Vestenskov - het eerste waterstofdorp ter wereld
Tien jaar geleden begon in het dorpje Vestenskov in Denemarken een bijzonder project. Acht Deense energiebedrijven bouwen Vestenskov om tot het allereerste waterstofdorp ter wereld. Paul Bombeld , hoofdredacteur van Waterstof Magazine, blikt terug op een lange periode van pionieren en een onverwachte uitkomst.
Wat wilde het samenwerkingsverband destijds onderzoeken?
‘Het Deense Micro Combined Heat and Power-project werd destijds opgezet als een 
dynamisch ontwikkelingsproject met de ambitie om de efficiëntie van de energievoorziening in Denemarken te verhogen en de CO2-emissies van woningen te reduceren. Daarnaast is de integratie van hernieuwbare energiebronnen onderzocht en het in balans houden van het landelijke elektriciteitsnet. Denemarken hoopt met de onderzoeksresultaten een flinke impuls te geven aan de Deense energie-industrie.’
Wie waren de trekkers van het project?
‘Negen Deense energiebedrijven namen deel aan het project en leverden alle competenties die nodig zijn om het gebruik van micro-WKK's in particuliere huishoudens te ontwikkelen, testen en demonstreren.’
Wat zijn micro-WKK’s?
‘Met behulp van micro-warmtekrachtkoppelingseenheden (micro-WKK’s), kunnen huishoudens zelf stroom produceren en wordt de energievoorziening minder afhankelijk van de dure olie en ook nog eens minder kwetsbaar. Met een uitgebreide verwarmingsketel die de energie haalt uit waterstof wordt stroom geproduceerd. Hierbij komt ook warmte vrij die direct gebruikt wordt om water voor cv-ketel en de verdere huishouding op te warmen. Er gaat uiteindelijk veel minder energie verloren dan dat elektriciteit honderden kilometers verderop wordt opgewekt in een elektriciteitscentrale.’
Hoeveel CO2-emissie kan het land dan besparen?
‘Als de 700.000 aardgas- en oliegestookte ketels van Denemarken worden vervangen door 
micro-warmtekrachtkoppelingseenheden, kan de CO2-emissie met meer dan 700.000 ton per jaar worden verminderd. Dit komt overeen met 8 procent van het verklaarde doel van Denemarken om de CO2-uitstoot tegen 2020 met 20 procent te verminderen.’
Waar haalt het dorp de waterstof vandaan?
‘Het waterstof kwam uit een waterstofgenerator die gedurende de looptijd van het project in het dorp werd geplaatst. Deze generator produceerde volop waterstof op het moment dat de windmolens en zonneparken ruimschoots stroom leveren. Op dat moment wordt de overproductie tegen een spotprijs op het net aangeboden. In Vestenskov draaide de waterstofgenerator op deze momenten overuren. De stroom was bijna gratis en het waterstof werd voor latere momenten opgeslagen.’
Kortom, de proef is geslaagd?
‘Inderdaad, er was veel minder fossiele brandstof nodig en de CO2-emissies daalde fors. In 33 huizen werd een lage temperatuur PEM-brandstofcelsysteem gevoed door waterstof met een vermogen van 1,5 kW geplaatst. Het plan was dat in 2013 en 2014 – vijf jaar na de 
start van het project- de systemen de huishoudens zouden voorzien van zowel elektriciteit als warmte geproduceerd met waterstof van een grote elektrolysefabriek die op een veld achter het verpleeghuis van Vestenskov was geplaatst. De conclusie was duidelijk: de op waterstof gebaseerde micro-warmtekrachteenheden kunnen de bestaande elektriciteits- en warmtevoorziening in particuliere huishoudens vervangen en zijn een bevredigende vervanging. Massaproductie is echter noodzakelijk om een concurrerende prijs te bereiken.
De uitkomsten van het project zijn een succes, maar helaas is er in Denemarken momenteel geen basis om grotere hoeveelheden van deze systemen te verkopen, aangezien de levering van elektriciteit en warmte zo goed is ontwikkeld.’