zullen verminderen. Aan de kade is het schip wel geheel emissievrij.

Gezien de enorme waterstofbehoefte is tanken aan de kade geen optie. De projectpartners lossen dit op door wisselcontainers aan boord te takelen. Gezamenlijk kunnen de containers 4000 kilo gecomprimeerde waterstof bevatten. De containers worden geleverd door het Noorse bedrijf Umoe dat containers produceert met glasvezelcilinders die waterstof onder maximaal 350 bar kunnen opslaan. Projectpartner Shell zal het brandstofcelsysteem kopen en de hernieuwbare waterstof leveren om het unieke project van energie te voorzien.

Tijdens de Klimaattop COP27 in Egypte presenteren Afrikaanse landen zich nadrukkelijk als toekomstige producenten van groene waterstof. Met Egypte in de hoofdrol zijn landen in Noord-Afrika en het Midden-Oosten (MENA-regio) zich aan het profileren als leveranciers van de schone energie van de toekomst. Tegelijkertijd zijn Europese landen opzoek naar grote hoeveelheden waterstof om de energietransitie succesvol te kunnen laten verlopen. Nederland heeft tijdens de klimaattop een overeenkomst getekend met de staat Oman voor de levering van H2.

Voor Europese landen is waterstof een zeer interessante CO2-vrije ontwikkeling, nu de oorlog in de Oekraïne er voor zorgt dat de regio steeds minder gas en olie uit Rusland krijgt.

“Nederland maakt met steeds meer landen voorlopige afspraken voor de levering van groene waterstof”, zegt de Nederlandse premier Mark Rutte. Zojuist heeft hij met de minister van Energie van het land Oman een verklaring ondertekend over groene waterstof. Volgens Rutte is dit een onmisbaar onderdeel van de toekomstige energievoorziening zonder fossiele brandstoffen. "Waterstof is een absoluut cruciale pilaar onder de Nederlandse energietransitie. Dan kun je in Nederland namelijk staal maken en chemische producten en olie raffineren op een manier dat er geen CO2 wordt uitgestoten.”

Vooral gebieden waar veel wind en zon beschikbaar is en grondoppervlak geen probleem is zijn voor de productie van groene waterstof interessant. Dat is het geval in Noord-Afrika en het Midden-Oosten.  “De MENA-regio is in staat groene waterstof te produceren tegen een kostprijs van iets meer dan één euro per kilogram", zegt Katharina Reiche, hoofd van de waterstofraad van de Duitse regering. “Daarmee is groene waterstof goedkoper dan waterstof uit aardgas.” Dit gaat echter nog wel een paar jaar duren. Als alleen al Egypte alle aangekondigde groene waterstofprojecten weet te realiseren vraagt dat een investering van 100 miljard euro en kan het land 3,6 miljoen ton groene waterstof per jaar produceren. In 2025 wil het land een productiefaciliteit voor groene waterstof te openen die het gas kan omzetten in ammoniak voor de scheepvaart. 

Het vervoer van groene waterstof via pijpleidingen zou een goedkopere optie zijn, maar de infrastructuur hiervoor ontbreekt nog. Toch hebben verschillende landen al overeenkomsten gesloten voor de levering van groene waterstof uit Afrika. Ook bedrijven die veel energie nodig hebben, zoals staalfabrikant ThyssenKrupp hoopt waterstof rechtstreeks uit Egypte te halen om zijn fabrieken in Duitsland koolstofarm te maken. Voorlopig via schepen, maar in de toekomst via pijpleidingen.  

Groene waterstof zal naar verwachting in de toekomst een groot deel van de Europese energievraag dekken, maar zal voor het grootste deel moeten worden geïmporteerd. In veel landen in Europa is er te weinig ruimte om de totale energievraag via hernieuwbare energie op te wekken.

De Poolse busbouwer Solaris heeft de grootste order voor waterstofbussen ooit binnen gehaald. Het bedrijf meldt 25 H2-bussen te gaan leveren aan MPK, dat het openbaar vervoer in en rond de stad Poznań verzorgt. In dit gebied wonen meer dan anderhalf miljoen mensen.  Twee Poolse bedrijven, Autosan en Solaris, namen deel aan de aanbesteding, het winnende bod bleek die van Solaris te zijn. Ook de levering van brandstof voor de waterstofbussen blijft een Poolse zaak. PKN Orlen gaat de energievoorziening van het tankstation verzorgen. De bussen gaan tanken bij een openbaar waterstoftankstation dat in de buurt van de remise (foto) zal worden gebouwd.

MPK Poznań is de tweede vervoerder in Polen die een contract tekent voor de aankoop van waterstofbussen. De eerste was het openbaarvervoersbedrijf van de stad Lublin, dat één voertuig heeft gekocht.

De aankoop brengt Poznań ook dichter bij het doel van CO2-vrij. In 2028 moet 30 procent van de busvloot emissievrij zijn. Momenteel is dat 18%, na de levering van de waterstofbussen stijgt dit naar 25%. De financiering van het project is mogelijk gemaakt door een subsidiepercentage van 90% uit het programma Groen Openbaar Vervoer. De actieradius van de bus op één tankbeurt is voldoende voor de hele bedrijfsdag. Het tanken duurt ongeveer 10 minuten.

Tijdens de ondertekening van het contract presenteerde busfabrikant Solaris zijn nieuwste voertuig, namelijk de waterstof Solaris Urbino 18 Hydrogen, die meer dan een maand geleden debuteerde in Krakau. 

Het Nationaal Waterstof Programma (NWP) heeft gisteren de Routekaart Waterstof aan minister Rob Jetten overhandigd. In deze routekaart roepen de deelnemers van het NWP op om de Nederlandse ambities op het gebied van hernieuwbare waterstof te verhogen. De ontwikkeling van de Nederlandse waterstofmarkt is noodzakelijk voor de verduurzaming van de Nederlandse economie. Binnen het NWP werken overheid, belangengroepen en het bedrijfsleven samen om de ambitieuze klimaatdoelstellingen van Nederland te halen.

Op korte termijn is een flinke reductie van broeikasgasemissies nodig om verdere opwarming van de aarde tegen te gaan. Vervanging van fossiele door hernieuwbare energiebronnen is de belangrijkste optie om broeikasgasemissies te reduceren. Waterstof is onmisbaar in dit energiesysteem dat duurzaam, betrouwbaar, betaalbaar en veilig moet zijn. In de Routekaart waterstof roept het NWP op tot ambitieuzere doelen voor de ontwikkeling van hernieuwbare waterstof dan destijds in het Klimaatakkoord zijn vastgelegd. Daarin stond voor 2030 als doel 3-4 GW elektrolysecapaciteit, maar volgens het NWP moet dat worden verdubbeld naar 6-8 GW om er zeker van te zijn dat Nederland de Europese doelen voor verplichte toepassing van hernieuwbare waterstof in 2030 gaat halen.

In de industrie is al veel vraag naar en ervaring met waterstof. Deze wordt nu nog vooral geproduceerd uit fossiele bronnen. Het vervangen van deze waterstof door hernieuwbare en koolstofarme waterstof is een belangrijke stap in de verduurzaming van de industrie, zowel in de grote clusters als regionaal.

Op het gebied van verkeer en vervoer is waterstof cruciaal om de CO₂-uitstoot te reduceren. Ook op regionaal niveau zijn er kansen voor het gebruik van waterstof in bijvoorbeeld de elektriciteitsopwekking en de gebouwde omgeving. Momenteel wordt er nog bijna geen hernieuwbare waterstof geproduceerd. Een aanzienlijke opschaling van de productie van hernieuwbare waterstof is de komende jaren nodig.

De routekaart bevat, naast een overzicht van de huidige stand van zaken, de vergezichten in de periode na 2030 en concretere voorgestelde doelen en acties in de periodes 2025-2030 en 2022-2025. Groene waterstof moet in de toekomst goedkoper worden, er moet een goede infrastructuur komen en het beleid van de overheid moet duidelijk zijn.

Het NWP is van mening dat de overheid een belangrijke rol speelt als initiator en regisseur van dit proces, en bij het scheppen van de juiste randvoorwaarden. Minister Jetten nam de Routekaart in ontvangst: “Het is heel goed dat deze routekaart waterstof er nu ligt en het is goed om te zien dat de sector zich organiseert en er een verhaal ligt hoe we dit thema gezamenlijk verder kunnen brengen. Onze ambitie is het creëren van een open internationale waterstofmarkt waar Nederland een grote rol speelt. Hiervoor moeten we op tijd zorgen dat de infrastructuur er is, met helderheid over regelgeving en regulering en met certificering die rekening houdt met import.”

Het Canadese bedrijf Westport Fuel Systems Inc. maakt bekend dat het nieuwe  H₂ HPDI-brandstofsysteem, speciaal bestemd voor toepassingen in zware voertuigen, zeer goede testresultaten laat zien. Het systeem is gebaseerd op een traditionele verbrandingsmotor die op verschillende fronten is aangepast naar waterstof. De emissievrije motor stoot geen CO2 uit en de hoeveelheid NOx is vergelijkbaar met de uitstoot van een Euro VII dieselmotor. De test is uitgevoerd is samenwerking met vrachtautofabrikant Scania.

Het gezamenlijke demonstratieprogramma van Westport en Scania test de capaciteiten van het H₂ HPDI-brandstofsysteem zoals toegepast op het Scania 13-liter CBE1-platform, Scania's volgende generatie. Het bedrijf noemt het ‘de beste motor in zijn klasse’ en is ontworpen om te voldoen aan de strenge emissie-eisen in Europa. Scania's motor voldoet aan de strengste uitlaatemissie-eisen met een laag brandstofverbruik en een hoog koppel. Bij gebruik van Westports HPDI-technologie op waterstof laten de eerste testresultaten prestaties zien met een thermisch rendement van op zijn best 51,5 procent en 48,7 procent bij belasting op de weg.

De expertise van Westport ligt in het werken met gasvormige brandstoffen. “Het gebruik van waterstof in een interne verbrandingsmotor met ons HPDI-brandstofsysteem is een betaalbare manier om over te schakelen op een ​​koolstofvrije brandstof, zegt David M. Johnson, CEO van Westport Fuel Systems. “Voor vrachtautoproducenten is dit een relatief eenvoudige oplossing, omdat de bestaande productie-infrastructuur gebruikt kan worden. Het H₂ HPDI-concept vereist een kleine aanpassing van de dieselcilinderkop en geen aanpassingen van het externe gasuitwisselingssysteem, het uitlaatgasnabehandelingssysteem of het carterventilatiesysteem. Tegelijk levert de waterstofverbrandingsmotor een hoog koppel bij een laag toerental.”

De bedrijven verwachten de eerste motortests in de komende maand af te ronden, voordat ze verder gaan met de volgende stap. Het gebruik van waterstof in een verbrandingsmotor met het H₂ HPDI-brandstofsysteem is een kostenbesparende weg met bestaande technologie om een ​​koolstofvrije brandstof te gebruiken voor zware transporttoepassingen die robuuste en betrouwbare oplossingen vereisen.

Rockwool, de grootste producent van steenwol isolatiemateriaal ter wereld, is begonnen om het productieproces te verduurzamen. Voor de huidige steenwol, bestemd voor het isoleren van gebouwen, wordt in het productieproces aardgas gebruikt. De Deense fabrikant wil dit gas vervangen door groene waterstof. In de productielocatie in de stad Bridgend wordt een eerste test uitgevoerd.

Het door de overheid gesubsidieerde verduurzamingsproject is een samenwerking tussen Rockwool Ltd, Marubeni Europower en Mott MacDonald. Het huidige proces voor de vervaardiging van steenwol-isolatie maakt gebruik van aardgas in de verbrandingssystemen en hardingsovens. De waterstof die wordt ingezet tijdens de proef wordt ter plaatse geproduceerd via electrolyse, gevoed met groene stroom.

Rafael Rodriguez, senior vice-president van het Deense bedrijf en de Britse directeur, laat weten dat ondanks de huidige CO2-uitstoot bij het productieproces, Rockwool flink bijdraagt aan CO2-reductie. "We produceren al een netto negatief product met gegevens die aantonen dat Rockwool-isolatieproducten die dit jaar worden verkocht gedurende hun levensduur meer dan 100 keer meer koolstof zullen besparen dan er werd uitgestoten tijdens het productieproces. We willen ons echter inspannen om ook de uitstoot van ons productieproces te verminderen. Rockwool Group heeft ambitieuze milieu-doelstellingen voor vastgesteld.”

De initiatiefnemers hopen resultaten te boeken die ook naar andere bedrijven kunnen worden gekopieerd.

Netbeheerder Alliander heeft toestemming gekregen om door te gaan met een proef met waterstofwoningen in Lochem. De voorbereidingen voor de meerjarige test zijn al enkele jaren bezig en sinds een half jaar wordt er ook daadwerkelijk gewerkt in de straten en woningen. Inmiddels is het losstation, waar gedurende de proefperiode tankauto’s waterstof in het leidingnet pompen, gereed (foto). Vanaf dit startpunt gaat de waterstofleiding onder het riviertje de Berkel door naar de wijk Berkeloord, waar tien woningen inmiddels voorzien zijn van een cv-ketel van Remeha die draait op 100% waterstof.

De Autoriteit Consument & Markt (ACM) heeft nu officieel groen licht gegeven voor de test. Bij dit proefproject wordt een deel van het bestaande gasnet gebruikt om waterstofgas aan te voeren naar ongeveer 10 vrijstaande woonhuizen, gebouwd aan het begin van de vorige eeuw. In deze woonhuizen wordt een combi-ketel op waterstof geïnstalleerd die zorgt voor warm tapwater en de CV. Dit is het eerste proefproject in Nederland waarbij waterstof via bestaande gasleidingen tot aan de (aangepaste) CV-combiketel in bewoonde woonhuizen wordt getransporteerd.

Waterstof gaat naar verwachting in de toekomst een belangrijke rol spelen in een duurzame energievoorziening, mogelijk ook bij de verwarming van bepaalde typen woningen. Daarom vindt de ACM het belangrijk dat bedrijven én consumenten nu alvast ervaring op kunnen doen met het gebruik van waterstof. Manon Leijten, bestuurder van de ACM: “Waterstof kan een belangrijke rol spelen bij de energietransitie. Daarom is het belangrijk dat we hier nu vast ervaring mee opdoen. De ACM staat open voor meer proefprojecten met waterstof. Netbeheerders kunnen zich met hun plannen dus melden bij de ACM.”

Omdat er op dit moment nog geen wetgeving bestaat voor het gebruik van waterstof in de bebouwde omgeving heeft de ACM een Tijdelijk kader waterstofpilots opgesteld. Dit tijdelijke kader biedt netbeheerders en leveranciers vooruitlopend op nieuwe wetgeving alvast de mogelijkheid ervaring op te doen met waterstof. In het kader is beschreven hoe de belangen van consumenten worden geborgd. Huishoudens mogen zelf bepalen of zij deelnemen aan een proefproject en er moet voor consumenten geen verschil zijn tussen verwarmen met waterstof of met aardgas. Ook moet er altijd voldoende waterstof geleverd kunnen worden en moet het duidelijk zijn wat de kosten zijn voor de consument. De ACM heeft netbeheerder Liander op basis van dit tijdelijke kader een gedoogbeslissing gegeven voor het proefproject in Lochem. Bij het proefproject in Lochem betalen huishoudens straks net zoveel voor de geleverde waterstof als zij nu voor hun aardgas betalen. Ook is er geregeld dat de netbeheerder de situatie van vóór het proefproject kosteloos moet herstellen als de levering van waterstof niet langer gegarandeerd kan worden.

Om de veiligheid bij het proefproject in Lochem te waarborgen gaat het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) toezicht houden op de veiligheid van de distributie van waterstof naar woningen. Het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) heeft de veiligheidseisen voor dit soort projecten vastgelegd.

Energiebedrijf EWE wil een mega-waterstoffabriek bouwen bij de Noord-Duitse stad Emden. De fabriek krijgt een elektrolyse-installatie van 320 megawatt en wordt van stroom voorzien door zonneparken op land en wind op land en zee. Emden ligt aan de Eems, 15 kilometer ten westen van Delfzijl. De waterstof is bestemd voor industriële processen en voor de mobiliteit.

Met de bouw van de centrale wil EWE  voor het eerst een project op marktrelevante schaal realiseren voor een toekomstige waterstofwaardeketen. Volgens directeur Stefan Dohler is de ontwikkeling van een waterstofeconomie een absoluut noodzakelijke stap naar een duurzaam en klimaatvriendelijk energiesysteem. “Zonder waterstof gaat de energietransitie niet lukken. Door fluctuerende hernieuwbare energiebronnen om te zetten in waterstof, creëren we de mogelijkheid om naar behoefte groene energie te leveren. Waterstof is dan ook een onmisbaar onderdeel om de gestelde klimaatdoelstellingen te halen en de drie sectoren elektriciteit, mobiliteit en industrie met elkaar te verbinden”, aldus de EWE-baas.

De bouw van de waterstofproductiefaciliteit op de schaal van een elektriciteitscentrale zou al in 2023 kunnen beginnen en vanaf 2026 zou groene waterstof kunnen worden geproduceerd. De realisatie van het project is afhankelijk van de goedkeuring van de financiering door de Europese Commissie.  Het hele waterstofproject kost bijna een half miljard euro.

Energiedienstverlener EWE wil de fabriek realiseren in Borssumer Hammrich, in de directe nabijheid van belangrijke hoogspanningslijnen en het onderstation van transportnetbeheerder TenneT. Uitgebreide locatieanalyses hebben uitgewezen dat Emden momenteel een van de beste locaties is om duurzame waterstofproductie optimaal te integreren in het bestaande energiesysteem. EWE kan hier voortbouwen op de bestaande infrastructuur en deze gebruiken om groene energie te transporteren en op te slaan.

Tim Kruithoff, burgemeester van Emden, zegt over het project: “Onze zeehavenstad ontwikkelt zich voortdurend tot het energieknooppunt van Duitsland en biedt daarmee ideale omstandigheden voor de vestiging van groene waterstoftechnologie.”

Volgens Geert Tjarks, hoofd Hydrogen Business Development bij EWE, wordt in grote windparken rond Emden zoveel duurzame energie opgewekt dat deze niet altijd direct verbruikt of via de hoogspanningsleidingen getransporteerd kan worden. “Daar willen we verandering in brengen met de geplande waterstofproductie via elektrolyse. Hier maken we straks van groene elektronen groene moleculen. En deze kunnen op grote schaal worden vervoerd en opgeslagen en dus op elk moment naar behoefte worden gebruikt.” 

Met een speciale roeiboot en met waterstof aan boord willen Ron Straver (links op de foto) en Wouter Versteeg uit Deventer de Atlantische Oceaan bedwingen. In 2024 wil het tweetal starten op de Canarische Eilanden om ruim een maand later te arriveren op het eiland  Antigua in de Caribische Zee. De tussenliggende afstand bedraagt meer dan 5000 kilometer, die geheel roeiend in ongeveer 45 dagen zal worden afgelegd.

Straver en Versteeg  doen als team Holland Ocean Two (team HOT) mee aan de Talisker Whiskey Atlantic Challenge. Tientallen teams gaan de strijd aan om als snelste de oceaan te bedwingen. Ze willen het eerste team ter wereld zijn dat waterstof onderweg gebruikt, onder andere voor het produceren van drinkwater uit oceaanwater. Daarvoor zoeken ze naar bedrijven die het tweetal op technisch en financieel gebied willen steunen. De voorkeur gaat dan uit naar bedrijven actief binnen de waterstof-economie. “Het wordt een unieke test.”

De race over de Atlantische Oceaan start jaarlijks in december, met maximaal 35 deelnemende teams uit de hele wereld. Allen komen samen met hetzelfde doel: de unieke ervaring van het oversteken van de oceaan in een roeiboot. Teams vechten tegen slaapgebrek, uitputting en andere fysieke uitdagingen veroorzaakt door de race.

Ron Straver heeft de meeste maritieme mijlen afgelegd. “Toen ik begin 90er jaren voor Shell Tankers als maritiem officier over de wereldzeeën voer, had ik niet kunnen dromen dat ik ooit nog eens roeiend een oceaan over zou gaan steken. Van jongs af aan ben ik op het water. Eerst in kleine zeilbootjes, surfplanken, roeiboten, en zo steeds groter.”

Wouter Versteeg woont in Deventer aan de rivier de IJssel, “Toen ik in 2005 in aanraking kwam met sloeproeien wist ik gelijk dat dit aan mij besteed was. Heerlijk door weer en wind aan een riem hangen met gelijkgestemden. Het trainen en de vele wedstrijden in het hele land waren uitdagend en gezellig. We hebben het zelfs geschopt tot de 2e plek van het NK in hoofdklasse.”

“We gaan in 2024 de oceaan oversteken in onze eigen gebouwde oceaanroeiboot de FastForwardQ2, gebouwd met milieuvriendelijke materialen. Ons drinkwater maken we met behulp van waterstof en zijn daarmee de eerste oceaanroeiboot die oversteekt met waterstof. We willen aantonen dat het gebruik van waterstof op zee geen enkel probleem hoeft te zijn. Met de kennis die wij samen met onze partners gaan opdoen, wordt het varen over oceanen weer een klein stapje groener”, aldus de sportieve vrienden uit Deventer.

Contact met het team? Mail: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.

Het komende weekend vertrekt een Nederlandse handelsmissie naar Chili om samenwerking op het gebied van waterstof te stimuleren. Chili heeft met een overvloed aan zon en wind een uitstekend uitgangspunt om uit groene stroom groene waterstof te produceren. Nederland wil deze waterstof exporteren naar Europa. Daarover hebben Minister Juan Carlos Jobet van het Ministerie van Energie van Chili, samen met Allard Castelein, CEO van Havenbedrijf Rotterdam, al in maart 2021 een Memorandum of Understanding (MOU) ondertekend. Dit is de eerste overeenkomst over waterstof als exportproduct die het ministerie van Energie van Chili heeft ondertekend met een Europese haven.

Door op verschillende terreinen samen te werken willen beide landen de Chileense Groene Waterstof-economie verder ontwikkelen. De focus ligt op waterstofinfrastructuur die nodig is om de waterstofvoorzieningsketen, die bestaat uit productie, opslag en distributie, veilig te stellen en het formuleren van voorwaarden voor het opzetten van een import-exportcorridor tussen Chili en Europa. De belangstelling voor de Nederlandse H2-handelsmissie is groot, aangezien het de Chileense strategie is om tegen 2030 een van de grootste en mogelijk meest concurrerende producenten van hernieuwbare energie ter wereld te worden.

Tijdens de zakenreis die een week duurt, zijn er bezoeken gepland aan de belangrijkste waterstofhubs in het land, ontmoetingen met bedrijven en het voeren van gesprekken met lokale autoriteiten om kansen en uitdagingen voor groene waterstofproductie, export en lokale energietransitie te bespreken. Aan de handelsmissie doen bedrijven als Port of Rotterdam, Port of Amsterdam, Vopak, TNO, Gasunie, Rotterdam Partners, Power2X, STC International, Dutch Power Group en Arcadis mee.

“Als regering zijn we vastbesloten ervoor te zorgen dat Chili optimaal gebruik maakt van de kansen die worden geboden door onze overvloedige natuurlijke hulpbronnen, zoals de zon in de Atacama-woestijn en de wind in Patagonië”, zegt Diego Pardow, de Chileense minister van Energie. “Daartoe gaan we de uitdaging aan om een ​​duurzame groene waterstofindustrie te ontwikkelen, waardoor de economie kan groeien en waarvan de inwoners van Chili kunnen profiteren. De overeenkomst die we hebben getekend met de haven van Rotterdam en zich momenteel in de uitvoeringsfase bevindt, stelt ons in staat om verder te gaan op deze weg van een duurzame en rechtvaardige energietransitie.”

Nederland wil een sleutelrol spelen in de waterstofstrategie van Europa. Het continent heeft in 2030 zo'n 20 miljoen ton groene waterstof nodig. Nederland heeft de havens voor de import van waterstof en een van de meest geavanceerde energie-infrastructuren om waterstof naar andere landen in Europa te distribueren.

Een belangrijk bericht voor transporteurs die de vrachtautovloot willen verduurzamen. Het EU-parlement heeft bindende minimumdoelstellingen aangenomen voor de uitbreiding van de tank- en laad-infrastructuur voor vervoer zonder uitlaatemissies. In praktijk betekent dat dat er meer elektrische oplaadpunten en waterstoftankstations moeten komen langs de Europese snelwegen. Deze moeten ook nog eens betaalbaar en gebruiksvriendelijk zijn. Alle automerken moeten er terecht kunnen en er moet betaald kunnen worden met algemeen geaccepteerde betaalkaarten.

De nieuwe regels maken deel uit van het "Fit for 55 in 2030-pakket", waarbij de EU van plan is de uitstoot tegen 2030 met ten minste 55 procent te verminderen ten opzichte van het niveau van 1990. De lidstaten krijgen tot 2024 de tijd een plan presenteren over hoe zij deze doelstellingen willen bereiken. Rond 2026 moet er minstens één oplaadstation voor elektrische auto's om de 60 kilometer langs de hoofdwegen van de EU staan. Voertuigen op waterstof hebben gemiddeld een grotere actieradius, dus de toekomstige waterstoftankstations mogen iets verder uit elkaar liggen. De Europese Commissie stelde voor om iedere de 150 km een waterstoftankstation te plaatsen, het EU parlement heeft dit aangescherpt naar 100 km. Dit moet uiterlijk in 2028 zijn uitgevoerd in plaats van in 2031 zoals de Commissie heeft gepland. 

Tenslotte roept het Parlement op om tegen 2027 een "EU-databank over alternatieve brandstoffen" op te zetten om informatie beschikbaar te stellen over beschikbaarheid, wachttijden en prijzen bij verschillende laad- en waterstoftankstations in heel Europa. Deze informatie moet ook op de laad- en tankstations zelf worden getoond, zodat consumenten de prijzen per kilowattuur of per kilogram waterstof gemakkelijk en transparant kunnen bekijken en vergelijken. 

De Italiaans busfabrikant Rampini heeft een nieuwe bus die rijdt op waterstof gepresenteerd op de beurs Nixt Mobility Exhibition in Milaan. De emissievrije bus met de naam Hydron is ontwikkeld in samenwerking met het Canadese Loop Energy, ontwerper en fabrikant van brandstofcellen voor commerciële mobiliteit. Loop Energy is een beursgenoteerd bedrijf uit de regio Vancouver en heeft een Europese vestiging in Italië.

Emissievrije transportoplossingen zijn niet nieuw voor Rampini. Het bedrijf besloot in 2018 al te stoppen met de productie van dieselbussen om zich te concentreren op het aanbieden van batterij-elektrische voertuigen. Daar komt nu waterstof bij. Brandstofefficiëntie is de belangrijkste drijfveer bij Rampini's beslissing om de brandstofcel van Loop Energy te kiezen voor zijn waterstof-voertuigen. “Een lager brandstofverbruik in bussen zorgt voor kostenbesparingen op brandstof, een grotere actieradius en een kleinere fysieke voetafdruk, waardoor de totale eigendomskosten voor wagenparkbeheerders worden verlaagd”, meldt Loop Energy.

De Hydron is Rampini's eerste commercieel verkrijgbare waterstof-elektrische bus. Een nieuwe techniek die goed past bij het productaanbod voor elektrische bussen, vuilniswagens en elektrische apparatuur die wordt geëxporteerd naar landen als Spanje, Frankrijk, Duitsland, Oostenrijk en Griekenland. 

De basis voor de Hydron-bus is een batterij-elektrische bus, waaraan een brandstofcel van 30kW en waterstofopslagtanks zijn toegevoegd. De bus die is gepresenteerd in Milaan is 8 meter lang, heeft een capaciteit van 48 passagiers en is uitgerust met meerdere waterstoftanks met een inhoud van 10,8 kilogram per stuk, die een actieradius van 450 kilometer mogelijk maken. Door de grote actieradius van de bus hoeven operators minder vaak te tanken.

Energieleverancier Van Kessel uit de Brabantse plaats Milheeze heeft twee waterstofcontainers in gebruik genomen om waterstoftankstations van energie te kunnen voorzien. De trailers bestaan uit 20ft containers met daarin lichtgewicht composiet cilinders waarin waterstof onder een druk van maximaal 300 bar kan worden opgeslagen. Per transportbeweging wordt dan 401 kilo waterstof verplaatst. De trailers zijn ontwikkeld en gebouwd door Wystrach GmbH in het Duitse Weeze, dat gespecialiseerd is in waterstof opslag- en distributiesystemen.

Van Kessel heeft in totaal 5 trailers besteld, die allen de komende maanden worden geleverd. Daarnaast is onlangs nog een 6de trailer besteld die is voorzien van een afleverinstallatie, waarmee het bedrijf vanaf medio 2023 waterstof aangedreven machines op bouwlocaties gaat afvullen met emissievrije energie.

Van Kessel heeft inmiddels ervaring met waterstof. Het bedrijf exploiteert sinds vorig jaar het Hysolar Greenpoint waterstof tankstation in Nieuwegein. Daarnaast wordt op dit moment in Dordrecht een 2de waterstof tankstation gebouwd. Verder heeft de onderneming ook plannen voor H2-stations op haar Greenpoint locaties in Oude-Tonge, Ede, Sliedrecht, Asten, Veghel, Bleiswijk, Zeewolde en Haps.

Joan van Kessel, Algemeen Directeur van Van Kessel: “Onze ambitie is om een toonaangevende speler op de Nederlandse waterstofmarkt te worden met een strategisch netwerk van waterstof tankstations. Deze trailers gaan wij inzetten voor de bevoorrading van onze waterstof tankstations maar ook van stations van andere marktpartijen.” Het bedrijf meldt dat zij daarover met meerdere partijen al overeenstemming heeft bereikt.

Gisteravond, woensdag 26 oktober, is tijdens de EU Hydrogen Week in Brussel het HEAVENN project uitgeroepen tot Europa’s ‘Hydrogen Valley of the Year’. HEAVENN is een meerjarig EU-programma voor de ontwikkeling van een volledig functionerende groene-waterstofketen in Noord-Nederland. New Energy Coalition is initiatiefnemer en coördinator van het programma. De onderscheiding is toegekend door Clean Hydrogen Partnership.

In het HEAVENN-programma wordt samengewerkt met 31 publieke en private partijen uit 6 EU-landen. Vanuit het programma wordt in Noord-Nederland gebouwd aan een volledig operationele waterstofeconomie, voornamelijk in de provincies Groningen en Drenthe. De daar beschikbare energiekennis en -infrastructuur en de aanwezige energie-intensieve industrie  vormen daarvoor samen een perfect ecosysteem. Van de winning en aanlanding van groene energie bij Eemshaven, naar productie  via electrolyzers, grootschalige opslag in zoutcavernes, transport en distributie via bestaande en nieuwe leidingen en afname door de energie-intensieve industrie in de regio Delfzijl en Emmen en een project met woningen op waterstof in Hoogeveen. De regio heeft ook meerdere waterstoftankstations. .

Bovendien is er in de regio Noord-Nederland een breed gevoelde urgentie bij bestuurders, ondernemers, instellingen en inwoners om een nieuwe energie-economie op te bouwen. Dat zet de neuzen in dezelfde richting en dat helpt bij het realiseren van de projecten.

Patrick Cnubben, directeur waterstofstrategie van New Energy Coalition, is de architect van het HEAVENN-programma. ‘Als eerste Hydrogen Valley in de EU bouwen we in Noord-Nederland aan de complete waterstofketen, een proeftuin voor wereldwijde ontwikkelingen. De toekenning van deze Award is een bekroning van onze inzet. Als follow up zetten we nu de volgende stap naar grensoverschrijdende Hydrogen Valley’s. Zo geven we met HEAVENN ook invulling aan het RePowerEU-programma.’

Marieke Abbink, algemeen directeur van New Energy Coalition: ‘Dit is een mooie erkenning voor dit project, terwijl we alweer volop bezig zijn met de volgende fase, het verbinden van internationale Hydrogen Valley’s.’

De jaarlijkse internationale waterstof-week in Brussel gaat in op de actuele stand van zaken rond onderzoek, politiek, beleid en economie van schone waterstof als onderdeel van het wereldwijde energiesysteem van de toekomst. Het evenement wordt georganiseerd door Clean Hydrogen Partnership (voorheen FCH 2 JU), de Europese Commissie, Hydrogen Europe en Hydrogen Europe Research.

Vanaf dinsdag aanstaande gaat de prijs van waterstof bij de tankstations van H2-mobility in Duitsland met ruim 7% omhoog. Een kilo waterstof kost dan bij de bijna 100 waterstoftankstations verspreidt door het hele land 13,85 euro. Opvallend is dat de prijsverhoging alleen geldt voor de pomp van 700 bar, waterstof onder 350 bar blijft in prijs gelijk. Sybille Riepe, Communication Manager bij H2-mobility bevestigt aan Waterstof Magazine dat er voor het eerst een prijsverschil gaat ontstaan.

In een brief aan de waterstofrijders meldt H2-mobility dat de energiekosten bij de waterstofproductie sterk zijn gestegen. Deze bestaan voor een belangrijk deel uit de stroom- en gasprijs. Het prijsverschil tussen 350 en 700 bar is volgens H2-mobility gerechtvaardigd. Een tankstation voor 350 bar heeft aanzienlijk minder bedrijfskosten dan een pomp die 700 bar levert.

H2-mobility heeft momenteel 95 waterstoftankstations in Duitsland operationeel en er zitten nog vijf stations in de ontwikkel- en openingsfase. De meeste stations leveren alleen waterstof op 700 bar. Er is wel een verschuiving gaande naar nieuwe waterstoftankstations met hoge capaciteit die ook 350 bar kunnen leveren.

Een gemiddelde personenauto tankt bij een bezoek aan de pomp 4 kilo waterstof, een zwaar voertuig zoals een bus of vrachtauto rond de 30 kilo.

De plannen om bij de wereldberoemde Niagara watervallen in de Canadese provincie Ontario waterstof te gaan produceren uit verval van waters zijn de volgende fasen ingegaan. Atura Power, een dochteronderneming van de nutsbedrijf Ontario Power Generation, maakt bekend dat de 20 MW PEM elektrolyser zal worden geleverd door het beursgenoteerde Cummins. De waterstoffabriek wordt onderdeel van een nieuw Niagara Hydrogen Centre.

"Het Niagara Hydrogen Centre is onze vlaggenschipfaciliteit die het tempo zal bepalen voor onze groene en koolstofarme waterstofprojecten", zegt Shelley Babin, President en CEO van Atura Power. "Het hart van de faciliteit is de elektrolyser waarmee we 24 uur per dag 100% groene waterstof kunnen produceren.” De waterstof zal worden geleverd aan industriële klanten en zal ook worden bijgemengd in de brandstofstroom in het Halton Hills Generating Station van Atura Power.

Het PEM-elektrolysesysteem van Cummins zal worden vervaardigd in de fabriek in Mississauga in Ontario. Eenmaal voltooid, zal dit project de tweede 20 MW elektrolyzer-installatie zijn voor Cummins in Canada en een belangrijke mijlpaal in het opschalen van de groene waterstofeconomie in Noord-Amerika.

Het waterstofproject zit nu volop in de ontwikkelfase. Als alles volgens planning verloopt zal de fabriek vanaf begin 2024 de eerste waterstof gaan leveren.

“Bij de ontwikkeling van nieuwe business door start-ups en scale-ups binnen de waterstofeconomie is er vaak te weinig aandacht voor het benaderen van klanten.” Dat zegt Hans Bergmans, founder Institute for Attitude & Persuasion b.v. “Nieuwe ontwikkelingen zijn voor dit soort bedrijven essentieel voor de continuïteit. De focus ligt vaak op de techniek, maar de werving van nieuwe klanten is zeker zo belangrijk.”

R & D vraagt de meeste tijd en aandacht, waardoor het benaderen van de zo belangrijke nieuwe klanten ondergeschikt is. Daarnaast is ook niet iedere productspecialist geschikt voor klantbenadering. Bergmans onderkent deze problematiek en de gevolgen. Zijn bedrijf biedt daarvoor trainingen en helpt daarnaast productspecialisten aan tafel te komen met potentiële klanten

“Eenmaal fysiek aan tafel is er ruim voldoende kennis omtrent de innovatie, maar ontbreekt het  soms aan verkoopvaardigheid om echt deals tot stand te brengen”, zegt Bergmans tegen Waterstof Magazine. “Met een korte krachtige training focussen wij ons op de verkoopkracht. We versterken het persoonlijk onderscheidend vermogen, overtuigingskracht en onderhandelingsvaardigheid in drie korte en krachtige sessies.”

Samen met de opdrachtgever selecteert Bergmans de gewenste potentiële klanten. Zijn bedrijf maakt vervolgens de fysieke afspraken en de productspecialist bezoekt zelf de potentiële klant en komt tot zaken. Ieder bezoek wordt geëvalueerd. Zijn bedrijf werkt o.a. voor start-ups en scale-ups binnen de H2 sector.

“Zo helpen we dat waterstof-innovaties op nog kortere termijn bijdragen aan de zo noodzakelijke oplossingen voor de vragen van deze tijd en dragen we bij aan het rendement van belangrijke innovaties en de ontwikkelaars.”

In Duitsland is de eerste intercontinentale zending waterstof gearriveerd. In de haven van Hamburg nam minister van Economische Zaken Robert Habeck het CO2-vrije gas symbolisch in ontvangst door een kraan open te draaien. De voorlopig blauwe waterstof is geproduceerd in de Verenigde Arabische Emiraten (VAE) en is in de vorm van ammoniak naar Europa verzonden. De waterstof maakt deel uit van een grotere deal die is gesloten tussen Duitsland en de VAE. Dit laatste land draait ook de gaskraan verder open.

De officiële ontvangst vond plaats op het terrein van de Hamburgse koperfabrikant Aurubis. De levering wordt beschouwd als een testrun voor het opzetten van een waterstofwaardeketen tussen Duitsland en de VAE.

"Nu moeten we meer dan ooit doorgaan met de opmars van waterstof", liet Habeck van de partij De Groenen weten. Samen met de minister van Industrie van de Emiraten, Sultan Al Jaber en de burgemeester van Hamburg, Peter Tschentscher, was hij aanwezig bij het officiële moment. “In Duitsland wordt een eigen productie van groene waterstof opgezet, maar we hebben ook waterstof uit het buitenland nodig." Groene waterstof geproduceerd met groene stroom moet in de toekomst een bijdrage leveren aan industriële productieprocessen zonder CO2-uitstoot.

Sultan Al Jaber benadrukte dat zijn land veel heeft geïnvesteerd in de ontwikkeling van waterstoftechnologie en dat hij deze ontwikkeling in de toekomst samen met de Duitse partners wil laten groeien. Habeck ondertekende medio maart verschillende partnerschappen in Abu Dhabi om een ​​waterstofwaardeketen op te zetten tussen Duitsland en de Verenigde Arabische Emiraten.

De eerste testlevering uit de VAE is zogenaamde blauwe waterstof, die niet wordt geproduceerd met hernieuwbare energie zoals de groene waterstof, maar met aardgas. De waterstof is geleverd door de Abu Dhabi National Oil Company en verscheept in de vorm van ammoniak. In vergelijking met waterstof is ammoniak makkelijker, efficiënter en goedkoper op te slaan en te vervoeren.

Aurubis gaat de waterstof gebruiken voor een eerste proefproject van acht weken voor de koperdraadproductie zonder gebruik te maken van fossiele brandstoffen. "We willen CO2-vrij produceren - ruim voor 2050", zegt Aurubis-topman Roland Harings. “Het achterliggende doel van het proefproject is om aan te tonen dat het transport van waterstof tussen het Midden-Oosten en Europa in praktijk mogelijk is.”

Afgelopen vrijdag is de Nederlandse startup  Fountain Fuel officieel begonnen met de bouw van haar eerste, volledig emissieloze energiestation in Gemeente Amersfoort. Op de lokatie wordt waterstof tanken gecombineerd met e-laden. Het is het eerste tankstation van Fountain Fuel dat volgend jaar zal openen, later in het jaar volgen Rotterdam en Nijmegen.

"Fountain Fuel bouwt haar stations op locaties waar gegarandeerd vraag is naar waterstof - in eerste instantie van lokale overheden, ondernemers en particuliere koplopers”, zegt Stephan Bredewold, directeur-bestuurder Fountain Fuel. “Ons bedrijf werkt samen met fabrikanten en leasingmaatschappijen om de vloot van waterstofvoertuigen te stimuleren".

Linde Engineering zal drie van haar Twin IC90 waterstoftanksystemen leveren. Deze zijn uitgerust met twee Ionische compressoren om gas te leveren met de juiste uitlaatdruk voor het tanken van personenauto's (700 bar) en grotere voertuigen, zoals vrachtwagens en bussen (350 bar).

Het tankstation in Amersfoort komt aan de Windturbine nummer 3815, direct bij afslag 8 van de snelweg A28 in Amersfoort-Oost. Fountain Fuelwil tussen 2023 en 2030 in totaal vijftig zero-emissie energiestations in Nederland realiseren.

Hyundai Hydrogen Mobility ontkent dat de uitrol van vrachtauto’s op waterstof in Zwitserland is stopgezet. Diverse media kwamen de afgelopen dagen met dat nieuws. Via een bericht op Linkedin meldt HHM dat noch Hyundai, noch de andere partners van het waterstofecosysteem in Zwitserland van plan om het bestaande initiatief te stoppen. Inmiddels rijden er bijna 50 vrachtauto’s in Zwitserland op waterstof, gezamenlijk hebben ze meer dan 5 miljoen kilometer afgelegd. Het particuliere en niet-gesubsidieerde initiatief is sinds twee jaar succesvol in gebruik. 

 
De uitrol stagneert wel meldt HHM “De onvoorziene verstoringen op de energiemarkt zullen op korte en middellange termijn gevolgen hebben voor de beschikbaarheid van elektriciteit uit duurzame energiebronnen en daarmee ook voor de productiekosten van groene waterstof. Desalniettemin houden alle spelers in het Zwitserse waterstofecosysteem vast aan de doelstellingen, dringen aan op verdere uitbreiding en ontwikkelen oplossingen om het totale systeem aan te passen aan de nieuwe situatie."
 
Voor betrokkenen betekent dit concreet:
 
· De waterstofproductiecapaciteit wordt verder uitgebreid. Voor het einde van het jaar zal een nieuwe productievestiging in Oost-Zwitserland in gebruik worden genomen.
 · In Zwitserland bieden momenteel elf publiek toegankelijke tankstations waterstof aan, en drie andere locaties worden binnenkort in gebruik genomen.
 · Hyundai houdt vast aan de uitrol in Zwitserland en blijft waterstoftrucks aanbieden aan zijn klanten. Uitbreiding naar andere Europese landen gaat door zoals gepland.
 
"Alle partners en belanghebbenden in dit H2-ecosysteem zijn ervan overtuigd dat brandstofceltechnologie en waterstofmobiliteit deel uitmaken van de oplossing om de klimaatverandering een halt toe te roepen, de energietransitie mogelijk te maken en netto-nuldoelen te bereiken.”

Aldus het schrijven van Hyundai Hydrogen Mobility in een persverklaring.

Het project ‘Stad Aardgasvrij’ in het dorp Stad aan ’t Haringvliet gaat een nieuwe fase in. Sinds deze week kan iedereen met een aardgasaansluiting zich melden voor een gratis schouw van de woning of het bedrijfspand. Daarvoor komt er iemand op bezoek die bekijkt wat er moet gebeuren om te kunnen overstappen van aardgas naar groene waterstof. Het dorp op het eiland Goeree-Overflakkee moet een van de proeftuinen voor waterstof van Nederland worden.

Er zijn veel verschillende soorten woningen en ondernemingen in Stad aan ’t Haringvliet, meldt de gemeente Goeree-Overflakkee. Deze gebouwen worden nu op diverse manieren verwarmd, de mate van isolatie verschilt, maar ook de wensen en behoeften van de inwoners en ondernemers verschillen. Daarom biedt het project Stad Aardgasvrij alle Stadtenaren met een aardgasaansluiting de mogelijkheid om het huis of de onderneming te laten bekijken.

Na de schouw ontvangt de inwoner of ondernemer een schouwrapport. Hierin staat welke aanpassingen nodig zijn voor een overstap naar groene waterstof en een inschatting van de kosten. Op basis van dit rapport worden de kosten voor de overstap vergoed. De subsidies voor elektrisch koken en elektrisch verwarmen kunnen meteen na ontvangst van het schouwrapport aangevraagd worden. De subsidies van de overstap naar waterstof worden pas uitgekeerd als het project definitief doorgaat. Dat is het geval als 70% van de inwoners, ondernemers en maatschappelijke organisaties in het dorp, met een aardgasaansluiting, vóór een aardgasvrij Stad vanaf 2025 stemt.

Stad Aardgasvrij is een initiatief van een groep Stadtenaren. De landelijke overheid heeft het project een subsidie toegekend van ongeveer 5 miljoen euro.

Inwoners (woningeigenaren én huurders) ondernemers en maatschappelijke organisaties kunnen zich via www.stadaardgasvrij.nl/schouw aanmelden voor een schouw.

Zien hoe de schouw door het schouw-team in zijn werk gaat? Klik dan op deze link

Zijne Majesteit de Koning heeft op woensdagmiddag 19 oktober het eerste exemplaar van het boek ‘Heroes of Hydrogen’ in ontvangst genomen op Paleis Huis ten Bosch.

Dit fotoboek omvat een collage van belangrijke waterstofprojecten in Europa. Fotograaf Justin Jin heeft deze projecten vastgelegd met als doel het belang van groene waterstof te benadrukken en voor een breed publiek toegankelijk te maken. Het boek wordt officieel gelanceerd op de ‘Hydrogen Europe’s Autumn Market reception’ tijdens de European Hydrogen Week van 24 tot en met 28 oktober in Brussel.
 
Waterstof vervult een belangrijke rol in het toekomstige zero-emission energiesysteem. Nederland vormt één van de waterstofpoorten naar Europa en kan dankzij de omvangrijke procesindustrie, geografische positie en infrastructuur een leidende rol spelen in de Europese transitie.
 
Na de boekoverhandiging sprak Koning Willem-Alexander met vertegenwoordigers van Hydrogen Europe over de rol van waterstof bij de energietransitie, de impact van reeds gestarte projecten in Europa en de opgaves die er liggen. 

Early Adopters in de waterstofwereld kunnen sinds deze week een zeer exclusieve waterstofauto bestellen. De intekening op de Hopium Machina Vision is geopend. Dit is de eerste waterstofsedan ontwikkeld en geproduceerd in Frankrijk. Goedkoop is zo’n eerste voertuig niet, de prijs bedraagt ongeveer 120.000 euro. Het pre-ordenen kost 656 euro en de auto wordt op z’n vroegst in 2025 geleverd. De fabrikant hoopt tussen de drie- en vierduizend bestellingen te ontvangen. 

Dit was het nieuws dat Olivier Lombard, oprichter van Hopium, begin deze week te melden had bij de opening van de Autosalon van Parijs. Hij belooft een actieradius van 1.000 kilometer, een vermogen van 500 pk en een gewicht onder de twee ton. Olivier Lombard is een 29-jarige coureur. Hij nam drie keer deel aan de 24 uur van Le Mans. Hoogtepunt van zijn carrière was een overwinning in de LMP2-klasse in 2011. Hij heeft echter meer ambities dan alleen racen en daarom richtte hij zijn eigen automerk op.

Het nieuwe prototype dat wordt gepresenteerd in Parijs is de sportief ogende Machina Vision. Het voertuig heeft een flinke gril aan de voorkant die opent en sluit naargelang de koelbehoefte van de brandstofcel. De Franse start-up kondigde eind september haar intentie aan om tegen begin 2025 een fabriek en een onderzoekscentrum te openen in Vernon in het departement Normandië. Daar komen maximaal 1500 mensen te werken.

De Nederlandse fabrikant van waterstoftankstations Resato heeft een overeenkomst gesloten met PS Energi uit Zweden voor de levering van twee waterstoftankstations voor zwaar transport. De tankstations leveren 1500 en 2000 kilo waterstof per dag en behoren daarmee tot de top van de Europese markt. De ordergrootte bedraagt 4,3 miljoen euro en de projectpartners hebben de intentie om nog eens tien grote tankstations te plaatsen.

Het doel van dit project is om groene waterstof onder 350 en 700 bar beschikbaar te maken voor zwaar transport, te beginnen met twee tankstations in Ljungby langs de hoofdweg E4 en bij Oskarshamn langs de E22 (foto). Dit zijn twee van de drie belangrijkste wegen vanuit Zuid-Zweden naar het noorden en worden veelvuldig gebruikt door zwaar transport.

Het Zweedse bedrijf PS Energi is een energie- en brandstofbedrijf opgericht in 2001. Met ongeveer 80 tankstations en 15 tankauto’s bedient PS Energi alle soorten klanten in Zuid-Zweden met hun behoeften aan energie, brandstof, smeermiddelen en chemische producten.

"We zijn verheugd om onze HRS-technologie samen met PS Energi in Zweden uit te rollen. Het DNA van beide bedrijven komt overeen en dit is het begin van gezamenlijke ‘vergroening’ in Zweden", zegt Rob Castien – CEO van Resato Hydrogen Technology in Assen.

Resato heeft Euromekanik gekozen als hun lokale partner in Zweden om zich bezig te houden met projectmanagement, klantenondersteuning en stations-onderhoud. Euromekanik is een bedrijf binnen de energiesector dat ervaring heeft met zowel de technologie voor tanksystemen als de regelgevingsaspecten met betrekking tot veiligheid en vergunningen in Zweden.

Opvallend nieuws uit het Verenigd Koninkrijk. Oliegigant Shell heeft alle drie waterstoftankstations in het land gesloten omdat volgens opgave van Shell ‘de technologie in het tankstation het einde van zijn levensduur heeft bereikt’. Dat meldt Hydrogen Insight op haar site. De tankstations werden tussen 2017 en 2019 met veel tamtam geopend en zijn nu stilletjes gesloten. De tankstations hebben de belastingbetaler miljoenen gekost.

De drie waterstoftankstations van Shell in het VK zijn alle drie zwaar gefinancierd door de Europese Unie en het Britse Office of Low Emission Vehicles en hebben per stuk rond de 2,3 miljoen euro gekost. De focus van Shell ligt nog steeds op waterstof, maar dan alleen voor zware voertuigen.

"De locaties in Cobham, Swindon en Gatwick presteren niet naar tevredenheid en zijn te klein om te kunnen upgraden van tankstation voor personenauto’s op waterstof naar tankstations voor zwaar transport”, aldus Shell-partner Motive in een verklaring eerder dit jaar. “We hebben meer dan 2 miljoen per jaar geïnvesteerd om onze kleine stations in stand te houden, maar hebben de beslissing genomen dat het niet duurzaam is om door te gaan met deze investering.”

Het hele artikel leest u op Hydrogen Insight.

De Vermeulen Groep in Hazerswoude, die in opdracht van overheden het onderhoud aan bermkanten en het groenbeheer uitvoert, is afgelopen week gestart met het project Groene Hart Waterstof. Het verzamelde restmateriaal wordt niet meer afgevoerd naar een composteerder, maar naar een nieuwe installatie die er waterstof en biochar van maakt. De Vermeulen Groep werkt in het project samen met NettEnergy die het systeem heeft ontwikkeld en adviesbureau Delphy.

De pilot gaat voorlopig van start voor een periode van twee jaar. In die periode wordt er 9000 kilo bermgras en 9000 kilo snoeiafval verwerkt met een nieuwe machine. Uit de onderzoeksresultaten moet uiteindelijk te zien zijn hoe zuiver de waterstof is, wat de kwaliteit van de resulterende biochar is, welke verschillende soorten maaitechnieken en gras kunnen worden gebruikt.

Binnen het project verzamelt de Vermeulen Groep het snoei- en maaiafval en brengt het naar de lokale installaties van Nettenergy. Deze installaties verwerken het gedroogde, verhakselde en gepelletiseerde gras. De pellets worden vergast; een proces waarbij synthesegas en Biochar-GH2 ontstaat. Het synthesegas wordt met de zogenaamde SYN2H-installatie via een thermisch proces omgezet in waterstof. Overtollig synthesegas wordt in een gasgenerator omgezet in groene stroom.

De Biochar-GH2 kan gebruikt worden als bodemverbeteraar die langdurig CO2 vastlegt in de bodem of als veenvervanger in potgrond.

De Vermeulen Groep wil in de toekomst materieel op zelfopgewekte waterstof laten draaien. Het initiatief is tot stand gekomen in samenwerking met de gemeente Alphen aan den Rijn en de regio Rijnland.

CV-ketelfabrikant Remeha begint nog dit jaar met het in praktijk testen van de waterstofversie van de Quinta Ace. Deze cv-ketel is bestemd voor de utiliteitsbouw. Dat zijn panden waar geen woonbestemming op zit, zoals winkels, garages, fabrieken, kantoren scholen en opslagruimtes. De ketel kan draaien op 100% waterstof. Daarmee positioneert Remeha zich opnieuw als voorloper bij het gebruik van waterstof voor gebouwverwarming.

Remeha’s waterstofketel voor thuisgebruik, de Hydra, ligt al een paar jaar in het schap. Voor de utiliteitsbouw is een waterstofketel er nog niet. De nieuwe ketel met de naam Quinta H2 werkt alleen op pure waterstof. De reeds bestaande Quinta Ace werkt op aardgas, maar ook op een mengsel van aardgas met maximaal 20% waterstof.

De zuivere waterstofketels kunnen in een cascade-opstelling worden gebruikt. De toestellen maken deel uit van een ketelbereik met een maximaal vermogen van 115kW per ketel. De oplossing is schaalbaar tot acht ketels in één installatie. De ketel is ook hybride-ready, wat betekent dat hij kan worden toegepast in een geoptimaliseerde opstelling met een warmtepomp. Deze toepassing resulteert in een lager gasverbruik en een hoger rendement. Na uitgebreide tests van de Quinta H2 in het R&D-centrum in Apeldoorn, bereidt BDR Thermea Group nu prototypes voor op real-life demonstraties in heel Europa. De eerste daarvan kunnen tegen het einde van dit jaar live zijn.

“Terwijl we de weg ingeslagen zijn naar een fossielvrije samenleving, willen we onze klanten ook flexibiliteit bieden”, zegt Business Director Emilia Cabral.  Met dit in gedachten werken we momenteel aan het 100% waterstof-ready maken van ons volledige assortiment commerciële ketels in Europa. De meeste ketels in ons huidige portfolio zijn 20% waterstof-ready. Maar we zullen ook een conversiekit lanceren voor toekomstige ketels, waarmee zij kunnen overschakelen van aardgas naar 100% waterstof. Hierdoor kunnen commerciële gebruikers zich voorbereiden op de overgang van aardgas naar waterstof. Dit geeft een grote mate van flexibiliteit.”

Recent onderzoek, gepubliceerd door Guidehouse, geeft aan dat een scenario waarin biogas en groene waterstof worden toegepast samen met een hoog niveau van elektrificatie, de snelste, soepelste en meest betaalbare overgang naar hernieuwbare energiebronnen biedt.

De waterstofverbrandingsmotor wordt steeds vaker genoemd als opvolger van dieselmotoren binnen zwaar transport. Cummins werkt in Amerika aan deze motoren, Keyou in Europa en Wetenschappers van de Universiteit van New South Wales (UNSW) in Australië melden enthousiast te zijn over dit makkelijk te implementeren alternatief voor dieselmotoren. De overstap naar een brandstofcel wordt op korte termijn als erg ingewikkeld ervaren.

In Duitsland heeft het project HyCET onlangs vele miljoenen subsidie gekregen om de komende vier jaar verbrandingsmotoren te gaan ontwikkelen die draaien op waterstof. De focus wordt gelegd op motoren geschikt voor zwaar transport. Binnen het project werken BMW, Deutz, DHL Freight, Keyou, Volvo Group en TotalEnergies Marketing Deutschland samen. De laatste partner zal twee waterstoftankstations voor zwaar transport gaan ontwikkelen in Leipzig en Neurenberg.

BMW maakt geen vrachtwagens, dus projectpartner Volvo Group zal de voertuigen leveren, die uiteindelijk zullen worden gebruikt in de logistiek van BMW. Het project heeft tot doel twee vrachtwagens van 18 ton en twee vrachtwagens van 40 ton te ontwikkelen, die door BMW en Deutz zullen worden getest. Deutz heeft al een 7,8-liter waterstofverbrandingsmotor ontwikkeld, die als eerste fase van het project in de 18-tons vrachtwagens zal worden gebruikt. Een tweede 13-liter motor zal door Keyou worden ontwikkeld voor gebruik in de 40-tons vrachtwagens, die door DHL Freight voor BMW Group zullen worden gebruikt. Keyou is een startup uit München die al enkele jaren, met financiële steun van BMW, aan verbrandingsmotoren op waterstof werkt.

Het rendement bij waterstofverbranding is over het algemeen lager dan bij benzine of diesel, maar in toepassingen zoals vrachtwagens waar de belasting continu kan zijn, is het rendement aanzienlijk beter beheersbaar. De onderzoekers hebben nog wel een uitdaging te gaan, het proces kan bij hoge temperaturen leiden tot NOx-uitstoot, waardoor de echte 'zero-emissie'- niet gehaald wordt. De ontwikkelaars werken aan een systeem om NOx af te vangen.

DAF ontwikkelde eerder een vrachtwagen met waterstofverbrandingsmotor, de XF H2 Innovation Truck, die dit jaar de European Truck Innovation Award won.

De initiatieven in Amerika en Australië werken met een mengstel van 90% waterstof en 10% diesel in bestaande verbrandingsmotoren met een kleine aanpassing.

Afbeelding: niet alleen zwaar wegvervoer ziet waterstof als een emissievrije oplossing. Punch Torino en Punch Hydrocells Technologies hebben eind vorig jaar een op 100% op waterstof draaiende verbrandingsmotor voor maritieme toepassingen gepresenteerd op de Genua Boat Show in Italië. De waterstofmotor is gebaseerd op de 6.6 liter Duramax V8 van General Motors. 

De Duitse vervoerder Meyer Logistik is het eerste bedrijf in Duitsland dat gaat rijden met vrachtwagens van Hyundai op waterstof. Het bedrijf dat is gespecialiseerd in gekoeld transport, werkt voor supermarktketens en de medische sector in heel Duitsland. De vrachtauto’s van het type Hyundai Xcient zullen worden ingezet in de regio’s Berlijn en Essen.

Inmiddels zijn de H2-vrachtwagens ontvangen, maar moeten nog eerst voorzien worden van een laadbak, koelmotoren en een laadklep. Deze werkzaamheden gaan ongeveer vier weken duren. Eind oktober of begin november worden de waterstoftrucks voor de normale dagelijkse werkzaamheden ingezet.

In de regio Essen kunnen de auto’s tanken bij beschikbare waterstoftankstations. In de regio Berlijn zal Meyer Logistiek bij de vestiging in Grünheide-Freienbrink een eigen tankinfrastructuur voor waterstof opzetten. 

Pionieren met emissievrije voertuigen is het bedrijf niet vreemd. In 2014 was Meyer het eerste bedrijf in Duitsland dat met een 18-tons batterij-electrische vrachtauto ging rijden. In totaal heeft Meyer 1.200 distributievoertuigen op de weg en verwerkt het 84-duizend rolcontainers per dag.

Het Europese treinverkeer zal de komende tien jaar massaal overschakelen van diesel naar waterstof. Dat meldt Adviesbureau Roland Berger in World Rail Market Study 2022-2027, een jaarlijks onderzoek naar de trends en ontwikkelingen in de treinsector. De waterstoftreinen gaan alleen rijden op niet-geëlektrificeerde lijnen. In Nederland gaat dat om slechts 25% van de lijnen, in Duitsland om 40% en in andere Europese landen ligt dat percentage aanzienlijk hoger.

Inmiddels rijdt de eerste treinvloot ter wereld op waterstof in Duitsland. In het noorden, boven de lijn Bremen-Hamburg, is de afgelopen jaren succesvol een test uitgevoerd met treinen op waterstof. Na de testperiode heeft de regionale vervoerder 14 waterstoftreinen definitief in gebruik genomen. Dit is de grootste vloot van treinen op H2 ter wereld. In de Duitse regio’s Hessen en Brandenburg gaan de komende jaren ook waterstoftreinen rijden, net als in diverse Franse regio’s en in het Verenigd Koninkrijk. De eerste treinen op waterstof in Nederland gaan rijden op het niet geëlektrificeerde baanvak tussen Groningen en Leeuwarden.  

Volgens de World Rail Market Study van Roland Berger bieden waterstoftreinen de grootste kansen om trajecten zonder elektrificatie te verduurzamen.

Het onderzoek van Roland Berger ziet ook nog wel enkele belemmering voor de snelle uitrol van waterstof. Het overstappen van diesel naar waterstof is momenteel nog ongelofelijk duur. Voor welvarende landen zijn de bedragen al met moeite op te brengen. Dat de hele treinwereld spoedig zal overstappen op waterstof is ondenkbaar. Diesel zal in veel landen de komende decennia nog veelvuldig gebruikt gaan worden. Daarnaast is het ook niet duurzaam om goede treinen af te danken.

Dat weerhoudt verschillende fabrikanten van treinen er niet van massaal in te zetten op het ontwerpen en bouwen van treinen op waterstof. Fabrikant Alstom, die ook de Duitse treinen heeft geleverd, denkt de komende jaren 3000 H2-treinen te gaan verkopen. Door de opschaling bij de productie, zal de prijs vanzelf dalen.

De redactie van Waterstof Magazine geeft jaarlijks vele tientallen lezingen in heel Nederland en Vlaanderen over waterstof binnen de mobiliteit, de bebouwde omgeving, waterstof-opwek en transport. De lezingen zijn zeer actueel en nemen u mee naar waterstof-hotspots over de hele wereld. Wat gebeurt er nu en wat kunnen we de komende jaren verwachten? Na afloop gaan we graag met u in gesprek over de toepassingsmogelijkheden van waterstof. 

Deze week waren we bij een groot transportbedrijf in Doetinchem dat als een van de eerste en grootste regionale bedrijven over enkele jaren compleet emissievrij wil zijn.

We waren ook in Veghel waar 300 docenten uit het technisch onderwijs bijeen kwamen om zich te laten informeren over nieuwe technologische ontwikkelingen.

Wilt u uw medewerkers, relaties, branchevereniging of regio laten kennismaken met de kansen en mogelijkheden die waterstof u geeft? Boek dan zo’n zeer interessante lezing. Kijk op www.waterstofmagazine.nl/lezingen

De haven van Rotterdam en het Spaanse olie- en gasbedrijf Cepsa hebben een overeenkomst gesloten voor de levering van waterstof. In de zuid-Spaanse streek Andalusië gaat Cepsa grootschalig groene waterstof opwekken uit zon en wind om te exporteren naar Nederland. Daar komt de H2 per schip aan om verder verspreid te worden naar industrieën in Noord-Europa. De groene waterstofcorridor moet vanaf 2027 operationeel zijn en zal in de jaren daarop nog flink worden opgeschaald.

Cepsa-topman Maarten Westelaar ziet zeer veel voordelen in het project. Vooral het aanbod van groene stroom uit zonne-energie is in Andalusië enorm. “Ik ben er absoluut zeker van dat de goedkoopste groene waterstof van Europa over een paar jaar in Andalusië wordt geproduceerd. Want 80 procent van de kosten van waterstof is stroom en de goedkoopste stroom is daar beschikbaar.” Cepsa heeft al 1 gigawatt aan duurzame elektriciteitsopwekking aangesloten op het net en is van plan om nog eens 7 GW aan zonne- en windenergie in de regio te ontwikkelen. Westelaar werkt sinds januari dit jaar bij Cepsa, dat eigendom is van het staatsvermogensfonds Mubadala van Abu Dhabi en de Amerikaanse private equity-onderneming Carlyle Group. Daarvoor werkte hij 25 jaar bij Shell.

Cepsa is van plan om waterstof geproduceerd in het San Roque Energy Park nabij de baai van Algeciras, grootschalig te gaan exporteren. De waterstofcorridor naar Noord-Europa bestaat uit schepen die vertrekken vanuit de grootste Spaanse haven Algeciras, aan de Baai van Gibraltar, en waterstof transporteren in de vorm van ammoniak of methanol naar Rotterdam. Daar wordt het gebruikt of via pijpleidingen getransporteerd naar industriële clusters in Nederland, Duitsland of België.

Rotterdam wil in 2030 jaarlijks 4,6 miljoen ton groene waterstof leveren aan Noordwest-Europa. Daarmee moet de scheepvaart en zware industrie worden vergroend, maar ook de Europese energiezekerheid en -onafhankelijkheid worden ondersteund. Eerder sloot de Rotterdamse haven al contracten met bedrijven en havens in onder meer Australië, IJsland en Singapore.

Het Europees ruimtevaartbedrijf Airbus en AeroDelft, een studententeam van de technische Universiteit in Delft, hebben een samenwerkingsovereenkomst hebben getekend voor het project Phoenix. Gezamenlijk gaan de partijen onderzoek doen naar de toepassingsmogelijkheden van vloeibare waterstof in de luchtvaart. Door over te schakelen van fossiele brandstof naar waterstof worden vliegtuigen stiller en emissievrij. Het team heeft inmiddels twee waterstofvliegtuigen in ontwikkeling.

Het eerste Phoenix Prototype is een onbemande drone die direct het grootste onbemande vliegtuig ooit zal zijn. De drone moet in 2023 gaan vliegen. De Phoenix Full Scale wordt het allereerste bemande vliegtuig op vloeibare waterstof ter wereld. De eerste proefvluchten van het vliegtuig met gasvormige en vloeibare waterstof staan gepland voor 2024 en 2025.

Airbus doet al langer onderzoek naar de toepassing van waterstof in vliegtuigen. Door samenwerking ontstaat er een belangrijke kennisuitwisseling tussen de studenten en de industrie, waardoor de komst van schone en stille luchtvaart wordt versneld.

Rob Postma, CEO van Airbus Nederland is enthousiast over de samenwerking. “We zijn vastbesloten om het vliegen klimaatneutraal te maken. Wat AeroDelft tot nu toe heeft bereikt, is behoorlijk indrukwekkend en we moeten de krachten bundelen met iedereen die bereid is zijn of haar denkkracht en energie te steken in de grootste uitdaging waarmee onze luchtvaartindustrie wordt geconfronteerd - maar ook de meest opwindende: een emissievrije vlucht."

Het Amerikaanse logistieke bedrijf TMP Logistics schakelt over naar waterstof. Het transportbedrijf heeft 500 brandstofceltrucks besteld bij het Duitse bedrijf Quantron in Gersthofen (Beieren). Onderdeel van de aankoop is een meerjarig onderhoudscontract voor de H2-trucks en de levering van brandstof. De raamovereenkomst is ondertekend op de Hydrogen Americas Summit die deze week in Washington is gehouden. De deal vertegenwoordigd een waarde van bijna 1 miljard euro.

De vraag naar vrachtwagens op waterstof staat aan het begin van een sterk groeiende markt. Alleen al in de VS wordt de vraag naar vrachtwagens met zware brandstofcellen tegen 2030 geschat op 300.000 voertuigen. "Deze Beiers-Amerikaanse raamovereenkomst markeert het begin van nauwe trans-Atlantische samenwerking in de veelbelovende markt voor klimaatneutrale mobiliteit", meldt de Duitse truckfabrikant. Over drie jaar wil het bedrijf de helft van de omzet in Noord-Amerika realiseren.

Volgens Quantron levert het bedrijf al aan verschillende Europese klanten batterij- en waterstof-elektrische bedrijfswagens. De waterstofvoertuigen hebben tanks waarin 30 kilo waterstof in kan worden opgeslagen. Hiermee wordt een actieradius van 500 km behaalt. Volgens Quantron is dit de grootste actieradius van waterstoftrucks in Europa.

Het emissievrije vervoer van goederen over binnenwater krijgt steeds meer vorm. Dat meldt het netwerk Hydrogen Integration Network of Excellence, kortweg RH2INE. Bij de laatste bijeenkomst in Duisburg waren bijna 100 deelnemers uit Nederland, België en Duitsland. Het aantal private partijen dat de RH2INE-intentieverklaring heeft ondertekend is gestegen van 24 naar 30.

RH2INE werkt aan een systeem om binnenvaartschepen via gestandaardiseerde containers van waterstof te voorzien. De schepen tanken dan niet meer, maar de lege tanks met waterstof worden ingewisseld voor volle. Daarbij is het van groot belang dat internationaal de systemen op elkaar worden afgestemd. Veel binnenvaart schepen varen over waterwegen in verschillende landen in Europa.

De provincie Zuid-Holland, waarin ook Rotterdam met de grootse haven van Europa ligt, is een van de partijen die veel waarde hecht aan het verduurzamen van scheepsbewegingen. Gedeputeerde Jeannette Baljeu: “De afgelopen 3 jaar hebben we ons als provincie, samen met het ministerie van Noordrijn-Westfalen (Duitsland), ingezet om het thema waterstof op de politieke agenda van regio’s, nationale regeringen en Europa te zetten. De interesse in RH2INE laat zien dat we op de goede weg zijn. Steeds meer private partijen ondertekenen de RH2INE-intentieverklaring. We zien dat er nieuwe projecten en consortia worden gevormd en er nieuwe onderzoeken starten om de ontwikkeling van waterstof te versnellen.”

Tijdens de RH2INE-conferentie 2022 is door verschillende partijen de  toezegging gedaan om concrete stappen te zetten naar de introductie van zero-emissie transport met behulp van waterstof in de binnenvaart. De belangrijkste stap is daarbij het creëren van een technisch gestandaardiseerd en economisch levensvatbaar waterstofecosysteem voor de binnenvaart. Een systeem dat gebaseerd is op het gebruik van verwisselbare, gestandaardiseerde waterstofcontainers met gasvormige waterstof.

Daarvoor is het van belang dat de scheepvaartondernemers in systemen investeren om de containers te kunnen laden en opslaan, de havens een strategisch netwerk van vulfaciliteiten, logistiek en wissellocaties voor de containers realiseren en de energieleveranciers een systeem van verwisselbare, gestandaardiseerde waterstofcontainers met gasvormige waterstof ontwikkelen.

RH2INE is een initiatief van Nederland en Duitsland langs de rivier de Rijn, maar inmiddels heeft ook de Belgische organisatie De Vlaamse Waterweg zich aangesloten.

Twee binnenvaartschepen die varen op waterstof zijn inmiddels in ontwikkeling en gaan volgend jaar varen. Een van de twee, de Antonie (foto), gaat emissievrij zout vervoeren van Delfzijl naar Rotterdam.

Steenfabriek Rodruza in de Gelderse plaats Rossum gaat een test uitvoeren met het bakken van stenen op waterstof. Uniek is dat de waterstof niet in de gebruikelijke gasvorm onder hoge druk wordt aangevoerd, maar gebonden aan een mengsel van olie. Bij de bron wordt waterstof gemaakt in gasvorm en vervolgens in olie getransporteerd. Voor dat de waterstof wordt gebruikt als gas voor de waterstofbranders, wordt de olie weer verwijderd.

In opdracht van provincie Gelderland heeft het Arnhemse bedrijf HyMove, samen met Essent, steenfabriek Rodruza in Rossum en de branchevereniging Koninklijke Nederlandse Bouwkeramiek (KNB), naar een alternatieve manier gezocht om waterstof gemakkelijker te kunnen verplaatsen. Dit alternatief is mogelijk met LOHC. De partijen hebben deze week een samenwerkingsovereenkomst getekend.

Een gemiddelde steenfabriek verbruikt circa 6 miljoen m3 aardgas per jaar. Dit komt neer op ongeveer 32.000 kilo waterstof per week, een enorme uitdaging voor leveringszekerheid, transport en opslag. Rodruza en Essent willen met het geplande proefproject de haalbaarheid en betrouwbaarheid van deze leverketen bewijzen.
Voor de productie van groene waterstof laat Essent een elektrolyser bouwen op een  locatie nabij Ochten aan de Waal. Op termijn zullen ook andere, verder weg gelegen productielocaties voor waterstof, bijvoorbeeld Marokko en Zuid-Spanje, in de leveringsketen kunnen worden opgenomen.

Gelders gedeputeerde Jan van der Meer: “De industrie is een cruciale factor in het omschakelen naar duurzame energie. Dat is lastig maar moet gebeuren en zo snel mogelijk. Daarom steunen wij dit initiatief van harte. Onze rol is mensen bij elkaar brengen die verandering tot stand brengen.”

Bij het gebruik van LOHC als waterstofdrager, wordt waterstof gebonden aan een organische olie, getransporteerd en op de plaats van bestemming weer aan de olie onttrokken. Nadat de waterstof uit de LOHC is gehaald, gaat de olie terug naar de waterstofleverancier om daar weer opnieuw de keten te starten.
Het opslaan van waterstof in LOHC heeft structureel betere mogelijkheden voor transport en opslag dan in gasvorm. Ook de veiligheid, kosten, gebruiksgemak en Technology Readiness Level (TRL-niveau) van de toe te passen technieken zijn van belang bij deze ontwikkelingen en markt toepassingen.

Waterstofproducent Lhyfe gaat 200 MW-fabriek voor groene waterstof ontwikkelen in de Nederlandse provincie Groningen. Daarmee betreedt het bedrijf een regio die wereldwijd voorop loopt in de energietransitie door optimaal gebruikt te maken van de aanwezige aardgasinfrastructuur om waterstof te verplaatsen naar eindgebruikers. Lhyfe levert met de grootschalige waterstoffabriek een belangrijke bijdrage aan de productie, opslag en transport van groene waterstof. “We ondersteunen deze ontwikkeling volledig en zijn er trots op deel uit te maken de weg naar emissievrij”, aldus Luc Grare, hoofd Centraal- en Oost-Europa bij Lhyfe. 

Het nieuws over de fabriek werd donderdagavond bekendgemaakt door Rene Schutte, directeur van HyNorth, een organisatie die in opdracht van verschillende overheidsinstellingen de ontwikkeling van de waterstofketen aanjaagt. Schutte deed de mededeling tijdens een diner voor honderden (inter)nationale gasten – allen actief bezig met de waterstof-ontwikkelingen- in de Groningse Der Aa-kerk. De mededeling werd onder luid applaus ontvangen. In de Nederlandse fabriek kan straks 20 miljoen kilo groene waterstof per jaar worden geproduceerd.

Lhyfe werkt aan een snelle opmars van de groene en hernieuwbare waterstofmarkt in veel Europese landen. Het bedrijf heeft de ambitie om een ​​toonaangevende Europese groene en hernieuwbare waterstofproducent te worden, met als doel een totaal geïnstalleerd vermogen van 3 GW in 2030. Om dit te bereiken, zet het bedrijf gedecentraliseerde waterstofecosystemen van verschillende fabrieksgroottes in heel Europa op, waaronder het Delfzijl-project.  

De uitvoering van het project is nog afhankelijk van het verkrijgen van de vereiste exploitatievergunningen en bouwvergunningen, evenals een financiële investeringsbeslissing. 

Foto: een waterstofproductielocatie van 24 megawatt van Lhyfe in aanbouw op het nieuwe Deense industriepark GreenLab.

De komende acht jaar zal GroenvermogenNL optreden als accelerator van de Nederlandse waterstofeconomie. Als onderdeel van het Nationaal Groeifonds Programma zal GroenvermogenNL honderden miljoenen euro’s investeren om de waterstofeconomie versneld te laten groeien. Het uiteindelijke doel is Nederland een belangrijke rol te laten vervullen binnen de nieuwe waterstofeconomie met daarbij horende opleidingen, werkgelegenheid en waterstof-opwek, opslag, distributie en verbruik.

Om deze ambitie te realiseren heeft GroenvermogenNL vier instrumenten tot zijn beschikking: demo support (gebruik van groene waterstof in projecten van meer dan 100MW), pilot support (innovatieve oplossingen door de hele keten van productie, transport, opslag en gebruik), 7 R&D werkpakketten en Human Capital. GroenvermogenNL bouwt aan een integraal portfolio dat de pijlers verbindt en zorg draagt voor gecoördineerde uitrol en uitvoering.

“Wat wij vooral willen is dat de nieuwe waterstofeconomie snel van de grond komt”, zegt bestuurslid Paul de Krom tegen Waterstof Magazine tijdens een kennismakingsbijeenkomst in Utrecht. “Maar zaken zijn gecompliceerd. We willen in hoog tempo grootschalige productielocaties voor groene waterstof mogelijk maken, maar zijn daarvoor in belangrijke mate afhankelijk van de opwek van groene stroom. Zolang de realisatie van een windpark op zee acht jaar duurt, krijgen we de waterstoffabrieken niet operationeel. We doen er alles aan om dit proces te versnellen, maar hebben niet overal invloed op.”

Ed Buddenbaum is als programmadirecteur van GroenvermogenNL verantwoordelijk voor het investeringsprogramma. “Bij waterstof-opwek stopt het niet. Daarna volgt de grootschalige opslag en het transport van waterstof. En tenslotte natuurlijk het waterstofverbruik binnen industriële processen, in de woonomgeving en de mobiliteit. Vergeet daarnaast de opleidingen niet. Waterstof kan alleen een succes worden als we ook investeren in vakmensen. Dat wordt gestimuleerd met samenwerking in regionale ‘learning communities’. Niet ieder opleidingsinstituut hoeft eigen leesstof te ontwikkelen. Van wat er al is maken we gebruik en wat nog moet worden ontwikkeld kan een financiële bijdrage tegemoet zien. Al deze kennis komt voor opleidingsinstituten beschikbaar. Met goed opgeleide vakmensen binnen de waterstof techniek denken we dat Nederland een belangrijke positie kan innemen.”

​​​​​​Voor de verdeling van het subsidiegeld werkt Groenvermogen NL samen met de RVO. Via de DEI+ regeling worden de eerste bedragen in de markt gezet. Op 14 oktober 2022 organiseert GroenvermogenNL met RVO een webinar over de DEI+ regeling. Inschrijven kan via deze link

Op de foto: vlnr programmadirecteur Ed Buddenbaum en bestuurslid Paul de Krom van GroenvermogenNL in gesprek met Paul Bombeld van Waterstof Magazine in Utrecht. 

De lezingen over ontwikkelingen binnen de waterstofeconomie trekken steeds meer belangstellenden. De afgelopen week stond Waterstof Magazine in Tiel en Epe. Beide keren was de zaal vol. De reacties na afloop zijn unaniem positief. Ondernemers en overheden hebben zin om met de energietransitie aan de slag te gaan. De waterstofauto die meegaat naar iedere lezing trekt altijd veel bekijks. Iedere techneut wil wel een blik onder de motorkap werpen.

Hoofdredacteur Paul Bombeld verzorgt de lezingen namens Waterstof Magazine. “In Tiel hebben we ons gefocust op waterstof binnen de logistiek. Op het bedrijventerrein Tiel-Medel zitten veel grote transportbedrijven die de komende jaren -vrijwillig of dwingend via regelgeving- te maken krijgen met emissievrij transport. Bij de transportbedrijven in Tiel wordt vandaag de dag al nagedacht over de minimaal 30 emissievrije binnensteden die er over twee en een half jaar zijn. Waterstof gaat bij het zware en intensieve transport een belangrijke rol vervullen.” In Tiel werd de lezing gegeven in de opslaghal van H. van Dijkhuizen (foto), leverancier van energie en eigenaar van 50 tankstations in het rievierengebied. 

In Epe lag de nadruk op waterstof binnen de energietransitie. Hoe krijgen we voldoende waterstof om bedrijven te kunnen laten produceren en woningen te verwarmen? Wat is waterstof eigenlijk en waar komt de het uiteindelijk vandaan?

De komende maanden staat er nog een serie lezingen op het programma in Gelderland, Noord-Brabant en Overijssel.

Meer info via deze link

De gemeenteraad in Den Haag heeft gisteravond (donderdagavond) een motie aangenomen waarin zij het college verzoekt waterstof opnieuw toe te laten bij het vervoer van doelgroepen. De afgelopen jaren werd daarvoor de grootste waterstofvloot van Nederland ingezet. In en rond de hofstad reden meer dan vijftig taxi’s op waterstof. Bij de nieuwe aanbesteding kwam het college met de mededeling dat waterstof niet emissievrij is, omdat er veelvuldig grijze waterstof gebruikt wordt. Batterij-elektrisch was volgens de toenmalige wethouder milieuvriendelijker.

Na hevige protesten en een lobby-campagne van het H2Platform, OR (Orange Gas), waterstofpompstationhouder Kerkhof en de Stichting Bevordering Waterstofinfrastructuur (i.o.) wordt er opnieuw naar de keuze gekeken. Gisteravond heeft de gemeenteraad van Den Haag een motie aangenomen waarin zij het college verzoekt waterstof wederom in de aanbesteding doelgroepenvervoer te overwegen.

De inzet van waterstof bij de CO2-vrije energievoorziening in Nederland is zeer actueel nu deze week is gebleken dat de stroomvoorziening in steeds groteren delen van het land tegen zijn grenzen aanloopt. Dit wordt mede veroorzaakt door de vele oplaadpalen voor elektrische voertuigen die veel stroom vragen. Grote tankstations langs de snelweg die in de toekomst de complete fossiele energiestroom willen vervangen door elektriciteit hebben straks een 25MW elektriciteitsaansluiting nodig.

Voor het eerst in tien jaar gaat in Duitsland de prijs aan de pomp voor waterstof omhoog. De flinke stijging van energieprijzen heeft ook invloed op de prijs van waterstof. Vanaf 7 juni kost één kilogram waterstof 12,85 euro bij alle waterstoftankstations van H2 Mobility. Ondanks de prijsstijging zijn de kosten van het rijden met een waterstofauto over een afstand van 100 km nog steeds lager dan vergelijkbare ritten met conventionele brandstoffen of met een batterij-elektrische auto met een openbaar toegankelijk snellaadstation.  

Bij een gemiddeld verbruik van 0,8 kilogram waterstof (WLTP) kost de rit € 10,28 per 100 km. Een overeenkomstige rit met benzine of diesel en een verondersteld gemiddeld verbruik van 6,6 liter bij een brandstofprijs van € 1,90 kost € 12,54 . Het opladen van 19 kWh (gemiddelde behoefte voor 100 km) aan een openbare laadpaal kost gemiddeld € 11,21, meld de ADAC, de Duitse belangenorganisatie voor automobilisten.

De commissie Economische Zaken en Klimaat debatteert vandaag, woensdag 13 april van 17.00 tot 22.00 uur, over de waterstofstrategie van Nederland. Hiervoor komt minister Rob Jetten van Klimaat en Energie naar de Kamer. In het commissiedebat komen verschillende onderwerpen omtrent waterstof aan bod komen. De regeringspartijen CDA en VVD hebben inmiddels laten weten de ambities met waterstof te willen verdubbelen. Belangstellenden die het debat over waterstof willen volgen kunnen live meekijken via de link onderaan dit artikel.

Een belangrijk onderdeel van de Nationale Waterstofstrategie is de uitrol van de 'waterstof Backbone', een ringleiding door Nederland waardoor de Gasunie waterstof gaat transporteren. Over enkele weken houdt de Gasunie een informatiesessie over deze backbone. Er wordt technische uitleg gegeven en op welke wijze ondernemers een contract met Hynetwork kunnen sluiten. Inschrijven kan via deze link 

In het Nationaal Waterstof Programma staan drie punten centraal als het gaat om de waterstofketen. Ten eerste kan waterstof een belangrijke rol spelen voor de industriesector omdat hiervoor vaak hoge temperaturen nodig zijn. Hoge temperaturen worden nu nog met fossiele brandstoffen bereikt, waterstof kan hiervoor een alternatief zijn. Het produceren van waterstof vergt veel stroom, daarom zal er een grote hoeveelheid duurzame elektriciteit nodig zijn, zoals wind op zee. Ten tweede kan waterstof ook een rol gaan spelen in de transport- en mobiliteitssector. Denk bijvoorbeeld aan vrachtwagens die grote afstanden moeten overbruggen en dit niet op stroom kunnen, hiervoor is waterstof een alternatief. Ten derde gaat het programma in op de randvoorwaarden die nodig zijn voor het ontwikkelen van een waterstofketen. Hierbij gaat het om thema’s als beleid, wet- en regelgeving, en veiligheid.

De waterstofmarkt is momenteel nog in ontwikkeling en heeft ook een internationaal karakter. Er wordt gekeken naar de rol van de overheid bij bijvoorbeeld de opslag en transport van groene waterstof.

Het overleg is in de Groen van Prinstererzaal van de Tweede Kamer. Via de onerstaande link kunt u live meekijken.

Zijne Majesteit de Koning heeft dinsdagmorgen 12 april een werkbezoek gebracht aan de Rotterdamse haven. Het bezoek stond in het teken van waterstof. In Rotterdam komt op jaarbasis bijna drie keer het totale energieverbruik van Nederland binnen. Dat staat gelijk aan dertien procent van de totale energiebehoefte van de Europese Unie.

Als energiehaven van Noordwest-Europa heeft Rotterdam een ambitieuze verduurzamingsstrategie waarin elektrificatie en waterstof een belangrijke rol spelen. Er wordt ingezet op productie van groene waterstof, waterstof op basis van restgassen, infrastructuur voor transport van waterstof via buisleidingen en import en toepassing in industrie en transport. Koning Willem-Alexander kreeg tijdens zijn bezoek een toelichting op de waterstofambities van de Rotterdamse haven.

Tijdens een vaartocht langs de Maasvlakte sprak de Koning onder meer met Allard Castelein, CEO Havenbedrijf Rotterdam, Randolf Weterings, programmamanager Electrification & Hydrogen, en Alice Krekt, directeur klimaatprogramma bij Deltalinqs over de waterstofontwikkelingen in de Rotterdamse haven. Aan de hand van ontwikkelingen op diverse projecten, werd door verschillende bedrijven de waterstofwaardeketen toegelicht: van import en export tot waterstofproductie in de haven, de vraagontwikkeling in industrie en transport van waterstof, tot de aanleg van waterstofleidingen (de zogenoemde ‘H₂-backbone’ door de haven en de ‘Deltacorridor’ verder richting Noordrijn-Westfalen via Chemelot). Het bedrijf ThyssenKrupp Staal belichtte de vraag naar waterstof in Duitsland.
Na de vaartocht volgde een bezoek aan Neste, waar Bart Leenders, vice-president Global Production, een toelichting gaf over hoe Neste werkt aan verduurzaming en welke rol waterstof daarin speelt. Tenslotte deelden vertegenwoordigers van verschillende bedrijven in de haven hun uitdagingen op het gebied van waterstof met de Koning.

Grote foto: Havenbedrijf Rotterdam / Danny Cornelissen  Inzet: foto website Koninklijk Huis

Vandaag openen netwerkbedrijf Alliander en hernieuwbare energieontwikkelaar GroenLeven in Oosterwolde (Friesland) de allereerste binnenlandse waterstoffabriek naast een zonnepark in Nederland. Op deze locatie wordt met zonnepanelen opgewekte elektriciteit omgezet naar waterstof. Alliander en GroenLeven gaan hier onderzoeken op welke manier waterstof een rol kan spelen in gebieden waar de capaciteit van het elektriciteitsnet niet voldoende is om grootschalige opgewekte zonne-energie terug te leveren. gebieden waar de capaciteit van het elektriciteitsnet niet voldoende is om grootschalige opgewekte zonne-energie terug te leveren.

In Oosterwolde onderzoeken Alliander en GroenLeven de komende vijf jaar gezamenlijk op welke manier waterstof kan bijdragen aan het efficiënt gebruiken van het elektriciteitsnet. In het onderzoek kijkt Alliander of filevorming op het elektriciteitsnet kan worden verminderd of voorkomen en of waterstof een oplossing is om uitbreiding van het net te voorkomen. Voor de pilot heeft Alliander direct naast een zonnepark van GroenLeven een waterstofinstallatie gebouwd. Met deze installatie gaat GroenLeven met de elektriciteit uit haar zonnepark water omzetten naar waterstof. Deze 100% groene waterstof wordt vervolgens afgenomen door het lokale taxibedrijf Kort en brandstofleverancier OrangeGas uit Heerenveen. Naar verwachting kan jaarlijks 100.000 kilogram waterstof worden geproduceerd. Goed voor ongeveer 10 miljoen schone kilometer aan autoritten met een personenauto.
Foto: de waterstoffabriek in aanbouw, direct naast het zonnepark

Het is een gewoon rijtjeshuis in een gewone straat in een dorpje in Zuid-Holland. Miljoenen Nederlanders wonen in een soortgelijke woning. Toch is hier iets bijzonders aan de hand. Dit is het ‘inspiratiehuis’ van netbeheerder Stedin. De woning is afgesloten van het aardgas, sinds deze week stroomt er waterstof door de leidingen. In één klap is deze woning geheel CO2-vrij.

Het inspiratiehuis staat niet geheel toevallig in Stad aan ’t Haringvliet op het eiland Goeree-Overflakkee. Het dorp met 600 woningen maakt zich al jaren op om de eerste plaats te worden die volledig overschakelt naar waterstof. Niet in een paar proefwoningen en niet alleen in een nieuwbouwwijk, het hele dorp gaat om. Van woningen uit begin vorige eeuw tot goed geïsoleerde woningen van na het jaar 2000.  Het waterstofproject heeft de afgelopen jaren miljoenen euro’s subsidie ontvangen om deze test uit te voeren. Als het project slaagt, gaan grote delen van Nederland volgen. Over drie jaar moet dat duidelijk zijn. De gemeente Goeree-Overflakkee, Netbeheerder Stedin en een grote groep inwoners werkt samen binnen dit zeer innovatieve project.

De eerste woning gebruikt nog maar een beperkte hoeveelheid waterstof. Dat wordt overigens niet van ver aangevoerd, maar vlakbij via elektrolyse geproduceerd. De volgende stap is een ‘draagvlakmeting’ in de zomer van 2022. Als daaruit blijkt dat minimaal 70 procent van de inwoners, ondernemers en maatschappelijke organisaties in het dorp achter het waterstofproject staan, moet in 2025 ieder gebouw op de waterstofleiding aangesloten zijn.

“Dat wordt nog behoorlijk spannend’’, laat inwoner Koos van Rijn (66) in de regionale media weten. Hij is sinds 2019 betrokken is bij Stad Aardgasvrij. “Het valt of staat met de kosten van waterstof. Nu hebben we nog geen beeld van wat de maandlasten zouden zijn voor iemand die van aardgas overstapt op waterstof. Als het duurder uitvalt, dan kun je het antwoord wel raden.’’ Heel spectaculair is de overstap van aardgas naar woningen niet. De waterstof stoomt door dezelfde leidingen en de waterstof cv-ketel ziet er precies zo uit als een ketel op aardgas. Heel veel bijzonders valt er niet te zien, maar de techniek in de nieuwe cv-ketel is een stuk gecompliceerder.

Stad Aardgasvrij heeft een bijdrage ontvangen van 5,6 miljoen euro van het Programma Aardgasvrije Wijken om het project te bekostigen. 

Waterstof en open innovatie. Een termen die vaak langskomen en die aantrekkelijk klinken; wie wil nou niet putten uit de expertise van vele innovatieve partijen om zo snel baanbrekende technologieën te ontwikkelen? Het past ook in een ideëel beeld van een wereldwijde deeleconomie, waar technologische vooruitgang wordt gedeeld zodat we er allemaal beter van worden. In dat licht zien sommigen bescherming van intellectueel eigendom d.m.v. bijvoorbeeld octrooien als een obstakel, een barrière voor samenwerking. Klopt dat beeld wel? In deze blog gaan Nyske Blokhuis en Anne de Blécourt van octrooibureau EP&C hier dieper op in.

De waterstofindustrie is er een met vele spelers op diverse vakgebieden als productie, opslag, transport en verbruik. Dit vereist expertise uit verschillende hoeken, over bijvoorbeeld elektrode-materialen, koelinstallaties, pompsystemen en brandstofcelontwerpen. Daarnaast is standaardisatie van bijvoorbeeld vulslangen, opslagvormen en transportdrukken wenselijk. Het ligt daarom voor de hand om samenwerkingen op te zoeken met partijen die samen de benodigde expertise voor de gehele waterstofketen bezitten. Hoe u dit regelt leest u op Waterstof Magazine in deze blog.

Investeren in de productie van blauwe waterstof kan voor bedrijven de komende tien jaar al snel uitlopen op een financieel drama. Een kilo blauwe waterstof geproduceerd uit fossiele brandstoffen waarbij de koolstof wordt afgevangen, is momenteel goedkoper dan een kilo groene waterstof. Maar dat gaat tussen nu en 2030 veranderen, schrijft hoofdredacteur Paul Bombeld van Waterstof Magazine.
Het hele achtergrondverhaal leest u op het tabblad 'achtergronden' of via deze link. 

Air Liquide neemt het initiatief om het havengebied van Rotterdam weer een stukje schoner te maken. Tijdens de Hydrogen Port Equipment Day kunnen belangstellen kennismaken met de nieuwste schone transportmiddelen die worden aangedreven met waterstof. Leveranciers van havenmateriaal en de Haven van Rotterdam participeren in het evenement dat een bijdrage moet leveren om van een van de grootste havengebieden ter wereld een duurzaam gebied te maken.

Interesse? De Waterstofhaven Equipment Day is gratis en gericht op iedereen die geïnteresseerd is in nieuwe technische ontwikkelingen, mobiliteit en duurzaamheid in de haven.

Datum & tijd: vrijdag 10 december 2021 van 9.30 tot 12.00 uur

Opgeven via deze link

Thorsten Herbert, directeur bij Nel Hydrogen, geeft een inkijkje in de fabriek voor groen staal in Zweden. De fabriek in Luleå, onderdeel van het Hybrit-project, werd vorig jaar zomer in gebruik genomen en produceert geheel fossielvrij staal met waterstof. De groene waterstof wordt geproduceerd via een grote elektrolyser met een capaciteit van 4,5 MW van Nel Hydrogen (foto). Niet alleen de waterstof, maar ook de benodigde elektriciteit wordt groen opgewekt. Naast de fabriek is momenteel een ondergrondse waterstofopslag in aanbouw van 100m3.

Het belangrijkste doel van het Hybrit-project is om de uitstoot van CO2 te minimaliseren bij de productie van staal. De staalindustrie is verantwoordelijk voor 7% van de wereldwijde  CO2-uitstoot. In Zweden, een land met veel staalindustrie, is dat 10%.

De fabriek in Luleå, dicht bij de Finse grens, maakt deel uit van het bredere gezamenlijke Hybrit-initiatief van staalproducent SSAB, ijzerertsproducent LKAB en Vattenfall met financiële steun van het Zweedse Energieagentschap. Tijdens de testfase, die duurt tot 2024, zal zowel aardgas als waterstof worden gebruikt, zodat de twee brandstoffen kunnen worden vergeleken. Staalproducenten van over de hele wereld kijken met veel belangstelling naar dit project.

Hybrit Development is een joint venture tussen de staalproducent SSAB, het mijnbouwbedrijf LKAB en het energiebedrijf Vattenfall. Het doel van de joint venture is om 's werelds eerste fossielvrije, op erts gebaseerde staalproductieproces te ontwikkelen. Het project ging in het voorjaar van 2016 van start en het doel is om in 2035 een industrieel proces te hebben. Het bijproduct van het gebruik van fossielvrije elektriciteit en waterstof in de staalproductie, in plaats van cokes en kolen, zal water zijn in plaats van koolstofdioxide. Het initiatief heeft het potentieel om de totale CO2-uitstoot van heel Zweden met 10 procent te verminderen. 

Inovyn, een producent van vinylproducten en dochterbedrijf van chemiereus INEOS, gaat samen met het Nederlandse VT Group een bulkschip voor vloeibare chemicaliën ontwikkelen dat op waterstof vaart. Het schip gaat varen in België tussen Antwerpen in Vlaanderen en Jemeppe in Wallonië. De waterstof die het schip verbruikt is als restproduct afkomstig uit een chemische fabriek.

De VT Group zal het bestaand binnenschip ‘Volendam’ uitrusten met waterstoftechnologie en daarbij de traditionele dieselmotor vervangen. Dit zal de jaarlijkse CO2-uitstoot met ongeveer 1.000 ton verminderen. VT zal ook eigenaar en exploitant zijn van dit nieuwe binnenvaartschip.

Wouter Bleukx, Hydrogen Business Manager bij Inovyn: "Vervoer op waterstof zal een cruciale rol spelen binnen het Europese traject naar nul procent CO2-uitstoot. Inovyn ziet zichzelf als belangrijke partner om de uitstoot in de transportsector te verlagen. We zijn reeds een producent van koolstofarme waterstof en hebben een aanzienlijke vraag naar transport."

Niels Groenewold, CEO van VT Group: "Onze sterke relatie met Inovyn heeft ons altijd in staat gesteld om te innoveren. De mogelijkheid om bij te dragen aan een net zero operatie is erg waardevol voor ons en sluit naadloos aan bij de duurzaamheidsambities van ons bedrijf."

ADVERTORIAL |  Wereldwijd neemt het aantal voertuigen dat rijdt op waterstof in hoog tempo toe. In Europa, Azië en de Verenigde Staten rijden inmiddels duizenden auto’s, bussen en vrachtwagens op waterstof en er komen er steeds meer bij. Al deze voertuigen worden onder hoge druk getankt, de zware onder 350 bar en de personenauto’s onder 700. Keller heeft druksensoren die zorgen dat dit proces veilig verloopt.

Keller heeft speciale druksensoren voor waterstof. De piëzo-resistieve sensoren hebben een RVS-scheidingsmembraan om de feitelijke chip, die de druk meet, te isoleren van het medium. De ruimte waarin de drukmeetchip zich bevindt is gevuld met olie. De druk op het RVS-scheidingsmembraan wordt daarmee 1 op 1 op de chip overgebracht. Zonder mitigerende aanpassing zou de toepassing van dit type druksensor kunnen leiden tot problemen door het fenomeen “permeatie”.

Bij permeatie dringen waterstof H+ ionen door de poriën van het rvs heen, waardoor ze zich in de oliegevulde ruimte van de druksensor kunnen ophopen. Hier binden ze zich weer tot H2 moleculen. Bij uitzetting leidt tot een valse drukwaarde.  Als de uitzetting groot genoeg is zou een druksensor zelfs defect kunnen gaan.

Om permeatie te voorkomen wordt het membraan van Keller verguld. De extra goudlaag op het membraan vertraagd het permeatie proces, lang genoeg om geen problemen te veroorzaken. Bij non-corrosieve toepassingen is het vergulden van een RVS316L membraan voldoende voor een levensduur van 10 jaar. Bij corrosieve toepassingen is dezelfde combinatie slechts 3 jaar, maar als een verguld Hastelloy C276 membraan wordt gebruikt is de levensduur ook 10 jaar.

Meer informatie over de innovatieve druksensoren van Keller vindt u via deze link

De Duitse bedrijf Proton heeft een stroomvoorziening ontwikkeld voor een mobiel waterstoftankstation van Shell New Energies. Het systeem bevat een batterij van de Oostenrijkse provider Xelectrix Power, gecombineerd met drie brandstofcellen die gezamenlijk 240 kW kunnen leveren. De ‘HyShelter240’ levert de stroom die nodig is om de waterstof op lokatie te kunnen comprimeren naar hoge druk. Het mobiele tankstation van Shell staat op verschillende locaties waar niet altijd voldoende netstroom beschikbaar is.

De Beierse waterstofbrandstofcelexpert Proton Motor Fuel Cell levert noodstroomvoorzieningen op basis van waterstof voor datacenters, gemeentelijke nutsbedrijven, ziekenhuizen en andere kritieke openbare voorzieningen tot netwerkonafhankelijke oplaadinfrastructuur voor batterij-elektrische voertuigen. De kerncomponenten van de ‘HyShelter 240’brandstofcelcentrale zijn drie PM Frame S43 Proton Motor-brandstofcelsystemen.

Eerder dit jaar leverde Proton al een stroomvoorziening aan de wijk Weitmar in de Duitse stad Bochum. Hier wordt de komende drie jaar onderzoek uitgevoerd naar manieren om de CO2-uitstoot drastisch te verminderen. Voor de stroomopwekking en verwarming in de toekomst, gaan de initiatiefnemers onder meer waterstof gebruiken als opslag, zonne-energie, brandstofcellen en warmtepompen. Met een 36kW brandstofcel, worden 81 appartementen van CO2-vrije energie voorzien.

Aan de truckrally van Dakar in 2022, die zal worden verreden in Saudi-Arabië, zal voor het eerst een vrachtwagen op waterstof deelnemen. Het Franse bedrijf Gaussin komt met een truck op waterstof. In Parijs werd het voertuig in het voetbalstadion van Paris Saint-Germain gepresenteerd.

Over een maand zal het voertuig arriveren in de havenstad Jaddah, aan de Rode Zee. Vanaf daar vertrekken de teams en hun vervolg naar Ha’il, midden in de woestijn. Daar gaat de krachtmeting op nieuwjaarsdag van start. In twee weken tijd rijden de teams via Riyadh terug naar Jeddah aan de kust.  Het parcours leent zich vooral voor twee dingen: zand en mysterie.

Deelname zal in eerste instantie bedoeld zijn als testrit om te zien of de hedendaagse techniek extreme omstandigheden wel of niet kan weerstaan. Het is voor Gaussin een uitgelezen kans om te zien hoe betrouwbaar waterstoftoepassingen inmiddels zijn. In totaal rijden de voertuigen 8000 kilometer. De waterstoftruck heeft een maximale snelheid van 140 km/u en op een volle tank kan 250 kilometer worden gereden.

Het Franse beursgenoteerde Gaussin is al enkele jaren bezig met waterstoftoepassingen. Het bedrijf werkt aan vrachtauto’s met opleggers op waterstof, autonome containertrekkers die worden ingezet op haventerreinen en voertuigen voor emissievrij goederentransport op luchthavens.

De truck die wordt ingezet bij Dakar is niet alleen krachtig, maar ziet er ook indrukwekkend uit. Daarvoor is Gaussin een samenwerking aangegaan met de Italiaanse ontwerpstudio Pininfarina. Eerder deze maand werd het voertuig gepresenteerd in het voetbalstadion van Paris Saint-Germain waar verschillende wereldberoemde voetballers persoonlijk een kijkje kwamen nemen.

De H2-truck is overigens niet het enige emissievrije voertuig dat deelneemt aan de woestijnrally. Ook een batterij-elektrische wagen zal zijn opwachting maken. De zero-emissie voertuigen passen in het beleid van de organisatie van Dakar, in 2030 wil de race emissievrij zijn.

Voor beelden van de H2-truck in het voetbalstation van Paris Saint-Germain klikt u hier

De typisch Nederlandse ‘Dag van de Ondernemer’ is doorgedrongen tot in Zwitserland. InnovaTrain AG, een Nederlands bedrijf in Zwitserland  is door Rick Slettenhaar (rechts op de foto) van de Nederlandse Ambassade in het zonnetje gezet. Het bedrijf levert een belangrijke bijdrage aan de logistiek van waterstof in containers en dus aan emissievrije mobiliteit. Vanmorgen kregen Kristin Kranenberg en Pieter van den Bold, in een prachtig zonnig Zwitserland, een boeket Nederlandse bloemen, als dank voor de bijdrage die zij internationaal leveren aan innovatie, duurzaamheid en welzijn.

Het bedrijf InnovaTrain AG levert laad- en losdocks waarin de 20-voets containers met waterstof kunnen worden geplaatst. Deze docks staan door het hele Alpenland, bij zowel de vullokaties als bij afnemers, zoals de waterstoftankstations.

Via deze link kunt u zien hoe deze docks eruitzien en werken.

De gemeente Den Haag heeft besloten afscheid te nemen van de waterstoftaxi’s in de Hofstad. Voor de komende zes jaar is gekozen voor een bedrijf dat het personenvervoer batterij-elektrisch (BEV) zal uitvoeren. De huidige contracten lopen volgend jaar af, de nieuwe overeenkomst met BEV’s gaat op 1 augustus 2022 in en loopt tot 21 juli 2028. De gemeente houdt de optie open om het contract daarna nog met twee jaar te verlengen.

De bedrijven die inschreven op de vervoersconcessie konden in totaal 30 punten verdienen, waarvan 8 voor duurzaamheid. Waterstof is voor de gemeente niet duurzaam genoeg, rijden op (grijze) stroom wel. In Nederland rijden er momenteel ongeveer 70 taxi’s op waterstof, bijna allemaal in Den Haag. Het voordeel van het rijden op waterstof ten opzichte van elektrisch is een grotere actieradius, snel tanken en het niet hoeven realiseren van eigen laadpleinen.

De taxi’s in Den Haag zijn van het type Toyota Mirai. Erwin Jongh van Toyota Nederland reageert ontstemd op het nieuws. “De kennis over energie-efficiency en kosten-efficiency is nogal verschillend. Juist in Amsterdam starten we met taxi’s op waterstof. En steden als Oslo, Kopenhagen en Parijs zetten er massaal op in. Laten we Den Haag als koploper overeind houden. Het elektriciteitsnet van Den Haag is te zwak om taxi’s met batterijen in deze mate te kunnen opladen.”

Jan Paul Kerkhof van BP Kerkhof levert nagenoeg alle waterstof aan de taxivloot. “De gemeente komt met het argument dat er niet voldoende groene waterstof zou zijn. Maar wij leveren hier gewoon 100% groene waterstof waar we de taxi’s mee kunnen bedienen. Sterker nog, dit doen we al twee jaar lang. Het is vreemd dat grijze stroom wel duurzaam is. Dat een schoon en beginnend product als waterstof, op deze manier in ontwikkeling wordt geremd kan ik niet bevatten. Andere gemeenten stimuleren wel waterstofvoertuigen en de komst van tankstations”, aldus Kerkhof.

OG, het vroegere OrangeGas, is retailpartner van BP Kerkhof in Den Haag. Joyce van Os de Man, directeur Benelux is zeer ontevreden over de invulling van deze aanbesteding. Zo geeft van Os de Man aan dat biobrandstoffen ook steeds vaker geweerd worden uit aanbestedingen omdat er in Nederland tank-to-wheel gemeten wordt (wat komt er uit je uitlaat) in plaats van well-to-wheel (de hele keten). Waterstof is zero-emissie én als het uit groene bronnen wordt opgewekt is het in de keten ook schoon. Zo beschikt OG over een groen waterstofproject in Oosterwolde waar er door middel van een groot zonnepanelenveld met het teveel aan groene stroom, groene waterstof wordt geproduceerd. “We moeten er mijns inziens voor waken dat we geen stekker-elektrisch oogkleppen beleid krijgen door een hele sterke lobby. We hebben alle schone brandstoffen keihard nodig om onze duurzaamheidsdoelstellingen zo snel mogelijk te halen. We zijn overigens niet tegen batterij-elektrisch. Ons bedrijf verkoopt ook gewoon laadpalen.”

Nienke Homan uit Groningen treedt toe tot het bestuur van de Green Hydrogen (GH2). GH2 is een Zwitserse stichting zonder winstoogmerk en krijgt steun van het Australische bedrijf Fortescue Future Industries dat wereldwijd actief is met uiteenlopende waterstofprojecten. De organisatie is gevestigd in Geneve. Homan is een van de grote voorstanders van groene waterstof in Nederland, eind deze maand legt ze haar functie als gedeputeerde in de provincie Groningen voor GroenLinks neer. GH2 omschrijft Homan als duurzaamheidsexpert.

Homan is voorzitter van de Sustainable Hydrogen Club en medeoprichter van SDGproof.org. en pleitbezorger voor waterstof als alternatief voor fossiel gas in de regio, staat in de persverklaring

Nienke Homan: "Ik ben verheugd om toe te treden tot het bestuur van de Green Hydrogen Organization, omdat groene waterstof de ontbrekende schakel is in de energietransitie, en omdat we ervoor moeten zorgen dat de groene waterstofeconomie er komt”.

 GH2 is in september 2021 opgericht en wordt voorgezeten door de voormalige premier van Australië, Malcolm Turnbull.

Het bestuur bestaat verder uit

• Youngcho Chi, President & Chief Innovation Officer van Hyundai Motor Group, Zuid-Korea
• Yun Choi, CEO van Korea Zinc Company, Ltd., Zuid-Korea
• Mevrouw Maria Paz de la Cruz, CEO van H2 Chile, Chili
• Andrew Forrest AO, oprichter van Fortescue Future Industries, voorzitter van FortescueMetals Group & de Minderoo Foundation, Australië
• Frannie Léautier, CEO van Southbridge Capital, Rwanda
• Lord Adair Turner, voorzitter van de Energy Transitions Commission en voormalig voorzitter van de Autoriteit voor financiële diensten, Verenigd Koninkrijk

Vanuit Assen is dit weekend het transport begonnen van een van de grootste waterstoftankstations van Europa. Het tankstation is geproduceerd bij het bedrijf Resato International voor Kuster H2 Energy in Doetinchem. Tien bussen van vervoersbedrijf Arriva gaan gebruik maken van de tankvoorziening.

“Het tankstation behoort bij de grootste openbare tankstations van Europa waar zowel 350 als 750 bar getankt kan worden”, zegt commercieel directeur Jan-Pieter de Wilde van Kuster. “Arriva zal jaarlijks ongeveer 100.000 kilo komen tanken, maar het tankstation is gekocht op groei. Bij een toevoerdruk van 50 bar levert het tankstation 1080 kilo per 24 uur. Maar dit getal gaat in praktijk omhoog omdat de toevoerdruk meestal hoger ligt. De compressoren hoeven dan minder te comprimeren en de hogedrukvaten zijn dan sneller gevuld.”

Het waterstofvulpunt komt bij het bestaande tankstation van Kuster aan de Braamtseweg op industrieterrein Wijnbergen in Doetinchem. Het tankstation is 24 uur per dag beschikbaar, voertuigen kunnen gevuld worden met 350 en 700 bar en er kan betaald worden met alle algemene betaalmiddelen.

Resato heeft ongeveer 4 weken nodig om de installatie operationeel op te leveren en te testen. Half december kan er waterstof getankt worden.

Hiringa Refueling in Nieuw-Zeeland maakt bekend te starten met de uitrol van een landelijk netwerk van waterstoftankstations met een hoge capaciteit. De stations richten zich primair op het zwaar transport. Het bedrijf uit Nieuw-Zeeland heeft daarvoor een overeenkomst getekend met Haskel's Hydrogen Systems Group, een wereldspeler in compressietechniek en waterstoftankstations.

De eerste order omvat vier tankstations die op strategische plekken worden geplaatst op het Noordereiland (afbeelding rechts). De steden Auckland, Hamilton, Tauranga en Palmerston North krijgen als eerste een H2-station.  Deze moeten het komende jaar worden geleverd en in gebruik genomen en vragen een investering van 30 miljoen euro. De volgende leveringen moeten binnen vijf jaar plaatsvinden. Hiringa hoopt dan 24 tankstations, geschikt voor zwaar transport, op het Noorder- en Zuidereiland in gebruik te hebben. Nieuw-Zeeland behoort dan tot de eerste landen ter wereld met een dekkend netwerk dat kan voorzien in groene waterstof voor de transportsector. In 2030 verwacht het bedrijf 100 waterstoftankstations in heel Nieuw-Zeeland te exploiteren.

De TR Group, eigenaar van een van de grootste wagenparken voor zware voertuigen in Nieuw-Zeeland, gaat investeren in 20 trucks op waterstof. Daarvoor krijgt het bedrijf bijna 4 miljoen euro subsidie van de regering.  De TR Group zal de vrachtwagens leasen aan verschillende toonaangevende logistieke bedrijven.

De initiatiefnemers verwachten duizenden nieuwe banen in de nieuwe waterstofeconomie, niet alleen bij de initiatiefnemer zelf, maar ook bij andere bedrijven door het hele land.

Hiringa Refueling is een dochteronderneming van Hiringa Energy in Nieuw-Zeeland. Haskel's Hydrogen Systems Group is een dochteronderneming van Ingersoll Rand, beursgenoteerd in New York.

Op vrijdag 12 november gaat in Nederland de zesde 24-uurs Waterstof Challenge van start. Ongeveer twintig equipes uit Nederland en België starten ’s middags om 13 uur bij de Van der Linden Groep in Waddinxveen. Waterstofliefhebbers kunnen tijdens de start niet alleen veel gewone waterstofauito’s bewonderen maar ook de snelste ter wereld, de waterstofracewagen van Team Forze van de Technische Universiteit Delft. Maar ook de zuinigste waterstofauto, de Eco-runner is te zien in Waddinxveen.

Tijdens de 24 uur in de waterstofauto kunnen de deelnemende teams punten krijgen per gereden kilometer, per tankstop en per bezocht land. Daarnaast verdienen ze punten door specifieke opdrachten op specifieke locaties te verrichten. Tijdens de rit zijn de voertuigen online te volgen: zowel via een portal met een real time puntenstand als via de social media-kanalen.

Het evenement begon ooit als een leuk idee met zes waterstofauto’s in 2017. Al vrij snel kwam er een Duitse editie en afgelopen jaar vond ook de eerste Scandinavische variant plaats.

De groei van het evenement zit daarnaast in de contacten tussen de deelnemers en de partners van dit evenement. “We zijn uitgegroeid tot een groot Europees netwerkevent”, aldus Arjan de Putter, directeur Fast Concepts en initiatiefnemer van de 24 uur Waterstof Challenge. “En juist die verbinding vinden we heel belangrijk,” vult Wim Peels, General Manager Twinning Energy en medeorganisator, aan: “Waterstofmobiliteit realiseren kun je niet in je eentje, je moet elkaar weten te vinden en elkaar helpen.”

De groei van dit evenement heeft ook geleid dat Air Liquide de naamgevende partner is geworden. Air Liquide is de grootste speler in waterstof voor mobiliteit ter wereld. Diederik Luijten is vice-president Hydrogen Energy Air Liquide Europa. “Air Liquide heeft zich verbonden als hoofdsponsor van de 24u Hydrogen Challenge, die reeds voor het 5e achtereenvolgende jaar zal doorgaan. Het doet ons enorm veel plezier om zoveel enthousiaste teams te zien die bereid zijn om 24 uur lang in waterstofauto's te rijden. Belangrijk is dat die helemaal geen schadelijke stoffen uitstoten! “

“Het samenwerken is cruciaal in de Air Liquide 24 uur Waterstof Challenge,” zegt De Putter. “En juist doordat je 24 uur met elkaar in de auto doorbrengt heb je alle tijd om met elkaar in gesprek te gaan. Een van onze deelnemers zei na afloop dat hij het ‘the best teambuilding ever’ vond.”

Door een samenwerking met een tuinfestival en een kwekerij krijgen de deelnemers bij de start een boom en een bijzondere opdracht mee: als ze deze boom planten kunnen ze een fors aantal punten verdienen. “Natuurlijk zit daar een mooie symboliek in,” zegt Peels, “maar ook een stukje trots: als deelnemer kun je daarna volgen hoe jouw boom groeit.”

De organisatie van de Air Liquide 24 uur Waterstof Challenge bestaat sinds 2020 uit een samenwerking tussen Fast Concepts en Twinning Energy. Al eerder organiseerden zij meerdere keren de German 24 hour Hydrogen Rally  vanuit Stuttgart en dit jaar voor het eerst de Nordic 24 hour Hydrogen Challenge die van start ging in Kopenhagen.

Vijf Nederlandse partijen werken vanaf vandaag samen binnen het project DREAMH2AUL om twee vrachtauto’s op waterstof te laten rijden. De trucks worden gebouwd door Zepp.Solutions uit Delft, de transportbedrijven Vos Transport Group en de BCTN Group willen de twee voertuigen binnen de vrachtwagenvloot gaan inzetten en TotalEnergies wil hiervoor een waterstofvulpunt realiseren in Deventer. TNO onderzoekt de praktijkgegevens om deze te kunnen vergelijken met soortgelijke voertuigen.

Zepp.solutions is de komende jaren verantwoordelijk voor de ontwikkeling van de twee waterstof-elektrische vrachtwagens. Dit zullen 's werelds eerste waterstof aangedreven emissievrije trekkers voor opleggers zijn die elke trailer mogen trekken binnen de huidige Europese regelgeving. De trucks zullen een actieradius van meer dan 600 km hebben. Hiervoor zal Zepp brandstofcelsystemen met hoog rendement en een extreem hoge vermogensdichtheid ontwikkelen en inzetten.

De waterstof-aandrijflijn zal worden ingebouwd in twee N3 trekkers, die zullen worden ingezet door Vos Transport Group en BCTN Group voor stadsdistributie, regionaal containertransport en (internationaal) lange afstandstransport. Beide bedrijven zijn al jaren actieve koplopers in het Europese Lean & Green CO2-reductieprogramma en zijn hard op weg om als één van de eerste logistieke bedrijven binnen Europa de 4e Lean & Green Star te behalen. Dit door de diverse CO2 reducerende maatregelen en grote besparingen die de afgelopen jaren al zijn gerealiseerd.

Aan het assortiment van het reeds bestaande tankstation (foto) op industrieterrein A1 in Deventer zal waterstof worden toegevoegd. TotalEnergies is van plan hier uitsluitend groene waterstof aan te bieden.  

Zowel de vrachtwagens als het tankstation zullen naar verwachting halverwege 2023 operationeel zijn. Het DREAMH2AUL-project wordt ondersteund door de Demonstratieregeling Klimaattechnologieën en Innovaties in transport (DKTI) van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat.

Het Duits, Thais en Italiaanse waterstofbedrijf Enapter heeft gisteravond in Londen de Earthshot Prize gewonnen. De milieuprijs, een initiatief van ZKH Prins William en The Royal Foundation, heeft tot doel de wereldwijde zoektocht naar de meest inspirerende en innovatieve oplossingen voor de grootste milieu-uitdagingen te stimuleren. In totaal vijf projecten over de hele wereld vielen in de prijzen. Prins William en zijn vrouw Catherine waren aanwezig, net als tal van beroemdheden als voetballer Mo Salah van Liverpool, actrice Emma Thompson en David Oyelowo. Er waren optredens van Coldplay, Yemi Alade, Shawn Mendes en Ed Sheeran. De ceremonie vond plaats in het Alexandra Palace. Enapter ging naar huis met 1,2 miljoen Euro.

Enapter Mede-oprichter Vaitea Cowan (foto rechts) was bij het bekendmaken van de shortlist, medio september, al zeer verrast. "We zijn dolgelukkig om erkend te worden door de EarthShot-prijs. De steun die we krijgen bij het opschalen van de productie van onze AEM-elektrolysers voor groene waterstof zal ons in staat stellen een nog grotere rol te spelen in het groene proces. Onze missie  is om groene waterstof voor iedereen betaalbaar en toegankelijk te maken door de kosten van AEM-waterelektrolyse te verlagen zodat waterstof kan concurreren met fossiele brandstoffen.”

“Onze elektrolysers zijn compacte modules die probleemloos geschakeld kunnen worden om op elke schaal groene waterstof te produceren. Ze zijn eenvoudig te installeren en, belangrijker nog, ze zijn gestandaardiseerd. Deze standaardisatie maakt ze perfect geschikt voor massaproductie, wat schaalvoordelen zal creëren om de kosten van elektrolysers enorm te verlagen en zijn daarmee toegankelijk voor iedere investeerder.”

Enapter bouwt momenteel een campus bij de Duitse stad Münster waar over twee jaar 10-duizend compacte elektrolysers per maand kunnen worden geproduceerd, schreef Waterstof Magazine eerder.

De eerste waterstof dual power trekker ter wereld komt het komende weekend naar de Achterhoekse Waterstofdagen. Het voertuig kan geheel emissievrij rijden op waterstof en kan -indien gewenst- overschakelen op diesel. De uitstoot van CO2 en NOX is aanzienlijk lager terwijl koppel en vermogen volledig behouden blijft. De tractor is een van de tienallen voertuigen op waterstof die vrijdag en zaterdag te zien zijn bij het voetbalstadion van De Graafschap.

Tijdens de Achterhoekse Waterstofdagen in Doetinchem worden ieder uur lezingen gegeven over waterstof binnen de mobiliteit, de techniek achter waterstofvoertuigen en het waterstofnetwerk van de toekomst. Remeha is aanwezig met de eerste cv-ketel op waterstof ter wereld. Op de parkeerplaats voor het stadion staan tientallen voertuigen op waterstof opgesteld, van auto tot quad en van tractor tot heftruck. Er vliegt een drone op waterstof, er is een kooktoestel op waterstof te zien en de eerste waterstofbakfiets ter wereld.

vrijdag 8 en zaterdag 9 oktober 2021. De toegang is gratis, coronacheck verplicht.

Op de website www.waterstofindeachterhoek.nl staat het hele programma.

De startup Hopium meldt in een persbericht de eerste doelstelling te hebben bereikt. Het Franse bedrijf, opgericht door coureur Olivier Lombard, zegt de eerste 1.000 bestellingen binnen te hebben voor haar waterstof auto Machina. De intekenaars hebben inmiddels de eerste 430 euro als aanbetaling overgemaakt. De liefhebbers moeten nog wel even geduld hebben, pas volgend jaar is het eerste prototype klaar, de uiteindelijke productie wordt rond 2026 verwacht.

Hopium is een nieuw Frans bedrijf opgericht door coureur Olivier Lombard, die in 2011 op 21-jarige leeftijd de jongste klassewinnaar werd op het circuit van Le Mans. De Machina op waterstof werd in oktober vorig jaar voor het eerst aangekondigd en in juni van dit jaar gepresenteerd tijdens de autoshow van Parijs. Het voertuig gaat minstens 120.000 euro gaan kosten.

Kopers krijgen daarvoor een emissievrije waterstofauto met een actieradius van 1000 kilometer, 500 PK  en een topsnelheid van meer dan 200 km/h. Volgens de autobedrijf zit de tank tussen de twee en drie minuten weer vol.

“Door als eerste onze auto te reserveren, hebben de toekomstige gebruikers van de Hopium Machina hun betrokkenheid bij ons project en hun steun voor waterstoftechnologie als aandrijfbron voor de toekomst getoond. We hopen de nieuwe leden van onze gemeenschap een nog nooit vertoonde ervaringen te bieden,’’ zegt oprichter en CEO Olivier Lombard.

De Amerikaanse autofabrikant Ford is bezig met de ontwikkeling van een bestelwagen op waterstof. Het wereldwijde succesnummer Ford Transit krijgt een brandstofcel. Samen met AVL, een Brits bedrijf dat gespecialiseerd is in voortstuwingstests, gaat Ford gezamenlijk een prototype te bouwen. Het project, deels gefinancierd door het Britse Advanced Propulsion Center en de overheid, heeft tot doel de integratie van kennis, techniek en technologie te verbeteren. 

De nieuwe Transit BEV zal in het voorjaar van 2022 in het Verenigd Koninkrijk op de markt komen en heeft een actieradius van 350 km. De aandrijflijn maakt gebruik van een modulair brandstofcelsysteem en vervangt de batterij van de Transit BEV, het model waarop het waterstofvoertuig op is gebaseerd.

Met de Transit op waterstof wil Ford onderzoeken of het voertuig in praktijk voldoet aan de wensen van de klanten op het gebied van rijbereik, snelladen en laadvermogen. Daarbij wordt de H2-wagen vergeleken met de Transit op batterijen.

Op de Automotive Campus in Helmond werkt DENS (Dutch Energy Solutions) aan een oplossing om grote hoeveelheden waterstof te verplaatsen zonder hoge druk of exotische temperaturen. DENS zoekt de oplossing in Hydrozine, ook wel bekend als mierenzuur, een vloeistof waar een grote hoeveelheid waterstof in zit. Op de bouwplaats wordt deze vloeistof gescheiden in waterstof en CO2. Er blijft geen restproduct achter.

Hydrozine is een vloeibare waterstofdrager. Als Waterstof Magazine een kijkje neemt bij DENS in Helmond staan er enkele grote vaten achter het bedrijfspand. Buitenstaanders zouden kunnen denken dat er gewoon water in de vaten zit. Zware compressoren en hogedruktanks zijn voor het aanvoeren en opslaan van waterstof niet meer nodig.

“Het geheim van DENS is de omzetting van Hydrozine naar waterstof”, zegt Max Aerts, een van de oprichters van het bedrijf. “Hydrozine bevat 53 gram waterstof per liter. Het door DENS ontwikkelde apparaat reformt de vloeistof in waterstof en CO2. Toch is het proces CO2-neutraal, omdat de CO2 er bij het productieproces is ingestopt. De waterstof die vrijkomt wordt vervolgens omgezet in stroom in een generator die werkt op waterstof.”

Bouwbedrijf Heijmans heeft inmiddels de schone stroomvoorziening getest op een bouwterrein bij de Technische Universiteit Eindhoven. Een grootschaligere test vindt plaats op een bouwplaats van de snelweg A16 met een ander bouwbedrijf. Daar worden met de schone stroomgenerator een midigraver, een ankerboormachine, een machine voor hogesnelheidspalen en een shovel van 20 ton opgeladen. 

Het tanken van Hydrozine is eenvoudig. Mierenzuur is een vloeibare brandstof die gewoon in plastic tanks op de bouwplaats aankomt. Je hoeft hem alleen maar in de tank van 6000 liter te pompen, die in de 10 voets container zit waar ook de generator in zit. Het apparaat van DENS levert een nominaal vermogen van 20kW en heeft een 60 kWh accu. Door de grote tank heeft het aggregaat een capaciteit van 3.2MWh waarmee je ongeveer 60 Tesla’s kunt opladen.  

Omdat Hydrozine slecht een vijfde van de energiedichtheid van diesel heeft, zijn er heel wat liters van nodig. Elke minuut gaat er bijna een liter mierenzuur doorheen. Van de uitstoot van stikstof, zwaveloxide en fijnstof is geen sprake. Het reformingssproces en de stroomgenerator met een brandstofcel zijn fluisterstil. Een beperking is nog wel. De systemen van DENS kunnen nu 4 kg waterstof per uur produceren en dit moet nog fors omhoog om aan de totale energievraag van de bouwplaats te kunnen voldoen.

Voor de mobiliteit onderzoekt DENS of zware voertuigen ook direct met een Hydrozine-systeem kunnen worden ingericht. Het grote gemak is dat ze dan op traditionele wijze kunnen tanken.

Zuivelcoöperatie FrieslandCampina haalt in de provincie Groningen melk op bij boerenbedrijven met een vrachtauto op waterstof. Een wereldprimeur die te danken is aan Transport Groep Noordwolde, een van de transporteurs die voor de coöperatie werkt. De trekker is gekocht bij Hyzon Europe die in de regio de eerste Europese fabriek voor waterstoftrucks exploiteert. De bedrijven hebben besloten voor Groningen te kiezen omdat daar een tankvoorziening voor waterstof aanwezig is, maar de zuivelgigant wil het emissievrije transport uitbreiden naar andere regio’s als daar de tankvoorziening gegarandeerd is.

De melkwagens van FrieslandCampina worden steeds duurzamer. Zo heeft het zuivelbedrijf de CO2-uitstoot per kilometer van het transport tussen boerderijen en productielocaties het afgelopen decennium al met 18,1 procent verlaagd. Gisteren is een volgende belangrijke stap gezet in de verdere verduurzaming van het melktransport, door de eerste 50-tons melkwagen rijdend op waterstof in gebruik te nemen.  Hans Wieleman, Manager Milk Logistics bij FrieslandCampina: “We blijven onszelf uitdagen en verbeteren, stap voor stap. Ruim vijf jaar geleden is FrieslandCampina gestart met het gebruik van liquid natural gas (LNG) als schonere brandstof voor de melkwagens en hebben we pompstations in heel Nederland – met succes - gestimuleerd om deze brandstof te leveren. Nu proberen we hetzelfde met waterstof mogelijk te maken in nauwe samenwerking met producent Hyzon en vervoerder Transport Groep Noord. Transport is en blijft belangrijk voor de verdere verduurzaming bij FrieslandCampina. Samen met deze betrokken partijen willen we de klimaatimpact van onze melkwagens tot een minimum beperken.”

Het zuivelbedrijf laat met de aanschaf van de waterstoftruck zien dat het bedrijf daadwerkelijk stappen durft te nemen in de verduurzaming, ondanks dat de prijs van een H2-truk nog aanzienlijk hoger is dan de prijs van een vergelijkbare wagen op diesel. FrieslandCampina adviseert andere transportbedrijven om deze mogelijkheid voor CO2-neutraal transport snel uit te breiden en daarmee samen het gebruik van waterstof in het transport te versnellen en daarmee de klimaatverandering tegen te gaan.

Netbeheerder Stedin heeft eind vorig jaar in Uithoorn 14 bestaande woningen succesvol omgezet van aardgas naar waterstof. Uit de test moest blijken of de theoretische berekingingen ook in praktijk realiteit zijn. Stedin voerde dit project samen uit met energie-expert DNV, gemeente Uithoorn, woningbouwvereniging Eigen Haard, installateur Feenstra en ketelleveranciers Nefit-Bosch en Remeha. Vrij snel na de proefperiode kwamen er al positieve reacties naar buiten. Nu ligt er een officieel rapport met de titel ‘Technisch eindrapport ombouwproject Uithoorn’. Waterstofmagazine zet de belangrijkste conclusies op een rij.

De praktijktest kwam tot stand omdat uit diverse studies is gebleken dat het huidige aardgasnetwerk geschikt is om waterstof in te transporteren. Lopende projecten als ‘Rozenburg’, ‘The Green Planet’ en de test in het Schotse Leeds worden uitgevoerd met nieuwe netwerken. Netbeheerder Stedin, met 2 miljoen aansluitingen in het westen van Nederland, wil juist weten wat de mogelijkheden met een bestaand netwerk in huizen van voor de eeuwwisseling zijn. Vandaar dat de test is uitgevoerd in woningen die rijp zijn voor de sloop, aan de Prinses Christinalaan in Uithoorn. De bewoners hebben de woningen voor aanvang van de test verlaten.

Het doel van het project is inzicht te krijgen in de wijze waarop straks miljoenen woningen in Nederland moeten worden omgebouwd van aardgas naar waterstof met zo min mogelijk aanpassingen. Binnen de scope viel het 8 bar druk-reduceerstation, het 100 mbar distributienetwerk en de gasleidingen binnen de woningen. Onderdeel van de proef was het testen van de dichtheid van leidingen met stikstof. Het project moet inzage geven in de ombouwwerkzaamheden per woning in tijd, geld, mensen en middelen.

Tijdens de proef is duidelijk geworden dat alle gebruikte materialen op het gebied van functionaliteit en lekdichtheid geschikt zijn voor waterstof. Vrijwel alle koppelingen, op drie na, waren lekdicht voor aardgas, stikstof, helium en waterstof. De drie koppelingen die lekten zijn nagetrokken en bleven daarna lekdicht. De twee geteste cv-ketels op waterstof van Nefit-Bosch en Remeha functioneerden uitstekend en hebben niet gehaperd.

Het hele gasleidingsysteem is geschikt voor waterstof, slechts de knelkoppelingen vragen aandacht. De ombouwwerkzaamheden wijken nauwelijks af van de aardgaswerkzaamheden die nu al in woningen worden uitgevoerd. Op het gebied van veiligheid zijn er geen onoverkomelijke uitdagingen. Gedurende de hele testperiode heeft zich geen enkele onveilige situatie voorgedaan.

De praktijktest laat zien hoeveel tijd het kost om een woning om te bouwen van aardgas naar waterstof. Gemiddeld is dat één dag. Omdat de ombouw maatwerk is, is het niet te verwachten dat dit -als er meer ervaring is opgedaan- sneller kan. Tijdwinst is nog wel te behalen als niet de totale ketel wordt vervangen, maar alleen het gasblok, de brander en de warmtewisselaar.

In een rapport dat Stedin heeft uitgebracht staat de conclusie dat de ombouw van woningen op aardgas naar woningen op waterstof technisch mogelijk is. Er zijn geen onoverkomelijke technische uitdagingen. De test was echter te kleinschalig, om definitieve conclusies te kunnen trekken zijn aanvullende, grootschalige pilotprojecten nodig. De wet- en regelgeving moet ook worden aangepast.

Voordat de proef in Uithoorn van start ging zijn de omwonenden uitvoerig geïnformeerd. Er zijn dan ook geen negatieve signalen uit de omgeving binnengekomen.

Het hele rapport kunt u hier downloaden:
https://www.stedin.net/-/media/project/online/files/duurzaamheid-en-innovatie/technisch-eindrapport-uithoorn.pdf

Deze week is HyDelta, een Nederlands onderzoeksprogramma gericht op het veilig inpassen van waterstof in de bestaande infrastructuur voor gastransport en distributie, officieel van start gegaan. De verschillende partners willen barrières voor innovatieve waterstofprojecten wegnemen. Het project loopt tot januari 2022 met een eventuele uitloop naar april. Innovaties die het dichtst bij markintroductie zijn worden als eerste aangepakt.

Veel partijen lopen bij de ontwikkeling in praktijk aan tegen obstakels op het terrein van vergunningen, infrastructuur of veiligheidsvoorschriften. Hierdoor komen innovatieve projecten niet van de grond of er treedt vertraging op. Het HyDelta-programma wil deze obstakels inventariseren en bezwaren wegnemen door vraagstukken te onderzoeken. De verschillende partijen binnen HyDelta richten zich op de financiering, het onderzoek en de uitvoering. De financiering wordt geregeld door de Gasunie, Netbeheer NL en TKI Nieuw Gas. Voor onderzoek en uitvoering zijn DNV GL, Kiwa, TNO en de New Energy Coalition aangesloten. Deze laatste partij zal ook als coördinator optreden.

Geselecteerde onderwerpen zijn: technische aanpassingen in het aardgasnetwerk, veiligheid bij gebruik, metering van waterstof, geur en zichtbaarheid, standaardisering/normering, ontwikkelen van educatietrajecten, de werking van bijmengverplichtingen en de economie van de waterstofwaardeketen. Voor al deze onderwerpen wordt zoveel mogelijk aangesloten bij, of voortgeborduurd op, lopende en geplande internationale onderzoeken en initiatieven.

‘Dit programma is de wegbereider naar de daadwerkelijke toepassing van groene waterstof in de praktijk. Deze stap is noodzakelijk en dringend, om de vele innovaties die zich nu ontwikkelen, te kunnen versnellen en verder te brengen,’ aldus Jörg Gigler van TKI Nieuw Gas, onderdeel van de Topsector Energie.

Ondanks de vele initiatieven bevindt de ontwikkeling van een waterstofeconomie zich nog in een beginfase. Zo staan nog talloze vragen open, variërend van technische vragen rond de productie en de inpasbaarheid van waterstof in het transport- en opslagsysteem, tot vragen rond de economische en juridische aspecten ervan. HyDelta wil deze vraagstukken oplossen.

In Brussel hebben politieke leiders en hoge ambtenaren uit Portugal en Nederland verder gesproken over de realisatie van een enorme waterstoffabriek in Sines. Nabij deze Portugese havenplaats moeten grote zonnevelden komen met miljoenen zonnepanelen voor de productie van groene waterstof. Onder andere de Nederlandse Waterstofgezant Noé van Hulst en Bart Biebuyck, executive director van Fuel Cells and Hydrogen joint undertaking, zitten aan de overlegtafel. ‘We doen echter geen mededelingen over welke bedrijven bij dit initiatief betrokken zijn, dat laten we aan de bedrijven zelf over,’ meldt Van Hulst aan Waterstof Magazine

‘Het doel van de gesprekken in Brussel was om te praten over de vervolgstappen en de wijze waarop dit plan zou kunnen passen binnen de regels van de Europese Unie. Maar het is op dit moment te vroeg om daarover meer te zeggen,' aldus Van Hulst, die daar nog wel aan toevoegt dat een groep bedrijven in Portugal en Nederland al geruime tijd samengewerkt aan het creëren van een waardeketen en handelsroute. De beide regeringen hebben het initiatief verwelkomd.

‘Nederland beschouwt groene waterstof als een noodzakelijke aanvulling op elektrificatie en energie-efficiëntie met het oog op het bereiken van de afgesproken klimaatdoelen voor 2050,’ zegt van Hulst. ‘Onze berekeningen tonen echter aan dat we enorme hoeveelheden waterstof nodig hebben om te verduurzamen. En dan hebben we het over hoeveelheden die onze eigen binnenlandse productiecapaciteit de komende 10 jaar zullen overtreffen, vandaar onze belangstelling voor import,’ laat Van Hulst aan onze redactie weten. De Portugese Minister van Milieu João Matos Fernandes zegt in de media in Portugal dat het plan voor de waterstoffabriek in Sines in april zal worden ingediend. Hij garandeert dat het Portugese bedrijven het project zullen ontwerpen en bouwen.

Na afloop van de gesprekken in Brussel plaatste de Portugese staatssecretaris van Energie João Galamba de bovenstaande foto op social media. Hij staat voor de banier, met rechts naast hem Noé van Hulst en links Bart Biebuyck.

Onder grote belangstelling is woensdagmorgen in Stad aan ’t Haringvliet de eerste waterstofwoning van Nederland officieel geopend. Het hart van het waterstofsysteem is een Solenco Powerbox met een Italiaans design die is opgesteld in de garage. In de Powerbox zit een brandstofcel gecombineerd met een elektrolyser. Deze wordt gebruikt om van stroom -uit de 30 zonnepanelen op het dak- waterstof te maken en op een later tijdstip van dit waterstof weer stroom. De waterstofopslag bevindt zich in de tuin. In een grijze metalen kast ligt in 24 cilinders onder 30 bar maximaal 1200 liter waterstof opgeslagen. Waterstof Magazine was ter plaatse. Meer informatie over dit innovatieve project vindt u hier.