De wereldwijde Waterstof Top 10

Overal in de wereld broeit het. Miljarden worden er geïnvesteerd in schone energie. En als alle landen de klimaatafspraken in Parijs serieus nemen is het binnen een paar decennia afgelopen met aardolie, steenkool en aardgas. Iedereen is overal opzoek naar nieuwe koolstofarme energiebronnen. Soms is het gemakkelijk, zoals op IJsland waar de aardlaag dun is en een borrelende massa zich minder dan een meter onder het aardoppervlak bevindt. Maar de meeste westerse landen zullen iets meer moeite moeten doen om aan de warmte- en elektriciteitsvraag van de bewoners te voldoen. Waterstof heeft uitstekende papieren. Het product laat zich eenvoudig produceren, opslaan en verplaatsen. Alleen moet het wel in enorme volumes. We zetten de landen die al serieus met waterstof aan de slag zijn op een rij. Hoofdredacteur Paul Bombeld beschrijft de  Waterstof Top 10 wereldwijd in willekeurige volgorde.

Canada

Canada wedt op meerdere paarden. Niet alleen bij de productie van waterstof uit hernieuwbare bronnen wil het land een belangrijke rol gaan spelen, maar ook in de technische hoek. De beursgenoteerde bedrijven Ballard Power Systems en Hydrogenics zijn wereldwijde partijen die flink bijdragen aan de internationale waterstofeconomie. Maar ook de provincie Alberta haalt regelmatig het wereldnieuws met nieuwe waterstofprojecten. In Vancouver is Shell inmiddels begonnen met de uitrol van waterstoftankstations.

China

Wie de smog voor ogen heeft die regelmatig boven Chinese steden hangt begrijpt al snel dat hier op het gebied van uitstoot het nodige moet gebeuren. De Chinese overheid heeft dan ook enorme subsidie-bedragen uitgetrokken voor de ontwikkeling van de nieuwe waterstof-economie. Bedrijven investeren honderden miljoenen in de grootschalige productie van elektrolysers en brandstofcellen. Fabrikanten van voertuigen schakelen over op toepassingen met waterstof. Bussen, vrachtauto’s en personenauto’s zullen de komende jaren bij duizenden op de Chinese wegen gaan verschijnen. In 2030 moeten dat er al 1 miljoen zijn. Parallel loopt de ontwikkeling van de infrastructuur van waterstoftankstations. Door de enorme subsidie die op waterstofprojecten wordt gegeven kunnen veel westerse bedrijven de ontwikkelingen nauwelijks bijhouden.

Frankrijk

Hoewel het landelijk gezien nogal tegenvalt, zijn verschillende Franse regio’s juist zeer actief met waterstof. In Parijs rijden al meer dan 100 taxi’s op waterstof, in het zuiden, in de stad Toulouse, wordt een groot deel van het openbaar vervoer verzorgd met waterstofbussen en in de regio Rhone-Alpes is 200 miljoen euro uitgetrokken voor 100 voertuigen op waterstof. In Biarritz zit Pragma Industries. Dit bedrijf levert waterstoffietsen met een eigen tankstation. Ook hiervan zijn er al honderden verkocht. De Franse treinenbouwer Alstom probeert over de hele wereld waterstoftreinen te verkopen. De eerste treinen zijn al verkocht en rijden in Duitsland.

Vanuit de landelijke overheid vallen de waterstof-initiatieven tegen. Het CO2-probleem en de fijnstofuitstoot hebben niet de hoogste prioriteit. De Franse energievoorziening drijft op relatief schone kernenergie.

Duitsland

Als er één land in Europa is waar ruimhartig met subsidie voor waterstof-initiatieven wordt gestrooid is het wel Duitsland. Momenteel wordt een landelijk netwerk van waterstoftankstations uitgerold (foto). Begin volgend jaar zijn het er 100 en Duitsland hoort daarmee bij de top 3 in de wereld. In een tiental steden rijdt een deel van het openbaar vervoer op waterstof. Zware vrachtauto’s, schepen en treinen zullen volgen. De Duitse auto-industrie is geen koploper met het produceren van voertuigen op waterstof, maar heeft inmiddels het idee toch omarmd. Energiebedrijf Shell bouwt in het Rheinland een enorme fabriek voor groene waterstof.

Australië

Het continent aan de andere kant van de wereld heeft uitstekende papieren voor de nieuwe waterstof-economie. Momenteel lopen er verschillende projecten om vanuit steenkool blauwe waterstof te maken. In het productieproces wordt de CO2 afgevangen en opgeslagen in oude gasvelden voor de kust. Maar ook zijn er projecten die waterstofgas van aardgas maken. Een relatief goedkoop proces waarbij echter nog steeds fossiele brandstof nodig is en CO2 vrijkomt.

Maar Australië heeft ook een enorm binnenland waar de zon bijna het hele jaar uitbundig schijnt. Hier hebben verschillende provincies enorme zonneparken in ontwikkeling. Vanuit de stroom-opbrengst kan hier massaal groene waterstof geproduceerd worden. Australië ziet zichzelf op termijn als een belangrijke producent van groene waterstof. Vanaf eind 2020 wordt dit grootschalig per schip in vloeibare vorm worden geëxporteerd naar landen als Japan en Zuid-Korea.

Japan

Onder leiding van Toyota en Honda en Kawasaki trekt Japan volop aan de waterstofeconomie. Het Olympische dorp en het transport van atleten draait tijdens de Olympische Spelen in Tokyo in 2020 grotendeels op waterstof. En Japan denkt aan het gebruik van waterstof voor de bebouwde omgeving. Voldoende mogelijkheden om op grote schaal waterstof te produceren zijn er echter niet. Daarom werkt Japan volop mee aan waterstofprojecten in Australië, om op grote schaal waterstof te kunnen importeren.

Zwitserland

In korte tijd heeft Zwitserland de aandacht op zich gevestigd met waterstof in de mobiliteit. Op initiatief van twee landelijke supermarktketens -Migros en Coop- schakelt het zware transport binnen enkele jaren om. Er wordt momenteel gewerkt aan een landelijk netwerk van waterstoftankstations. Transportbedrijven hebben maar liefst 1650 vrachtauto’s op waterstof besteld bij het Koreaanse Hyundai. Vanaf begin 2020 worden de eerste voertuigen geleverd. De groene waterstof voor de tankstations wordt opgewekt uit vallend water. De eerste waterstofcentrale is inmiddels in aanbouw. De vrachtauto’s op waterstof zijn niet te koop, maar kunnen worden geleased. De prijs per kilometer -inclusief brandstof- is niet hoger dan de km-prijs van voertuigen op diesel. Dit zorgt voor een zeer snelle doorbraak.

Zuid-Korea

In Zuid-Korea heeft de overheid het grootste vertrouwen in waterstof, maar kreeg dit voorjaar te maken met een flinke tegenvaller. In mei explodeerde een waterstofopslagtank in een onderzoeksfaciliteit van de overheid in Gangneung, Zuid-Korea, waarbij twee doden en zes gewonden vielen. De explosie heeft geleid tot bezorgdheid bij de inwoners van het land. Door een waterstoftankstation pal naast het regeringsgebouw in Seoel te plaatsen wil de overheid laten zien dat waterstof zeer veilig is. Belangrijke regeringsfunctionarissen verplaatsen zich in auto’s op waterstof, natuurlijk van het Koreaanse merk Hyundai. Eind dit jaar is Zuid-Korea Duitsland voorbij met het aantal waterstoftankstations. Tegen 2030 moeten er 850-duizen voertuigen op waterstof rijden.

Verenigd Koninkrijk

De Britse regering maakte deze zomer bekend bijna 14 miljard euro in een windpark op zee te willen steken om met de opbrengst -4 gigawatt- waterstof te maken. In de regio Leeds en rond Liverpool worden plannen ontwikkeld om waterstof via het huidige aardgasnetwerk naar woningen te pompen. In 2050 moet het hele land waterstof via de pijpleiding krijgen. Verschillende bedrijven met namen als RiverSimple en het beursgenoteerde ITM Power zijn zeer actief met waterstof. Op verschillende plekken in het land, zoals in Londen rijden het openbaar vervoer, een groot taxibedrijf en de politie deels op waterstof. Rond Londen ligt al een dekkend netwerk van waterstoftankstations.

Verenigde Staten

In de Verenigde Staten is er slechts één staat die de hele waterstof- economie trekt. In Californië is de afgelopen tien jaar een behoorlijke waterstofeconomie ontstaan. Toyota, Honda en Hyundai brengen auto’s op waterstof op de markt. Deze hebben de beschikking over tientallen waterstoftankstations vanaf San Diego aan de Mexicaanse grens tot San Francisco in het noorden. De grootste concentratie bevindt zich in de metropool Los Angeles. Het openbaar vervoer in de staat heeft vanuit de overheid opdracht gekregen om binnen enkele jaren emissie-loos te rijden. Zwaar transport kent verschillende toepassingen van waterstof.

Net over de staatsgrens in Phoenix -Arizona- werkt Nikola volop aan de ontwikkeling van zware vrachtauto’s op waterstof, inclusief een landelijk dekkend netwerk van waterstoftankstations.