Een opvallend project in Schotland. Daar wordt een 40 jaar oude trein getest die van elektrisch is omgebouwd naar waterstof-elektrisch. De Britse pers heeft het over "de grootste verandering in de spoorvoortstuwing van het land in meer dan 60 jaar". De vorige grote verandering ging van stoom naar stroom.

De Britse spoorwegen zijn vaak geliefd om hun nostalgie, maar niet om de noodzakelijke innovatie. Het nieuwe Scottish Hydrogen Train Project is dat wel en is zelfs zeer duurzaam. Er wordt geen nieuwe trein gekocht, maar er wordt een oud voertuig opgelapt. Een bijzondere samensmelting van nostalgie en innovatie. Het Schotse spoorbedrijf krijgt bonuspunten voor duurzaamheid die dit oplevert en de verwondering door de levensduur van rollend materieel te verlengen.

De voormalige ScotRail-trein die is omgebouwd naar waterstof, wordt getest op de acht kilometer lange Bo'ness & Kinneil Railway-erfgoedlijn in de buurt van Linlithgow, 25 kilometer ten westen van Edinburgh. Het is de eerste trein op waterstof in Schotland. Als de test slaagt kunnen er treinen op waterstof worden ingezet binnen de ScotRail-vloot op Highland en andere landelijke langeafstandslijnen waar elektrificatie van de routes te duur is. Het testen van de trein wordt begeleid door de Universiteit van St. Andrews en zal nog enkele maanden duren.  

Helemaal nieuw is waterstof niet in het Schotse openbaar vervoer. De emissievrije stroombron wordt al gebruikt in dubbeldekkerbussen en deelauto’s in Aberdeen. In Glasgow gaan vuilnisauto’s op waterstof rijden.

Beelden van deze historische trein op waterstof ziet u via deze link

In de Nederlandse stad Zwolle begint een test met een fabriek voor groene waterstof met een hoog rendement. Niet alleen de waterstof uit de elektrolyser wordt gebruikt, ook de zuurstof heeft een directe bestemming. Om dat mogelijk te maken en om de transportkosten voor zuurstof te minimaliseren wordt de elektrolyser op het terrein van een rioolwaterzuiveringsbedrijf geplaatst.

Deze Europese primeur vindt plaats bij de rioolwaterzuivering Hessenpoort op het gelijknamige industrieterrein in Zwolle-Noord. Waterschap Drents Overijsselse Delta werkt daarbij samen met waterstofbedrijf H2-GO. De zuurstof, voor veel bedrijven met een elektrolyser een afval product, wordt gebruikt om het rioolwater te zuiveren. Daarvoor wordt nu nog gewone buitenlucht gebruikt met slechts een gering deel zuurstof. Door in de toekomst rioolwater met zuiver stuurstof te reinigen kan het waterschap enorm op de  pompcapaciteit besparen. Het project komt tot stand in samenwerking met STOWA, het landelijke kenniscentrum van regionale waterbeheerders. Marion Wichard laat onze redactie weten dat wordt gehoopt het energieverbruik van de rioolwaterzuivering met de helft te verminderen.

De waterstof, die uit de elektrolyser van 2,2 megawatt komt, wordt eigendom van waterstofbedrijf H2-GO. Dit bedrijf heeft een overeenkomst met de gemeente Zwolle zodat deze waterstof kan komen tanken bij een nieuw waterstoftankstation op het industrieterrein Hessenpoort. Gesprekken met logistieke dienstverleners moeten de vraag naar waterstof verder opdrijven. “We zijn met diverse transportbedrijven in overleg en luisteren goed naar de vraag hoe snel een vrachtauto kan tanken, zegt directeur Jan Bastiaan tegen waterstof magazine. “Momenteel zijn we met een producent van waterstoftankstations in gesprek dat een vrachtauto op waterstof nét iets sneller kan vullen dan een soortgelijke vrachtauto op diesel. Dat is belangrijk voor onze toekomstige afnemers.” H2-GO verwacht het H2-station medio 2023 operationeel te hebben.

De initiatiefnemers van de waterstoffabriek gaan in een volgende stap onderzoeken hoe de restwarmte uit de elektrolyser gebruikt kan worden. Het waterschap kijkt daarbij naar het verwerkingsproces voor rioolslib.

De Franse fabrikant van waterstoftankstations Atawey heeft zijn mobiele waterstoftankstation voor het eerst ingezet voor het tanken van een boot. In de haven van Ciotat aan de Middellandse zee werd waterstof onder 350 bar geleverd aan een schip van Hynova Yachts, het eerste op waterstof aangedreven jacht ter wereld. “Deze test stelde ons in staat om aan te tonen dat het geen probleem is voor H2-pioniers om hun voertuigen of vaartuigen op welke plek dan ook van waterstof te voorzien” meldt het bedrijf uit de regio Savoie.

De mobiele tankinstallatie van Atawey kan onder hoge druk personenauto’s, vrachtauto’s, bussen, vorkheftrucks, treinen, boten of speciale apparaten van waterstof voorzien. De tankvoorziening kan in actie komen als er nog geen vast waterstoftankstation is gebouwd of als een bestaand tankstation in onderhoud is. De mobiele installatie heeft een capaciteit van maximaal 150 kilo per dag bij een druk die varieert van 200 tot 500 bar.

Windcat Workboats, een bedrijf dat gespecialiseerd is in het vervoeren van personen van en naar platforms op zee, koopt zes CTV schepen op waterstof. De zogenaamde Crew Transfer Vessels worden gebouwd door de Belgische scheepsbouwer CMB.TECH en tussen nu en 2024 geleverd.

Deze baanbrekende ontwikkeling, voor zowel de marine als de offshore windindustrie, is de eerste in haar soort die schone brandstoffen gebruikt om tot 80% van het traditionele brandstofverbruik en de bijbehorende emissies te verminderen. Deze nagenoeg emissievrije schepen die varen op een mix van waterstof en fossiele brandstof bieden de industrie een kosteneffectieve oplossing om op korte termijn de uitstoot van schepen aanzienlijk te verminderen.

Managing Director bij Windcat Workboats, Willem van der Wel is enthousiast over de nieuwe generatie schepen. Vooral voor klanten die druk zijn met de bouw en het onderhoud van windparken is een flinke besparing op emissie-uitstoot een belangrijk pluspunt.

De zes bestelde waterstofschepen omvatten vier schepen uit de MK3.5H2-serie, waarvan er twee in 2022 en twee in 2023 worden geleverd. De andere twee schepen behoren tot de nieuwe MK5-serie, 27-meter lange schepen met een dubbele waterstofcapaciteit ten opzichte van de MK3.5H2-serie.

CMB.TECH en Windcat Workboats werken samen om de motorcapaciteit verder te optimaliseren met als doel het percentage waterstof in het dual-fuel ontwerp te verhogen. De langetermijnplanning is om technologie en infrastructuur te ontwikkelen om uiteindelijk een waterstof-verbrandingsmotor te realiseren.

De invoering van meer vaartuigen op waterstof zal de vraag naar waterstof doen toenemen, wat de ontwikkeling van waterstofinfrastructuur zal vergemakkelijken. CMB.TECH en Windcat hebben al een oplossing ontwikkeld om waterstof aan schepen te leveren. Dit is een 40ft 500bar trailer die als mobiel waterstoftankstation ingezet kan worden. Meerdere toepassingen en klanten kunnen door dit ene systeem in een groot gebied worden bediend.

De Franse waterstofproducent Lhyfe heeft in Saint-Nazaire in het zuiden van Bretagne een offshore-installatie voor groene waterstof in gebruik genomen. Het platform "Sealhyfe" heeft een elektrolyser met een capaciteit van 1 MW en gebruikt zeewater voor de productie van waterstof. Het is 's werelds eerste offshore-productiefaciliteit voor groene waterstof, kondigde Lhyfe aan. Na een proefperiode aan de kade verhuist de productie-eenheid naar 20 kilometer uit de kust en wordt verbonden met een drijvende windturbine.

Het Sealhyfe-platform moet op zee een ​​aantal grote en ongekende uitdagingen aangaan, waaronder het omzetten van de elektrische spanning van de drijvende windturbine, het oppompen, ontzilten en zuiveren van zeewater en het breken van de watermoleculen via elektrolyse om hernieuwbare groene waterstof te verkrijgen. Al deze processen moeten worden uitgevoerd op een deinend platform met windstoten uit alle richtingen. Het platform moet ook nog eens volledig automatisch werken, zonder fysieke tussenkomst van een operator, behalve voor geplande onderhoudsperiodes.  

De fabriek zal 400 kilogram groene waterstof per dag produceren, die in eerste instantie zal worden gebruikt voor onderzoeks- en ontwikkelingsdoeleinden. De plant wordt in totaal twaalf maanden op volle zee getest. Nadat de proeffase is voltooid, is Lhyfe van plan meer fabrieken te bouwen. Het doel van het bedrijf is om tegen 2030 een productiecapaciteit van groene waterstof van 3.000 MW te installeren. Voor de offshore projecten plant Lhyfe een installatiecapaciteit van minimaal 100 MW.

In Dordrecht is Greenpoint Van Kessel gestart met de bouw van een nieuw waterstoftankstation. De H2-tanklokatie komt direct bij afslag 21 van de autosnelweg A15 naast het BP tankstation aan de Laan der Verenigde Naties in Dordrecht. Zowel auto’s als bussen en trucks kunnen er vanaf het eerste kwartaal van 2023 waterstof tanken.

Uniek is dat het om Europa’s eerste ondergrondse waterstoftankstation gaat. De waterstoftanks, compressoren en andere onderdelen zijn volledig onder de grond weggewerkt. Momenteel wordt er nog gewerkt aan een ondergrondse betonnen bak van 21 bij 8 meter. De bak wordt vier meter diep en is rondom voorzien van damwanden. Het tankstation lever waterstof op 700 bar aan personenauto’s en waterstof onder 350 bar aan vrachtauto’s en bussen.

De tanklocatie wordt in samenwerking met Hystream en Koninklijke Van Twist ontwikkeld. Het tankstation wordt geleverd door Resato, de enige Nederlandse producent van waterstoftankstations uit Assen.

De plannen in Hoogeveen bestaan uit twee onderdelen. In de wijk Erflanden moeten 427 bestaande woningen van aardgas overschakelen naar 100% waterstof en in de nieuwbouwwijk Nijstad-Oost moeten een tiental nieuw te bouwen woningen direct aan de waterstofleiding. Een project met een dergelijke omvang is niet meer haalbaar. De gemeente Hoogeveen wil nog wel met waterstof verder, maar het project in Erflanden wordt flink kleiner. Momenteel gaat de gemeente uit van ongeveer 100 woningen die meedoen aan de proef.

Zoals Waterstof Magazine eerder meldde heeft de gemeente Hoogeveen 4,4 miljoen euro subsidie gekregen van de landelijke overheid. Dat geld is voornamelijk bedoeld om cv-ketels, kookplaten en gasleidingen te vervangen, maar ook om de deelnemers aan de poef financieel te compenseren voor het verschil in de aardgas- en waterstofprijs. Het knelpunt zit bij het laatste onderdeel. De energieprijzen zijn zeer sterk gestegen en doen een groter beroep op het totale budget. Andere onderdelen worden daardoor minder omvangrijk, zoals het aantal deelnemende woningen.

Er is nog een onverwachte domper die het waterstofwijk-project financieel flink treft. De initiatiefnemers hebben een businesscase gemaakt zonder rekening te houden met energiebelasting en ODE-belasting (Ontwikkeling Duurzame Energie, een belasting van het ministerie van Economische Zaken om duurzame energieprojecten aan te jagen). De reden is dat waterstofwijk Hoogeveen zelf een duurzaam energieproject is. In eerste instantie ging het ministerie van Economisch Zaken hiermee akkoord, achteraf bleek dat een misrekening.

De waterstofwijk Hoogeveen en een soortgelijk project in Stad aan ’t Haringvliet in de provincie Zuid-Holland moeten een voorbeeld zijn voor de rest van Nederland en aantonen dat waterstof een waardige vervanger kan zijn voor aardgas en een belangrijke rol kan spelen in de energietransitie. Voor beide projecten heeft de landelijke overheid in totaal bijna 10 miljoen euro uitgetrokken.

Op de afbeelding: rechts de bestaande woonwijk Erflanden, linksboven de nog te bouwen woonwijk Nijstad-Oost en linksonder de productielocatie en het ontvangststation voor waterstof.

De eerste Poolse waterstoflocomotief is afgelopen week geshowd op de beurs InnoTrans in Berlijn. Een primeur was het niet, want afgelopen jaar was het voertuig, gefabriceerd door PESA, al te zien in Polen. Toch geeft het de trend aan in welke richting de mobiliteit op het spoor zich zal ontwikkelen op niet-geëlektrificeerde trajecten.

De van oorsprong diesellocomotief met de aanduiding SM42 6Dn is een 4-assige locomotief met 4×180 kW tractiemotoren. Hij is uitgerust met twee brandstofcellen van Ballard voor de opwekking van elektrische energie uit waterstof. Iedere brandstofcel kan 85kW opwekken.

Het waterstof-energiesysteem bestaat uit twee sets tanks die elk 16 cilinders bevatten met een totale capaciteit van 175 kg H2 bij een druk van 350 bar. Het aandrijfsysteem van de locomotief omvat ook een tractiebatterij met een totale capaciteit van 167 kWh.

De locomotief is ook uitgerust met een autonoom rijsysteem waarmee één bestuurder het voertuig kan besturen, evenals een obstakelherkenningssysteem. Na modernisering kreeg de SM42 6Dn niet alleen een innovatieve aandrijving, maar ook een modern design, zijn minimalistische stijl verwijst naar de huidige trends.

Fabrikant PESA meldt dat het eerste exemplaar inmiddels verkocht is als rangeerlocomotief aan energiebedrijf PKN Orlen, marktleider in Polen op het gebied van olieproducten en benzinedistributie.

In de Limburgse plaats Leunen bij Venray heeft de Gasunie een proefproject met een emissievrije bouwplaats succesvol afgerond. Bij Leunen wordt de provinciale weg N270 omgelegd en moet de Gasunie het tracé van het hoofdgasnet verplaatsen. Met een aggregaat op waterstof is het gelukt deze klus emissievrij uit te voeren.

Het doel van de Gasunie was om de hele energieketen rond de bouwplaats 100% te vergoenen. Dit is gelukt. In de testperiode zijn de dieselaggregaten uitgeschakeld en is stroom geleverd uit een aggregaat die is omgebouwd naar waterstof. Waterstof is aangevoerd met een tubetrailer van Schenk transport met een inhoud van 400 kilo. De groene waterstof is geproduceerd bij Energy Stock in het Groningse Zuidwending

Het aggregaat met de naam Hydrogen Engine, ontwikkeld door Koninklijke Van Twist, bevat een omgebouwde gasmotor die met minimale aanpassingen geschikt is gemaakt voor waterstof en levert 120 kVa. Het apparaat kan een volle werkweek van 50 uur draaien op de inhoud van één tubetrailer. “De CO2-uitstoot is nul en de NOx-uitstoot is verwaarloosbaar klein”, zegt Leo van Buitenen van de Gasunie (foto). “Maar het kan misschien nog beter. We denken dat het optimale resultaat kan worden behaald als het waterstofaggregaat kan worden ingezet als range-extender die, indien nodig, een batterij oplaat. De stroomvraag wordt dan gedekt door de batterij en het aggregaat springt aan als de batterij leeg raakt. De verwachting is dat het aggregaat dan 2 tot 2,5 uur per dag daadwerkelijk zal draaien. We zijn de eerste waarbij de hele keten rondom de energievoorziening op de bouwplaats groen is!”

Een wereldprimeur op InnoTrans in Berlijn. Daar wordt deze week een railfrees op waterstof gepresenteerd. Een railfrees wordt door onderhoudsbedrijven gebruikt om spoorstaven te slijpen. Terwijl waterstof sinds kort in opmars is bij het personenvervoer over de rails, wordt alweer de volgende stap gezet richting emissievrij onderhoud.

Het initiatief om een emissievrije freesmachine is in 2020 genomen door Linsinger Maschinenbau Gesellschaft mbH uit Oostenrijk, wereldmarktleider op het gebied van railfreesmachines. Voor de waterstofaandrijving via een brandstofcel is samenwerking gezocht met het Duitse bedrijf Proton Motor. In de zomer van 2021 leverde Proton Motor het op maat gemaakte HyRail ® waterstofbrandstofcelsysteem met 214 kW geïnstalleerd brandstofcelvermogen voor de eerste speciale spoorwegbouwmachine van dit type.

Het HyRail ® multistack brandstofcelsysteem van Proton Motor bestaat uit twee volledig redundante systemen van elk 107 kW. De waterstoffrees heeft een puur elektrische aandrijving, zonder hydrauliek. Voor wat betreft de railfreesmachines, die altijd met dieselmotoren hebben gewerkt, is dit een belangrijke ontwikkeling richting de steeds strengere regelgeving met betrekking tot de omgevingsfactoren uitlaatgassen en geluidsoverlast.

De belangrijkste verbetering van de arbeidsomstandigheden vind plaats metro- en spoortunnels. Bovendien is het gezondheidsrisico voor het bedienend personeel op de baan moet ook profiteren van het emissievrije freesconcept, dat stofvervuiling elimineert.

De railfreesmachine is nog tot vandaag te zien op InnoTrans in Berlijn. Dit is een internationale vakbeurs voor transporttechnologie waaronder spoortechnologie, spoorweginfrastructuur en openbaar vervoer.

De gezamenlijke Europese gasbedrijven die samenwerken bij de realisatie van een waterstofnetwerk van pijpleidingen door Europa heeft deze week een nieuwe kaart verspreid. De European Hydrogen Backbone meldt een toenemende dynamiek en versnelling van de waterstofontwikkelingen in de markt. De kaart van de maand mei is compleet bijgewerkt naar een actuele versie van september.

De belangrijkste wijzigingen op een rij:

In Spanje zal tegen 2030 naar verwachting een meer onderling verbonden waterstoftransmissienetwerk worden ontwikkeld in het noorden van het land, naast de opname van de bestaande LNG-terminal in Gijón;

In België werd de visie voor 2040 geactualiseerd om een ​​snellere uitrol van pijpleidinginfrastructuur weer te geven;

In Slowakije is de ontwikkeling van de Oost-West-waterstofcorridor van Oekraïne naar Tsjechië versneld van 2040 tot 2030.

In Hongarije is ook de waterstofinterconnectie met Slowakije versneld van 2040 naar 2030, terwijl de interconnectie met Oostenrijk is verschoven naar 2040.

Actuele ontwikkelingen zijn tot in detail te volgen op de Europese website www.ehb.eu

Grote belangstelling op de IAA Transport 2022 in Hannover voor innovatie in transport. Daar presenteert de Amerikaanse vrachtautofabrikant Nikola deze week voor het eerst de Europese Nikola Tre brandstofcel elektrische truck. Bezoekers van de beurs kunnen nog tot en met zondag demonstraties bekijken in de openlucht tijdens de IAA Test Drive Experience en meerijden in de Nikola Tre Batterij EV om de prestaties, het comfort en de geavanceerde functies te ervaren. “De Europese 4x2 Artic-versie van de Nikola Tre Batterij EV is een emissievrije heavy-duty truck met het beste bereik in zijn klasse tot 530 km”, meld het bedrijf trots.

Het voertuig op waterstof, de Nikola Tre FCEV Artic 6x2 in bètaversie, heeft een gestuurde sleepas en een nieuwe cabine met verbeterde aerodynamische prestaties. Met een wielbasis van 3.932 mm en tanks om ongeveer 70 kilogram waterstof te kunnen opslaan bij een druk van 700 bar. Deze capaciteit, samen met de snelle tanktijd van minder dan 20 minuten, maakt een actieradius tot 800 km mogelijk. Wanneer Nikola Tre FCEV in 2024 de Europese markt betreedt, zal emissievrije elektrische voortstuwing voor langeafstandsmissies een realiteit worden.

"De batterij-elektrische en brandstofcel-elektrische nul-emissie-trucks van Nikola Tre zijn echte game changers in het commerciële vrachtvervoer", zegt Michael Lohscheller, president van Nikola Corporation. “Specifiek ontwikkeld als elektrische voertuigen, leveren ze de prestaties en rijervaring waarmee ze kunnen concurreren met hun dieselaangedreven collega's in de zwaarste zware missies. Ze bieden operationeel en financieel haalbare emissievrije oplossingen voor regionale toepassingen en langeafstandsvervoer die klanten een echt concurrentievoordeel zullen geven.”

"Vandaag schrijven we geschiedenis met de eerste producten voor de Europese markt door IVECO's krachtige partnerschap met Nikola Corporation", aldus Luca Sra, Truck Business Unit President, Iveco Group. “Samen hebben onze teams een modulair platform ontworpen dat zowel brandstofcel- als batterijaandrijvingstechnologieën kan hosten, te beginnen met de Europese 4x2 Artic-versie van de Nikola Tre Batterij EV heavy-duty truck die hier vandaag zijn debuut maakt. Een ware revolutie die een tastbare stap markeert in de richting van ons ambitieuze doel om een ​​emissievrij transport te realiseren.”

De Europese Commissie heeft subsidie verleend aan zes Europese partijen om de uitrol van nieuwe waterstoftankstations in acht landen te versnellen. Initiatieven in Nederland, België, Duitsland, Italië, Polen, Denemarken, Zweden en Frankrijk hebben Connecting Europe Facility-subsidie toegezegd gekregen. In totaal gaat het om meer dan 100-miljoen euro.

In Nederland krijgt het project Hyres2 in totaal 3,5 miljoen subsidie voor de realisatie van vier openbare waterstoftankstations langs het Trans-Europees vervoersnetwerk (TEN-T) in Nederland. Binnen Hyres2 werken projectpartners Vissers Energy Group en Van Kessel samen aan de realisatie van de vier tanklocaties die moeten komen (of al gerealiseerd zijn) in Horst aan de Maas, Sliedrecht, Ede en Oude-Tonge. Bij het laatste tankstation zal ook een elektrolyser voor de productie van groene waterstof worden geplaatst.

H2 Accelerate in Nederland, dat onder leiding staat van Shell, ontvangt 17,4 miljoen euro voor de inzet van 8 waterstofstations verdeeld over Frankrijk en Nederland

BelgHyCo in België ontvangt bijna 11 miljoen euro voor de uitrol van 3 stations in 350 en 700 bars. Een station moet komen in de haven van Antwerpen, een langs de snelweg van Brussel naar het Franse Lille en een ten zuiden van Brussel bij Halle. Een van de stations zal worden uitgerust met een elektrolyser.

Het Duitse initiatief MJEV krijgt een EU-bijdrage van 12,44 miljoen euro voor de realisatie van 12 stations verspreid over Duitsland, Denemarken en Zweden. Alle tanklocaties liggen langs de Scandinavische corridor.

In Frankrijk is 10-miljoen euro subsidie verstrekt aan Air Liquide voor de bouw van waterstoftankstations in Vitry-sur-Seine (Parijs), Plan d'Orgon (tussen Avignon en Marseille), Marseille Fos (Marseille havengebied) en Lyon-Saint-Exupéry ( luchthaven Lyon). Het project Hype Assets ontvangt 14,7 miljoen euro voor 10 H2-stations in de regio Parijs. Tenslotte ontvangt Hynamics, een dochteronderneming van de EDF-groep,10 miljoen euro voor de uitrol van vier waterstofstations in Duinkerken, Cannes en twee in de Vallée Sud Grand, aan de zuidkant van Parijs.

De projectpartners binnen Serra Hydrogen Valley in Italië krijgen 13,74 miljoen euro voor de bouw van vijf H2-stations in het noord-westen van het land.

Tenslotte krijgt Clean Cities uit Polen een subsidie ​​van 12,8 miljoen euro voor de realisatie van vijf stations. Energiegigant PK Orlen bouwt in ieder geval drie H2 stations in Poznań en Katowice, terwijl een modulair station zal worden gebouwd in Włocławek.

De waterstofladder van milieuorganisatie Natuur & Milieu maakt inzichtelijk voor welke toepassingen waterstof het meest geschikt is en of er al duurzame alternatieven voor die toepassingen bestaan. Opvallend is dat er bovenaan de ladder, dus daar waar de meeste milieuwinst te behalen is, het minste wordt geïnnoveerd. Tijd voor een verschuiving in het denken én vooral in het innoveren.

Toepassingen voor waterstof zijn momenteel voornamelijk oplossingen die interessant zijn voor consumenten. Denk aan auto’s die rijden op waterstof. Of iets groter: vrachtwagens op waterstof. Dit zijn aansprekende voorbeelden, iedereen begrijpt waar het over gaat. Productie van staal of kunstmest spreekt minder tot de verbeelding. Toch staan deze hoog op de waterstofladder. De impact van een waterstoftoepassing is groot en alternatieven zijn er haast niet. Maar voor veel projecten is innovatie noodzakelijk.

Door te innoveren in een markt die veel mogelijkheden biedt en waar nog weinig gebeurt, is de kans groot dat u de eerste bent met een innovatie. Dat alleen is echter niet voldoende. Een octrooi beschermt uw innovatie tegen kopiëren en geeft u de touwtjes in handen. U bepaalt wie de toepassing mag gebruiken en u plukt de financiële vruchten. Zeker wanneer u als kleinere organisatie actief wilt worden in een markt waar al grotere partijen dat ook zijn, is het zinvol om u met een octrooi te kunnen verdedigen.

Via deze link leest u meer over hoe u uw vinding kunt beschermen met een octrooi.

https://www.waterstofmagazine.nl/12-interviews/1926-innoveren-bovenaan-de-waterstofladder-levert-u-meer-op

De Nederlandse bouwer van waterstoftankstations Resato heeft een overeenkomst gesloten voor de levering van minimaal tien waterstoftankstations in Duitsland. Het eerste tankstation moet al in het tweede kwartaal van 2023 worden geopend en komt op het zuidelijke industrieterrein bij de Noord-Duitse stad Neumünster, 45 km ten noorden van Hamburg, en moet bedrijven uit de logistiek, handel en bouw van waterstof voorzien.

"We bevestigen met het tekenen van de samenwerkingsovereenkomst onze intentie om een netwerk van ten minste 10 zware waterstoftankstations op te zetten in Sleeswijk-Holstein en Noord-Duitsland en dit te doen met bewezen partners", zegt Harro Possel, CEO van Hypion. Robert Castien, CEO van Resato, voegt toe: "Resato streeft ernaar een wereldleider te worden in waterstoftankstationtechnologieën. De projecten van Hypion in Duitsland zijn daarbij van strategisch belang."

Het Duitse ministerie van Digitale Zaken en Transport ondersteunt het algemene project. Zo ontvingen de partners in de Neumünster H2 Hub begin dit jaar overheidsfinanciering voor de aanschaf van de eerste zware vrachtwagens in Duitsland op basis van brandstofcel-elektrische aandrijvingen. "Samen wordt een holistisch systeem opgezet. Dit omvat de inkoop van groene waterstof, logistiek en distributie naar tankstations, tot en met het gebruik ervan in zware voertuigen”, legt Dr. Stefan Rehm uit, die verantwoordelijk is voor het project bij Hypion GmbH. "Alleen met een nieuwe schaal van enkele honderden kilo's H2-verkoop per dag kan economische levensvatbaarheid voor een tankstation worden bereikt.”

Hypion is betrokken bij het bouwen van geïntegreerde groene waterstofeconomieën om mobiliteit, industrie, gebouwen en de elektriciteitsmarkt van schone energie te voorzien. Het bedrijf is een joint venture van het ingenieursbureau IPP Projects GmbH, het ontwikkelingsbureau Region Heide AöR, EDF Deutschland GmbH en HanseWerk AG.

Resato Hydrogen Technology is een Nederlandse fabrikant van waterstoftankstations gevestigd in Assen. Met meer dan 30 jaar ervaring in hogedruktechnologie heeft Resato de expertise om waterstof onder de juiste druk te brengen, zelfs onder extreme omstandigheden. Resato heeft zowel particuliere stations als openbare stations in heel Europa geplaatst.

Het Zweedse bedrijf Nilsson Energie meldt de bouw van een groot waterstoftankstation in de grootste haven van Scandinavië. Het tankstation komt bij gate 6, direct naast Gotenburg RoRo Terminal en de Arken Intermodal Terminal. Dit is een van de plekken in Zweden waar de transportbewegingen van vrachtauto’s het meest intensief zijn. In eerste instantie krijgt het station een capaciteit van 1500 kilo per dag, dat komt overeen met 35 tankbeurten voor zwaar transport.

"Het bouwen van een waterstoftankstation op zo'n centraal knooppunt voor zware voertuigen en voor de auto-industrie is zeer motiverend", zegt Nilsson Energy's CEO Pontus Lundgren. “Gotenburg is de grootste haven van Scandinavië en de toegangspoort tot de wereld voor grote delen van de Zweedse industrie.

Het havenbedrijf van Gotenburg is ook enthousiast over het plan. "Het is een veelgevraagde toevoeging aan de haven”, zegt Viktor Allgurén, Head of Innovation bij de Gothenburg Port Authority. “Een initiatief dat ook volledig in lijn is met onze strategie om voorwaarden te creëren voor het versnellen van de transitie van de transportsector naar fossielvrij.”

Nilsson Energy heeft inmiddels 3,3 miljoen euro subsidie ontvangen voor de realisatie van de tankvoorziening. Het station gaat alleen groene waterstof leveren en wordt in september 2023 opgeleverd. Nilsson Energy wil zich ook richten op het zelf produceren van groene waterstof.

Foto: Visiebeeld van tankstation en waterstofopslag. De afbeelding is niet op schaal en kan wijzigen.

Hyundai ligt goed op schema met het leveren van vrachtauto’s op waterstof. Door de vele bestellingen in Zwitserland is er continue een stroom vrachtauto’s onderweg van Zuid-Korea naar Europa. Andere landen binnen Europa kunnen daarvan meeprofiteren. “Als het moet kunnen we binnen een week meerdere geheel emissievrije vrachtwagens afleveren in Nederland”, zegt Beat Hirschi, CEO van Hyundai Hydrogen Mobility in Europa. “Gecombineerd met waterstoftankstations met hoge capaciteit in plaatsen als Doetinchem, Groningen, Amsterdam, Emmen en Heinenoord, kunnen de trucks in veel regio’s direct de weg op. De waterstofvrachtauto’s zijn er, de tankstations zijn er, nu de transporteurs nog.”  Hirschi was afgelopen donderdag te gast bij het event ‘Op weg naar Nul’ in Tiel, georganiseerd door energiebedrijf H. van Dijkhuizen, de Dekker groep en de Rabobank.

De Hyundai vrachtauto’s op waterstof rijden inmiddels twee jaar probleemloos in Zwitserland. De komende maanden worden er tientallen afgeleverd in Duitsland waar een leasebedrijf ze gaat onderbrengen bij transporteurs. Volgend jaar verwacht Hyundai 150 trucks op waterstof te gaan verkopen in Duitsland, een jaar later 500 in heel Europa. Waterstof Magazine sprak exclusief met Hirschi over de ontwikkelingen.

“De productie in Zuid-Korea wordt flink opgeschaald, de huidige generatie H2-trucks rolt seriematig uit de fabriek”, aldus de Hyundai topman. “Vanaf 2023 gaat het snel, dan kunnen we probleemloos 2000 trucks per jaar afleveren. Kopers moeten wel rekening houden met een aanschafprijs die zes keer hoger ligt dan een vergelijkbare dieseltruck, maar daarbij zit dan wel weer de vervanging van onder andere de brandstofcel naar vier jaar inbegrepen. Gedurende de hele levenscyclus van het voertuig van acht jaar is de eigenaar nu ongeveer 30% duurder uit. Dat zal door opschaling in het productieproces de komende jaren nog flink dalen.”

Bij de redactie van Waterstof Magazine zijn de afgelopen weken reacties binnengekomen dat Hyundai weigert mee te werken aan testprojecten met de truck. Hirschi wil die berichten nuanceren. “In Zwitserland hebben onze H2-trucks inmiddels zonder problemen 4,5 miljoen kilometers afgelegd. Met de data uit alle trucks hebben we de nieuwe serie nog verder verbeterd. Met het woord ‘testen’ geven we een signaal af dat de trucks nog niet betrouwbaar zijn. Dat willen we vermijden. Misschien moeten de transporteurs en chauffeurs nog wennen aan rijden op waterstof, maar aan het voertuig zal het niet liggen, die zijn zeer betrouwbaar met een actieradius van minimaal 400 kilometer.” Hirschi kent de eisen van de transportwereld als geen ander, hij is jarenlang directeur logistiek bij supermarktketen COOP in Zwitserland geweest.

De Xcient vrachtauto op waterstof kan weliswaar binnen 7 dagen geleverd worden, maar daar komt nog wel twee maanden bij. “De H2-trucks die klaar staan in de haven van Antwerpen moeten nog wel opgebouwd worden”, zegt Hirschi. “Als de voertuigen van de boot afrollen zitten verschillende H2-tanks nog boven de achterwielen op het chassis. We hebben overeenkomsten met enkele carrosseriebedrijven die gespecialiseerd zijn in waterstofsystemen en de tanks mogen verplaatsen naar achter de cabine. Samen met de verdere opbouw gaat dat zo’n twee maanden duren. Wie nu een waterstoftruck besteld, kan in januari probleemloos op waterstof rijden.”

Foto: Hyundai CEO Beat Hirschi (links) met hoofdredacteur Paul Bombeld bij het waterstofevent ‘Op weg naar Nul’ in Tiel.

De 22e editie van de f-cell 2022 vindt plaats op 4 en 5 oktober in Stuttgart. Het jaarlijkse evenement bestaat uit een internationale vakbeurs, een conferentie van topklasse, interactieve workshops en het feestelijke avondevenement met f-cell Award-uitreiking.

De vakbeurs

De beursvloer op de f-cell staat bekend om zijn netwerksfeer en verscheidenheid aan exposanten (een actueel overzicht is hier te vinden). Het is bij uitstek de plek om nieuwe internationale zakelijke contacten op te bouwen en leiders uit zowel de waterstof- als de brandstofcelgemeenschap te ontmoeten.

De conferentie

De Engelstalige f-cell conferentie biedt een actueel overzicht van de groeiende internationale markten, mogelijkheden en technologieën. Deelnemers kunnen hun kennis van de nieuwste producten en diensten verdiepen in interactieve workshops, discussiëren met onderzoekers en branche-experts van over de hele wereld en nieuwe impulsen opdoen.

f-cell Award 2022

Waterstof- en brandstofcellen spelen een belangrijke rol bij het bereiken van de klimaatdoelstellingen. Om uitmuntende ontwikkelingen op een van de meest toekomstgerichte technologiegebieden te eren en verdere innovaties te stimuleren, wordt op 4 oktober de award voor innovatieve waterstof- en brandstofceltechnologie uitgereikt in drie categorieën: research & development, products & markets en start-ups.

De f-cell Hydrogen & Fuel Cell Conference and Trade Fair Series biedt internationale evenementen in zowel Duitsland als Canada en China met als doel het samenbrengen van stakeholders uit de waterstof-en brandstofcelindustrie. In 2021 heeft het f-cell team zijn expertise gefuseerd met Messe Stuttgart - de grootste beursorganisator in het zuidwesten van Duitsland. Met meer dan 1.000 deelnemers uit 30 landen in 2021 zet de vakbeurs zichzelf neer als vooraanstaand platform voor de waterstof- en brandstofcelindustrie. Onder de aanwezigen bevinden zich beleidsmakers van de overheid, gevestigde OEM's, innovatieve start-ups, onderzoekers, academici en de pers.

Voor meer informatie over de vakbeurs, het conferentieprogramma en de ticketshop: https://www.messe-stuttgart.de/f-cell/en

De lezingen over ontwikkelingen binnen de waterstofeconomie trekken steeds meer belangstellenden. De afgelopen week stond Waterstof Magazine in Tiel en Epe. Beide keren was de zaal vol. De reacties na afloop zijn unaniem positief. Ondernemers en overheden hebben zin om met de energietransitie aan de slag te gaan. De waterstofauto die meegaat naar iedere lezing trekt altijd veel bekijks. Iedere techneut wil wel een blik onder de motorkap werpen.

Hoofdredacteur Paul Bombeld verzorgt de lezingen namens Waterstof Magazine. “In Tiel hebben we ons gefocust op waterstof binnen de logistiek. Op het bedrijventerrein Tiel-Medel zitten veel grote transportbedrijven die de komende jaren -vrijwillig of dwingend via regelgeving- te maken krijgen met emissievrij transport. Bij de transportbedrijven in Tiel wordt vandaag de dag al nagedacht over de minimaal 30 emissievrije binnensteden die er over twee en een half jaar zijn. Waterstof gaat bij het zware en intensieve transport een belangrijke rol vervullen.” In Tiel werd de lezing gegeven in de opslaghal van H. van Dijkhuizen (foto), leverancier van energie en eigenaar van 50 tankstations in het rievierengebied. 

In Epe lag de nadruk op waterstof binnen de energietransitie. Hoe krijgen we voldoende waterstof om bedrijven te kunnen laten produceren en woningen te verwarmen? Wat is waterstof eigenlijk en waar komt de het uiteindelijk vandaan?

De komende maanden staat er nog een serie lezingen op het programma in Gelderland, Noord-Brabant en Overijssel.

Meer info via deze link

Fabrikant van treinen op waterstof meldt een nieuw record. De waterstoftrein Coradia iLint heeft een langeafstandsrecord gebroken. De afgelopen week reed het voertuig op één tank waterstof een afstand van 1.175 kilometer. De reis begon aan de Noordzee in het noorden van Duitsland en eindigde in het zuiden aan de Oostenrijkse grens. De reis, die voor een belangrijk deel over niet geëlektrificeerde spoorlijnen liep, is 100% CO2-vrij gerealiseerd.

Afgelopen maand kwam Alstom ook al in het nieuws toen de eerste van 14 regionale treinen op waterstof is gaan rijden in het noorden van Duitsland in het gebied ten noorden van Bremen en Hamburg. De regionale trein stoot alleen stoom en gecondenseerd water uit en heeft een laag geluidsniveau. De 14 treinen op waterstof zijn eigendom van Landesnahverkehrsgesellschaft Niedersachsen (LNVG). Andere projectpartners binnen dit wereldwijd unieke project zijn de Elbe-Weser spoor- en vervoersmaatschappij (evb) en het gas- en engineeringsbedrijf Linde. De laatste partij zorgt voor de levering van waterstof en het waterstoftankstation.

Dankzij een actieradius van 1.000 kilometer kunnen de treinen met meerdere wagons de hele dag op slechts één tank volgens de dienstregeling rijden. De Coradia iLint is ontworpen in Alstom expertisecentrum voor regionale treinen in de Duitse stad Salzgitter en in Tarbes in Frankrijk. In 2016 werd de waterstoftrein voor het eerst aan het publiek gepresenteerd.

Zien hoe de waterstoftrein rijdt en wordt getankt? Klik dan op deze link.

https://youtu.be/lsunHqpwIak?t=37

NorthC Datacenters, het grootste regionale datacenterbedrijf van Nederland, gaat waterstof inzetten bij de noodstroomvoorziening van een datacenter. Het bedrijf meldt dat dit een primeur is voor Europa. Via waterstof denkt het bedrijf jaarlijks 78.000 kilo CO2 te kunnen besparen. Het eerste datacenter dat overschakelt staat in Groningen (foto), een van Europa’s belangrijkste gebieden voor waterstofontwikkelingen. Begin dit jaar meldde Waterstof Magazine dat de waterstof-aggregaten vanaf juni moesten gaan draaien. Dat is uiteindelijk iets later geworden, vanaf volgende week is het CO2-vrije backup-systeem operationeel.

In datacenters staan gewoonlijk meerdere diesel-noodstroomgeneratoren die bij een stroomstoring garanderen dat de digitale diensten waar onze samenleving van afhangt, beschikbaar blijven. Hoewel deze dieselgeneratoren maar zelden daadwerkelijk nodig zijn, moet regelmatig – maandelijks – worden gecontroleerd of ze goed functioneren. Met de waterstofcellenmodule van 500KW, die nu in de nieuwe uitbreiding van het NorthC datacenter in Groningen is geplaatst, wordt op jaarbasis tienduizenden liters diesel bespaard. Deze hoeveelheid diesel zou bij verbranding ruim 39.000 kilo (39 ton) CO2 opleveren. Dat staat gelijk aan 12 auto’s die een jaar lang het gemiddelde aantal kilometers voor Nederlanders rijden. Als het datacenter straks volledig gevuld is kan de besparing oplopen tot 78.000 kilo CO2.

De brandstofcellen die in het datacenter in Groningen geïnstalleerd zijn, zijn geleverd door het Arnhemse bedrijf Nedstack en zijn duurder dan traditionele dieselgeneratoren. Maar met de snel oplopende brandstofprijzen en de verdere ontwikkeling en groei van de waterstofsector – met name in de regio Groningen – is de verwachting dat de kosten snel zullen dalen. Daarnaast hebben de brandstofcellen een zeer lange levensduur van 20 jaar of meer.

“Met deze brandstofcellen heeft ons datacenter in Groningen de Europese primeur op het gebied van noodstroomvoorzieningen. We gaan nu kijken of we deze technologie ook in onze andere datacenters kunnen toepassen, in eerste instantie vooral nieuwe bij vestigingen of uitbreidingen van bestaande vestigingen”, aldus Jarno Bloem, COO bij NorthC Datacenters in februari van dit jaar.

De discussie rond de duurzaamheid van datacenters is in Nederland in volle gang. Er worden vraagtekens gezet bij het energieverbruik, maar tegelijkertijd neemt de vraag naar datacenterdiensten juist toe. De daarvoor benodigde groei is alleen op een duurzame wijze mogelijk wanneer wordt gekeken naar alternatieve vormen van energie. De Europese datacentersector heeft afgesproken om 2030 volledig klimaatneutraal te opereren. Waterstof speelt een belangrijke rol om dit doel te bereiken.

 Bezoekers van het Cannes Yachting Festival 2022 konden de afgelopen week kennismaken met een heel bijzonder boot op waterstof. Het bedrijf SeaBubbles presenteerde een personenshuttle die via draagvleugels boven het water zweeft. De draaivleugels zijn intrtekbaar om het vaartuig ook in ondiepe wateren te kunnen laten varen.

De nieuwe SeaBubbles-shuttle is is 8 meter lang en 3,5 meter breed en afhankelijk van de opbouw geschikt voor maximaal 12 personen. Twee electromotoren van 45 KW drijven de boot aan. De motoren kunnen worden gevoed door een accu-pakket of een brandstofcel van 60 kW. Het vaartug kan maximaal 9,9 kilo waterstof tanken onder 350 bar. Voor het prototype werd de brandstofcel geleverd door Green GT en de tanks door Luxfer. De maximale snelheid is 18 knopen (35 km/u) en de fabrikant claimt een vaartijd van 2,5 uur. Drie draagvleugels kunnen de boot op snelheid uit het water tillen en daarmee wordt de vaarweerstand sterk verminderd. 

SeaBubbels denkt dat het emissievrije vaartuig erg interessant is voor luxe hotels, watertaxi's en particuliere operators om gasten op een bijzondere wijze te vervoeren. De eerste boot zal in het voorjaar van 2023 operationeel zijn en worden getest op het Meer van Annecy, in de nabijheid van de hoofdvestiging van SeaBubbels.

 
De fabrikant is in ieder geval zeer enthousiast. “Er is over de hele wereld veel belangstelling voor dit product. Er is veel vraag naar onze boot in de Verenigde Staten en we profiteren van een solide partnerschap in de Verenigde Arabische Emiraten”, legt Cyril Moëne uit, verantwoordelijk voor partnerschappen bij SeaBubbles. " In Europa schatten we het potentieel op 200 schepen per jaar”. De unieke shuttle op waterstof gaat rond de 1,5 miljoen euro kosten, de levertijd na bestelling is 18 maanden. 

Een nieuwe en belangrijke stap in Nederland. Bij netbeheerder Liander, eigenaar van een groot deel van het Nederlandse elektriciteits- en aardgasnetwerk, zijn de eerste gasmonteurs geslaagd voor het examen waterstof. De diploma’s hebben de monteurs snel nodig, dit najaar wordt begonnen met een test met elf huizen in Lochem die de komende jaren voorzien worden van waterstof via een openbaar net. De opleiding en het examen zijn verzorgd door Kiwa, gespecialiseerd in testen, inspecteren, certificeren en trainen.

In Apeldoorn opende Alliander vorig jaar samen met Kiwa het waterstofhuis. Dit is een demonstratie- en opleidingslocatie waar monteurs van netbeheerders en installateurs worden opgeleid voor het werken met waterstof. Afgelopen tijd hebben 25 monteurs van Liander de opleiding gevolgd. De eerste groep is inmiddels met vlag en wimpel voor hun examen geslaagd. De overige deelnemers ronden hun opleiding in de komende weken af.

Elbert Huijzer, waterstofexpert bij Liander: “Dat onze gasmonteurs nu ook met waterstof kunnen werken, daar zijn we enorm trots op. Het is een nieuwe stap voor onze mensen en een stap die belangrijk is voor de energietransitie. Ons energielandschap wordt diverser. Er komen meer en verschillende energiebronnen in het energiesysteem. Daar zijn veel mensen voor nodig, waaronder onze eigen monteurs. Zij maken de verandering van het energiesysteem nu dan ook zelf mee.”

Het werken met waterstof lijkt in eerste instantie veel op het werk dat de monteurs dagelijks uitvoeren aan het aardgasnet. Ondanks dat het net bestaat uit dezelfde onderdelen, vraagt het werken met waterstof om andere en extra handelingen. Veilig werken is net als bij het werk aan het gas- en elektriciteitsnet het belangrijkste onderdeel in deze opleiding.

Naast veiligheid en het werken aan de leidingen, worden de deelnemers ook getraind om het werken met waterstof in stressvolle situaties te kunnen uitvoeren. Wanneer er een storing ontstaat kan, net als bij aardgas, snel handelen noodzakelijk zijn. Monteurs moeten dan blindelings kunnen vertrouwen op hun kennis.

Bij Norwegian HydrogenPro, een leverancier van oplossingen voor het produceren, opslaan en distribueren van waterstof, is het afgelopen weekend de grootste elektrolyser ter wereld gearriveerd. Het gevaarte met een gewicht van 80 ton en een doorsnede van 2 meter kan 100 kilo groene waterstof per uur produceren. De elektrolyser is geproduceerd in Tianjin, China en per schip, in 10 weken tijd, naar Herøya in het zuidoosten van Noorwegen getransporteerd. Het apparaat kan jaarlijks bijna 900-duizend kilo groene waterstof produceren.

“Dit project is een belangrijke mijlpaal voor grote, groene waterstofprojecten in Europa”, zegt Karoline Aafos , CPO van HydrogenPro. “Het vereist een grondige planning en is belangrijk om grotere, groene waterstofprojecten mogelijk te maken, waardoor de ecologische voetafdruk en de kosten per kilo groene waterstof flink worden verminderd”.

De elektrolyser heeft een output van 100 kg zuivere waterstof per uur, wat volgens Norwegian HydrogenPro een nieuwe standaard zal zijn voor de industrie. De test heeft tot doel inzicht te krijgen of de elektrolyser de verwachte hoeveelheid waterstofgas per tijdseenheid produceert. Tijdens de testperiode is HydrogenPro van plan om  fluctuerende elektriciteitsinvoer uit hernieuwbare energiebronnen te gebruiken en verschillende andere parameters te testen.

De elektrolyser zal in de komende weken worden geassembleerd en geïnstalleerd.

Cottbusverkehr, het bedrijf dat het openbaar vervoer verzorgt in en rond de stad Cottbus, laat belangstellenden vroegtijdig kennis maken met waterstof. Gisteren en vandaag kunnen inwoners op lijn 19 en 20 ervaren hoe geruisloos en soepel een waterstofbus rijdt. Over drie jaar neemt het bedrijf elf bussen op waterstof op in de dienstregeling.

De emissievrije bussen worden ingezet in de regio Lausitz, in het uiterst zuidoosten van Duitsland aan de Poolse en Tsjechische grens. Cottbusverkehr krijgt een eigen waterstoftankstation met een elektrolyser om zelf groene waterstof te kunnen produceren. De elektrolyser wordt gevoed met groene stroom uit de regio. De elf bussen worden geleverd door de Poolse busfabrikant Solaris.

Het project "Klimaatneutraal openbaar vervoer" van Cottbusverkehr GmbH wordt gefinancierd door het Bondsministerie voor Digitale Zaken en Transport met een totaal van ruim 3 miljoen euro als onderdeel van de BMDV-financieringsrichtlijn voor bus en spoor. 

De havenbedrijven van de Duitse stad Duisburg en de Belgische regio Antwerpen – Brugge hebben een overeenkomst gesloten voor transport van groene waterstof. H2 dat binnenkomt via de haven van Antwerpen moet in de toekomst naar Duisburg worden getransporteerd via een nieuw aan te leggen pijpleiding en een hoogfrequente treinverbinding. Afgelopen week werden de plannen voor samenwerking gepresenteerd.

Zowel Duisport als Port of Antwerp Bruges willen uitgroeien tot een centrale waterstofhub voor Europa. Daarvoor moet eerst de haveninfrastructuur worden aangepast en moeten nieuwe verbindingen met het achterland worden gerealiseerd. De havens willen gezamenlijk een toeleveringsketen voor waterstof opbouwen. Om dat voor elkaar te krijgen staat er voor het transport van waterstof een pijpleiding in de planning. Ook moet er een hoogfrequente spoorshuttle komen die als ‘rollende pijpleiding’ dienst gaat doen.

Duisport, het havenbedrijf van de stad Duisburg, sloot eerder al vergelijkbare overeenkomsten met de havens van Rotterdam en Amsterdam.

Afvalinzamelaar PreZero begint deze maand met het inzamelen van afval met een voertuig op waterstof. De inzamelwagen wordt ingezet in Arnhem en gaat ondergrondse afvalcontainers legen. De innovatieve wagen is onderdeel van een Europees subsidieproject waarbij opdrachtgevers, afvalinzamelaars en fabrikanten van deze voertuigen samenwerken met het uiteindelijke doel afscheid te nemen van inzamelvoertuigen op fossiele brandstoffen.  

De waterstofwagen in Arnhem is volledig nieuw en wordt ingezet voor de inzameling van ondergrondse containers. Tanken gebeurt bij het waterstoftankstation op de Westervoortsedijk in Arnhem. Het voertuig kan maximaal vijftien kilo waterstof tanken. Bovenop het waterstofvoertuig bevinden zich twee tanks, met elk een inhoud van 7,5 kilo. De inzamelwagen tankt waterstof in gasvorm in druktanks van maximaal 350 bar. Een brandstofcel in het voertuig zet het gas om in elektriciteit en water. Daarmee kan het waterstof-elektrische voertuig snel tanken en voldoende energie meenemen voor twee dagen. Ook wordt geen motorgeluid geproduceerd, waardoor de geluidsoverlast in woonwijken tot een minimum wordt beperkt. De helemaal nieuwe vrachtauto is gemaakt door E-Trucks Europe.

De inzet van de inzamelwagen zal een schat aan informatie opleveren die een rol gaat spelen bij besluitvorming over hoe afval in Nederland CO2-vrij kan worden ingezameld. HAN Automotive Research uit Arnhem is verantwoordelijk voor data-analyse en de verwerking van al deze gegevens in het HECTOR-project.

Voor de inzameling van huishoudelijk afval geldt dat Europese milieueisen voorschrijven dat de CO2-uitstoot en fijnstofemissies zo veel mogelijk moeten worden teruggebracht. Om aan deze EU-richtlijn te kunnen voldoen, hebben Arnhem en PreZero zich verbonden aan het project HECTOR, wat staat voor Hydrogen Waste Collection Vehicles in North West Europe. Dit Europese project heeft tot doel CO2-emissies te verlagen door inzamelwagens in te zetten die rijden op waterstof. De ervaringen die dit oplevert, moeten antwoord geven op de vraag hoe de uitstoot van schadelijke stoffen in het wegvervoer aanzienlijk kan worden verminderd.

´Dit Europese project heeft als doel te laten zien welke mogelijkheden het rijden op waterstof biedt. Een wagen die rijdt op waterstof heeft dezelfde mogelijkheden en actieradius als een dieselvoertuig. Het grote voordeel is dat de wagens schoon zijn, geen geluidsoverlast veroorzaken en zeer geschikt zijn voor gebruik in stedelijke gebieden”, vertelt Iwan te Winkel, directeur Collection & Operations van PreZero Nederland. “Deelname aan het HECTOR-project is voor ons bedrijf een logische stap. Inzamelen zonder CO2-uitstoot is een belangrijke pijler van onze duurzame ambities.” PreZero is een internationaal bedrijf in afval- en recyclingmanagement. Er werken ruim 30.000 werknemers op 430 locaties in Europa en Noord-Amerika.

In de vakantieperiode blikt de redactie terug op het meest interessante waterstofnieuws van het afgelopen half jaar. 

Waterstof magazine schrijft in april over een wereldprimeur in Duitsland. Het in Stuttgart gevestigde bedrijf H2FLY heeft een testvliegtuig op waterstof laten vliegen tussen twee verschillende luchthavens. Het vliegtuig steeg op in Stuttgart en landde in Friedrichshafen aan de grens met Zwitserland. De afstand tussen de twee luchthavens is 124 kilometer.

De bijzondere testvlucht vond afgelopen week dinsdag plaats. Een dag later vloog het vliegtuig weer terug en vestigde daarbij een nieuw wereldrecord door te vliegen op een hoogte van 7.230 voet, omgerekend meer dan tweeduizend meter. Geen enkel elektrisch aangedreven vliegtuig heeft ooit zo hoog gevlogen.

De HY4 met vier zitplaatsen is een uiterst succesvol waterstofvliegtuig en heeft inmiddels meer dan 90 testvluchten gemaakt, waarbij het telkens opsteeg en landde in Stuttgart,

“In de meer dan honderdjarige geschiedenis van de luchthaven, is hier voor het eerst een vliegtuig dat vliegt op waterstof geland”, zegt Claus-Dieter Wehr, directeur van Friedrichshafen Airport. “We zijn erg blij dat we mogen bijdragen aan de verdere ontwikkeling en het testen van de waterstof-elektrische aandrijving. Deze projecten dragen bij aan verduurzaming van de luchtvaart en geven nieuwe impulsen aan ons vliegveld.”

Het waterstofvliegtuig is de komende weken te zien op de beurs Friedrichshafen AERO die wordt gehouden van woensdag 27 tot en met zaterdag 30 april 2022. De beurs op het vliegveld trekt meer dan 600 exposanten uit 35 landen en is een van de belangrijkste luchtvaartbeurzen wereldwijd.

In de vakantieperiode blikt de redactie terug op het meest interessante waterstofnieuws van het afgelopen half jaar. 

Waterstof magazine schrijft in februari dat het Amerikaanse energiebedrijf Phillips 66 en het Zwitserse H2 Energy gaan samenwerken bij de plaatsing van 250 waterstoftankstations in Europa. De twee bedrijven richten een joint venture op en willen in 2026 alle H2-stations operationeel hebben. De landen die tankstations tegemoet kunnen zien zijn Duitsland, Oostenrijk en Denemarken. 

In Europa heeft Phillips 66 al meer dan 1.000 tankstations voor fossiele brandstoffen onder de naam Jet en participeert in het waterstofproject van H2 Energy in Zwitserland. H2 Energy was het eerste bedrijf ter wereld dat samen met Hyundai vrachtwagens met waterstofbrandstofcellen ontwikkelde en leverde aan commerciële gebruikers in Zwitserland. Tegelijkertijd werd een keten H2-stations ontwikkeld waar groene waterstof getankt kan worden. "We beschouwen waterstof- en brandstofceltechnologie als een belangrijk onderdeel die de energietransitie mogelijk maakt", zegt Rolf Huber, oprichter van H2 Energy. "Het slaat overtollige energie langdurig op, die is geproduceerd door hernieuwbare energiebronnen."

De nieuwe waterstoftankstations voor een groot deel op de bestaande locaties van JET geplaatst en op nieuwe locaties langs belangrijke transportroutes.  Voor de realisatie van het tanknetwerk is overheidssteun nodig.

Met de joint venture hopen de twee bedrijven waterstofaanbod, laadinfrastructuur en waterstofvoertuigen samen te brengen. H2 Energy investeerde al eerder in Hyundai Hydrogen Mobility. Deze partij wil met nieuwe waterstofvrachtwagens zwaar-transport in Europa verduurzamen. Verder is H2 Energy verantwoordelijk voor de productie van waterstof en de technologie om tanks te vullen.

Phillips 66 en H2 Energy hebben ook grote ambities voor groene waterstof. H2 Energy heeft onlangs de bouw aangekondigd van een electrolyser van 1 gigawatt in Denemarken. Deze fabriek gaat jaarlijks 90.000 ton groene waterstof produceren uit offshore wind.

In de vakantieperiode blikt de redactie terug op het meest interessante waterstofnieuws van het afgelopen half jaar. 

Waterstof magazine schrijft in maart dat onder grote belangstelling dat startup Nikola de eerste vrachtauto’s op waterstof heeft gedemonstreerd. De twee trucks vertrokken vanuit Phoenix in Arizona naar Ontario in Californië. De testrijders waren de gewone vrachtwagenchauffeurs van Transportbedrijf Biagi Bros, die de voertuigen over een afstand van 579 kilometer over de Amerikaanse wegen stuurden.

De chauffeurs zijn bijzonder positief over de testrit. Een van hen laat na afloop weten dat de Tre FCEV een van de beste voertuigen is die hij ooit heeft bestuurd. Andere chauffeurs zijn onder de indruk van de eenvoud: gewoon het gaspedaal intrappen en de truck doet wat hij moet doen: optrekken, geen versnellingen en meteen koppel.

De video toont het vertrek van de trucks, de tocht over de Amerikaanse snelwegen en het tankproces bij een tankstation van Shell, speciaal ingericht voor zware voertuigen. Nikola meldt dat er 100 kilo waterstof wordt getankt onder 700 bar. De tanktijd bedraagt 10 tot 15 minuten.

Het videoverslag van de eerste tocht ziet u via deze link.

In de vakantieperiode blikt de redactie terug op het meest interessante waterstofnieuws van het afgelopen half jaar. 

Waterstof magazine schrijft in februari dat NorthC Datacenters, het grootste regionale datacenterbedrijf van Nederland, waterstof gaat inzetten bij de noodstroomvoorziening van een datacenter. Het bedrijf meldt dat dit een primeur is voor Europa. Via waterstof denkt het bedrijf jaarlijks 78.000 kilo CO2 te kunnen besparen. Het eerste datacenter dat overschakelt staat in Groningen (foto), een van Europa’s belangrijkste gebieden voor waterstofontwikkelingen. In juni van dit jaar moeten de waterstof-aggregaten draaien. 

In datacenters staan gewoonlijk meerdere diesel-noodstroomgeneratoren die bij een stroomstoring garanderen dat de digitale diensten waar de samenleving van afhangt, beschikbaar blijven. Hoewel deze dieselgeneratoren maar zelden daadwerkelijk nodig zijn, moet maandelijks worden gecontroleerd of ze goed functioneren. Met de waterstofcellenmodule van 500KW, die binnenkort in het nieuwe NorthC datacenter in Groningen wordt geplaatst, wordt op jaarbasis tienduizenden liters diesel bespaard. Dat is het equivalent van 24 auto’s die een jaar lang het gemiddelde aantal kilometers voor Nederlanders rijden of 20.000 smartphones die een jaar lang iedere dag worden opgeladen.

De waterstofcellen die in het datacenter in Groningen worden geïnstalleerd worden geleverd door het Arnhemse bedrijf Nedstack en zijn duurder dan traditionele dieselgeneratoren. Maar met de snel oplopende brandstofprijzen en de verdere ontwikkeling en groei van de waterstofsector – met name in de regio Groningen – is de verwachting dat de kosten snel zullen dalen. Daarnaast hebben de waterstofcellen een zeer lange levensduur van 20 jaar of meer.

“Met deze waterstofcellen heeft ons datacenter in het noorden van Nederland de Europese primeur op het gebied van noodstroomvoorzieningen. We gaan nu kijken of we deze technologie ook in onze andere datacenters kunnen toepassen, in eerste instantie vooral nieuwe bij vestigingen of uitbreidingen van bestaande vestigingen”, aldus Jarno Bloem, COO bij NorthC Datacenters.

De discussie rond de duurzaamheid van datacenters is in Nederland in volle gang. Er worden vraagtekens gezet bij het energieverbruik, maar tegelijkertijd neemt de vraag naar datacenterdiensten juist toe. De daarvoor benodigde groei is alleen op een duurzame wijze mogelijk wanneer wordt gekeken naar alternatieve vormen van energie. De Europese datacentersector heeft afgesproken om 2030 volledig klimaatneutraal te opereren. Waterstof speelt een belangrijke rol om dit doel te bereiken.

In de vakantieperiode blikt de redactie terug op het meest interessante waterstofnieuws van het afgelopen half jaar. 

Waterstof magazine schrijft in maart dat het Franse waterstofbedrijf Gaussin de AGV H2 heeft gepresenteerd, een voertuig voor het verplaatsen van zeecontainers. De wagen op waterstof kan geheel autonoom rijden met een maximumsnelheid van 25 kilometer per uur op containerterminals in het havengebied. Het bedrijf vindt de AGV H2 een uitstekende oplossing om onmiddellijk over te schakelen naar nul emissie-uitstoot, in combinatie met langere bedrijfsuren, korter en minder frequent tanken en stil en efficiënt transport.

Op dit moment wordt in de havengebieden nog veel gewerkt met voertuigen op diesel, zoals vrachtwagens en trekkers, om containers te verplaatsen. Deze werkzaamheden gaan vaak 24 uur per dag door en veroorzaken veel CO2-uitstoot. Door over te schakelen naar voertuigen met een brandstofcel wordt de haven een stuk duurzamer.

Op de H2 AGV kunnen zeecontainers worden geplaatst tot 65 ton. Het voertuig heeft vierwielaandrijving, rijdt maximaal 25 km per uur en heeft een brandstofcel met een vermogen van 45kwh en een batterij van 60kwh. Het een tankinhoud van 20 kilo waterstof onder 350 bar kan 15 uur onafgebroken worden doorgewerkt. Als de batterij maximaal wordt benut komt daar nog eens drie uur bij.

Gaussin is een Frans ingenieursbureau dat innovatieve producten en diensten ontwerpt, assembleert en verkoopt op het gebied van transport en logistiek. Met meer dan 50.000 voertuigen wereldwijd geniet Gaussin een sterke reputatie in vier snelgroeiende markten: haventerminals, luchthavens, logistiek en mobiliteit van mensen. Onlangs kreeg Gaussin veel aandacht door een truck op waterstof te laten meerijden in de woestijnrally Dakar.

In de vakantieperiode blikt de redactie terug op het meest interessante waterstofnieuws van het afgelopen half jaar. 

Waterstof magazine schrijft in maart dat in Saoedi-Arabië wordt begonnen met de bouw van de grootste fabriek voor groene waterstof ter wereld. Uit 4 gigawatt aan elektriciteit, opgewekt uit zon en wind, moet 650-duizend kilo waterstof per dag worden geproduceerd. In de vorm van vloeibare ammoniak wordt deze waterstof verscheept naar landen over de hele wereld. Een optie van een duizenden kilometerslange waterstof-pijpleiding naar Europa wordt verder onderzocht. Totale investering: 4,5 miljard euro.

De enorme waterstofplant maakt gebruik van elektrolysers, ontworpen door het Duitse bedrijf ThyssenKrupp. Iedere elektrolyser is ongeveer 40 meter lang. Er worden in totaal 120 apparaten geplaatst in de woestijn bij de nieuw op te richten stad Neom, in het noordwesten van Saoedi-Arabië, aan de kust van de Rode Zee en de Golf van Akaba. 

De fabriek wordt gebouwd door het Amerikaanse bedrijf Air Products, dat in juli 2020 een overeenkomst voor de realisatie met Saoedi-Arabië heeft getekend. De bouwvoorbereidingen zijn al lang aan de gang, nu de grond geëgaliseerd is zal de komende dagen de daadwerkelijke bouw beginnen.

Naast een productiebedrijf voor groene waterstofmarkt ontwikkelt staatsolieproducent Saudi Aramco ook een plant voor de productie van blauwe waterstof, gemaakt uit aardgas. Saoedi-Arabië bekijkt het zakelijk, de waterstof zal worden verkocht aan degenen die op de wereldmarkt de hoogste prijs biedt. Het land wil uiteindelijk 's werelds grootste exporteur van groene waterstof worden. 

Het project met de naam Helios, wordt geleid door een consortium met onder meer Air Products en ACWA Power International, een Saoedisch nutsbedrijf. In 2026 moet de eerste waterstof geproduceerd worden.

In de vakantieperiode blikt de redactie terug op het meest interessante waterstofnieuws van het afgelopen half jaar. 

Waterstof magazine schrijft in februari dat er positieve berichten komen uit Frankrijk. Autofabrikant Stellantis meldt dat de klant Suez zeer tevreden is over de nieuwe Citroën ë-Jumpy Hydrogen. De afgelopen maand heeft Suez de bestelwagen op waterstof intensief gebruikt en de chauffeurs zijn zeer tevreden. Dankzij de slimme inbouw van de brandstofcelonderdelen behoudt ë-Jumpy Hydrogen zijn complete laadvolume. 

Onderhoudsmedewerkers van SUEZ in de Zuid-Franse stad Carcassonne reden in de maand januari met ë-Jumpy Hydrogen. Het voertuig is ingezet op de bouwplaats, bij het aanvullen van kleine en grote materieelvoorraden en bij noodreparatiewerkzaamheden in het geval van een waterlek. Voor Suez is het een absolute noodzaak om 24/7 een voertuig beschikbaar te hebben met voldoende rijbereik. De bestelwagen op waterstof legt geen enorme afstanden af, maar wordt wel zeer intensief gebruikt. Het voertuig wordt over het algemeen voor meer dan de helft van hun volume geladen en de lading is vaak meer dan 200 kg. Dankzij het snelle tanken is het voertuig bijna permanent operationeel. Binnen drie minuten zijn de tanks weer onder 700 bar gevuld. De tankinhoud bedraagt 4,4 kilo. Daarnaast beschikt het voertuig nog over een 10,5 kWh-accu, die een reserve van 50 km biedt als de waterstoftanks leeg raken. De accu is eenvoudig 's nachts op te laden aan een standaard 220V-stopcontact.

44% van de gebruikers van bestelwagens meldt regelmatig ritten te hebben van 300 km of meer. Met een actieradius van 400 km voldoet de Citroën ë-Jumpy Hydrogen aan deze behoefte.

Voor de Franse autofabrikant is deze stap naar waterstof een belangrijke voor de toekomst. “Citroën Ë-Jumpy Hydrogen markeert een nieuwe stap voorwaarts in de elektrificatiestrategie van het merk”, zegt Richard Meyer, Strategie & Internationale Ontwikkeling van Citroën. “Het completeert ons assortiment emissievrije lichte bedrijfsvoertuigen, het grootste op de markt. Deze nieuwe oplossing combineert zowel lithium-ionbatterij- als brandstofceltechnologieën om te reageren op intensief gebruik door professionals, dankzij een waterstoflaadtijd van slechts drie minuten en een rijbereik van 400 km. Deze technologie zal de komende jaren een essentiële rol gaan spelen.”

In de vakantieperiode blikt de redactie terug op het meest interessante waterstofnieuws van het afgelopen half jaar. 

Waterstof magazine schrijft in mei dat de Franse taxivloot Hype de komende jaren sterk gaat groeien. Dit jaar moeten er 700 taxi’s op waterstof in Parijs rijden en over twee of drie jaar moeten dat er al 10-duizend zijn. Deze week heeft het bedrijf een flinke uitbreiding van het aantal  waterstoftankstations in de Franse hoofdstad aangekondigd.

In 2015 lanceerde Mathieu Gardies, CEO van Hype, zijn scone emissievrije waterstofvoertuigen in Parijs, waar hij een vloot van taxi's ontwikkelde die werden aangedreven door een brandstofcel op waterstof. De voertuigen presteren uitsteken en zijn 24 uur per dag inzetbaar. Het tanken gebeurt in 5 minuten en de autonomie van de voertuigen is 500 tot 700 km.

Maar meer taxi’s op waterstof betekent ook meer waterstoftankstations. In de regio Ile-de-France wil Hype met samenwerkingspartners tegen juni 2023 een tiental nieuwe H2-stations openen, met een capaciteit van 1000 kilo per dag lokaal geproduceerde groene waterstof. De taxivloot moet dit jaar groeien tot meer dan 700 H2-voertuigen. 

Dat Hype in Parijs juist de komende jaren snel wil uitbreiden heeft direct te maken met de Olympische Spelen die in 2024 in de Franse hoofdstad worden gehouden.  “Sportevenementen zijn min of meer de enige deadlines waarrond we politici en het bedrijfsleven op één lijn kunnen krijgen”, zegt Mathieu Gardies, CEO van Hype. 

De ontwikkeling van Hype past binnen het beleid van de Franse regering. Bedrijven met een vloot van meer dan 100 voertuigen moeten in 2025 minimaal 10% emissievrije wagens hebben. In 2029 moet dat percentage al 35% zijn. Overstappen op schone mobiliteit is voor grote bedrijven in Frankrijk niet meer vrijblijvend.

Ook in andere hoofdsteden wordt constructief gewerkt aan taxivloten op waterstof. In Londen rijdt Green Tomato Cars met een vloot van 50 voertuigen en in Kopenhagen rijdt Drivr met 100 waterstoftaxi’s.  

In de vakantieperiode blikt de redactie terug op het meest interessante waterstofnieuws van het afgelopen half jaar. 

Waterstof magazine schrijft in maart dat het testen van de nieuwe BMW iX5 op waterstof bij de poolcirkel niet alleen een spannende periode voor de voertuigfabrikant is. Ook voor het Britse bedrijf Fuel Cell Systems Ltd (FCSL) is er een uitdaging om het voertuig van waterstof te voorzien in een omgeving waar de temperatuur regelmatig daalt naar -30 graden Celsius. Na een paar aanpassingen aan de apparatuur om de extreem lage temperaturen te kunnen doorstaan is het tanken van waterstof probleemloos verlopen.

FCSL en BMW kennen elkaar al van een eerdere testperiode in de zomer van 2021 in Frankrijk. Daar werd de waterstofauto ook al uitvoerig getest. Het mobiele tankstation de HyTruck zorgt nu op de poolcirkel, voor waterstof op hoge druk bij temperaturen tot -30 graden Celsius.  Er is inmiddels meer dan 70 keer getankt en meer dan 100 kg waterstof geleverd. Met eigen compressoren en een doseersysteem aan boord kan de HyTruck eenvoudig worden ingezet op locaties waar waterstof nodig is.
HyTruck heeft de afgelopen vijf jaar uiteenlopende voertuigen van waterstof voorzien, waaronder verschillende auto’s, De HydroFlex waterstoftrein, het ZeroAvia vliegtuig op waterstof en de H2 motorscooters van Suzuki.

In de vakantieperiode blikt de redactie terug op het meest interessante waterstofnieuws van het afgelopen half jaar. 

Waterstof magazine schrijft in mei over een belangrijke stap voor toeristeneiland Hawaï in de Grote Oceaan, dit jaar worden de eerste drie bussen voor personenvervoer op waterstof in gebruik genomen. De provincie Hawaï County heeft als doel in uiterlijk 2035 het totale openbaar vervoer op het eiland emissievrij te hebben.

Inmiddels is de eerste waterstofaangedreven bus operationeel (foto). Dit voorjaar zal de omgebouwde Ford worden ingezet op drie verschillende routes in de stad Kailuwa-Kona. Het voertuig gaat in eerste instantie zo’n 160 kilometer per dag rijden.

"We zijn verheugd om onze emissie-visie in de praktijk te brengen in termen van duurzame actie op ons eiland", laat burgemeester Mitch Roth weten. “Het verschuiven van onze hele provinciale vloot naar alternatieve brandstoffen en elektrische voertuigen is voor ons een prioriteit.”  Later deze maand is er een ceremonie gepland om de officiële ingebruikname van de waterstofbus te benadrukken.

Hawaï Natural Energy Institute schonk in 2019 de El Dorado Aero Elite, die nu is omgebouwd naar waterstof, aan de Hawaï County Council. In de bus kunnen 21 passagiers worden vervoerd. Binnenkort volgt de levering van twee naar waterstof omgebouwde El Dorado Aero Elite-bussen uit 2012, met ruimte voor 19 passagiers. Deze zijn door Hawaï Volcanoes National Park aan de provincie geschonken. Alle bussen hebben een 40 kW brandstofcel, aangevuld met een A123 lithium-ionbatterij.

In 2017 hebben de burgemeesters van de vier provincies van de staat Hawaï toegezegd de openbaarvervoersvloten richting 2035 om te zetten naar zero-emissie. Als gevolg hiervan begon Hawaï County Mass Transit in november 2020, in samenwerking met Roberts Hawaï, een elektrische bus in Hilo te gebruiken als een eerste stap in plannen om de hele fossiele vloot te vervangen door emissievrije technologie.

De vervoersbedrijven op Hawaï focussen zich de komende jaren op opkomende technologieën om de afgesproken doelstellingen te halen en werken tegelijkertijd aan  financiering voor de aankoop, exploitatie en onderhoud van de emissievrije bussen.

In de vakantieperiode blikt de redactie terug op het meest interessante waterstofnieuws van het afgelopen half jaar. 

Waterstof magazine schrijft in maart dat autokenners weten dat de nieuwste BMW op H2 niet de eerste is. Het Duitse automerk heeft al vier decennia ervaring met de brandstofcel en voertuigen met een waterstof-verbrandingsmotor.

De flirt met waterstof is voor BMW niet geheel vrijblijvend. Het automerk heeft nu eenmaal veel gebruikers die dagelijks lange afstanden afleggen en pittig rijden. Met een voertuig op batterijen is dat onmogelijk. En dan staat de vraag nog open of batterijen goed zijn voor het milieu en of er voldoende grondstoffen te vinden zijn om de wereld op batterijen te laten rijden.

Het rijden op waterstof is voor nagenoeg alle bestuurders zeer herkenbaar. Je rijdt naar een tankstation en vier minuten later kun je weer 600 kilometer vooruit. BMW zag dat 40 jaar geleden al, maar heeft verzuimd echt door te drukken met waterstofontwikkelingen. En dan speelde de tankinfrastructuur ook nog een remmende rol.

Maar de tijden zijn veranderd. In Duitsland zijn inmiddels bijna 100 waterstoftankstations operationeel, vaak gelegen bij belangrijke kruisingen van snelwegen. En in heel Europa komen er de komende jaren in hoog tempo H2-stations bij. In 2022 probeert BMW het daarom opnieuw met waterstof, nu met de BMW X5.

Auteur Willeme van Autoblog heeft zich verdiept in de 40-jarige relatie tussen BMW en waterstof. Een prachtig overzicht, met veel foto’s van waterstofvoertuigen uit een ver verleden, vindt u via deze link.

In de vakantieperiode blikt de redactie terug op het meest interessante waterstofnieuws van het afgelopen half jaar. 

Waterstof magazine schrijft in februari dat Fitst Mode, een startup uit Seattle, een brandstofcelsysteem heeft geleverd voor een mijnbouwtruck. Het H2-systeem met een gewicht van 24 ton en een prijs van 5 miljoen dollar is geplaatst in een van de grootste voertuigen ter wereld. De as van de wielen zit op twee meter hoogte, de mijnbouwtruck is tien meter hoog en verbruikt 800 liter diesel op een werkdag. Een enorme kraan heeft de oude dieselmotor vervangen door een emissievrij brandstofcelsysteem. 

Het brandstofcelsysteem is geproduceerd in Seattle en met een speciaal vrachtvliegtuig, waarvan de complete neus kan worden opgeklapt, naar een platinamijn in Zuid-Afrika gevlogen. Voor de eigenaar van het mijnbouwbedrijf Anglo American PLC,  is de ombouw naar waterstof een proef. Als het lukt het voertuig op 100% waterstof te laten overschakelen wordt een enorme hoeveelheid CO2 bespaard. Het bedrijf overweegt dan ook veel meer van de 400 trucks die het wereldwijd exploiteert, te gaan ombouwen. 

De test is zit boordevol onzekerheden. Er zijn wereldwijd proefprojecten om treinen, veerboten en grote vrachtwagens op waterstof te laten rijden, maar nog niemand heeft ervaring met een​ extreem grote vrachtwagen in een stoffige put die regelmatig trilt door explosies. "Het is beslist geen laaghangend fruit", zegt Chris Voorhees, de president en hoofdingenieur van het brandstofcelsysteem First Mode uit Seattle. De brandstofcel zelf komt uit de fabriek van Ballard.

Waterstof wordt ter plaatse gemaakt. Bij de platinamijn in Mogalakwena in Zuid-Afrika ontwikkelt de Franse energiegigant Engie een ​​waterstofsysteem om waterstof te produceren en het voertuig te kunnen tanken. Aan de basis staat een 100 megawatt zonne-energiecentrale die over twee jaar klaar moet zijn.

In de vakantieperiode blikt de redactie terug op het meest interessante waterstofnieuws van het afgelopen half jaar. 

Waterstof magazine schrijft in maart dat het China Helicopter Research and Development Institute een drone op waterstof heeft ontwikkelt voor grenspatrouillebewaking en veiligheidscontroles en terrorismebestrijding. Door de batterij te vervangen door een brandstofcel met een waterstoftank is het vliegbereik spectaculair toegenomen. Voorlopig is het een proefmodel, maar als de prestaties blijven verbazen komen er meer. 

De AR-20 is een multirotor-drone met variabele pitch die 20 kilogram weegt en oorspronkelijk was uitgerust met een lithiumbatterij. Tijdens de testvlucht werd de quadrocopter voorzien van een brandstofcel en gevoed met waterstof uit een 12-liter gasfles, ter vervanging van de conventionele lithiumbatterij. Met de nieuwe krachtbron onderging de AR-20 testvluchten met verschillende startgewichten, testvluchten onder wisselende omstandigheden en een langdurige floattest.

Tijdens uithoudingstest toonde de AR-20 een uithoudingsvermogen van drie uur en 12 minuten. Met conventionele lithiumbatterij van vijf kilo is dat ongeveer een uur. De eerste testvlucht toonde aan dat de output van de waterstof-aangedreven batterij kan voldoen aan de service-eisen van de AR-20, en de vliegtijd van de drone kan verlengen, wat ook een aanzienlijke waarde oplevert voor AR-20-toepassingen op militair en civiel gebied.

De rompstructuur van de drone is gemaakt van composietmaterialen en het apparaat heeft een zeer effectief multi-rotorsysteem, waardoor het aanzienlijke voordelen behaalt ten opzichte van zijn concurrenten, waaronder snelle implementatie, lage ruis, goede windweerstand, uitstekende prestaties in plateaugebieden en een hoog rendement.

Door het verhoogde uithoudingsvermogen kan de AR-20 langer doorwerken voordat hij opnieuw moet worden opgeladen. Specialisten beschouwen deze functie als zeer belangrijk bij patrouillemissies langs grensregio's op grote hoogte, waar moeilijk toegankelijke terreinen en gebrek aan zuurstof regelmatig patrouilleren door mensen bemoeilijken.

De eerste testvluchten van de AR-20 worden gezien als het begin van een nieuwe ontwikkeling op het gebied van drones en waterstof.

In de vakantieperiode blikt de redactie terug op het meest interessante waterstofnieuws van het afgelopen half jaar. 

Waterstof magazine schrijft in april dat het Duitse supermarktbedrijf Lidl bij het intern transport overstapt van batterij-elektrisch naar waterstof. De overstap is onderdeel van de duurzaamheidsstrategie voor 2030. Voor de overstap maakt de Duitse discountketen gebruik van de ervaring van het waterstofbedrijf PlugPower die al werkt voor andere retail-giganten waaronder Amazon.

De overstap heeft alleen betrekking op de logistieke centra van Lidl en begint in het Carquefou, bij de stad Nantes in het westen van Frankrijk. Daar maken de batterij-elektrische heftrucks plaats voor voertuigen op waterstof. Inmiddels rijden er ongeveer 100 voertuigen op groene H2, aan het einde van dit jaar zijn dat alle 125 voertuigen die in het distributiecentrum gebruikt worden.

Doordat de discounter de heftrucks binnen enkele minuten kan laden, kunnen ze langer worden ingezet en neemt het aantal uren dat de voertuigen stilstaan flink af. Daardoor zijn uiteindelijk minder heftrucks nodig. Hydrogen Refueling Solutions (HRS) levert de tanktechnologie, terwijl Jungheinrich de vorkheftrucks levert. PlugPower zorgt dat ze probleemloos op waterstof rijden.

Lidl koopt de waterstof in bij de waterstoffabriek van Lhyfe in Bouin, 75 kilometer westelijker aan de kust van de Vendée. Per dag gaan de heftrucks zo’n 75 kilo groene waterstof verbruiken.

"Met de transformatie van het logistieke depot heeft Lidl op indrukwekkende wijze aangetoond dat efficiëntie en duurzaamheid elkaar niet uitsluiten”, zegt Luc Graré, hoofd International Business bij Lhyfe. “Het bedrijf investeert al meer dan 10 jaar in het optimaliseren van de milieunormen. Door opnieuw op te treden als rolmodel onderstreept Lidl deze inspanningen en illustreert de voordelen van het overstappen op hernieuwbare waterstof.”

Waterstofleverancier Lhyfe heeft vestigingen in Duitsland, Zweden, Denemarken, Nederland en Spanje en heeft ongeveer 100 mensen in dienst. Lhyfe heeft tussen 2019 en 2021 70 miljoen euro aan financiering opgehaald en in september 2021 zijn eerste industriële productiefaciliteit voor groene waterstof aan de Franse kust geopend.

In de vakantieperiode blikt de redactie terug op het meest interessante waterstofnieuws van het afgelopen half jaar. 

Waterstof magazine schrijft in maart dat Hy24, de grootste investeerder in waterstofinfrastructuur ter wereld, 70 miljoen euro investeerd in de ontwikkeling van nieuwe waterstoftankstations in Duisland. Samen met de bestaande 7 investeerders wordt 110 miljoen euro geïnvesteerd in een upgrading van het bestaande netwerk van waterstoftankstations en moeten er nog ruim 200 bijkomen. Tegen 2030 moet H2 Mobility dan 300 tankstations in Duitsland hebben.

De nieuwe tankstations richten zich hoofdzakelijk op zwaar transport en komen langs de belangrijkste transportaders. Zware mobiliteit is een van de meest uitdagende sectoren van de economie om koolstofarm te maken. Voertuigen op waterstof bieden daarbij de beste oplossing, omdat ze snel kunnen tanken en lange afstanden kunnen afleggen zonder in te boeten aan laadvermogen. Naast Hy24 zijn ook Air Liquide, Daimler Truck, Hyundai, Linde, OMV, Shell en TotalEnergies belangrijke investeerders in waterstoftankstations in Duitsland.

Topman Nikolas Iwan laat bij de presentatie van de nieuwe plannen weten dat H2 Mobility over vier jaar, naarmate een grotere autovloot op duurzame mobiliteit overstapt, het break-even point zou moeten kunnen bereiken.

De investering van Hy24 is de eerste stap van een internationaal investeringsfonds op het gebied van waterstofmobiliteit - en het zal proberen zijn toonaangevende industriële en financiële expertise te gebruiken om de businesscase voor de sector te ondersteunen en deze te helpen bij het winstgevend bereiken van duurzaamheidsdoelstellingen.

De nieuwe investeerder Hy24 is een joint-venture van investeerder Ardian met het platform FiveT Hydrogen, dat een aantal bedrijven uit de energiesector, de chemische industrie en de financiële wereld groepeert.

In Phoenix, in de Amerikaanse staat Arizona, werkt Nikola overtuigd verder aan een compleet nieuwe serie zware vrachtauto’s op batterijen en waterstof. Deze week werd een serie nieuwe foto’s gepubliceerd van een H2-truck die gaat tanken en klaar is om de weg op te gaan.

Omdat in Amerika vrachtauto’s rijden onder de meeste extreme temperaturen test Nikola de voertuigen niet allen in de warme woestijn, maar ook onder ijzige omstandigheden in Upper Peninsula in de noordelijke staat Michigan. Met een chauffeur achter het stuur en drie technici naast zich om alle data direct in de computer te verwerken.

Heeft u misschien ook last van de zeer warme en droge zomer in Europa. Dan is het zeker raadzaam om de verkoelende beelden te bekijken via deze link.

Vanaf 2025 gaat BMW waterstofauto’s seriematig produceren. De verkoopdirecteur van de Duitse autofabrikant, Pieter Nota, heeft dat bevestigd in een gesprek met het Aziatische dagblad Nikkei. Vanaf 2025 wordt begonnen met de serieproductie en verkoop. Zoals Waterstof Magazine eerder berichtte gaat de Duitse autofabrikant tegen het einde van dit jaar al beginnen met de kleinschalige productie van de iX5 Hydrogen, een BMW op waterstof. Er komen ongeveer 50 voertuigen op de markt.

"We zien dat waterstoftechnologie vooral relevant is voor grote SUV's", aldus Nota. De BMW iX5 Hydrogen, die afgelopen september in München in zijn definitieve versie werd gepresenteerd , wordt de eerste waterstof-SUV van het merk. Ontworpen in samenwerking met Toyota, zal het eind 2022 op kleine schaal in productie gaan. Het voertuig is vorig jaar zomer onder hoge temperaturen getest in Frankrijk en de afgelopen winter onder bizar lage temperaturen in Zweden (foto).

“We hebben verschillende projecten waarbinnen we samenwerken met Toyota”, zegt Nota, zinspelend op andere waarschijnlijke samenwerkingen met de Japanse automaker. BMW kan ervoor kiezen om waterstoftechnologie te integreren in andere modellen. 
Wijzend op de problemen van de laad-infrastructuur, maar ook van de beschikbaarheid van bepaalde materialen, is BMW niet van plan om alles op de batterij-aangedreven elektrische auto te zetten. Naast waterstofsystemen blijft de fabrikant investeren in verbrandingsmotoren. "We geloven in het belang van verschillende technologieën zoals batterij-elektrische voertuigen, waterstof en efficiënte verbrandingsmotoren, omdat we niet al onze investeringen op één techniek willen concentreren", aldus Nota.

Afgelopen weekend was de innovatieve waterstofraceauto van Toyota nog te bewonderen in Finland en vandaag gaat het voertuig van start in het Belgische Ieper. De Toyota GR Yaris H2 rijdt op waterstof en niet met een gebruikelijke brandstofcel, maar met een waterstofverbrandingsmotor. Rally-legende JuHa Kankkunen rijdt dagelijks één etapperonde over het circuit.

De turbomotor van deze auto is in principe dezelfde als die gebruikt wordt in commerciële auto’s van Toyota. Toyota Gazoo Racing WRT-vertegenwoordiger Jari-Matti Latvala verklaart graag in Ieper achter het stuur te hebben gezeten. "Het was spannend toen ik deelnam aan de 24 Hours race in de Japanse stad Fuji met president Toyota-president Akio. Nu hebben we de kans om dezelfde technologie te testen in de rallyetappes. Ik had graag zelf in de auto gereden, maar dat kan niet omdat ik me op de rally moet concentreren. Ik kijk er echt naar uit om te zien hoe Juha Kankkunen de waterstofauto laat presteren."

De WRC Ardeca Ypres Rally Belgium wordt van donderdag 18 tot en met zondag 21 augustus in Ieper (België) gehouden.

Scott Cooper fotografeerde eerder deze week het grootse voertuig op waterstof ter wereld. De giga-truck met de naam DT74 wordt gebruikt in de mijnbouw in Zuid-Afrika. De as van de wielen zit op twee meter hoogte, de mijnbouwtruck is tien meter hoog en als het voertuig rijdt op diesel verbruikt het 800 liter op een werkdag.

Het brandstofcelsysteem is geproduceerd in Seattle en met een speciaal vrachtvliegtuig, waarvan de complete neus kan worden opgeklapt, naar een platinamijn in Zuid-Afrika gevlogen. Fitst Mode, een startup uit de USA, heeft het brandstofcelsysteem geleverd. Het H2-systeem heeft een gewicht van 24 ton en kost 5 miljoen dollar.

Voor de eigenaar van het mijnbouwbedrijf Anglo American PLC,  is de ombouw naar waterstof een proef. Als het lukt het voertuig op 100% waterstof te laten overschakelen wordt een enorme hoeveelheid CO2 bespaard.

Waterstof zal niet van ver worden aangevoerd, maar ter plaatse worden gemaakt.  

In steeds meer landen van Europa worden bussen op waterstof getest of gaan bussen op waterstof definitief rijden. Binnen enkele jaren mogen er geen bussen die nog emissies uitstoten worden gekocht en in 2030 mag er zelfs niet meer mee worden gereden. Vandaar dat bij het vervangen van de huidige busvloot batterij-elektrisch en waterstof de twee belangrijkste opties zijn. Waterstof Magazine zet de nieuwe initiatieven van de eerste helft van dit jaar op een rij.

Augustus 2022 | De Slowaakse openbaarvervoermaatschappij Dopravný podnik Bratislava (DPB) heeft vier waterstofbussen besteld bij busfabrikant Solaris. De eerste vier Urbino 12 waterstofvoertuigen worden in juli 2023 geleverd.

Juli 2022 | SASA, de openbaarvervoermaatschappij van Bolzano, zal 10 emissievrije waterstofbussen, allemaal 18 meter lang, aan haar vloot toevoegen.

Juli 2022 | Openbaar vervoerbedrijf Innsbruck Innsbrucker Verkehrsbetriebe (IVB) maakte bekend dat er een waterstofbus wordt getest.

Juli 2022 | De openbaarvervoermaatschappij van Bratislava, Dopravný Podnik Bratislava (DPB), zal als eerste een vloot waterstofbussen in Slowakije exploiteren. 

Juli 2022 | Tegen het einde van 2023 zullen 47 extra waterstofbussen op de wegen van Ile-de-France in de regio Parijs rijden. De nieuwe bussen zullen deel gaan uitmaken van de bestaande vloot van zeven waterstofbussen.

JUNI 2022 | De Duitse transporteur Regionalverkehr Köln GmbH (RVK) heeft 100 waterstof-aangedreven brandstofcelhybride bussen besteld bij Solaris en Wrightbus. 

Mei 2022 | Volgens de president van Transports Metropolitans de Barcelona (TMB), Laia Bonet, worden aan het begin van de zomer zeven nieuwe waterstofvoertuigen worden toegevoegd aan de X1-busvloot. 

Mei 2022 | Transportbedrijf  moBiel uit het Duitse Bielefeld is begonnen met het testen van vier waterstof-brandstofcelbussen van CaetanoBus in de praktijk. De test is bedoeld om onder meer aan te tonen hoe ver de bussen kunnen rijden met een waterstoftanklading van 37,5 kg.

April 2022 | In 2023 worden tien waterstofbussen geleverd aan twee particuliere busbedrijven in Glonn en Hofolding in Opper-Beieren (Duitsland).

April 2022 | De Duitse openbaarvervoermaatschappij Regionalverkehr Köln GmbH (RVK) gaar in 2025 met 108 waterstofbussen rijden. De regio heeft nu al de grootste busvloot op waterstof van Europa.

April 2022 | Het openbaar vervoerbedrijf Transports Metropolitans de Barcelona (TMB) heeft voor het eerst een waterstof-brandstofcelbus in gebruik genomen op een openbaar vervoersnetwerk in Spanje.

Maart 2022 | De regio West Midlands in het VK gaat 124 nieuwe waterstofvoertuigen kopen na het verkrijgen van 35 miljoen euro subsidie van het Department for Transport.

Maart 2022 | In april zal het stadsvervoersbedrijf van Athene, Griekeland, met een test van drie weken beginnen met een waterstofbus.

Maart 2022 | In de Nederlandse plaats Heinenoord is een nieuw waterstoftankstation (HRS) geopend voor 20 bussen op waterstofbrandstofcellen.

Maart 2022 | Vijf Solaris-waterstofbussen vormen nu een aanvulling op de waterstofaangedreven vloot van 11 H2-bussen van RVK in Hürth, Duitsland. 

Maart 2022 | 106 batterij-elektrische en waterstofbussen worden geleverd aan Oostenrijk. De Oostenrijkse vervoerder ÖBB Postbus gaat ze tussen 2022 en 2025 inzetten in heel Oostenrijk.

Maart 2022 | Madrid zal voor het eerst een Solaris Urbino 12-waterstofbus testen voor intercityritten.

Maart 2022 | De stad Jaworzno in Polen is op 2 maart 2022 begonnen met het testen van de Solaris Urbino 12 waterstofbus. De proeven zullen vier weken duren. 

Maart 2022 | Solaris heeft een aanbesteding gewonnen voor de levering van vijf waterstofaangedreven Urbino 12 waterstofbussen aan Palma de Mallorca, de hoofdstad van het eiland Mallorca.

Februari 2022 | De gemeente Bologna gaat akkoord met de aankoop van 127 waterstofbussen. De eerste 34 voertuigen arriveren in december 2024 en de anderen in juni 2026. 

Februari 2022 | De gemeente Venetië zal meer dan 87 miljoen euro uittrekken om 106 waterstofaangedreven en 33 elektrische voertuigen voor lokaal openbaar vervoer aan te schaffen en de relevante infrastructuur te bouwen.

Bron: https://fuelcellbuses.eu/

De eerste waterstof-bunkervergunning in Nederland is verleend. Vanaf heden kunnen schepen in de haven van IJmuiden waterstof tanken (bunkeren). Met deze vergunning kan het bedrijf Windcat Workboats de eerste zeewaardige waterstofboot de Hydrocat 48, van waterstof voorzien. Dit is een belangrijke stap om scheepvaart te verduurzamen. Omdat schepen op waterstof nog een zeldzaamheid zijn, wordt in eerste instantie getankt vanuit een vrachtwagen op de kade (foto). Als er meer waterstof-schepen gaan varen wordt er een waterstoftankstation geplaatst.

Het bunkeren van waterstof voor schepen is een essentieel onderdeel voor de verduurzaming van de havens van IJmuiden en Amsterdam en de scheepvaart. Windcat Workboats, een bedrijf dat gespecialiseerd is in het vervoer van medewerkers en voorraden naar platforms op zee, onderzocht de afgelopen maanden, samen met Omgevingsdienst IJmond, Zeehaven IJmuiden N.V. en Port of Amsterdam, wat er nodig is om het bunkeren van waterstof mogelijk te maken. Omgevingsdienst IJmond heeft namens gemeente Velsen een omgevingsvergunning verleend voor deze activiteit.

Willem van der Wel, Managing Director van Windcat Workboats: “Met deze vergunning is een belangrijke stap gezet om waterstof als brandstof voor schepen te kunnen gebruiken en daarmee deze industrie te vergroenen. Het bunkeren van waterstof voor de scheepvaart is een nieuwe ontwikkeling waardoor het vergunningsproces niet makkelijk was. Met deze eerste waterstof bunkervergunning verwachten we het gebruik van waterstof als groene brandstof te kunnen versnellen.”

Het eerste zeewaardige schip op waterstof, de Hydrocat 48, wordt ingezet om bemanning van en naar offshore windparken te vervoeren voor de bouw en het onderhoud van windparken. Het schip vaart vanuit IJmuiden. De eerste pilot met het bunkeren van waterstof is succesvol verlopen. Inmiddels is het schip verhuisd naar het Belgische Oostende waar het wordt ingezet voor haar normale operationele werkzaamheden: het onderhoud van 44 Vestas turbines van het Belgische windpark Norther. Windcat Workboats heeft het voornemen in de toekomst meer emissievrije waterstof aangedreven schepen in de vaart te nemen.

Nu er een einde komt aan een energieketen op basis van koolstof-houdende producten, gaat de wereld opzoek naar CO2-vrije alternatieven. Waterstof krijgt waarschijnlijk een prominente plaats in de nieuwe energieketen, vanwege de eigenschappen: CO2-vrij, relatief eenvoudig transporteerbaar en langdurige opslag zonder energieverlies. De Europese Commissie kondigde in 2020 de Europese Waterstofstrategie aan en de komende jaren worden begonnen met het inrichten van internationale waterstof-transport systemen. Het traject start bij de productie van waterstof in Europa of elders op de wereld. Direct daarop volgt de ontwikkeling van een uiterst efficiënt transportsysteem. Waterstof zal in de toekomst naar de eindgebruiker worden getransporteerd in vaste-, vloeibare en gasvormige vorm.

Welke transportvorm de voorkeur heeft leest u in ons achtergrondverhaal.

Waterstof Magazine geeft door het hele land  en in Vlaanderen lezingen over de internationale waterstofeconomie. Wat is waterstof, welke rol speelt het binnen de energietransitie, welke kansen liggen er voor het bedrijfsleven, hoe staat het met de mobiliteit op waterstof en wat gebeurt er elders in de wereld?

De lezingen over zeer actuele ontwikkelingen in de internationale waterstof economie brengen u van Nederland naar het Verenigd Koninkrijk en van Californië via Australië naar Japan.
Een boeiende presentatie voor overheden, brancheorganisaties, bedrijven, kenniseconomieën en iedereen die zich bezighoudt met duurzaamheid, de energietransitie en nul procent CO2. www.waterstofmagazine.nl/lezingen

Onrust in de Nederlandse stad Dordrecht. Daar liggen omwonenden van een nieuw waterstoftankstation ’s nachts wakker door het heien van palen en het slaan van damwanden. Buurtbewoners zijn compleet verrast door de nachtelijke bouwwerkzaamheden. Mede omdat de gemeente de gebruikelijke procedures rond een bouwlocatie niet heeft gevolgd.

“Ik werd wakker van een indringend geluid tussen 01:00 en 02:30 uur ’s nachts en was echt verbijsterd”, zegt Maartje Wildeman uit Dordrecht tegen de lokale omroep RTV Dordrecht. Sinds vorige week kan ze niet meer rustig slapen. Dat komt door heiwerk, waar de gemeente een vergunning voor gaf zonder de omwonenden zelfs maar te informeren. Vorige week dinsdag verklaarde de gemeente dat de nachtelijke werkzaamheden klaar zouden zijn, maar de nacht daarop ging het lawaai gewoon door. Wildeman woont vlak bij de Laan der Verenigde Naties, waar druk gewerkt wordt aan de aanleg van het nieuwe waterstofstation. Ze vraagt zich af of het niet anders had gekund. Bezwaar kon ze als omwonende namelijk ook niet maken.

Mark Benjamin, woordvoerder van de gemeente Dordrecht bevestigd de ongebruikelijke procedure "De vergunning is een week eerder verleend en binnen 24 uur is er begonnen met het werk. Dat is niet hoe je het normaal gesproken als gemeente wil. Wel is de gemeente blij met de aanleg van het waterstoftankstation voor de brandstof van de toekomst. Dus vanuit milieuoverweging is het geweldig dat er een initiatief komt om deze brandstof ook in Dordrecht te leveren."

Hoewel veel Dordtenaren er wakker van liggen, staat de gemeente nog wel achter de verlening van de vergunning. "Dat heeft alles te maken met de vakantieperiode. Als we de bezwaartermijn van zes weken in acht hadden genomen, dan zit je in een periode dat iedereen weer terug is van vakantie en dan hadden we nog meer mensen gehad die er last van hebben”, aldus de gemeente. De werkzaamheden overdag laten uitvoeren, is geen optie. Het nieuwe waterstoftankstation komt vlak bij de Laan der Verenigde Naties, een belangrijke in- en uitvalsweg voor Dordrecht. Het overdag afsluiten van deze weg is dan ook geen optie.

Na nog meer klachten is de gemeente dan toch met een oplossing gekomen. In overleg met de projectontwikkelaar is besloten de werkzaamheden alleen tussen 12:00 en 22:00 uur uit te voeren. Wethouder Merc Merx heeft in ieder geval van deze onrust geleerd.  “We gaan dit stevig met de projectontwikkelaar bespreken om te voorkomen dat we nog eens zo'n situatie krijgen”.

De pers in Nieuw-Zeeland meldt dat Duitsland en Nederland de volgende markten zijn waar Hyundai waterstoftrucks gaan rijden. De informatie verscheen de afgelopen week in de Nieuw-Zeelandse pers bij publicaties rond de eerste vrachtauto op waterstof die daar in gebruik is genomen door NZ Post (foto). Nieuw-Zeeland is daarmee de derde markt ter wereld, na Korea en Zwitserland, die de waterstofvrachtauto Hyundai XCIENT laat rijden.

Wereldwijd was Zwitserland in 2020 de eerste, daar rijden nu 25 bedrijven met in totaal 47 trucks op waterstof op de weg. Aanjagers zijn de supermarktketens Migros, Coop en Spar, maar ook bedrijven als McDonalds en Swiss Post rijden met waterstofwagens.

Bij de presentatie van de eerste waterstoftruck in Nieuw-Zeeland meldt Hyundai NZ dat er ook grote belangstelling is van andere transportbedrijven voor het testen van waterstof als een emissievrij alternatief voor dieselvrachtwagens. “De prestaties van het voertuig in Zwitserland geeft de transporteurs op de eilanden vertrouwen. In Europa hebben de waterstoftrucks van Hyundai inmiddels meer dan 4 miljoen kilometer probleemloos afgelegd.”

De bron van de meldingen in de Nieuw-Zeelandse pers waarom Duitsland en Nederland de volgende markten zijn heeft onze redactie nog niet kunnen achterhalen. Weet u meer? Tip ons via  Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.

Beelden van de officiële ingebruikname van de eerste waterstoftruck in Nieuw-Zeeland ziet u via deze link.

De Neo Orbis, het innovatieve en nieuwe waterstofschip van Port of Amsterdam wordt gebouwd door Next Generation Shipyards uit Lauwersoog. De waterstof  voor het vaartuig wordt 'getankt' in poeder-vorm. De scheepswerf heeft de gunning gekregen na een Europees aanbestedingstraject. “Door continu te zoeken naar duurzame toepassingen en technieken, werkt Next Generation Shipyards aan het stimuleren van emissieloze scheepvaart”,  meldt Port of Amsterdam op haar site. “Dit sluit goed aan op onze visie Schone Scheepvaart, waarmee we toewerken naar emissievrije scheepvaart in de Amsterdamse haven in 2050. Door samen aan dit innovatieve waterstofschip te werken, komen we daar een stap dichterbij.’

De Neo Orbis is het pilotschip dat voor het Europese programma H2Ships wordt gebouwd. Het is het eerste schip ter wereld dat elektrisch zal varen, voortgestuwd met waterstof in gasvorm, maar de waterstof wordt aan boord meegenomen in vaste vorm. In poeder of korrels met de naam natriumboorhydride. Schepen kunnen dit poeder eenvoudig opslaan aan boord en het kan onderweg worden omgezet in gasvormige waterstof door het in contact te brengen met zeer zuiver water en een katalysator. Het grote voordeel van deze waterstofdrager is de hoge energiedichtheid en dat het op veel plekken veilig kan worden gebunkerd. Het nadeel is dat het veel energie kost om het poeder of de korrels te maken. Waterstof in een poedervorm is niet nieuw, het wordt al veel gebruikt in waspoeders.

“Als dit echt vaart gaat krijgen, is het een groot deel van de oplossing voor de scheepvaart”, zegt directeur Albert Keizer van de scheepswerf in Lauwersoog. “De hoeveelheden poeder die een schip aan boord moet hebben, is vergelijkbaar met wat ze nu aan fossiele brandstoffen meenemen. Extra grote tanks zijn dus niet nodig. Ik denk dat er een heel mooie mix ontstaat, zodat er voor elk schip een juiste toepassing te vinden is.”

Voor Port of Amsterdam gaat de Neo Orbis als vlaggenschip fungeren. Naar verwachting wordt in juni 2023 gestart met proefvaren. Het ontwerp van de Neo Orbis komt van Wijk Yacht Creations. De innovatieve waterstofinstallatie is een ontwerp van H2 CIF. Het project wordt gesubsidieerd door Interreg North West Europe.

Hoe werkt natriumboorhydride? Nieuw is het in ieder geval niet.  Bekijk de uitleg via deze link.

In Spanje is treinfabrikant CAF begonnen met de eerste testritten met een nieuwe waterstoftrein. De testen die worden uitgevoerd in de regio Zaragoza en zijn onderdeel van het project FCH2Rail dat het samen met DLR, Toyota, Renfe, ADIF, CNH2, IP en Stemmann-Technik wordt ontwikkeld. Het doel is om treinen die rijden op niet-geëlektrificeerde spoorlijnen met energie uit waterstof te verduurzamen en zo nul-emissie uit te laten stoten.

Dit project heeft een budget van 14 miljoen euro, met financiering van 10 miljoen euro van het Clean Hydrogen Partnership, voorheen FCH2 JU, een agentschap van de Europese Commissie dat zich inzet voor de bevordering van de ontwikkeling van waterstof en brandstofcellen.

Meer dan 40 deelnemers van over de hele wereld hebben de oprichting aangekondigd van het Nuclear Hydrogen Initiative (NHI), een samenwerkingsverband dat werkt aan de stimulering van kernwaterstof. Via stroom, opgewekt in kerncentrales, kan volgens de initiatiefnemers grootschalig en op CO2-vrije wijze waterstof worden geproduceerd. De belangengroepering gaat beleidsmakers, bedrijven, investeerders en andere stakeholders betrekken bij de bewustwording van de belangrijke rol die waterstof geproduceerd met kernenergie kan spelen bij het leveren van koolstofvrije, veilige en betaalbare energie. 

"Waterstof speelt een belangrijke rol in een koolstofarm wereldwijd energiesysteem en we kunnen enorme mogelijkheden bieden om het snel op te schalen door gebruik te maken van kernenergie", zegt Elina Teplinsky , partner en kernenergie- en waterstofexpert bij Pillsbury Winthrop Shaw Pittman LLP. "Maar er moet nog veel werk worden verzet om beleidsondersteuning te genereren, commerciële partnerschappen te bevorderen, technische problemen op te lossen en financieringsmodellen voor nucleaire waterstofprojecten te maken. Het Nuclear Hydrogen Initiative wil belanghebbenden uit de hele kernenergie- en waterstofwaardeketens samen brengen om deze uitdagingen aan te pakken."   

Nucleaire technologieën hebben de potentie om waterstof op een schone en efficiënte manier te produceren om bedrijven, die niet zonder gas kunnen, van CO2-vrije energie te voorzien. Het opwekken van waterstof met kernenergie heeft volgens de belangengroep belangrijke voordelen waaronder dat het geringe ruimtebeslag en het is 24 uur per dag, zeven dagen per week, 365 dagen per jaar betrouwbaar en schoon beschikbaar.

"We zien onze kerncentrales als veelzijdige schone-energiecentra die niet alleen 24/7 koolstofvrije elektriciteit opwekken voor het net, maar ook schone waterstof," zegt Colleen Wright , vice-president Corporate Strategy voor Constellation. "Klimaatexperts zijn het erover eens dat we de klimaatcrisis niet volledig kunnen oplossen zonder overvloedige beschikbaarheid van waterstof. Kernenergie blijft de meest efficiënte en economische manier om stroom te produceren op de schaal die we nodig hebben.”

"Landen over de hele wereld investeren in waterstof als een belangrijk instrument om een ​​netto-nuluitstoot te bereiken, en velen staan ​​klaar om gebruik te maken van de duidelijke voordelen van kernenergie om het op grote schaal te produceren", zei Teplinsky. "Ons rapport toont de enorme kans die voorhanden is om een ​​bestaande koolstofvrije energiebron op een belangrijke nieuwe manier te benutten." 

In China zijn de afgelopen weken 50 koelwagens op waterstof de weg opgegaan. De vrachtauto’s zijn geproduceerd door Zobo Shuntai Automobile en in het Zibo Convention and Axhibition Center met een officiële plechtigheid overgedragen aan de klant. Het is de grootste vloot koelwagens op waterstof wereldwijd.

Volgens de fabrikant blijft het niet bij deze aantallen. Tijdens de ceremonie werd gesproken over een eerste batch van 50, waarmee de indruk wordt gewekt dat er meerdere voertuigen gaan volgen. De 50 koelwagens op waterstof van 4,5 ton zijn uitgerust met een Yihuatong 81kW brandstofcelmotorsysteem geleverd door Dongyue Future Hydrogen Energy Company. De actieradius van de trucks overschrijdt de 400 kilometer en de tanktijd is 5 minuten. Voor Europese begrippen is dit zeer snel.

De ceremonie vond plaats in Zibo, een stad met 4,7 miljoen inwoners in het noordenoosten van China.

De Groningse waterstofpionier Holthausen heeft een nieuw waterstoftankstation in Amsterdam geopend. De tanklokatie aan de Australiëhavenweg 116 op het industrieterrein Westpoort richt zich hoofdzakelijk op zwaar transport en er is waterstof onder 350 bar beschikbaar. Deze lokatie is tijdelijk, elders op het industrieterrein, aan de Beiraweg, komt volgend jaar de definitieve tanklokatie.

Carl Holthausen, Directeur Holthausen: ”Ik ben trots dat Holthausen Energy Points het eerste waterstoftankstation in Amsterdam is waar straks waterstof in grote volumes van 40-50 kg, in één keer getankt kan worden”. Aan de Beiraweg zal na realisatie van het waterstoftankstation ook waterstof geproduceerd worden en zal ook een vulstation voor cilinders worden geplaatst. Daarmee hebben klanten gemakkelijk en snel toegang tot waterstof voor hun (bouw)generatoren en hijs- en liftgereedschappen, zoals heftrucks.”

In Nieuw-Zeeland is het nationale postbedrijf NZ Post begonnen met het bezorgen van post en pakjes op waterstof. Het is de eerste door waterstof aangedreven vrachtwagen van het land, voor de kiwi’s belangrijke stap bij het verminderen van de koolstofemissies van zwaar transport. De vrachtauto is een Hyundai XCIENT Fuel Cell. Het heeft vier jaar geduurd om de eerste waterstoftruck in Nieuw-Zeeland te krijgen. Op het technisch vlak moest het stuur verplaatst worden naar de andere kant.

Minister Megan Woods van Energie is zeer enthousiast over de nieuwste truck. "Het is echt. De vrachtwagen gaat op onze wegen rijden. Het is geen plan, strategie of concept. Dit is klimaatactie.” De overheid heeft ruim 300.000 euro subsidie gegeven om de eerste vijf waterstoftrucks naar het land te krijgen.

Nieuw-Zeeland is de derde markt ter wereld, na Korea en Zwitserland, die de waterstofvrachtauto XCIENT laat rijden. De Zwitsers waren de eerste in 2020 en daar hebben nu 25 bedrijven 47 voertuigen op de weg.

“Als de NZ Post-proef succesvol is, kunnen vrachtwagens op waterstof een relatief snelle manier zijn om de uitstoot van de zware transportvloot te verlagen. We geloven heilig in groene waterstof als brandstof”, zegt Dawn Baggaley, duurzaamheidsmanager van NZ Post. “vooral het snelle tanken geeft grote voordelen.”

In Nieuw-Zeeland worden volop voorbereidingen getroffen voor een landelijk dekkend netwerk van waterstoftankstations. Het eerste station zal begin 2023 operationeel zijn, in 2030 moeten er 100 verspreid over het Noorder- en Zuider-eiland staan. In eerste instantie is de proef beperkt tot in en rond Auckland, omdat de nieuwe tankinfrastructuur, die door Hiringa Energy wordt gebouwd, achterloopt op schema. De vrachtwagen van NZ Post zal in Auckland worden bijgetankt met groene waterstof geproduceerd door BOC in de Glenbrook-fabriek.

Hyundai NZ meldt dat er grote belangstelling is van andere transportbedrijven voor het testen van waterstof als een emissievrij alternatief voor dieselvrachtwagens. De prestaties van het voertuig in Zwitserland geeft de transporteurs vertrouwen. Daar hebben de waterstoftrucks van Hyundai inmiddels meer dan 4 miljoen kilometer probleemloos afgelegd. De pers in Nieuw-Zeeland meldt dat Duitsland en Nederland de volgende markten zijn waar Hyundai waterstoftrucks gaan rijden.

Op de foto van links naar rechts NZ Post CEO David Walsh, minister van Energie Megan Woods en Hyundai NZ CEO Andy Sinclair. 

De gemeenteraad in Den Haag heeft gisteravond (donderdagavond) een motie aangenomen waarin zij het college verzoekt waterstof opnieuw toe te laten bij het vervoer van doelgroepen. De afgelopen jaren werd daarvoor de grootste waterstofvloot van Nederland ingezet. In en rond de hofstad reden meer dan vijftig taxi’s op waterstof. Bij de nieuwe aanbesteding kwam het college met de mededeling dat waterstof niet emissievrij is, omdat er veelvuldig grijze waterstof gebruikt wordt. Batterij-elektrisch was volgens de toenmalige wethouder milieuvriendelijker.

Na hevige protesten en een lobby-campagne van het H2Platform, OR (Orange Gas), waterstofpompstationhouder Kerkhof en de Stichting Bevordering Waterstofinfrastructuur (i.o.) wordt er opnieuw naar de keuze gekeken. Gisteravond heeft de gemeenteraad van Den Haag een motie aangenomen waarin zij het college verzoekt waterstof wederom in de aanbesteding doelgroepenvervoer te overwegen.

De inzet van waterstof bij de CO2-vrije energievoorziening in Nederland is zeer actueel nu deze week is gebleken dat de stroomvoorziening in steeds groteren delen van het land tegen zijn grenzen aanloopt. Dit wordt mede veroorzaakt door de vele oplaadpalen voor elektrische voertuigen die veel stroom vragen. Grote tankstations langs de snelweg die in de toekomst de complete fossiele energiestroom willen vervangen door elektriciteit hebben straks een 25MW elektriciteitsaansluiting nodig.

Voor het eerst in tien jaar gaat in Duitsland de prijs aan de pomp voor waterstof omhoog. De flinke stijging van energieprijzen heeft ook invloed op de prijs van waterstof. Vanaf 7 juni kost één kilogram waterstof 12,85 euro bij alle waterstoftankstations van H2 Mobility. Ondanks de prijsstijging zijn de kosten van het rijden met een waterstofauto over een afstand van 100 km nog steeds lager dan vergelijkbare ritten met conventionele brandstoffen of met een batterij-elektrische auto met een openbaar toegankelijk snellaadstation.  

Bij een gemiddeld verbruik van 0,8 kilogram waterstof (WLTP) kost de rit € 10,28 per 100 km. Een overeenkomstige rit met benzine of diesel en een verondersteld gemiddeld verbruik van 6,6 liter bij een brandstofprijs van € 1,90 kost € 12,54 . Het opladen van 19 kWh (gemiddelde behoefte voor 100 km) aan een openbare laadpaal kost gemiddeld € 11,21, meld de ADAC, de Duitse belangenorganisatie voor automobilisten.

De commissie Economische Zaken en Klimaat debatteert vandaag, woensdag 13 april van 17.00 tot 22.00 uur, over de waterstofstrategie van Nederland. Hiervoor komt minister Rob Jetten van Klimaat en Energie naar de Kamer. In het commissiedebat komen verschillende onderwerpen omtrent waterstof aan bod komen. De regeringspartijen CDA en VVD hebben inmiddels laten weten de ambities met waterstof te willen verdubbelen. Belangstellenden die het debat over waterstof willen volgen kunnen live meekijken via de link onderaan dit artikel.

Een belangrijk onderdeel van de Nationale Waterstofstrategie is de uitrol van de 'waterstof Backbone', een ringleiding door Nederland waardoor de Gasunie waterstof gaat transporteren. Over enkele weken houdt de Gasunie een informatiesessie over deze backbone. Er wordt technische uitleg gegeven en op welke wijze ondernemers een contract met Hynetwork kunnen sluiten. Inschrijven kan via deze link 

In het Nationaal Waterstof Programma staan drie punten centraal als het gaat om de waterstofketen. Ten eerste kan waterstof een belangrijke rol spelen voor de industriesector omdat hiervoor vaak hoge temperaturen nodig zijn. Hoge temperaturen worden nu nog met fossiele brandstoffen bereikt, waterstof kan hiervoor een alternatief zijn. Het produceren van waterstof vergt veel stroom, daarom zal er een grote hoeveelheid duurzame elektriciteit nodig zijn, zoals wind op zee. Ten tweede kan waterstof ook een rol gaan spelen in de transport- en mobiliteitssector. Denk bijvoorbeeld aan vrachtwagens die grote afstanden moeten overbruggen en dit niet op stroom kunnen, hiervoor is waterstof een alternatief. Ten derde gaat het programma in op de randvoorwaarden die nodig zijn voor het ontwikkelen van een waterstofketen. Hierbij gaat het om thema’s als beleid, wet- en regelgeving, en veiligheid.

De waterstofmarkt is momenteel nog in ontwikkeling en heeft ook een internationaal karakter. Er wordt gekeken naar de rol van de overheid bij bijvoorbeeld de opslag en transport van groene waterstof.

Het overleg is in de Groen van Prinstererzaal van de Tweede Kamer. Via de onerstaande link kunt u live meekijken.

Zijne Majesteit de Koning heeft dinsdagmorgen 12 april een werkbezoek gebracht aan de Rotterdamse haven. Het bezoek stond in het teken van waterstof. In Rotterdam komt op jaarbasis bijna drie keer het totale energieverbruik van Nederland binnen. Dat staat gelijk aan dertien procent van de totale energiebehoefte van de Europese Unie.

Als energiehaven van Noordwest-Europa heeft Rotterdam een ambitieuze verduurzamingsstrategie waarin elektrificatie en waterstof een belangrijke rol spelen. Er wordt ingezet op productie van groene waterstof, waterstof op basis van restgassen, infrastructuur voor transport van waterstof via buisleidingen en import en toepassing in industrie en transport. Koning Willem-Alexander kreeg tijdens zijn bezoek een toelichting op de waterstofambities van de Rotterdamse haven.

Tijdens een vaartocht langs de Maasvlakte sprak de Koning onder meer met Allard Castelein, CEO Havenbedrijf Rotterdam, Randolf Weterings, programmamanager Electrification & Hydrogen, en Alice Krekt, directeur klimaatprogramma bij Deltalinqs over de waterstofontwikkelingen in de Rotterdamse haven. Aan de hand van ontwikkelingen op diverse projecten, werd door verschillende bedrijven de waterstofwaardeketen toegelicht: van import en export tot waterstofproductie in de haven, de vraagontwikkeling in industrie en transport van waterstof, tot de aanleg van waterstofleidingen (de zogenoemde ‘H₂-backbone’ door de haven en de ‘Deltacorridor’ verder richting Noordrijn-Westfalen via Chemelot). Het bedrijf ThyssenKrupp Staal belichtte de vraag naar waterstof in Duitsland.
Na de vaartocht volgde een bezoek aan Neste, waar Bart Leenders, vice-president Global Production, een toelichting gaf over hoe Neste werkt aan verduurzaming en welke rol waterstof daarin speelt. Tenslotte deelden vertegenwoordigers van verschillende bedrijven in de haven hun uitdagingen op het gebied van waterstof met de Koning.

Grote foto: Havenbedrijf Rotterdam / Danny Cornelissen  Inzet: foto website Koninklijk Huis

Vandaag openen netwerkbedrijf Alliander en hernieuwbare energieontwikkelaar GroenLeven in Oosterwolde (Friesland) de allereerste binnenlandse waterstoffabriek naast een zonnepark in Nederland. Op deze locatie wordt met zonnepanelen opgewekte elektriciteit omgezet naar waterstof. Alliander en GroenLeven gaan hier onderzoeken op welke manier waterstof een rol kan spelen in gebieden waar de capaciteit van het elektriciteitsnet niet voldoende is om grootschalige opgewekte zonne-energie terug te leveren. gebieden waar de capaciteit van het elektriciteitsnet niet voldoende is om grootschalige opgewekte zonne-energie terug te leveren.

In Oosterwolde onderzoeken Alliander en GroenLeven de komende vijf jaar gezamenlijk op welke manier waterstof kan bijdragen aan het efficiënt gebruiken van het elektriciteitsnet. In het onderzoek kijkt Alliander of filevorming op het elektriciteitsnet kan worden verminderd of voorkomen en of waterstof een oplossing is om uitbreiding van het net te voorkomen. Voor de pilot heeft Alliander direct naast een zonnepark van GroenLeven een waterstofinstallatie gebouwd. Met deze installatie gaat GroenLeven met de elektriciteit uit haar zonnepark water omzetten naar waterstof. Deze 100% groene waterstof wordt vervolgens afgenomen door het lokale taxibedrijf Kort en brandstofleverancier OrangeGas uit Heerenveen. Naar verwachting kan jaarlijks 100.000 kilogram waterstof worden geproduceerd. Goed voor ongeveer 10 miljoen schone kilometer aan autoritten met een personenauto.
Foto: de waterstoffabriek in aanbouw, direct naast het zonnepark

Het is een gewoon rijtjeshuis in een gewone straat in een dorpje in Zuid-Holland. Miljoenen Nederlanders wonen in een soortgelijke woning. Toch is hier iets bijzonders aan de hand. Dit is het ‘inspiratiehuis’ van netbeheerder Stedin. De woning is afgesloten van het aardgas, sinds deze week stroomt er waterstof door de leidingen. In één klap is deze woning geheel CO2-vrij.

Het inspiratiehuis staat niet geheel toevallig in Stad aan ’t Haringvliet op het eiland Goeree-Overflakkee. Het dorp met 600 woningen maakt zich al jaren op om de eerste plaats te worden die volledig overschakelt naar waterstof. Niet in een paar proefwoningen en niet alleen in een nieuwbouwwijk, het hele dorp gaat om. Van woningen uit begin vorige eeuw tot goed geïsoleerde woningen van na het jaar 2000.  Het waterstofproject heeft de afgelopen jaren miljoenen euro’s subsidie ontvangen om deze test uit te voeren. Als het project slaagt, gaan grote delen van Nederland volgen. Over drie jaar moet dat duidelijk zijn. De gemeente Goeree-Overflakkee, Netbeheerder Stedin en een grote groep inwoners werkt samen binnen dit zeer innovatieve project.

De eerste woning gebruikt nog maar een beperkte hoeveelheid waterstof. Dat wordt overigens niet van ver aangevoerd, maar vlakbij via elektrolyse geproduceerd. De volgende stap is een ‘draagvlakmeting’ in de zomer van 2022. Als daaruit blijkt dat minimaal 70 procent van de inwoners, ondernemers en maatschappelijke organisaties in het dorp achter het waterstofproject staan, moet in 2025 ieder gebouw op de waterstofleiding aangesloten zijn.

“Dat wordt nog behoorlijk spannend’’, laat inwoner Koos van Rijn (66) in de regionale media weten. Hij is sinds 2019 betrokken is bij Stad Aardgasvrij. “Het valt of staat met de kosten van waterstof. Nu hebben we nog geen beeld van wat de maandlasten zouden zijn voor iemand die van aardgas overstapt op waterstof. Als het duurder uitvalt, dan kun je het antwoord wel raden.’’ Heel spectaculair is de overstap van aardgas naar woningen niet. De waterstof stoomt door dezelfde leidingen en de waterstof cv-ketel ziet er precies zo uit als een ketel op aardgas. Heel veel bijzonders valt er niet te zien, maar de techniek in de nieuwe cv-ketel is een stuk gecompliceerder.

Stad Aardgasvrij heeft een bijdrage ontvangen van 5,6 miljoen euro van het Programma Aardgasvrije Wijken om het project te bekostigen. 

Waterstof en open innovatie. Een termen die vaak langskomen en die aantrekkelijk klinken; wie wil nou niet putten uit de expertise van vele innovatieve partijen om zo snel baanbrekende technologieën te ontwikkelen? Het past ook in een ideëel beeld van een wereldwijde deeleconomie, waar technologische vooruitgang wordt gedeeld zodat we er allemaal beter van worden. In dat licht zien sommigen bescherming van intellectueel eigendom d.m.v. bijvoorbeeld octrooien als een obstakel, een barrière voor samenwerking. Klopt dat beeld wel? In deze blog gaan Nyske Blokhuis en Anne de Blécourt van octrooibureau EP&C hier dieper op in.

De waterstofindustrie is er een met vele spelers op diverse vakgebieden als productie, opslag, transport en verbruik. Dit vereist expertise uit verschillende hoeken, over bijvoorbeeld elektrode-materialen, koelinstallaties, pompsystemen en brandstofcelontwerpen. Daarnaast is standaardisatie van bijvoorbeeld vulslangen, opslagvormen en transportdrukken wenselijk. Het ligt daarom voor de hand om samenwerkingen op te zoeken met partijen die samen de benodigde expertise voor de gehele waterstofketen bezitten. Hoe u dit regelt leest u op Waterstof Magazine in deze blog.

Investeren in de productie van blauwe waterstof kan voor bedrijven de komende tien jaar al snel uitlopen op een financieel drama. Een kilo blauwe waterstof geproduceerd uit fossiele brandstoffen waarbij de koolstof wordt afgevangen, is momenteel goedkoper dan een kilo groene waterstof. Maar dat gaat tussen nu en 2030 veranderen, schrijft hoofdredacteur Paul Bombeld van Waterstof Magazine.
Het hele achtergrondverhaal leest u op het tabblad 'achtergronden' of via deze link. 

Air Liquide neemt het initiatief om het havengebied van Rotterdam weer een stukje schoner te maken. Tijdens de Hydrogen Port Equipment Day kunnen belangstellen kennismaken met de nieuwste schone transportmiddelen die worden aangedreven met waterstof. Leveranciers van havenmateriaal en de Haven van Rotterdam participeren in het evenement dat een bijdrage moet leveren om van een van de grootste havengebieden ter wereld een duurzaam gebied te maken.

Interesse? De Waterstofhaven Equipment Day is gratis en gericht op iedereen die geïnteresseerd is in nieuwe technische ontwikkelingen, mobiliteit en duurzaamheid in de haven.

Datum & tijd: vrijdag 10 december 2021 van 9.30 tot 12.00 uur

Opgeven via deze link

Thorsten Herbert, directeur bij Nel Hydrogen, geeft een inkijkje in de fabriek voor groen staal in Zweden. De fabriek in Luleå, onderdeel van het Hybrit-project, werd vorig jaar zomer in gebruik genomen en produceert geheel fossielvrij staal met waterstof. De groene waterstof wordt geproduceerd via een grote elektrolyser met een capaciteit van 4,5 MW van Nel Hydrogen (foto). Niet alleen de waterstof, maar ook de benodigde elektriciteit wordt groen opgewekt. Naast de fabriek is momenteel een ondergrondse waterstofopslag in aanbouw van 100m3.

Het belangrijkste doel van het Hybrit-project is om de uitstoot van CO2 te minimaliseren bij de productie van staal. De staalindustrie is verantwoordelijk voor 7% van de wereldwijde  CO2-uitstoot. In Zweden, een land met veel staalindustrie, is dat 10%.

De fabriek in Luleå, dicht bij de Finse grens, maakt deel uit van het bredere gezamenlijke Hybrit-initiatief van staalproducent SSAB, ijzerertsproducent LKAB en Vattenfall met financiële steun van het Zweedse Energieagentschap. Tijdens de testfase, die duurt tot 2024, zal zowel aardgas als waterstof worden gebruikt, zodat de twee brandstoffen kunnen worden vergeleken. Staalproducenten van over de hele wereld kijken met veel belangstelling naar dit project.

Hybrit Development is een joint venture tussen de staalproducent SSAB, het mijnbouwbedrijf LKAB en het energiebedrijf Vattenfall. Het doel van de joint venture is om 's werelds eerste fossielvrije, op erts gebaseerde staalproductieproces te ontwikkelen. Het project ging in het voorjaar van 2016 van start en het doel is om in 2035 een industrieel proces te hebben. Het bijproduct van het gebruik van fossielvrije elektriciteit en waterstof in de staalproductie, in plaats van cokes en kolen, zal water zijn in plaats van koolstofdioxide. Het initiatief heeft het potentieel om de totale CO2-uitstoot van heel Zweden met 10 procent te verminderen. 

Inovyn, een producent van vinylproducten en dochterbedrijf van chemiereus INEOS, gaat samen met het Nederlandse VT Group een bulkschip voor vloeibare chemicaliën ontwikkelen dat op waterstof vaart. Het schip gaat varen in België tussen Antwerpen in Vlaanderen en Jemeppe in Wallonië. De waterstof die het schip verbruikt is als restproduct afkomstig uit een chemische fabriek.

De VT Group zal het bestaand binnenschip ‘Volendam’ uitrusten met waterstoftechnologie en daarbij de traditionele dieselmotor vervangen. Dit zal de jaarlijkse CO2-uitstoot met ongeveer 1.000 ton verminderen. VT zal ook eigenaar en exploitant zijn van dit nieuwe binnenvaartschip.

Wouter Bleukx, Hydrogen Business Manager bij Inovyn: "Vervoer op waterstof zal een cruciale rol spelen binnen het Europese traject naar nul procent CO2-uitstoot. Inovyn ziet zichzelf als belangrijke partner om de uitstoot in de transportsector te verlagen. We zijn reeds een producent van koolstofarme waterstof en hebben een aanzienlijke vraag naar transport."

Niels Groenewold, CEO van VT Group: "Onze sterke relatie met Inovyn heeft ons altijd in staat gesteld om te innoveren. De mogelijkheid om bij te dragen aan een net zero operatie is erg waardevol voor ons en sluit naadloos aan bij de duurzaamheidsambities van ons bedrijf."

ADVERTORIAL |  Wereldwijd neemt het aantal voertuigen dat rijdt op waterstof in hoog tempo toe. In Europa, Azië en de Verenigde Staten rijden inmiddels duizenden auto’s, bussen en vrachtwagens op waterstof en er komen er steeds meer bij. Al deze voertuigen worden onder hoge druk getankt, de zware onder 350 bar en de personenauto’s onder 700. Keller heeft druksensoren die zorgen dat dit proces veilig verloopt.

Keller heeft speciale druksensoren voor waterstof. De piëzo-resistieve sensoren hebben een RVS-scheidingsmembraan om de feitelijke chip, die de druk meet, te isoleren van het medium. De ruimte waarin de drukmeetchip zich bevindt is gevuld met olie. De druk op het RVS-scheidingsmembraan wordt daarmee 1 op 1 op de chip overgebracht. Zonder mitigerende aanpassing zou de toepassing van dit type druksensor kunnen leiden tot problemen door het fenomeen “permeatie”.

Bij permeatie dringen waterstof H+ ionen door de poriën van het rvs heen, waardoor ze zich in de oliegevulde ruimte van de druksensor kunnen ophopen. Hier binden ze zich weer tot H2 moleculen. Bij uitzetting leidt tot een valse drukwaarde.  Als de uitzetting groot genoeg is zou een druksensor zelfs defect kunnen gaan.

Om permeatie te voorkomen wordt het membraan van Keller verguld. De extra goudlaag op het membraan vertraagd het permeatie proces, lang genoeg om geen problemen te veroorzaken. Bij non-corrosieve toepassingen is het vergulden van een RVS316L membraan voldoende voor een levensduur van 10 jaar. Bij corrosieve toepassingen is dezelfde combinatie slechts 3 jaar, maar als een verguld Hastelloy C276 membraan wordt gebruikt is de levensduur ook 10 jaar.

Meer informatie over de innovatieve druksensoren van Keller vindt u via deze link

De Duitse bedrijf Proton heeft een stroomvoorziening ontwikkeld voor een mobiel waterstoftankstation van Shell New Energies. Het systeem bevat een batterij van de Oostenrijkse provider Xelectrix Power, gecombineerd met drie brandstofcellen die gezamenlijk 240 kW kunnen leveren. De ‘HyShelter240’ levert de stroom die nodig is om de waterstof op lokatie te kunnen comprimeren naar hoge druk. Het mobiele tankstation van Shell staat op verschillende locaties waar niet altijd voldoende netstroom beschikbaar is.

De Beierse waterstofbrandstofcelexpert Proton Motor Fuel Cell levert noodstroomvoorzieningen op basis van waterstof voor datacenters, gemeentelijke nutsbedrijven, ziekenhuizen en andere kritieke openbare voorzieningen tot netwerkonafhankelijke oplaadinfrastructuur voor batterij-elektrische voertuigen. De kerncomponenten van de ‘HyShelter 240’brandstofcelcentrale zijn drie PM Frame S43 Proton Motor-brandstofcelsystemen.

Eerder dit jaar leverde Proton al een stroomvoorziening aan de wijk Weitmar in de Duitse stad Bochum. Hier wordt de komende drie jaar onderzoek uitgevoerd naar manieren om de CO2-uitstoot drastisch te verminderen. Voor de stroomopwekking en verwarming in de toekomst, gaan de initiatiefnemers onder meer waterstof gebruiken als opslag, zonne-energie, brandstofcellen en warmtepompen. Met een 36kW brandstofcel, worden 81 appartementen van CO2-vrije energie voorzien.

Aan de truckrally van Dakar in 2022, die zal worden verreden in Saudi-Arabië, zal voor het eerst een vrachtwagen op waterstof deelnemen. Het Franse bedrijf Gaussin komt met een truck op waterstof. In Parijs werd het voertuig in het voetbalstadion van Paris Saint-Germain gepresenteerd.

Over een maand zal het voertuig arriveren in de havenstad Jaddah, aan de Rode Zee. Vanaf daar vertrekken de teams en hun vervolg naar Ha’il, midden in de woestijn. Daar gaat de krachtmeting op nieuwjaarsdag van start. In twee weken tijd rijden de teams via Riyadh terug naar Jeddah aan de kust.  Het parcours leent zich vooral voor twee dingen: zand en mysterie.

Deelname zal in eerste instantie bedoeld zijn als testrit om te zien of de hedendaagse techniek extreme omstandigheden wel of niet kan weerstaan. Het is voor Gaussin een uitgelezen kans om te zien hoe betrouwbaar waterstoftoepassingen inmiddels zijn. In totaal rijden de voertuigen 8000 kilometer. De waterstoftruck heeft een maximale snelheid van 140 km/u en op een volle tank kan 250 kilometer worden gereden.

Het Franse beursgenoteerde Gaussin is al enkele jaren bezig met waterstoftoepassingen. Het bedrijf werkt aan vrachtauto’s met opleggers op waterstof, autonome containertrekkers die worden ingezet op haventerreinen en voertuigen voor emissievrij goederentransport op luchthavens.

De truck die wordt ingezet bij Dakar is niet alleen krachtig, maar ziet er ook indrukwekkend uit. Daarvoor is Gaussin een samenwerking aangegaan met de Italiaanse ontwerpstudio Pininfarina. Eerder deze maand werd het voertuig gepresenteerd in het voetbalstadion van Paris Saint-Germain waar verschillende wereldberoemde voetballers persoonlijk een kijkje kwamen nemen.

De H2-truck is overigens niet het enige emissievrije voertuig dat deelneemt aan de woestijnrally. Ook een batterij-elektrische wagen zal zijn opwachting maken. De zero-emissie voertuigen passen in het beleid van de organisatie van Dakar, in 2030 wil de race emissievrij zijn.

Voor beelden van de H2-truck in het voetbalstation van Paris Saint-Germain klikt u hier

De typisch Nederlandse ‘Dag van de Ondernemer’ is doorgedrongen tot in Zwitserland. InnovaTrain AG, een Nederlands bedrijf in Zwitserland  is door Rick Slettenhaar (rechts op de foto) van de Nederlandse Ambassade in het zonnetje gezet. Het bedrijf levert een belangrijke bijdrage aan de logistiek van waterstof in containers en dus aan emissievrije mobiliteit. Vanmorgen kregen Kristin Kranenberg en Pieter van den Bold, in een prachtig zonnig Zwitserland, een boeket Nederlandse bloemen, als dank voor de bijdrage die zij internationaal leveren aan innovatie, duurzaamheid en welzijn.

Het bedrijf InnovaTrain AG levert laad- en losdocks waarin de 20-voets containers met waterstof kunnen worden geplaatst. Deze docks staan door het hele Alpenland, bij zowel de vullokaties als bij afnemers, zoals de waterstoftankstations.

Via deze link kunt u zien hoe deze docks eruitzien en werken.

De gemeente Den Haag heeft besloten afscheid te nemen van de waterstoftaxi’s in de Hofstad. Voor de komende zes jaar is gekozen voor een bedrijf dat het personenvervoer batterij-elektrisch (BEV) zal uitvoeren. De huidige contracten lopen volgend jaar af, de nieuwe overeenkomst met BEV’s gaat op 1 augustus 2022 in en loopt tot 21 juli 2028. De gemeente houdt de optie open om het contract daarna nog met twee jaar te verlengen.

De bedrijven die inschreven op de vervoersconcessie konden in totaal 30 punten verdienen, waarvan 8 voor duurzaamheid. Waterstof is voor de gemeente niet duurzaam genoeg, rijden op (grijze) stroom wel. In Nederland rijden er momenteel ongeveer 70 taxi’s op waterstof, bijna allemaal in Den Haag. Het voordeel van het rijden op waterstof ten opzichte van elektrisch is een grotere actieradius, snel tanken en het niet hoeven realiseren van eigen laadpleinen.

De taxi’s in Den Haag zijn van het type Toyota Mirai. Erwin Jongh van Toyota Nederland reageert ontstemd op het nieuws. “De kennis over energie-efficiency en kosten-efficiency is nogal verschillend. Juist in Amsterdam starten we met taxi’s op waterstof. En steden als Oslo, Kopenhagen en Parijs zetten er massaal op in. Laten we Den Haag als koploper overeind houden. Het elektriciteitsnet van Den Haag is te zwak om taxi’s met batterijen in deze mate te kunnen opladen.”

Jan Paul Kerkhof van BP Kerkhof levert nagenoeg alle waterstof aan de taxivloot. “De gemeente komt met het argument dat er niet voldoende groene waterstof zou zijn. Maar wij leveren hier gewoon 100% groene waterstof waar we de taxi’s mee kunnen bedienen. Sterker nog, dit doen we al twee jaar lang. Het is vreemd dat grijze stroom wel duurzaam is. Dat een schoon en beginnend product als waterstof, op deze manier in ontwikkeling wordt geremd kan ik niet bevatten. Andere gemeenten stimuleren wel waterstofvoertuigen en de komst van tankstations”, aldus Kerkhof.

OG, het vroegere OrangeGas, is retailpartner van BP Kerkhof in Den Haag. Joyce van Os de Man, directeur Benelux is zeer ontevreden over de invulling van deze aanbesteding. Zo geeft van Os de Man aan dat biobrandstoffen ook steeds vaker geweerd worden uit aanbestedingen omdat er in Nederland tank-to-wheel gemeten wordt (wat komt er uit je uitlaat) in plaats van well-to-wheel (de hele keten). Waterstof is zero-emissie én als het uit groene bronnen wordt opgewekt is het in de keten ook schoon. Zo beschikt OG over een groen waterstofproject in Oosterwolde waar er door middel van een groot zonnepanelenveld met het teveel aan groene stroom, groene waterstof wordt geproduceerd. “We moeten er mijns inziens voor waken dat we geen stekker-elektrisch oogkleppen beleid krijgen door een hele sterke lobby. We hebben alle schone brandstoffen keihard nodig om onze duurzaamheidsdoelstellingen zo snel mogelijk te halen. We zijn overigens niet tegen batterij-elektrisch. Ons bedrijf verkoopt ook gewoon laadpalen.”

Nienke Homan uit Groningen treedt toe tot het bestuur van de Green Hydrogen (GH2). GH2 is een Zwitserse stichting zonder winstoogmerk en krijgt steun van het Australische bedrijf Fortescue Future Industries dat wereldwijd actief is met uiteenlopende waterstofprojecten. De organisatie is gevestigd in Geneve. Homan is een van de grote voorstanders van groene waterstof in Nederland, eind deze maand legt ze haar functie als gedeputeerde in de provincie Groningen voor GroenLinks neer. GH2 omschrijft Homan als duurzaamheidsexpert.

Homan is voorzitter van de Sustainable Hydrogen Club en medeoprichter van SDGproof.org. en pleitbezorger voor waterstof als alternatief voor fossiel gas in de regio, staat in de persverklaring

Nienke Homan: "Ik ben verheugd om toe te treden tot het bestuur van de Green Hydrogen Organization, omdat groene waterstof de ontbrekende schakel is in de energietransitie, en omdat we ervoor moeten zorgen dat de groene waterstofeconomie er komt”.

 GH2 is in september 2021 opgericht en wordt voorgezeten door de voormalige premier van Australië, Malcolm Turnbull.

Het bestuur bestaat verder uit

• Youngcho Chi, President & Chief Innovation Officer van Hyundai Motor Group, Zuid-Korea
• Yun Choi, CEO van Korea Zinc Company, Ltd., Zuid-Korea
• Mevrouw Maria Paz de la Cruz, CEO van H2 Chile, Chili
• Andrew Forrest AO, oprichter van Fortescue Future Industries, voorzitter van FortescueMetals Group & de Minderoo Foundation, Australië
• Frannie Léautier, CEO van Southbridge Capital, Rwanda
• Lord Adair Turner, voorzitter van de Energy Transitions Commission en voormalig voorzitter van de Autoriteit voor financiële diensten, Verenigd Koninkrijk

Vanuit Assen is dit weekend het transport begonnen van een van de grootste waterstoftankstations van Europa. Het tankstation is geproduceerd bij het bedrijf Resato International voor Kuster H2 Energy in Doetinchem. Tien bussen van vervoersbedrijf Arriva gaan gebruik maken van de tankvoorziening.

“Het tankstation behoort bij de grootste openbare tankstations van Europa waar zowel 350 als 750 bar getankt kan worden”, zegt commercieel directeur Jan-Pieter de Wilde van Kuster. “Arriva zal jaarlijks ongeveer 100.000 kilo komen tanken, maar het tankstation is gekocht op groei. Bij een toevoerdruk van 50 bar levert het tankstation 1080 kilo per 24 uur. Maar dit getal gaat in praktijk omhoog omdat de toevoerdruk meestal hoger ligt. De compressoren hoeven dan minder te comprimeren en de hogedrukvaten zijn dan sneller gevuld.”

Het waterstofvulpunt komt bij het bestaande tankstation van Kuster aan de Braamtseweg op industrieterrein Wijnbergen in Doetinchem. Het tankstation is 24 uur per dag beschikbaar, voertuigen kunnen gevuld worden met 350 en 700 bar en er kan betaald worden met alle algemene betaalmiddelen.

Resato heeft ongeveer 4 weken nodig om de installatie operationeel op te leveren en te testen. Half december kan er waterstof getankt worden.

Hiringa Refueling in Nieuw-Zeeland maakt bekend te starten met de uitrol van een landelijk netwerk van waterstoftankstations met een hoge capaciteit. De stations richten zich primair op het zwaar transport. Het bedrijf uit Nieuw-Zeeland heeft daarvoor een overeenkomst getekend met Haskel's Hydrogen Systems Group, een wereldspeler in compressietechniek en waterstoftankstations.

De eerste order omvat vier tankstations die op strategische plekken worden geplaatst op het Noordereiland (afbeelding rechts). De steden Auckland, Hamilton, Tauranga en Palmerston North krijgen als eerste een H2-station.  Deze moeten het komende jaar worden geleverd en in gebruik genomen en vragen een investering van 30 miljoen euro. De volgende leveringen moeten binnen vijf jaar plaatsvinden. Hiringa hoopt dan 24 tankstations, geschikt voor zwaar transport, op het Noorder- en Zuidereiland in gebruik te hebben. Nieuw-Zeeland behoort dan tot de eerste landen ter wereld met een dekkend netwerk dat kan voorzien in groene waterstof voor de transportsector. In 2030 verwacht het bedrijf 100 waterstoftankstations in heel Nieuw-Zeeland te exploiteren.

De TR Group, eigenaar van een van de grootste wagenparken voor zware voertuigen in Nieuw-Zeeland, gaat investeren in 20 trucks op waterstof. Daarvoor krijgt het bedrijf bijna 4 miljoen euro subsidie van de regering.  De TR Group zal de vrachtwagens leasen aan verschillende toonaangevende logistieke bedrijven.

De initiatiefnemers verwachten duizenden nieuwe banen in de nieuwe waterstofeconomie, niet alleen bij de initiatiefnemer zelf, maar ook bij andere bedrijven door het hele land.

Hiringa Refueling is een dochteronderneming van Hiringa Energy in Nieuw-Zeeland. Haskel's Hydrogen Systems Group is een dochteronderneming van Ingersoll Rand, beursgenoteerd in New York.

Op vrijdag 12 november gaat in Nederland de zesde 24-uurs Waterstof Challenge van start. Ongeveer twintig equipes uit Nederland en België starten ’s middags om 13 uur bij de Van der Linden Groep in Waddinxveen. Waterstofliefhebbers kunnen tijdens de start niet alleen veel gewone waterstofauito’s bewonderen maar ook de snelste ter wereld, de waterstofracewagen van Team Forze van de Technische Universiteit Delft. Maar ook de zuinigste waterstofauto, de Eco-runner is te zien in Waddinxveen.

Tijdens de 24 uur in de waterstofauto kunnen de deelnemende teams punten krijgen per gereden kilometer, per tankstop en per bezocht land. Daarnaast verdienen ze punten door specifieke opdrachten op specifieke locaties te verrichten. Tijdens de rit zijn de voertuigen online te volgen: zowel via een portal met een real time puntenstand als via de social media-kanalen.

Het evenement begon ooit als een leuk idee met zes waterstofauto’s in 2017. Al vrij snel kwam er een Duitse editie en afgelopen jaar vond ook de eerste Scandinavische variant plaats.

De groei van het evenement zit daarnaast in de contacten tussen de deelnemers en de partners van dit evenement. “We zijn uitgegroeid tot een groot Europees netwerkevent”, aldus Arjan de Putter, directeur Fast Concepts en initiatiefnemer van de 24 uur Waterstof Challenge. “En juist die verbinding vinden we heel belangrijk,” vult Wim Peels, General Manager Twinning Energy en medeorganisator, aan: “Waterstofmobiliteit realiseren kun je niet in je eentje, je moet elkaar weten te vinden en elkaar helpen.”

De groei van dit evenement heeft ook geleid dat Air Liquide de naamgevende partner is geworden. Air Liquide is de grootste speler in waterstof voor mobiliteit ter wereld. Diederik Luijten is vice-president Hydrogen Energy Air Liquide Europa. “Air Liquide heeft zich verbonden als hoofdsponsor van de 24u Hydrogen Challenge, die reeds voor het 5e achtereenvolgende jaar zal doorgaan. Het doet ons enorm veel plezier om zoveel enthousiaste teams te zien die bereid zijn om 24 uur lang in waterstofauto's te rijden. Belangrijk is dat die helemaal geen schadelijke stoffen uitstoten! “

“Het samenwerken is cruciaal in de Air Liquide 24 uur Waterstof Challenge,” zegt De Putter. “En juist doordat je 24 uur met elkaar in de auto doorbrengt heb je alle tijd om met elkaar in gesprek te gaan. Een van onze deelnemers zei na afloop dat hij het ‘the best teambuilding ever’ vond.”

Door een samenwerking met een tuinfestival en een kwekerij krijgen de deelnemers bij de start een boom en een bijzondere opdracht mee: als ze deze boom planten kunnen ze een fors aantal punten verdienen. “Natuurlijk zit daar een mooie symboliek in,” zegt Peels, “maar ook een stukje trots: als deelnemer kun je daarna volgen hoe jouw boom groeit.”

De organisatie van de Air Liquide 24 uur Waterstof Challenge bestaat sinds 2020 uit een samenwerking tussen Fast Concepts en Twinning Energy. Al eerder organiseerden zij meerdere keren de German 24 hour Hydrogen Rally  vanuit Stuttgart en dit jaar voor het eerst de Nordic 24 hour Hydrogen Challenge die van start ging in Kopenhagen.

Vijf Nederlandse partijen werken vanaf vandaag samen binnen het project DREAMH2AUL om twee vrachtauto’s op waterstof te laten rijden. De trucks worden gebouwd door Zepp.Solutions uit Delft, de transportbedrijven Vos Transport Group en de BCTN Group willen de twee voertuigen binnen de vrachtwagenvloot gaan inzetten en TotalEnergies wil hiervoor een waterstofvulpunt realiseren in Deventer. TNO onderzoekt de praktijkgegevens om deze te kunnen vergelijken met soortgelijke voertuigen.

Zepp.solutions is de komende jaren verantwoordelijk voor de ontwikkeling van de twee waterstof-elektrische vrachtwagens. Dit zullen 's werelds eerste waterstof aangedreven emissievrije trekkers voor opleggers zijn die elke trailer mogen trekken binnen de huidige Europese regelgeving. De trucks zullen een actieradius van meer dan 600 km hebben. Hiervoor zal Zepp brandstofcelsystemen met hoog rendement en een extreem hoge vermogensdichtheid ontwikkelen en inzetten.

De waterstof-aandrijflijn zal worden ingebouwd in twee N3 trekkers, die zullen worden ingezet door Vos Transport Group en BCTN Group voor stadsdistributie, regionaal containertransport en (internationaal) lange afstandstransport. Beide bedrijven zijn al jaren actieve koplopers in het Europese Lean & Green CO2-reductieprogramma en zijn hard op weg om als één van de eerste logistieke bedrijven binnen Europa de 4e Lean & Green Star te behalen. Dit door de diverse CO2 reducerende maatregelen en grote besparingen die de afgelopen jaren al zijn gerealiseerd.

Aan het assortiment van het reeds bestaande tankstation (foto) op industrieterrein A1 in Deventer zal waterstof worden toegevoegd. TotalEnergies is van plan hier uitsluitend groene waterstof aan te bieden.  

Zowel de vrachtwagens als het tankstation zullen naar verwachting halverwege 2023 operationeel zijn. Het DREAMH2AUL-project wordt ondersteund door de Demonstratieregeling Klimaattechnologieën en Innovaties in transport (DKTI) van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat.

Het Duits, Thais en Italiaanse waterstofbedrijf Enapter heeft gisteravond in Londen de Earthshot Prize gewonnen. De milieuprijs, een initiatief van ZKH Prins William en The Royal Foundation, heeft tot doel de wereldwijde zoektocht naar de meest inspirerende en innovatieve oplossingen voor de grootste milieu-uitdagingen te stimuleren. In totaal vijf projecten over de hele wereld vielen in de prijzen. Prins William en zijn vrouw Catherine waren aanwezig, net als tal van beroemdheden als voetballer Mo Salah van Liverpool, actrice Emma Thompson en David Oyelowo. Er waren optredens van Coldplay, Yemi Alade, Shawn Mendes en Ed Sheeran. De ceremonie vond plaats in het Alexandra Palace. Enapter ging naar huis met 1,2 miljoen Euro.

Enapter Mede-oprichter Vaitea Cowan (foto rechts) was bij het bekendmaken van de shortlist, medio september, al zeer verrast. "We zijn dolgelukkig om erkend te worden door de EarthShot-prijs. De steun die we krijgen bij het opschalen van de productie van onze AEM-elektrolysers voor groene waterstof zal ons in staat stellen een nog grotere rol te spelen in het groene proces. Onze missie  is om groene waterstof voor iedereen betaalbaar en toegankelijk te maken door de kosten van AEM-waterelektrolyse te verlagen zodat waterstof kan concurreren met fossiele brandstoffen.”

“Onze elektrolysers zijn compacte modules die probleemloos geschakeld kunnen worden om op elke schaal groene waterstof te produceren. Ze zijn eenvoudig te installeren en, belangrijker nog, ze zijn gestandaardiseerd. Deze standaardisatie maakt ze perfect geschikt voor massaproductie, wat schaalvoordelen zal creëren om de kosten van elektrolysers enorm te verlagen en zijn daarmee toegankelijk voor iedere investeerder.”

Enapter bouwt momenteel een campus bij de Duitse stad Münster waar over twee jaar 10-duizend compacte elektrolysers per maand kunnen worden geproduceerd, schreef Waterstof Magazine eerder.

De eerste waterstof dual power trekker ter wereld komt het komende weekend naar de Achterhoekse Waterstofdagen. Het voertuig kan geheel emissievrij rijden op waterstof en kan -indien gewenst- overschakelen op diesel. De uitstoot van CO2 en NOX is aanzienlijk lager terwijl koppel en vermogen volledig behouden blijft. De tractor is een van de tienallen voertuigen op waterstof die vrijdag en zaterdag te zien zijn bij het voetbalstadion van De Graafschap.

Tijdens de Achterhoekse Waterstofdagen in Doetinchem worden ieder uur lezingen gegeven over waterstof binnen de mobiliteit, de techniek achter waterstofvoertuigen en het waterstofnetwerk van de toekomst. Remeha is aanwezig met de eerste cv-ketel op waterstof ter wereld. Op de parkeerplaats voor het stadion staan tientallen voertuigen op waterstof opgesteld, van auto tot quad en van tractor tot heftruck. Er vliegt een drone op waterstof, er is een kooktoestel op waterstof te zien en de eerste waterstofbakfiets ter wereld.

vrijdag 8 en zaterdag 9 oktober 2021. De toegang is gratis, coronacheck verplicht.

Op de website www.waterstofindeachterhoek.nl staat het hele programma.

De startup Hopium meldt in een persbericht de eerste doelstelling te hebben bereikt. Het Franse bedrijf, opgericht door coureur Olivier Lombard, zegt de eerste 1.000 bestellingen binnen te hebben voor haar waterstof auto Machina. De intekenaars hebben inmiddels de eerste 430 euro als aanbetaling overgemaakt. De liefhebbers moeten nog wel even geduld hebben, pas volgend jaar is het eerste prototype klaar, de uiteindelijke productie wordt rond 2026 verwacht.

Hopium is een nieuw Frans bedrijf opgericht door coureur Olivier Lombard, die in 2011 op 21-jarige leeftijd de jongste klassewinnaar werd op het circuit van Le Mans. De Machina op waterstof werd in oktober vorig jaar voor het eerst aangekondigd en in juni van dit jaar gepresenteerd tijdens de autoshow van Parijs. Het voertuig gaat minstens 120.000 euro gaan kosten.

Kopers krijgen daarvoor een emissievrije waterstofauto met een actieradius van 1000 kilometer, 500 PK  en een topsnelheid van meer dan 200 km/h. Volgens de autobedrijf zit de tank tussen de twee en drie minuten weer vol.

“Door als eerste onze auto te reserveren, hebben de toekomstige gebruikers van de Hopium Machina hun betrokkenheid bij ons project en hun steun voor waterstoftechnologie als aandrijfbron voor de toekomst getoond. We hopen de nieuwe leden van onze gemeenschap een nog nooit vertoonde ervaringen te bieden,’’ zegt oprichter en CEO Olivier Lombard.

De Amerikaanse autofabrikant Ford is bezig met de ontwikkeling van een bestelwagen op waterstof. Het wereldwijde succesnummer Ford Transit krijgt een brandstofcel. Samen met AVL, een Brits bedrijf dat gespecialiseerd is in voortstuwingstests, gaat Ford gezamenlijk een prototype te bouwen. Het project, deels gefinancierd door het Britse Advanced Propulsion Center en de overheid, heeft tot doel de integratie van kennis, techniek en technologie te verbeteren. 

De nieuwe Transit BEV zal in het voorjaar van 2022 in het Verenigd Koninkrijk op de markt komen en heeft een actieradius van 350 km. De aandrijflijn maakt gebruik van een modulair brandstofcelsysteem en vervangt de batterij van de Transit BEV, het model waarop het waterstofvoertuig op is gebaseerd.

Met de Transit op waterstof wil Ford onderzoeken of het voertuig in praktijk voldoet aan de wensen van de klanten op het gebied van rijbereik, snelladen en laadvermogen. Daarbij wordt de H2-wagen vergeleken met de Transit op batterijen.

Op de Automotive Campus in Helmond werkt DENS (Dutch Energy Solutions) aan een oplossing om grote hoeveelheden waterstof te verplaatsen zonder hoge druk of exotische temperaturen. DENS zoekt de oplossing in Hydrozine, ook wel bekend als mierenzuur, een vloeistof waar een grote hoeveelheid waterstof in zit. Op de bouwplaats wordt deze vloeistof gescheiden in waterstof en CO2. Er blijft geen restproduct achter.

Hydrozine is een vloeibare waterstofdrager. Als Waterstof Magazine een kijkje neemt bij DENS in Helmond staan er enkele grote vaten achter het bedrijfspand. Buitenstaanders zouden kunnen denken dat er gewoon water in de vaten zit. Zware compressoren en hogedruktanks zijn voor het aanvoeren en opslaan van waterstof niet meer nodig.

“Het geheim van DENS is de omzetting van Hydrozine naar waterstof”, zegt Max Aerts, een van de oprichters van het bedrijf. “Hydrozine bevat 53 gram waterstof per liter. Het door DENS ontwikkelde apparaat reformt de vloeistof in waterstof en CO2. Toch is het proces CO2-neutraal, omdat de CO2 er bij het productieproces is ingestopt. De waterstof die vrijkomt wordt vervolgens omgezet in stroom in een generator die werkt op waterstof.”

Bouwbedrijf Heijmans heeft inmiddels de schone stroomvoorziening getest op een bouwterrein bij de Technische Universiteit Eindhoven. Een grootschaligere test vindt plaats op een bouwplaats van de snelweg A16 met een ander bouwbedrijf. Daar worden met de schone stroomgenerator een midigraver, een ankerboormachine, een machine voor hogesnelheidspalen en een shovel van 20 ton opgeladen. 

Het tanken van Hydrozine is eenvoudig. Mierenzuur is een vloeibare brandstof die gewoon in plastic tanks op de bouwplaats aankomt. Je hoeft hem alleen maar in de tank van 6000 liter te pompen, die in de 10 voets container zit waar ook de generator in zit. Het apparaat van DENS levert een nominaal vermogen van 20kW en heeft een 60 kWh accu. Door de grote tank heeft het aggregaat een capaciteit van 3.2MWh waarmee je ongeveer 60 Tesla’s kunt opladen.  

Omdat Hydrozine slecht een vijfde van de energiedichtheid van diesel heeft, zijn er heel wat liters van nodig. Elke minuut gaat er bijna een liter mierenzuur doorheen. Van de uitstoot van stikstof, zwaveloxide en fijnstof is geen sprake. Het reformingssproces en de stroomgenerator met een brandstofcel zijn fluisterstil. Een beperking is nog wel. De systemen van DENS kunnen nu 4 kg waterstof per uur produceren en dit moet nog fors omhoog om aan de totale energievraag van de bouwplaats te kunnen voldoen.

Voor de mobiliteit onderzoekt DENS of zware voertuigen ook direct met een Hydrozine-systeem kunnen worden ingericht. Het grote gemak is dat ze dan op traditionele wijze kunnen tanken.

Zuivelcoöperatie FrieslandCampina haalt in de provincie Groningen melk op bij boerenbedrijven met een vrachtauto op waterstof. Een wereldprimeur die te danken is aan Transport Groep Noordwolde, een van de transporteurs die voor de coöperatie werkt. De trekker is gekocht bij Hyzon Europe die in de regio de eerste Europese fabriek voor waterstoftrucks exploiteert. De bedrijven hebben besloten voor Groningen te kiezen omdat daar een tankvoorziening voor waterstof aanwezig is, maar de zuivelgigant wil het emissievrije transport uitbreiden naar andere regio’s als daar de tankvoorziening gegarandeerd is.

De melkwagens van FrieslandCampina worden steeds duurzamer. Zo heeft het zuivelbedrijf de CO2-uitstoot per kilometer van het transport tussen boerderijen en productielocaties het afgelopen decennium al met 18,1 procent verlaagd. Gisteren is een volgende belangrijke stap gezet in de verdere verduurzaming van het melktransport, door de eerste 50-tons melkwagen rijdend op waterstof in gebruik te nemen.  Hans Wieleman, Manager Milk Logistics bij FrieslandCampina: “We blijven onszelf uitdagen en verbeteren, stap voor stap. Ruim vijf jaar geleden is FrieslandCampina gestart met het gebruik van liquid natural gas (LNG) als schonere brandstof voor de melkwagens en hebben we pompstations in heel Nederland – met succes - gestimuleerd om deze brandstof te leveren. Nu proberen we hetzelfde met waterstof mogelijk te maken in nauwe samenwerking met producent Hyzon en vervoerder Transport Groep Noord. Transport is en blijft belangrijk voor de verdere verduurzaming bij FrieslandCampina. Samen met deze betrokken partijen willen we de klimaatimpact van onze melkwagens tot een minimum beperken.”

Het zuivelbedrijf laat met de aanschaf van de waterstoftruck zien dat het bedrijf daadwerkelijk stappen durft te nemen in de verduurzaming, ondanks dat de prijs van een H2-truk nog aanzienlijk hoger is dan de prijs van een vergelijkbare wagen op diesel. FrieslandCampina adviseert andere transportbedrijven om deze mogelijkheid voor CO2-neutraal transport snel uit te breiden en daarmee samen het gebruik van waterstof in het transport te versnellen en daarmee de klimaatverandering tegen te gaan.

Netbeheerder Stedin heeft eind vorig jaar in Uithoorn 14 bestaande woningen succesvol omgezet van aardgas naar waterstof. Uit de test moest blijken of de theoretische berekingingen ook in praktijk realiteit zijn. Stedin voerde dit project samen uit met energie-expert DNV, gemeente Uithoorn, woningbouwvereniging Eigen Haard, installateur Feenstra en ketelleveranciers Nefit-Bosch en Remeha. Vrij snel na de proefperiode kwamen er al positieve reacties naar buiten. Nu ligt er een officieel rapport met de titel ‘Technisch eindrapport ombouwproject Uithoorn’. Waterstofmagazine zet de belangrijkste conclusies op een rij.

De praktijktest kwam tot stand omdat uit diverse studies is gebleken dat het huidige aardgasnetwerk geschikt is om waterstof in te transporteren. Lopende projecten als ‘Rozenburg’, ‘The Green Planet’ en de test in het Schotse Leeds worden uitgevoerd met nieuwe netwerken. Netbeheerder Stedin, met 2 miljoen aansluitingen in het westen van Nederland, wil juist weten wat de mogelijkheden met een bestaand netwerk in huizen van voor de eeuwwisseling zijn. Vandaar dat de test is uitgevoerd in woningen die rijp zijn voor de sloop, aan de Prinses Christinalaan in Uithoorn. De bewoners hebben de woningen voor aanvang van de test verlaten.

Het doel van het project is inzicht te krijgen in de wijze waarop straks miljoenen woningen in Nederland moeten worden omgebouwd van aardgas naar waterstof met zo min mogelijk aanpassingen. Binnen de scope viel het 8 bar druk-reduceerstation, het 100 mbar distributienetwerk en de gasleidingen binnen de woningen. Onderdeel van de proef was het testen van de dichtheid van leidingen met stikstof. Het project moet inzage geven in de ombouwwerkzaamheden per woning in tijd, geld, mensen en middelen.

Tijdens de proef is duidelijk geworden dat alle gebruikte materialen op het gebied van functionaliteit en lekdichtheid geschikt zijn voor waterstof. Vrijwel alle koppelingen, op drie na, waren lekdicht voor aardgas, stikstof, helium en waterstof. De drie koppelingen die lekten zijn nagetrokken en bleven daarna lekdicht. De twee geteste cv-ketels op waterstof van Nefit-Bosch en Remeha functioneerden uitstekend en hebben niet gehaperd.

Het hele gasleidingsysteem is geschikt voor waterstof, slechts de knelkoppelingen vragen aandacht. De ombouwwerkzaamheden wijken nauwelijks af van de aardgaswerkzaamheden die nu al in woningen worden uitgevoerd. Op het gebied van veiligheid zijn er geen onoverkomelijke uitdagingen. Gedurende de hele testperiode heeft zich geen enkele onveilige situatie voorgedaan.

De praktijktest laat zien hoeveel tijd het kost om een woning om te bouwen van aardgas naar waterstof. Gemiddeld is dat één dag. Omdat de ombouw maatwerk is, is het niet te verwachten dat dit -als er meer ervaring is opgedaan- sneller kan. Tijdwinst is nog wel te behalen als niet de totale ketel wordt vervangen, maar alleen het gasblok, de brander en de warmtewisselaar.

In een rapport dat Stedin heeft uitgebracht staat de conclusie dat de ombouw van woningen op aardgas naar woningen op waterstof technisch mogelijk is. Er zijn geen onoverkomelijke technische uitdagingen. De test was echter te kleinschalig, om definitieve conclusies te kunnen trekken zijn aanvullende, grootschalige pilotprojecten nodig. De wet- en regelgeving moet ook worden aangepast.

Voordat de proef in Uithoorn van start ging zijn de omwonenden uitvoerig geïnformeerd. Er zijn dan ook geen negatieve signalen uit de omgeving binnengekomen.

Het hele rapport kunt u hier downloaden:
https://www.stedin.net/-/media/project/online/files/duurzaamheid-en-innovatie/technisch-eindrapport-uithoorn.pdf

Deze week is HyDelta, een Nederlands onderzoeksprogramma gericht op het veilig inpassen van waterstof in de bestaande infrastructuur voor gastransport en distributie, officieel van start gegaan. De verschillende partners willen barrières voor innovatieve waterstofprojecten wegnemen. Het project loopt tot januari 2022 met een eventuele uitloop naar april. Innovaties die het dichtst bij markintroductie zijn worden als eerste aangepakt.

Veel partijen lopen bij de ontwikkeling in praktijk aan tegen obstakels op het terrein van vergunningen, infrastructuur of veiligheidsvoorschriften. Hierdoor komen innovatieve projecten niet van de grond of er treedt vertraging op. Het HyDelta-programma wil deze obstakels inventariseren en bezwaren wegnemen door vraagstukken te onderzoeken. De verschillende partijen binnen HyDelta richten zich op de financiering, het onderzoek en de uitvoering. De financiering wordt geregeld door de Gasunie, Netbeheer NL en TKI Nieuw Gas. Voor onderzoek en uitvoering zijn DNV GL, Kiwa, TNO en de New Energy Coalition aangesloten. Deze laatste partij zal ook als coördinator optreden.

Geselecteerde onderwerpen zijn: technische aanpassingen in het aardgasnetwerk, veiligheid bij gebruik, metering van waterstof, geur en zichtbaarheid, standaardisering/normering, ontwikkelen van educatietrajecten, de werking van bijmengverplichtingen en de economie van de waterstofwaardeketen. Voor al deze onderwerpen wordt zoveel mogelijk aangesloten bij, of voortgeborduurd op, lopende en geplande internationale onderzoeken en initiatieven.

‘Dit programma is de wegbereider naar de daadwerkelijke toepassing van groene waterstof in de praktijk. Deze stap is noodzakelijk en dringend, om de vele innovaties die zich nu ontwikkelen, te kunnen versnellen en verder te brengen,’ aldus Jörg Gigler van TKI Nieuw Gas, onderdeel van de Topsector Energie.

Ondanks de vele initiatieven bevindt de ontwikkeling van een waterstofeconomie zich nog in een beginfase. Zo staan nog talloze vragen open, variërend van technische vragen rond de productie en de inpasbaarheid van waterstof in het transport- en opslagsysteem, tot vragen rond de economische en juridische aspecten ervan. HyDelta wil deze vraagstukken oplossen.

In Brussel hebben politieke leiders en hoge ambtenaren uit Portugal en Nederland verder gesproken over de realisatie van een enorme waterstoffabriek in Sines. Nabij deze Portugese havenplaats moeten grote zonnevelden komen met miljoenen zonnepanelen voor de productie van groene waterstof. Onder andere de Nederlandse Waterstofgezant Noé van Hulst en Bart Biebuyck, executive director van Fuel Cells and Hydrogen joint undertaking, zitten aan de overlegtafel. ‘We doen echter geen mededelingen over welke bedrijven bij dit initiatief betrokken zijn, dat laten we aan de bedrijven zelf over,’ meldt Van Hulst aan Waterstof Magazine

‘Het doel van de gesprekken in Brussel was om te praten over de vervolgstappen en de wijze waarop dit plan zou kunnen passen binnen de regels van de Europese Unie. Maar het is op dit moment te vroeg om daarover meer te zeggen,' aldus Van Hulst, die daar nog wel aan toevoegt dat een groep bedrijven in Portugal en Nederland al geruime tijd samengewerkt aan het creëren van een waardeketen en handelsroute. De beide regeringen hebben het initiatief verwelkomd.

‘Nederland beschouwt groene waterstof als een noodzakelijke aanvulling op elektrificatie en energie-efficiëntie met het oog op het bereiken van de afgesproken klimaatdoelen voor 2050,’ zegt van Hulst. ‘Onze berekeningen tonen echter aan dat we enorme hoeveelheden waterstof nodig hebben om te verduurzamen. En dan hebben we het over hoeveelheden die onze eigen binnenlandse productiecapaciteit de komende 10 jaar zullen overtreffen, vandaar onze belangstelling voor import,’ laat Van Hulst aan onze redactie weten. De Portugese Minister van Milieu João Matos Fernandes zegt in de media in Portugal dat het plan voor de waterstoffabriek in Sines in april zal worden ingediend. Hij garandeert dat het Portugese bedrijven het project zullen ontwerpen en bouwen.

Na afloop van de gesprekken in Brussel plaatste de Portugese staatssecretaris van Energie João Galamba de bovenstaande foto op social media. Hij staat voor de banier, met rechts naast hem Noé van Hulst en links Bart Biebuyck.

Onder grote belangstelling is woensdagmorgen in Stad aan ’t Haringvliet de eerste waterstofwoning van Nederland officieel geopend. Het hart van het waterstofsysteem is een Solenco Powerbox met een Italiaans design die is opgesteld in de garage. In de Powerbox zit een brandstofcel gecombineerd met een elektrolyser. Deze wordt gebruikt om van stroom -uit de 30 zonnepanelen op het dak- waterstof te maken en op een later tijdstip van dit waterstof weer stroom. De waterstofopslag bevindt zich in de tuin. In een grijze metalen kast ligt in 24 cilinders onder 30 bar maximaal 1200 liter waterstof opgeslagen. Waterstof Magazine was ter plaatse. Meer informatie over dit innovatieve project vindt u hier.